Υπερεκμετάλλευση και κλιματική αλλαγή απειλούν τα δάση της Μεσογείου

Μπορεί η δασική έκταση των μεσογειακών χωρών να σημείωσε αύξηση κατά 1,8 εκατ. εκτάρια (αύξηση κατά 2%) την περίοδο 2010 – 2015, ωστόσο οι έντονες πιέσεις που αντιμετωπίζουν τα δάση της Μεσογείου δεν αφήνουν περιθώρια εφησυχασμού.

Η δασική έκταση

Σύμφωνα με έκθεση του FAO, τα δάση της Μεσογείου καταλαμβάνουν το 2% της παγκόσμιας δασικής έκτασης (88 εκατ. εκτάρια), περίπου δηλαδή όσο το μέγεθος της Γαλλίας και της Ιταλίας μαζί.

Περίπου το ίδιο μέγεθος καταλαμβάνουν οι υποβαθμισμένες εκτάσεις των μεσογειακών χωρών, οι οποίες ανέρχονται σε 80 εκατ. εκτάρια ενώ κάθε χρόνο πάνω από 400.000 εκτάρια δάσος γίνονται στάχτη.

Παρά το γεγονός ότι ο αριθμός των πυρκαγιών μειώθηκε στα βόρεια και βορειοανατολικά της Μεσογείου τις τελευταίες δεκαετίες, ο αριθμός των μεγάλων πυρκαγιών (που επηρεάζουν πάνω από 500 εκτάρια) έχει αυξηθεί. Η έκθεση προβλέπει ότι αυτή η τάση – συνολικά λιγότερες αλλά μεγαλύτερες πυρκαγιές – θα συνεχιστεί.

Στην ίδια εύθραυστη κατάσταση βρίσκεται η πανίδα και η χλωρίδα των μεσογειακών δασών με τουλάχιστον 339 είδη να απειλούνται με εξαφάνιση. Τα δάση στην Ισπανία, την Ιταλία, την Ελλάδα, την Τουρκία και το Μαρόκο έχουν τον υψηλότερο αριθμό απειλούμενων ειδών (26% στην Ισπανία, 24% στην Ιταλία, 21% στην Ελλάδα, 17% στην Τουρκία, 15% στο Μαρόκο).

Η περιοχή της Μεσογείου

Υπερεκμετάλλευση φυσικών πόρων και κλιματική αλλαγή

Ο πληθυσμός της Μεσογείου διπλασιάστηκε μεταξύ του 1960 και του 2015, φθάνοντας τα 537 εκατομμύρια και εκτιμάται ότι θα ανέλθει σε 670 εκατομμύρια μέχρι το 2050. Μολονότι οι δημογραφικές μεταβολές στο βόρειο τμήμα της Μεσογείου ήταν μικρές, η ταχεία πληθυσμιακή ανάπτυξη στο νοτιοανατολικό τμήμα οδήγησε σε υπερβολική εκμετάλλευση των φυσικών πόρων.

Η υποβάθμιση των δασών στο βόρειο τμήμα της Μεσογείου οφείλεται κυρίως στην εγκατάλειψη της γης και στις πυρκαγιές, ενώ τα δάση στα νοτιοανατολικά αντιμετωπίζουν την υπερεκμετάλλευση, την υπερβόσκηση και την πίεση του πληθυσμού.

Τέλος, η κλιματική αλλαγή παραμένει η σημαντικότερη απειλή για όλα τα δάση της Μεσογείου. Η αύξηση της θερμοκρασίας, οι ασταθείς βροχοπτώσεις και οι ξηρασίες μεγάλης διάρκειας θα αλλάξουν σημαντικά την κάλυψη και την κατανομή των δασών τα επόμενα χρόνια στις χώρες της Μεσογείου.