Σχεδόν 4.000 κατοικίες στην περιφερειακή ενότητα Ηρακλείου κρίθηκαν σε πρώτο βαθμό ακατάλληλες μετά τον σεισμό

Και μετά τον σεισμό, τι; Δέκα ημέρες μετά, η πρόοδος των αυτοψιών σε ένα μεγάλο τμήμα της περιφερειακής ενότητας Ηρακλείου αποκαλύπτει το δυσθεώρητο μέγεθος της καταστροφής. Οι κατοικίες που σε πρώτο βαθμό κρίθηκαν ακατάλληλες προς κατοίκηση πλησιάζουν τις 4.000. Σε δύο δήμους –Μινώα Πεδιάδας και Αρχανών Αστερουσίων–ολόκληρα χωριά έχουν μετατραπεί σε χαλάσματα. Οι δε χιλιάδες κάτοικοί τους βρίσκονται διεσπαρμένοι σε σκηνές, ξενοδοχεία, συγγενείς και φίλους, ενώ ολόκληρες οικογένειες αποφασίζουν να μετακομίσουν στο Ηράκλειο είτε επειδή φοβούνται, είτε για να μπορέσουν τα παιδιά να συνεχίσουν το σχολείο, είτε γιατί δεν βλέπουν μέλλον στην περιοχή. Ολα δείχνουν ότι η περιοχή χρειάζεται μια διαφορετικού τύπου προσέγγιση.

«Τα παλιά πέτρινα κτίρια είναι σχεδόν όλα προς κατεδάφιση και δεν γνωρίζουμε πόσοι από τους κατοίκους τους είναι σε θέση να τα ανοικοδομήσουν».

Εγκατάσταση οικίσκων

«Χθες, δεν ήταν περισσότερα από 80-90 άτομα σε σκηνές. Πείσαμε τον Δήμο Μινώα Πεδιάδας να ξεκινήσει την προετοιμασία για την εγκατάσταση οικίσκων και στο μεταξύ έφθασαν στο Ηράκλειο οι πρώτοι 35 οικίσκοι και θα εγκατασταθούν μόλις ο χώρος είναι έτοιμος» αναφέρει ο κ. Στυλιανίδης, εκτιμώντας ότι τελικά θα χρειαστεί να εγκατασταθούν 250-300 κοντέινερ στις σεισμόπληκτες περιοχές. «Κατά τη γνώμη μου, η αποκατάσταση των αστέγων εξελίσσεται πολύ καλά, παρά τα όποια προβλήματα. Νομίζω ότι υπάρχει καλή συνεργασία με όλους τους εμπλεκομένους, από την περιφέρεια και τους δήμους έως τους πολίτες, τον Ερυθρό Σταυρό και τη Μητρόπολη»

Το βασικό πρόβλημα, πλέον, είναι η επόμενη ημέρα. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του υπουργείου Υποδομών, που είναι υπεύθυνο για τη διεξαγωγή των αυτοψιών, στον Δήμο Μινώα Πεδιάδας οι πρωτοβάθμιοι έλεγχοι έδειξαν ότι 2.369 κατοικίες είναι μη κατοικήσιμες, ακόμα 1.323 στον Δήμο Αρχανών Αστερουσίων, 85 στον Δήμο Γόρτυνας, 83 στον Δήμο Χερσονήσου και 46 στον Δήμο Βιάννου. Σε κάποια χωριά το πρόβλημα είναι τόσο εκτεταμένο που η αντιμετώπισή του με τον συνήθη τρόπο (επιδότηση για επισκευή) δείχνει να μην είναι αρκετή.

«Το βασικό πρόβλημα είναι η κατοικία» λέει ο περιφερειάρχης Κρήτης Σταύρος Αρναουτάκης. «Σε πρώτο επίπεδο, πρέπει να διασφαλιστεί στέγη για όλους τους ανθρώπους, κάτι που σε μεγάλο βαθμό έχει επιτευχθεί. Σε δεύτερο επίπεδο, πρέπει να βρεθεί ένας τρόπος να ανοικοδομηθούν τα χωριά που υπέστησαν σχεδόν ολοκληρωτική καταστροφή. Τα παλιά πέτρινα κτίρια είναι σχεδόν όλα προς κατεδάφιση και δεν γνωρίζουμε πόσοι από τους κατοίκους τους, οι περισσότεροι από τους οποίους είναι ηλικιωμένοι, είναι σε θέση να τα ανοικοδομήσουν. Κατά τη γνώμη μου, η εκπόνηση του ειδικού πολεοδομικού σχεδίου για τον Δήμο Μινώα Πεδιάδας (με αφορμή την ανέγερση του νέου αεροδρομίου στο Καστέλλι) μπορεί να είναι η ιδανική βάση για έναν ολοκληρωμένο στρατηγικό σχεδιασμό για την επόμενη ημέρα. Για παράδειγμα, η μελέτη γεωλογικής καταλληλότητας που πρέπει να συνοδεύει το σχέδιο μπορεί να μας υποδείξει αν κάποιοι οικισμοί δεν θα πρέπει να ξαναχτιστούν στο ίδιο σημείο –ήδη οι κάτοικοι των Ρουσσοχωρίων ζητούν να μεταφερθεί το χωριό τους σε επέκταση του Αρκαλοχωρίου. Πρέπει όμως να γίνει κάτι γρήγορα για να ανακοπεί η φυγή από την περιοχή, πολλοί ήδη έχουν μετακομίσει στο Ηράκλειο γιατί η κατάσταση στα χωριά θα είναι δύσκολη για πολύ καιρό»

Υπήρχαν ήδη ζημιές

«Η σεισμική δραστηριότητα στην περιοχή είχε ξεκινήσει από τον Ιούλιο και υπήρχαν ζημιές σε κτίρια. Κάναμε λοιπόν τους πρωτοβάθμιους ελέγχους και την παραμονή του σεισμού είχαμε έρθει και πάλι στην περιοχή για να ξεκινήσουμε τους επανελέγχους. Μας πρόλαβε όμως ο σεισμός», λέει ο Αντώνης Γιαννούτσος, προϊστάμενος του Τμήματος Εποπτείας Αποκατάστασης Επιπτώσεων Φυσικών Καταστροφών της Γενικής Γραμματείας Υποδομών. «Από την επόμενη ημέρα του σεισμού ξεκινήσαμε προσεκτικά, λόγω της μετασεισμικής ακολουθίας, τους ελέγχους. Η περιοχή που επλήγη είναι πολύ μεγάλη, αλλά οι περισσότερες ζημιές εστιάζονται σε τρία χωριά, στο Αρκαλοχώρι, στις Μελέσες και στον Σαμπά, όπου η αναλογία ακατάλληλων σπιτιών προς κατοικήσιμα είναι 55%-60% προς 40%-45%». Οπως αναφέρει ο κ. Γιαννούτσος, η κατάσταση στην περιοχή ήταν αρχικά δύσκολη. «Εμείς εκτός από μηχανικοί… είμαστε και ψυχολόγοι. Μπαίνοντας στα σπίτια των ανθρώπων, μιλώντας τους για τις ζημιές που υπέστησαν, το αν και πώς μπορούν να τις επισκευάσουν, ακούμε και τις ιστορίες τους. Τις πρώτες ημέρες οι ζωές όλων είχαν ανατραπεί. Ολα είχαν να κάνουν με τον σεισμό. Σιγά σιγά οι κάτοικοι άρχισαν να προσαρμόζονται στη νέα κατάσταση. Πολλοί ζητούσαν να μπει η σκηνή στην αυλή τους, ήθελαν να γυρίσουν κοντά στο σπίτι τους. Οι Κρητικοί είναι σκληροτράχηλοι άνθρωποι, πολλοί βλέπουν την καταστροφή ως μια ευκαιρία να φτιάξουν κάτι καλύτερο».