CartujaQanat project: Η πόλη που αναβιώνει αρχαίο σύστημα ψύξης

Οι πόλεις είναι η πρώτη γραμμή άμυνας στη μάχη της ανθρωπότητας κατά της θανατηφόρας ζέστης. Η σειρά Hot Cities του Bloomberg Green εξετάζει τις αλλαγές που κάνουν μερικές από τις πιο ζεστές πόλεις του κόσμου για να προστατεύσουν τους πολίτες τους από τις ακραίες θερμοκρασίες, εστίασε στη Σεβίλλη και το πρότζεκτ CartujaQanat.

Στη Σεβίλλη, στη νότια καθώς οι θερμοκρασίες πλησίαζαν τους 42 βαθμούς Κελσίου, όλοι προσπαθούσαν να βρουν καταφύγιο σε κλιματιζόμενους χώρους. Ωστόσο, σε λιγότερο από τρία χιλιόμετρα από το κέντρο, ένα δροσερό αεράκι φύσηξε κάτω από μια γιγάντια λευκή στέγη.

Η δομή είναι μέρος του CartujaQanat, ενός αρχιτεκτονικού πειράματος σε λύσεις ψύξης που δεν βασίζεται στην καύση περισσότερων ορυκτών καυσίμων. Ο χώρος, περίπου στο μέγεθος δύο γηπέδων ποδοσφαίρου, περιλαμβάνει δύο αμφιθέατρα, χώρους πρασίνου, χώρο περιπάτου και σκιερό χώρο με πάγκους. Αλλά ο πρωταγωνιστής του παραμένει κρυμμένος – το qanat, ένα δίκτυο υπόγειων σωλήνων εμπνευσμένων από κανάλια της περσικής εποχής.

http://www.ot.gr/wp-content/uploads/2023/08/CartujaQanat_May2023-1024x683.jpg

Το δίκτυο των υδραγωγείων μπορεί να μειώσει τις θερμοκρασίες περιβάλλοντος έως και 10 βαθμούς Κελσίου χρησιμοποιώντας μόνο αέρα, νερό και ηλιακή ενέργεια, σύμφωνα με την Emasesa, τη δημόσια εταιρεία ύδρευσης της Σεβίλλης που βοήθησε στην κατασκευή του. Το σύστημα βασίζεται σε αρχαίες σήραγγες που σκάβονταν για να φέρουν νερό σε γεωργικά χωράφια που τεκμηριώθηκαν για πρώτη φορά στο σημερινό Ιράν. Οι Πέρσες συνειδητοποίησαν πριν από 1.000 χρόνια ότι το τρεχούμενο νερό δρόσιζε επίσης τον αέρα στα κανάλια, έτσι έφτιαξαν κάθετους άξονες για να φέρουν αυτόν τον αέρα στην επιφάνεια.

Η Σεβίλλη είναι μεταξύ των πόλεων που επλήγησαν περισσότερο από το κύμα καύσωνα που σαρώνει την Ευρώπη, που έθεσε σε κίνδυνο τον σημαντικότερο εμπορικό δρόμο της, απείλησε την αξίας 2 τρισεκατομμυρίων δολαρίων τουριστική βιομηχανία και έθεσε σε κίνδυνο την υγεία χιλιάδων ανθρώπων. Βρίσκεται κοντά στο νοτιότερο άκρο της ηπείρου, η ισπανική πόλη είναι πιο κοντά στο Ραμπάτ, την πρωτεύουσα του Μαρόκου, παρά στη Μαδρίτη, το ίδιο και το κλίμα της

Ο καύσωνας είχε ήδη καταστροφικές συνέπειες στη Σεβίλλη: 103 άνθρωποι πέθαναν λόγω υπερβολικής ζέστης τους δώδεκα μήνες έως τις 2 Αυγούστου στην επαρχία. Ωστόσο, η θνησιμότητα της πόλης από τη ζέστη ανά 100.000 κατοίκους είναι χαμηλότερη από τη Βαρκελώνη και τη Μαδρίτη, όπου οι θερμοκρασίες σπάνια ανεβαίνουν στα άκρα που παρατηρούνται στη Σεβίλλη, υποδεικνύοντας ότι οι στρατηγικές της θα μπορούσαν να συμβάλουν στη μείωση του αριθμού θανάτων. http://www.ot.gr/wp-content/uploads/2023/08/Journal_Amphitheatre_CartujaQanat_May2023.jpg

Οι μηχανικοί εξακολουθούν να περιμένουν δύο επιπλέον αντλίες νερού για να διασφαλίσουν ότι το σύστημα λειτουργεί σωστά. Ένα δεύτερο έργο ψύξης ενός σταθμού λεωφορείων με χρήση παρόμοιου qanat σταμάτησε επειδή καμία εταιρεία δεν υπέβαλε προσφορά για κρατικές κατασκευαστικές συμβάσεις που εκδόθηκαν στις αρχές του 2021, λόγω πληθωρισμού.

Παρά τα εμπόδια, η CartujaQanat, παραμένει επικεντρωμένηη στο να αποδείξει ότι το πιλοτικό έργο μπορεί να λειτουργήσει. Το CartujaQanat σχεδιάστηκε από ερευνητές στο Universidad de Sevilla, οι οποίοι πρόσθεσαν μερικές σύγχρονες ανατροπές στο περσικό θαύμα της μηχανικής που χρησίμευσε ως έμπνευσή του.

Τη νύχτα, το νερό διατρέχει εξωτερικό υδραγωγείο, το οποίο το μεταφέρει πάνω από ηλιακούς συλλέκτες στην οροφή και σε γιγάντιες δεξαμενές υπόγεια. Η επαφή με τις χαμηλότερες θερμοκρασίες ψύχει το νερό, ενώ το κλειστό κύκλωμα ελαχιστοποιεί τη σπατάλη. Όταν ανεβαίνει η θερμοκρασία κατά τη διάρκεια της ημέρας, ηλιακές αντλίες σπρώχνουν το ίδιο νερό μέσα από μικρούς σωλήνες που τρέχουν μπροστά από ανεμιστήρες για να παράγουν κρύο αέρα. Τα μικρά ανοίγματα στο πάτωμα και τα σκαλοπάτια επιτρέπουν στο αναζωογονητικό ρεύμα να εισχωρήσει στην πλατεία.

Το ίδιο το τετράγωνο έχει χαρακτηριστικά που διασφαλίζουν ότι οι θερμοκρασίες στο εσωτερικό είναι χαμηλότερες ακόμα και όταν το σύστημα qanat δεν λειτουργεί. Βρίσκεται δύο μέτρα κάτω από τη γη, καλύπτεται από μια λευκή οροφή που αντανακλά τη θερμότητα και περιβάλλεται από κολώνες και βλάστηση που το βοηθούν να δροσσίζεται.

Το μεγαλύτερο μέρος των εργασιών για το έργο των 5 εκατομμυρίων ευρώ , το οποίο χρηματοδοτείται κυρίως από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ολοκληρώθηκε με σημαντική καθυστέρηση τον περασμένο Οκτώβριο,αφού το προοδευτικό Σοσιαλιστικό Κόμμα, το οποίο ξεκίνησε το έργο, έχασε τις τοπικές εκλογές τον Μάιο από το συντηρητικό Λαϊκό Κόμμα.

Έκτοτε το έργο βρίσκεται σε αδιέξοδο. Τους τελευταίους μήνες, το CartujaQanat έχει χρησιμοποιηθεί πολλές φορές για διαδηλώσεις προς τις ευρωπαϊκές και τοπικές αρχές, αλλά παραμένει κλειστό για τους κατοίκους.

Σε συνέντευξή του τον Ιούλιο λίγες μέρες μετά την ανάληψη των καθηκόντων του, ο νέος δήμαρχος της Σεβίλλης Χοσέ Λουίς Σανζ εξέφρασε την υποστήριξή του στο CartujaQanat και είπε ότι θέλει να αναζητήσει χρηματοδότηση από την ΕΕ για να υποστηρίξει περισσότερες πρωτοβουλίες σαν αυτό.

Η διάσημη νυχτερινή ζωή

Η στάση είναι διαφορετική από ορισμένους πολιτικούς συναδέλφους του. Σε άλλες πόλεις, το Λαϊκό Κόμμα κυβερνά σε συνασπισμό με το ακροδεξιό Voxπου θέλει η Ισπανία να αποχωρήσει από τη συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα. Αυτές οι ιδέες έχουν εισχωρήσει στη τοπική πολιτική, με εκκλήσεις από μέλη του Λαϊκού Κόμματος να καταργήσουν τους ποδηλατόδρομους και να επιτρέψουν στους αγρότες να αποστραγγίζουν τους υγροτόπους για άρδευση. Στη Σεβίλλη, ωστόσο, υπάρχει μικρή διαφωνία ότι πρέπει να γίνει κάτι για τη ζέστη, που χτυπά τους πάντες καθημερινά.

Η ζέστη έχει διαμορφώσει τη ζωή στη Σεβίλλη εδώ και αιώνες. Η διάσημη νυχτερινή ζωή της είναι σε μεγάλο βαθμό αποτέλεσμα των αφόρητων θερμοκρασιών της ημέρας.

Η παλιά πόλη, που χρονολογείται από τον Μεσαίωνα, χτίστηκε για να αντέχει στη ζέστη. Στενά δρομάκια, μικρές πλατείες, γιγάντια δέντρα και διακοσμητικά σιντριβάνια μεγιστοποιούν τη σκιά και διατηρούν τον αέρα δροσερό. Αλλά στις σύγχρονες γειτονιές, οι φαρδιές λεωφόροι στρωμένοι με μπετόν συχνά φτάνουν σε επικίνδυνες θερμοκρασίες το καλοκαίρι, ειδικά καθώς οι καύσωνες διαρκούν περισσότερο και γίνονται πιο έντονοι.

Για να σωθούν πραγματικά ζωές, έργα όπως το CartujaQanat πρέπει να συνοδεύονται από λύσεις χαμηλής τεχνολογίας, όπως η φύτευση. Περίπου το ένα τρίτο από τους 6.700 πρόωρους θανάτους που αποδόθηκαν στη ζέστη το 2015, ένα μέσο ευρωπαϊκό καλοκαίρι, θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί εάν το 30% των επιφανειών των πόλεων καλύπτονταν με δέντρα, σύμφωνα με μια μελέτη του Lancet. Ωστόσο, μόνο το 5% περίπου της Σεβίλλης έχει φυτευτεί με δέντρα, σύμφωνα με μια εφημερίδα του Ιανουαρίου, σε σύγκριση με το 13% στη Νάπολη της Ιταλίας.