Οι προϋποθέσεις εξαγοράς καταπατημένων του Δημοσίου από ιδιώτες ως 20% της αντικειμενικής αξίας

Σε έως 60 άτοκες μηνιαίες δόσεις θα μπορέσουν να «αγοράσουν» οι ιδιώτες 90.000 καταπατημένα ακίνητα του Δημοσίου και οι σχετικές αιτήσεις αναμένεται να ξεκινήσουν τον Σεπτέμβριο.

Ο νόμος, με τον οποίο απλοποιείται η διαδικασία και καθιερώνονται σημαντικές εκπτώσεις για όσους θέλουν να αποκτήσουν τίτλους ιδιοκτησίας επί εκτάσεων τις οποίες το Δημόσιο θεωρεί καταπατημένες, ψηφίστηκε τον περασμένο μήνα και τώρα η ηλεκτρονική πλατφόρμα είναι σχεδόν έτοιμη για να αρχίσει να δέχεται αιτήσεις από το φθινόπωρο.

Μετά την υποβολή της αίτησης, αρμόδια επιτροπή δίνει το «πράσινο φως» και μέσα σε πέντε ημέρες ο αιτών λαμβάνει το πιστοποιητικό αποδοχής της με το τίμημα και τον διακανονισμό της οφειλής. Το τίμημα εξαγοράς εξοφλείται είτε εφάπαξ είτε τμηματικά σε 60 ισόποσες, άτοκες, μηνιαίες δόσεις, με το ποσό της κάθε δόσης να είναι τουλάχιστον 100 ευρώ. Αν υπάρξει εφάπαξ εξόφληση, προβλέπεται έκπτωση κατά 10% στο τίμημα εξαγοράς.

Στο νέο πλαίσιο εξαγοράς καταπατημένων εκτάσεων του δημοσίου, καταργήθηκε η προϋπόθεση ύπαρξης κτίσματος για την υποβολή της αίτησης εξαγοράς, δεν επιτρέπεται η εξαγορά ακινήτου με αυθαίρετο κτίσμα, ενώ απαραίτητη προϋπόθεση είναι η δήλωση του ακινήτου στο έντυπο Ε9 για τουλάχιστον πέντε χρόνια πριν την υποβολή της αίτησης.

Βάση υπολογισμού του τιμήματος εξαγοράς αποτελεί η αντικειμενική αξία του ακινήτου, με εκπτώσεις οι οποίες φτάνουν ακόμα και το 80%, ανάλογα με τον χρόνο κατοχής, το είδος του ακινήτου, τον χρόνο άσκησης ένδικων μέσων και πιθανές δικαστικές αποφάσεις.

Οι προϋποθέσεις

Για την υποβολή αίτησης εξαγοράς έχει καταργηθεί η προϋπόθεση ύπαρξης κτίσματος ενώ το προηγούμενο πλαίσιο προέβλεπε ότι πρέπει να υπάρχει κτίσμα που να έχει ανεγερθεί το αργότερο έως την 31η.12.1991 σε περίπτωση 30ετούς κατοχής και το αργότερο έως την 31η.12.1981 σε περίπτωση 40ετούς κατοχής.

Παράλληλα:

• Δεν επιτρέπεται η εξαγορά ακινήτου με αυθαίρετο κτίσμα ενώ δεν τροποποιείται καθόλου, άμεσα ή έμμεσα, η νομοθεσία σε σχέση με την τακτοποίηση αυθαιρέτων.
• Απαραίτητη προϋπόθεση για την άσκηση του δικαιώματος είναι η δήλωση του ακινήτου στο έντυπο Ε9 για τα πέντε τουλάχιστον χρόνια που προηγούνται, προκειμένου να είναι σαφές ότι οι αιτούντες θεωρούσαν πως το ακίνητο είναι δικό τους.
• Σε περίπτωση που λείπουν δικαιολογητικά κατά την υποβολή της αίτησης, ο νόμος προβλέπει δεκαήμερη προθεσμία ενημέρωσης του αιτούντος ενώ έχει καταργηθεί η απαίτηση προσκόμισης αεροφωτογραφιών, δεδομένου ότι δεν εξετάζεται πλέον η ύπαρξη ή μη ακινήτου.

Για λόγους δημοσίου συμφέροντος, το Δημόσιο έχει τη δυνατότητα να αποφασίσει εξαιρέσεις από το δικαίωμα εξαγοράς και τα συναρμόδια υπουργεία θα πρέπει να προσδιορίσουν αυτές τις περιοχές μέσα σε έξι μήνες από την ψήφιση του νόμου, με αιτιολογημένη γνώμη.

Πόσο κοστίζουν - Οι εκπτώσεις

Μια σειρά εκπτώσεων έρχονται να περιορίσουν την αντικειμενική αξία του ακινήτου, η οποία αποτελεί τη βάση υπολογισμού του τιμήματος εξαγοράς. Συγκεκριμένα, το τίμημα εξαγοράς σε ειδικές περιπτώσεις αμφισβήτησης της κυριότητας του δημοσίου ακινήτου διαμορφώνεται με έκπτωση:

•  50% για αιτούντα που έχει αναγνωρισθεί από πρωτοβάθμιο δικαστήριο ως κύριος του ακινήτου ή που έχει αναγραφεί ως κύριος στις πρώτες κτηματολογικές εγγραφές και έχει ασκηθεί αγωγή από το Δημόσιο ή δεν έχει παρέλθει η προθεσμία άσκησης αγωγής.
• 70% αν ο αιτών έχει ασκήσει ένδικο μέσο κατά δικαστικής απόφασης για την αναγνώριση της κυριότητας του ακινήτου έως την 31η.12.2022.
• Ειδική πρόβλεψη υπάρχει για ακίνητο που καλύπτει τις στεγαστικές ανάγκες του αιτούντος ή του αρχικού δικαιοπαρόχου ως αποτέλεσμα μαζικής εγκατάστασης πληθυσμιακών ομάδων πριν το 1964. Σε αυτή την περίπτωση, το τίμημα αντιστοιχεί στο 20% της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου.