Θα πάψει η Γερμανία να είναι χώρα των μηχανικών;

Η έλλειψη εργαζομένων στην Γερμανία είναι γνωστή. Ο τομέας της μηχανολογίας έχει τεράστιες ελλείψεις με αρνητικές συνέπειες για τη χώρα εάν δεν ληφθούν μέτρα αντιμετώπισης.

Είτε ηλεκτρολόγος μηχανικός είτε μηχανικός υπολογιστών, πολιτικός μηχανικός ή μηχανικός με εξειδίκευση στην τεχνολογία κτιρίων, όποιος αναζητά στην Γερμανία εργασία σε αυτόν τον κλάδο έχει πολλές επιλογές. Το τελευταίο τρίμηνο του 2021 υπήρχαν 387 κενές θέσεις για 100 αιτούντες ενώ ένα χρόνο αργότερα 471 θέσεις μια αύξηση της τάξεως σχεδόν του 22%.  

Στα τέλη του 2022 υπήρξαν συνολικά 170.300 κενές θέσεις εργασίας για μηχανικούς στη Γερμανία. Η Ένωση Γερμανών Μηχανικών (VDI) προειδοποιεί πως υπάρχει παντού έλλειψη εργαζομένων και πως η κατάσταση αυτή είναι επισφαλής καθώς τα δημόσια κατασκευαστικά έργα έχουν σταματήσει ή δεν μπορούν καν να ξεκινήσουν, Παράλληλα και τα έργα ψηφιοποίησης παραμένουν στάσιμα.   

Η Γερμανία εδώ και δεκαετίες είναι γνωστή ως χώρα των μηχανικών και χαίρει μεγάλης αναγνώρισης σε παγκόσμιο επίπεδο για την τεχνογνωσία της. «Στη Γερμανία ζούσαμε πραγματικά από το καλό ανθρώπινο δυναμικό, αυτή ήταν η δύναμη μας», λέει ο μηχανικός Ντίτερ Βεστερκάμπ, ο οποίος είναι επικεφαλής του τμήματος τεχνολογίας και κοινωνίας στο VDI. Παρόλα αυτά σήμερα υπάρχουν περισσότεροι συνταξιούχοι και λιγότεροι φοιτητές στον κλάδο. Δεν είναι λίγοι αυτοί όμως που θεωρούν ότι δεν υπάρχει έλλειψη ειδικευμένων εργαζομένων.

Λιγότεροι οι σπουδαστές στον τομέα μηχανολογίας

Ο μηχανικός Ντίτερ Βεστερκάμπ, επικεφαλής του τμήματος τεχνολογίας και κοινωνίας στο VDIΕικόνα: VDI e.V.

Στα βασικά μαθήματα που προβλέπονται για τους σπουδαστές μηχανολογίας, ο αριθμός των πρωτοετών φοιτητών μειώνεται σημαντικά. «Συνεπώς αναμένεται σημαντική μείωση του αριθμού αποφοίτων τα επόμενα χρόνια», λέει ο οικονομολόγος Άξελ Πλούνεκε από το Γερμανικό Οικονομικό Ινστιτούτο στην Κολωνία. Ταυτόχρονα όμως υπάρχει αύξηση της ανάγκης για μηχανικούς, ειδικά στον τομέα των φιλικών προς το κλίμα τεχνολογιών και προϊόντων. Έρευνα του Γερμανικού Οικονομικού Ινστιτούτου αναφέρει πως μελλοντικά το 43% των εταιρειών θα χρειάζονται περισσότερους μηχανικούς και το 63% περισσότερους ειδικούς πληροφορικής.  

Ο Ντίτερ Βεστερκάμπ προειδοποιεί πως η βιομηχανία παρακολουθεί στενά αυτή την έλλειψη. «Από τον κλάδο ακούμε πως η έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού είναι μια κατάσταση για την οποία δεν μπορούμε να κάνουμε πολλά, απλά υπάρχει». Αυτό όμως εξαλείφει ένα βασικό επιχείρημα υπέρ της Γερμανίας. «Εάν κάποιος έχει αυτη την κατάσταση κατά νου και γνωρίζει πως τα πράγματα είναι διαφορετικά σε άλλες χώρες, τότε θα είναι δύσκολο να πειστεί ο βιομηχανικός κλάδος να επενδύσει στη χώρα  μελλοντικά και αυτό θα ήταν μοιραίο», συμπληρώνει. Διακυβεύεται εν τέλει η ευημερία της χώρας. 

Ο ίδιος αναφέρει πως μοναδική λύση σε αυτό το πρόβλημα είναι η εισαγωγή ειδικευμένων εργαζομένων από το εξωτερικό. Την τελευταία δεκαετία παρατηρήθηκε αύξηση της τάξεως του 126,5% των αλλοδαπών εργαζομένων σε επαγγέλματα μηχανικών. Αλλά αυτό δεν είναι αρκετό. Η πολιτική ηγεσία έχει αναγνωρίσει το πρόβλημα και επί του παρόντος θέλει να προχωρήσει στη μεταρρύθμιση της νομοθεσίας για τη μετανάστευση. Ο Ντίντερ Βεστερκάμπ υπογραμμίζει ότι η VDI καλωσορίζει αυτή την στρατηγική και ελπίζει να εφαρμοστεί ειδάλλως η Γερμανία οδεύει σε λάθος κατεύθυνση.  Ο Γερμανός μηχανικός τονίζει τα γραφειοκρατικά εμπόδια που υπάρχουν αυτή τη στιγμή όταν ένας επιχειρηματίας θέλει να προσλάβει ένα άτομο από το εξωτερικό.Η διαδικασία μπορεί να διαρκέσει και μήνες και αυτό δεν μπορεί να το αντέξει οικονομικά η χώρα αυτή τη στιγμή, λέει ο ίδιος. 

Η γραφειοκρατία κρατάει πίσω τους εργαζόμενους απο το εξωτερικό

Άνθρωποι σχηματίζουν ουρές έξω απο το Γραφείο Μετανάστευσης του Βερολίνου ώστε να ρυθμίσουν το καθεστώς της παραμονής τουςΕικόνα: Adam Berry/Getty Images

Από την άλλη πλευρά ο οικονομολόγος Πλούνεκε ζητά περισσότερη ψηφιοποίηση και περισσότερο προσωπικό στις αρμόδιες υπηρεσίες καθώς όπως λέει και ο ίδιος οι αρχές προκαλούν «κυκλοφοριακή συμφόρηση» σε αυτή τη στρατηγική λόγω των μεγάλων χρονικών καθυστερήσεων. Σημαντικός παράγοντας στην επίλυση του προβλήματος αποτελούν τα γερμανικά πανεπιστήμια λόγω του ό,τι προσφέρουν πολλές δυνατότητες για να μεταναστεύσει κάποιος και να σπουδάσει ένα από τα επαγγέλματα μηχανολογίας. Μέχρι να ξεσπάσει η πανδημία ολοένα και περισσότεροι φοιτητές από το εξωτερικό ερχόντουσαν για να σπουδάσουν εδώ.

Το να παραμείνουν οι ξένοι πτυχιούχοι στη Γερμανία μετά την αποφοίτηση τους είναι δύσκολο καθώς οι μισοί από αυτούς φεύγουν ακριβώς  μετά τις σπουδές τους «και παίρνουν μαζί τους, τις γνώσεις που απέκτησαν εδώ», δηλώνει ο Ντίντερ Βεστερκάμπ. Ο μηχανικός λέει πως πρέπει κανείς να φροντίζει τους ανθρώπους που έχει κερδίσει. Στη Βόρεια Ρηνανία- Βεστφαλία, η Ένωση Γερμανών Μηχανικών (VDI), συμμετέχει σε ένα πιλοτικό πρόγραμμα, όπου τα μέλη της Ένωσης βοηθούν ξένους συναδέλφους, σαν ένα είδος μέντορα στο εργασιακό και αλλά και στο κοινωνικό κομμάτι.

Επιπλέον, σχεδιάζονται στοχευμένα πακέτα κατάρτισης και περαιτέρω εκπαίδευσης, τα οποία «θα δημιουργήσουν γέφυρες για τις μελλοντικές τεχνολογίες». Είναι επίσης σημαντικό να δημιουργηθούν «διεθνείς κοινότητες», δηλαδή δίκτυα σε εταιρείες και περιφέρειες μέσω των οποίων θα προσελκύονται ευκολότερα μετανάστες σε επαγγέλματα μηχανικών. O Ντίντερ Βεστερκάμπ θεωρεί πως η κοινωνία έχει καθήκον να αναπτύξει μια κουλτούρα υποδοχής αυτών των ανθρώπων ειδάλλως θα υπάρχουν δυσκολίες στην ποιότητα ζωής στη Γερμανια στο μέλλον. 

Επιμέλεια: Ιωσηφίνα Τσαγκαλίδου