Εκπτώσεις από 55% ως 77% στους διαγωνισμούς για τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια

Εκπτώσεις από 55% έως και 77% προσέφεραν τα μελετητικά γραφεία που διεκδικούν τις πρώτες από τις μελέτες πολεοδομικών σχεδίων που θα αναθέσει το υπουργείο Περιβάλλοντος. Η εξέλιξη αυτή είναι άκρως ανησυχητική και, όπως εκτιμούν παράγοντες της αγοράς, μπορεί να τινάξει στον αέρα το πρόγραμμα πολεοδομικής ανασυγκρότησης, καθώς δύσκολα το αποτέλεσμα μιας μελέτης που θα εκπονηθεί με το ένα τέταρτο του προϋπολογισμού θα είναι το προσδοκώμενο. Το θέμα προβληματίζει και το υπουργείο Περιβάλλοντος, που βάζει στο τραπέζι ακόμα και την ακύρωση του διαγωνισμού. Οι πρώτοι τρεις διαγωνισμοί στους οποίους ανοίχτηκαν οι οικονομικές προσφορές ήταν εκείνοι της Σύρου, της Καρπάθου και η μία από τις δύο μελέτες των Γρεβενών. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ»:

– Το τοπικό πολεοδομικό σχέδιο της Σύρου διεκδίκησαν 9 συμπράξεις μελετητικών γραφείων, προσφέροντας κατά μέσον όρο έκπτωση 40,5%. Τη χαμηλότερη προσφορά κατέθεσε σύμπραξη που προσέφερε έκπτωση 55,52%.

– Το τοπικό πολεοδομικό της Καρπάθου διεκδίκησαν 12 γραφεία, προσφέροντας κατά μέσον όρο έκπτωση 39,9%. Η χαμηλότερη προσφορά ήταν με έκπτωση 74,08%.

Το βασικό κριτήριο για την επιλογή μελετητή είναι η οικονομική προσφορά, με αποτέλεσμα να επικρατεί όποιος ζητάει… τα λιγότερα.

– Το τοπικό πολεοδομικό σχέδιο των Γρεβενών (η μία από τις δύο μελέτες για την περιφερειακή ενότητα) διεκδίκησαν 11 γραφεία, προσφέροντας κατά μέσον όρο έκπτωση 51,5%. Η χαμηλότερη προσφορά ήταν με έκπτωση 77,49%.

«Οπως έγινε ο διαγωνισμός, οι μελέτες θα ανατεθούν κατά κύριο λόγο με βάση την οικονομική προσφορά. Οι μεγάλες εκπτώσεις δεν συμφέρουν το Δημόσιο, αντίθετα είναι σοβαρό πρόβλημα. Οπως δεν πρέπει να επιλέγεις ένα γιατρό μόνο με βάση το πόσο χρεώνει, έτσι δεν πρέπει να αναθέτεις επιστημονικό έργο με μοναδικό κριτήριο το ποιος δίνει τα λιγότερα», λέει στην «Κ» ο Παναγής Τονιόλος, πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Γραφείων Μελετών (ΣΕΓΜ). «Το σημείο αυτό δεν είναι το μόνο προβληματικό. Κατ’ αρχήν, δεν έχει προβλεφθεί τι θα γίνει με την επίβλεψη, η οποία με δεδομένα τα σφιχτά χρονοδιαγράμματα του Ταμείου Ανάκαμψης θα είναι κρίσιμη. Επίσης, ήταν κακή ιδέα να χρησιμοποιηθεί το Τεχνικό Επιμελητήριο για να προκηρύξει τους διαγωνισμούς. Ολοι εμείς οι μηχανικοί είμαστε μέλη του ΤΕΕ, οπότε υπάρχει σαφής σύγκρουση συμφερόντων – αυτό θα έπρεπε να είναι δουλειά του υπουργείου Περιβάλλοντος. Τέλος, επειδή δεν υπάρχει αρκετός χρόνος, οι μελετητές θα πληρωθούν με το που θα παραδώσουν τη μελέτη, αλλά πριν κατατεθούν στο ΣτΕ τα προεδρικά διατάγματα με τα οποία πρέπει να εγκριθούν τα πολεοδομικά σχέδια. Αρα ο μελετητής δεν θα φέρει πια το βάρος των λαθών».

«Ο πολεοδομικός σχεδιασμός με οπτική στο μέλλον, όπως απαιτούν οι καιροί, δεν είναι μια απλή τεχνοκρατική υπόθεση. Η ποιότητα των μελετητικών εργασιών είναι η βάση επιτυχίας του εγχειρήματος και όχι μόνο το κόστος. Προφανώς οι μεγάλες εκπτώσεις είναι πρόβλημα», εκτιμά η πρόεδρος του Συλλόγου Πολεοδόμων – Χωροτακτών (ΣΕΠΟΧ) Σοφία Αυγερινού-Κολώνια. «Επιπλέον, οι οικονομικές απαιτήσεις του διαγωνισμού ουσιαστικά εξυπηρέτησαν μεγάλα γραφεία τοπογράφων, που είναι τα μόνα που είχαν τέτοιους τζίρους τα προηγούμενα χρόνια. Οι δε προδιαγραφές αφαίρεσαν την πρωτεύουσα θέση που πρέπει να έχει ο χωροτάκτης στη συγκρότηση των επιστημονικών ομάδων».

Το Τεχνικό Επιμελητήριο συμφωνεί ότι οι μεγάλες εκπτώσεις θα απειλήσουν το πρόγραμμα. «Είναι τεράστιο πρόβλημα, γιατί η ποιότητα των μελετών δεν θα μπορεί να είναι αυτή που πρέπει», λέει ο πρόεδρος του ΤΕΕ Γιώργος Στασινός. «Γι’ αυτό τον λόγο συζητούμε στην επόμενη ομάδα μελετών που θα προκηρυχθούν να προστεθεί και ενός είδους αξιολόγηση της τεχνικής προσφοράς. Υπήρχαν δύο προβλήματα σε αυτό: Πρώτον, η Ενιαία Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων (ΕΑΑΔΗΣΥ) ζήτησε να μην τεθούν κριτήρια που θα περιορίσουν τον ανταγωνισμό. Δεύτερον, η αξιολόγηση των τεχνικών προσφορών θα απαιτήσει περισσότερο χρόνο και το πρόγραμμα του Ταμείου Ανάκαμψης είναι σφιχτό».

Οσον αφορά την επίβλεψη των πολεοδομικών σχεδίων, ο κ. Στασινός αναφέρει ότι θα γίνει με ένα «μεικτό» σύστημα, με εξωτερικές αναθέσεις, επιλογή από το μητρώο επιβλεπόντων και υπό δύο επιτροπές, η μία του Τεχνικού Επιμελητηρίου και η άλλη του υπουργείου Περιβάλλοντος και των δήμων. «Δεν θα πληρωθούν μελέτες χαμηλής ποιότητας, αυτό να είναι ξεκάθαρο», αναφέρει.

Στο υπουργείο Περιβάλλοντος επικρατεί προβληματισμός για την εξέλιξη αυτή. Τις επόμενες ημέρες πρόκειται να πραγματοποιηθεί σύσκεψη για το θέμα με τη συμμετοχή των υπουργείων Οικονομικών, Περιβάλλοντος και του Ταμείου Ανάκαμψης. Σύμφωνα με πληροφορίες, το ΥΠΕΝ θα προτείνει να ακυρωθούν οι διαγωνισμοί για τις πρώτες 12 μελέτες και να τεθούν αυστηρότεροι όροι στις επόμενες.