Η Αλόννησος έχει ξανά «κανονικό» νερό

Είναι δύσκολο να εξηγήσεις πώς είναι να μην έχεις πόσιμο νερό, σε κάποιον που δεν το έχει ζήσει. Ανοίγεις τη βρύση και τρέχει θάλασσα. Δεν μπορείς να πλυθείς, να πλύνεις, να ποτίσεις. Ολες οι συσκευές καταστρέφονται το πολύ σε δύο χρόνια, από τα πλυντήρια ρούχων και πιάτων μέχρι τις παγομηχανές, τους βραστήρες, τις μηχανές του καφέ. Ακόμα και στα απλά, ας πούμε για να μαγειρέψεις φακές πρέπει να τις βράζεις για δύο ώρες. Από την άλλη πλευρά βέβαια... δεν χρειάζεται να τους βάλεις αλάτι», λέει η Μένη Βασιλείου γελώντας. Κάτοικος της Αλοννήσου τα τελευταία 28 χρόνια και ιδιοκτήτης γλυκοπωλείου έζησε τη μετάπτωση από την εποχή που το πρόβλημα ήταν αντιμετωπίσιμο, μέχρι τη στιγμή που η βασική γεώτρηση του νησιού πλέον «τραβούσε» θάλασσα.

Ολα αυτά, μέχρι τις 29 Μαρτίου. Τότε τέθηκε σε λειτουργία η μονάδα αφαλάτωσης του νησιού, μια μονάδα που συγκεντρώνει πολλές πρωτιές: η πρώτη όχι μόνο στις Σποράδες αλλά και στην Περιφέρεια Θεσσαλίας, η πρώτη που τοποθετήθηκε με ένα συγκεκριμένο μοντέλο διαγωνισμού. Μια μονάδα με πολύ χαμηλή χρήση ενέργειας και ελάχιστη χρήση χημικών, σε αρμονία με το «πράσινο» προφίλ που υπομονετικά χτίζει τα τελευταία χρόνια το νησί.

Πώς βρέθηκε, όμως, σε αυτή τη θέση ένα -και κυριολεκτικά- πράσινο νησί; Οπως τα περισσότερα νησιά, έτσι και αυτό υδρευόταν μέσω γεωτρήσεων. Η κύρια γεώτρηση του νησιού, που εξυπηρετεί τη Χώρα, το Βότση και το Πατητήρι άρχισε σταδιακά να αντλεί υφάλμυρο νερό. «Από το 2008 έως το 2013 η αγωγιμότητα του νερού ήταν πάνω από το όριο της νομοθεσίας μόνο το καλοκαίρι. Το 2013-2014 για πρώτη φορά είχαμε υφάλμυρο νερό και τον χειμώνα», εξηγεί ο κ. Πέτρος Βαφίνης, δήμαρχος Αλοννήσου. «Το 2007-2010 ο δήμος είχε προβεί σε ερευνητικές γεωτρήσεις χωρίς θετικό αποτέλεσμα. Ετσι η αφαλάτωση ήταν πια μονόδρομος. Οπως καταλαβαίνετε, η αγορά της μονάδας από τον δήμο ήταν αδύνατη, δεν υπήρχαν τα χρήματα. Ο μοναδικός τρόπος ήταν να αναθέσουμε σε ιδιώτη την παραγωγή νερού». Να σημειωθεί ότι πριν από λίγα χρόνια στην Αλόννησο είχε φτιαχτεί λιμνοδεξαμενή, η οποία, όπως και σε πολλά άλλα νησιά... δεν λειτούργησε ποτέ, λόγω κακής κατασκευής.

Ο Δήμος Αλοννήσου απευθύνθηκε σε άλλους δήμους με ανάλογο πρόβλημα. «Δεν μας βοήθησαν γιατί απλά δεν είχαν εμπειρία. Τελικά προχωρήσαμε σε μειοδοτικό διαγωνισμό, περάσαμε δύο χρόνια για να ξεπεράσουμε διάφορες δυσκολίες και τη γραφειοκρατία, αλλά τελικά τα καταφέραμε».

Διετής σύμβαση

Ο δήμος έχει συμβληθεί για δύο χρόνια με την ελληνική εταιρεία Sychem (η οποία πρόσφατα διακρίθηκε στα Greek Exports Awards, ως μια από τις πιο δυναμικές ελληνικές εξαγωγικές εταιρείες). Η εταιρεία ανέλαβε όλο το κόστος τοποθέτησης και λειτουργίας της μονάδας, ενώ ο δήμος (που παρείχε μόνο το οικόπεδο) αγοράζει το νερό έναντι 1,94 ευρώ/κυβικό. «Είναι η πρώτη μονάδα στην οποία εφαρμόζεται αυτό το μοντέλο, μια πολύ μικρή χρονικά σύμβαση», εξηγεί ο πρόεδρος της Sychem, Αλέξανδρος Υφαντής. «Είμαι κατασκευαστής, λογικά θα έπρεπε να υποστηρίζω τις μακροχρόνιες συμβάσεις, ωστόσο νομίζω ότι ο δρόμος αυτός είναι πιο συνετός. Οι τεχνολογίες στην αφαλάτωση αλλάζουν ταχύτατα και ο δήμος μπορεί μετά μια διετία να πετύχει καλύτερες τιμές με μικρότερο κόστος».

Η δυναμικότητα της μονάδας είναι 600 κυβικά ημερησίως. Για την παραγωγή αυτών, αντλεί νερό από παραθαλάσσια γεώτρηση (όχι απευθείας από τη θάλασσα): από κάθε 100 κυβικά θαλασσινού νερού, παράγονται 35-40 κυβικά πόσιμου νερού, ενώ το υπόλοιπο επιστρέφει πάλι στη θάλασσα, πάλι μέσω παραθαλάσσιας γεώτρησης. Οπως εξηγεί ο κ. Υφαντής, η μονάδα έχει πολύ χαμηλά επίπεδα κατανάλωσης ενέργειας (λόγω του συστήματος ανάκτησης εξοικονομεί έως και 50%) και ελάχιστη χρήση χημικών. «Το μόνο που προστίθεται είναι ένα ελάχιστο ποσοστό χλωρίου, ώστε να είναι δυνατή η αποθήκευση του νερού στην υδατοδεξαμενή του δήμου», αναφέρει.

Η αφαλάτωση της Αλοννήσου είναι η τέταρτη ιδιωτική στην Ελλάδα (αλλά η πρώτη με τόσο μικρή χρονικά σύμβαση). Εχουν προηγηθεί η Μήλος, το Ηράκλειο και η Υδρα. Το μοντέλο της ανάθεσης σε ιδιώτη της προμήθειας αλλά και της λειτουργίας μιας μονάδας αφαλάτωσης δείχνει να κερδίζει έδαφος, καθώς η αγορά των μονάδων από τους δήμους δεν έχει πάντα τα επιθυμητά αποτελέσματα, ιδίως στα μικρά νησιά. Συχνά οι μονάδες συντηρούνται πλημμελώς (ελλείψει πόρων, εξειδικευμένου προσωπικού) και μετά λίγα χρόνια καταστρέφονται, ή αγοράζονται και... δεν τίθενται ποτέ σε λειτουργία.

Ομως η αφαλάτωση δεν είναι πανάκεια. Οπως εξηγεί ο κ. Κώστας Σίδας, προϊστάμενος της τεχνικής υπηρεσίας του δήμου Αλοννήσου, μετά την έναρξη λειτουργίας της αφαλάτωσης, η κατανάλωση αυξήθηκε κατακόρυφα, με αποτέλεσμα να μην επαρκεί για την κάλυψη των εκτιμώμενων αναγκών της τουριστικής σεζόν. «Ολοι μας ενθουσιαστήκαμε που είχαμε και πάλι πόσιμο νερό από τη βρύση», λέει η Μένη Βασιλείου. «Νομίζω όμως ότι θα πρέπει να κάνουμε πιο συντηρητική χρήση. Να μην ξεχνάμε ότι η υπερκατανάλωση μας έφερε εδώ».

Πηγή: http://www.kathimerini.gr/860645/article/epikairothta/perivallon/h-alonnhsos-exei-3ana-kanoniko-nero