Ο αρχιτεκτονικός θησαυρός του ΟΛΘ: Η ανάπλαση στις παλιές σταβλικές εγκαταστάσεις

Έφθασε η στιγμή της έκθεσης των σχεδίων του διαγωνισμού ανάπλασης των παλαιών στάβλων του Λιμανιού. Τα εγκαίνια της έκθεσης πρόκειται να πραγματοποιηθούν θα γίνουν την Πέμπτη, 16/2 στις 18:00 στο κτήριο της πρώην Αποθήκης Στρατού στον 1ο προβλήτα του λιμανιού.

Με το πέρας του τελευταίου αιώνα κατά τον οποίο αποτελούσαν το σημαντικότερο κέντρο συναλλαγών και εμπορίας ζώων στην Βόρεια Ελλάδα, οι παλιοί στάβλοι στο λιμάνι της πόλης, μοιάζουν καθόλα έτοιμοι να αποχωριστούν την χαρακτηριστική μυρωδιά που σφράγισε την αρχική τους χρήση και να διατηρήσουν την αρχιτεκτονική και λαογραφική αίγλη του παρελθόντος, αποκτώντας όμως νέα αστική υπόσταση.

Έπειτα από τον ανοιχτό διαγωνισμό αρχιτεκτονικών ιδεών που διεξήγαγε ο Οργανισμός Λιμένος Θεσσαλονίκης τον Ιούλιο 2016, με τρεις προτάσεις από αρχιτεκτονικά γραφεία της πόλης να ξεχωρίζουν, ήρθε η ώρα στα ερείπια από το παρελθόν, στα κουφάρια των σταβλικών εγκαταστάσεων του Λιμένα Θεσσαλονίκης, να ανθίσουν οι δημιουργικές, καινοτόμες ελπίδες της πόλης. Με όσο συμβολισμό κουβαλάει το σημείο του λιμανιού και με όλη την ιστορία που αποπνέουν έκδηλα στην θέα τους τα ερείπια μιας συγκλονιστικής αρχιτεκτονικής, μοναδικής στο είδος των στάβλων, του προηγούμενου αιώνα το πλάνο για την επανάχρησή τους μοιάζει μεγαλεπήβολο και συνάμα ελπιδοφόρο για την πολιτιστική φυσιογνωμία της πόλης. Καθώς όπως όριζε και το βασικό πρωταρχικό πλάνο του διαγωνισμού οι κτιριακές εγκαστάσεις στους παλιούς στάβλους στο λιμάνι, θα φιλοξενήσουν από μουσειακές εγκαταστάσεις και πολιτιστικούς χώρους μέχρι την βάση start up επιχειρήσεων της πόλης.

Οι στάβλοι τον περασμένο αιώνα

Τα κτίρια αυτά, ένα κεντρικό και τέσσερα μικρότερα, μετράνε πάνω από έναν αιώνα ζωής και είχαν χωρητικότητα έως και 1200 μεγάλα ζώα. Οι Σταβλικές Εγκαταστάσεις βρίσκονται κοντά στην Πύλη 8 του λιμανιού επί της οδού 26ης Οκτωβρίου. Μαζί με τον περιβάλλοντα χώρο καταλαμβάνουν συνολική έκταση 20 στρεμμάτων και υφίστανται με τη συγκεκριμένη χρήση από το 1904, έτος ίδρυσης και του Λιμένα.

Στις συγκεκριμένες σταβλικές εγκαταστάσεις λάμβανε χώρα η διαδικασία διακίνησης του εμπόριου ζώων η οποία ένωνε εμπορικά την Θεσσαλονίκη με την υπόλοιπη χώρα αλλά και τα Βαλκάνια ή την κεντρική Ευρώπη. Στους χώρους των στάβλων στο λιμάνι, παρέμεναν τα ζώα πριν την διακίνησή τους είτε με κατεύθυνση το εξωτερικό είτε έπειτα από εισαγωγή τους με κατεύθυνση το εσωτερικό στην οποία μάλιστα περίπτωση η διακίνησή τους γινόταν ως επί το πλείστον με τον σιδηρόδρομο του οποίου η γραμμή περνάει από το σημείο και δεν χρησιμοποιείται πλέον.

Ο λόγος που σταμάτησαν να χρησιμοποιούνται δεν προκαλεί έκπληξη καθώς οι νέες τεχνολογίες σάρωσαν στο πέρασμά τους με αποτέλεσμα από την δεκαετία του 70 και μετά, και με την χρήση των ψυγείων, οι στάβλοι να σταματήσουν σταδιακά αλλά αισθητά την λειτουργία τους.

Αξίζει να σημειωθεί πως οι Σταβλικές Εγκαταστάσεις του Λιμένα Θεσσαλονίκης έχουν χαρακτηριστεί, μαζί με το ιστορικό κέντρο της πόλης ως ιστορικός τόπος και ο περιβάλλων χώρος των κτισμάτων έχει οριστεί ως ζώνη προστασίας μέχρι τα όρια της υπάρχουσας περίφραξης.

Ο ΟΛΘ αναλαμβάνει να βάλει στο πλάνο της αναπτυξιακής στρατηγικής του τις Σταβλικές Εγκαταστάσεις

Τον Ιούλιο του 2016, ο Οργανισμός Λιμένα Θεσσαλονίκης ανακυρήσσει τη διενέργεια Ανοικτού Αρχιτεκτονικού Διαγωνισμού Ιδεών για την αποκατάσταση και επανάχρηση των Σταβλικών Εγκαταστάσεων και του περιβάλλοντος χώρου του Λιμένα Θεσσαλονίκης, στο πλαίσιο της αναπτυξιακής στρατηγικής της εταιρίας.

Στόχος και αντικείμενο του διαγωνισμού

Με βάση το master plan του ΟΛΘ, επιδίωξη της διοίκησης της εταιρίας του ήταν να αναδιαμορφωθούν οι παλιοί σταύλοι στο λιμάνι σε θερμοκοιτίδα start ups, διαφυλάττοντας ωστόσο το διατηρητέο χαρακτήρα των κτισμάτων, αλλά δίνοντας και πεδίο ανάδειξης καινοτόμων επιχειρηματικών δράσεων που θα συνδέονται με το λιμάνι και θα αποτελούν ενεργή πύλη επικοινωνίας με την οικονομική δραστηριότητα και τις επιχειρήσεις της πόλης.

«Αντικείμενο του διαγωνισμού είναι η διατύπωση ιδεών για τη συντήρηση, αποκατάσταση και ανάπλαση των κτηρίων και του περιβάλλοντος χώρου της περιοχής που καταλαμβάνουν οι σταβλικές εγκαταστάσεις, ώστε να την μετατρέψουν σε λειτουργικά και αισθητικά άρτια έκταση πολιτισμού, ήπιων εμπορικών δραστηριοτήτων και αναψυχής, που θα καλύπτουν κυρίως τις ανάγκες λειτουργίας των νέων χρήσεων για τις καινοτόμες επιχειρηματικές δραστηριότητες που θα φιλοξενούν» υπογραμμίζεται σε ανακοίνωση του ΟΛΘ σχετική με το διαγωνισμό.

Τα αποτελέσματα του διαγωνισμού δείχνουν ως νικητές τρεις αρχιτεκτονικές ομάδες της πόλης

Τρεις ομάδες της πόλης αναδείχθηκαν στις τρεις αντίστοιχες νικητήριες θέσεις του διαγωνισμού που διεξήγαγε ο ΟΛΘ για την επανάχρηση των σταβλικών εγκαταστάσεων στο λιμάνι.

Πιο συγκεκριμένα:

Το Α΄ Βραβείο ανήκει στην Μελετητική ομάδα: Μ. Δούση, Παρασκευή Ταράνη, Σ. Αλεξιάδου, Σταύρος Απότσος, Μ. Βρέντζος, Γ. Μπουγιουκλής. Αρχιτέκτονες, Σύμβουλοι: Μιχάλης Νομικός αρχιτέκτων ομ. καθηγητής ΑΠΘ, Χ. Δόδουρα πολιτικός μηχανικός, Α. Τολίδης μηχανολόγος μηχανικός.

Το Β΄Βραβείο: Αθηνά Κωνσταντινίδου, Βασίλης Παπακωνσταντίνου, Ρίτα Τζέλιου, Όλγα Κωνσταντινίδου, Ρίτα Τζέλιου, Ανδρέας Γκούμας, Ελένη Γεωργιάδου

Το Γ’ Βραβείο: TTDZ Αρχιτέκτονες και Συνεργάτες, Υπεύθυνοι ομάδας: Αναστάσιος Τέλλιος, Δέσποινα Ζαβράκα, Συνεργάτες: Άρτεμις Βαλυράκη, Πηνελόπη Γαρδίκα, Γιώργος Γρηγοριάδης, Ηλιάνα Παπαδοπούλου, Ανδρέας Παπαστεργίου, Ειρήνη Παρθενίδου, Χριστίνα Σταθακοπούλου, Δημήτρης Χατζηνικολής, Οπτικά υπόβαθρα: Γιώργης Γερόλυμπος

Πηγή και πλήρες άρθρο: http://parallaximag.gr/thessaloniki/anaplasistavlon