Νέος κανονισμός της ΕΕ για την αποψίλωση δασών - Τι αλλάζει στις ξύλινες κατασκευές

Ο κανονισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την αποψίλωση των δασών (EU 2023/1115 - EUDR) θα αρχίσει να εφαρμόζεται από τις 30 Δεκεμβρίου 2024.

Όλο και πιο αυστηρά μέτρα υιοθετούν οι ρυθμιστικές αρχές σε όλο τον κόσμο για την αντιμετώπιση πιεστικών ζητημάτων, καθώς οι ανησυχίες για την περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή κλιμακώνονται.

Σε αυτό το μήκος κύματος κινείται ο κανονισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την αποψίλωση των δασών (EU 2023/1115 - EUDR), ο οποίος τέθηκε σε ισχύ στις 29 Ιουνίου 2023 και έχει σημαντικές επιπτώσεις για τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται σε βιομηχανίες που σχετίζονται με την ξυλεία. 

Η αποψίλωση των δασών παραμένει μια από τις πιο πιεστικές περιβαλλοντικές προκλήσεις της εποχής μας, με τεράστιες εκτάσεις δασών να εξαφανίζονται κάθε χρόνο λόγω ανθρώπινων δραστηριοτήτων όπως η υλοτομία, η αγροτική επέκταση και η ανάπτυξη υποδομών. Το εν λόγω φαινόμενο όχι μόνο συμβάλλει σημαντικά στις παγκόσμιες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, αλλά οδηγεί επίσης σε απώλεια βιοποικιλότητας, υποβάθμιση του εδάφους και διακοπή των κύκλων του νερού. Αναγνωρίζοντας την επείγουσα ανάγκη αντιμετώπισης αυτών των προκλήσεων, η ΕΕ εισήγαγε τον EUDR.

Ο κανονισμός, ο οποίος καλύπτει εμπορεύματα όπως τα βοοειδή, το κακάο, τον καφέ, το φοινικέλαιο, το καουτσούκ, τη σόγια και την ξυλεία, καθώς και προϊόντα που προέρχονται από αυτά τα προϊόντα, στοχεύει στη μείωση της συμβολής της Ευρώπης στην παγκόσμια αποψίλωση και υποβάθμιση των δασών. Οι κύριες υποχρεώσεις του EUDR θα ισχύουν για όλους τους καλυπτόμενους φορείς από τις 30 Δεκεμβρίου 2024 και για πολύ μικρές και μικρές οντότητες από τις 30 Ιουνίου 2025.

Το νέο καθεστώς βάσει του κανονισμού EUDR, θέτει σημαντικές προκλήσεις για τις εταιρείες όσον αφορά το κόστος συμμόρφωσης δεδομένων των αυστηρών κυρώσεων και τις λειτουργικές προσαρμογές. Ενώ τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα εξαιρούνται επί του παρόντος από το πεδίο εφαρμογής του, μελλοντικές αξιολογήσεις ενδέχεται να επεκτείνουν την κάλυψη σε πρόσθετα προϊόντα και τομείς. 

Στην περίπτωση των βιομηχανιών κατασκευών και ακίνητης περιουσίας, η ξυλεία αποτελεί μια από τις κυριότερες πρώτες ύλες, με τη μαζική ξυλεία να κερδίζει έδαφος, ακόμα και στην κατασκευή ψηλών κτιρίων και ολόκληρων περιοχών, παρά τις προκλήσεις που παρουσιάζονται κατά τη χρήση του. Ως αποτέλεσμα, ο νέος κανονισμός πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη σε όλα τα στάδια του σχεδιασμού και της κατασκευής. 

Τι προβλέπει  ο νέος κανονισμός 

Σύνθετος Έλεγχος της Εφοδιαστικής Αλυσίδας: ο κανονισμός απαιτεί ενδελεχή επανεξέταση των αλυσίδων εφοδιασμού, από την προμήθεια πρώτων υλών έως την παράδοση τελικών προϊόντων. Οι εταιρείες πρέπει να εντοπίζουν την προέλευση των πρώτων υλών και να διασφαλίζουν τη συμμόρφωση με την περιβαλλοντική νομοθεσία, προσθέτοντας άλλο ένα επίπεδο πολυπλοκότητας στη διαχείριση της εφοδιαστικής αλυσίδας.

Νομικές προκλήσεις και συμμόρφωση: Οι εταιρείες πρέπει να περιηγηθούν σε περίπλοκα νομικά τοπία, συμπεριλαμβανομένων των διεθνών περιβαλλοντικών νόμων και κανονισμών στις χώρες προμήθειας. 

Ενσωμάτωση τεχνολογίας για την επίτευξη διαφάνειας: Η χρήση τεχνολογιών όπως το blockchain και το λογισμικό διαχείρισης της εφοδιαστικής αλυσίδας. Αυτά τα εργαλεία επιτρέπουν την παρακολούθηση υλικών σε πραγματικό χρόνο, την επαλήθευση της συμμόρφωσης και τον εξορθολογισμό των διαδικασιών αναφοράς.

Δέουσα επιμέλεια και αξιολόγηση κινδύνου:  Οι εταιρείες πρέπει να αξιολογούν τον κίνδυνο μη συμμόρφωσης σε διάφορα στάδια της αλυσίδας εφοδιασμού και να λαμβάνουν διορθωτικά μέτρα για την ελαχιστοποίηση του κινδύνου.

Οικονομικοί κίνδυνοι και κίνδυνοι φήμης: Η μη συμμόρφωση με τον EUDR δεν επιφέρει μόνο οικονομικές κυρώσεις, αλλά και σημαντικούς κινδύνους για τη φήμη. Οι καταναλωτές και τα ενδιαφερόμενα μέρη απαιτούν ολοένα και περισσότερο διαφάνεια και ηθικές πρακτικές, επηρεάζοντας την εικόνα της επωνυμίας και το μερίδιο αγοράς.