Λίστα με περιβαλλοντικά βιώσιμες οικονομικές δραστηριότητες της ΕΕ βάζουν τάξη στην αγορά

Το αστρονομικό ποσό των €2.75 τρισ. μέσα στην επόμενη 10ετία -περίπου € 275 δις. ετησίως υπολογίζονται το σύνολο των επιπλέον επενδύσεων στο σύνολο στα ευρωπαϊκά ακίνητα, προκειμένου να επιτευχθούν οι κλιματικοί στόχοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η Ευρωπαϊκή ταξινομία (EU taxonomy), αποσκοπεί να διασφαλίσει ότι τα χρήματα αυτά θα κατευθυνθούν στις καλύτερες επιλογές για το περιβάλλον και το κλίμα. 

Η ταξινομία της ΕΕ η οποία είναι σε ισχύ από τον Ιούλιο του 2020, είναι ουσιαστικά ένας κατάλογος περιβαλλοντικά βιώσιμων οικονομικών δραστηριοτήτων, και φιλοδοξεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο για την προώθηση βιώσιμων επενδύσεων

Κύριος στόχος της Ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας είναι να παρέχει σε εταιρείες, επενδυτές και φορείς χάραξης πολιτικής τα μέσα, ώστε να ορίσουν τα χαρακτηριστικά μιας περιβαλλοντικά βιώσιμης οικονομικής δραστηριότητας και να μπορέσουν να την πιστοποιήσουν ανάλογα.

Η ταξινομία δεν αποτελεί έναν υποχρεωτικό κατάλογο δραστηριοτήτων, τις οποίες οι επενδυτές οφείλουν να επιλέξουν, ούτε κρίνει τις οικονομικές επιδόσεις αυτών των δραστηριοτήτων. Ωστόσο, εκτιμάται ότι θα δημιουργήσει ασφάλεια για τους επενδυτές, θα προστατεύσει τους ιδιώτες από φαινόμενα greenwashing  και θα οδηγήσει στην περαιτέρω ευαισθητοποίηση των εταιρειών προς το κλίμα. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, αναμένεται ότι θα μετριάσει τον κατακερματισμό της αγοράς και θα κατευθύνει την τοποθέτηση των επενδύσεων εκεί όπου υπάρχει ουσιαστική ανάγκη.

Όπως είναι αναμενόμενο, οι οικονομικές δραστηριότητες στον τομέα των κτιρίων δεν εξαιρούνται από τις ανωτέρω διαδικασίες, πρωτίστως μέσα από την ανάπτυξη κριτηρίων τεχνικού ελέγχου.

Ενδεικτικά, όσον αφορά την κατασκευή νέων κτιρίων, για να ενταχθεί μια επένδυση στην ευρωπαϊκή ταξινομία, η πρωτογενής ζήτηση ενέργειας νέων κατασκευών ορίζεται σε επίπεδα τουλάχιστον 10% χαμηλότερα από τα κτίρια σχεδόν μηδενικών ενεργειακών απαιτήσεων, με βάση τις υπάρχουσες εθνικές νομοθεσίες (Β+, Α και Α+, με βάση την ελληνική νομοθεσία). Επιπλέον, το Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης είναι πλέον υποχρεωτικό για οποιαδήποτε συναλλαγή, ενώ τα κτίρια άνω των 5000 m2 οφείλουν να υπολογίζουν την εν δυνάμει συμβολή τους στην υπερθέρμανση του πλανήτη καθ΄ όλο τον κύκλο λειτουργίας τους και να κοινοποιούν τα αποτελέσματα στους επενδυτές αλλά και τους χρήστες του κτιρίου.

Αναφορικά με την ανακαίνιση υπαρχόντων κτιρίων, η οποία κρίνεται πλέον απαραίτητη για την επίτευξη της ενεργειακής ουδετερότητας της Ευρώπης μέχρι το 2050, πέραν των σχετικών εθνικών νόμων, το κτίριο θα πρέπει να μειώσει την ενεργειακή του κατανάλωση τουλάχιστον κατά 30%, σε σχέση με τα αρχικά επίπεδα, ώστε να θεωρηθεί περιβαλλοντικά βιώσιμη επένδυση. Παράλληλα, νέα κριτήρια θέτει η ταξινομία και για την αγορά κτιρίων από επενδυτές.

Άλλες οικονομικές δραστηριότητες που σχετίζονται με τον κτιριακό τομέα και καλύπτονται από την ταξινομία είναι η εγκατάσταση, η συντήρηση και η επισκευή τεχνολογιών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, καθώς και τα όργανα και οι συσκευές που σχετίζονται με τη μέτρηση, τη ρύθμιση και τον έλεγχο της ενεργειακής απόδοσης ενός κτιρίου. Τέλος, αντίκτυπο στον κτιριακό τομέα αναμένεται να έχουν και τα κριτήρια μεταποίησης και εξόρυξης άλλων οικονομικών δραστηριοτήτων, που σχετίζονται κυρίως με το στάδιο κατασκευής ενός ακινήτου.

Πως επηρεάζονται τα "πράσινα" ομόλογα

Όμως ο αντίκτυπος της ταξινομίας ενισχύεται και μέσω της νέας οδηγίας για την υποβολή εκθέσεων, αναφορικά με τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων (CSRD) και του κανονισμού για τη γνωστοποίηση βιώσιμων οικονομικών (SFDR). Η τρέχουσα οδηγία της ΕΕ για τη μη χρηματοοικονομική αναφορά υποχρεώνει τις πολύ μεγάλες αλλά και τις εισηγμένες εταιρείες που είναι εγγεγραμμένες στην ΕΕ να αναφέρουν ζητήματα ESG, παράλληλα με τις οικονομικές εκθέσεις τους, χρησιμοποιώντας πρότυπα ESG της επιλογής τους.

Η προτεινόμενη νέα οδηγία για την υποβολή εκθέσεων για την εταιρική βιωσιμότητα (CSRD), η οποία αναμένεται να υιοθετηθεί από την Κομισιόν στο τέλος του 2022, θα απευθύνεται αρχικά σε όλες τις μεγάλες και εισηγμένες εταιρείες και θα αφορά σε δραστηριότητες που σχετίζονται με την ταξινομία της ΕΕ. Επιπλέον, αναμένεται ότι και τα επερχόμενα τεχνικά πρότυπα του κανονισμό για τη γνωστοποίηση βιώσιμων οικονομικών (SFDR) θα ευθυγραμμίζονται με τα κριτήρια ταξινομίας, πράγμα που σημαίνει ότι για να θεωρηθεί "πράσινο" ένα χρηματοοικονομικό προϊόν στην αγορά της ΕΕ, θα πρέπει να συμφωνεί με τα κριτήρια αυτά.

Αν και η ταξινομία της ΕΕ δεν αφορά αποκλειστικά τις εισηγμένες εταιρείες της Ένωσης, οι εισηγμένες εταιρείες ακινήτων και οι ΑΕΕΑΠ αποτελούν αναπόφευκτα σημαντικές κατηγορίες που επηρεάζονται από αυτή. Και αυτό γιατί οι εν λόγω εταιρείες αποτελούν σημαντικό κομμάτι των επενδύσεων σε ακίνητα, καθώς , όχι μόνο κτίζουν νέα κτίρια προς εκμετάλλευση, αλλά επιπλέον αγοράζουν και ανασκευάζουν παλαιότερα κτίρια, τα οποία σε διαφορετική περίπτωση, με βάσει τα νέα δεδομένα, θα έμεναν αδρανή, λόγω χαμηλής ενεργειακής απόδοσης.