Το μεγαλύτερο περιβαλλοντικό έργο στα Βαλκάνια: Η Λίμνη Κάρλα στη Θεσσαλία

Το μεγαλύτερο περιβαλλοντικό έργο στα Βαλκάνια, που αφορά στην επανασύσταση της Λίμνης Κάρλας η οποία βρίσκεται στα όρια των νομών Λάρισας και Μαγνησίας, μετά από πολλές περιπέτειες και δυσκολίες που είχαν ως αποτέλεσμα την πολυετή καθυστέρηση ολοκλήρωσης των σχετικών έργων, είναι πλέον πραγματικότητα. Τα εγκαίνια τελέστηκαν με κάθε επισημότητα την Παρασκευή 5 Οκτωβρίου 2018, σηματοδοτώντας το ξεκίνημα μιας νέας εποχής για την περιοχή.

Ποια είναι όμως η πρόσφατη ιστορία της Λίμνης;

Όλα ξεκίνησαν το 1962 όταν αποφασίστηκε η αποξήρανση της φυσικής λίμνης προκειμένου να αντιμετωπιστούν πλημμυρικά φαινόμενα στην περιοχή και νέες εκτάσεις 80 χιλ. στρεμμάτων να αποδοθούν στους αγρότες ως καλλιεργήσιμη γη, όπερ και εγένετο. Ωστόσο, όπως διαπιστώθηκε στην πορεία, οι επιπτώσεις στο οικοσύστημα και τον υδροφόρο ορίζοντα αποδείχθηκαν πολύ δυσμενέστερες σε σχέση με τα προσδοκώμενα οφέλη.

Παρ' όλη τη διαταραχή του περιβάλλοντος, χρειάστηκε να περάσουν σχεδόν 4 δεκαετίες μέχρι να δρομολογηθεί το έργο επαναδημιουργίας της Λίμνης το οποίο άρχισε να υλοποιείται από τον (πλέον μακρινό) Σεπτέμβριο του 1999 και εντάχθηκε αρχικά στο  Γ΄ ΚΠΣ 2000-2006, μετά ως έργο γέφυρα στο ΕΣΠΑ 2007-2013 καθώς και στο ΕΣΠΑ 2014-2020. Το συνολικό κόστος των έργων ανήλθε τελικά σε 320 εκατ. ευρώ.

Τα ολοκληρωμένα έργα

- «Ταμιευτήρας Κάρλας και συναφή έργα»

- «Κατασκευή των απαιτούμενων έργων τροφοδοσίας της λίμνης Κάρλας από τον π. Πηνειό»

- «Κατασκευή έργων ενίσχυσης της ύδρευσης της μείζονος περιοχής Βόλου»

- «Κατασκευή έργων ανάδειξης περιβάλλοντος λίμνης Κάρλας»

- «Μέσα ερμηνείας έργων ανάδειξης περιβάλλοντος λ. Κάρλας»

- «Κατασκευή υπολειπομένων εργασιών έργου επαναδημιουργίας λίμνης Κάρλας, Α΄ Φάση»

- «Κατασκευή υπολειπομένων εργασιών έργου επαναδημιουργίας λίμνης Κάρλας, Β΄ Φάση»

- «Κατασκευή συμπληρωματικών αντιπλημμυρικών έργων και έργων ορεινής υδρονομίας στη λεκάνη της λίμνης Κάρλας»

- «Κατασκευή υπολειπομένων αντιπλημμυρικών έργων στη λεκάνη λίμνης Κάρλας»

- «Δημοσιότητα του έργου Επαναδημουργίας λίμνης Κάρλας»

- «Κατασκευή έργων μεταφοράς και διανομής νερού λίμνης Κάρλας, Α΄ Φάση» για την άρδευση 22.100 στρεμμάτων της περιοχής

Τα οφέλη

Το μείζονος σημασίας περιβαλλοντικό έργο που υλοποίησε η Περιφέρεια Θεσσαλίας αναμένεται να φέρει πολλαπλά οφέλη στην περιοχή, τόσο σε περιβαλλοντικό όσο και σε οικολογικό επίπεδο.

Η νέα λίμνη επιφάνειας 38 χιλ. στρεμμάτων θα ενισχύσει την άρδευση 150 χιλ. στρεμμάτων γης συνολικά στον Θεσσαλικό Κάμπο. Η απόληψη νερού από τη Λίμνη θα ανέρχεται σε 47 εκατ. κ.μ. νερού ετησίως ενώ σε πρώτη φάση θα αρδεύονται 55 χιλ. στρέμματα. Υλοποίηθηκαν σημαντικές αντιπλημμυρικές παρεμβάσεις όπως οι διευθέτηση του χειμάρρου Αμύρου και του ρέματος του οικισμού της Ανάβρας.

Ο ταμιευτήρας της Κάρλας θα καλύψει επίσης το 50% των αναγκών ύδρευσης του πολεοδομικού συγκροτήματος Βόλου, μία παράμετρος του έργου με υψηλότατο δείκτη ωφελιμότητας. Εξίσου σημαντική είναι και η λειτουργία της περιοχής ως υδροβιότοπου (ήταν παλαιότερα ο 2ος μεγαλύτερος στην Ευρώπη).

Αναδείχθηκε η πλούσια ιστορία τη Λίμνης, της αρχαίας Βοιβηίδας για την οποία υπάρχουν μαρτυρίες ήδη από την εποχή του Ομήρου. Μάλιστα σύμφωνα με τη μυθολογία, στην περιοχή της λίμνης, ο θεός Απόλλωνας ερωτεύτηκε την Κυρήνη που γέννησε τον Ασκληπιό.

Η ηλικία της φυσικής λίμνης υπολογίζεται στα 800 χιλ. χρόνια. Κατά την διάρκεια των αρχαιολογικών εργασιών, που ήταν μέρος του ευρύτερου έργου, αποκαλύφθηκε οικισμός σε έκταση 3,5 στρεμμάτων ο οποίος ανάγεται στο τέλος της Νεολιθικής Περιόδου, ο οποίος με απόφαση του Υπουργείου Πολιτισμού αναδείχθηκε και είναι πλέον οργανωμένος, επισκέψιμος χώρος. Οι αρχαιολόγοι έφεραν επίσης στο φως πληθώρα αρχαιολογικών ευρημάτων όπως εργαλεία, αγγεία, κοσμήματα κ.α.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ

Δείτε παρακάτω στιγμιότυπα των εγκαινίων από το Κέντρο Πληροφόρησης Λίμνης Κάρλας στο Στεφανοβίκειο, το Εκθεσιακό Κέντρο Φυσικής Ιστορίας και Πολιτισμού στα Κανάλια και φυσικά, από την ίδια τη Λίμνη. 

Φίλιππος Παναγόπουλος-ypodomes.com