COP26: Επιτεύχθηκε συμφωνία για το Κλίμα - «Υπάρχει σφυγμός» για 1,5 °C, αλλά αδύναμος

Η COP26 ενέκρινε σήμερα τη «συμφωνία της Γλασκώβης» με σκοπό να επιταχυνθεί η μάχη κατά της κλιματικής υπερθέρμανσης, χωρίς όμως να διασφαλίζεται ότι θα περιοριστεί στον 1,5 βαθμό Κελσίου ούτε να υπάρχει απάντηση στα αιτήματα βοήθειας φτωχών χωρών.

Η οριστική υιοθέτηση του κειμένου επιτεύχθηκε έπειτα από δύο εβδομάδες επίπονων διαπραγματεύσεων, με ένα χτύπημα του σφυριού του Βρετανού προέδρου της παγκόσμιας διάσκεψης για το κλίμα και έπειτα από αλλαγές της τελευταίας στιγμής που επέφεραν η Κίνα και η Ινδία στο θέμα της ενέργειας από ορυκτά καύσιμα. «Ο στόχος για τον 1,5 βαθμό είναι σε μικρή απόσταση, αλλά ο σφυγμός είναι αδύναμος», προειδοποίησε ο Άλοκ Σάρμα, κλείνοντας την Ολομέλεια.

Λίγα λεπτά νωρίτερα, ο ανώτατος απεσταλμένος της Κίνας για το κλίμα δήλωσε πως έχει επιτευχθεί τελική συμφωνία στη διάσκεψη του ΟΗΕ για το κλίμα COP26 που διεξάγεται στη Γλασκώβη της Σκωτίας. Μιλώντας μέσω διερμηνέα, ο Σίε Ζένουα είπε σε δημοσιογράφο του Reuters: «Έχουμε συμφωνία» και έκανε σήμα σηκώνοντας τον αντίχειρα.

Νωρίτερα, εκπρόσωποι των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης είχαν συνάντηση με τους ομολόγους τους της Κίνας και της Ινδίας προκειμένου να συζητήσουν τις λεπτομέρειες μιας συμφωνημένης σταδιακής κατάργησης του άνθρακα.

Η συνάντηση ήταν δηλωτική των σκληρών διαπραγματεύσεων μέχρι την τελευταία στιγμή ανάμεσα σε κρίσιμους παίκτες στις συνομιλίες της COP26 στη Γλασκώβη, καθώς ο Βρετανοί οικοδεσπότες της διάσκεψης πιέζουν για μια συμφωνία η οποία θα μπορούσε να κρατήσει εν ζωή τον στόχο της διεθνούς κοινότητας, να περιοριστεί η αύξηση της θερμοκρασίας της Γης στον 1,5 βαθμό Κελσίου.

Αμέσως πριν από τη συνάντηση, ο ειδικός απεσταλμένος του ΟΗΕ Τζον Κέρι ακούστηκε από το Reuters να λέει στον Κινέζο ομόλογό του Σίε Ζένουα: «Υποτίθεται ότι θα καταργήσετε τον άνθρακα τα επόμενα 20 χρόνια, μόλις υπογράψατε συμφωνία μαζί μας».

Οι δύο άνδρες είχαν ανακοινώσει νωρίτερα στη διάρκεια της εβδομάδας μια κοινή διακήρυξη-έκπληξη, στην οποία το Πεκίνο συμφώνησε να επιταχύνει την κατάργηση του άνθρακα αυτή την δεκαετία. Το προσχέδιο συμφωνίας από τη διάσκεψη της Γλασκώβης, το οποίο δεν έχει ακόμη εγκριθεί με ψηφοφορία, καλεί επίσης τις χώρες να καταργήσουν σταδιακά τον άνθρακα.

Η διατύπωση που προκάλεσε κόντρα

Νωρίτερα, και αποτιμώντας το τελικό, υπό έγκριση, κείμενο της συμφωνίας, το ΒΒC μετέδιδε ότι προς έκπληξη πολλών εκ των συμμετεχόντων, στο κατά τα φαινόμενα τελικό σχέδιο που καλούνται να εγκρίνουν οι χώρες της διάσκεψης, η φράση για σταδιακή εγκατάλειψη του άνθρακα και των κυβερνητικών επιδοτήσεων για ορυκτά καύσιμα παρέμεινε.

Διαβάστε - COP26: Νέο προσχέδιο συμφωνίας, αλλά με ασθενέστερες αναφορές σε άνθρακα και ορυκτά

Ωστόσο, προσετέθη η φράση για «δίκαιη μετάβαση». Αυτό σημαίνει ότι κάποιες χώρες μπορούν να αρνηθούν να ακολουθήσουν τις νέες προβλέψεις εάν νιώθουν ότι τέτοιες ενέργειες καθιστούν τους πολίτες τους φτωχότερους.

Για κάποιους αυτό συνιστά περαιτέρω υποχώρηση από τις αρχικές δεσμεύσεις, άλλοι όμως μιλούν για μία δίκαιη εξέλιξη και για έναν τρόπο να διασφαλιστεί ότι η άνευ προηγουμένου διατύπωση (περί σταδιακής κατάργησης του άνθρακα) θα παραμείνει, τελικώς, στο σχέδιο της οριστικής συμφωνίας.

Λύση επίσης φαίνεται να βρίσκεται και για τα δύο αγκάθια της συμφωνίας σχετικά με τη χρηματοδότηση των αναπτυσσόμενων κρατών από τις πλουσιότερες.

Οι φτωχότερες χώρες ζητούν περισσότερη ρευστότητα ώστε να βοηθηθούν στην προσαρμογή των προβλέψεων κατά της κλιματικής αλλαγής. Ένα από τα κείμενα ζητεί τον διπλασιασμό του ποσού των χρημάτων που θα διατεθούν προς τον σκοπό αυτό. Άλλο κείμενο ωστόσο αναφέρει ότι ο διπλασιασμός αυτός «θα εξεταστεί».

Τι σημαίνει πρακτικά αυτό; Ότι οι αναπτυσσόμενες χώρες μπορούν να ελπίζουν σε περισσότερα χρήματα, αλλά οι δωρήτριες δεν θα υποχρεούνται να τα παράσχουν…

Συνολικά, το νέο σχέδιο της συμφωνίας ζητεί από τις χώρες που συμμετείχαν στη διάσκεψη το κλίμα να θέσουν πιο φιλόδοξους στόχους για την αντιμετώπιση της παγκόσμιας αύξησης της θερμοκρασίας.

Οι ειδικοί έχουν εκφράσει την ανησυχία τους καθώς παρατηρείται τα τελευταία χρόνια αύξηση της θερμοκρασίας στον πλανήτη. Στόχος είναι τα επόμενα 8 χρόνια να μειωθούν στο μισό οι ρύποι του φαινόμενου του θερμοκηπίου και επιπλέον έως το 2050 να έχουν μηδενιστεί οι ρύποι έως το 2050. Είναι εξαιρετικά σημαντικό να αποφευχθούν τα χειρότερα από αυτά που επιφυλάσσει η κλιματική κρίση, σημειώνουν οι επιστήμονες.

Η συμφωνία είναι ατελής, δηλώνει ο Βρετανός υπουργός Περιβάλλοντος

Ο Άλοκ Σάρμα, υπουργός περιβάλλοντος της Βρετανίας και πρόεδρος τη COP26, δήλωσε σύμφωνα με τον Guardian ότι η συμφωνία είναι «ατελής», αλλά δείχνει «συναίνεση και υποστήριξη». Ο ίδιος υποστήριξε: «Ελπίζω ότι μπορούμε να φύγουμε από αυτή τη διάσκεψη ενωμένοι έχοντας επιτύχει κάτι σημαντικό για τους ανθρώπους και τον πλανήτη μαζί ως ένα σύνολο».

Ενδεικτικό της αμηχανίας είναι το γεγονός πως ο Σάρμα πνίγηκα ενώ έκανε τις πρώτες ανακοινώσεις, δηλώνοντας την «ειλικρινή του συγγνώμη» για τον τρόπο που εξελίχθηκε η διαδικασία. «Αντιλαμβάνομαι τη βαθιά απογοήτευση. Είναι όμως επίσης ζωητικής σημασίας να προστατεύσουμε αυτή τη συμφωνία» είπε.

Απογοητευμένη η ΕΕ

Η Ευρωπαϊκή Ένωση δηλώνει πως «ήθελε να προχωρήσει ακόμη περισσότερο» στις κινήσεις για τη σταδιακή κατάργηση της ενέργειας από άνθρακα στο σχέδιο κειμένου, λέει ο διαπραγματευτής του οργανισμού Φρανς Τίμερμανς.

Χαρακτηρίζει την πρόταση της Ινδίας να αλλάξει τη διατύπωση στη συμφωνία και να ζητήσει τη «σταδιακή μείωση» αντί για τη «σταδιακή κατάργηση» της βρόμικης ενέργειας από ορυκτά καύσιμα ως «περαιτέρω απογοήτευση».

«Επειδή γνωρίζουμε ότι όσο περισσότερο χρόνο παίρνει να απαλλαγούμε από τον άνθρακα, τόσο περισσότερο επιβαρύνουμε το φυσικό περιβάλλον, αλλά και την οικονομία μας. Επειδή ο άνθρακας απλώς δεν είναι ούτε μια έξυπνη οικονομική πρόταση, γι' αυτό θέλουμε να επιταχύνουμε την έξοδο» είπε ο Τίμερμανς σύμφωνα με το BBC.

Ο ίδιος ωστόσο δήλωσε ότι η αλλαγή της διατύπωσης δεν πρέπει να εμποδίσει τον κόσμο να συμφωνήσει σε μια συμφωνία στη Γλασκώβη, η οποία ωστόσο θα αποτελούσε μια «ιστορική απόφαση».

Δείτε ολόκληρη την καταληκτική ολομέλεια της Συνόδου: