Οι αναπλάσεις φέρνουν υπεραξίες και ενισχύουν τις τιμές των ακινήτων

Σε αναβάθμιση σημαντικών τμημάτων του λεκανοπεδίου της Αττικής, ιδίως στο κέντρο της Αθήνας, αναμένεται να οδηγήσουν 15 έργα ανάπλασης και ανακατασκευής κτιρίων που είτε υλοποιούνται ήδη είτε πρόκειται να ξεκινήσουν τους επόμενους μήνες. Από την αποκατάσταση της κατοικίας της Μαρίας Κάλλας στην Πατησίων, την ανακατασκευή του Μινιόν και του Πύργου του Πειραιά, μέχρι τις αναπλάσεις παλιών βιομηχανικών ακινήτων, όπως τα εργοστάσια της ΧΡΩΠΕΙ στο Φάληρο, της πρώην Αθηναϊκής Χαρτοποιίας στον Βοτανικό, της Χαλκόρ στην οδό Πειραιώς και των οινοποιείων Καμπά στην Κάντζα, μια σειρά από ακίνητα που παρέμεναν αναξιοποίητα επί δεκαετίες, επιστρέφουν πλέον προς χρήση.

Οι επενδύσεις αυτού του χαρακτήρα δημιουργούν νέες συνθήκες στην αγορά ακινήτων και δημιουργούν υπεραξίες και στα γύρω ακίνητα, καθώς το όφελος είναι γενικότερο. Οπως εξηγεί στην «Κ» η Δίκα Αγαπητίδου, γενική διευθύντρια της JLL-Αθηναϊκή Οικονομική, «τέτοια έργα επιδρούν θετικά, τόσο στην εγγύς περιοχή του κάθε ακινήτου που μετεξελίσσεται όσο και στην ψυχολογία των γύρω κατοίκων και εργαζομένων, μια και οδηγούν σε γενικότερη αναβάθμιση». Σύμφωνα με την ίδια, οι επενδύσεις αυτές μπορούν να προσδώσουν υπεραξίες που ίσως ξεπεράσουν και το 25% σε βάθος χρόνου, καθώς οι περισσότερες από τις περιοχές αυτές είναι σήμερα πραγματικά υποβαθμισμένες. «Εξίσου σημαντικό όμως είναι και το ότι τα έργα αυτά θα αναβαθμίσουν περιβαλλοντικά τα παλαιά κτίρια που θα αντικαταστήσουν, αλλά και την ευρύτερη γύρω περιοχή, μειώνοντας το ενεργειακό αποτύπωμα», σημειώνει η κ. Αγαπητίδου.

Ενα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η ανάπλαση του Πύργου Πειραιά, που αναμένεται να ολοκληρωθεί προς το τέλος του έτους. Τα μισθώματα των γραφειακών χώρων στο συγκεκριμένο ακίνητο ξεπερνούν τα 24 ευρώ/τ.μ. σε μηνιαία βάση και μάλιστα, όπως τονίζει η επικεφαλής της JLL-Αθηναϊκή Οικονομική, «φαίνεται ότι έχουν συμπαρασύρει και τα μισθώματα επαγγελματικών χώρων στη γύρω περιοχή του κτιρίου».

Οι υπό εξέλιξη επενδύσεις μπορούν να προσδώσουν υπεραξίες, οι οποίες ίσως ξεπεράσουν και το 25% σε βάθος χρόνου.

«Στα έργα που έχουν ξεκινήσει ή και προγραμματίζονται σήμερα, παρατηρούμε τόσο τη διάθεση της Πολιτείας να διασώσει ιστορικά κτίρια, όπως το σπίτι της Μαρίας Κάλλας στην οδό Πατησίων, όσο και την ανταπόκριση της ιδιωτικής πρωτοβουλίας σε ζήτηση που δεν ικανοποιείται από την υφιστάμενη προσφορά στην αγορά ακινήτων, όπως για παράδειγμα η δημιουργία διαμερισμάτων στο ξενοδοχείο Hilton», σημειώνει η κ. Αγαπητίδου. Στην περίπτωση της ανάπλασης της Στοάς Αρσακείου, η οποία μετατρέπεται σε έναν πολυχώρο προώθησης της ελληνικής διατροφής (food hall), προκύπτει συνδυασμός και των δύο, καθώς από τη μια αναβαθμίζεται ένας υφιστάμενος εμβληματικός χώρος κι από την άλλη προσφέρεται κάτι νέο στην αγορά. Το έργο υλοποιείται από την εταιρεία Legendary Foods, με τη συμμετοχή και της εφοπλιστικής οικογένειας Οικονόμου. Το ακίνητο έχει εκμισθωθεί από τη Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία Α.Ε.

Από τις μεγαλύτερες παρεμβάσεις αστικής ανάπλασης με διατήρηση των υφιστάμενων κτιρίων επιχειρεί ο όμιλος Βιοχάλκο, μέσω της Noval Property ΑΕΕΑΠ. Η επιδιωκόμενη επένδυση προωθεί την «ανασύσταση» και ενίσχυση του Πολιτιστικού Πόλου Ελαιώνα, μέσω των νέων προτεινόμενων δραστηριοτήτων, που θα λειτουργούν συμπληρωματικά με έντονο πολιτιστικό χαρακτήρα.

Η εταιρεία σχεδιάζει ένα σύνθετο πολιτιστικό, εμπορικό και τουριστικό πόλο έλξης επισκεπτών από όλη την Αττική, διατηρώντας τα παλιά βιομηχανικά κτίρια, αλλά επανασχεδιάζοντάς τα, ώστε να λειτουργούν με άλλες χρήσεις. Για παράδειγμα, δύο από τα διατηρητέα κτίρια θα μετατραπούν σε μουσείο και χώρο ψηφιακής τέχνης. Αντίστοιχα, σχεδιάζονται καταστήματα και χώροι εστίασης, κυρίως στα ισόγεια των κτιρίων, ενώ στον πυρήνα της έκτασης των 70 στρεμμάτων προωθείται η λειτουργία ενός ανοιχτού πολυχώρου με θέμα τη διατροφή και τη γαστρονομία. Στο ακίνητο θα δημιουργηθεί και συγκρότημα κατοικιών, όπως επίσης ένα ξενοδοχείο με πρόσοψη στην οδό Πειραιώς.

Συνολικά αναμένεται να αναπτυχθούν 55.000 τ.μ., εκ των οποίων 25% θα αφορά κατοικίες, 25% γραφεία, 14% το ξενοδοχείο, 20% θα φιλοξενεί χρήσεις εμπορίου και εστίασης και ένα επιπλέον 14% πολιτιστικές εγκαταστάσεις. Θα πρόκειται για την πρώτη «γειτονιά» στην Ελλάδα, που θα λάβει πιστοποίηση κατά LEED Gold για την υιοθέτηση πρακτικών χαμηλού περιβαλλοντικού αποτυπώματος. Εκτιμάται ότι οι απαιτούμενες αδειοδοτήσεις θα έχουν ολοκληρωθεί μέχρι το δεύτερο εξάμηνο του 2024.

Ανακατασκευές κτιρίων αντί νέων αναπτύξεων

Ενας ακόμη κρίσιμος παράγοντας που εξηγεί τη στροφή των ιδιωτών προς έργα ανακατασκευής και ανάπλασης κτιρίων είναι τα σημαντικά πλεονεκτήματα που προσφέρουν έναντι της πλήρους κατασκευής ενός κτιρίου εξαρχής. Τα οφέλη είναι διττά, τόσο οικονομικά όσο και περιβαλλοντικά. Μια ανακατασκευή έχει σαφώς λιγότερο κόστος, καθώς χρησιμοποιούνται λιγότερα υλικά. Αυτό μεταφράζεται σε χαμηλότερη παραγωγή ρύπων, όπως διοξείδιο του άνθρακα, το οποίο παράγεται από τη χρήση ενεργοβόρων και ρυπογόνων υλικών, όπως ο χάλυβας και το σκυρόδεμα. Λιγότερα υλικά σημαίνουν και λιγότερα απορρίμματα, όπως επίσης και μεταφορικό έργο, που επίσης ρυπαίνει λόγω της χρήσης φορτηγών οχημάτων. Ταυτόχρονα, μέσω των ανακατασκευών αναδεικνύεται και αξιοποιείται το υπάρχον κτιριακό απόθεμα της πόλης.

Στην πρόσφατη ετήσια έκθεση Emerging Trends in Real Estate, που πραγματοποιεί η PwC για λογαριασμό του Urban Land Institute (ULI), επισημαίνεται ότι το 54% των ακινήτων που αποκτήθηκε τον τελευταίο χρόνο από επενδυτικά κεφάλαια άλλαξε χρήση. Το ποσοστό αυτό αναμένεται να αυξηθεί σε 78% κατά τη διάρκεια των επόμενων πέντε ετών. Στην περίπτωση των υφιστάμενων κτιρίων γραφείων η πιο δημοφιλής επιλογή με 64% είναι η μετατροπή τους σε κατοικίες, ενώ ακολουθεί με 18% η μετατροπή τους σε κτίρια μεικτής χρήσης, π.χ. μέσω της προσθήκης χώρων εστίασης. Αντίστοιχα, σε υφιστάμενα εμπορικά κέντρα ή πάρκα, η πιο δημοφιλής επιλογή με 33% είναι η μετατροπή τους σε κτίρια μεικτής χρήσης, ενώ ακολουθούν οι κατοικίες με 26% και τα logistics με 18%.

Στελέχη της αγοράς, όπως ο Τάσος Κοτζαναστάσης, εκτελεστικό μέλος της παγκόσμιας διοικούσας επιτροπής του ULI και διευθύνων σύμβουλος της διεθνούς εταιρείας διαχείρισης επενδύσεων ακινήτων 8G Group, σημειώνουν ότι «στην Ελλάδα δεν υπάρχουν πολλά κτίρια τα οποία να πληρούν τα κριτήρια ESG, με αποτέλεσμα να οδεύουν προς την απαξίωση, αν δεν επενδυθούν σημαντικά κεφάλαια για την ενεργειακή και λειτουργική τους αναβάθμιση τα επόμενα χρόνια. Αυτή η τάση έχει αρχίσει να γίνεται πλέον εμφανής και στο εξωτερικό, καθώς οι επενδυτές προτιμούν να αγοράσουν υφιστάμενα ακίνητα και να τα ανακατασκευάσουν, παρά να προχωρήσουν σε νέες αναπτύξεις κτιρίων». Με τον τρόπο αυτό περιορίζεται το αποτύπωμα άνθρακα και μειώνεται η επιβάρυνση του περιβάλλοντος. 

Στην περίπτωση της υφιστάμενης συγκυρίας, το στοιχείο αυτό καθίσταται ακόμη πιο κρίσιμο, λόγω της σημαντικής ανατίμησης τόσο του κόστους των υλικών κατασκευής όσο και των εργατικών. Στο πλαίσιο αυτό, σύμφωνα με την έρευνα της PwC, το 62% των ερωτηθέντων ανέφερε ότι η αγορά και ανακατασκευή ενός υφιστάμενου κτιρίου είναι η προτιμητέα επιλογή για την απόκτηση νέων ακινήτων.

Νέες χρήσεις πολιτισμού, φιλοξενίας, εργασίας αλλάζουν ριζικά την περιοχή του Μουσείου

Μία από τις πλέον χαρακτηριστικές περιοχές του κέντρου της Αθήνας η οποία έχει τεθεί σε τροχιά ολικής αναβάθμισης είναι το τμήμα της Λ. Πατησίων πέριξ του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, γνωστή και ως «Μουσείο». Κοντά στην πλατεία Βικτωρίας και δίπλα στο Πολυτεχνείο, στην περιοχή έχουν συγκεντρωθεί μια σειρά από επενδύσεις αναπλάσεων που θα τη μετατρέψουν σε έναν από τους σημαντικούς προορισμούς της πόλης, με χρήσεις πολιτισμού, φιλοξενίας, διαμονής και εργασίας.

Η πιο πρόσφατη κίνηση αφορά την αναβάθμιση του σπιτιού της Μαρίας Κάλλας. Οπως έγινε γνωστό τον προηγούμενο μήνα, το κτίριο που βρίσκεται στη συμβολή της Λ. Πατησίων 61 με την οδό Σκαραμαγκά, ένα τετραώροφο ακίνητο του 1925, πρόκειται να ανακατασκευαστεί πλήρως προκειμένου εκεί να στεγαστεί η Ακαδημία Λυρικής Τέχνης «Μαρία Κάλλας». Το έργο είναι προϋπολογισμού 6,8 εκατ. ευρώ και θα αναβιώσει ένα χώρο όπου διέμεινε η Ελληνίδα υψίφωνος με την οικογένειά της το διάστημα που ήρθε στην Αθήνα, από το 1937 έως και το 1945, όταν κι επέστρεψε στη Νέα Υόρκη.
Το εν λόγω έργο, σε συνδυασμό με την εν εξελίξει διαδικασία για την αναβάθμιση και επέκταση του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, αναμένεται να δημιουργήσουν έναν νέο ισχυρό πόλο πολιτισμού στην περιοχή, καθιστώντας τη σε απαραίτητη «στάση» για τους ξένους επισκέπτες που έρχονται στην Αθήνα. Ως εκ τούτου, αναμένεται να αυξηθεί η ζήτηση για χώρους φιλοξενίας και εστίασης.

Στο πλαίσιο αυτό, στην περιοχή δρομολογούνται ήδη δύο νέα ξενοδοχειακά συγκροτήματα. Η σημαντικότερη επένδυση αφορά την αξιοποίηση του οικοπέδου όπου στο παρελθόν βρισκόταν το θέατρο Αθήναιον, στη συμβολή των οδών Πατησίων και Μάρνη. Στη θέση του ανεγείρεται το νέο ξενοδοχείο του ομίλου Accor, όπου θα λειτουργήσει μονάδα υπό το σήμα της αλυσίδας IBIS Styles. Πρόκειται για ένα έργο της τάξεως των 30 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με πληροφορίες, το νέο IBIS θα είναι δυναμικότητας άνω των 370 κλινών.

Το οικόπεδο των δύο στρεμμάτων ανήκει στην Τριάντειο Επαγγελματική και Βιομηχανική Σχολή Πατρών, με τη σχετική σύμβαση να προβλέπει τη μίσθωσή του από τον γαλλικό ξενοδοχειακό όμιλο για τα επόμενα 50 χρόνια. Πρόκειται για την πλέον σημαντική σύμβαση της εν λόγω σχολής. Αξίζει να σημειωθεί ότι το σημείο του νέου ξενοδοχείου κρίνεται ιδιαιτέρως προνομιακό, καθώς βρίσκεται κοντά στην πλατεία Ομονοίας και στο εμπορικό τρίγωνο της Αθήνας, ενώ προσφέρει και εξαιρετικές προσβάσεις στους ενδιαφερομένους, τόσο μέσω οδικών μέσων όσο και του ΗΣΑΠ, καθώς ο σταθμός της πλατείας Βικτωρίας βρίσκεται σε απόσταση λίγων μέτρων.

Παράλληλα, ένα ακόμη ξενοδοχείο στην περιοχή ετοιμάζει αυτήν την περίοδο και ο όμιλος Fattal. Πρόκειται για κτίριο που θα βρίσκεται στην οδό Αβέρωφ 7, πλησίον της οδού Πατησίων και του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου. Το συγκεκριμένο κτίριο θα λειτουργήσει υπό το σήμα Leonardo Boutique Athens.

Στη γύρω περιοχή λειτουργεί και το Μουσείο Αυτοκινήτου, στη συμβολή των οδών Ιουλιανού και Γ΄ Σεπτεμβρίου. Μάλιστα στο συγκεκριμένο ακίνητο, Athens Capitol του ομίλου Χαραγκιώνη, λειτουργούν πλέον και τα γραφεία του αμερικανικού ομίλου Sitel. 

Ο όμιλος εξυπηρέτησης πελατών έχει επιλέξει το εν λόγω ακίνητο για το «αρχηγείο» του στην Ελλάδα, μισθώνοντας επιφάνεια 6.500 τ.μ. Σε πολύ κοντινή απόσταση βρίσκεται και το εμβληματικό κτίριο του ΟΤΕ, όπου συνεχίζονται οι εργασίες αναβάθμισης και στατικής θωράκισης. Πληροφορίες αναφέρουν ότι στόχος είναι η επαναλειτουργία του ακινήτου για τη φιλοξενία των υπηρεσιών εξυπηρέτησης του ομίλου.