Προς τετραπλασιασμό το όριο για απευθείας αναθέσεις μελετών του Ν.4412/16 από Δήμους

Το «ταβάνι» για τις απευθείας αναθέσεις αναμένεται να κινηθεί μεταξύ 80.000 και 120.000 ευρώ, από 20.000 ευρώ σήμερα. Οι στόχοι του υπουργείου Υποδομών και οι εκτιμώμενες... παρενέργειες.

Να σταματήσουν τη γάγγραινα των πρόχειρων μελετών ή των στημένων διαγωνισμών σε δήμους μέσω αύξησης του ορίου απευθείας αναθέσεων μελετών, από τα 20.000 ευρώ που είναι σήμερα, στα 80.000 ή ακόμα και τα 120.000 ευρώ επιδιώκουν στο υπουργείο Υποδομών.

Η αύξηση του ορίου απευθείας αναθέσεων μελετών, που θα συμπεριληφθεί στο υπό επεξεργασία σχέδιο νόμου για τις αλλαγές στο πλαίσιο κρατικών προμηθειών προκαλεί ήδη συζητήσεις καθώς θεωρείται «φάρμακο με ενδεχόμενες σοβαρές παρενέργειες».

Στο υπουργείο απαντούν πως η αύξηση του ορίου θα συνοδευτεί «από αυστηρές απαιτήσεις δημοσιότητας και διαφάνειας». Επισημαίνουν πως με το σημερινό καθεστώς, του πολυνομοσχεδίου 4412 / 2016, οι απευθείας αναθέσεις μελετών αξίας μέχρι 20.000 ευρώ γίνονταν με κλήρωση από κατάλογο υποψηφίων. Ενίοτε «το λαχείο» έπεφτε σε τυχερό ο οποίος δεν είχε και μεγάλη σχέση με το αντικείμενο της μελέτης με αποτέλεσμα να αμείβεται για υπηρεσία πολύ χαμηλής ποιότητας.

Προσθέτουν πως με τη νέα ρύθμιση, που θα επιταχύνει τη διαδικασία ανάθεσης μελετών, δεν θα μπορούν πλέον οι δημοτικοί άρχοντες να επικαλούνται την ένδεια εξειδικευμένου προσωπικού και να δέχονται «δωρεές μελετών» από ιδιώτες οι οποίες σε πολλές περιπτώσεις φωτογραφίζουν και συγκεκριμένους αναδόχους για τα έργα.

Οι σοβαρές ελλείψεις εξειδικευμένου προσωπικού και η υποστελέχωση των τεχνικών υπηρεσιών των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) αποτελεί μόνιμη δικαιολογία για τα σοβαρά προβλήματα στη σχεδίαση, υλοποίηση και παραλαβή δημοσίων έργων εδώ και χρόνια. Επιπλέον, οι δημοτικοί άρχοντες επικαλούνται και τις χρονοβόρες διαδικασίες στους διαγωνισμούς για τις μελέτες, αφού συχνά οι προσφυγές πέφτουν βροχή. Έτσι δέχονται «δωρεές» μελετών από ιδιώτες που συχνά «φωτογραφίζουν» τους εαυτούς τους ως αναδόχους του έργου που μελέτησαν.

Πάντως στο υπουργείο πρέπει να βιαστούν, όπως εξηγούν στην αγορά κατασκευών, καθώς έχουν πυκνώσει τα φαινόμενα φωτογραφικών διαγωνισμών στους ΟΤΑ. Έπειτα από πολυετές πάρτι με τα έργα οδοφωτισμού, το νέο πεδίο δόξας για τους επιτήδειους είναι οι μονάδες επεξεργασίας απορριμμάτων.

Όπως υποστηρίζουν πρόσωπα που παρακολουθούν τους διαγωνισμούς, στα τεύχη δημοπράτησης των διαγωνισμών, συνολικού ύψους αρκετών εκατοντάδων εκατ. ευρώ, υπάρχουν «φωτογραφίες» συγκεκριμένων εταιρειών. Πρόκειται για κατάσταση που έχει ήδη επισημανθεί σε κυβερνητικά στελέχη.

Προς την κατεύθυνση εξυγίανσης της σημερινής εξαιρετικά δυσάρεστης κατάστασης στα έργα των ΟΤΑ αναμένεται να λειτουργήσει και μια άλλη πρόβλεψη του υπό διαβούλευση σχεδίου νόμου για της κρατικές προμήθειες που αφορά την ιδιωτική επίβλεψη. Στην ουσία ιδιώτες θα αναλαμβάνουν την επίβλεψη των συμβάσεων ώστε να διαπιστώνουν αν τηρούνται οι όροι.

Το ερώτημα που απασχολεί την αγορά είναι αν θα μπορούν να επιτελούν αυτό το ρόλο γραφεία μελετών που θα λογοδοτούν ή μόνο «διαπιστευμένοι από το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας» ιδιώτες μελετητές κατά το πρότυπο των ενεργειακών επιθεωρητών.

«Θα δούμε δηλαδή μια μεταρρύθμιση ουσίας ή θα θεσμοθετηθεί ένα επιπλέον έσοδο για τους μηχανικούς που δεν θα έχει σοβαρό αντίκρισμα στην ποιότητα των έργων που παραδίδονται;» αναρωτιούνται στελέχη της αγοράς κατασκευών.