Νέοι κανόνες της ΕΕ για την επαναχρησιμοποίηση του νερού στη γεωργική άρδευση

Η ΕΕ λαμβάνει νέα μέτρα προκειμένου να περιορίσει τον κίνδυνο έλλειψης νερού για την άρδευση καλλιεργειών. Το Συμβούλιο καθόρισε σήμερα τη θέση του (γενική προσέγγιση) σχετικά με έναν κανονισμό βάσει του οποίου διευκολύνεται η χρήση των αστικών λυμάτων για γεωργική άρδευση.

Με τους νέους κανόνες η Ευρώπη θα μπορέσει να προσαρμοστεί στις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής. Ο κανονισμός, ο οποίος συνάδει απόλυτα με την κυκλική οικονομία, θα βελτιώσει τη διαθεσιμότητα του νερού και θα ευνοήσει την αποδοτική χρήση τους. Η εξασφάλιση επαρκούς ποσότητας νερού για την άρδευση των αγρών, ιδίως σε περιόδους καύσωνα και σοβαρής ξηρασίας, μπορεί να συμβάλει στο να αποτρέπονται οι απώλειες συγκομιδής και η έλλειψη τροφίμων.

«Το νερό είναι πολύτιμος πόρος. Σήμερα έγινε ένα σημαντικό βήμα με τη θέσπιση νέων κανόνων χάρη στους οποίους θα μπορούμε να ανακτήσουμε το νερό κατά τρόπο ασφαλή για τους ανθρώπους και τα ζώα, καθώς και για το περιβάλλον. Είναι σκόπιμο να καθοριστούν εναρμονισμένα ελάχιστα πρότυπα για την ποιότητα του επαναχρησιμοποιούμενου νερού και για την παρακολούθηση της συμμόρφωσης, ούτως ώστε οι γεωργοί μας να μπορούν να χρησιμοποιούν το νερό αυτό. Μέρος της προσπάθειας αυτής είναι να αντληθούν διδάγματα από την εμπειρία ορισμένων κρατών μελών τα οποία εφαρμόζουν με επιτυχία τη διαδικασία επαναχρησιμοποίησης του νερού εδώ και δεκαετίες». Ioan Deneș, Υπουργός Υδάτων και Δασών

Πολλά κράτη μέλη έχουν μακρά και επιτυχή πείρα όσον αφορά την επαναχρησιμοποίηση του νερού για διάφορους σκοπούς, μεταξύ των οποίων η γεωργική άρδευση. Η επαναχρησιμοποίηση του νερού είναι ευνοϊκότερη για το περιβάλλον από τις εναλλακτικές μεθόδους παροχής νερού, όπως είναι η μεταφορά νερού ή η αφαλάτωση. Οι προτεινόμενοι νέοι κανόνες θα είναι ιδιαίτερα χρήσιμοι σε περιοχές όπου η ζήτηση νερού εξακολουθεί να υπερβαίνει την προσφορά, παρά τα προληπτικά μέτρα για τη μείωση της ζήτησης. Οι ισχύοντες κανόνες της ΕΕ για την υγιεινή των τροφίμων εξακολουθούν να ισχύουν και τηρούνται πλήρως.

Με τη θέση του, το Συμβούλιο παρέχει στα κράτη μέλη την ευελιξία να αποφασίζουν κατά πόσον επιθυμούν να χρησιμοποιήσουν τέτοιους υδάτινους πόρους για άρδευση, δεδομένου ότι οι γεωγραφικές και κλιματικές συνθήκες ποικίλλουν σε μεγάλο βαθμό μεταξύ των κρατών μελών. Ένα κράτος μέλος μπορεί να αποφασίσει ότι δεν ενδείκνυται η επαναχρησιμοποίηση νερού για γεωργική άρδευση σε τμήμα ή στο σύνολο της επικράτειάς του.

Η πρόταση περιλαμβάνει αυστηρές απαιτήσεις για την ποιότητα του επαναχρησιμοποιούμενου νερού και την παρακολούθησή του ώστε να εξασφαλίζεται η προστασία της υγείας των ανθρώπων και των ζώων καθώς και του περιβάλλοντος.

Τα κράτη μέλη θέλουν να είναι βέβαια ότι οι απαιτήσεις του κανονισμού θα βασίζονται συνεχώς στα πιο πρόσφατα διαθέσιμα επιστημονικά στοιχεία. Για τον λόγο αυτόν, εισήγαγαν μια ρήτρα βάσει της οποίας η Επιτροπή οφείλει να αξιολογεί την ανάγκη επανεξέτασης των ελάχιστων απαιτήσεων ποιότητας του επαναχρησιμοποιούμενου νερού, με βάση τα αποτελέσματα αξιολόγησης της εφαρμογής του κανονισμού ή κάθε φορά που το απαιτούν οι νέες τεχνικές και επιστημονικές γνώσεις.

Ιστορικό και επόμενα στάδια

Στις 28 Μαΐου 2018, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε πρόταση κανονισμού σχετικά με τις ελάχιστες απαιτήσεις για την επαναχρησιμοποίηση του νερού, στο πλαίσιο της υλοποίησης του σχεδίου δράσης για την κυκλική οικονομία. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο καθόρισε τη γνώμη του επί της πρότασης στις 12 Φεβρουαρίου 2019.

Η γενική προσέγγιση που καθορίστηκε σήμερα αποτελεί την εντολή του Συμβουλίου για τις μελλοντικές διαπραγματεύσεις με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Οι τριμερείς διαπραγματεύσεις αναμένεται να αρχίσουν υπό φινλανδική προεδρία.