Τα σοβαρά προβλήματα στην έκδοση οικοδομικών αδειών- Η περίπτωση της Κρήτης

Τα σοβαρά προβλήματα που έχουν προκύψει στην έκδοση οικοδομικών αδειών από τις Υπηρεσίες Δόμησης (ΥΔΟΜ) καταγγέλλει η Διοικούσα Επιτροπή του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΤΕΕ) – Τμήμα Ανατολικής Κρήτης. Σε επιστολή που απέστειλε αυτήν την εβδομάδα στον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας οι μηχανικοί επισημαίνουν ότι «πολίτες και μηχανικοί βρίσκονται εγκλωβισμένοι σε μια νομική και διοικητική ασάφεια, με πολλές οικοδομικές άδειες να εκκρεμούν και τις διαδικασίες δόμησης να παραμένουν μετέωρες».

Ωστόσο, το πρόβλημα δεν περιορίζεται μόνο στην Κρήτη. Σε όλη τη χώρα από τους δήμους της πρωτεύουσας έως τα μικρά νησιά του Αιγαίου και του Ιονίου η κατάσταση είναι παρόμοια. Οι βασικές αρρυθμίες εκκινούν από τις δυσλειτουργίες των υπηρεσιών δόμησης των δήμων που έχουν αναλάβει τη διοικητική υποστήριξη όμορων δήμων, οι οποίοι στερούνται ανάλογων υπηρεσιών.

Για το ζήτημα είχε προειδοποιήσει εδώ και έναν χρόνο ο Συνήγορος του Πολίτη Ανδρέας Ποττάκης ο οποίος με επιστολή του εγκαλούσε την πολιτεία  «για αναποτελεσματική αντιμετώπιση της οργάνωσης και λειτουργίας των πολεοδομιών της χώρας» εδώ και μια δεκαετία, με διαδοχικές και ατελέσφορες ρυθμίσεις  οι οποίες, όπως επεσήμανε «αποβαίνουν επιζήμιες για το αστικό και όχι μόνο περιβάλλον της χώρας».

Οικοδομικές άδειες και έλεγχοι αυθαιρέτων

«Σήμερα περίπου 170 δήμοι της χώρας έχουν Υπηρεσίες Δόμησης ενώ περί τους 160 δεν διαθέτουν πολεοδομία και υποστηρίζονται διοικητικά από άλλες γειτονικές. Σαφή εικόνα θα έχουμε στα τέλη Μαρτίου οπότε η κάθε Αποκεντρωμένη Διοίκηση θα κάνει τον απολογισμό της», σημειώνει στον «Οικονομικό Ταχυδρόμο» ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ενώσεων Μηχανικών Δημοσίων Υπαλλήλων (ΕΜΔΥΔΑΣ) Δημήτρης Πετρόπουλος.

Όπως αναφέρει ο ίδιος, οι δήμοι που εξυπηρετούνται από όμορους οφείλουν να τους παρέχουν προσωπικό. «Ωστόσο, οι  μικροί δήμοι δεν έχουν προσωπικό για να παρέχουν, ενώ άλλοι στέλνουν ως προσωπικό συμβασιούχους που δεν έχουν δικαίωμα υπογραφής. Στη Δυτική Αττική, η ΥΔΟΜ Αιγάλεω υποστηρίζει επτά δήμους, η ΥΔΟΜ Ελευσίνας τη Μάνδρα, η ΥΔΟΜ Σύρου πολλά άλλα νησιά. Τα παραδείγματα είναι πολλά. Η πολεοδομία Πειραιά καλύπτει όλα τα νησιά της Περιφέρειας Αττικής, από την Αίγινα και τις Σπέτσες έως τα Κύθηρα, μαζί με όλους τους γειτονικούς δήμους. Έχει ένα τεράστιο πολεοδομικό αντικείμενο – μόνο για αυθαίρετα έχουν 1.000 καταγγελίας τον χρόνο. Τί να προλάβουν να κάνουν;», αναρωτιέται ο κ. Πετρόπουλος.

Όσο για την Κρήτη, σύμφωνα με τα όσα αναφέρονται στην επιστολή του ΤΕΕ Ανατολικής Κρήτης προς το ΥΠΕΝ, την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Κρήτης και σε δημάρχους του νησιού, το πρόβλημα δημιουργήθηκε από τη διχογνωμία σχετικά με την επαρκή ή μη επαρκή στελέχωση του Δήμου Αρχανών Αστερουσίων.

Η Αποκεντρωμένη Διοίκηση θεωρεί ότι έχει επαρκή στελέχωση οπότε προκύπτει ερώτημα ως προς εάν είναι νόμιμη ή όχι η  έκδοση οικοδομικών αδειών και άλλων διοικητικών πράξεων από την πολεοδομία Μινώα Πεδιάδας που μέχρι πρότινος την εξυπηρετούσε καθώς θεωρούνταν ότι δεν είχε την κατάλληλη στελέχωση.

Αλλά και στη Σκόπελο, το δημοτικό συμβούλιο υπέγραψε προσφάτως ψήφισμα στο οποίο επισημαίνεται ότι η ΥΔΟΜ του νησιού που καλύπτει και τις ανάγκες του Δήμου Αλοννήσου, δεν μπορεί λόγω υποστελέχωσης – υπηρετούν μόνο δύο άτομα – να προσφέρει υπηρεσίες έκδοσης οικοδομικών αδειών, όρους δόμησης, έλεγχο κατασκευών κλπ.

Τις καθυστερήσεις διεκπεραίωσης πολεοδομικών υποθέσεων λόγω ανεπιτυχούς εφαρμογής του νομοθετικού πλαισίου, ελλιπούς στελέχωσης και σοβαρών οργανωτικών δυσλειτουργιών των πολεοδομικών υπηρεσιών, είχε επισημάνει και ο Συνήγορος του Πολίτη.

Σε παρέμβασή του υπογράμμιζε ότι το μοντέλο της διοικητικής υποστήριξης των δήμων που στερούνται υπηρεσιών δόμησης, δεν λειτούργησε αποτελεσματικά, λόγω της οριακής στελέχωσης των μητροπολιτικών δήμων που κλήθηκαν να τις υποστηρίξουν, με αποτέλεσμα να δημιουργεί «ακραία προβλήματα κακοδιοίκησης, συνιστώντας παραβίαση των αρχών της νομιμότητας και της χρηστής διοίκησης».

Αδυναμία στελέχωσης

Σήμερα, πολλοί δήμοι δηλώνουν αδυναμία να συνεχίσουν να εξυπηρετούν μικρότερους δήμους ή άλλους όμορους λόγω έλλειψης προσωπικού. Το παράδοξο, σύμφωνα με τα όσα υποστηρίζει ο κ. Πετρόπουλος, είναι ότι η συμμετοχή  στους δύο πρόσφατους μεγάλους διαγωνισμούς του ΑΣΕΠ για μηχανικούς είναι μικρή.

«Στον πρώτο για το 40% των θέσεων μηχανικών από τις 650 θέσεις υπήρξαν παραιτήσεις ενώ στον δεύτερο γραπτό διαγωνισμό από τις 1200 θέσεις μηχανικών, επιτυχόντες ήταν μόνο 900. Δεν έχει ξαναγίνει κάτι τέτοιο. Δεν ενδιαφέρθηκαν λόγω των εξευτελιστικών αποδοχών των μηχανικών στο Δημόσιο – 850 ευρώ επί 12 μήνες  ο εισαγωγικός μισθός – αλλά και λόγω των πολλαπλά αυξημένων ευθυνών. Στη Σαντορίνη πήγαν τρεις στην πολεοδομία και έμεινε ένας – οι αποδοχές του δεν έφταναν ούτε για το νοίκι. Αφήστε τις ευθύνες που είναι “ηλεκτρική καρέκλα”. Είναι περισσότερες ώρες στα δικαστήρια από ότι στην υπηρεσία», τονίζει ο κ. Πετρόπουλος.

Όχι στη συγκέντρωση των πολεοδομιών στο ΥΠΕΝ

Ωστόσο, δεν θεωρεί λύση την πρόθεση της κυβέρνησης για συγκέντρωση του ελέγχου των Υπηρεσιών Δόμησης στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ).

Σύμφωνα με την ΕΜΔΥΔΑΣ, θα είναι ακόμη χειρότερη η κατάσταση εάν μετά την δηλωμένη αποτυχία «αποκέντρωσης» και αυτοματοποίησης της έκδοσης οικοδομικών αδειών, «η διαδικασία  περάσει στο ακόμα πιο υποστελεχωμένο ΥΠΕΝ και ακόμα περισσότερο στους ιδιώτες, όπως πρόσφατα νομοθετήθηκε –αλλά δεν υλοποιήθηκε ακόμα – για τον έλεγχο αυθαίρετων κατασκευών».

Το προτιμότερο, σύμφωνα με τον κ. Πετρόπουλο, είναι να δημιουργηθεί μια πολεοδομία σε κάθε περιφερειακή ενότητα, δηλαδή περίπου 60 σε όλη τη χώρα. «Δεν θα είναι αποτελεσματικό ένα “υδροκέφαλο κέντρο”», σημειώνει ο ίδιος.

Και προσθέτει: «Απαραίτητες είναι δυνατές τοπικές υπηρεσίες δόμησης που να έχουν  γνώση των τοπικών ζητημάτων και της  ιδιαιτερότητας κάθε περιοχής.  Αλλά παράλληλα δεν θα έχουν και τον «κορσέ» του κάθε δημάρχου να μετακινεί τους υπαλλήλους σε τεχνικές υπηρεσίες, να τους υποχρεώνει σε παράλληλα καθήκοντα ή σε διάφορες εξυπηρετήσεις κλπ. Έχουμε επιφυλάξεις με τη συγκέντρωση στο ΥΠΕΝ όλης της αλυσίδας,  από τον πολεοδομικό σχεδιασμό έως τις Υπηρεσίες Δόμησης».