Στη δικαιοσύνη ο νόμος για τακτοποίηση αυθαιρέτων

Τη «συνταγματική» του αντοχή θα δοκιμάσει μέσα στο αμέσως επόμενο διάστημα ο νέος νόμος για τα αυθαίρετα. Ενας εκ των πολιτών που προσέφυγαν ζητώντας -και, όπως όλα δείχνουν, πετυχαίνοντας- την ακύρωση του ν.4014/11 για την «τακτοποίηση» αυθαιρέτων πρόκειται μέσα στις επόμενες ημέρες να καταθέσει προσφυγή και ενάντια στο ν.4178/13. Η κατάθεση αίτησης και στην Επιτροπή Αναστολών, με σκοπό το «πάγωμα» της ρύθμισης, θα δώσει στο ανώτατο ακυρωτικό δικαστήριο την ευκαιρία να δείξει τις διαθέσεις του απέναντι στο νέο πλαίσιο, το οποίο δημιουργήθηκε για να παρακαμφθούν τα προβλήματα συνταγματικότητας του προηγουμένου.

Η προσφυγή πρόκειται να κατατεθεί από την οικογένεια Χαρίκλειας, Μάρκου και Κωνσταντίνου Θεοδωρίδη, με αφορμή την υπόθεση αυθαιρέτου στην Ηγουμενίτσα. «Ο λόγος που προσφεύγουμε και πάλι στη Δικαιοσύνη», αναφέρει, «είναι γιατί ο ν.4178/13 κινείται στο ίδιο μήκος κύματος με τον ν.4014/11, όσον αφορά τις περιπτώσεις αυθαιρέτων που κατασκευάστηκαν με οικοδομική άδεια, η οποία ακυρώθηκε από δικαστήριο ή ανακλήθηκε από τη διοίκηση. Ελπίζουμε σε μια αποφασιστική παρέμβαση από την Επιτροπή Αναστολών, καθώς η εκδίκαση της κύριας προσφυγής θα χρειαστεί τουλάχιστον 1-1,5 χρόνο ακόμα, πλέον των όσων χρειάστηκε για την προηγούμενη προσφυγή μας».

Παράλληλα με την προσφυγή της η οικογένεια Θεοδωρίδη κατέθεσε αίτηση και στην Επιτροπή Αναστολών του Συμβουλίου της Επικρατείας. Με τον τρόπο αυτό δίνει στο ανώτατο ακυρωτικό δικαστήριο την ευκαιρία να ανακόψει, αν το κρίνει, την εφαρμογή του νέου νόμου από τις πρώτες κιόλας ημέρες. Οι πιθανότητες είναι ουσιαστικά δύο:

-η Επιτροπή Αναστολών να «παγώσει» τη ρύθμιση μόνο όσον αφορά τις συγκεκριμένες περιπτώσεις αυθαιρέτων και

-Η Επιτροπή Αναστολών να αναστείλει μέχρι την εκδίκαση της κύριας προσφυγής την εφαρμογή της υπουργικής απόφασης, με την οποία γίνεται η έναρξη λειτουργίας του συστήματος υποβολής δηλώσεων.

Τι είναι πιθανότερο να πράξει το ανώτατο ακυρωτικό δικαστήριο; Με δεδομένο ότι δεν έχει ακόμα δημοσιευτεί η απόφαση της Ολομέλειας για τον ν.4014/11, είναι δύσκολο να αποφανθεί κανείς με ασφάλεια. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», η απόφαση βρίσκεται στα χέρια του προέδρου του ΣτΕ για υπογραφή και αναμένεται να αναρτηθεί στα τέλη του μήνα, οπότε και είναι προγραμματισμένη η πρώτη Ολομέλεια του μηνός. Το ζητούμενο είναι αν το ανώτατο ακυρωτικό δικαστήριο θα «αξιοποιήσει» την ευκαιρία και θα αναστείλει τη ρύθμιση, με δεδομένο ότι ο ν.4178/13 ουσιαστικά δημιουργήθηκε για να παρακαμφθούν τα προβλήματα αντισυνταγματικότητας του ν.4014/11 (άρα για να παρακάμψει την απόφαση του ΣτΕ). Ή θα επιτρέψει τη συνέχιση της υποβολής δηλώσεων.

Πάντως, η απόφαση της Επιτροπής Αναστολών δεν μπορεί να θεωρηθεί πρόκριμα για το αποτέλεσμα της κύριας προσφυγής. Υπενθυμίζεται ότι σε προσφυγές που είχαν κατατεθεί ενάντια στον ν.4014/11 η Επιτροπή Αναστολών περιορίστηκε να απαγορεύσει την υποβολή δηλώσεων χωρίς πιστοποίηση από δημόσια έγγραφα. Ωστόσο, η απόφαση της Ολομέλειας αναμένεται να πλήξει «την καρδιά» της ρύθμισης, δηλαδή τη φιλοσοφία της και όχι επιμέρους τεχνικά ζητήματα (όπως τα έγγραφα που συνοδεύουν μια αίτηση). Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», η πολυαναμενόμενη απόφαση θα επικαλείται τη μακρά νομολογία του ΣτΕ για το ζήτημα των αυθαιρέτων, κρίνοντας αντισυνταγματική την «τακτοποίηση» με μία απλή υπεύθυνη δήλωση, χωρίς ελέγχους και ανεξαρτήτως του είδους και των συνεπειών της αυθαιρεσίας. Η δημιουργία 3 κατηγοριών αυθαιρέτων στο ν.4178/13 στοχεύει ακριβώς σε αυτό, ωστόσο, στην πραγματικότητα εξακολουθεί να είναι γενική, καθώς κάτω από κάθε κατηγορία μπορούν να ενταχθούν δεκάδες ή εκατοντάδες χιλιάδες περιπτώσεις κτισμάτων, εντελώς διαφορετικές μεταξύ τους.

Πολλοί είναι, πάντως, εκείνοι που έχουν ήδη επισημάνει την ευθέως αντισυνταγματική διάσταση της φιλοσοφίας και του νέου νόμου για τα αυθαίρετα. Η Επιστημονική Υπηρεσία της Βουλής (που απαρτίζεται από διακεκριμένους νομικούς) επεσήμανε κατά την κατάθεση του νομοσχεδίου ότι «οριστική εξαίρεση αυθαιρέτου από την κατεδάφιση επιτρέπεται κατά τρόπο συνταγματικώς ανεκτό, κατ' αρχήν μόνο για τα παλαιά αυθαίρετα, δηλαδή όσα ανεγέρθηκαν μέχρι την 31-1-1983, ημερομηνία που ορίσθηκε από τον ν. 1337/1983. Τα μεταγενεστέρως ανεγερθέντα αυθαίρετα κτίσματα δεν επιτρέπεται, κατά κανόνα, να εξαιρούνται της κατεδάφισης», διαχωρίζοντας μόνο «ήσσονος σημασίας παραβάσεις». Επίσης, για τα εκτός σχεδίου αυθαίρετα επισημαίνει: «Η οριστική εξαίρεση από την κατεδάφιση είναι επιτρεπτή μόνο εάν προηγηθεί ένταξη της περιοχής αυτής σε πολεοδομικό σχέδιο, διότι διαφορετικά το αποτέλεσμα θα ήταν η γενικευμένη νομιμοποίηση αυθαιρέτων».

Στο ίδιο μήκος κύματος ήταν και πρόσφατη παρέμβαση του Συνηγόρου του Πολίτη. Αφορμή της διαμεσολάβησης ήταν η άρνηση των Αρχών να κατεδαφίσουν αυθαίρετο που «τακτοποιήθηκε» με τον ν.4014/11, παρότι υπήρχε αμετάκλητη δικαστική απόφαση. Ανάλογη δυνατότητα δίνεται σε κάποιες περιπτώσεις και στον ν.4178/13.

Πηγή: http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_economy_2_08/09/2013_532627