Περιβαλλοντικό Έγκλημα Αποβλήτων στην Ελλάδα: Πλατφόρμα άμεσης καταγγελίας και επιθεωρήσεις με drones

Όλοι μας πλέον βιώνουμε σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην καθημερινότητά μας, ενώ μεγάλο ποσοστό του παγκόσμιου πληθυσμού υποφέρει ήδη από τις συνέπειες των ακραίων και επικίνδυνων καιρικών φαινομένων.

Η παραγωγή ενέργειας, η υπερκατανάλωση και η ανεύθυνη ή παράνομη διαχείριση αποβλήτων συμβάλλουν άμεσα στην κλιματική αλλαγή.

Ειδικά όσον αφορά στα απόβλητα που δημιουργεί το ανθρώπινο είδος, η απερίσκεπτη στάση των μεμονωμένων ανθρώπων συνδυαστικά με το οργανωμένο περιβαλλοντικό έγκλημα, που αποσκοπεί σε εξαιρετικά υψηλά παράνομα κέρδη από τη μη σύννομη διαχείριση αποβλήτων, καταστρέφουν με ταχύτατους ρυθμούς το ίδιο μας το σπίτι.

Η μη κατάλληλη διαχείριση των αποβλήτων μπορεί να προκαλέσει σοβαρή ρύπανση του περιβάλλοντος, με εξαιρετικά επιβλαβείς συνέπειες για την υγεία των ανθρώπων και των ζώων, καθώς και για το κλίμα του πλανήτη μας.

Η Έκθεση Αξιολόγησης GENVAL για την Ελλάδα αναγνωρίζει το Περιβαλλοντικό Έγκλημα Αποβλήτων ως μια μεγάλη πρόκληση για την Ελλάδα, καθώς η χώρα χρησιμοποιείται ως περιοχή διέλευσης (τράνζιτ) των παράνομων μεταφορών αποβλήτων.

Συγκεκριμένα οι τάσεις στην Ελλάδα σχετικά με την παράνομη διαχείριση επικίνδυνων αποβλήτων, μεταξύ άλλων περιλαμβάνουν:

·         Ρύπανση ή υποβάθμιση του περιβάλλοντος από εταιρείες που ασχολούνται με το εμπόριο, τη συλλογή, την αποθήκευση και την επεξεργασία μεταλλικών αποβλήτων (scrap).

·         Χρήση παράνομων χωματερών, για επικίνδυνα απόβλητα (π.χ. μπογιά, φίλτρα αερίου, τόνερ εκτυπωτών, μελάνια, μπαταρίες, άλλα χημικά) ή/και για μη επικίνδυνα απόβλητα.

·         Επιχειρηματικές δραστηριότητες χωρίς την απαραίτητη περιβαλλοντική έγκριση από τις αρμόδιες αρχές.

·         Παράνομοι χώροι ταφής απορριμμάτων.

·         Παράνομα απόβλητα σε επιφανειακά ύδατα (π.χ. από βιομηχανίες επεξεργασίας δέρματος).

Τι έρχεται για να κάνει το έργο LIFE PROWhIBIT

Ως εκ τούτου, η αντιμετώπιση του Περιβαλλοντικού Εγκλήματος Αποβλήτων αποτελεί πλέον προτεραιότητα για την Ελλάδα και είναι επιτακτική η ανάγκη της συμμόρφωσης με τους ισχύοντες νόμους. Στο πλαίσιο αυτό, από τις αρχές του 2021 υλοποιείται στην Ελλάδα το συγχρηματοδοτούμενο έργο LIFE PROWhIBIT που έχει ως στόχο την πρόληψη, τον εντοπισμό και την αποτροπή του Περιβαλλοντικού Εγκλήματος Αποβλήτων στην Ελλάδα με τη χρήση «έξυπνων» επιθεωρήσεων.

Το έργο LIFE PROWhIBIT συγχρηματοδοτείται από το Πρόγραμμα LIFE που είναι το σημαντικότερο χρηματοδοτικό εργαλείο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το Περιβάλλον & το Κλίμα (διαθέτοντας 5,4 δισ. ευρώ για την περίοδο 2021-2027) και υλοποιείται από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (συντονιστής του έργου), το Πράσινο Ταμείο και το IMPEL (European Union Network for the Implementation and Enforcement of Environmental Law).

Τα κύρια αναμενόμενα αποτελέσματα του έργου LIFE PROWhIBIT είναι τα εξής:

Α) Ανάπτυξη και εφαρμογή Εθνικής Στρατηγικής για την καταπολέμηση του Περιβαλλοντικού Εγκλήματος Αποβλήτων στην Ελλάδα

Β) Ανάπτυξη ολοκληρωμένης Ψηφιακής Πλατφόρμας για τη διαχείριση των υποθέσεων Περιβαλλοντικού Εγκλήματος Αποβλήτων.

Η πλατφόρμα θα είναι προσβάσιμη μέσω ιστοσελίδας και εφαρμογής για κινητά τηλέφωνα, και θα επιτρέπει την άμεση αναφορά μιας πιθανής υπόθεσης Περιβαλλοντικού Εγκλήματος Αποβλήτων, καθώς και την αυτοματοποιημένη και βελτιστοποιημένη διαδικασία χειρισμού της εκάστοτε υπόθεσης από τις αρμόδιες αρχές.

Πώς θα λειτουργεί η πλατφόρμα αυτή:

·         Μέσω της ιστοσελίδας ή της εφαρμογής για κινητά οι πολίτες θα μπορούν να αναφέρουν μια πιθανή υπόθεση παράνομης διαχείρισης αποβλήτων συμπληρώνοντας μια ηλεκτρονική φόρμα. Πλέον της ηλεκτρονικής φόρμας το σύστημα θα επιτρέπει να υποβάλλονται και τυχόν αποδεικτικά στοιχεία, όπως έγγραφα, φωτογραφίες ή βίντεο.

·         Μετά την αναφορά ενός περιστατικού, το σύστημα θα δημιουργεί αυτόματα μια νέα Περιβαλλοντική Υπόθεση Αποβλήτων προς διερεύνηση.

·         Στη συνέχεια, το σύστημα θα διερευνά στοιχεία από εξωτερικές πηγές (άλλες πλατφόρμες, μητρώα και βάσεις δεδομένων) για ιστορικά δεδομένα που πιθανόν να σχετίζονται με την αναφερόμενη Υπόθεση προς διερεύνηση και θα πραγματοποιεί μια αρχική εκτίμηση του κινδύνου βάσει περιβαλλοντικών και άλλου είδους κριτηρίων.

·         Η ομάδα επιθεώρησης, που ορίζεται από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (MEE), θα ελέγχει και θα επικυρώνει την ιεράρχηση της Περιβαλλοντική Υπόθεση Αποβλήτων προς διερεύνηση.

·         Στη συνέχεια, η υπόθεση θα διαβιβάζεται στην αρμόδια αρχή ή τις αρμόδιες αρχές που πρέπει να αναλάβουν δράση.

Η πλατφόρμα απλοποιεί και επιταχύνει τη διαδικασία αναφοράς και χειρισμού των υποθέσεων που εντοπίζονται, επιτρέποντας ταυτόχρονα την ενισχυμένη συνεργασία μεταξύ των εμπλεκομένων αρμόδιων φορέων, ενώ παράλληλα δίνει τη δυνατότητα εξαγωγής των κατάλληλων εκθέσεων αναφοράς και επιτρέπει τη διατήρηση ιστορικών δεδομένων.

Γ) Διεξαγωγή "έξυπνων" επιθεωρήσεων αποβλήτων με τη χρήση προηγμένων μεθόδων επιθεώρησης όπως drones & εικόνες από δορυφόρους.

Στο πλαίσιο του έργου LIFE PROWhIBIT  πρόκειται να πραγματοποιηθούν Ημερίδες σε όλες τις Περιφέρειες της Ελλάδας προκειμένου για την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση τόσο των εμπλεκόμενων φορέων όσο και του κοινού, σε σχέση με το Περιβαλλοντικό Έγκλημα Αποβλήτων, καθώς και για την ενεργοποίηση της συμμετοχής τους στην επίτευξη των στόχων του έργου. Ήδη έχουν πραγματοποιηθεί η Εναρκτήρια Ημερίδα του έργου και μια Περιφερειακή Ημερίδα με επίκεντρο την Κρήτη.

Στις ημερίδες συμμετέχουν τόσο το ευρύ κοινό όσο και φορείς που εμπλέκονται στην καταπολέμηση του Περιβαλλοντικού Εγκλήματος Αποβλήτων όπως: Επιθεωρητές Περιβάλλοντος| Ελεγκτές | Φορείς Αδειοδότησης | Τελωνεία | Αστυνομία | Λιμενικό | Δικαστές | Εισαγγελείς | ΣΔΟΕ.

Η παράνομη απόρριψη, διαχείριση και μεταφορά αποβλήτων είναι ένα έγκλημα με θύματα τον πλανήτη μας και εμάς τους ίδιους. Η σωστή και νόμιμη διαχείριση των αποβλήτων είναι ένα εξαιρετικά κρίσιμο ζήτημα που μας αφορά όλους!

Επισκεφθείτε την ιστοσελίδα https://stopwastecrime.gr/ για περισσότερες πληροφορίες.