Ένα πρότυπο αστικό βοτανικό πάρκο με είδη της Βόρειας Ελλάδας στη Θεσσαλονίκη

Το «Πάρκο Ευαισθητοποίησης για τη Φυτοποικιλότητα» στην Καρδία του δήμου Θέρμης, στην ανατολική Θεσσαλονίκη, καταλαμβάνει έκταση 3,5 περίπου στρεμμάτων, αναπτύσσεται σε δύο επίπεδα και είναι περιφραγμένο. Πρόκειται για ένα πρότυπο αστικό βοτανικό πάρκο, το οποίο υλοποιήθηκε στο πλαίσιο του έργου «Conse-pp», χρηματοδοτείται από το Πρόγραμμα Interreg IPA CBC "Ελλάδα –Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας 2014-2020" με συγχρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση και πόρους των συμμετεχουσών χωρών. Αντικείμενο του έργου είναι η «Διατήρηση αυτοφυών φυτών προτεραιότητας στη διασυνοριακή περιοχή». Εδώ, λοιπόν, έγκειται και η ιδιαιτερότητα του πάρκου, καθώς στις ζωντανές συλλογές του, διατηρεί φυτά τα οποία δεν προήλθαν από το εμπόριο, αλλά από άγρια είδη της ευρύτερης περιοχής της Βόρειας Ελλάδας και των συνόρων της που συλλέχθηκαν σε βοτανικές αποστολές εξερεύνησης, εξημερώθηκαν και αναπαράχθηκαν.

http://greenagenda.gr/wp-content/uploads/2021/01/%CF%80%CE%B1%CF%81%CE%BA%CE%BF1-459-x-600.jpg

Το φυτικό υλικό που φιλοξενείται στις ζωντανές σωστικές συλλογές του πάρκου περιλαμβάνει 1000 φυτά προτεραιότητας (priority species) από 70 φυτικά είδη και υποείδη αυτόχθονων πολυετών ποών που ανήκουν σε 21 συνολικά βοτανικές οικογένειες , 44 γένη φυτών και κατατάχθηκαν σε τρεις βασικές κατηγορίες. Η κατηγοριοποίηση των ειδών-υποειδών προτεραιότητας διατήρησης πραγματοποιήθηκε με βάση τον κίνδυνο εξαφάνισής τους (κατηγορία Α), το επίπεδο ενδημισμού τους (κατηγορία Β) και τη σπανιότητά τους (κατηγορία C) στο φυσικό περιβάλλον της διασυνοριακής περιοχής της Ελλάδας. Συγκεκριμένα ως Α προτεραιότητας φυτά χαρακτηρίζονται τα απειλούμενα ή σχεδόν απειλούμενα είδη ενδημικά ή μη και συνολικά περιλαμβάνονται 12 taxa (είδη και υποείδη), όπως είναι το τσάι του Ολύμπου (Sideritis scardica), η κενταύρεια Πρέσπας (Centaurea prespana) και το αγριογαρύφαλλο (Dianthus myrtinervius subsp. caespitosus ). Ως Β χαρακτηρίζονται τα ενδημικά που δεν έχουν χαρακτηριστεί ακόμα ως απειλούμενα, όπου συνολικά περιλαμβάνονται 42 taxa (είδη και υποείδη), όπως είναι το αείζωο (Sempervivum ciliosum), η ίριδα (Iris reichenbachii) και η αγριοβιολέτα (Viola arsenica). Ενώ ως C χαρακτηρίζονται τα σπάνια, δηλαδή μη κοινά φυτά όπου συνολικά περιλαμβάνονται 16 taxa (είδη και υποείδη), όπως είναι το άγριο γεράνι (Geranium subcaulescens), η καμπανούλα (Campanula foliosa) και το φασκόμηλο (Salvia ringens).

http://greenagenda.gr/wp-content/uploads/2021/01/%CF%80%CE%B1%CF%81%CE%BA%CE%BF2-326-x-600.jpg

Αντίστοιχο φυτικό υλικό με αυτό του πάρκου, το οποίο ξεπερνά τον αριθμό των 100 ειδών-υποειδών, διατηρείται στον Βαλκανικό Βοτανικό Κήπο Κρουσσίων (στην Ποντοκερασιά του Κιλκίς) και στον Κήπο Περιβαλλοντικής Ευαισθητοποίησης του ΙΓΒΦΠ, του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ, στη Θέρμη Θεσσαλονίκης. Το υλικό αυτό είναι πολύπλευρα τεκμηριωμένο και αποτελεί προϊόν εφαρμοσμένης επιστημονικής έρευνας για κάθε είδος-υποείδος ξεχωριστά, η οποία πραγματοποιήθηκε στις εγκαταστάσεις του Ινστιτούτου Γενετικής Βελτίωσης και Φυτογενετικών Πόρων του Ελληνικού Γεωργικού Οργανισμού Δήμητρα (ΙΓΒΦΠ), στη Θέρμη Θεσσαλονίκης με επιστημονικά υπεύθυνη την Δρ. Ελένη Μαλούπα.

http://greenagenda.gr/wp-content/uploads/2021/01/%CF%80%CE%B1%CF%81%CE%BA%CE%BF3-600-x-450.jpg

Πέρα από τα 1000 φυτά προτεραιότητας η φυτική ποικιλότητα του πάρκου ενισχύεται με τη φύτευση συνολικά 31 νέων δένδρων από 7 είδη με ιδιαίτερο καλλωπιστικό και εποχικό ενδιαφέρον, τα οποία χρησιμοποιούνται ευρέως στη σύγχρονη κηποτεχνία και αρχιτεκτονική τοπίου μεταξύ των οποίων το λιριόδενδρο (Liriodendron tulipifera), η λικιδάμβαρη (Liquidambar styraciflua), η μελιά (Melia azedarach), η πλατανομουριά (Morus platanifolia), αλλά και εκπροσώπους ειδών της ελληνικής χλωρίδας, όπως η ιπποκαστανιά (Aesculus hippocastanum), η αριά (Quercus ilex), και ο φράξος (Fraxinus ornus).

http://greenagenda.gr/wp-content/uploads/2021/01/%CF%80%CE%B1%CF%81%CE%BA%CE%BF4-600-x-425.jpg

Επίσης, στο πάρκο διατηρούνται 21 υφιστάμενα δένδρα μεταξύ των οποίων το πλατάνι (Platanus sp.), το έλατο (Abies sp.), η φλαμουριά (Tilia sp.), η κέλτιδα (Celtis australis), η δάφνη (Laurus nobilis) και η κρανιά (Cornus mas).

Το πάρκο αποτελεί σημαντικό εργαλείο περιβαλλοντικής εκπαίδευσης των μαθητών αλλά και ευαισθητοποίησης των πολιτών καθώς διαθέτει ειδική σήμανση με πινακίδες ταυτότητας φυτών και περιβαλλοντικής ερμηνείας.