Άφαντο το επίδομα ανεργίας ΟΑΕΔ για επαγγελματίες, από ρήτρες και κριτήρια

Ασφαλισμένοι του Οργανισμού Ασφάλισης Ελεύθερων Επαγγελματιών (ΟΑΕΕ) ζήτησαν τη διαμεσολάβηση του Συνηγόρου του Πολίτη σχετικά με τις προϋποθέσεις και τη διαδικασία χορήγησης του επιδόματος του Ειδικού Λογαριασμού Ανεργίας Αυτοτελώς και Ανεξάρτητα Απασχολουμένων που χορηγεί ο ΟΑΕΔ.

Επίσης ασφαλισμένοι του Ενιαίου Ταμείου Ανεξάρτητα Απασχολούμενων (ΕΤΑΑ) κατήγγειλαν στον Συνήγορο ότι δεν έχει εκδοθεί ακόμα Υπουργική Απόφαση, με την οποία θα εξειδικεύονται οι προϋποθέσεις και η διαδικασία χορήγησης της παροχής στους ασφαλισμένους του συγκεκριμένου ταμείου, με αποτέλεσμα, μέχρι σήμερα, να μην χορηγούνται παροχές ανεργίας στους ασφαλισμένους του ΕΤΑΑ, ενώ καταβάλλουν εισφορές υπέρ του Ειδικού Λογαριασμού Ανεργίας ήδη από το 2011.

Το 2014, ο Συνήγορος του Πολίτη συνέταξε πόρισμα, το οποίο έστειλε στον γενικό γραμματέα Κοινωνικών Ασφαλίσεων καθώς και στους διοικητές του Οργανισμού Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού (ΟΑΕΔ), του ΟΑΕΕ, του Ενιαίου Ταμείου Ασφάλισης Προσωπικού Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης (ΕΤΑΠ-ΜΜΕ) και του ΕΤΑΑ. Σε αυτό ο Συνήγορος διατύπωσε αναλυτικές επισημάνσεις σχετικά με τις εισοδηματικές προϋποθέσεις σε συνάρτηση με την ασφαλιστική φύση της παροχής. Περαιτέρω, η ανεξάρτητη αρχή επεσήμανε ότι είναι αντίθετη προς τον νόμο η παράλειψη έκδοσης της Υπουργικής Απόφασης με την οποία θα καθορίζονται οι προϋποθέσεις απονομής του βοηθήματος στους ασφαλισμένους του ΕΤΑΑ, η διάρκεια και το ποσόν της καταβολής και η διαδικασία απονομής της. Ζήτησε δε να ολοκληρωθεί η διαδικασία γνωμοδότησης που προβλέπεται από την νομοθεσία, με την έκδοση γνώμης από το Διοικητικό Συμβούλιο του ΕΤΑΑ ώστε να εκδοθεί το ταχύτερο δυνατόν η σχετική Υπουργική Απόφαση για την χορήγηση των παροχών στους ασφαλισμένους. Τέλος, δεδομένου ότι η σύγχρονη αγορά εργασίας χαρακτηρίζεται από έντονη κινητικότητα μεταξύ απασχολήσεων που υπάγονται σε διαφορετικό ασφαλιστικό καθεστώς υπογράμμισε την αναγκαιότητα θέσπισης και εφαρμογής κανόνων διαδοχικής ασφάλισης και για τον κίνδυνο της ανεργίας των ελευθέρων επαγγελματιών.

Τον Φεβρουάριο 2016, ο Συνήγορος έστειλε το πόρισμα εκ νέου στον αρμόδιο Υφυπουργό Κοινωνικής Ασφάλισης.

Τι προτείνει ο Συνήγορος:

• Λαμβάνοντας υπ’ όψιν την αρχή της ανταποδοτικότητας, η παροχή ανεργίας που χορηγείται στην κατηγορία αυτή ασφαλισμένων είναι ανταποδοτική ασφαλιστική παροχή, η χορήγηση ή μη της οποίας δεν επιτρέπεται να εξαρτάται από εισοδηματικά κριτήρια, ιδίως δε οικογενειακού εισοδήματος. Εισοδηματικά κριτήρια ατομικού εισοδήματος δεν επιτρέπεται να οδηγούν σε αποκλεισμό ασφαλισμένων, θα μπορούσαν όμως να δικαιολογούν διακύμανση των παροχών.

• Η εφαρμογή των διατάξεων της Υ.Α. τελεί υπό τον αυτονόητο όρο εφαρμογής των αρχών της εξαγωγιμότητας των παροχών, με τους ειδικότερους περιορισμούς των άρθρων 63, 64 και 65 του Κανονισμού 883/2004, και του συνυπολογισμού περιόδων ασφάλισης και απασχόλησης του ευρωπαϊκού δικαίου κατά τα άρθρα 6 και 61 του Κανονισμού 883/2004.

• Συναφώς, δεδομένου ότι οι παροχές ανεργίας μπορούν να υπόκεινται σε ρήτρα κατοικίας μόνο υπό τους όρους των άρθρων 63, 64 και 65 του Κανονισμού 883/2004, η προϋπόθεση της μόνιμης διαμονής στην Ελλάδα της παρ. ζ του άρθρου 2 της Υ.Α. δεν είναι συμβατή με τον Κανονισμό.

• Δεδομένου ότι η έννοια της κατοικίας κατά τον Κανονισμό 883/2004 καθορίζεται στο άρθρο 11 του Κανονισμού 987/2009, στο μέτρο που η ρήτρα κατοικίας είναι σύννομη κατά τα ανωτέρω, ο έλεγχος της κατοικίας θα πρέπει να ακολουθεί τις διαδικασίες των διατάξεων του Κεφαλαίου 6 του Κανονισμού 883/2004 και του άρθρου 11 του Κανονισμού εφαρμογής 987/2009. Λαμβανομένων υπ’ όψιν και των διατάξεων της Οδηγίας 2004/38 (δικαιώματα που έλκονται από το δικαίωμα μόνιμης διαμονής κατά την Οδηγία, απλώς αποδεικτικός -και όχι συστατικός- χαρακτήρας των εγγράφων) δεν είναι συμβατή με το ευρωπαϊκό δίκαιο η απαίτηση προσκόμισης

εγγράφου πιστοποίησης μόνιμης διαμονής του άρθρου 16 του π.δ. 106/2007 ως δικαιολογητικού για την απόδειξη της μόνιμης διαμονής του αιτούντος.

• Δεδομένου ότι η σύγχρονη αγορά εργασίας χαρακτηρίζεται από έντονη κινητικότητα μεταξύ απασχολήσεων που υπάγονται σε διαφορετικό ασφαλιστικό καθεστώς, είναι αναγκαία η θέσπιση και εφαρμογή κανόνων διαδοχικής ασφάλισης και για τον κίνδυνο της ανεργίας των ελευθέρων επαγγελματιών.

• Όσον αφορά τους ασφαλισμένους οι οποίοι υπέβαλαν αιτήσεις βάσει της νέας Υ.Α., μετά από ρύθμιση των οφειλών τους, οι οποίες όμως απερρίφθησαν ως εκπρόθεσμες επειδή είχαν διακόψει την δραστηριότητά τους σε χρόνο απώτερο του τριμήνου από την υποβολή της αίτησης, θα πρέπει να αναζητηθεί, μέσω κανονιστικής ρύθμισης ή εγκυκλίου, διευθέτηση που θα τους επιτρέψει να λάβουν την παροχή, εφόσον πληρούν τις λοιπές προϋποθέσεις.

• Να εκδοθεί εγκύκλιος για την εφαρμογή της διάταξης του στοιχ. γ του άρθρου 2 της Υ.Α. σχετικά με την ημερομηνία διακοπής της δραστηριότητας από 1ης.1.2012 και να αναθεωρηθούν οι σχετικές απορριπτικές αποφάσεις ώστε να χορηγηθεί το βοήθημα σε όσους διέκοψαν την δραστηριότητά τους την τελευταία ημέρα του 2011 και όχι την πρώτη του 2012.

• Να ολοκληρωθεί η γνωμοδοτική διαδικασία που προβλέπεται στο άρθρο 44 του ν. 3986/2011, με την έκδοση γνώμης από το 1.Σ. του Ε.Τ.Α.Α. ώστε να εκδοθεί το ταχύτερο δυνατόν η σχετική Υ.Α. για την χορήγηση των παροχών στους ασφαλισμένους.

Πηγή: www.dikaiologitika.gr/eidhseis/ergasiaka/97855/afanto-to-epidoma-anergias-oaed-gia-epaggelmaties-apo-ritres-kai-kritiria