Πρωταθλήτρια στα αυθαίρετα και τα εκτός σχεδίου

Είναι η έδρα της Περιφέρειας Κρήτης και η τέταρτη πόλη της χώρας, αλλά πάνω από το 50% των περίπου 200.000 κατοίκων της στεγάζονται σε αυθαίρετα και ζουν σε οικισμούς που αναπτύχθηκαν χωρίς βασικές υποδομές.

Μια μεγαλούπολη με δυναμική ανάπτυξη που στην ουσία είναι... εκτός σχεδίου. Ακόμη και το Δημόσιο νοικιάζει παράνομα κτίρια για να στεγάσει σχολεία και το ίδιο γίνεται με πολλές δημοτικές υπηρεσίες!

Δεν είναι το μόνο παράδοξο, αφού η πρώτη αυθαιρετούπολη της χώρας είναι... ουραγός στις δηλώσεις αυθαιρέτων!

Μόλις το 10% των ενδιαφερομένων έχει ενταχθεί στο σύστημα νομιμοποίησης, ενώ σε άλλους δήμους της περιοχής τα ποσοστά είναι μικρότερα. Κοινός παρονομαστής, που ισχύει για τους ιδιοκτήτες αυθαιρέτων σε όλη τη χώρα, είναι η οικονομική στενότητα που έχουν δημιουργήσει η παρατεταμένη ανεργία σε βασικούς κλάδους όπως η οικοδομή και το συνεχές ψαλίδισμα μισθών και συντάξεων.

Στην περίπτωση όμως του Ηρακλείου, η πολεοδομική αυθαιρεσία έχει ορισμένες ιδιαιτερότητες, που τις μετέφεραν στην «Εφ.Συν.» οι άμεσα ενδιαφερόμενοι.

«Το πρόβλημα ξεκινά από τα εξ αδιαιρέτου», μας επισημαίνει ο Μιχάλης Βλαχάκης, ιδρυτής και πρόεδρος του συλλόγου οικιστών εκτός σχεδίου του νομού Ηρακλείου.

Μας εξήγησε ότι ώς τις αρχές της δεκαετίας του 1980 η πόλη είχε περίπου 70.000 κατοίκους. Από τότε ο πληθυσμός άρχισε να αυξάνεται με γοργούς ρυθμούς και η μόνη διέξοδος για στέγαση ήταν τα αγροτεμάχια που είχαν δοθεί στους πρόσφυγες της Μικράς Ασίας.

Από τότε άρχισαν να κόβουν τα χωράφια των 10 στρεμμάτων σε πολλά μικρά οικόπεδα και να τα πουλάνε σε όσους ήθελαν να χτίσουν ένα σπίτι για την οικογένειά τους.

«Δικηγόροι, συμβολαιογράφοι και μηχανικοί μάς διαβεβαίωναν ότι όλα είναι νόμιμα. Εκαναν συμβόλαια, το κράτος εισέπραττε φόρους και άρχισαν να χτίζονται σπίτια με την ανοχή των Αρχών», μας εξηγεί και περιγράφει τη δική του περιπέτεια που ξεκίνησε πριν από μια εικοσαετία.

Από τότε οι αρμόδιοι καθησύχαζαν τους ιδιοκτήτες ότι το πρόβλημα θα λυθεί γιατί η περιοχή μπαίνει στο σχέδιο...

Ενταξη με τον νόμο Κατσέλη

«Από το 1958, η μόνη ένταξη στο σχέδιο ξεκίνησε το 1985 με τον νόμο του Τρίτση και αφορά μία περιοχή. Αλλά και σε αυτή την τυχερή περιοχή δεν έχουν ξεμπερδέψει ακόμη με την πράξη εφαρμογής», αποκαλύπτει ο Μ. Βλαχάκης.

Οι πολίτες κουράστηκαν να περιμένουν και τα αυθαίρετα συνέχισαν να πολλαπλασιάζονται. Γειτονιές ολόκληρες, όπως του Αγίου Γιάννη Χωστού, του Ξηροποτάμου, του Γιόφυρου, του Εσταυρωμένου και του Λίντο, δεν έχουν νόμιμα κτίρια!

Ιδια η εικόνα και στον Δήμο Μαλεβιζίου, των 70.000 κατοίκων. «Το 80% των σπιτιών είναι αυθαίρετα. Μόνο σε μερικούς οικισμούς μπορείς να χτίσεις νόμιμα», μας εξηγεί ο Μιχάλης Κάβαλος, γραμματέας του τοπικού συλλόγου οικιστών.

Μόλις το 5% έχει υποβάλει δηλώσεις νομιμοποίησης και υπάρχει εξήγηση: «Θα πληρώσουμε πρόστιμα και δεν θα μπορούμε να μεταβιβάσουμε το σπίτι μας ούτε στα παιδιά μας».

Ακόμη κι αν το αρχικό οικόπεδο ανήκει σε έναν ιδιοκτήτη που έχει χτίσει, για παράδειγμα, ένα τριώροφο για τα παιδιά του, δεν μπορεί να τους το δώσει με γονική παροχή, ούτε βεβαίως να το πουλήσει, γιατί με βάση τον νόμο δεν υπάρχουν χωριστά διαμερίσματα. «Αυτό το πρόβλημα όμως δεν εμποδίζει τις τράπεζες, που έχουν βρει τρόπο να παίρνουν τα σπίτια όσων χρωστούν», καταγγέλλει ο Μ. Κάβαλος.

Επισημαίνει ακόμη ότι μια οικοδομή με τρία διαμερίσματα θεωρείται ένα ακίνητο και τα πρόστιμα ανεβαίνουν κατακόρυφα, ενώ χάνονται οι όποιες ευνοϊκές ρυθμίσεις.

Οι πολιτικές ευθύνες

Είναι τα βασικά προβλήματα που τέθηκαν επί τάπητος στη σύσκεψη που οργανώθηκε την Παρασκευή στο Ηράκλειο, ενόψει της σημερινής συνεδρίασης της επιτροπής της Βουλής στην οποία θα παρευρεθούν οι επιστημονικοί και κοινωνικοί φορείς για να πάρουν θέση στο νομοσχέδιο του υπουργείου Περιβάλλοντος για τα αυθαίρετα.

Συμμετείχαν ο περιφερειάρχης Σταύρος Αρναουτάκης, οι δήμαρχοι Βιάννου, Φαιστού, Γόρτυνας, Αρχανών-Αστερουσίων και Μίνωα Πεδιάδος, εκπρόσωποι των Δήμων Ηρακλείου, Χερσονήσου και Μαλεβιζίου, του Τεχνικού Επιμελητηρίου-τμήμα Ανατολικής Κρήτης και πολλοί φορείς.

«Υπάρχουν πολιτικές και διαχρονικές ευθύνες στις προηγούμενες κυβερνήσεις που δεν πήραν μέτρα για την έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση των προβλημάτων που δημιούργησε η συγκέντρωση του πληθυσμού στα αστικά κέντρα», μας επισημαίνει ο Νίκος Ηγουμενίδης, βουλευτής Ηρακλείου του ΣΥΡΙΖΑ, που είχε την πρωτοβουλία για τη σύσκεψη των τοπικών φορέων.

Δεν δίστασε να μιλήσει για μακροχρόνια «πολιτική ομηρία» των ιδιοκτητών αυθαιρέτων από αρμόδιους που μοίραζαν φρούδες υποσχέσεις για νομιμοποίηση.

«Σε συνεργασία με τον σύλλογο συμβολαιογράφων, εξετάζουμε τα συνταγματικά περιθώρια για να ρυθμιστεί το θέμα με τις εξ αδιαιρέτου ιδιοκτησίες με το νομοσχέδιο, που είναι θετικό, αλλά έχει περιθώρια για βελτιώσεις. Για περισσότερες δόσεις και μεγαλύτερα έσοδα για τους δήμους, ώστε να γίνουν πόλεις οι αυθαιρετουπόλεις».

Πηγή: https://www.efsyn.gr/arthro/protathlitria-sta-aythaireta-kai-ta-ektos-shedioy