Πρόβλημα για τις πόλεις η φωτορύπανση και το υπερβολικό τεχνητό φως

Από τις κολώνες φωτισμού στους δρόμους και τις διαφημιστικές πινακίδες νέον, μέχρι τη νυχτερινή λάμψη των αστικών κτιρίων, το υπερβολικό τεχνητό φως αντιμετωπίζεται ολοένα και περισσότερο ως πρόβλημα για τις πόλεις. Ως αποτέλεσμα, οι αρχές παίρνουν πρωτοβουλίες για τη μείωση της φωτορύπανσης, η οποία εκτός των άλλων μπορεί να διαταράξει και την ανθρώπινη υγεία.

Στην Ευρώπη, η Κροατία, η Γαλλία, η Ιταλία και η Σλοβενία συγκαταλέγονται στις χώρες με εθνικούς νόμους για την φωτορύπανση, οι οποίοι αποσκοπούν στον περιορισμό του χρώματος και της έντασης του νυχτερινού φωτισμού. Η Ελλάδα δε βρίσκεται μεταξύ των χωρών που διαθέτουν σχετική νομοθεσία, ενώ ούτε η ΕΕ δεν έχει προχωρήσει μέχρι στιγμής σε σχετικές πρωτοβουλίες.

Η Jennifer Fortenberry, Global Product Manager, Energy & Sustainability στην JLL επισημαίνει ότι η φωτορύπανση αντιπροσωπεύει σημαντικές ποσότητες σπατάλης ενέργειας. «Η μείωση της φωτορύπανσης σημαίνει βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των συστημάτων φωτισμού, μειώνοντας τελικά και τις εκπομπές άνθρακα» τονίζει η ίδια.

Ο φωτισμός θεωρείται η δεύτερη μεγαλύτερη ενεργειακή σπατάλη ενός κτιρίου -μετά την ρύθμιση θερμοκρασίας. Ως αποτέλεσμα, καθώς πολλές εταιρείες στοχεύουν πλέον στο να κάνουν την ακίνητη περιουσία τους πιο βιώσιμη, τα φώτα είναι ένας από τους πρώτους τομείς που έρχονται στο προσκήνιο στα σχέδια ενεργειακής απόδοσης. Χαρακτηριστικά, στις ΗΠΑ ο ηλεκτρικός φωτισμός αντιπροσωπεύει περίπου το 40% της κατανάλωσης ενέργειας σε εμπορικά κτίρια, συμπεριλαμβανομένης της ενέργειας που καταναλώνει ο εξαερισμός για την απομάκρυνση της θερμότητας που παράγεται από αναποτελεσματικούς λαμπτήρες.

Η αναβάθμιση σε λάμπες νεότερης τεχνολογίας είναι ένα απλό βήμα, δεδομένου ότι τα LED καταναλώνουν έως και 90% λιγότερη ενέργεια από τα φώτα αλογόνου ή τα φώτα φθορισμού, τα οποία παράλληλα απελευθερώνουν το μεγαλύτερο μέρος της ενέργειάς τους με τη μορφή θερμότητας. Φυσικά, τα προηγμένα συστήματα ελέγχου φωτισμού, μέσω, για παράδειγμα, της χρήση χρονοδιακόπτη, αισθητήρων κίνησης και μηχανισμών ρύθμισης έντασης, μπορούν να έχουν έναν ακόμα μεγαλύτερο αντίκτυπο στο αποτέλεσμα.

Οι ειδικοί εκτιμούν ότι τέτοιου είδους συστήματα μπορούν να μειώσουν τις ενεργειακές απαιτήσεις για φωτισμό ενός κτιρίου ως και κατά το ήμισυ. Οι κατασκευαστές φωτιστικών έχουν κάνει εξαιρετική δουλειά στο να συμπιέσουν την ενεργειακή κατανάλωση, αλλά ακόμα και τα πιο ενεργειακά φώτα είναι πιο ενεργοβόρα από τα σβησμένα φώτα. Ένας συνδυασμός λαμπτήρων LED και αποδοτικών συστημάτων ελέγχου μπορεί να έχει πραγματικά εντυπωσιακό αντίκτυπο στην κατανάλωση. Και, φυσικά, ο σωστός προγραμματισμός απαιτεί και τη συλλογή σχετικών δεδομένων. Οι τακτικές αξιολογήσεις και οι έλεγχοι της νυχτερινής χρήσης των κτιρίων παίζουν σημαντικό ρόλο σε αυτές τις διαδικασίες.

Όμως η βελτιστοποίηση του φυσικού φωτός και η μείωση των τεχνητών πηγών είναι πλέον εξίσου σημαντικά και για την ανάπτυξη υγιών κτιρίων, τα οποία εκτιμώνται όλο και περισσότερο τόσο από τους ενοικιαστές όσο και από τους επενδυτές.

«Πέρα από την οικονομική απόδοση, τα άυλα οφέλη της καλύτερης ποιότητας φωτός περιλαμβάνουν τη βελτιωμένη παραγωγικότητα, την καλή διάθεση και την αυξημένη απόδοση», σύμφωνα με την κα Fortenberry. «Τελικά, αυτό επηρεάζει θετικά τους εργαζόμενους, τη δυνατότητα ενοικίασης των ίδιων των χώρων και την ελκυστικότητα αυτών των περιουσιακών στοιχείων στην αγορά».

Καθώς οι νέοι κανονισμοί βιωσιμότητας τίθενται σε ισχύ σε όλο τον κόσμο, τα κτίρια που υπολείπονται αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο της απαξίωσης από τους ενοικιαστές και τους επενδυτές, σε σύγκριση με τα πράσινα κτίρια. Και ο ενεργειακά αποδοτικός φωτισμός, αν και αποτελεί ένα μικρό βήμα, μπορεί να έχει σημαντικό αντίκτυπο στο αστικό περιβάλλον.