Επικίνδυνες οι πυρομετεωρολογικές συνθήκες για δασικές πυρκαγιές την ερχόμενη εβδομάδα

Η παρατεταμένη περίοδος υψηλών θερμοκρασιών σε συνδυασμό με τη σημαντική έλλειψη βροχοπτώσεων σε αρκετές περιοχές της χώρα μας τους τελευταίους 7 μήνες έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της διαθέσιμης δασικής καύσιμης ύλης.

Παράλληλα, οι υψηλές θερμοκρασίες που επικρατούν στη χώρα μας το τελευταίο χρονικό διάστημα έχουν ως αποτέλεσμα τη σημαντική ελάττωση της περιεχόμενης υγρασίας των νεκρών δασικών καυσίμων σε επίπεδα που εκτιμώνται να είναι μικρότερα του 10% (Εικόνα 1).

http://greenagenda.gr/wp-content/uploads/2024/06/eikona1-2.jpg

Αυτό έχει οδηγήσει σε αντίστοιχα σημαντική αύξηση της ευφλεκτότητας, με αποτέλεσμα να διευκολύνεται η έναρξη δασικών πυρκαγιών σε μεγάλο τμήμα της χώρας μας, με έμφαση στα ανατολικά και νότια τμήματα αυτής (Εικόνα 2).

http://greenagenda.gr/wp-content/uploads/2024/06/eikona2-2.jpg

Αυτό μάλιστα γίνεται ακόμα πιο ανησυχητικό στο άμεσο μέλλον μιας και την ερχόμενη εβδομάδα (10-15/06/2024) αναμένουμε σημαντική επιδείνωση των πυρομετεωρολογικών συνθηκών στη χώρα μας εξαιτίας της ανάπτυξης πεδίου υψηλών πιέσεων πάνω από τη λεκάνη της νοτιοανατολικής Μεσογείου (Εικόνα 3).

http://greenagenda.gr/wp-content/uploads/2024/06/eikona3-2-scaled.jpg

«Με βάση τα πιο πρόσφατα διαθέσιμα προγνωστικά στοιχεία, αναμένονται την ερχόμενη εβδομάδα  δυνητικά επικίνδυνες πυρομετεωρολογικές συνθήκες για την εκδήλωση και εξάπλωση δασικών πυρκαγιών, χαρακτηριζόμενες από πολύ υψηλές έως και ακραία υψηλές για την εποχή θερμοκρασίες και πολύ ξηρή ατμόσφαιρα. Έτσι αναμένουμε να διαμορφωθεί ένα πολύ επικίνδυνο πυρομετεωρολογικά περιβάλλον που θα ευνοεί τις ενάρξεις πυρκαγιών και παράλληλα θα αυξήσει τη δυσκολία ελέγχου τους σε μεγάλο μέρος της χώρας. Για την αποδοτικότερη διαχείριση αυτής της κατάστασης και δεδομένου ότι οδηγούμαστε σε μια περίοδο με δυσμενείς πυρομετεωρολογικά συνθήκες απαιτείται η εγρήγορση όλων, τόσο των πολιτών όσο και των επιχειρησιακών που καλούνται να διαχειριστούν τέτοιες καταστάσεις. Ιδιαίτερη έμφαση σε αυτή τη προσπάθεια θα πρέπει να δοθεί στις περιοχές υψηλότερου κινδύνου με βάση τα διαθέσιμα επιστημονικά εργαλεία (π.χ. εκτίμηση επικινδυνότητας εκδήλωσης και εξάπλωσης δασικών πυρκαγιών με βάση το Καναδικό Σύστημα Πυρομετεωρολογικών Δεικτών) αλλά και η σε πραγματικό χρόνο στενή παρακολούθηση των πυρομετεωρολογικών συνθηκών με τη χρήση μετεωρολογικών παρατηρήσεων τόσο από μετεωρολογικούς σταθμούς όσο και από μετρήσεις της ανώτερης τροπόσφαιρας με τη χρήση μετεωρολογικών μπαλονιών (ραδιοβολήσεις)», επισήμανε ο διδάκτωρ μετεωρολογίας και ερευνητής της πυρομετερεωρολογικής  ομάδας  «FLAME» της μοναδας «METEO»  του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών Γιώργος Παπαβασιλείου.

http://greenagenda.gr/wp-content/uploads/2024/06/eikona4-2.jpg

Σύμφωνα  με τον κ. Παπαβασιλείου  ένα ακόμα σημαντικό στοιχείο για την καλύτερη διαχείριση των δασικών πυρκαγιών, είναι η ανάλυση αυτών σε πραγματικό χρόνο έτσι ώστε να εντοπίζονται αποδοτικότερα τόσο τα χρονικά διαστήματα όσο και οι περιοχές όπου μπορούμε να επέμβουμε με τα μέσα καταστολής, μιας και όταν οι πυρομετεωρολογικές συνθήκες είναι ιδιαίτερα δυσμενείς δεν υπάρχουν πολλά περιθώρια ελέγχου και πρόκειται για μια άνιση μάχη. Ωστόσο, η ολοκληρωμένη διαχείριση δασικών πυρκαγιών δεν είναι κάτι αόριστο αλλά αποτελεί ένα σύνολο ενεργειών που στοχεύουν στη διαχείριση της φωτιάς με απώτερο σκοπό τον περιορισμό των δυσμενών για τον άνθρωπο και τα οικοσυστήματα επιπτώσεων από ανεξέλεγκτες δασικές πυρκαγιές (Εικόνα 4), και περιλαμβάνει 5 βασικούς πυλώνες:

1) Ανασκόπηση και ανάλυση: Συστηματική καταγραφή και μελέτη των πυρκαγιών του παρελθόντος με ποιοτική και κυρίως ποσοτική ανάλυση (υπολογισμός ισόχρονων εξάπλωσης και χαρακτηριστικών συμπεριφοράς όπως η ταχύτητα εξάπλωσης και η θερμική ένταση) για την κατανόηση των παραγόντων που καθορίζουν την εξάπλωση και τη συμπεριφορά της φωτιάς.

2) Περιορισμός κινδύνου: Διαχείριση των δασικών καυσίμων, ενίσχυση της ενσυναίσθησης του πληθυσμού και εφαρμογή μέτρων για την αποτροπή ενάρξεων πυρκαγιών από αμέλεια, συμπεριλαμβανομένων των ενάρξεων λόγω αστοχιών σε δίκτυα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας.

3) Ετοιμότητα: Υιοθέτηση συστημάτων έγκαιρης προειδοποίησης, συστημάτων επιτήρησης (π.χ., ανίχνευση καπνού), συστημάτων αξιολόγησης του κινδύνου και αναδιάρθρωση της επικοινωνίας της επικινδυνότητας.

4) Απόκριση: Ανάλυση (σε πραγματικό χρόνο) ενεργών δασικών πυρκαγιών με σκοπό την υποστήριξη της χάραξης ασφαλών και αποδοτικών στρατηγικών διαχείρισης.

5) Αποκατάσταση: Εφαρμογή μέτρων στην κατεύθυνση της ενίσχυσης της ανθεκτικότητας των οικοσυστημάτων.

Τα παραπάνω αποτελούν μέρος της έρευνας που πραγματοποιείται στα πλαίσια του ερευνητικού έργου FLAME που υποστηρίζεται από το Ελληνικό Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας (ΕΛ.ΙΔ.Ε.Κ.) στο πλαίσιο της Δράσης "2η Προκήρυξη ερευνητικών έργων ΕΛ.ΙΔ.Ε.Κ. για την ενίσχυση των Μεταδιδακτορικών Ερευνητών/τριών (Αριθμός Έργου: 00559).