Ηλεκτρονικές μεταβιβάσεις ακινήτων: Οδηγός για την διαδικασία

Την υποχρέωση να υποβάλλουν ηλεκτρονικά τις δηλώσεις φόρου μεταβίβασης έχουν εδώ και δύο χρόνια όσοι πολίτες αποφασίζουν να πωλήσουν ή να αγοράσουν ακίνητα σε περιοχές εντός του συστήματος αντικειμενικών αξιών, καθώς επίσης και οι συνεργαζόμενοι με αυτούς συμβολαιογράφοι.

Η δυνατότητα ηλεκτρονικής υποβολής επεκτάθηκε από τον Αύγουστο του 2022 και σε άλλες πέντε ειδικές κατηγορίες δηλώσεων φορολογίας μεταβίβασης ακινήτων, που αφορούν περιπτώσεις χρησικτησίας, εκτέλεσης προσυμφώνων, αντιπαροχής, αναγκαστικών πλειστηριασμών και μεταβίβασης ακινήτου ή σύστασης άλλου εμπράγματου δικαιώματος επί ακινήτου όπου η έκταση διαπιστώνεται ότι είναι τελικά μεγαλύτερη. Και στις περιπτώσεις αυτές πλέον οι διαδικασίες των μεταβιβάσεων των ακινήτων θα ολοκληρώνονται πολύ πιο γρήγορα.

Τι είναι το myPROPERTY 

Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) έχει θέσει σε λειτουργία από το 2021 την ηλεκτρονική εφαρμογή myPROPERTY, μέσω της οποίας οι πολίτες μπορούν, ουσιαστικά, να προχωρούν σε αγοραπωλησίες ακινήτων, χωρίς να απαιτείται η υποβολή των δηλώσεων Φόρου Μεταβίβασης Ακινήτων (ΦΜΑ) με ταχυδρομική ή ηλεκτρονική αποστολή των εντύπων και των απαιτούμενων δικαιολογητικών στις ΔΟΥ ή με αυτοπρόσωπη παρουσία και κατάθεσή τους στις ΔΟΥ. Η ηλεκτρονική υποβολή των δηλώσεων ΦΜΑ για ακίνητα εντός συστήματος αντικειμενικών αξιών είναι υποχρεωτική.

H εφαρμογή για την ηλεκτρονική υποβολή των δηλώσεων ΦΜΑ λειτουργεί στην ηλεκτρονική διεύθυνση aade.gr/myPROPERTY. Μέσω της εφαρμογής αυτής ο κάθε συμβολαιογράφος οφείλει να συμπληρώνει σε ηλεκτρονική φόρμα όχι μόνο τη δήλωση φόρου μεταβίβασης αλλά και τα φύλλα υπολογισμού της αξίας των μεταβιβαζόμενων ακινήτων. Η συμπλήρωση των στοιχείων των μεταβιβαζόμενων ακινήτων και των φύλλων υπολογισμού της φορολογητέας αξίας τους, αφού ολοκληρωθεί από τον συμβολαιογράφο, επιτρέπει την προσωρινή αποθήκευση της δήλωσης και την αποστολή της στους λογαριασμούς που έχουν οι αντισυμβαλλόμενοι στην ψηφιακή πύλη της ΑΑΔΕ (aade.gr) προκειμένου να την επικυρώσουν, μέσω της ίδιας εφαρμογής. Εφόσον η δήλωση επικυρωθεί τόσο από την πλευρά του πωλητή ή των πωλητών όσο και από την πλευρά του αγοραστή, τότε θα υποβάλλεται οριστικά στο myProperty από το οποίο εκκαθαρίζεται αυτόματα.

Με την εκκαθάριση της δήλωσης εκδίδονται η πράξη προσδιορισμού του φόρου και η Ταυτότητα Οφειλής, οι οποίες κοινοποιούνται στον λογαριασμό του αγοραστή στην ψηφιακή πύλη της ΑΑΔΕ (aade.gr), προκειμένου αυτός να προχωρήσει στην εξόφληση του βεβαιωθέντος ποσού. Η πληρωμή του φόρου πρέπει να γίνεται υποχρεωτικά μέσω πιστωτικής ή χρεωστικής κάρτας ή μέσω e-banking. Από τη στιγμή που ο αγοραστής έχει ολοκληρώσει την εξόφληση του φόρου αποστέλλει το σχετικό αποδεικτικό έγγραφο ηλεκτρονικά στον συμβολαιογράφο, ο οποίος στη συνέχεια προχωρεί στην κατάρτιση του μεταβιβαστικού συμβολαίου. Οταν ολοκληρωθεί και η κατάρτιση του συμβολαίου και πραγματοποιηθεί και η καταβολή του τιμήματος της αγοραπωλησίας, ο συμβολαιογράφος πρέπει να εισέρχεται στην εφαρμογή και να καταχωρίζει σε σχετικά πεδία που υπάρχουν στο ηλεκτρονικά συμπληρωμένο και υποβληθέν έντυπο της δήλωσης φόρου μεταβίβασης τα στοιχεία του αποδεικτικού καταβολής του φόρου, τον αριθμό του μεταβιβαστικού συμβολαίου και τον τρόπο εξόφλησης του τιμήματος. Επιπλέον, μπορεί να «ανεβάσει» στην εφαρμογή σκαναρισμένα το αποδεικτικό πληρωμής του φόρου, το μεταβιβαστικό συμβόλαιο και όλα τα απαιτούμενα δικαιολογητικά και πιστοποιητικά, προκειμένου να διευκολύνει την αρμόδια ΔΟΥ να προχωρήσει στον έλεγχο της ορθότητας, της νομιμότητας και της ειλικρίνειας της υποβληθείσας δήλωσης.

Κείμενο βεβαίωσης

Σε περίπτωση μεταβίβασης ακινήτου που προορίζεται να χρησιμοποιηθεί από τον αγοραστή ως πρώτη κατοικία, ο ίδιος ή ο συμβολαιογράφος, κατά τη διαδικασία συμπλήρωσης της δήλωσης φόρου μεταβίβασης, πρέπει να «κλικάρει» σε ένα επισυναπτόμενο κείμενο υπεύθυνης δήλωσης. Με το κείμενο αυτό ο αγοραστής βεβαιώνει ότι πληροί όλες τις προβλεπόμενες από την ισχύουσα νομοθεσία προϋποθέσεις, για να λάβει την απαλλαγή από τον φόρο μεταβίβασης και ότι δεσμεύεται να αποστείλει ή να προσκομίσει αυτοπροσώπως στην αρμόδια ΔΟΥ, μετά την κατάρτιση του μεταβιβαστικού συμβολαίου, τα δικαιολογητικά που θα του ζητηθούν για να αποδείξει ότι όντως είναι δικαιούχος της απαλλαγής. Ουσιαστικά, η απαλλαγή παρέχεται αυτόματα στον αγοραστή με ένα απλό κλικ στο κείμενο της επισυναπτόμενης υπεύθυνης δήλωσης, οπότε από τη φορολογητέα αντικειμενική αξία του μεταβιβαζόμενου ακινήτου, όπως αυτή υπολογίζεται στη δήλωση, αφαιρείται το ισχύον για την περίπτωση του αγοραστή αφορολόγητο όριο.

Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, το αφορολόγητο όριο της πρώτης κατοικίας ανέρχεται σε 200.000 ευρώ αν ο αγοραστής είναι άγαμος χωρίς εξαρτώμενα τέκνα ή σε 250.000 ευρώ αν είναι έγγαμος. Προσαυξάνεται δε κατά 25.000 ευρώ για καθένα από τα δύο πρώτα εξαρτώμενα τέκνα του και κατά 30.000 ευρώ επιπλέον για κάθε εξαρτώμενο τέκνο πέραν του δευτέρου.

Η ΥΠΟΒΟΛΗ ΣΕ 9 ΒΗΜΑΤΑ

Συνοπτικά, η διαδικασία ηλεκτρονικής υποβολής της δήλωσης φόρου μεταβίβασης ακινήτων περιλαμβάνει τα ακόλουθα 9 βήματα:

1) Ο συμβολαιογράφος συντάσσει τη δήλωση για λογαριασμό αγοραστή και πωλητή μέσω της εφαρμογής myProperty.

2) Η δήλωση αποστέλλεται, μέσω της εφαρμογής, στους λογαριασμούς αγοραστή και πωλητή στο aade.gr.

3) Ο αγοραστής και ο πωλητής αποδέχονται τη δήλωση.

4) Η δήλωση υποβάλλεται αυτόματα και βεβαιώνεται ο φόρος, αν υπάρχει.

5) Ο συμβολαιογράφος ενημερώνεται αυτόματα για την υποβολή της δήλωσης.

6) Ο αγοραστής πληρώνει τον φόρο ψηφιακά (με κάρτα ή web banking).

7) Το πληροφοριακό σύστημα TΑΧΙS των ΔΟΥ ενημερώνεται για την πληρωμή του φόρου.

😎 Το αποδεικτικό καταβολής αναρτάται στο myPROPERTY για συμβολαιογράφο και αγοραστή.

9) Ο συμβολαιογράφος αναρτά το συμβόλαιο στo myPROPERTY.

Η υποχρέωση που έχουν στο εξής πωλητές και αγοραστές

Ο φορολογούμενος που πρόκειται να μεταβιβάσει ένα ακίνητό του, πριν να υποβάλει τη δήλωση φόρου μεταβίβασης, πρέπει να εισέλθει στα στοιχεία των δηλώσεων Ε9 της περιόδου 2014-2024, τα οποία υπάρχουν στην καρτέλα «Περιουσιακή Κατάσταση» του ΟΠΣ Περιουσιολογίου Ακινήτων της ΑΑΔΕ και να εντοπίσει το μεταβιβαζόμενο ακίνητο, προκειμένου να ελέγξει ανά έτος εάν όλα τα περιγραφικά και προσδιοριστικά στοιχεία του είναι ορθά. Σε περίπτωση που εντοπίσει λάθη ή παραλείψεις, πρέπει να προβεί σε όσες τυχόν διορθώσεις είναι απαραίτητες μέσω της υποβολής τροποποιητικής δήλωσης Ε9 και σε κάθε περίπτωση να μεταφέρει τη δήλωση με τα επικαιροποιημένα στοιχεία του προς μεταβίβαση ακινήτου μέχρι και στο επόμενο της μεταβίβασης έτος. Παράλληλα, η ίδια υποχρέωση ισχύει και για τον αποκτώντα το ακίνητο (αγοραστή, δωρεοδόχο), εφόσον έχει ήδη δικαίωμα επί του μεταβιβαζόμενου/κληρονομούμενου ακινήτου.

 Εντός του 2023 αυτόματη ενημέρωση του Ε9

Εντός του 2023 θα τεθούν σε λειτουργία και η αυτόματη δημιουργία και υποβολή τροποποιημένης ψηφιακής δήλωσης στοιχείων ακινήτων (Ε9) με τις απαιτούμενες εισαγωγές, μεταβολές και διαγραφές στοιχείων ακινήτων, αμέσως μόλις πραγματοποιηθεί από τον συμβολαιογράφο η ανάρτηση του συμβολαίου στην εφαρμογή myPROPERTY, με το οποίο συστήνεται, μετατίθεται, αλλοιώνεται (μεταβάλλεται) ή καταργείται δικαίωμα σε ακίνητο που αποτελεί αντικείμενο της δήλωσης στοιχείων ακινήτων (Ε9).