Με βεβαίωση μηχανικού καθορίζεται πλέον η παλαιότητα ενός κτίσματος για τη φορολόγησή του

Τα τελευταία χρόνια, μετά την εφαρμογή των νέων πολεοδομικών διατάξεων περί τακτοποίησης αυθαιρέτων, είχαν ανακύψει πολλά ζητήματα σχετικά με την θεώρηση της παλαιότητας των κτισμάτων από πλευράς Εφορίας, στοιχείο που επηρεάζει βασικά τον υπολογισμό της φορολογικής αξίας των ακινήτων καθώς και τον προσδιορισμό του ΕΝΦΙΑ επί αυτών. Για την επίλυση αυτού του θέματος ο Υπουργός Οικονομικών υπέγραψε σχετική απόφαση, που πρόσφατα δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 2146 Δ/ 24-05-2021, με την οποία καθορίζεται ότι υπεύθυνος για να κρίνει την παλαιότητα ενός κτίσματος που πρόκειται να μεταβιβαστεί θα είναι ο μηχανικός ο οποίος και θα εκδίδει πλέον σχετική βεβαίωση.

Η παλαιότητα αποδεικνύεται από την ημερομηνία έκδοσης της οικοδομικής άδειας. Σε περίπτωση που δεν έχει εκδοθεί οικοδομική άδεια, τότε θεωρείται ως παλαιότητα η χρονολογία κατασκευής, η οποία αποδεικνύεται με οποιοδήποτε δημόσιο έγγραφο, όπως προγενέστερος τίτλος κτήσης, νομιμοποίηση αυθαιρέτου με τους παλιούς νόμους, έναρξη ηλεκτροδότησης, καθώς και από τη βεβαίωση περαίωσης της διαδικασίας υπαγωγής του ακινήτου στους νόμους 4178/2013 και 4495/2017.

Πώς υπολογίζεται η παλαιότητα σε περίπτωση ύπαρξης οικοδομικής άδειας;

Η παλαιότητα αρχίζει να υπολογίζεται μετά τη συμπλήρωση δύο ετών από την ημερομηνία έκδοσης της οικοδομικής άδειας ή την τελευταία αναθεώρησή της (π.χ. αν εκδόθηκε στις 30.9.1978 η παλαιότητα αρχίζει να υπολογίζεται από 30.9.1980).

Πώς αποδεικνύεται ότι ένα κτίριο που στερείται οικοδομικής άδειας κτίστηκε πριν το 1955 και θεωρείται νόμιμο;

Σύμφωνα με την πολεοδομική νομοθεσία ο μηχανικός εκδίδει βεβαίωση στην οποία σημειώνεται ότι το κτίριο υφίσταται προ της 30.11.1955, ημερομηνία ισχύος του από 9.8.1955 βασιλικού διατάγματος και είναι νομίμως υφιστάμενο κατά τα οριζόμενα στην παρ.1δ του άρθρου 23 του ν.4067/12. Ο χρόνος ανέγερσής του συνήθως τεκμαίρεται από αεροφωτογραφίες ή άλλα δημόσια έγγραφα, από παλιά συμβόλαια ή τον τρόπο κατασκευής του, τα οποία δηλώνονται με ευθύνη του ιδιοκτήτη και τεκμηριώνονται από το μηχανικό στην τεχνική έκθεση. Μεταγενέστερες αυθαίρετες προσθήκες ή αλλαγές χρήσης που τυχόν προκύπτουν και θεωρούνται αυθαίρετες τακτοποιούνται,εάν πραγματοποιήθηκαν πριν από τις 27 Ιουλίου του 2011.

Πώς υπολογίζεται η παλαιότητα σε περίπτωση που δεν υπάρχει οικοδομική άδεια;

Αν δεν υπάρχει οικοδομική άδεια, η παλαιότητα υπολογίζεται από την χρονολογία κατασκευής, που αποδεικνύεται με οποιοδήποτε δημόσιο έγγραφο, όπως προγενέστερος τίτλος κτήσης, νομιμοποίηση αυθαιρέτου, έναρξη ηλεκτροδότησης, καθώς και από τη βεβαίωση περαίωσης της διαδικασίας υπαγωγής του ακινήτου στις ισχύουσες κατά την έκδοση της βεβαίωσης διατάξεις περί ρύθμισης αυθαιρέτων, όπως εκδίδεται από το σχετικό πληροφοριακό σύστημα του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, συνοδευόμενη από το αντίστοιχο φύλλο καταγραφής. Στην τελευταία περίπτωση του προηγούμενου εδαφίου, για τον υπολογισμό της παλαιότητας λαμβάνεται υπόψη η καταληκτική ημερομηνία του διαστήματος που αναγράφεται στο πεδίο παλαιότητας του αντίστοιχου φύλλου καταγραφής.

Τι γίνεται σε περίπτωση που το κτίριο άλλαξε χρήση και έγινε για παράδειγμα από κατοικία γραφείο;

Άδειες αλλαγής μόνο της χρήσης του κτιρίου δεν λαμβάνονται υπόψη για τον υπολογισμό της παλαιότητας.

Αλλάζει η παλαιότητα όταν εκδοθεί Άδεια Μικρής Κλίμακας για εσωτερικές διαρρυθμίσεις ή άδειες ανακαίνισης που δεν θίγουν τον φέροντα οργανισμό του κτιρίου;

Σχετικά με τις άδειες ανακαίνισης, που δεν θίγουν τον φέροντα οργανισμό του κτιρίου, αυτές δεν λαμβάνονται υπόψη για τον υπολογισμό της παλαιότητας.

Αντίθετα όταν έχουμε άδεια ριζικής ανακαίνισης, τότε λαμβάνεται υπόψη για τον υπολογισμό της παλαιότητας, με αφετηρία δύο χρόνια μετά την ημερομηνία έκδοσης της άδειας ανακαίνισης.

Πότε χαρακτηρίζεται ένα ακίνητο ως διατηρητέο;

Για να χαρακτηρισθεί ένα ακίνητο ως διατηρητέο και να εφαρμοστεί ο σχετικός μειωτικός συντελεστής φορολόγησης, απαιτείται βεβαίωση της αρμόδιας υπηρεσίας (Υπουργείο Πολιτισμού ή Υπουργείο Περιβάλλοντος) από την οποία να προκύπτει ότι έχει εκδοθεί σχετική απόφαση ή Προεδρικό Διάταγμα, έχει δημοσιευθεί στη εφημερίδα της Κυβερνήσεως και δεν έχει ανακληθεί.

Τι ισχύει με τα Διατηρητέα Ακίνητα που ανακαινίζονται;

Ειδικά σε διατηρητέα ακίνητα που έχουν ανακαινισθεί ριζικά, έστω και αν δεν θίγεται ο φέρων οργανισμός του κτιρίου, η παλαιότητα υπολογίζεται δύο χρόνια μετά την ημερομηνία έκδοσης της άδειας ανακαίνισης. Χρονικό διάστημα μικρότερο του εξαμήνου δε λαμβάνεται υπόψη, ενώ μεγαλύτερο λογίζεται ως έτος.

Προσοχή ! Για να εφαρμοσθεί ο συντελεστής παλαιότητας πρέπει το κτίσμα να είναι πλήρως αποπερατωμένο.

Εχω κτίσμα παλιό προς κατεδάφιση. Θα φορολογηθώ και για αυτό;

Σε περίπτωση που υπάρχει παλιό κτίσμα προς κατεδάφιση θα πρέπει να εκδοθεί άδεια κατεδάφισης την οποία θα πρέπει και να προσκομίσετε, για να μην ληφθεί ως κτίσμα στον υπολογισμό της φορολογητέας αξίας του ακινήτου.

Προσοχή όμως, γιατί η κατεδάφιση του κτίσματος θα πρέπει να γίνει εντός έτους από τον χρόνο έκδοσης της άδειας. Αν δεν κατεδαφιστεί μέσα στην προθεσμία αυτή, υποβάλλεται συμπληρωματική δήλωση, εντός μηνός από τη λήξη της, άλλως η αρχική δήλωση του φορολογουμένου προς την αρμόδια ΔΟΥ θεωρείται ανειλικρινής.

Το ασκεπές κτίσμα θεωρείται ως κατοικία;

Αν το κτίσμα δεν έχει στέγη (ασκεπές), τότε δε λαμβάνεται υπόψη κατά τον υπολογισμό της αξίας του όλου ακινήτου.

Επίσης, για κτίσματα παλαιά και ημικατεστραμμένα ή ακόμη και για διατηρητέα που στερούνται στέγης, η αξία τους λογίζεται μηδενική, κατά την έκταση και τον όροφο που είναι χωρίς στέγη, εφόσον η αφαίρεση της στέγης οφείλεται σε καταστροφή και δεν περιλαμβάνεται στα πλαίσια εργασιών επισκευής.

Πώς υπολογίζεται η παλαιότητα για τα ημιτελή κτίρια;

Για να εφαρμοστεί ο συντελεστής παλαιότητας πρέπει το κτίριο να είναι πλήρως αποπερατωμένο. Περίπτωση εφαρμογής ταυτόχρονα των συντελεστών αποπεράτωσης και παλαιότητας αποκλείεται, εκτός της περίπτωσης, κατά την οποία έχουμε κτίσμα ημιτελές, αλλά ηλεκτροδοτημένο και άρα θεωρούμενο στο στάδιο αποπεράτωσης των δαπέδων.

Τι ισχύει όταν κάνουμε προσθήκη σε υπάρχον κτίσμα;

Σε περίπτωση επέκτασης υπάρχοντος κτίσματος, η παλαιότητα υπολογίζεται χωριστά για κάθε τμήμα, ανάλογα με τον χρόνο κατασκευής του.

Πότε θεωρείται το κτίριο μονοκατοικία;

Ως μονοκατοικία ορίζεται το μοναδικό κτίσμα, το προορισμένο για κατοικία, που βρίσκεται μέσα σε οικόπεδο ή γήπεδο ή κάθετη ιδιοκτησία, αποτελεί μία μόνο κατοικία με τους βοηθητικούς της χώρους, η οποία μπορεί να εκτείνεται σε έναν ή σε περισσότερους ορόφους, που επικοινωνούν μεταξύ τους και αποτελούν ενιαία λειτουργική ενότητα (μεζονέτα).

Μονοκατοικία θεωρείται επίσης και το κτίσμα, το προορισμένο για κατοικία, που βρίσκεται μέσα σε οικόπεδο ή γήπεδο ή κάθετη ιδιοκτησία, εκτείνεται σε έναν ή σε περισσότερους ορόφους, που επικοινωνούν μεταξύ τους και αποτελούν ενιαία λειτουργική ενότητα, ανεξάρτητα αν οι βοηθητικοί χώροι βρίσκονται σε άλλο τμήμα του οικοπέδου, του γηπέδου ή της κάθετης ιδιοκτησίας, εφαπτόμενοι ή μη της κατοικίας.

Προσοχή! Αν στο οικόπεδο ή το γήπεδο ή την κάθετη ιδιοκτησία, υπάρχει και άλλο κτίσμα κύριας χρήσης (π.χ. κατοικία ή επαγγελματική στέγη), δεν θεωρείται μονοκατοικία, αλλά κατοικία.

Πώς υπολογίζεται το ημιυπόγειο;

Καταρχήν δεν υπάρχει ημιυπόγειος χώρος. Ο μηχανικός θα βεβαιώσει αν είναι ισόγειος χώρος ή υπόγειος με κύρια χρήση κατοικία.

Τι ισχύει για τον ημιώροφο;

Ο ημιόροφος ή μεσοπάτωμα είναι όροφος ή τμήμα ορόφου που βρίσκεται μεταξύ ισογείου και α΄ ορόφου και δεν έχει εσωτερική επικοινωνία με το ισόγειο ή όταν έχει, αυτή δεν είναι αποκλειστική (έχει κι άλλη είσοδο). Για τον υπολογισμό της φορολογητέας αξίας του λογίζεται σαν α΄ όροφος.

Οι αποθήκες πώς υπολογίζονται;

Για την ισόγεια αποθήκη, όταν βρίσκεται στο ισόγειο κτιρίου επαγγελματικής στέγης ή κατοικίας εντός σχεδίου και δεν έχει υπολογιστεί στο συντελεστή δόμησης,, η αξία της είναι μικρότερη σε σχέση με την αξία της αποθήκης που βρίσκεται σε ισόγειο επαγγελματικής στέγης ή κατοικίας και έχει προσμετρηθεί στο συντελεστή δόμησης, γιατί τότε θεωρείται χώρος κύριας χρήσης.

Επίσης αποθήκη που βρίσκεται σε όροφο ή σε δώμα κτιρίου επαγγελματικής στέγης ή κατοικίας, θεωρείται χώρος κύριας χρήσης και ο υπολογισμός της αξίας της γίνεται κανονικά.

Πότε ένας κλειστός χώρος θεωρείται χώρος στάθμευσης αυτοκινήτων;

Για να θεωρηθεί ένας χώρος στάθμευσης, ως χώρος στάθμευσης αυτοκινήτων, θα πρέπει τούτο να προκύπτει από μεταγεγραμμένη συμβολαιογραφική πράξη και το συνημμένο σ’ αυτή σχετικό σχεδιάγραμμα.

Σε περίπτωση που ένας κλειστός χώρος στάθμευσης βρίσκεται σε κλειστό ισόγειο ή όροφο κτιρίουκαι δεν έχει προσμετρηθεί στο συντελεστή δόμησης βάσει της οικοδομικής άδειας, έχει μειωμένη φορολόγηση. Σε περίπτωση όμως που έχει προσμετρηθεί στο συντελεστή δόμησης ο χώρος λογίζεται ως επαγγελματική στέγη και ο υπολογισμός της αξίας του γίνεται κανονικά.