Φορέας Απόκτησης και Επαναμίσθωσης Ακινήτων: Πώς υπολογίζεται το νοίκι. Ποιο το τίμημα επαναγοράς

Δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ η υπουργική απόφαση με την οποία ρύθμιζονται τα τελευταία ζητήματα που αφορούν στον Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης Ακινήτων στην Ελλάδα προκειμένου να κατατεθούν οι δεσμευτικές προσφορές και να ολοκληρωθεί η διαγωνιστική διαδικασία.

Η διαδικασία είχε ξεκινήσει από το προηγούμενο έτος, ενώ από τον Ιανουάριο του 2024 βρίσκεται στο δεύτερο κύκλο του ανταγωνιστικού διαλόγου.  Οι βασικές αλλαγές με τις οποίες προχώρησε ο διάλογος με τους υποψήφιους επενδυτές, προέβλεπαν έκπτωση 30% στο τίμημα αγοράς ακινήτων από πλειστηριασμούς, αλλά και επαναγοράς από τον οφειλέτη, είσοδο εμπειρογνωμόνων εντός του ακινήτου για αυτοψία και φορολόγηση του Φορέα ανάλογη με αυτήν των εταιρειών επενδύσεων ακινήτων (REIC).

Υπενθυμίζεται ότι οι φορείς που συμμετέχουν στη διαδικασία είναι οι: «Bain Capital Credit», «Christofferson, Robb & co, LLC», «Fortress Credit Corp.», Ένωση Εταιρειών «KAICAN Hellas – Beaumont Summit Financial DAC».

Ο Φορέας Ακινήτων θα αγοράζει από τους πλειστηριασμούς τα ακίνητα των ευάλωτων οφειλετών και θα τους τα εκμισθώνει για περίοδο 12 ετών, προκειμένου να συνεχίσουν να παραμένουν στην κατοικία τους και να αποτραπούν έτσι οι εξώσεις. 

Ειδικότερα, οι δανειολήπτες σε διάστημα ενός μηνός από τη λειτουργία του Φορέα θα πρέπει να υποβάλλουν αίτημα ένταξης μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας που θα δημιουργηθεί για το σκοπό αυτό. Επιπρόσθετα θα πρέπει να συναινέσουν ώστε ο επενδυτής να προχωρήσει στη διενέργεια αυτοψίας (από μηχανικό, ενώ δύναται να παρίσταται και πιστοποιημένος επκτιμήτης) προκειμένου να προσδιορίσει την ακριβή αποτίμηση του ακινήτου. Ο Φορέας έχει δικαίωμα να απορρίψει την αίτηση σε περίπτωση μη συναίνεσης ή αν εντοπίσει σημαντικές παραβάσεις που καθιστούν αδύνατη τη μεταβίβαση του ακινήτου. Τα έξοδα της αυτοψίας και της εκτίμησης βαρύνουν σε κάθε περίπτωση τον Φορέα και δεν αφαιρούνται από το τίμημα μεταβίβασης.

Τα έξοδα τακτοποίησης τυχόν αυθαίρετων κατασκευών ή χρήσεων δεν λαμβάνονται υπόψη από τον πιστοποιημένο εκτιμητή για την αποτίμηση του ιδιοκτησιακού δικαιώματος του ευάλωτου οφειλέτη. Ο Φορέας καταβάλλει το τίμημα της μεταβίβασης προς τα πρόσωπα και εντός των προθεσμιών που ορίζει ο ν. 4738/2020 και εφόσον το τίμημα είναι καταβλητέο στον σύνδικο, η καταβολή λαμβάνει χώρα σε συμβολαιογράφο που ορίζει ο Φορέας. Από το τίμημα μεταβίβασης αφαιρούνται τα έξοδα τακτοποίησης τυχόν αυθαίρετων κατασκευών ή χρήσεων. Ο Φορέας βαρύνεται με τη διενέργεια των ενεργειών για τη μεταγραφή της προαναφερθείσας συμβολαιογραφικής πράξης καταβολής καθώς και για την πληρωμή εξόδων συμβολαιογράφου, κτηματολογίου και λοιπών αρχών.

Το αργότερο εντός τριών ημερολογιακών ημερών από την καταβολή του τιμήματος απόκτησης της κύριας κατοικίας κατά τα ανωτέρω, υπογράφεται η σχετική σύμβαση μίσθωσης μεταξύ του ευαλώτου οφειλέτη και του Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης. Σε περίπτωση που για οποιοδήποτε λόγο ο ευάλωτος οφειλέτης δεν προσέλθει για την υπογραφή, η σύμβαση μίσθωσης υπογράφεται για λογαριασμό του ευάλωτου οφειλέτη από τον Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης με αυτοσύμβαση, χωρίς να απαιτείται η τήρηση συμβολαιογραφικού τύπου.

Για το στεγαστικό επίδομα που θα λαμβάνουν οι ευάλωτοι δανειολήπτες που θα ενταχθούν στο Φορέα προβλέπεται η καταβολή του καθ’ όλη τη διάρκεια της σύμβασης αλλά και για όσο χρόνο μετά τη καταγγελία της σύμβασης μίσθωσης ο μισθωτής δεν καταβάλει το μίσθιο υπό τον όρο ότι ο ευάλωτος οφειλέτης εξακολουθεί να πληροί τις προϋποθέσεις που τον καθιστούν δικαιούχο του επιδόματος. Σε κάθε περίπτωση, η διάρκεια χορήγησης του επιδόματος δεν μπορεί να υπερβαίνει την αρχική δωδεκαετή διάρκεια της σύμβασης μίσθωσης. 

Υπολογισμός του μισθώματος

Το μίσθωμα για το πρώτο έτος της σύμβασης μίσθωσης υπολογίζεται βάσει του  μαθηματικού τύπου: 

Μίσθωμα για το έτος 1 = (ΜΕΣΔ+ Π) χ (ΕΑ) 

όπου 
ΜΕΣΔ: Το μέσο επιτόκιο στεγαστικού δανείου με κυμαινόμενο επιτόκιο σύμφωνα με το στατιστικό δελτίο της Τράπεζας της Ελλάδος του τελευταίου διαθέσιμου μήνα για τον οποίο υφίσταται μέτρηση και δημοσιεύεται 
Π: Το επιπλέον περιθώριο (εκπεφρασμένο ως ποσοστό) το οποίο θα συμπεριληφθεί στη δεσμευτική προσφορά του προτιμητέου επενδυτή 
ΕΑ: Η αξία του ακινήτου του ευάλωτου οφειλέτη το οποίο αποκτήθηκε από τον Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης, όπως προκύπτει από την αποτίμηση του

Δικαίωμα επαναγοράς 

Σε ότι αφορά το δικαίωμα επαναγοράς του ακινήτου από τον ευάλωτο δανειολήπτη μετά το πέρας της 12ετίας (ή και νωρίτερα χωρίς «πέναλτι») η σχετική υπουργική απόφαση καθορίζει τον τρόπο υπολογισμού του τιμήματος επαναγοράς λαμβάνοντας υπόψη αν το τίμημα μεταβίβασης είναι μεγαλύτερο ή μικρότερο της εμπορικής αξίας.

Συγκεκριμένα το τίμημα επαναγοράς υπολογίζεται ως εξής:  

Το τίμημα επαναγοράς υπολογίζεται σύμφωνα με τους ακόλουθους τύπους (κατά περίπτωση) ανάλογα με την αύξηση ή μείωση της μεταβλητής ΕΑΕ (εμπορική αξία του ακινήτου) συγκριτικά με τη μεταβλητή ΤΑ (Τίμημα μεταβίβασης) 

Σε περίπτωση ΕΑΕ>ΤΑ τότε το τίμημα επαναγοράς υπολογίζεται σύμφωνα με τον τύπο: 

[TA+(EAE-TA)×(1-πα )]+ΚΝ 

Σε περίπτωση ΕΑΕ<ΤΑ τότε το τίμημα επαναγοράς υπολογίζεται με τον τύπο:

[EAE+(TA-EAE)×(1-πμ)]+ΚΝ όπου:

ΤΑ: Τίμημα μεταβίβασης ίσο με ποσοστό 70% της εμπορικής αξίας του ακινήτου του οφειλέτη 
ΕΑΕ: Η εμπορική αξία του ακινήτου κατά τον χρόνο άσκησης του δικαιώματος επαναγοράς, 
πα: το ποσοστό συμμετοχής του ευάλωτου οφειλέτη στην αύξηση της μεταβλητής ΕΑΕ συγκριτικά με τη μεταβλητή ΤΑ, όπως αυτό το ποσοστό θα συμπεριληφθεί στη Δεσμευτική Προσφορά Προτιμητέου Επενδυτή.
πμ: το ποσοστό συμμετοχής του Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης στη μείωση της μεταβλητής ΕΑΕ  συγκριτικά με τη μεταβλητή ΤΑ, όπως αυτό το ποσοστό θα συμπεριληφθεί στη Δεσμευτική Προσφορά Προτιμητέου Επενδυτή.
ΚΝ: Τα έξοδα τακτοποίησης για τυχόν αυθαίρετες κατασκευές ή χρήσεις, όπως αυτά έχουν αναγνωριστεί και συμπεριληφθεί στην έκθεση αυτοψίας του μηχανικού κατά το χρόνο άσκησης του δικαιώματος επαναγοράς

Τα έξοδα συνήθους και βαριάς συντήρησης του μισθίου, καθώς και τα ποσά κοινοχρήστων δαπανών που αναλογούν στον ιδιοκτήτη, θα επιβαρύνουν τον ευάλωτο οφειλέτη ο οποίος συνάπτει σύμβαση μίσθωσης με τον Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης.