Κτηματολόγιο: Δημιουργείται «Ηλεκτρονικός Φάκελος Ακινήτου» μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης Δημόσιας Διοίκησης

Σε δημόσια ηλεκτρονική διαβούλευση βρίσκεται το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης με τίτλο: «Εκσυγχρονισμός του Ελληνικού Κτηματολογίου, νέες ψηφιακές υπηρεσίες και ενίσχυση της ψηφιακής διακυβέρνησης».
 
Βασικός στόχος των νέων ρυθμίσεων είναι η επιτάχυνση της ολοκλήρωσης της διαδικασίας κτηματογράφησης ακινήτων, και ο εξορθολογισμός των διαδικασιών διόρθωσης των πρώτων ανακριβών κτηματολογικών εγγραφών.

Ισχύει η απαγόρευση της κατάρτιση εμπράγματης δικαιοπραξίας για το δικαίωμα που δεν δηλώθηκε, καθώς και η χορήγηση άδειας οικοδομής στο όνομα εκείνου που παρέλειψε να υποβάλει τη δήλωση. Το αποδεικτικό υποβολής δήλωσης μνημονεύεται και επισυνάπτεται στο συμβόλαιο, μνημονεύεται στην οικοδομική άδεια και τηρείται στον φάκελο της αρμόδιας για την έκδοση της άδειας υπηρεσίας.
 
Το σχέδιο νόμου  μεταξύ άλλων προβλέπει την περάτωση της κτηματογράφησης και πριν την ολοκλήρωση της διαδικασίας εξέτασης των αιτήσεων διόρθωσης όταν για το σύνολο των ακινήτων που βρίσκονται σε αυτές δεν έχει υποβληθεί ένσταση, ή αυτές δεν επηρεάζονται καθ` οιονδήποτε τρόπο από την υποβολή ένστασης. 
 
Δημιουργείται ο «Ηλεκτρονικός Φάκελος Ακινήτου»

Δημιουργείται ηλεκτρονική πλατφόρμα υποστήριξης της διενέργειας εμπραγμάτων δικαιοπραξιών επί ακινήτων με την ονομασία «Ηλεκτρονικός Φάκελος Ακινήτου», που λειτουργεί μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης Δημόσιας Διοίκησης (gov.gr – Ε.Ψ.Π.) , με σκοπό την απλούστευση και ψηφιοποίηση της διαδικασίας συλλογής δικαιολογητικών που απαιτούνται στη σύνταξη συμβολαιογραφικών εγγράφων για τη σύσταση, μετάθεση, αλλοίωση ή κατάργηση εμπράγματου δικαιώματος σε ακίνητο.

Η ηλεκτρονική πλατφόρμα διαλειτουργεί με πληροφοριακά συστήματα φορέων του Δημοσίου, και ιδίως με τα πληροφοριακά συστήματα της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.), του Ηλεκτρονικού Εθνικού Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (e-ΕΦΚΑ), του ν.π.δ.δ. «Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας» (Τ.Ε.Ε.) και του ν.π.δ.δ. «Ελληνικό Κτηματολόγιο», από τα οποία αντλεί πληροφορίες και έγγραφα.

Τα ενδιαφερόμενα μέρη και ο συμβολαιογράφος που συντάσσει τη σχετική πράξη εισέρχονται στην ηλεκτρονική πλατφόρμα κατόπιν αυθεντικοποίησης με τη χρήση των κωδικών – διαπιστευτηρίων της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης (TAXISnet), ή με τη χρήση των διαπιστευτηρίων του Μητρώου Συμβολαιογράφων, αντίστοιχα. Κατά την έκταση που αυτό προβλέπεται στην ηλεκτρονική πλατφόρμα, τα ενδιαφερόμενα μέρη και ο συμβολαιογράφος μπορούν, μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας, να εξουσιοδοτούν αλλήλους για τη διενέργεια των παρεχόμενων από την ηλεκτρονική πλατφόρμα υπηρεσιών και την έκδοση των σχετικών πιστοποιητικών.

Στο πλαίσιο λειτουργίας της ηλεκτρονικής πλατφόρμας, ο εξουσιοδοτημένος συμβολαιογράφος, δύναται:

α) να αιτείται την έκδοση ή την εξαγωγή εγγράφων ή την άντληση πληροφοριών από τους φορείς,

β) να αιτείται τη διόρθωση των ως άνω εγγράφων ή πληροφοριών και

γ) να αναρτά έγγραφα στην ηλεκτρονική πλατφόρμα, όπου αυτά δεν είναι δυνατόν να εκδοθούν ή να εξαχθούν ηλεκτρονικά κατά τα ανωτέρω, υπέχοντας ευθύνη ως προς την ακρίβεια και την πληρότητα αυτών.

Τα έγγραφα που εκδίδονται ή εξάγονται από τους φορείς  μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας επέχουν θέση πρωτοτύπου εγγράφου και προσαρτώνται στο συμβολαιογραφικό έγγραφο χωρίς άλλες διατυπώσεις.

Παρατείνεται κατά ένα έτος, έως την 31ή.12.2022, η αποκλειστική προθεσμία διόρθωσης ανακριβών πρώτων κτηματολογικών εγγραφών που αφορούν σε προγράμματα κτηματογράφησης προ του 2006.

Ιδρύεται το Ειδικό Μητρώο διαπιστευμένων μηχανικών για την διευκόλυση και υποστήριξη του έργου κτηματογράφησης. Η ιδιότητα του διαπιστευμένου μηχανικού για το Κτηματολόγιο αποκτάται με τη χορήγηση άδειας από τον Φορέα και την εγγραφή του στο Ειδικό Μητρώο Διαπιστευμένων Μηχανικών. Η ιδιότητα του διαπιστευμένου μηχανικού είναι ασυμβίβαστη με την ιδιότητα του μόνιμου υπαλλήλου ή υπαλλήλου με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου σε φορείς του δημόσιου τομέα.
 
Καταργούνται τα άμισθα και έμμισθα Υποθηκοφυλακεία και Κτηματολογικά Γραφεία Ρόδου, Κω – Λέρου, Θεσσαλονίκης και Πειραιά 
 
Πρόστιμα και τέλη
 
Ορίζονται τα πρόστιμα που επιβάλονται σε περίπτωση μη δήλωσης στο κτηματολόγιο. Το πρόστιμο υπολογίζεται βάσει του είδους του εγγραπτέου δικαιώματος που δηλώνεται της αξίας των ακινήτων, βάσει του συστήματος αντικειμενικού προσδιορισμού αυτής, καθώς και του χρόνου κατά τον οποίον καθυστέρησε η υποβολή της δήλωσης σε σχέση με προβλεπόμενη προθεσμία.
 
Το πρόστιμο για δικαιώματα κυριότητας (ψιλής και πλήρους) και επικαρπίας υπολογίζεται για το σύνολο των ακινήτων που δεν έχουν δηλωθεί εμπροθέσμως ακόμη και στις αγροτικές περιοχές. Βάση υπολογισμού του προστίμου αποτελεί η αξία του δικαιώματος που δηλώνεται. Η βάση υπολογισμού αντιστοιχεί σε ποσό που δεν μπορεί να είναι κατώτερο των τριακοσίων (300) και ανώτερο των δυο χιλιάδων (2.000) ευρώ. Το ποσό αυτό προσαυξάνεται, ανάλογα με τον χρόνο καθυστέρησης υποβολής της δήλωσης.
 
Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Ψηφιακής Διακυβέρνησης, η οποία δημοσιεύεται έως την 31η.12.2022, ορίζονται ο ειδικότερος τρόπος υπολογισμού του προστίμου ανά είδος δικαιώματος, συμπεριλαμβανομένου του συντελεστή προσαύξησης λόγω καθυστέρησης, και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια. Η απόφαση αρχίζει να ισχύει έναν (1) μήνα μετά τη δημοσίευσή της.
 
Σε περίπτωση παρέλευσης της προθεσμίας καταβολής προστίμου, αυτό εισπράττεται κατά τις διατάξεις του Κ.Ε.Δ.Ε..
 
Για την επεξεργασία των δηλώσεων και την καταχώριση των εγγραπτέων δικαιωμάτων στους τελικούς πίνακες της κτηματογράφησης, καθώς επίσης και για τα δικαιώματα που έχουν περιληφθεί στα τελικά κτηματολογικά στοιχεία, καταβάλλεται υπέρ του Φορέα «Ελληνικό Κτηματολόγιο» ανταποδοτικό τέλος κτηματογράφησης, το οποίο καθορίζεται ως εξής:
 
Για κάθε εγγραπτέο δικαίωμα που δηλώνεται, καταβάλλεται από τον δηλούντα έναντι του συνολικά οφειλόμενου ανταποδοτικού τέλους κτηματογράφησης και επί ποινή απαραδέκτου της δηλώσεώς του πάγιο τέλος κτηματογράφησης. Το τέλος αυτό ορίζεται σε 35 ευρώ ανά δικαίωμα, με εξαίρεση τα δικαιώματα σε χώρους στάθμευσης ή αποθήκες που αποτελούν αυτοτελείς ιδιοκτησίες, για τα οποία το τέλος ορίζεται σε 20 ευρώ. Στις αγροτικές περιοχές τα φυσικά πρόσωπα που έχουν εγγραπτέο δικαίωμα σε περισσότερα του ενός ακίνητα καταβάλλουν πάγια τέλη για δύο μόνον εγγραπτέα δικαιώματα, ανεξαρτήτως του συνολικού αριθμού αυτών. Η διάταξη του προηγούμενου εδαφίου εφαρμόζεται μόνο για τους δικαιούχους δικαιωμάτων κυριότητας και δουλειών.
 
Μετά την έκδοση των αποφάσεων επί των αιτήσεων διορθώσεως και των ενστάσεων και στο πλαίσιο της αναμόρφωσης των κτηματολογικών πινάκων και διαγραμμάτων κατά το άρθρο 11, οι καταχωρισθησόμενοι στους αναμορφωμένους πίνακες ως κύριοι ή επικαρπωτές καταβάλλουν το υπόλοιπο ανταποδοτικό τέλος κτηματογράφησης, το οποίο είναι αναλογικό και καθορίζεται σε ποσοστό ένα επί τοις χιλίοις επί της πέραν των 20.000 ευρώ αξίας του δικαιώματός τους, η οποία υπολογίζεται με βάση την τιμή ζώνης του ακινήτου και, όπου τέτοια δεν ισχύει, με βάση την αντίστοιχη κατά τη φορολογική νομοθεσία αξία αυτού, συνυπολογιζομένων, στην περίπτωση των κτισμάτων και των οριζοντίων ή κάθετων ιδιοκτησιών, της παλαιότητας και του ορόφου. 
 
Σε κάθε περίπτωση το ύψος του αναλογικού τέλους κτηματογράφησης δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό των 900 ευρώ.
 
Σε περίπτωση καθολικής διαδοχής του καταχωρισθέντος ως δικαιούχου στις πρώτες εγγραφές φυσικού προσώπου ή μετασχηματισμού του καταχωρισθέντος ως δικαιούχου στις πρώτες εγγραφές νομικού προσώπου η υποχρέωση καταβολής βαρύνει εκείνους που ως καθολικοί διάδοχοι ή συνεπεία του μετασχηματισμού αποκτούν το εγγεγραμμένο στο κτηματολόγιο δικαίωμα και η εκπλήρωσή της αποτελεί προϋπόθεση για την καταχώρισή τους στο κτηματολόγιο ως δικαιούχων. 
 
Σε περίπτωση πλειστηριασμού το αναλογούν στο πλειστηριασθέν δικαίωμα αναλογικό τέλος κτηματογράφησης καταβάλλεται από τον υπερθεματιστή και αφαιρείται από το οφειλόμενο εκ μέρους του πλειστηρίασμα. 
 
β) Ο τρόπος είσπραξης του προβλεπόμενου ανταποδοτικού τέλους κτηματογράφησης και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή της διάταξης αυτής καθορίζονται με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Ψηφιακής Διακυβέρνησης. Στην υπουργική αυτή απόφαση ορίζεται προθεσμία, όχι μικρότερη των δύο  μηνών, για την καταβολή του αναλογικού τέλους, η οποία έρχεται από την ημερομηνία ειδοποίησης του οφειλέτη εκ μέρους του Φορέα, μετά την άπρακτη πάροδο της οποίας το τέλος αυτό προσαυξάνεται σε ποσοστό 20% για τις πρώτες δεκαπέντε ημέρες καθυστέρησης και εν συνεχεία, εάν ο οφειλέτης δεν καταβάλλει το τέλος πλέον των ανωτέρω προσαυξήσεων, το οφειλόμενο ποσό διπλασιάζεται, μη ισχύοντος εν προκειμένω του προβλεπόμενου για το αναλογικό τέλος ανώτατου ύψους των 900 ευρώ.
 
Σε κάθε περίπτωση μετά την πάροδο της προθεσμίας καταβολής το οφειλόμενο ποσό βεβαιώνεται από τον Φορέα και εισπράττεται αναγκαστικώς κατά τις διατάξεις του Κ.Ε.Δ.Ε., ανεξαρτήτως αν είναι μικρότερο από το τυχόν εκάστοτε προβλεπόμενο για την εφαρμογή του Κ.Ε.Δ.Ε. κατώτατο ποσό.
 
Με την υποβολή στο στάδιο της κτηματογράφησης αίτησης για έκδοση πιστοποιητικού και κάθε άλλου προβλεπόμενου στον νόμο αυτόν εγγράφου ή αίτησης διόρθωσης καταβάλλεται πάγιο τέλος 5 ευρώ υπέρ του Φορέα. Για την υποβολή αίτησης διόρθωσης προδήλου σφάλματος δεν καταβάλλεται οποιοδήποτε τέλος.
 
Τα έσοδα από την είσπραξη των τελών της παρούσας, τα οποία δεν υπόκεινται σε τέλος χαρτοσήμου ή Φ.Π.Α., εγγράφονται στον προϋπολογισμό του Φορέα και διατίθενται για τους σκοπούς του.
 
Το σχέδιο νόμου προβλέπει επιπλέον τη δημιουργία νέων ψηφιακών δημόσιων υπηρεσιών που παρέχονται στους πολίτες και τις επιχειρήσεις μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης, και ρυθμίζει ζητήματα οργάνωσης και λειτουργίας του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, των εποπτευόμενων φορέων του και της Εθνικής Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (Ε.Ε.Τ.Τ.).
 
Η διαβούλευση θα διαρκέσει μέχρι τις 17 Ιουλίου 2021 και ώρα 10.00