ΤτΕ: Ποιοι τομείς στην Ελλάδα ευθύνονται για τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου

Καθοριστικός παράγοντας για την κλιματική κρίση, οι συνέπειες της οποίας γίνονται με τον καιρό όλο και περισσότερο αισθητές σε όλα τα μήκη και πλάτη του πλανήτη μας είναι οι περίφημες εκπομπές των αερίων του θερμοκηπίου. Με απλά λόγια, όλα τα αέρια συστατικά της ατμόσφαιρας που συμβάλλουν στην άνοδο της μέσης θερμοκρασίας, ή όπως χαρακτηριστικά ονομάζεται “φαινόμενο του θερμοκηπίου”, αναφέρονται συνολικά με τον όρο ως «αέρια του θερμοκηπίου».

Καθώς, απορροφούν την μεγάλου μήκους κύματος γήινη ακτινοβολία και επανεκπέμπουν θερμική ακτινοβολία, συμβάλουν στο να θερμαίνουν την επιφάνεια της Γης. Ορισμένα αέρια, όπως το όζον έχουν ημιδιαφάνεια και στην ηλιακή ακτινοβολία, με αποτέλεσμα να απορροφούν ένα μέρος της, συμβάλλοντας ως ένα βαθμό και στην ψύξη της γήινης επιφάνειας.

Εκτός των υδρατμών, τα κυριότερα αέρια που συμμετέχουν στην αύξηση της θερμοκρασίας είναι το διοξείδιο του άνθρακα, το μεθάνιο, τα οξείδια του αζώτου, οι χλωροφθοράνθρακες και όζον.

Που βρίσκεται όμως η Ελλάδα σε επίπεδο εκπομπών αεριών θερμοκηπίου;

Στην Ελλάδα, μετά την ανοδική τάση των εκπομπών αερίων την περίοδο 1990-2007 λόγω της βελτίωσης του βιοτικού επιπέδου και της σημαντικής επέκτασης του τομέα των υπηρεσιών, η τάση ήταν φθίνουσα την περίοδο 2008-2018.41

Η εξέλιξη αυτή, αναφέρει έκθεση της ΤτΕ, οφείλεται κυρίως στην οικονομική ύφεση, αλλά και στον αντίκτυπο των δράσεων μετριασμού (αύξηση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) και της ενεργειακής αποτελεσματικότητας και βελτίωση των μέσων μαζικής μεταφοράς).

Το 2018 η Ελλάδα μείωσε τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κατά 3,5% έναντι του 2017. Η εξέλιξη αυτή προήλθε κυρίως από τις δραστηριότητες που έχουν σχέση με την ενέργεια. Οι εκπομπές αερίων από το συγκεκριμένο κλάδο το 2018 αποτελούσαν το 73% των συνολικών ρύπων (1990: 74,6%) και ήταν μειωμένες κατά 12,6% έναντι του 1990.

Δεύτερη σε σπουδαιότητα πηγή αερίων του θερμοκηπίου είναι οι βιομηχανικές διεργασίες, με μερίδιο 13,4%. Ακολουθεί με μερίδιο 8,4% η γεωργία, η οποία κατέγραψε σημαντική μείωση των εκπομπών (-23,3% το 2018 έναντι του 1990), κυρίως χάρη στις μειωμένες εκπομπές υποξειδίου του αζώτου (N2O) από τις γεωργικές εκτάσεις, λόγω της μείωσης της χρήσης συνθετικών λιπασμάτων αζώτου και του ζωικού πληθυσμού. Η πιο περιορισμένη χρήση συνθετικών λιπασμάτων αζώτου αποδίδεται στην αύξηση της βιολογικής γεωργίας, στην υψηλή τιμή των λιπασμάτων και στην επίδραση των πρωτοβουλιών για την προώθηση ορθών πρακτικών στη χρήση λιπασμάτων.

Τέλος, τα απόβλητα είχαν μερίδιο 5,1% στις εκπομπές αερίων το 2018 και οι συναφείς εκπομπές ήταν κατά 2,4% χαμηλότερες έναντι του 1990, κυρίως λόγω της αύξησης της ανακύκλωσης.

Όσον αφορά την ποσοστιαία κατανομή των αερίων του θερμοκηπίου, το 2018 το διοξείδιο του άνθρακα αποτελούσε το 77,9% των συνολικών εκπομπών, μειωμένο κατά 13,9% έναντι του 1990, κυρίως ως αποτέλεσμα της εισαγωγής του φυσικού αερίου και των ΑΠΕ.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η υψηλή διαθεσιμότητα υδροηλεκτρικής ενέργειας είχε σημαντική συμβολή στην πτωτική τάση των εκπομπών. Ακολουθεί το μεθάνιο με μερίδιο 10,9%, του οποίου οι εκπομπές έναντι του 1990 μειώθηκαν κατά 8,6%.