Έξι απλοί τρόποι για εξοικονόμηση νερού από τους αγρότες

Από τα περίπου 34 εκατομμύρια στρέμματα καλλιεργούμενης έκτασης τα 14 εκατομμύρια είναι αρδευόμενες εκτάσεις. Οι αναγκαίες ετήσιες ποσότητες νερού για την άρδευση των εκτάσεων αυτών, σε ποσοστό περίπου 70% προέρχονται από επιφανειακά ύδατα και ένα ποσοστό περίπου 30% από υπόγεια νερά. Η κυριότερη πηγή διατήρησης των επιφανειακών και των υπόγειων υδάτων είναι η βροχόπτωση και η χιονόπτωση.

- Τα μεγαλύτερα ποσά βροχής εμφανίζονται στις δυτικές περιοχές της χώρας, καθώς και σε μερικές άλλες περιοχές με μεγάλα υψόμετρα όπως Κρήτη, Εύβοια και κεντρική Πελοπόννησος.

- Τα μικρότερα ποσά βροχής εμφανίζονται στην Αττική, τις Κυκλάδες και τη Θεσσαλία.

- Η δυτική Μακεδονία και γενικότερα οι περιοχές της Βόρειας Ελλάδας χαρακτηρίζονται από ισοκατανομή των βροχοπτώσεων σε όλους τους μήνες, σε αντίθεση με τις υπόλοιπες περιοχές που χαρακτηρίζονται από υγρό χειμώνα και ξηρό καλοκαίρι.

Με βάση τα κλιματικά αυτά χαρακτηριστικά φαίνεται ότι η διαθεσιμότητα νερού είναι μεγαλύτερη στη δυτική και βόρεια Ελλάδα, ενώ η Αττική, οι Κυκλάδες, η Θεσσαλία και η ανατολική Πελοπόννησος είναι ελλειμματικές σε νερό. Τα τελευταία χρόνια και λόγω της κλιματικής αλλαγής, σε κάποιες περιοχές της χώρας, παρατηρείται μια τάση μείωσης των βροχοπτώσεων, η οποία οδηγεί και σε μείωση των απορροών.

Η διαθεσιμότητα του νερού κατά την καλλιεργητική περίοδο, το είδος της καλλιέργειας και ο τρόπος άρδευσης διαφοροποιεί το κόστος άρδευσης και κατά συνέπεια το οικονομικό αποτέλεσμα της γεωργικής εκμετάλλευσης.

Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι το κόστος άρδευσης στην καλλιέργεια Αραβοσίτου αντιπροσώπευε το 10% του συνολικού κόστους εισροών, σύμφωνα με τα στοιχεία του Ευρωπαϊκού Δικτύου Γεωργικής Λογιστικής (Farm AccountancyDataNetworkFADN) για το έτος 2014. Εάν στο παραπάνω ποσοστό συμπεριληφθούν τόσο το ποσοστό συμμετοχής της άρδευσης στις δαπάνες ενέργειας όσο και του επενδεδυμένου μηχανολογικού εξοπλισμού, καθώς και του χρηματοοικονομικού κόστους, το τελικό ποσοστό υπερβαίνει το 10%.

Υπάρχουν τρόποι καλύτερης διαχείρισης των υδάτων και μείωσης του κόστους άρδευσης;

Ενδεικτικές τεχνικές καλύτερης διαχείρισης των υδάτινων πόρων και μείωσης του κόστους άρδευσης, καθώς και του κόστους ενέργειας που χρησιμοποιείται για αρδευτικούς σκοπούς είναι:

1. Ο σωστός προγραμματισμός της άρδευσης, που θα βασίζεται σε ημερήσια παρακολούθηση των κλιματολογικών δεδομένων της περιοχής, της εδαφικής υγρασίας, του σταδίου ανάπτυξης του φυτού και τις ανάγκες του σε νερό για κάθε στάδιο. Στη βαμβακοκαλλιέργεια για παράδειγμα, οι ανάγκες σε νερό είναι αυξανόμενες μέχρι και το στάδιο της εμφάνισης του πρώτου καρυδιού, όπου έχουμε και τις υψηλότερες απαιτήσεις του φυτού σε νερό, ενώ στα επόμενα βλαστικά στάδια οι αναγκαίες ποσότητες του νερού μειώνονται χωρίς να υπάρχει μείωση στην τελική παραγωγή. Μάλιστα σε κάποιες ποικιλίες έχει παρατηρηθεί αύξηση των αποδόσεων. Επίσης, δεν είναι λίγες οι φορές, κυρίως τους μήνες Μάιο και Ιούνιο, που έχουμε δει να λειτουργούν αρδευτικά συστήματα, ενώ παράλληλα επικρατεί βροχόπτωση στην περιοχή.

2. Εφαρμογή αποδοτικότερων συστημάτων άρδευσης, όπως άρδευση με σταγόνες ή υπόγεια άρδευση. Κυρίως σε γραμμικές καλλιέργειες και σε δενδρώδεις όταν η άρδευση γίνεται με σταγόνες η εξοικονόμηση νερού μπορεί να φθάσει και στο 65%. Παράλληλα γίνεται και εξοικονόμηση ενέργειας, αφού λειτουργούν με πίεση που κυμαίνεται από 1,02 atm–3,4 atm, ενώ αντίστοιχα για τα ποτιστικά καρούλια η πίεση ξεκινά από 2 Επίσης, με τις σταγόνες επιτυγχάνεται μείωση της ανάπτυξης ζιζανίων μεταξύ των γραμμών και συνεπώς μείωση του κόστους ζιζανιοκτονίας.

3. Συλλογή και αποθήκευση βρόχινου νερού. Δεν είναι λίγες οι περιοχές όπου έχουν διατηρηθεί οι πέτρινες δεξαμενές (στέρνες) για τη συλλογή βρόχινου νερού είτε από παρακείμενα κτήρια ή με τη κατασκευή περιμετρικού συλλεκτήρα. Για παράδειγμα, η αποθήκευση νερού που μπορεί να συλλεχθεί από την οροφή μίας κτηνοτροφικής ή θερμοκηπιακής μονάδας κατά την περίοδο των βροχοπτώσεων, μπορεί να παρέχει σημαντική εξοικονόμηση της χρήσης των υπόγειων και επιφανειακών που καταναλώνονται από τις μονάδες αυτές.

4. Χρήση ποικιλιών ανθεκτικών στην ξηρασία ή με μικρότερες ανάγκες σε νερό. Πολλές από τις ντόπιες ποικιλίες που καλλιεργούνταν παλαιότερα, μέσα από τη φυσική επιλογή ήταν προσαρμοσμένες στις κλιματικές συνθήκες της περιοχής και πολλές από αυτές είχαν ελάχιστες απαιτήσεις σε νερό. Βέβαια οι αποδόσεις τους ήταν χαμηλές. Σήμερα σε αρκετές καλλιέργειες έχουν δημιουργηθεί ποικιλίες με υψηλή απόδοση και ανθεκτικότητα στην ξηρασία.

5. Η χρήση οργανικής λίπανσης. Η οργανική ουσία στο έδαφος βελτιώνει τη δομή του εδάφους και αυξάνει την υδατοϊκανότητα του.

6. Η χρήση πρόσθετων εξαρτημάτων στους ηλεκτροκινητήρες των αντλητικών συγκροτημάτων. Με την προσθήκη εξαρτημάτων ελέγχου των στροφών του ηλεκτροκινητήρα του αντλητικού συγκροτήματος επιτυγχάνεται σημαντική μείωση της αναλισκόμενης ηλεκτρικής ενέργειας, αφού οι στροφές λειτουργίας του προσαρμόζονται ανάλογα με τις απαιτήσεις του αρδευτικού συστήματος σε παροχή νερού και πίεση.

Η Τράπεζα Πειραιώς αναγνωρίζοντας τις ανάγκες του Έλληνα παραγωγού για βελτίωση των καλλιεργητικών τεχνικών και τη μείωση του κόστους παραγωγής δημιούργησε το χρηματοδοτικό προϊόν της «Μικροχρηματοδότησης» για την κάλυψη των αναγκαίων δαπανών σε μικρού ύψους επενδύσεις, έως € 5.000, που θα βοηθήσουν την αγροτική εκμετάλλευση να πραγματοποιήσει τις αναγκαίες παρεμβάσεις που θα προσφέρουν πολλαπλά οφέλη.

Παράλληλα, με τα δανειακά προγράμματα «Νέων Νεοεισερχόμενων» και του «Γη και Εξοπλισμός», η Τράπεζα Πειραιώς παρέχει την απαραίτητη ρευστότητα στις αγροτικές εκμεταλλεύσεις οι οποίες θέλουν να κάνουν επενδύσεις μεγαλύτερου ύψους σε πάγιο μηχανολογικό εξοπλισμό και σε εγκαταστάσεις.

Πηγή: http://greenagenda.gr/%CE%AD%CE%BE%CE%B9-%CE%B1%CF%80%CE%BB%CE%BF%CE%AF-%CF%84%CF%81%CF%8C%CF%80%CE%BF%CE%B9-%CE%B3%CE%B9%CE%B1-%CE%B5%CE%BE%CE%BF%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CE%BD%CF%8C%CE%BC%CE%B7%CF%83%CE%B7-%CE%BD%CE%B5%CF%81/