Οι 30 Δήμοι όπου δηλώθηκαν τα περισσότερα αδήλωτα τετραγωνικά

Ενας… «μικρός ΕΝΦΙΑ», ο οποίος μπορεί να αποδίδει έσοδα άνω των 100 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση –και μάλιστα με αναδρομική εφαρμογή από την 1/1/2020– δημιουργείται μέσα από τη διαδικασία αποκάλυψης των «κρυμμένων» τετραγωνικών στους δήμους. Σύμφωνα με τις πλέον συντηρητικές εκτιμήσεις, τα τετραγωνικά που θα αποκαλυφθούν μέσα από την πλατφόρμα της Κεντρικής Ενωσης Δήμων Ελλάδας μέχρι το τέλος του μήνα, οπότε και εκπνέει η σχετική προθεσμία, θα προσεγγίσουν τα 50 εκατ. 

Δεδομένου ότι σε αυτές τις επιφάνειες, οι οποίες για πρώτη φορά θα αποκαλυφθούν στα αρχεία των δήμων και του ΔΕΔΔΗΕ, θα επιβληθούν αναδρομικά δημοτικά τέλη, δημοτικοί φόροι και τέλη ακίνητης περιουσίας από την 1/1/2020 και μετά, το ετήσιο έσοδο που θα προκύψει για τους δήμους αναμένεται να ξεπεράσει τα 100 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση. 

Η «μοιρασιά» αυτού του ποσού θα εξαρτηθεί από τον όγκο των δηλώσεων που θα γίνουν ανά δήμο. Ηδη, τα στατιστικά ευρήματα είναι εντυπωσιακά:

Η βάση επιβολής των δημοτικών τελών του Δήμου Ζακύνθου αυξήθηκε κατά… 632% ή κατά δύο εκατομμύρια τετραγωνικά μέτρα. Ο Δήμος Κεντρικής Κέρκυρας θα μπορεί να επιβάλλει δημοτικά τέλη σε πρόσθετες επιφάνειας 829.000 τετραγωνικών, ενώ πάνω από 650.000 τ.μ. αποκαλύφθηκαν και στη Λάρισα.

Λαμβάνειν βέβαια από τα ξεχασμένα ή αδήλωτα τετραγωνικά δεν θα έχουν όλοι οι δήμοι της χώρας. Για παράδειγμα, οι Δήμοι Αθηναίων, Αμαρουσίου, Καλλιθέας και Καισαριανής δεν θα έχουν άμεσο όφελος, καθώς από τις δηλώσεις που υποβλήθηκαν δεν προέκυψαν –τουλάχιστον μέχρι τώρα– αδήλωτες επιφάνειες. Αντίθετα, ηλεκτροδοτούμενοι χώροι δηλώθηκαν ως μη ηλεκτροδοτούμενοι προκειμένου οι ιδιοκτήτες τους να αποφύγουν την καταβολή των δημοτικών τελών.

Οπως προκύπτει και από τα αναλυτικά στατιστικά στοιχεία που έχει συγκεντρώσει η ΚΕΔΕ μέσω της πλατφόρμας, χρειάστηκαν μόλις έξι μήνες –εκ των οποίων οι τρεις ήταν οι μήνες της καραντίνας– για να αποκαλυφθούν περισσότερα από 36 εκατ. τ.μ. Ιδιοκτήτες ακινήτων που εμφανίζονταν στους δήμους της χώρας ότι είχαν συνολική επιφάνεια 102 εκατ. τετραγωνικών… θυμήθηκαν ότι λείπουν χώροι και αύξησαν την αθροιστική επιφάνεια των ακινήτων τους στα 138 εκατ. τετραγωνικά ή κατά 35%. Δεδομένου ότι η ελάχιστη επιβάρυνση ανά τετραγωνικό μέτρο κυμαίνεται γύρω στο 1,3 ευρώ χωρίς το Τέλος Ακίνητης Περιουσίας που επιβάλλεται επί της αξίας του ακινήτου, η εκτίμηση για πρόσθετα ετήσια έσοδα τουλάχιστον 100 εκατ. ευρώ μπορεί να αποδειχθεί και μετριοπαθής, δεδομένου ότι υπάρχει ακόμη χρονικό περιθώριο 25 ημερών μέχρι την καταληκτική ημερομηνία. Το ότι οι Ελληνες ανταποκρίνονται την τελευταία στιγμή αποδείχτηκε για μια ακόμη φορά: στις 22 Αυγούστου, είχαν αποκαλυφθεί περίπου 21 εκατ. αδήλωτα τετραγωνικά και μέσα σε μια εβδομάδα υποβλήθηκαν δηλώσεις από 600.000 ιδιοκτήτες, οι οποίοι και αποκάλυψαν επιπλέον 15 εκατ. τετραγωνικά.

Τα στατιστικά ευρήματα είναι εντυπωσιακά:

1. Σε πέντε δήμους της χώρας αποκαλύφθηκαν πάνω από 500.000 τετραγωνικά ανά δήμο. Ξεχωρίζουν, όπως προαναφέρθηκε, η Ζάκυνθος, η Κεντρική Κέρκυρα, η Λάρισα, η Ρόδος και το Ηράκλειο Κρήτης.

2. Σε 46 δήμους έχουν αποκαλυφθεί πάνω από 200.000 έως 500.000 τετραγωνικά ανά δήμο.

3. Εκτός από τα απόλυτα νούμερα, εντυπωσιάζουν και τα ποσοστά. Το μέσο ποσοστό αύξησης ανά τη χώρα διαμορφώνεται στο 35%. Προκύπτει από τη σύγκριση των τετραγωνικών που εμφανίζονταν μέχρι τώρα στον ΔΕΔΔΗΕ (και κατά συνέπεια των δήμων) και των τετραγωνικών που δηλώθηκαν οικειοθελώς από τους ιδιοκτήτες ύστερα όμως από τη διασταύρωση των στοιχείων του ΔΕΔΔΗΕ με τη βάση δεδομένων του ηλεκτρονικού περιουσιολογίου της εφορίας.

Στους μικρότερους δήμους, το ποσοστό αύξησης φτάνει να ξεπερνάει ακόμη και το… 1.000%. Οι υπηρεσίες του Δήμου Αστυπάλαιας είδαν τα δηλωμένα τετραγωνικά να αυξάνουν από μόλις 289 σε 6.443, ενώ αντίστοιχη είναι η εικόνα και στους Φούρνους. Σε τουλάχιστον 22 δήμους καταγράφηκε υπερδιπλασιασμός των δηλωμένων τετραγωνικών. Μακρύς ο κατάλογος και περιλαμβάνει τα Τέμπη (από 41.000 τετραγωνικά φτάσαμε μέχρι στιγμής στα 274.000), η Χάλκη, η Ανάφη, η Κάλυμνος, η Ικαρία, τα Μετέωρα, η Γορτυνία κ.λπ.

Το ισχυρό κίνητρο που έχει ωθήσει περίπου 1,6 εκατ. ιδιοκτήτες να δηλώσουν την επιφάνεια των ακινήτων τους, είναι η διασφάλιση ότι δεν θα επιβληθούν πρόστιμα για όλη την περίοδο μέχρι και το τέλος του 2019. Αυτό σημαίνει ότι ο ιδιοκτήτης απαλλάσσεται και από τα πρόστιμα αλλά και από τις προσαυξήσεις, οι οποίες φτάνουν ακόμη και στο 200% ειδικά για το Τέλος Ακίνητης Περιουσίας.

Ειδικά μετά τις 15 Σεπτεμβρίου αναμένεται αναζωπύρωση στο κύμα υποβολής αιτήσεων, ενώ εκτιμάται ότι τελικώς θα ανταποκριθούν πάνω από δύο εκατ. ιδιοκτήτες.

Ανοικτή και μετά τις 30 Σεπτεμβρίου η πλατφόρμα, αλλά με πρόστιμα…

Στο τέλος Σεπτεμβρίου εκπνέει ταυτόχρονα η προθεσμία και για τη δήλωση των αδήλωτων τετραγωνικών στους δήμους και για την τακτοποίηση των αυθαίρετων χώρων (ημιυπαίθριων κ.λπ.) μέσω της πλατφόρμας του Τεχνικού Επιμελητηρίου. 
Η επιτυχία της πλατφόρμας της Κεντρικής Ενωσης Δήμων Ελλάδας με την αποκάλυψη των αδήλωτων επιφανειών, έχει ανοίξει την όρεξη και για άλλες ηλεκτρονικές διασταυρώσεις καθώς η απεικόνιση της ακίνητης περιουσίας των Ελλήνων στις διαφορετικές βάσεις δεδομένων του Δημοσίου συνιστά γνωστή και παλαιά παθογένεια του συστήματος. Αλλη επιφάνεια εμφανιζόταν για το ίδιο ακίνητο στον δήμο, άλλη στο Ε9, και άλλη στην πολεοδομία ή στο κτηματολόγιο. Στο τέλος Σεπτεμβρίου εκπνέει ταυτόχρονα η προθεσμία και για τη δήλωση των αδήλωτων τετραγωνικών στους δήμους και για την τακτοποίηση των αυθαίρετων χώρων (ημιυπαίθριων κ.λπ.) μέσω της πλατφόρμας του Τεχνικού Επιμελητηρίου. Και για τις δύο πλατφόρμες εξετάζεται να ισχύσει το ίδιο σενάριο: δηλαδή να παραμείνουν ανοικτές αλλά όσοι χάσουν την προθεσμία της 30ής Σεπτεμβρίου, να καλούνται να πληρώσουν περισσότερα προκειμένου να τακτοποιήσουν τις εκκρεμότητές τους.

Ηδη, αυτό έχει υιοθετηθεί για την πλατφόρμα των νομιμοποιήσεων και έχει αποφασιστεί ότι μετά το τέλος Σεπτεμβρίου (σ.σ. εφόσον δεν υπάρξει άλλη παράταση) τα πρόστιμα θα προσαυξηθούν κατά 20% (σ.σ. και μετά κατά 5% ανά έτος). Κάτι αντίστοιχο θα συζητηθεί να γίνει και για την πλατφόρμα των αδήλωτων τετραγωνικών στους δήμους. Δηλαδή, όσο πιο κοντά –ημερολογιακά– γίνει η δήλωση των αδήλωτων τετραγωνικών στην 30ή Σεπτεμβρίου, τόσο μικρότερο θα είναι και το πρόστιμο.

Για τους δήμους, δύο είναι οι προτεραιότητες για το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα:

1. Να εντοπίσουν –μετά την παρέλευση της προθεσμίας υποβολής των αρχικών δηλώσεων από τους ιδιοκτήτες– σε ποιες περιπτώσεις υπάρχουν επιφάνειες στο ηλεκτρονικό περιουσιολόγιο οι οποίες δεν δηλώνονται στον ΔΕΔΔΗΕ και κατ’ επέκταση στους δήμους. Πλέον, η διασταύρωση είναι πολύ εύκολη και γίνεται άμεσα, καθώς οι πλατφόρμες του ΔΕΔΔΗΕ και της ΑΑΔΕ (πλατφόρμα Ε9) είναι συνδεδεμένες σε πραγματικό χρόνο. Δεν είναι τυχαίο ότι μεταβολή που γίνεται στο Ε9, εμφανίζεται αυτόματα στην πλατφόρμα των δήμων.

2. Να προχωρήσουν στον έλεγχο και τον τελικό καταλογισμό των πρόσθετων δημοτικών τελών που πρέπει να πληρώσει ο ιδιοκτήτης μετά την υποβολή της σχετικής δήλωσης. Ηδη, έχουν μαζευτεί αναδρομικά 9 μηνών, ενώ όσο θα περνάει ο χρόνος μέχρι να ολοκληρωθεί η διαδικασία ελέγχου και οριστικοποίησης των δηλώσεων των ιδιοκτητών, τόσο θα αυξάνεται η συσσωρευμένη υποχρέωση. Για την επεξεργασία και τον έλεγχο των δηλώσεων που μπορεί να ξεπεράσουν ακόμη και τα δύο εκατομμύρια, οι δήμοι θα χρειαστούν πολλές εβδομάδες καθώς σε χιλιάδες περιπτώσεις θα απαιτηθεί επικοινωνία ακόμη και με τον ίδιο τον ιδιοκτήτη. Είναι εξαιρετικά αμφίβολο αν η διαδικασία θα έχει ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του χρόνου. Επίσης, θα πρέπει να αποφασιστεί αν τα αναδρομικά θα αναζητηθούν εφάπαξ από τους ιδιοκτήτες με τον άμεσο καταλογισμό τους στον λογαριασμό του ηλεκτρικού ρεύματος, ή αν θα γίνουν κάποιες ευκολίες πληρωμής.