Ολοκλήρωση του πολεοδομικού σχεδιασμού σε μια εξαετία

Τέλος στο χάος που επικρατεί εδώ και δεκαετίες με τη Μεταφορά Συντελεστή Δόμησης (ΜΣΔ) αναμένεται να δοθεί το ερχόμενο φθινόπωρο.

Τότε θα είναι έτοιμες 60 Ζώνες Υποδοχής Συντελεστή (ΖΥΣ), οι οποίες είναι απαραίτητες προκειμένου να είναι συνταγματικά ανεκτή η ΜΣΔ, σύμφωνα με τις επιταγές του Συμβουλίου της Επικρατείας.

Οπως αναφέρει στη συνέντευξή του στο «Βήμα» ο υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Δημήτρης Οικονόμου, σε τρεις μήνες αναμένεται να υπάρχει ανάδοχος ώστε μετά από ένα εξάμηνο να έχουν ολοκληρωθεί οι σχετικές μελέτες.

Οσο για την τρίτη προσπάθεια, από τη μεταπολίτευση και μετά, για να αποκτήσει όλη η χώρα πολεοδομικά σχέδια (σήμερα έχει μόνον το 20%) βρήκε σε… ξέρα καθώς, σύμφωνα με τον κ. Οικονόμου, τα 200 εκατ. ευρώ που επικαλείτο η προηγούμενη ηγεσία του υπουργείου ότι είχαν εξασφαλιστεί μέσω της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ), δεν βρέθηκαν πουθενά. Ετσι, ξεκίνησε από την αρχή μια διαπραγμάτευση, η οποία αναμένεται ότι θα έχει «κλειδώσει» εντός διμήνου.

Μία από τις πρώτες εξαγγελίες που είχατε κάνει είναι ότι αρχίζει το τιτάνιο έργο της εκπόνησης πολεοδομικών σχεδίων (Τοπικών Χωρικών Σχεδίων, όπως λέγονται πλέον) για την κάλυψη όλης της Επικράτειας με χρήσεις γης. Πότε τελικά ξεκινά;
«Οι διαγωνιστικές διαδικασίες εκτιμώ ότι θα ξεκινήσουν σε δύο μήνες. Υπήρξε θέμα με τη χρηματοδότηση».

Δεν ήταν εξασφαλισμένη από την προηγούμενη κυβέρνηση;
«Προβλέπεται σε υπουργική απόφαση ότι η εκπόνηση των ΤΧΣ θα χρηματοδοτηθεί από ένα δάνειο της ΕΤΕπ, το οποίο υποτίθεται ότι υπήρχε. Και εγώ ο ίδιος στη Βουλή είχα πει ότι η προηγούμενη κυβέρνηση έκανε πολύ καλά που εξασφάλισε χρηματοδότηση 200 εκατ. ευρώ ώστε να αποκτήσει επιτέλους η χώρα πολεοδομικά σχέδια. Αλλά τελικά ανακάλυψα ότι χρήματα δεν υπάρχουν. Ετσι, ξεκίνησα νέες διαπραγματεύσεις με την ΕΤΕπ, είμαστε σε καλό δρόμο και θεωρώ ότι θα εξασφαλίσουμε ανάλογα κονδύλια».

Επαρκούν 200 εκατ. ευρώ για να ολοκληρωθούν τα ΤΧΣ;
«Ναι. Συνολικά πρέπει να γίνουν 1.035 μελέτες σε αντίστοιχες δημοτικές ενότητες. Θα εστιάσουμε αρχικά σε περίπου 200 περιοχές, όπου υπάρχουν επείγοντα περιβαλλοντικά ζητήματα και άλλες πιέσεις. Δεν μπορούν να γίνουν ταυτόχρονα 1.035 μελέτες, διότι χρειαζόμαστε πενταπλάσιους μελετητές – χωροτάκτες, πολεοδόμους, οικονομολόγους κ.λπ. – από όσους διαθέτει η χώρα. Οι χωροτάκτες είναι περίπου 80. Η διαγωνιστική διαδικασία για την ανάθεση των μελετών θέλει περί τους έξι μήνες. Αρα το φθινόπωρο θα ξεκινήσουν οι πρώτες μελέτες και χρειάζονται δυόμισι χρόνια για να ολοκληρωθούν. Εκτιμώ ότι απαιτείται μια εξαετία και περισσότερο για να έχει πολεοδομικό σχέδιο όλη η χώρα».

Τον Μάρτιο αναμένεται ότι θα περάσει από το Υπουργικό Συμβούλιο το πολυνομοσχέδιο για τη χωροταξία-πολεοδομία. Τελικά θα περιλαμβάνει τις ρυθμίσεις για την ψηφιακή Τράπεζα Γης και τη Μεταφορά Συντελεστή Δόμησης, οι οποίες είχαν αφαιρεθεί από το αναπτυξιακό νομοσχέδιο το περασμένο φθινόπωρο;
«Τότε είχαν αφαιρεθεί διότι δεν ήταν απολύτως ώριμες και υπήρχαν ζητήματα συνταγματικότητας. Υπάρχουν αρκετά προβλήματα που πρέπει να ξεκαθαρίσουν. Οπως ποια θα είναι η κύρια πηγή συντελεστή δόμησης; Μπορεί να είναι από διατηρητέα κτίρια, μνημεία, ρυμοτομούμενα, αλλά υπήρχε και πρόβλεψη και για εκτός σχεδίου, το οποίο είναι αμφίβολης συνταγματικότητας. Το ίδιο και με τα ωφελούμενα ακίνητα, πρέπει να αποφασιστεί πού μπορεί να μεταφερθεί ο συντελεστής δόμησης, π.χ. εντός της ίδιας δημοτικής ή περιφερειακής ενότητας; Κωλύματα υπάρχουν και με τη μεταφορά συντελεστή, μέσω της Τράπεζας Γης, στην περίπτωση νομιμοποίησης μεγάλων αυθαιρέτων. Δεν έχουμε καταλήξει ακόμη διότι κάνουμε συνεννοήσεις σε νομικό επίπεδο».

Σε κάθε περίπτωση, για να μπορέσει να γίνει μεταφορά συντελεστή θα πρέπει να υπάρχουν Ζώνες Υποδοχής Συντελεστή (ΖΥΣ), οι οποίες θα καθοριστούν μέσω των ΤΧΣ, τα οποία θα καθυστερήσουν.
«Γι’ αυτό ξεκινάμε ένα πρόγραμμα την άνοιξη για αυτοτελή ορισμό ορισμένων ΖΥΣ. Για να αρχίσει να λειτουργεί το σύστημα της Μεταφοράς Συντελεστή Δόμησης, υπολογίζω ότι θα χρειαστούμε περί τις 60 ζώνες υποδοχής σε όλη τη χώρα. Θα το τρέξουμε δηλαδή από την ημέρα που θα έχουμε ανάδοχο – εκτιμώ σε τρεις μήνες – και σε ένα εξάμηνο θα έχουν ολοκληρωθεί οι σχετικές μελέτες».

Η ηλεκτρονική ταυτότητα κτιρίου και διαμερίσματος θα ενεργοποιηθεί από τον Ιούλιο;
«Ετοιμάζουμε τις απαραίτητες υπουργικές αποφάσεις – με τις αναγκαίες τεχνικές λεπτομέρειες – ώστε από τον Ιούλιο να αρχίσουν να χρησιμοποιούνται οι ηλεκτρονικές ταυτότητες για μεταβιβάσεις ακινήτων, τακτοποιήσεις αυθαίρετων κτισμάτων (εκτός των μεγάλων αυθαιρέτων) κ.λπ.».

Σχετικά με τα πρόστιμα όσων υποβάλλουν εκπρόθεσμα δηλώσεις στο Κτηματολόγιο έχει γίνει πολύς λόγος. Τελικά θα ενεργοποιηθούν;
«Θα γίνει ενεργοποίηση των προστίμων. Το προβλέπει η νομοθεσία. Εκκρεμεί η έκδοση υπουργικής απόφασης, που θα γίνει πριν από τον Ιούνιο».

Προωθούνται επίσης αλλαγές για τις αστικές αναπλάσεις; Θα περιλαμβάνονται στο πολυνομοσχέδιο;
«Οχι, θα έρθει άλλο νομοσχέδιο τον Οκτώβριο. Και με τις νέες ρυθμίσεις η αστική ανάπλαση – ή αναγέννηση -, δεν θα περιορίζεται σε πεζοδρομήσεις και διαμορφώσεις ελεύθερων χώρων, αλλά, όπως συμβαίνει την τελευταία 15ετία διεθνώς, θα αφορά και την ανανέωση ιδιωτικών κτιρίων. Στην Αγγλία ή στην Αμερική αναγέννηση σε απαξιωμένο κτιριακό απόθεμα σημαίνει ότι το γκρεμίζεις και το ξαναχτίζεις. Αλλά εκεί οι ιδιοκτήτες είναι λίγοι, μπορούν να συνεννοηθούν και έχουν πρόσβαση σε χρηματοδότηση».

Εδώ τι μπορεί να γίνει;
«Στην Ελλάδα το πρόβλημα είναι σύνθετο, κυρίως για τρεις λόγους. Κατ’ αρχάς, υπάρχει πολυδιάσπαση της ιδιοκτησίας, ειδικά στις παλαιές γηρασμένες πολυκατοικίες. Μια πολυκατοικία τού ’50 μπορεί σήμερα να έχει 50 ιδιοκτήτες και σε ένα μικρό οικοδομικό τετράγωνο, με 20 τέτοιες πολυκατοικίες, να υπάρχουν 1.000 ιδιοκτήτες. Το δεύτερο πρόβλημα είναι ότι στη διάρκεια των ετών έχουν μειωθεί οι συντελεστές δόμησης. Οπότε αν πρόκειται για απαξιωμένα κτίρια που πρέπει να γκρεμιστούν και να ξαναχτιστούν, πρέπει να πεισθούν όλοι οι ιδιοκτήτες ότι π.χ. από συνολικά 10.000 τ.μ. μπορούν να ξαναχτίσουν μόνο 6.500 τ.μ. Δύσκολο. Τρίτο πρόβλημα, η χρηματοδότηση. Οι ελληνικές τράπεζες δεν χρηματοδοτούν έργα αναγέννησης. Θέλουμε, μέσω τραπεζικού δανεισμού και άλλους χρηματοδοτικούς πόρους, να διευκολύνουμε την  ανανέωση του κτιριακού αποθέματος. Αν δεν ανανεωθεί, θα εγκαταλειφθεί».

Θα υπάρχουν προβλέψεις και για τα εγκαταλελειμμένα;
«Πολλά από αυτά αποτελούν δημόσια απειλή καθώς υπάρχει κίνδυνος κατάρρευσης. Η διαδικασία, σε γενικές γραμμές, θα είναι η εξής: θα τεθούν ορισμένα κριτήρια ώστε να μπορεί ο δήμος να αναλάβει το κόστος της αναπαλαίωσης, αν είναι διατηρητέο, διαφορετικά της κατεδάφισής του. Ακολούθως θα στέλνει τον λογαριασμό στον ιδιοκτήτη. Αν δεν μπορεί να τον εντοπίσει, το ακίνητο θα περιέρχεται στον δήμο (ή στην τράπεζα που τον έχει χρηματοδοτήσει). Αν ο ιδιοκτήτης έχει τα χρήματα τότε θα το διευθετεί με τη δημοτική αρχή. Αν δεν μπορεί να αποπληρώσει όλο το ποσό, θα μπορεί να παραχωρήσει στον δήμο το μισό ή κάποιο άλλο ακίνητο ή να γίνει κάποια ρύθμιση».

Τράτσα Μάχη