Προσεχώς ο πρώτος ΧΥΤΕΑ για τα επικίνδυνα απόβλητα στην Τανάγρα

Στα σκαριά βρίσκεται πλέον η κατασκευή του πρώτου ΧΥΤΕΑ, καθώς ανατέθηκε η εκπόνηση της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) για το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Επικίνδυνων Αποβλήτων (ΕΣΔΕΑ) της περιόδου 2020- 2030.

Ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Συλλόγων Ωρωπού, κος Παναγόπουλος κρούει τον κώδωνα του κινδύνου και επισημαίνει: «Ενώ έχει αναδειχθεί το χρόνιο πρόβλημα της ουσιώδους διατάραξης του οικοσυστήματος του Ασωπού ποταμού και της διακινδύνευσης της υγείας χιλιάδων κατοίκων της περιοχής, από την άτυπη συγκέντρωση της μεγαλύτερης βιομηχανικής ζώνης της Επικράτειας αυτής των Οινοφύτων – Σχηματαρίου, και η ανάγκη να ληφθούν μέτρα αποκαταστάσεως του Ποταμού, όπως αυτά καταδεικνύονται στις αποφάσεις 3943/2008 και 1543/2015 του Συμβουλίου της Επικρατείας, που ήρθαν κυρίως μέσω των πολύχρονων αγώνων των κατοίκων Ωρωπού, με μπροστάρη την Ομοσπονδία Συλλόγων Ωρωπού,  έρχεται μια ακόμη πρόκληση για τους κατοίκους των δύο Δήμων Τανάγρας και Ωρωπού, η χωροθέτηση Μονάδας Επεξεργασίας και «Υγειονομικής» Ταφής επικίνδυνων βιομηχανικών αποβλήτων, (ΧΥΤΒΕΑ), της εταιρείας ΕΛΒΙΟΚ M.A.E. (θυγατρική του ομίλου ElvalHalcor), που θα συγκεντρώνει από την Επικράτεια, θα επεξεργάζεται και θα «θάβει» «αιώνια», μερικά από τα πιο τοξικά και επικίνδυνα απόβλητα που έχουν παραχθεί από τις βιομηχανίες σιδήρου, χάλυβα, θερμικής μεταλλουργίας αλουμινίου, επεξεργασίες μετάλλων, ανά την χώρα.

Η χωροθέτηση του ΧΥΤΒΕΑ υλοποιείται στην θέση Κεραμίδεζα της Δημοτικής Ενότητας Τανάγρας, που βρίσκεται σε άμεση γειτνίαση με τους οικισμούς Τανάγρας, Σχηματαρίου, λίγα μόνο μέτρα από το αεροδρόμιο της Τανάγρας και εντός της υδρογεωλογικής λεκάνης του πολύπαθου Ασωπού.

Να σημειωθεί εδώ ότι ο ΧΥΤΒΕΑ προβλέπεται να επεξεργαστεί τα επόμενα χρόνια περί τους 500.000 τόνους άκρως τοξικών στερεών βιομηχανικών αποβλήτων, χωρίς να αποκλείονται μελλοντικές επεκτάσεις του, ενώ από την αξιολόγηση της μελέτης προκύπτουν πολλά ερωτηματικά σχετικά με τις παραμέτρους της μελέτης, τον έλεγχο κατά την κατασκευή και την λειτουργία της Μονάδας, ενώ ανακύπτουν ορατοί κίνδυνοι για πιθανή μόλυνση της ατμόσφαιρας, του εδάφους, των υδάτινων πόρων και γενικώς του φυσικού περιβάλλοντος, της ευρύτερης περιοχής Τανάγρας και Ωρωπού.

Για να δούμε όμως σε ποια σημεία η χωροθέτηση προσκρούει στις εκδοθείσες αποφάσεις ΣΤΕ 1543/2008 και ΣΤΕ 3943/2015 του ανώτατου δικαστηρίου της χώρας για τον Ασωπό, στους πρόσφατους σχεδιασμούς κεντρικής διοίκησης και αυτοδιοίκησης για την χωροθέτηση της άτυπης βιομηχανικής συγκέντρωσης Οινοφύτων – Σχηματαρίου, όσο σε θεμελιώδεις αρχές της Κοινοτικής Νομοθεσίας, και συγκεκριμένα στα εξής:

1. Το περιβαλλοντικό αποτύπωμα του ΧΥΤΒΕΑ αποτελεί μια ΝΕΑ άκρως επιβαρυντική βιομηχανική δραστηριότητα, εντός του οικοσύστηματος του Ασωπού, «προσελκύοντας» επιπλέον των παραγόμενων βιομηχανικών αποβλήτων στην περιοχή, ακόμη εκατοντάδων χιλιάδων τοξικών, επικίνδυνων βιομηχανικών αποβλήτων από κάθε γωνιά της χώρας, ίσως και από τα Βαλκάνια και άλλες χώρες, που υπάρχουν μάλιστα θυγατρικές εταιρείες των εδώ δραστηριοποιούμενων επιχειρήσεων, συγκεντρώνοντας, επεξεργάζοντας και «θάβοντας» εκατοντάδες χιλιάδες τόνους επικίνδυνα, άκρως τοξικά βιομηχανικά απόβλητα «αιώνια», σε θέση εντός της υδρολεκάνης του Ασωπού.

2. Η μονάδα χωροθετείται σε χώρο εκτός του «περίφημου» «Επιχειρηματικού Πάρκου Εξυγίανσης» που χωροθετεί επίσημα το μεγαλύτερο μέρος της άτυπης βιομηχανικής συγκέντρωσης της περιοχής, και θεσμοθετήθηκε να αποτελέσει οργανωμένο υποδοχέα επιχειρήσεων και δραστηριότατων πού θα λειτουργούν κάτω από αυστηρό περιβαλλοντικό πλαίσιο, πλήρως εναρμονισμένο με τις αποφάσεις του ΣΤΕ, και κυρίως με την περιβαλλοντική δέσμευση τα παραγόμενα στο Πάρκο, (Ζώνη), επικίνδυνα υγρά και στερεά βιομηχανικά απόβλητα, να επεξεργάζονται πλήρως σε κατάλληλες σύγχρονες μονάδες. Έτσι σε αντιδιαστολή τόσο με τις παραπάνω περιβαλλοντικές δεσμεύσεις και σχεδιασμούς, όσο και με τις αποφάσεις του ΣΤΕ, δημιουργείται με τον νέο ΧΥΤΒΕΑ διασπορά νέων βιομηχανικών επικίνδυνων και άκρως τοξικών ρύπων, σε θέση που δεν είχε επηρεαστεί μέχρι σήμερα από ρυπογόνες βιομηχανίες, στις παρυφές της υδρολογικής λεκάνης του Ασωπού.

3. Ο ολοκληρωμένος σχεδιασμός για την χωροθέτηση κατάλληλων μονάδων επεξεργασίας επικίνδυνων στερεών βιομηχανικών αποβλήτων δηλαδή ανάλογων μονάδων ανά την Επικράτεια, αποτελεί συνταγματικό δικαίωμα της διοίκησης και των αρμόδιων αρχών του Κράτους και σε καμία περίπτωση ιδιωτών, όταν μάλιστα οι επιχειρήσεις τους έχουν ρυπάνει ανεπανόρθωτα στο παρελθόν το περιβάλλον και έχουν διακινδυνεύσει την υγεία χιλιάδων Ελλήνων πολιτών.

4. Ο απαξιωμένος μηχανισμός κατάλληλου αξιόπιστου ελεγκτικού μηχανισμού του Κράτους, η παραχώρηση του δικαιώματος του ελέγχου από το Κράτος σε ιδιώτες που αμείβονται από τον ελεγχόμενο, δεν διασφαλίζει σε καμία περίπτωση ότι θα υπάρχει αυστηρή τήρηση ακόμη και των όποιων περιβαλλοντικών δεσμεύσεων/προβλέψεων, αφορούν την κατασκευή, συντήρηση και μακρόχρονη λειτουργία της άκρως επιβαρυντικής μονάδας ΧΥΤΒΕΑ, χωρίς τους διακριτούς ρόλους που απαιτεί ο νομοθέτης για τον «Ελεγκτή» και τον «Ελεγχόμενο».

5. Σύμφωνα με την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει», που δίνει έμφαση στην ευθύνη του παραγωγού των αποβλήτων, αλλά και στην αρχή της εγγύτητας σύμφωνα με την οποία επιδιώκεται τα απόβλητα, να οδηγούνται στις πλησιέστερες εγκεκριμένες εγκαταστάσεις επεξεργασίας ή/και διάθεσης, όπως προκύπτει από την Κοινοτική Οδηγία και Νομοθεσία, απαγορεύεται η μεταφορά επικίνδυνων βιομηχανικών αποβλήτων από όλη την Επικράτεια σε μια θέση, πολύ δε περισσότερο που η θέση αυτή είναι στις παρυφές της υδρολογικής λεκάνης του πολύπαθου Ασωπού, εντός της λεκάνης απορροής του, για την οποία οι αποφάσεις της Ελληνικής Δικαιοσύνης απαγορεύουν την περαιτέρω υποβάθμισή της και επιβάλλουν την άμεση περιβαλλοντική της εξυγίανσή της».