Η αντιπυρική περίοδος του 2021 ήταν η δεύτερη χειρότερη που έχει καταγραφεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση

Με βάση δεδομένα από το Ευρωπαϊκό Σύστημα Πληροφοριών για τις Πυρκαγιές των Δασών (EFFIS), η «Προκαταρκτική Έκθεση για τις Πυρκαγιές των Δασών στην Ευρώπη, Μέση Ανατολή και Βόρεια Αφρική 2021 (Advance Report on Forest Fires in Europe, Middle East and North Africa 2021)» παρέχει μια πρώτη αξιολόγηση των δασικών πυρκαγιών του περασμένου έτους στη γηραιά ήπειρο.

Το 2021 ήταν η δεύτερη χειρότερη αντιπυρική περίοδος στην Ευρωπαϊκή Ένωση από το 2000, τη χρονιά εκκίνησης του Ευρωπαϊκού Συστήματος Πληροφοριών Δασικών Πυρκαγιών EFFIS. Οι ζημιές το 2021 ξεπέρασαν μόνο αυτές του 2017, όταν έγιναν στάχτη πάνω από 1 εκατομμύριο εκτάρια (ha) στην ΕΕ. Η έκθεση διαπιστώνει ότι μεγάλες και ακραίες πυρκαγιές έπληξαν πολλές χώρες, ειδικά στη λεκάνη της Μεσογείου και προειδοποιεί για τις τρέχουσες επικίνδυνες συνθήκες που μπορούν να τροφοδοτήσουν τις δασικές πυρκαγιές.

Το 2021, παρατηρήθηκαν πυρκαγιές σε 39 χώρες, και έκαψαν 1.113.464 ha όπως χαρτογραφήθηκε από το Κοινό Κέντρο Ερευνών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (JRC). Η Τουρκία επλήγη περισσότερο από τις δασικές πυρκαγιές το 2021, οι οποίες αντιπροσώπευαν 206.013 ha που κάηκαν από μεγάλο αριθμό δασικών πυρκαγιών. Ακολούθησαν η Ιταλία, με 159.537 ha και ρεκόρ 1.422 πυρκαγιών που έχουν χαρτογραφηθεί στο EFFIS – σχεδόν τέσσερις φορές ο μέσος όρος των τελευταίων 13 ετών – και η Αλγερία με 134.273 ha. Η Ελλάδα ακολουθεί στην τέταρτη θέση με 131.254 ha καμένων εκτάσεων.

Επίσης το 2021, ο τύπος κάλυψης γης που επηρεάστηκε περισσότερο ήταν η γεωργία με 25% επί του συνόλου των καμένων εκτάσεων. Ωστόσο, διαφορετικές κατηγορίες δασών συνολικά αντιπροσωπεύουν το 28% των καμένων εκτάσεων.

 

Δασικές πυρκαγιές το 2021 στις ευρωπαϊκές και στις γειτονικές περιοχές. Πηγή: Eυρωπαϊκή Ένωση, 2022

Το Ευρωπαϊκό Σύστημα Πληροφοριών για τις Πυρκαγιές των Δασών- EFFIS χαρτογράφησε πυρκαγιές σε 22 κράτη μέλη της ΕΕ των 27 το 2021 –εκτός από την Τσεχία, την Εσθονία, το Λουξεμβούργο, τη Μάλτα και την Ολλανδία– με συνολικά καμένες εκτάσεις 500.566 ha. Ο Αύγουστος ήταν ο μήνας κατά τον οποίο σημειώθηκε σημαντικό ποσοστό των ζημιών από τις πυρκαγιές, ιδιαίτερα στην Ελλάδα. Από το σύνολο αυτό, μισό εκατομμύριο εκτάρια, το 20% του συνόλου, σημειώθηκαν σε τοποθεσίες «Natura 2000».

Η συνολική καμένη επιφάνεια σε αυτές τις προστατευόμενες περιοχές το 2021 έφτασε τα 102.598 ha, λιγότερο από τα δύο προηγούμενα χρόνια και ελαφρώς κάτω από τον μέσο όρο των τελευταίων 10 ετών. Όσον αφορά τις ζημιές σε τοποθεσίες Natura 2000, η χώρα που επλήγη περισσότερο το 2021 ήταν η Ιταλία, ακολουθούμενη από την Ισπανία. Μαζί, οι δύο χώρες αντιπροσωπεύουν το 45% των συνολικών καμένων εκτάσεων σε περιοχές Natura 2000. Η ανάλυση για τις πυρκαγιές εντός του δικτύου Natura 2000 προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία, καθώς αυτές περιλαμβάνουν ενδιαιτήματα ιδιαίτερου ενδιαφέροντος για απειλούμενα είδη φυτών και ζώων.

Η έκθεση εξετάζει επίσης την κατάσταση το 2022 και το αυξανόμενο ζήτημα των δασικών πυρκαγιών στην ΕΕ. Μερικά από τα κύρια ευρήματα της περιόδου των πυρκαγιών του 2022 είναι ότι ξεκινάει με μια παρατεταμένη ξηρασία στη Νότια Ευρώπη και οι συνθήκες που προέκυψαν έχουν ήδη προκαλέσει πολυάριθμες πρόωρες εστίες πυρκαγιών. Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής γίνονται όλο και πιο εμφανείς κάθε χρόνο. Οι πυρκαγιές είναι πιο συχνές και ακραίες, όπως επιβεβαιώνεται επίσης από την πρόσφατη έκθεση της Διεθνούς Ομάδας για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC) και την πρόσφατη έκθεση του Περιβαλλοντικού Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών.

Πηγή: Κοινό Κέντρο Ερευνών Ευρωπαϊκής Επιτροπής- Joint Research Center of the European Commission