Η ενεργειακή κρίση έστειλε χιλιάδες καταναλωτές στον συνήγορο του πολίτη το 2022

Την Ετήσια Έκθεση για το 2022 επέδωσε την Τρίτη 28 Μαρτίου 2023, στον Πρόεδρο της Βουλής Κωνσταντίνο Τασούλα, ο Συνήγορος του Πολίτη, Ανδρέας Ποττάκης. Το 2022 την πρώτη θέση σε αριθμό αναφορών, που ξεπερνούν τις 3.000 αφορούσαν στα θέματα που σχετίζονται με τις  ΔΕΚΟ καθώς και με ζητήματα που σχετίζονται με την χωροθέτηση, αδειοδότηση και παρακολούθηση της λειτουργίας έργων και επιχειρήσεων. Ο προφανής λόγος για τη συγκεκριμένη αύξηση των αναφορών μοιάζει να είναι η ενεργειακή κρίση σε συνδυασμό με τον πόλεμο στην Ουκρανία, κάτι που είχε ως άμεση συνέπεια το άλμα στο κόστος όλου του φάσματος της ενέργειας. 

Την ίδια χρονική περίοδο επιβεβαιώθηκε το χρόνιο πρόβλημα που αντιμετωπίζει η Δημόσια Διοίκηση στην ικανοποίηση αιτημάτων που σχετίζονται με το ασφαλιστικό και εργασιακό καθεστώς των πολιτών, για τα οποία υποβλήθηκαν στον Συνήγορο του Πολίτη μακράν οι δεύτερες περισσότερες αναφορές. 

Σημαντικός αριθμός αναφορών σχετίζονταν και με προβλήματα που προκάλεσε η πανδημία, παρά την αποκλιμάκωσή της κατά την χρονιά που πέρασε. Σταθερά υψηλά, όπως κάθε χρόνο, εμφανίζονται και τα προβλήματα που συνδέονται με την υγεία, την κοινωνική πρόνοια και τις φορολογικές υποθέσεις των πολιτών.  

Προβληματισμό προκαλεί και ο συνεχιζόμενος υψηλός αριθμός αναφορών για διακρίσεις λόγω φύλου καθώς και των αναφορών που σχετίζονται με την αστυνομική αυθαιρεσία, που υποδεικνύει ότι η χώρα μας πρέπει να καλύψει αρκετά κενά ακόμη στους τομείς αυτούς.  

Όπως επισημαίνει ο Συνήγορος του Πολίτη Ανδρέας Ποττάκης στην εισαγωγή της έκθεσης, "στο διαρκώς μεταβαλλόμενο αυτό περιβάλλον, όπου ο κοινωνικός ιστός δοκιμάζεται και νέα στρώματα οδηγούνται σε κατάσταση επαπειλούμενης φτώχειας, ο Συνήγορος του Πολίτη αναζητά θεσμικά λύσεις και ρεαλιστικές εναλλακτικές προτάσεις για την άρση στρεβλώσεων και αγκυλώσεων στην λειτουργία του διοικητικού μηχανισμού, στη κοινωνική ασφάλιση και πρόνοια, την υγεία, την εκπαίδευση, τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης, τη φορολογική διοίκηση, τις μεταφορές, τη πρωτογενή παραγωγή, στη προστασία των ευάλωτων ομάδων της κοινωνίας, στην εμπέδωση της αρχής της ίσης μεταχείρισης."

Στον πρόλογο της έκθεσης του Συνηγόρου του Πολίτη, γίνεται, επίσης αναφορά στο γεγονός ότι η εθνική οικονομία διέρχεται μία ακόμη κρίση. "Μετά την πολυετή δημοσιονομική προσαρμογή που οδήγησε σε ύφεση, αλματώδη και πρωτοφανή αύξηση της ανεργίας και δραματική απώλεια εισοδήματος, και πριν ανακάμψει πλήρως η οικονομική δραστηριότητα μετά την πανδημία, η έκρηξη στις διεθνείς τιμές της ενέργειας προβάλει ως πρόκληση με οριζόντιες επιπτώσεις στην οικονομία και την κοινωνία της χώρας. Ο πληθωρισμός βρίσκεται στο υψηλότερο επίπεδο δεκαετιών και εκτός από την συρρίκνωση του εισοδήματος των νοικοκυριών, οι μεταφορές, η προμηθευτική αλυσίδα, η βιομηχανική, βιοτεχνική, τεχνολογική και πρωτογενής παραγωγή δοκιμάζονται από τις υψηλές τιμές ενέργειας. Το κόστος της λειτουργίας μονάδων παραγωγής, μεταποίησης και τυποποίησης π.χ. θέτει σε διακινδύνευση την ίδια τους τη λειτουργία. Το αυξημένο κόστος της ενέργειας επιβαρύνει ακόμη και το κόστος παροχής πόσιμου νερού. Το έντονα ασταθές περιβάλλον στην αγορά ενέργειας συνεχίζει κατά τη διάρκεια του 2022, καθιστώντας την ενεργειακή κρίση και την αύξηση των τιμών στην ενέργεια, γεγονότα που σημάδεψαν το 2021, πραγματική απειλή για την οικονομική ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή. Την τελευταία διετία, με την έκρηξη των τιμών ενέργειας, έχουν αυξηθεί σημαντικά οι αναφορές στο Συνήγορο του Πολίτη που αναδεικνύουν το ζήτημα της ενεργειακής ένδειας: αδυναμία καταβολής υψηλών ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τη ΔΕΗ, μη δυνατότητα ένταξης στο Κοινωνικό Οικιακό Τιμολόγιο, έξαρση του φαινομένου ρευματοκλοπών, αδυναμία τήρησης των συμφωνιών διακανονισμού οφειλών αποτελούν χαρακτηριστικές περιπτώσεις." 

Τέλος, όπως επισημαίνεται, στην έκθεση, καταγράφονται οι ευρωπαϊκές πολιτικές για την ενοποίηση της αγοράς και απελευθέρωση ενέργειας και την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. Επιπλέον, παρατίθεται η εθνική νομοθεσία που υιοθετήθηκε προς εναρμόνιση με τις πολιτικές της ΕΕ. Αξιολογώντας, παράλληλα, τις αναφορές των πολιτών, η παρούσα έκθεση επιχειρεί να φωτίσει τα αίτια της κρίσης στην ηλεκτρική ενέργεια, τους κύριους παράγοντες δημιουργίας και επίτασης του φαινομένου της ενεργειακής ένδειας, του πιο έντονου των τελευταίων δεκαετιών, και να προτείνει μέτρα περιορισμού και αντιμετώπισής του.

Eπίσης, χθες, Τρίτη 28 Μαρτίου, ο Συνήγορος του Πολίτη διοργάνωσε ειδική Ημερίδα που πραγματοποιήθηκε στο Βυζαντινό & Χριστιανικό Μουσείο με τη συμμετοχή της Γενικής Γραμματέας Ενέργειας & Ορυκτών Πρώτων Υλών, Αλεξάνδρας Σδούκου, του Τομεάρχη Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Βουλευτή Β’ Θεσσαλονίκης, ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ, Σωκράτη Φάμελλου, του τ. Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας & Κλιματικής Αλλαγής, Γιάννη Μανιάτη και του Προέδρου της ΡΑΕ, Αθανάσιου Δαγούμα.

Στην Ημερίδα με θέμα "Εθνική και ευρωπαϊκή πολιτική-Επιδοτήσεις ηλεκτρικής ενέργειας & Μείωση του ενεργειακού κόστους" η Γενική Γραμματέας Ενέργειας, αναφέρθηκε εκτενώς στις ενέργειες που ανέλαβε η Κυβέρνηση για τον πολίτη, τα νοικοκυριά, τις επιχειρήσεις και τους αγρότες, τους τελευταίους 20 μήνες που διαρκεί η κρίση. 

Η κα Σδούκου αναγνώρισε πως παρά τις λύσεις που δόθηκαν και δίνονται καθημερινά για να καταπολεμηθεί η ενεργειακή ακρίβεια, έχουν αυξηθεί κατακόρυφα οι αναφορές στον Συνήγορο του Πολίτη. "Η αδυναμία να πληρώσει κανείς τις ληξιπρόθεσμες οφειλές του προς την ΔΕΗ ή στους ιδιώτες πάροχους ηλεκτρισμού, η αδυναμία του να ενταχθεί στο Κοινωνικό Οικιακό Τιμολόγιο, τα φαινόμενα ρευματοκλοπών, και άλλες τέτοιες περιπτώσεις, μας δείχνουν το πόσο δρόμο έχουμε να διανύσουμε ακόμη ώστε να αποκαστήσουμε την χαμένη ισορροπία και να δώσουμε σε όλα τα μέλη της κοινωνίας μας, ισότιμη πρόσβαση σε άπλετη, φθηνή και καθαρή ενέργεια" πρόσθεσε για να καταλήξει πως ο Συνήγορος του Πολίτη προσφέρει πολύτιμη βοήθεια για να αντιμετωπιστούν αυτά τα προβλήματα, χάρη στα δεδομένα που έχει συγκεντρώσει από τις χιλιάδες αναφορών και τις συναφείς αξιολογήσεις που έχουν γίνει.

Μπορείτε να δείτε όλη την έκθεση εδώ: https://www.energia.gr/media/inlinepics/ΕΚΘΕΣΗ-ΕΝΕΡΓΕΙΑ-2022.pdf