Μετάβαση στο περιεχόμενο
  • HoloBIM Structural
    HoloBIM Structural

  • Περιβάλλον

    Περιβάλλον

    1466 ειδήσεις in this category

    1. Περιβάλλον

      Engineer

      Σύμφωνα με τις επιχειρήσεις που συμμετείχαν στην πρόσφατη παγκόσμια έρευνα της EY, Sustainable Value Study, η πρόοδος για τη βιώσιμη ανάπτυξη έχει επιβραδυνθεί, με τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου (GHG) να έχει περιοριστεί, κατά μέσο όρο, στο 20%, σε σύγκριση με 30% το 2022.
      Παράλληλα, πολλές επιχειρήσεις παρατείνουν τις προθεσμίες που έχουν θέσει για την επίτευξη των στόχων τους, με τα χρονικά ορόσημα να μετατοπίζονται, κατά μέσο όρο, από το 2036 στο 2050, καθώς απαιτούνται επενδύσεις μεγάλης κλίμακας, σχεδιασμός και συνεργασία μεταξύ των κλάδων της οικονομίας.
      Η έρευνα κατέγραψε τις απόψεις περισσότερων από 500 Chief Sustainability Officers (CSOs) και επαγγελματιών βιώσιμης ανάπτυξης, από εταιρείες με έσοδα άνω του ενός δισεκατομμυρίου δολαρίων, από ολόκληρο τον κόσμο.
      Ο αυξανόμενος πληθωρισμός και οι γεωπολιτικές αναταράξεις, ακόμη, επηρεάζουν την ικανότητα των επιχειρήσεων να επιταχύνουν τις προσπάθειές τους για τη βιώσιμη ανάπτυξη. Είναι χαρακτηριστικό ότι, μόνο το 34% των ερωτηθέντων σχεδιάζουν να αυξήσουν τις επενδύσεις για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, από 61% το 2022. Επιπλέον, ο αριθμός των δράσεων που αναλαμβάνουν οι οργανισμοί σχετικά με το κλίμα, έχει, επίσης, μειωθεί, από 10 ενέργειες κατά μέσο όρο το 2022, σε μόλις τέσσερις, από τα συνολικά 32 σημεία αναφοράς που παρακολουθεί η έρευνα.
      Παρά τις προκλήσεις, η έρευνα εξακολουθεί να αναδεικνύει τα σημαντικά χρηματοοικονομικά οφέλη που προκύπτουν από την υλοποίηση πρωτοβουλιών βιώσιμης ανάπτυξης, με το 52% των ερωτηθέντων να δηλώνουν ότι έχουν αποκομίσει από σχετικές δράσεις, χρηματοοικονομική αξία που υπερβαίνει τις προσδοκίες τους. Επιπλέον, το 63% των ερωτηθέντων παρατήρησαν καλύτερες από τις αναμενόμενες βελτιώσεις στην αξία του προϊόντος και του brand του. Αντίστοιχα, στη χώρα μας, σύμφωνα με την έρευνα Sustainability Value Study Ελλάδα 2023, που παρουσίασε η EY Ελλάδος τον Ιούλιο του 2023, το 45% των ελληνικών επιχειρήσεων του δείγματος αποκόμισαν υψηλότερη χρηματοοικονομική αξία από τις πρωτοβουλίες τους για το κλίμα, σε σχέση με τις προσδοκίες τους.
      Διευρύνεται το χάσμα μεταξύ «πρωτοπόρων» και «παρατηρητών», καθώς λιγότεροι οργανισμοί αναλαμβάνουν δημόσιες δεσμεύσεις για το κλίμα
      Καθώς η πρόοδος επιβραδύνεται, μειώνεται και ο αριθμός των οργανισμών που ηγούνται της δράσης για το κλίμα. Μόνο το 7% των ερωτηθέντων πληρούν, πλέον, τα κριτήρια των «πρωτοπόρων» – δηλαδή των οργανισμών που αναλαμβάνουν τις περισσότερες δράσεις για την κλιματική αλλαγή – σε σύγκριση με 32% το 2022. Υπενθυμίζεται ότι, βάσει των στοιχείων της αντίστοιχης έρευνας της EY Ελλάδος το 2023, το ποσοστό των «πρωτοπόρων» οργανισμών στη χώρα μας, κυμαίνεται στο 9%.
      Το χάσμα μεταξύ των «πρωτοπόρων» και των «παρατηρητών», εκείνων δηλαδή που λαμβάνουν τα λιγότερα μέτρα για την κλιματική αλλαγή, συνεχίζει να διευρύνεται. Το 95% των «πρωτοπόρων» οργανισμών εξακολουθούν να αναλαμβάνουν δημόσιες δεσμεύσεις για το κλίμα, ωστόσο μεταξύ των «παρατηρητών» το ποσοστό αυτό έχει μειωθεί στο 67%. Συνολικά, ο αριθμός των οργανισμών που αναφέρουν ότι δεν προχωρούν σε δημόσιες δεσμεύσεις, έχει τριπλασιαστεί σε σύγκριση με το 2022.
      Ωστόσο, η εξωτερική πίεση από την αγορά για δράση για το κλίμα, παραμένει. Περισσότεροι από τους μισούς CSOs που ερωτήθηκαν, ανέφεραν ότι οι επενδυτές (58%) και οι πελάτες (51%) λειτουργούν ως «επιταχυντές» της αλλαγής, παρακινώντας τις επιχειρήσεις να υλοποιήσουν τα προγράμματά τους για τη βιώσιμη ανάπτυξη. Επιπλέον, όσοι παραμένουν προσηλωμένοι στους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης, εντοπίζουν οφέλη από τις δράσεις τους, με οκτώ στους 10 «πρωτοπόρους» οργανισμούς του δείγματος, να αποκομίζουν υψηλότερη από την αναμενόμενη οικονομική αξία, σε σύγκριση με μόλις 45% των «παρατηρητών».
      Ο ρόλος του «μετασχηματιστικού» Chief Sustainability Officer
      Η μελέτη υπογραμμίζει, επίσης, την ανάγκη οι επικεφαλής βιώσιμης ανάπτυξης (CSOs), να γίνουν καταλύτες του μετασχηματισμού. Σύμφωνα με τα δεδομένα, οι οργανισμοί σημειώνουν μεγαλύτερη επιτυχία στα προγράμματα βιώσιμης ανάπτυξης, όταν οι CSOs έχουν τη δύναμη να δρουν μετασχηματιστικά, λαμβάνοντας σαφή εντολή από τη διοίκηση και έχοντας σημαντική επιρροή στον οργανισμό, ενεργό ρόλο στη χάραξη της εταιρικής στρατηγικής, καθώς και την αρμοδιότητα να αξιολογούν τις επιδόσεις των υπολοίπων στελεχών ως προς τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης.
      Οι «μετασχηματιστικοί» Chief Sustainability Officers (οι οποίοι, επί του παρόντος, δεν ξεπερνούν τον έναν στους πέντε από το δείγμα της έρευνας) επιτυγχάνουν υψηλότερες από τον μέσο όρο μειώσεις των εκπομπών (21,2%) και αναλαμβάνουν περισσότερες δράσεις για την κλιματική αλλαγή – κατά μέσο όρο, στους 27 από τους 32 τομείς δράσης που εξετάζει η έρευνα. Κατορθώνουν, επίσης, να εξασφαλίσουν μεγαλύτερη συνεργασία σε επίπεδο διοικητικής ομάδας (C-suite), ένα ζήτημα στο οποίο οι συμμετέχοντες εξακολουθούν να εντοπίζουν περιθώρια για βελτίωση. 
      Σχολιάζοντας τα ευρήματα της έρευνας, η κυρία Κιάρα Κόντη, Εταίρος και Επικεφαλής Υπηρεσιών Κλιματικής Αλλαγής και Βιώσιμης Ανάπτυξης της ΕΥ Ελλάδος, δήλωσε: «Ένας μεγάλος αριθμός επιχειρήσεων παγκοσμίως, αλλά και στην ελληνική αγορά, έχουν ανακοινώσει φιλόδοξους στόχους για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης. Η επίτευξη αυτών των στόχων, δε θα πρέπει να καθυστερήσει υπό την πίεση της παγκόσμιας οικονομικής επιβράδυνσης και των γεωπολιτικών εντάσεων. Οι επιχειρήσεις καλούνται σήμερα να λάβουν θαρραλέες αποφάσεις και να προχωρήσουν σε σημαντικές επενδύσεις, εξουσιοδοτώντας τους επικεφαλής βιώσιμης ανάπτυξης να επιμείνουν στην εφαρμογή των πολιτικών για το κλίμα, οι οποίες πρέπει να αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της ευρύτερης στρατηγικής του οργανισμού. Όπως μας δείχνουν οι επιχειρήσεις που πρωτοπορούν στις δράσεις βιωσιμότητας, εντός και εκτός συνόρων, μία ολοκληρωμένη και φιλόδοξη πολιτική για τη βιώσιμη ανάπτυξη, δε συμβάλει απλώς στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, αλλά μπορεί να οδηγήσει, συγχρόνως και στη δημιουργία πρόσθετης οικονομικής αξίας για τον οργανισμό». 
    2. Περιβάλλον

      Engineer

      Το θεσμικό πλαίσιο του νέου κλιματικού νόμου που θα αποτελέσει τον οδικό χάρτη για την πράσινη μετάβαση της χώρας για τα προσεχή χρόνια παρουσίασε σήμερα ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας, σε Συνέντευξη Τύπου. Στο νέο θεσμικό πλαίσιο καθορίζονται  ποσοτικοί στόχοι, με ιδιαίτερη έμφαση στη δυναμική διείσδυση των ΑΠΕ, που είναι οι εξής:
      Μείωση εκπομπών αερίων θερμοκηπίου κατά 55% έως το 2030 σε σχέση με το 1990.
      Μείωση εκπομπών αερίων θερμοκηπίου κατά 55% έως το 2030 σε σχέση με το 1990.
      Μείωση εκπομπών αερίων θερμοκηπίου κατά 80% έως το 2040 σε σχέση με το 1990.
      Κλιματική ουδετερότητα έως το 2050.
      Ειδικότερα, με τον νέο κλιματικό νόμο προβλέπονται επίσης τα εξής:
      Διακοπή λειτουργίας όλων των λιγνιτικών μονάδων το αργότερο έως τις 31 Δεκεμβρίου 2028 με ρήτρα επανεξέτασης το 2023 -με σκοπό την επίσπευση- υπό την προϋπόθεση της διασφάλισης της επάρκειας ισχύος και της ασφάλειας εφοδιασμού.
      Από το 2023, οι δήμοι αναλαμβάνουν την εκπόνηση Δημοτικών Σχεδίων Μείωσης Εκπομπών Διοξειδίου του 'Ανθρακα (ΔηΣΜΕΔΑ), με στόχο μείωσης εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 10% για το έτος 2025 και 30% για το έτος 2030, σε σύγκριση με το έτος βάσης 2019. Τα ΔηΣΜΕΔΑ περιλαμβάνουν αναλυτική απογραφή των ενεργειακών καταναλώσεων και εκπομπών CO2 για τα δημοτικά κτίρια, στάδια κλπ, το δημοτικό φωτισμό, τις δημοτικές εγκαταστάσεις ύδρευσης και αποχέτευσης, τα δημοτικά οχήματα κλπ.
      Μέτρα για τα κτίρια
      Από το 2023 προβλέπεται η απαγόρευση καυστήρων πετρελαίου όπου υπάρχει δίκτυο φυσικού αερίου σε νέες οικοδομές. Από το 2025 απαγόρευση εγκατάστασης καυστήρων πετρελαίου θέρμανσης. Από το 2030 απαγόρευση χρήσης καυστήρων πετρελαίου θέρμανσης. Όπως τόνισε ο κ. Σκρέκας στα ήδη υπάρχοντα χρηματοδοτικά εργαλεία, όπως είναι το «Εξοικονομώ», η πλατφόρμα του οποίου αναμένεται να ανοίξει σύντομα, το ΥΠΕΝ ήδη σχεδιάζει και νέα, προκειμένου να ενισχύσει τα νοικοκυριά στην ενεργειακή μετάβαση, για την αντικατάσταση των ενεργοβόρων συσκευών θέρμανσης.
      Στα ειδικά κτίρια -βιομηχανίες, αποθήκες, εμπορικά κτίρια κλπ- με κάλυψη μεγαλύτερη των 500 τμ για τα οποία οι οικοδομικές άδειες υποβάλλονται από την 1η Ιανουαρίου 2023, εξαιρουμένων των τουριστικών καταλυμάτων και των ναών, καθίσταται υποχρεωτική η τοποθέτηση συστημάτων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από φωτοβολταϊκά ή θερμικά ηλιακά συστήματα σε ποσοστό που αντιστοιχεί τουλάχιστον στο 30% της κάλυψης.
      Προβλέπεται επίσης δυνατότητα εξαιρέσεων σε μεμονωμένα κτίρια για λόγους μορφολογικούς ή αισθητικούς ή σε περιοχές με θεσμοθετημένο καθεστώς προστασίας, όπως παραδοσιακοί οικισμοί και διατηρητέα κτίρια.
      Μέτρα για ενίσχυση της ηλεκτροκίνησης
      Από το 2023, το 1/4 των νέων εταιρικών αυτοκινήτων ιδιωτικής χρήσης που ταξινομούνται πρέπει να είναι αμιγώς ηλεκτρικά οχήματα ή υβριδικά ηλεκτρικά οχήματα εξωτερικής φόρτισης ρύπων έως 50γρ CO2/χλμ.
      Από το 2030, τα νέα οχήματα που θα ταξινομούνται θα πρέπει να είναι μηδενικών εκπομπών.
      Από το 2025 υποχρεωτικά σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη όλα τα νέα ταξί καθώς και το 1/3 των νέων ενοικιαζόμενων οχημάτων σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη θα είναι ηλεκτροκίνητα. Στόχος είναι μέχρι το 2023 να κυκλοφορούν στους δρόμους περί τα 2.000 ηλεκτροκίνητα ταξί. Έως τις 31 Δεκεμβρίου 2023 τα μέτρα θα εξεταστούν εκ νέου, με σκοπό την επίσπευση και την επέκταση σε επιπλέον περιοχές, ανάλογα με την επαρκή διαθεσιμότητα σταθμών φόρτισης, ενώ όπως τόνισε ο κ. Σκρέκας, επισπεύδεται η διαδικασία τοποθέτησης φορτιστών στις πόλεις.
      Μέτρα για τη μείωση των εκπομπών από επιχειρήσεις
      Από το 2023, συγκεκριμένες επιχειρήσεις θα πρέπει να υποβάλλουν ετήσια έκθεση σχετικά με το ανθρακικό τους αποτύπωμα για το προηγούμενο έτος. Η υποβολή της έκθεσης θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί εντός του πρώτου τριμήνου κάθε έτους.
      Το μέτρο αφορά στις εξής επιχειρήσεις: 
      Επιχειρήσεις εισηγμένες στο χρηματιστήριο,  πιστωτικά ιδρύματα,  ασφαλιστικές επιχειρήσεις,   επιχειρήσεις επενδύσεων, ε πιχειρήσεις σταθερής και κινητής τηλεφωνίας,  εταιρείες ύδρευσης και αποχέτευσης,  εταιρείες ταχυμεταφορών,   επιχειρήσεις παροχής ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου,  αλυσίδες λιανεμπορίου που απασχολούν πάνω από 500 εργαζόμενους,  επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών της εφοδιαστικής αλυσίδας Μείωση των εκπομπών στα μη διασυνδεδεμένα νησιά
      Στόχος μείωσης εκπομπών κατά 80% σε σχέση με 2019. Από το 2030 απαγορεύεται η χρήση μαζούτ για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στα μη διασυνδεδεμένα νησιά.
      Υποχρεωτική ασφάλιση κινδύνου
      Υποχρεωτική ασφάλιση κινδύνου (προϋπόθεση για την ηλεκτροδότηση του κτιρίου) από το 2025 για νέα κτίρια σε ζώνες υψηλής τρωτότητας δηλ. που είναι σε ευάλωτες περιοχές μετά από σχέδια που θα ετοιμάσουν οι περιφέρειες.
      Όπως έγινε γνωστό, η πορεία επίτευξης και ο επιμερισμός των βαρών στους επιμέρους τομείς που προβλέπει ο κλιματικός νόμος γίνεται μέσω της κατάρτισης τομεακών προϋπολογισμών άνθρακα πενταετούς διάρκειας για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και θερμότητας, μεταφορές, βιομηχανία, κτίρια, γεωργία και κτηνοτροφία, απόβλητα και χρήσεις γης, αλλαγές χρήσεων γης και δασοπονία.
      Για κάθε έναν από τους παραπάνω κλάδους θα εκπονούνται τομεακοί προϋπολογισμοί άνθρακα, αρχής γενομένης από το 2023 για την περίοδο 2026-2030. Η διαδικασία θα επαναλαμβάνεται κάθε πέντε έτη για την επόμενη πενταετή περίοδο.
      Ο κλιματικός νόμος προβλέπει επίσης την ενσωμάτωση της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή στις τομεακές πολιτικές. Θεσμοθετούνται: Εθνική Στρατηγική για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή (ΕΣΠΚΑ) και επαναξιολόγηση ανά δεκαετία, η οποία θα εκπονηθεί από το νεοσύστατο υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας. Περιφερειακά Σχέδια για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή (ΠεΣΠΚΑ). Εθνικό Παρατηρητήριο για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή από το υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, το οποίο αποτελεί ανοιχτό δίκτυο ανταλλαγής πληροφοριών και ενημέρωσης.
      Προβλέπεται, επίσης, η ανάληψη δράσεων για την προστασία της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς από την κλιματική αλλαγή, στο πλαίσιο της διεθνούς πρωτοβουλίας που έχει αναλάβει η Ελλάδα σε συνεργασία με τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών και τον Διεθνή Οργανισμό Μετεωρολογίας.
      Τέλος, όπως έγινε γνωστό, καταρτίζεται Εθνική Επιστημονική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή, η οποία θα λειτουργεί ως τεχνικός και επιστημονικός σύμβουλος της Πολιτείας.
    3. Περιβάλλον

      GTnews

      Την έγκριση των πρώτων αιτήσεων που αφορούν στο πρόγραμμα «Πράσινος Αγροτουρισμός» ανακοίνωσε το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, το οποίο επισημαίνει ότι ο προϋπολογισμός του συγκεκριμένου Υποέργου αυξήθηκε από τα 49 εκατ. στα 74 εκατ. ευρώ κι αυτό είχε ως αποτέλεσμα να βρίσκονται εντός και οι 87 υποβληθείσες αιτήσεις.
      Στη σχετική ανακοίνωση σημειώνεται ότι συνεχίζεται η αξιολόγηση των αιτήσεων ενίσχυσης στα Υποέργα του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ) στη Γενική Γραμματεία Αγροτικής Πολιτικής και Διεθνών Σχέσεων του ΥΠΑΑΤ, όπου, μετά την ολοκλήρωση των Υποέργων «Καινοτομία και Πράσινη Μετάβαση στη Μεταποίηση Αγροτικών Προϊόντων» και «Αναδιάρθρωση των Καλλιεργειών», προχωρούν οι πρώτες αποφάσεις έγκρισης στο Υποέργο «Πράσινος Αγροτουρισμός».
      Υπενθυμίζεται ότι, ενώ ο αρχικός προϋπολογισμός της πρόσκλησης ανέρχονταν σε 49 εκατ. €, με ενέργειες του Υπουργείου σε συνεργασία με τους αρμόδιους φορείς (Υπουργείο Οικονομικών – ΕΥΣΤΑ), το ποσό αυξήθηκε σε 74 εκατ. €, με αποτέλεσμα να βρίσκονται εντός προϋπολογισμού και οι 87 υποβληθείσες αιτήσεις.
      Το Υποέργο προσέλκυσε επενδυτές όλων των κατηγοριών από όλες τις περιφέρειες της χώρας, επιβεβαιώνοντας την σημασία του ΕΣΑΑ και τον ρόλο του για την κάλυψη των χρηματοδοτικών αναγκών για επενδύσεις στον κλάδο. Μέσα από την ταχεία απορρόφηση του προϋπολογισμού του έργου, με χρήση των διαθέσιμων εργαλείων, θα επιτευχθεί η βελτίωση της ανθεκτικότητας του αγροτικού τομέα καθώς και η διασύνδεση του Πρωτογενούς και Δευτερογενούς με τον Τριτογενή Τομέα, σε μία συγκυρία κατά την οποία αναδεικνύεται η σημασία της ποιοτικής διαφοροποίησης του τουριστικού προϊόντος της χώρας.
      Ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων δήλωσε: «Το ΥΠΑΑΤ ανταποκρινόμενο στις ανάγκες της κοινωνίας και της σύγχρονης αγροτικής παραγωγής, συνδέει τον τουρισμό με την φιλική προς το περιβάλλον αγροτική παραγωγή στηρίζοντας τον «Πράσινο Αγροτουρισμό». Είμαστε αποφασισμένοι να πάρουμε κάθε πρωτοβουλία που θα στηρίζει την ανάπτυξη ενός νέου προτύπου αγροτικής επιχειρηματικότητας το οποίο επιδιώκουμε να αποτελεί δομικό πυλώνα του νέου αναπτυξιακού μοντέλου της Ελλάδας. Ο πρωτογενής τομέας, σε όλες του τις μορφές, αποτελεί τη βάση της ανάπτυξης και συνδέεται άμεσα με τη μεταποίηση και την παροχή υπηρεσιών σε τομείς καθοριστικούς για την πορεία της οικονομίας μας, όπως ο τουρισμός. Η ανάπτυξη και η στήριξη δράσεων πιο φιλικών στο περιβάλλον συνάδει με τις επιταγές της εποχής μας και δίνει νέα ώθηση στα μοναδικής ποιότητας ελληνικά προϊόντα, καθιστώντας τα πιο ανταγωνιστικά».
      Ο αρμόδιος Υφυπουργός ΑΑΤ έκανε την ακόλουθη δήλωση: «Με την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων για τον Αγροτουρισμό προχωρά η υλοποίηση μιας σημαντικής δράσης, στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης, που έχει ως στόχο να συμβάλλει στη βελτίωση της θέσης των αγροτών στην αλυσίδα αξίας, να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα των προϊόντων μέσα από τη σύνδεσή τους με τον τουρισμό αλλά και να ενσωματώσει νέες διαδικασίες, φιλικές προς το περιβάλλον, που βοηθούν στον περιορισμό του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής. Τα στοιχεία μαρτυρούν ότι υπήρξε σημαντικό ενδιαφέρον από την πλευρά των επενδυτών και αυτό είναι κάτι που μας προκαλεί ικανοποίηση. Συνεχίζουμε με όραμα, σχέδιο και πολλή δουλειά για την υλοποίηση του κεντρικού μας στόχου που είναι η συνολική αναδιοργάνωση του πρωτογενούς τομέα και η ανάδειξη του ως κεντρικού πυλώνα της ελληνικής οικονομίας».
    4. Περιβάλλον

      Engineer

      Έκθεση της Eurostat που δημοσιεύθηκε την Τρίτη 12 Ιανουαρίου, παρέχει μια επισκόπηση των περιβαλλοντικών φόρων στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ). Τα ευρωπαϊκά στατιστικά διακρίνουν τέσσερις διαφορετικές κατηγορίες περιβαλλοντικών φόρων που σχετίζονται με την ενέργεια, τις μεταφορές, τη ρύπανση και τους πόρους.
      Σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 691/2011 για τους ευρωπαϊκούς περιβαλλοντικούς οικονομικούς λογαριασμούς, ένας περιβαλλοντικός φόρος είναι ένας φόρος της οποίας η φορολογική βάση είναι μια φυσική μονάδα (ή πληρεξούσιος του) για κάτι που έχει αποδεδειγμένη, συγκεκριμένη αρνητική επίπτωση στο περιβάλλον και το οποίο ορίζεται στο ευρωπαϊκό σύστημα λογαριασμών (ESA 2010) ως φόρος. Το 2019, τα περιβαλλοντικά φορολογικά έσοδα στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) ανήλθαν σε 330,6 δισεκατομμύρια ευρώ, που αντιστοιχούν στο 2,4% του ΑΕΠ. Οι περιβαλλοντικοί φόροι της ΕΕ αντιπροσώπευαν το 5,9% των εσόδων από φόρους και κοινωνικές εισφορές το 2019.   Τα μεγαλύτερα μερίδια στην ΕΕ έχουν η Βουλγαρία (10,3%), η Ελλάδα (9,8%), η Εσθονία και η Λετονία (9,6% και οι δύο) και η Κροατία (9,2%) κατέγραψαν τα μεγαλύτερα μερίδια στην ΕΕ. Αυτά τα μερίδια διαφέρουν σημαντικά μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ. Τα ποσοστά αυτά είναι υπερδιπλάσια από της Γερμανίας και του Λουξεμβούργου (και τα 4,4%), τα οποία είναι και τα μικρότερα μερίδια σε όλη την ΕΕ.     Οι φόροι επί της ενέργειας στην ΕΕ αντιπροσώπευαν περισσότερα από τα τρία τέταρτα των συνολικών εσόδων από περιβαλλοντικούς φόρους (77,9% του συνόλου) το 2019, πολύ πριν από τους φόρους στις μεταφορές (18,9%) και τη ρύπανση και τους πόρους (3,2%).
    5. Περιβάλλον

      Engineer

      Ραδιανεργά ίχνη που συνδέονται με το Τσερνόμπιλ εντοπίζονται ακόμα στην Αττική, 37 χρόνια μετά το πυρηνικό ατύχημα που συγκλόνισε τον κόσμο. Όπως αποκαλύπτει έρευνα του Εργαστηρίου Ραδιενέργειας Περιβάλλοντος του ΕΚΠΑ, σε 23 πάρκα του Λεκανοπεδίου διαπιστώθηκε η παρουσία καισίου 137 που αποτελεί ένα από τα συνηθέστερα προϊόντα σχάσης του ουρανίου.
      Το 1986, λίγες ημέρες ύστερα από το πυρηνικό ατύχημα, επιστήμονες του ΕΜΠ και του ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος», είχαν καταγράψει στη χώρα μας υψηλές συγκεντρώσεις επικίνδυνων ραδιοϊσοτόπων, όπως ραδιοκαισίου αλλά και ιωδίου και τελλουρίου. Μετρήσεις που έγιναν δέκα χρόνια μετά έδειξαν ότι η Ελλάδα είχε σχεδόν απαλλαγεί από όλα, με εξαίρεση του καίσιο 137.
      Οι επιστήμονες διευκρινίζουν, σύμφωνα με την εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ», πως τα επίπεδα που εντόπισαν στην πρόσφατη έρευνά τους είναι πολύ κάτω από το όριο κινδύνου, όμως, είναι ενδεικτικά της επίμονης παρουσίας του καισίου, το οποίο χρειάζεται 30 χρόνια για να υποδιπλασιαστεί.
      Τα δείγματα που έλαβαν οι ερευνητές συγκρίθηκαν με αντίστοιχες μετρήσεις στην Βαρκελώνη, όπου καταγράφηκαν χαμηλότερα επίπεδα, και από το Βουκουρέστι, όπου βρέθηκαν υψηλότερες ποσότητες. Στόχος των επιστημόνων είναι να επεκτείνουν την έρευνά τους και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας, όπως τα Γρεβενά ή η Καρδίτσα, που θεωρείται ότι επηρεάστηκαν περισσότερο από το πυρηνικό ατύχημα του 1986.
      «Αυτό που κάναμε ήταν μια εκτενής προσπάθεια καταγραφής των επιπέδων φυσικής ραδιενέργειας, που σχετίζονται άμεσα με τη γεωλογική σύσταση των εδαφών που μελετήθηκαν, βρέθηκαν ίχνη ραδιοκαισίου που αποδίδεται στη διασπορά από το Τσερνόμπιλ. Επιλέξαμε τοποθεσίες όσο το δυνατόν αδιατάρακτες από την ανθρωπογενή δραστηριότητα, ώστε να γίνει πιο αντικειμενική εκτίμηση των στοιχείων που εναποτέθηκαν τότε» είπε ο αναπληρωτής καθηγητής Πυρηνικής Φυσικής στο ΕΚΠΑ, Θεόδωρος Μερτζιμέκης.
      Οι ποσότητες που ανιχνεύτηκαν είναι πολύ χαμηλότερες από τα επιτρεπτά όρια με τη μέγιστη τιμή να εντοπίζεται σε πάρκο κοντά στην Πανεπιστημιούπολη και να είναι ίση με περίπου 86 Bq/kg. Σχεδόν αμελητέες ποσότητες εντοπίστηκαν σε πάρκα της Καλλιθέας, του Ταύρου και του Βύρωνα.
    6. Περιβάλλον

      Engineer

      Νέα μελέτη αποκαλύπτει πόσο θα κοστίσει η κλιματική αλλαγή τόσο στις  οικονομίες  της ΕΕ όσο και στην Ελλάδα.
      Όπως αναφέρεται σε μελέτη που δημοσιεύεται στο περιοδικό «Scientific Reports» του ομίλου Nature, μια ενδεχόμενη άνοδος της στάθμης της θάλασσας λόγω κλιματικής αλλαγής θα μπορούσε να κοστίσει στις οικονομίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Ηνωμένου Βασιλείου έως και 872 δισεκατομμύρια ευρώ ως το 2100. Μεταξύ των χωρών που αναμένεται να επηρεαστούν πολύ από αυτό συγκαταλέγεται και η Ελλάδα.
      Ερευνητική ομάδα, με επικεφαλής επιστήμονες από το ολλανδικό πανεπιστήμιο Delft, στην οποία συμμετέχει και ο Έλληνας μεταδιδακτορικός ερευνητής του Delft, Θεόδωρος Χατζηβασιλειάδης, μοντελοποίησε τις πιθανές οικονομικές επιπτώσεις της ανόδου της στάθμης της θάλασσας για 271 ευρωπαϊκές περιοχές ως το 2100, σύμφωνα με ένα σενάριο υψηλών εκπομπών και χωρίς την εφαρμογή νέων μέτρων προστασίας των ακτών μετά το 2015.
      Όπως σημειώνει η ερευνητική ομάδα, «η αλλαγή του κλίματος απειλεί την οικονομική ανάπτυξη παγκοσμίως, με έντονες ανισότητες στους επιταχυνόμενους κινδύνους σε διάφορες περιοχές. Ιδιαίτερα, η αύξηση της στάθμης της θάλασσας λόγω του κλίματος αποτελεί μια αυξανόμενη ανησυχία. Η καταστροφική της δυνατότητα επηρεάζει περιοχές, όπου συγκεντρώνονται το παραγωγικό κεφάλαιο και ο πληθυσμός: παράκτιες πόλεις και περιοχές». Σύμφωνα με τα στοιχεία που αναφέρουν, πάνω από 200 εκατομμύρια άνθρωποι στην Ευρώπη, δηλαδή περίπου το 44% των πληθυσμών της ΕΕ και του Ηνωμένου Βασιλείου ζουν εντός 50 χιλιομέτρων από την ακτογραμμή και άρα υπό τον κίνδυνο παράκτιων πλημμυρών. Επιπλέον, αυτές οι παράκτιες περιοχές συμβάλλουν σχεδόν στο 40% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος της Ευρώπης, ενώ το 75% του διεθνούς εμπορικού όγκου της Ευρώπης διεξάγεται μέσω θαλάσσιων διαδρομών.
      Η ομάδα συνδύασε ένα οικονομικό μοντέλο που είχε αναπτυχθεί προηγουμένως με δεδομένα σχετικά με τις προβλεπόμενες επιπτώσεις της ανόδου της στάθμης της θάλασσας, τις τάσεις των επενδύσεων και την κατανομή των οικονομικών απωλειών που προκλήθηκαν από 155 πλημμυρικά φαινόμενα στην Ευρώπη την περίοδο 1995-2016. Εκτίμησε τις πιθανές οικονομικές απώλειες και κέρδη σε σύγκριση με ένα σενάριο χωρίς άνοδο της στάθμης της θάλασσας και με ετήσια οικονομική ανάπτυξη 2% σε όλες τις περιοχές. Μοντελοποίησε επίσης τον αντίκτυπο των στοχευμένων επενδύσεων σε διάφορους οικονομικούς τομείς στις περιφερειακές οικονομίες μετά την άνοδο της στάθμης της θάλασσας.
      Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι σύμφωνα με ένα σενάριο υψηλών εκπομπών, η άνοδος της στάθμης της θάλασσας θα μπορούσε να προκαλέσει οικονομικές απώλειες 872 δισεκατομμυρίων ευρώ στην ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο ως το τέλος του αιώνα, σε σύγκριση με ένα σενάριο χωρίς άνοδο της στάθμης της θάλασσας.
      Ένα σημαντικό εύρημα της μελέτης είναι οι περιφερειακές διαφορές στις οικονομικές επιπτώσεις της ανόδου της στάθμης της θάλασσας: η πλειονότητα των οικονομικών απωλειών ως και 21% του περιφερειακού ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος ως το 2100 συγκεντρώνεται σε παράκτιες περιοχές, όπως το Βένετο και η Εμίλια – Ρομάνια στην Ιταλία και η επαρχία Δυτικής Πομερανίας στην Πολωνία. Στις περιοχές που αναμένεται να υποστούν σχετικά υψηλότερες οικονομικές απώλειες συγκαταλέγεται και η Ελλάδα, όπως και οι βελγικές ακτές και η δυτική Γαλλία.
      Όπως εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Θεόδωρος Χατζηβασιλειάδης, «οι οικονομικές αξιολογήσεις της κλιματικής ζημιάς σε εθνικό επίπεδο μπορούν να αποκρύψουν σημαντικές περιφερειακές διαφορές» και προσθέτει ότι «με τη χρήση νέων δεδομένων για τα κλιματικά ευαίσθητα περιουσιακά στοιχεία και την προώθηση των μακροοικονομικών εργαλείων μοντελοποίησης, είμαστε πλέον σε θέση να παρέχουμε πιο λεπτομερείς αναλύσεις». Σύμφωνα με τα στοιχεία που αναφέρει ο ίδιος, οι συνολικές ζημιές για την Ευρώπη είναι μόλις 1,26% του ΑΕΠ της ΕΕ και του Ηνωμένου Βασιλείου στο σενάριο υψηλού επιπέδου ως το 2100. Ωστόσο, στην Ιταλία οι εθνικές απώλειες είναι 4,43%, ενώ η μείωση της παραγωγικότητας στο Βένετο κυμαίνεται περίπου στο 20,84%.
      Αντίθετα, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι περιοχές στο εσωτερικό της Ευρώπης, όπως στη Γερμανία, την Αυστρία και την Ουγγαρία, θα παρουσιάσουν οικονομικά κέρδη ως και 1% του περιφερειακού ΑΕΠ ως το 2100 και αυτό θα μπορούσε να οφείλεται στη μετεγκατάσταση της παραγωγής από τις πλημμυρισμένες παράκτιες στις ενδοχώρες.
      Ο κ. Χατζηβασιλειάδης, ωστόσο, σπεύδει να υπογραμμίσει ότι μπορεί οι περιφερειακές επιπτώσεις να είναι πολύ μεγαλύτερες στις παράκτιες περιοχές και κάποιες ευρωπαϊκές ενδοχώρες να βλέπουν μέτρια κέρδη, αλλά η οικονομία είναι αλληλένδετη. «Το ερώτημα είναι: αυτά τα κέρδη αρκούν για να αντισταθμίσουν τις απώλειες στις παράκτιες περιοχές; Δυστυχώς, η απάντηση είναι πως όχι. Η συνολική επίδραση είναι ακόμα αρνητική, με κάποιες εξαιρέσεις, όπως η Γερμανία, όπου τα κέρδη και οι απώλειες ισορροπούν στο μηδέν», τονίζει.
      Τα δεδομένα για την Ελλάδα
      Στην έρευνα η Ελλάδα αναλύθηκε σε επίπεδο περιφερειών για τις οικονομικές επιπτώσεις της ανόδου της στάθμης της θάλασσας σε ένα σενάριο υψηλών εκπομπών ως το 2100. Όπως επισημαίνει ο Θεόδωρος Χατζηβασιλειάδης στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, η Ελλάδα ως χώρα βρίσκεται κοντά στον ευρωπαϊκό μέσο όρο στη μείωση του ΑΕΠ, ωστόσο εμφανίζει μεγάλες μειώσεις σχεδόν σε όλες τις περιφέρειές της, καθώς είναι παράκτιες. Σε αυτό το ακραίο κλιματικό σενάριο που μελετήθηκε, τις μεγαλύτερες οικονομικές επιπτώσεις φαίνεται ότι θα έχουν η Στερεά Ελλάδα (-6,88%) και το βόρειο Αιγαίο (-6,06%). Στην Αττική, η ανάλυση δείχνει μηδενικές επιπτώσεις.
      Μόνο μία περιφέρεια, η δυτικής Μακεδονία, δεν βρέχεται από θάλασσα και εκεί οι ερευνητές αναμένουν μια αύξηση του ΑΕΠ περίπου 0,87% ως το τέλος του αιώνα, αύξηση που οφείλεται στον κατασκευαστικό τομέα της περιοχής, που θα χρησιμοποιηθεί για την ανακατασκευή του κεφαλαίου που θα έχει καταστραφεί σε όλη τη χώρα.
      Ο κατασκευαστικός τομέας σημειώνει παντού αύξηση στη χώρα, εκτός από την περιφέρεια Βορείου Αιγαίου, όπου υπάρχει πτώση. Η μεγαλύτερη πτώση αφορά στον αγροτικό τομέα παραγωγής και στον δημόσιο τομέα- περίπου το 6% της παραγωγής χάνεται στην Ήπειρο και στην ανατολική Μακεδονία και στους δύο αυτούς τομείς.
      Τα ευρήματα υπογραμμίζουν την ανάγκη για οικονομικές πολιτικές ανά περιφέρεια για την αντιμετώπιση των άνισων επιπτώσεων της στάθμης της θάλασσας στις διάφορες περιφέρειες και τις οικονομίες τους.

       
    7. Περιβάλλον

      Engineer

      Η άνοδος αυτή της θερμοκρασίας, η οποία δεν σταματά να επιδεινώνεται μήνα τον μήνα εδώ και έναν χρόνο, απειλεί τη θαλάσσια ζωή και προκαλεί μεγαλύτερη υγρασία στην ατμόσφαιρα, πράγμα συνώνυμο με πιο ασταθείς καιρικές συνθήκες, όπως ισχυροί άνεμοι και καταρρακτώδεις βροχές.
      δραματική αύξηση της θερμοκρασίας των ωκεανών ανησυχεί τους επιστήμονες, οι οποίοι ζητούν να ενισχυθεί η έρευνα για τις αλλαγές που προκαλούνται, εκφράζοντας φόβους για καταστροφικές επιπτώσεις στο κλίμα στο σύνολό του.
      «Οι αλλαγές γίνονται τόσο γρήγορα που δεν είμαστε σε θέση να παρακολουθήσουμε τον αντίκτυπο» που έχουν, αναγνωρίζει ο Βίνταρ Χέλγκεσεν, εκτελεστικός γραμματέας της Διακυβερνητικής Ωκεανογραφικής Επιτροπής της UNESCO, ο οποίος τονίζει ότι «επείγει η αντιμετώπιση της υπερθέρμανσης των ωκεανών».
      «Είναι απαραίτητο να γίνουν μεγαλύτερες προσπάθειες για την παρατήρηση και την έρευνα σε πραγματικό χρόνο», δήλωσε στο AFP κατά τη Διάσκεψη της Δεκαετίας των Ωκεανών στη Βαρκελώνη, στην οποία συμμετείχαν 1.500 επιστήμονες, εκπρόσωποι κρατών ή οργανώσεων, και σήμερα ολοκληρώνονται οι εργασίες της.
      Η θερμοκρασία των ωκεανών, οι οποίοι καλύπτουν το 70% της επιφάνειας της Γης και έχουν σημαντικό ρόλο στη ρύθμιση του παγκόσμιου κλίματος, έφτασε σε νέο απόλυτο ρεκόρ τον Μάρτιο, με κατά μέσον όρο 21,07 βαθμούς Κελσίου να μετρώνται στην επιφάνεια της θάλασσας, με εξαίρεση τις ζώνες κοντά στους πόλους, σύμφωνα με το ευρωπαϊκό παρατηρητήριο Copernicus.
      Η άνοδος αυτή της θερμοκρασίας, η οποία δεν σταματά να επιδεινώνεται μήνα τον μήνα εδώ και έναν χρόνο, απειλεί τη θαλάσσια ζωή και προκαλεί μεγαλύτερη υγρασία στην ατμόσφαιρα, πράγμα συνώνυμο με πιο ασταθείς καιρικές συνθήκες, όπως ισχυροί άνεμοι και καταρρακτώδεις βροχές.
      «Δεν μπορεί να απορροφά θερμότητα στο άπειρο»
      Σύμφωνα με τους ειδικούς, οι ωκεανοί έχουν απορροφήσει από την αρχή της βιομηχανικής περιόδου το 90% της πλεονάζουσας θερμότητας που προκαλείται από την ανθρώπινη δραστηριότητα. Τα θαλάσσια περιβάλλοντα, τα οποία παράγουν σχεδόν το μισό από το οξυγόνο που αναπνέουμε επέτρεψαν κατ’αυτόν τον τρόπο στην επιφάνεια της Γης να παραμείνει κατοικήσιμη.
      «Ο ωκεανός έχει θερμοχωρητικότητα πολύ μεγαλύτερη από την ατμόσφαιρα, απορροφά πολύ περισσότερη θερμότητα, αλλά δεν μπορεί να την απορροφά στο άπειρο», προειδοποίησε η Κριστίνα Γκονθάλεθ Άρο, ερευνήτρια του Ινστιτούτου Επιστημών της Θάλασσας στη Βαρκελώνη.
      Σύμφωνα με μελέτη αναφοράς που δόθηκε στη δημοσιότητα τον Ιανουάριο, οι ωκεανοί απορρόφησαν το 2023 τεράστια ποσότητα ενέργειας, τόσο μεγάλη που θα μπορούσε να βράσει το νερό από «δισεκατομμύρια πισίνες ολυμπιακών διαστάσεων».
      Ένας από τους μεγάλους στόχους της Δεκαετίας των Ωκεανών (2021-2030) είναι ο κόσμος να διευρύνει τις γνώσεις του για την υπερθέρμανσή τους και να αποκρυπτογραφήσει τις πολλαπλές επιπλοκές της, με στόχο να προσπαθήσει να τις περιορίσει.
      «Αγνοούμε ακόμη πολλά πράγματα για τους ωκεανούς. Έχουμε χαρτογραφήσει μόνον περίπου το 25% του θαλάσσιου βυθού του πλανήτη και, ταυτοχρόνως, οφείλουμε να χαρτογραφήσουμε και να παρακολουθούμε απευθείας τις αλλαγές που προκαλούνται λόγω της κλιματικής αλλαγής», υπογράμμισε ο Χέλγκεσεν.
      Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Μετεωρολογίας, υπηρεσία του ΟΗΕ, πάνω από το 90% των ωκεανών του πλανήτη αντιμετώπισε κάποια στιγμή κατά το έτος 2023 κύματα θερμότητας, με άμεσο αντίκτυπο στο κλίμα και στα οικοσυστήματα στο σύνολο του πλανήτη (…) όποια απόσταση κι αν τα χώριζε από τη θάλασσα.
      «Βρισκόμαστε σε πορεία που προκαλεί πολλά ερωτήματα στους επιστήμονες και που μας κάνει να αναρωτιόμαστε αν υποτιμήσαμε την επερχόμενη υπερθέρμανση του πλανήτη», προειδοποίησε από τη Βαρκελώνη ο Ζαν-Πιερ Γκατουζό, ειδικός του γαλλικού Εθνικού Κέντρου Επιστημονικής Έρευνας (CNRS).
      Όλα μετράνε
      Οι δυσκολίες να εφαρμοστούν οι μεγάλες διεθνείς συμφωνίες για το περιβάλλον, όπως η Συμφωνία του Παρισιού που συνήφθη το 2015 και έχει στόχο να περιοριστεί το φαινόμενο του θερμοκηπίου, δεν προκαλούν ωστόσο αισιοδοξία, σύμφωνα με τους επιστήμονες.
      «Είμαστε πολλοί που νιώθουμε μια κάποια απογοήτευση καθώς βλέπουμε ότι παρά τις επιστημονικές αποδείξεις για την κλιματική αλλαγή και τις συνέπειές της, η υλοποίηση της συμφωνίας του Παρισιού είναι τόσο αργή, τόσο δύσκολη, τόσο επίπονη. Αυτό δεν προμηνύει τίποτα καλό» για το μέλλον, σημείωσε ο Γκατουζό.
      Οι ερευνητές αναφέρουν ωστόσο και κάποιες θετικές ενδείξεις, όπως η υιοθέτηση το 2023 από τα κράτη μέλη του ΟΗΕ --έπειτα από συνομιλίες 15 ετών-- μιας ιστορικής συμφωνίας για την προστασία της ανοιχτής θάλασσας.
      «Αν μπορούσα να στείλω ένα μήνυμα σε αυτούς στα κέντρα λήψης αποφάσεων, στους προέδρους, τους πρωθυπουργούς, ή τους επικεφαλείς επιχειρήσεων, πιστεύω ότι θα ήταν αυτό: ‘βγείτε για μια στιγμή από το φορτωμένο πρόγραμμά σας και κοιτάξτε τα παιδιά και τα εγγόνια σας στα μάτια’», απηύθυνε έκκληση ο Χέλγκεσεν.
      «Κάθε δέκατο του βαθμού μετράει, κάθε χρόνος που κερδίζουμε μετράει και ποτέ δεν είναι πολύ αργά. Είναι απόλυτη ανάγκη να μην παραιτούμαστε», απηύθυνε στο ίδιο πνεύμα έκκληση ο Ζαν-Πιερ Γκατουζό.
    8. Περιβάλλον

      Engineer

      Οι βραχυπρόθεσμοι κίνδυνοι περιλαμβάνουν ακραία καιρικά φαινόμενα ή απότομες αλλαγές στους κανονισμούς και τις συνθήκες της αγοράς που επηρεάζουν βιομηχανίες έντασης άνθρακα, όπως η ενεργειακή βιομηχανία ή οι μεταφορές, με αποτέλεσμα την απώλεια περιουσιακών στοιχείων και τη διακοπή της παραγωγής.
      Τα φαινόμενα πλημμυρών, αλλά και ανομβρίας σε πολλές περιοχές, πυρκαγιών, αυξομειώσεων στη θερμοκρασία, που καταγράφονται ήδη σε πολλές περιοχές της Ευρώπης και δη της νοτίου, απότοκα της κλιματικής αλλαγής προβληματίζουν τον ESM, που σε μελέτη που βασίζεται στα ευρήματα της Έκθεσης του European Environment Agency για το 2024, κρούει τον κώδωνα του κινδύνου, ειδικά σε κράτη μέλη με μεγάλο χρέος. 
      “Οι φυσικοί κλιματικοί κίνδυνοι είναι εντονότεροι για τις χώρες του Νότου της ζώνης του Ευρώ, στις οποίες περιλαμβάνονται αρκετές που έλαβαν στήριξη από τον ESM κατά τη διάρκεια προηγούμενων κρίσεων. Όταν οι χώρες αντιμετωπίζουν τόσο την κλιματική αλλαγή όσο και οικονομικά τρωτά σημεία, όπως ο υψηλός λόγος Χρέους προς ΑΕΠ, η ενσωμάτωση της αξιολόγησης των κλιματικών κινδύνων είναι ιδιαίτερα σημαντική για τον ESM”, επισημαίνει η ανάλυση, που προχωρά σε μέτρηση των βραχυπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων επιπτώσεων.  
      Οι βραχυπρόθεσμοι κίνδυνοι περιλαμβάνουν ακραία καιρικά φαινόμενα ή απότομες αλλαγές στους κανονισμούς και τις συνθήκες της αγοράς που επηρεάζουν βιομηχανίες έντασης άνθρακα, όπως η ενεργειακή βιομηχανία ή οι μεταφορές, με αποτέλεσμα την απώλεια περιουσιακών στοιχείων και τη διακοπή της παραγωγής.  
      Υπό εξέταση είναι, επίσης, ο τρόπος με τον οποίο αυτές οι δυσμενείς μακροοικονομικές επιπτώσεις βλάπτουν τα δημόσια οικονομικά, συμπεριλαμβανομένων τυχόν πρόσθετων δημοσιονομικών επιπτώσεων που προκαλούνται από ad-hoc αντιδράσεις πολιτικής που αποσκοπούν στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. Αποκαλυπτικές είναι οι εκτιμήσεις για το πώς μια ασυνήθιστα σκληρή ξηρασία θα μεταφραζόταν σε πρόσθετες δημόσιες δαπάνες.  
      Σύμφωνα με την ανάλυση του ESM, οι μακροπρόθεσμοι κίνδυνοι οφείλονται κυρίως στην αβεβαιότητα γύρω από τις πολιτικές επιλογές και στη γενική δυσκολία ακριβούς ποσοτικοποίησης των κλιματικών κινδύνων. Το Δίκτυο Κεντρικών Τραπεζών και Εποπτικών Αρχών (NGFS) προβλέπει μακροοικονομικά αποτελέσματα τόσο για μια ομαλή όσο και για μια άτακτη μετάβαση από την εξάρτηση από τον άνθρακα, καθώς και για σενάρια με ανεπαρκή ή μηδενική δράση πολιτικής. Στις περισσότερες χώρες της ζώνης του Ευρώ, η κλιματική αλλαγή θα επιβαρύνει την οικονομική δραστηριότητα ακόμη και με ένα σχέδιο ομαλής μετάβασης για τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα σε καθαρό μηδενισμό  έως το 2050, αλλά οι απώλειες θα είναι στις περισσότερες περιπτώσεις πολύ μεγαλύτερες εάν οι φορείς χάραξης πολιτικής παραμείνουν αδρανείς. 
      Στην περίπτωση της Ελλάδας, ένα τέτοιο, διόλου απίθανο, συμβάν “μεταφράζεται” σε αύξηση των δαπανών κατά 0,62% του ΑΕΠ και είναι η 4η μεγαλύτερη αύξηση κάτι που προφανώς επηρεάζει και το σενάριο βιωσιμότητας του χρέους.
      Υπενθυμίζεται ότι άνοδος της θερμοκρασίας 1,2 έως 2 βαθμούς Κελσίου μέχρι τα μέσα του αιώνα και κατά 2 έως 5 βαθμούς Κελσίου μετά το 2060, σε σύγκριση με το 1971-2000, αύξηση των ημερών καύσωνα κατά 10 έως 15 μέρες έως το 2050 και κατά 30-50 μέρες έως το 2100, αν δεν ληφθούν μέτρα περιορισμού των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, κίνδυνος ερημοποίησης περίπου του 40% της Ελλάδας ιδίως στα ανατολικά και νότια τμήματα, είναι μερικές από τις ζοφερές προβλέψεις που προκύπτουν από την επικαιροποίηση της έκθεσης «Οι περιβαλλοντικές, οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην Ελλάδα», που παρουσιάστηκε τον περασμένο Δεκέμβριο στην Τράπεζα της Ελλάδος.
      Σε οικονομικούς όρους, σύμφωνα με τον διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννη Στουρνάρα, το κόστος της κλιματικής αλλαγής για την Ελλάδα έως το τέλος του αιώνα υπολογίζεται σε 2,2 δισ. ευρώ τον χρόνο ή 1% του ΑΕΠ περίπου, σε σημερινές αξίες. Τα δάση που καίγονται, οι καλλιέργειες που καταστρέφονται, ο τουρισμός που θα μειώνεται όσο ανεβαίνει η θερμοκρασία αντικατοπτρίζονται σε αυτό το κόστος.
      Όπως παρατηρεί ο ESM, πολλές κυβερνήσεις και υπερεθνικοί φορείς αναπτύσσουν πολιτικές για τον περιορισμό της κλιματικής αλλαγής, δίνοντας κίνητρα στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις να μειώσουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Ωστόσο, αυτή η διαδικασία απεξάρτησης από τον άνθρακα δημιουργεί μεταβατικούς κινδύνους, καθώς οι μη συντονισμένες και ξαφνικές αλλαγές πολιτικής μπορούν να εγκλωβίσουν ορισμένα περιουσιακά στοιχεία και να διαταράξουν τα δίκτυα παραγωγής, με αποτέλεσμα να υπάρξει κύμα απωλειών θέσεων εργασίας και να απειληθεί η χρηματοπιστωτική σταθερότητα. 
    9. Περιβάλλον

      Engineer

      Η χρονιά 2023 ήταν κατά λίγο λιγότερο από 1,48 βαθμό Κελσίου πιο ζεστή στον κόσμο σε σχέση με το κλίμα της προβιομηχανικής εποχής.
      Μέσα στο 2024 ενδέχεται να καταγραφούν θερμοκρασίες που θα ξεπεράσουν το ρεκόρ θερμότητας που σημειώθηκε το 2023, προειδοποίησε σήμερα ο ΟΗΕ, ζητώντας δραστική μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.
      Υπό την ώθηση του κλιματικού φαινομένου Ελ Νίνιο, η τάση για υψηλές θερμοκρασίες - που οδηγούσε κάθε μήνα μεταξύ Ιουνίου και Δεκεμβρίου 2023 στην καταγραφή ρεκόρ θερμότητας - αναμένεται να συνεχιστεί φέτος, τόνισε ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός (WMO). Επιστήμονες της Εθνικής Υπηρεσίας Ωκεανών και Ατμόσφαιρας των ΗΠΑ (NOAA) έκαναν ακόμη και έναν υπολογισμό πιθανοτήτων: υπάρχει μία στις τρεις πιθανότητες το 2024 να είναι θερμότερο από το 2023 και 99% πιθανότητες το 2024 να συμπεριληφθεί μεταξύ των πέντε ετών με τις υψηλότερες θερμοκρασίες.
      Η χρονιά 2023 ήταν κατά λίγο λιγότερο από 1,48 βαθμό Κελσίου πιο ζεστή στον κόσμο σε σχέση με το κλίμα της προβιομηχανικής εποχής, ανακοίνωσε στα τέλη του περασμένου έτους η ευρωπαϊκή υπηρεσία Copernicus, επιβεβαιώνοντας πως πρόκειται για το πιο ζεστό έτος στην ιστορία του πλανήτη.
      Οι μέσες θερμοκρασίες της επιφάνειας των ωκεανών κατά το 2023 "διατηρήθηκαν σε υψηλό και ασυνήθιστο επίπεδο, φθάνοντας εποχικά επίπεδα ρεκόρ από τον Απρίλιο ως το Δεκέμβριο", ενισχυμένα από την επιστροφή του φαινομένου Ελ Νίνιο, πρόσθεσε η Copernicus.
    10. Περιβάλλον

      Engineer

      Η Google της Alphabet Inc. συνεργάζεται με μια εταιρεία κοινής ωφέλειας της Νεβάδα και μια νεοσύστατη εταιρεία γεωθερμικής ενέργειας για τη λειτουργία κέντρων δεδομένων με ηλεκτρική ενέργεια που προέρχεται από τη θερμότητα της ίδιας της γης, σύμφωνα με δημοσίευμα του Bloomberg.
      Η νεοφυής εταιρεία Fervo Energy θα αναπτύξει ένα γεωθερμικό εργοστάσιο ηλεκτροπαραγωγής που θα παρέχει 115 μεγαβάτ ηλεκτρικής ενέργειας στην NV Energy Inc., θυγατρική της Berkshire Hathaway Energy του Warren Buffett, σύμφωνα με ανακοίνωση της Google. Στη συνέχεια, η NV Energy θα πουλήσει την ηλεκτρική ενέργεια στην Google, βάσει συμφωνίας που πρέπει ακόμη να εγκριθεί από τις ρυθμιστικές αρχές της πολιτείας.
      Σε αντίθεση με τις ηλιακές και αιολικές εγκαταστάσεις, οι γεωθερμικές μονάδες μπορούν να λειτουργούν όλο το εικοσιτετράωρο, χρησιμοποιώντας νερό που θερμαίνεται από υπόγειους βράχους για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας χωρίς εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Η Fervo χρησιμοποιεί οριζόντιες γεωτρήσεις εντός των γεωθερμικών ταμιευτήρων για να αυξήσει την παραγωγή.
      Τα κέντρα δεδομένων καταναλώνουν όλο και μεγαλύτερη ποσότητα ηλεκτρικής ενέργειας, δημιουργώντας πρόβλημα για τις εταιρείες τεχνολογίας που έχουν θέσει στόχους για τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα που θερμαίνουν τον πλανήτη. Η ηλεκτρική ενέργεια που συμφώνησε να αγοράσει η Google από την NV Energy και τη Fervo θα μπορούσε να τροφοδοτήσει περίπου 86.000 σπίτια.
    11. Περιβάλλον

      Engineer

      Η επεξεργασία των στοιχείων για τις καμένες εκτάσεις στη χώρα μας μεταξύ 1 Φεβρουαρίου και 5 Αυγούστου 2021, με βάση τα δεδομένα του Ευρωπαϊκού Συστήματος Πληροφόρησης Δασικών Πυρκαγιών (EFFIS), δείχνει ότι ήδη υπάρχει μια σημαντική θετική απόκλιση 180% της έκτασης των φετινών καμένων εκτάσεων από τον μέσο όρο της περιόδου αναφοράς 2008-2020, σύμφωνα με το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών/meteo.gr.
      Στη βάση δεδομένων δεν έχουν υπολογιστεί ακόμη οι καμένες εκτάσεις μεταξύ 5 και 6 Αυγούστου, κυρίως της μεγάλης πυρκαγιάς στην Εύβοια, που ξεπερνά σε έκταση τα 150.000 στρέμματα, σύμφωνα με τις πρώτες δορυφορικές εκτιμήσεις του meteo.
      Σύμφωνα με την άλλη επιχειρησιακή μονάδα BEYOND του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, η αρχική εκτίμηση της καμένης έκτασης στην Εύβοια, με βάση τις ενεργές εστίες από 3/8 μέχρι και σήμερα (6/8), είναι περίπου 35.000 εκτάρια (ένα εκτάριο ισούται με δέκα στρέμματα). Η χαρτογράφηση θα συνεχιστεί με εικόνες υψηλής ανάλυσης των δορυφόρων Sentinel.
    12. Περιβάλλον

      Engineer

      Tα πρώτα απευθείας, δορυφορικά στοιχεία πως, καθώς αυξάνεται η πληθυσμιακή πυκνότητα μιας πόλης, το διοξείδιο του άνθρακα που εκπέμπεται ανά άτομο μειώνεται, με κάποιες αξιοσημείωτες εξαιρέσεις, παρέχει νέα μελέτη της NASA και πανεπιστημίων πάνω στις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα από 20 μεγάλες πόλεις ανά τον κόσμο. Παράλληλα η έρευνα δείχνει πώς οι δορυφορικές μετρήσεις του συγκεκριμένου αερίου θερμοκηπίου μπορούν να παρέχουν στις ταχέως αναπτυσσόμενες πόλεις νέα εργαλεία για την παρακολούθηση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και την αξιολόγηση των επιπτώσεων των επιλογών πολιτικής και υποδομών για βελτιωμένη αποδοτικότητα από πλευράς ενέργειας.
      Οι πόλεις αντιπροσωπεύουν πάνω από το 70% των παγκόσμιων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα που σχετίζονται με την παραγωγή ενέργειας και η ταχεία αστικοποίηση αυξάνει τον αριθμό και το μέγεθός τους. Ωστόσο κάποιες πυκνοκατοικημένες πόλεις εκπέμπουν περισσότερο κατά κεφαλήν διοξείδιο του άνθρακα από άλλες.

      Οι ατμοσφαιρικοί επιστήμονες Ντιέν Γου και Τζον Λιν του University of Utah, σε συνεργασία με συναδέλφους τους στο Goddard Space Flight Center της NASA και στο University of Michigan υπολόγισαν τις κατά κεφαλήν εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα από 20 αστικές περιοχές σε διάφορες ηπείρους χρησιμοποιώντας πρόσφατες εκτιμήσεις πάνω στο διοξείδιο του άνθρακα από τον δορυφόρο OCO-2 της NASA, τον οποίο διαχειρίζεται το JPL της NASA. Όπως έδειξε η έρευνα, πόλεις με μεγαλύτερες πληθυσμιακές πυκνότητες είχαν γενικά κατά κεφαλήν μικρότερες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα- ενώ προέκυψαν και επιπλέον χρήσιμα στοιχεία. «Δεν είναι πλήρης η εικόνα, εφόσον βλέπουμε μόνο τις τοπικές, απευθείας εκπομπές, αλλά η μελέτη μας παρέχει μια εναλλακτική απευθείας παρατηρησιακή εκτίμηση που έλειπε εντελώς στο παρελθόν» είπε ο Έρικ Κορτ, του University of Michigan.
      Επιστήμονες υπέθεταν πως οι πιο πυκνοκατοικημένες αστικές περιοχές γενικά εκπέμπουν λιγότερο διοξείδιο του άνθρακα κατά άτομο επειδή είναι πιο αποδοτικές ενεργειακά- δηλαδή χρειάζεται λιγότερη ενέργεια ανά άτομο, δεδομένης της χρήσης μέσων μαζικής μεταφοράς, αποδοτικότερων συστημάτων θέρμανσης κ.α. Τα δορυφορικά δεδομένα μπορούν να βοηθήσουν στην καλύτερη κατανόηση αυτού του συσχετισμού.
    13. Περιβάλλον

      Engineer

      Η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου μετέθεσε για μια πενταετία νωρίτερα την αρχική δέσμευσή της για πλήρη απαγόρευση πωλήσεων νέων αυτοκινήτων με συμβατικούς κινητήρες, βενζίνης, πετρελαίου ή υβριδικής τεχνολογίας. Έτση η καταληκτική χρονική προθεσμία ορίζεται για το 2035 από το 2040 που ήταν το αρχικό χρονοδιάγραμμα, όπως ανακοίνωσε προ ημερών Βρετανός πρωθυπουργός, Μπόρις Τζόνσον. Ωστόσο, αρκετοί ειδήμονες για ζητήματα κλιματικής αλλαγής αντέτειναν πως ο κ. Τζόνσον, δεν γνωρίζει ούτε ποιό είναι το διακύβευμα, αλλά ούτε έχει επιδείξει προθυμία να χρηματοδοτήσει την αναγκαία δράση.
      Η μεταφορά της προθεσμίας το 2035, όπως αναφέρει το BBC, έγινε διότι οι επιστήμονες κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, προειδοποιώντας ότι για να εκπληρωθεί ο στόχος του Ηνωμένου Βασιλείου για μηδενικές εκπομπές ρύπων έως το 2050, η διορία για το 2040 δεν θα επαρκούσε.
      Η αλλαγή προγραμματισμού εντάχθηκε στην εκδήλωση που έγινε στο Λονδίνο και αφορά στην προαναγγελία της ετήσιας διεθνούς διάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών για το Κλίμα, που θα πραγματοποιηθεί, φέτος, στην Γλασκώβη (COP 260.) Ο κ. Τζόνσον δήλωσε ότι το 2020 θα αποτελέσει έτος-σταθμό για την ανάληψη δράσης κατά της κλιματικής αλλαγής και τόνισε ότι, εάν είναι εφικτό, θα μετατεθεί για ακόμη νωρίτερα η προθεσμία για την απαγόρευση των πωλήσεων συμβατικών οχημάτων στη χώρα. Και ενώ αρχικά, όταν έγινε η πρώτη ανακοίνωση, τον Ιούλιο του 2017, δεν είχαν συμπεριληφθεί στην απαγόρευση τα υβριδικά αυτοκίνητα που συνδυάζουν καθαρή και συμβατική τεχνολογία κίνησης, πλέον έχουν ενταχθεί και αυτά στον κατάλογο της απαγόρευσης.
      Τούτο σημαίνει πως από τη στιγμή που τεθεί σε ισχύ η απαγόρευση, οι Βρετανοί καταναλωτές θα μπορούν να αποκτούν όχημα το οποίο θα κινείται, είτε με υδρογόνο, είτε με ηλεκτρική ενέργεια. Και ενώ ο Μπόρις Τζόνσον αναφερόταν, προ ημερών, στην ευθύνη των χωρών απέναντι στον πλανήτη, μόλις στα τέλη της προηγούμενης εβδομάδας απέλυσε την πρώην πρόεδρο της επιτροπής για τη διοργάνωση της διάσκεψης COP 26, Kλερ Ο’ Νιλ. Σε επιστολή που απηύθυνε στον Μπόρις Τζόνσον, αναφέρει με πικρία, ότι δεν έλαβε τη στήριξη που ανέμενε από την κυβέρνηση, ώστε να διεκπεραιώσει το έργο της, ούτε σε επίπεδο στελεχών, ούτε σε επίπεδο χρηματοδότησης. H κα. Ο’ Νιλ επισήμανε ακόμα ότι ο πρωθυπουργός της είχε εξομολογηθεί πως δεν κατανοούσε ακριβώς το τί σημαίνει κλιματική αλλαγή, αναφέρει το BBC.
    14. Περιβάλλον

      Engineer

      Όπως δείχνει το παρακάτω infographics του ΑΠΕ-ΜΠΕ, μεγάλες είναι οι απώλειες σε ανθρώπους αλλά και σε δασικές εκτάσεις και υλικές υποδομές από τις πυρκαγιές στην Αυστραλία:
      - Τουλάχιστον 25 νεκροί
      - Τουλάχιστον 480 εκατ. ζώα νεκρά, μόνο στη Ν. Νέα Ουαλία
      - 2.000 κατεστραμμένα σπίτια
      - 48 εκατ. στρ. καμμένη γη

       
    15. Περιβάλλον

      Engineer

      Είναι πια δυνατή η πρόγνωση της εξάπλωσης μιας ενεργής δασικής πυρκαγιάς, αν είναι γνωστό το ακριβές σημείο και η ώρα έναρξής της. Οι καιρικές συνθήκες και η κατάσταση της καύσιμης ύλης παίζουν τον πιο σημαντικό ρόλο στην εκδήλωση και στην εξάπλωση των δασικών πυρκαγιών. Για το λόγο αυτό, κρίνεται αναγκαία η περαιτέρω επέκταση του δικτύου των μετεωρολογικών σταθμών στη χώρα μας.
      Αυτά αναφέρουν, μεταξύ άλλων, οι ερευνητές και επιστημονικοί συνεργάτες του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών-meteo Θόδωρος Γιάνναρος, Κωνσταντίνος Λαγουβάρδος, Σταύρος Ντάφης, Βασιλική Κοτρώνη και Σάκης Καραγιαννίδης σε τέσσερις ερωταπαντήσεις τους σχετικά με την αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών.
      ΕΡ: Πώς γίνεται η εκτίμηση του κινδύνου εκδήλωσης και εξάπλωσης των πυρκαγιών;
      ΑΠ: Οι καιρικές συνθήκες και η κατάσταση της καύσιμης ύλης παίζουν τον πιο σημαντικό ρόλο στην εκδήλωση και στην εξάπλωση των δασικών πυρκαγιών. Τόσο προγνωστικά όσο και σε πραγματικό χρόνο χρειαζόμαστε πληροφορίες για τις επικρατούσες καιρικές συνθήκες (θερμοκρασία, άνεμο, υγρασία, βροχόπτωση). Για το σκοπό αυτό, στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών χρησιμοποιούμε προγνωστικά μετεωρολογικά μοντέλα και το πυκνό δίκτυο επίγειων μετεωρολογικών σταθμών. Για τον υπολογισμό των πυρο-μετεωρολογικών δεικτών, μέσω των οποίων γίνεται η εκτίμηση της επικινδυνότητας εκδήλωσης και εξάπλωσης μιας πυρκαγιάς, χρησιμοποιούνται δεδομένα θερμοκρασίας, σχετικής υγρασίας, ταχύτητας του ανέμου και ύψους βροχόπτωσης. Επιπροσθέτως, υψηλής ανάλυσης γεωχωρικά δεδομένα για τον τύπο βλάστησης μάς δίνουν πληροφορίες για το είδος της καύσιμης ύλης (π.χ. πεύκα, θάμνοι), η κατάσταση της οποίας (πόσο ξηρή είναι) μεταβάλλεται ανάλογα με τις επικρατούσες καιρικές συνθήκες.
      ΕΡ: Είναι δυνατή η πρόγνωση της εξάπλωσης των πυρκαγιών σε πραγματικό χρόνο;
      ΑΠ: Πλέον είναι δυνατή η πρόγνωση της εξάπλωσης μιας ενεργής δασικής πυρκαγιάς γνωρίζοντας το ακριβές σημείο και την ώρα έναρξής της. Το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών ανέπτυξε και εφαρμόζει επιχειρησιακά το προγνωστικό σύστημα IRIS, το οποίο βασίζεται στην προσομοίωση και στην παραμετροποίηση των τριών βασικών στοιχείων που καθορίζουν τη συμπεριφορά κάθε δασικής πυρκαγιάς: (1) του καιρού, (2) της τοπογραφίας και (3) της καύσιμης ύλης. Το IRIS είναι ένα σύστημα ταχείας απόκρισης, το οποίο λαμβάνει υπόψη την αμφίδρομη αλληλεπίδραση καιρού-φωτιάς («η φωτιά δημιουργεί το δικό της καιρό») και το οποίο μέσα σε λιγότερο από μία ώρα μπορεί να παράσχει στις αρμόδιες αρχές προγνώσεις εξάπλωσης πυρκαγιάς για τις επόμενες 24 ώρες. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι στην πρόγνωση της εξάπλωσης από το αριθμητικό μοντέλο "IRIS" δεν λαμβάνονται υπόψη οι προσπάθειες πυρόσβεσης, δίνοντας έτσι στις αρμόδιες αρχές το χειρότερο σενάριο εξάπλωσης της πυρκαγιάς με σκοπό την βέλτιστη προετοιμασία.
      ΕΡ: Πώς εντοπίζουμε έγκαιρα τις δασικές πυρκαγιές;
      ΑΠ: Ο εντοπισμός των πυρκαγιών είναι δυνατός είτε μέσω επίγειων μέσων (κάμερες, περιπολίες), είτε από δορυφορικά δεδομένα υψηλής ανάλυσης. Σήμερα, οι δορυφόροι μάς δίνουν πληροφορίες για το θερμικό πεδίο μιας δασικής πυρκαγιάς σε ικανοποιητική χωρική και χρονική ανάλυση. Το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Αθηνών, έχουν αναπτύξει ειδικούς αλγόριθμους για τον έγκαιρο εντοπισμό πυρκαγιών από γεωστατικούς και πολικής τροχιάς δορυφόρους, δεδομένα τα οποία είναι δημόσια στο κοινό και κυρίως παρέχονται επιχειρησιακά στην αρμόδιες αρχές.
      ΕΡ: Τι πρέπει να γίνει ακόμη για περαιτέρω θωράκιση της χώρας μας απέναντι στις δασικές πυρκαγιές;
      ΑΠ: Αρχικά, τα προγνωστικά μοντέλα εξάπλωσης πυρκαγιών μπορούν να χρησιμοποιηθούν για προσομοιώσεις υποθετικών σεναρίων εκδήλωσης πυρκαγιών με σκοπό την καλύτερη προετοιμασία των αρμόδιων αρχών. Επιπροσθέτως, η περαιτέρω επέκταση του δικτύου των μετεωρολογικών σταθμών κρίνεται απαραίτητη για τη μάχη κατά των πυρκαγιών, ώστε να γνωρίζουμε εγκαίρως τις επικίνδυνες συνθήκες που διαμορφώνονται πριν ακόμη ξεκινήσει μια δασική πυρκαγιά, αλλά και κατά τη διάρκεια της πυρόσβεσης και αναχαίτισης των μετώπων της φωτιάς.
      Στο πλαίσιο του διακρατικού ερευνητικού έργου INTERREG-BALKAN-MEDITERRANEAN 2014-2020-DISARM (Drought and fIreobServatory and eArly waRning systeM) το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών/meteo.gr ανέπτυξε την τελευταία διετία εργαλεία πρόγνωσης εκδήλωσης και εξάπλωσης πυρκαγιών. Στο έργο συμμετέχει η Ελλάδα ως συντονιστής, η Κύπρος και η Βουλγαρία. Το έργο συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και εθνικούς πόρους των συμμετεχόντων κρατών.
      (πηγή: ΑΠΕ/ΜΠΕ)
    16. Περιβάλλον

      Engineer

      “Καθαρά” από υπολείμματα φυτοπροστατευτικών ουσιών ή έστω εντός των ορίων που έχουν καθοριστεί από τη νομοθεσία εξακολουθούν να είναι τα τρόφιμα που καταναλώνουμε σύμφωνα με την τελευταία ετήσια έκθεση της ΕFSA για το έτος 2017.
      Ωστόσο, μεταξύ των χωρών που πραγματοποιήθηκαν δειγματοληπτικοί έλεγχοι τα υψηλότερα ποσοστά υπέρβασης των Ανώτατων Ορίων Καταλοίπων αναφέρθηκαν για προϊόντα από την Κύπρο, την Ελλάδα και τη Γαλλία (περισσότερο από 4% των δειγμάτων)
      Δείγματα ελέγχου ελήφθησαν από τα παρακάτω προϊόντα διατροφής: πορτοκάλια, αχλάδια, ακτινίδια, κουνουπίδια, κρεμμύδια, καρότα, πατάτες, φασόλια (αποξηραμένα), σπόροι σίκαλης, κόκκοι αποφλοιωμένου ρυζιού, λίπος πουλερικών και πρόβειο λίπος.
      Τα αποτελέσματα για το 95,9% των δειγμάτων που αναλύθηκαν (84.627) βρίσκονται εντός των νόμιμων ορίων. Από αυτά, το 54,1% περιείχαν υπολείμματα φυτοπροστατευτικών ουσιών κάτω από το όριο ποσοστικοποίησης και το 41,8% περιείχαν ποσότητες φυτοπροστατευτικών ουσιών κάτω από Ανώτατα Όρια Καταλοίπων (MRLs).
      Το ποσοστό υπέρβασης των Ανώτατων Ορίων Καταλοίπων ήταν αυξημένο σε σχέση με το 2016 (4,1% έναντι 3,8%).
      Εγχώρια δειγματοληψία για Ελλάδα και Ισπανία
      Οι χώρες με τα υψηλότερα ποσοστά δειγματοληψίας εισαγόμενων προϊόντων από τρίτες χώρες ήταν η Βουλγαρία (95,4%), οι Κάτω Χώρες (63,7%), η Λιθουανία (49,1%) και η Σουηδία (46,8%).
      Η Ελλάδα και η Ισπανία επικεντρώθηκαν κυρίως στην εγχώρια δειγματοληψία (πάνω από το 80% των δειγμάτων που αναλύθηκαν).
      Το ποσοστό υπέρβασης των Ανώτατων Ορίων Καταλοίπων (MRLs) στα δείγματα από Τρίτες Χώρες ήταν υψηλότερο (7,6%) σε σύγκριση με αυτό στα δείγματα τροφίμων από χώρες της ΕΕ (2,6%).
      Για τα τρόφιμα από χώρες του Ε.Ο.Χ. (Νορβηγία, Ισλανδία) υπέρβαση των ορίων διαπιστώθηκε στο 2,4% των δειγμάτων.
      Όσον αφορά τη χώρα μας ελήφθησαν 2.623 δείγματα και όπως αναφέρθηκε παραπάνω αφορούσαν κυρίως εγχώρια δειγματοληψία (85,9%). Πάνω από τα επιτρεπτά Ανώτατα Όρια Καταλοίπων ανήλθε το 5,9% των δειγμάτων.
      Βιολογικά προϊόντα και σύγκριση με συμβατικά
      Αναφορικά με τα δείγματα από βιολογικά τρόφιμα, το 86,3% αυτών δεν περιείχαν υπολείμματα φυτοπροστατευτικών ουσιών άνω του ορίου ποσοστικοποίησης, ενώ το 12,2% περιείχε κατάλοιπα εντός των νόμιμων ορίων.
      Υπέρβαση των Ανώτατων Ορίων Καταλοίπων διαπιστώθηκε στο 1,5% των οργανικών δειγμάτων που αναλύθηκαν.
      Σε σύγκριση με τα συμβατικά παραγόμενα τρόφιμα (μη βιολογικά), η υπέρβαση των MRL ήταν σημαντικά χαμηλότερα στα βιολογικά τρόφιμα. Το 2017, το ποσοστό υπέρβασης των Ανώτατων Ορίων ήταν 1,5% για τα βιολογικά τρόφιμα, ενώ 4,3% για τα συμβατικά τρόφιμα. Διαπιστώθηκαν σημαντικές διαφορές, ιδίως για τα φρούτα, τους ξηρούς καρπούς, τα λαχανικά και τα δημητριακά.
      Σύγκριση βιολογικών και συμβατικών τροφίμων
      Προϊόντα ζωικής προέλευσης
      Στα περισσότερα δείγματα από προϊόντα ζωικής προέλευσης που αναλύθηκαν (87.5%) δεν προσδιορίστηκε η ύπαρξη υπολειμμάτων φυτοπροστατευτικών ουσιών άνω του ορίου ποσοτικοποίησης, ενώ το 12.5% αυτών βρέθηκαν να περιέχουν ένα ή περισσότερα παρασιτοκτόνα σε ποσοτικά προσδιορισμένες συγκεντρώσεις.
      Υπέρβαση των Ανώτατων Ορίων Καταλοίπων εντοπίστηκε στο 1,1% των δειγμάτων.
      Περισσότερα από ένα φυτοφάρμακα
      Υπολείμματα πολλαπλών φυτοπροστατευτικών ουσιών αναφέρθηκαν στο 27,5% των δειγμάτων.
      Η συχνότητα πολλαπλών υπολειμμάτων στα μη επεξεργασμένα προϊόντα (29%) ήταν υψηλότερη από ό, τι στα μεταποιημένα προϊόντα (12,0%).
      Δείτε αναλυτικά τα αποτελέσματα ανά χώρα και ανά προϊόν εδώ.
      Δείτε ολόκληρη την έκθεση εδώ.
    17. Περιβάλλον

      Engineer

      Μπορεί η δασική έκταση των μεσογειακών χωρών να σημείωσε αύξηση κατά 1,8 εκατ. εκτάρια (αύξηση κατά 2%) την περίοδο 2010 – 2015, ωστόσο οι έντονες πιέσεις που αντιμετωπίζουν τα δάση της Μεσογείου δεν αφήνουν περιθώρια εφησυχασμού.
      Η δασική έκταση
      Σύμφωνα με έκθεση του FAO, τα δάση της Μεσογείου καταλαμβάνουν το 2% της παγκόσμιας δασικής έκτασης (88 εκατ. εκτάρια), περίπου δηλαδή όσο το μέγεθος της Γαλλίας και της Ιταλίας μαζί.
      Περίπου το ίδιο μέγεθος καταλαμβάνουν οι υποβαθμισμένες εκτάσεις των μεσογειακών χωρών, οι οποίες ανέρχονται σε 80 εκατ. εκτάρια ενώ κάθε χρόνο πάνω από 400.000 εκτάρια δάσος γίνονται στάχτη.
      Παρά το γεγονός ότι ο αριθμός των πυρκαγιών μειώθηκε στα βόρεια και βορειοανατολικά της Μεσογείου τις τελευταίες δεκαετίες, ο αριθμός των μεγάλων πυρκαγιών (που επηρεάζουν πάνω από 500 εκτάρια) έχει αυξηθεί. Η έκθεση προβλέπει ότι αυτή η τάση – συνολικά λιγότερες αλλά μεγαλύτερες πυρκαγιές – θα συνεχιστεί.
      Στην ίδια εύθραυστη κατάσταση βρίσκεται η πανίδα και η χλωρίδα των μεσογειακών δασών με τουλάχιστον 339 είδη να απειλούνται με εξαφάνιση. Τα δάση στην Ισπανία, την Ιταλία, την Ελλάδα, την Τουρκία και το Μαρόκο έχουν τον υψηλότερο αριθμό απειλούμενων ειδών (26% στην Ισπανία, 24% στην Ιταλία, 21% στην Ελλάδα, 17% στην Τουρκία, 15% στο Μαρόκο).
      Η περιοχή της Μεσογείου
      Υπερεκμετάλλευση φυσικών πόρων και κλιματική αλλαγή
      Ο πληθυσμός της Μεσογείου διπλασιάστηκε μεταξύ του 1960 και του 2015, φθάνοντας τα 537 εκατομμύρια και εκτιμάται ότι θα ανέλθει σε 670 εκατομμύρια μέχρι το 2050. Μολονότι οι δημογραφικές μεταβολές στο βόρειο τμήμα της Μεσογείου ήταν μικρές, η ταχεία πληθυσμιακή ανάπτυξη στο νοτιοανατολικό τμήμα οδήγησε σε υπερβολική εκμετάλλευση των φυσικών πόρων.
      Η υποβάθμιση των δασών στο βόρειο τμήμα της Μεσογείου οφείλεται κυρίως στην εγκατάλειψη της γης και στις πυρκαγιές, ενώ τα δάση στα νοτιοανατολικά αντιμετωπίζουν την υπερεκμετάλλευση, την υπερβόσκηση και την πίεση του πληθυσμού.
      Τέλος, η κλιματική αλλαγή παραμένει η σημαντικότερη απειλή για όλα τα δάση της Μεσογείου. Η αύξηση της θερμοκρασίας, οι ασταθείς βροχοπτώσεις και οι ξηρασίες μεγάλης διάρκειας θα αλλάξουν σημαντικά την κάλυψη και την κατανομή των δασών τα επόμενα χρόνια στις χώρες της Μεσογείου.
    18. Περιβάλλον

      Engineer

      Το ένα τρίτο των προστατευόμενων περιοχών του πλανήτη βρίσκονται πλέον υπό τη συνεχή και εντεινόμενη ανθρώπινη πίεση και παρέμβαση, λόγω της κατασκευής δρόμων, της αποψίλωσης των δασών, των γεωργικών καλλιεργειών, της αστικοποίησης, των εξορυκτικών και άλλων δραστηριοτήτων, με συνέπεια να έχουν καταντήσει μόνο κατ’ όνομα προστατευόμενες.
      Αυτό είναι το – μάλλον σοκαριστικό- συμπέρασμα μιας νέας διεθνούς επιστημονικής έρευνας, της μεγαλύτερης του είδους της μέχρι σήμερα, σύμφωνα με την οποία προστατευόμενες εκτάσεις συνολικά έξι εκατομμυρίων τετραγωνικών χιλιομέτρων ή διπλάσιες σε έκταση από την Αλάσκα έχουν υποβαθμισθεί από τις ποικίλες ανθρώπινες παρεμβάσεις.
      Από το 1992 έως σήμερα οι προστατευόμενες περιοχές παγκοσμίως έχουν περίπου διπλασιασθεί. Ο αριθμός τους ξεπερνά πλέον τις 202.000 και καλύπτουν πάνω από το 15% της ξηράς της Γης (και το 8% των θαλασσών), με στόχο να φθάσουν το 17% έως το 2020, όπως είχε συμφωνηθεί στο πλαίσιο της Σύμβασης του ΟΗΕ για τη Βιολογική Ποικιλότητα, που είχε υπογραφεί στο Ρίο το 1992. Αν και το καθεστώς τους ποικίλει διεθνώς, ο κοινός στόχος είναι η προστασία της φύσης στην επικράτειά τους.
      Οι ερευνητές, με επικεφαλής την Κένταλ Τζόουνς της Σχολής Γεωεπιστημών και Περιβάλλοντος του αυστραλιανού Πανεπιστημίου της Κουίνσλαντ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Science», ανέλυσαν την κατάσταση σε σχεδόν 50.000 προστατευόμενες περιοχές (το ένα τέταρτο του συνόλου) και υπολόγισαν ότι το παγκόσμιο «ανθρώπινο αποτύπωμα» στις προστατευόμενες περιοχές είναι περίπου το μισό σε σχέση με τον παγκόσμιο μέσο όρο, όμως εμφανίζει επιδείνωση μετά το 1992.
      Η μελέτη εκτιμά ότι έχει υποβαθμισθεί το 33% των προστατευόμενων περιοχών στην ξηρά, με συνέπεια, μεταξύ άλλων, να απειλείται η βιοποικιλότητα σε αυτές τις περιοχές. Από τις 111 χώρες που έχουν ορίσει προστατευόμενες περιοχές, στις 74 -πλούσιες και φτωχές- υπάρχουν μικρότερα ή μεγαλύτερα προβλήματα.
      Το 42% των προστατευόμενων περιοχών είναι πολύ ικανοποιητικά προστατευόμενες, δηλαδή απαλλαγμένες από σχεδόν κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα, ενώ το 10% είναι από κάθε άποψη προστατευόμενες, χωρίς την παραμικρή ανθρώπινη παρέμβαση, κυρίως σε απομονωμένες περιοχές της Ρωσίας και της Κίνας.
      Η μελέτη προειδοποιεί ότι οι κυβερνήσεις συστηματικά υπερεκτιμούν το επίπεδο της προστασίας της φύσης και της πανίδας στις προστατευόμενες περιοχές. Η μεγαλύτερη απόσταση ανάμεσα στα λόγια και στην πράξη εντοπίζεται στις προστατευόμενες περιοχές της νότιας Ασίας, της Ευρώπης και της Αφρικής.
    19. Περιβάλλον

      Engineer

      Τα αποτελέσματα της Ετήσιας Γεωργικής Στατιστικής Έρευνας για το έτος 2018 δημοσίευσε η Ελληνική Στατιστική Αρχή.
      Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ η καλλιεργούμενη γεωργική έκταση (αροτραίες καλλιέργειες, κηπευτική γη, μόνιμες καλλιέργειες και αγραναπαύσεις) κατά το έτος 2018 ανήλθε σε 32 εκατ. στρέμματα.
      Συγκεκριμένα:
      το 53,4% της καλλιεργούμενης έκτασης χρησιμοποιήθηκε για αροτραίες καλλιέργειες το 1,9% για κηπευτικές το 33,7% για μόνιμες καλλιέργειες και το 11,0% ήταν αγραναπαύσεις Επισημαίνεται επίσης η αύξηση κατά 20,6% των εκτάσεων με καλλιέργειες αρωματικών φυτών σε σχέση με το 2017 και η “κατάκτηση” της πρώτης θέσης από τους ελαιώνες οι οποίοι ξεπέρασαν τη συνολική έκταση των σιτηρών.
      Κάλυψη χρησιμοποιούμενης γεωργικής γης, κατά κατηγορία καλλιέργειας (σύνολο Χώρας), 2017–2018
      Βρείτε ολόκληρη την έρευνα της ΕΛΣΤΑΤ εδώ ενώ στατιστικά στοιχεία για τα έτη 2014 – 2016 θα βρείτε εδώ.
    20. Περιβάλλον

      Engineer

      Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εξέδωσε σήμερα κανονισμό για τη θέσπιση πλαισίου για τη συμπερίληψη των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου και των απορροφήσεων από δραστηριότητες χρήσης γης, αλλαγής χρήσης γης και δασοπονίας στο πλαίσιο για το κλίμα και την ενέργεια έως το 2030.
      Αυτή η νομοθετική πράξη θα συμβάλει στη μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου της ΕΕ κατά την περίοδο 2021-2030 μέσω της βελτιωμένης προστασίας και διαχείρισης της γης και των δασών σε ολόκληρη την Ε.Ε..
      Οι τομείς της χρήσης γης και της δασοπονίας περιλαμβάνουν τη χρήση εδαφών, δέντρων, φυτών, βιομάζας και ξυλείας, που μπορούν να συμβάλουν με μοναδικό τρόπο σε μια ισχυρή πολιτική για το κλίμα. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι ο τομέας όχι μόνον εκπέμπει αέρια του θερμοκηπίου, αλλά μπορεί και να απορροφά CO₂ από την ατμόσφαιρα. Τα δάση της ΕΕ απορροφούν το ισοδύναμο του 10% περίπου όλων των ετήσιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στην ΕΕ.
      Ο νέος κανονισμός παρέχει το πλαίσιο με το οποίο διασφαλίζεται ότι οι εκπομπές και οι απορροφήσεις από τον εν λόγω τομέα λαμβάνονται υπόψη. Με τον τρόπο αυτόν, η ΕΕ θα μπορέσει να επιτύχει τον στόχο της στο πλαίσιο της Συμφωνίας των Παρισίων για μείωση των εκπομπών κατά τουλάχιστον 40 % έως το 2030.
      Ο κανονισμός δεν ορίζει καμία υποχρέωση για ιδιωτικούς φορείς, αγρότες ή δασοπόνους.
      Ο κανονισμός: http://data.consilium.europa.eu/doc/document/PE-68-2017-INIT/el/pdf
    21. Περιβάλλον

      GTnews

      Η ανακύκλωση συσκευασιών βαίνει προς αδιέξοδο; Η Ελληνική Εταιρεία Ανακύκλωσης και Αξιοποίησης (ΕΕΑΑ Α.Ε.), ευρύτερα γνωστή για το δίκτυο των μπλε κάδων που είναι αναπτυγμένο σχεδόν σε κάθε ελληνικό δήμο και καλύπτει σχεδόν το σύνολο του πληθυσμού της χώρας, ετοιμάζεται να συρρικνώσει τις δραστηριότητές της.
      Με επιστολές της προς δήμους και Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦΟΔΣΑ) –στους οποίους συμμετέχουν περισσότεροι του ενός δήμοι- η εταιρεία έχει ενημερώσει ότι δεν προτίθεται να ανανεώσει τις μεταξύ τους συμβάσεις συνεργασίας με τους όρους που ίσχυαν έως για περίπου μια 20ετία, επικαλούμενη την εκτεταμένη εισφοροδιαφυγή, δηλαδή τη μη καταβολή των τελών συσκευασίας που υποχρεούνται να πληρώνουν οι επιχειρήσεις-παραγωγοί συσκευασμένων προϊόντων.
      Πολλές από αυτές τις συμβάσεις λήγουν τον Δεκέμβρη του 2022. Θα διακοπεί εντελώς η συνεργασία μεταξύ μιας σειράς δήμων και ΕΕΑΑ και θα τιναχθεί στον αέρα η ανακύκλωση συσκευασιών σε μια σειρά πόλεων ή πρόκειται για την αφετηρία μιας σταδιακής συρρίκνωσης της ανακύκλωσης που επιτυγχάνεται σήμερα μέσω των μπλε κάδων;
      Τα στοιχεία που παρουσιάζει η ΕΕΑΑ οδηγούν στο συμπέρασμα ότι μπορεί να μειωθεί έως και κάτω από το ήμισυ η δραστηριότητά της. Τόσο από πλευράς εταιρείας, όσο και από πλευράς δήμων, τονίζεται η ανάγκη κυβερνητικών πρωτοβουλιών και λήψης μέτρων για να παταχθεί η εισφοροδιαφυγή και να μην καταρρεύσει η ανακύκλωση συσκευασιών.
      Η ΕΕΑΑ αποτελεί το πρώτο σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης αποβλήτων στην Ελλάδα και λειτουργεί για περίπου μια 20ετία, αναπτύσσοντας σχεδόν σε όλη την ελληνική επικράτεια ένα δίκτυο μπλε κάδων, όπου οι πολίτες αφήνουν ανακυκλώσιμα υλικά (πλαστικό, αλουμίνιο, χαρτί/χαρτόνι, γυαλί που απορρίπτεται στους μπλε κώδωνες).
      Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΕΑΑ, με την εταιρεία έχουν συμβληθεί 306 δήμοι και δημοτικοί φορείς, καλύπτοντας το 96% του πληθυσμού της χώρας. Πρόκειται για ένα ιδιωτικό σύστημα ανακύκλωσης συσκευασιών: αν και μεγαλομέτοχος της εταιρείας είναι η Κεντρική Ενωση Δήμων Ελλάδος (ΚΕΔΕ) με ποσοστό 35%, το 65% ανήκει σε μεγάλες επιχειρήσεις που παράγουν και μεγάλες ποσότητες συσκευασμένων προϊόντων (Coca-Cola 3E, Pepsico Hellas, Nestlé Ελλάς, Αθηναϊκή Ζυθοποιία, Πρόκτερ & Γκαμπλ Ελλάς κ.ά.).
      Η λειτουργία της ΕΕΑΑ εξαρτάται και από πλήθος άλλων επιχειρήσεων που παράγουν συσκευασμένα προϊόντα και από τις εισφορές που καταβάλλουν (ανάλογα με τις παραγόμενες ποσότητες συσκευασιών και από τα χρήματα που καταβάλλουν οι καταναλωτές με την αγορά προϊόντων) συγκεντρώνονται πόροι για την αγορά εξοπλισμού ανακύκλωσης (μπλε κάδοι, απορριμματοφόρα κ.λπ.) και την οργάνωση Κέντρων Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΚΔΑΥ).
      Υπολογίζονται σε 3.117 οι συμβεβλημένες με την ΕΕΑΑ επιχειρήσεις (κατά 64% δραστηριοποιούνται στον κλάδο των τροφίμων και των ποτών). Δεν είναι όμως όλες οι επιχειρήσεις που παράγουν συσκευασμένα προϊόντα συμβεβλημένες με την ΕΕΑΑ ή το έτερο σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης, την «Ανταποδοτική Ανακύκλωση», με αποτέλεσμα να προκύπτει μεγάλη εισφοροδιαφυγή από πλευράς παραγωγών συσκευασιών.
      Πόροι που χάνονται
      Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία των αρμόδιων αρχών τα απόβλητα συσκευασίας που εισφοροδιαφεύγουν υπολογίζονται στο 45% των ποσοτήτων που “πέφτουν” ετησίως στην αγορά. Δηλαδή, 20 χρόνια μετά την ψήφιση του σχετικού νόμου, σχεδόν η μία στις δυο συσκευασίες δεν συμμετέχει σε κανένα σύστημα ανακύκλωσης με συνέπεια να χάνονται πόροι για την ανακύκλωση περίπου 22 εκατ. ευρώ ετησίως. Και αυτό συνεχίζεται για 20 χρόνια.
      Το μερίδιο στην ανακύκλωση συσκευασιών που αντιστοιχεί στην ΕΕΑΑ ανέρχεται στο 46%, όμως η εταιρεία «παράγει διπλάσιο αποτέλεσμα από τη νομική της υποχρέωση», συμβάλλοντας κατά 95% στο εθνικό αποτέλεσμα ανακύκλωσης συσκευασιών. Ειδικότερα, στοιχεία της ΕΕΑΑ αναφέρουν ότι οι συμβεβλημένες με την ίδια ποσότητες συσκευασιών ανέρχονται σε περίπου 376.000 τόνους, αλλά η εταιρεία καταγράφει επιδόσεις που το 2021 ξεπέρασαν κάθε προηγούμενο φτάνοντας τους 576.000 τόνους ανακυκλώσιμων υλικών, από τους οποίους αξιοποιήθηκαν 521.0000 τόνοι αποβλήτων απλών και βιομηχανικών εμπορικών συσκευασιών – στους μπλε κάδους απορρίπτονται συσκευασίες και επιχειρήσεων που δεν είναι συμβεβλημένες με την ΕΕΑΑ.
      Ωστόσο, η ΕΕΑΑ δηλώνει ότι βαρύνεται «σχεδόν αποκλειστικά» από την τεράστια εισφοροδιαφυγή και τα έσοδά της δεν επαρκούν για τη διατήρηση και την προώθηση έργων ανακύκλωσης. Μέχρι πρότινος, λειτουργούσε αξιοποιώντας τα αποθεματικά της κι εφεξής, όπως περιγράφει ο κ. Ραζής, «η εταιρεία θα συνεχίζει να εκσυγχρονίζει τα έργα ανακύκλωσης», αλλά «η λειτουργία όλων των έργων με απόδοση της ΕΕΑΑ υπερδιπλάσια της νομικής της υποχρέωσης δεν μπορεί να συνεχιστεί, κι αυτό για να διασφαλιστεί η συνέχιση υλοποίησης όλων των έργων και η ανταπόκριση του Συστήματος στη νομική του υποχρέωση».
      Ο κ. Ραζής διαβεβαιώνει ότι «σε κάθε περίπτωση δεν μιλάμε για συρρίκνωση του δικτύου των μπλε κάδων», ωστόσο, «μέχρι η Δημόσια Διοίκηση να αναλάβει τον ρόλο που της αναλογεί και να λάβει τις αποφάσεις που απαιτούνται για να αρθούν οι χρονίζουσες στρεβλώσεις στην ανακύκλωση συσκευασιών, η ΕΕΑΑ δυστυχώς δεν δύναται να ανανεώνει, με τους ίδιους όρους, συμβάσεις που λήγουν». Το νέο μοντέλο που θα υιοθετήσει η εταιρεία «θα στοχεύσει στο νομικό της στόχο για το 2025 που είναι το 65% των συμβεβλημένων ποσοτήτων», μας εξηγεί ο κ. Ραζής, διευθυντής της ΕΕΑΑ. Το ποσοστό αυτό αντιστοιχεί σε 244.000 τόνους, επίδοση μικρότερη της μισής από αυτή που δηλώνει η ΕΕΑΑ ότι πέτυχε το 2021.
      Μέχρι τις αρχές Ιουλίου η ΕΕΑΑ είχε ενημερώσει 8 δήμους και 13 ΦΟΔΣΑ ότι δεν προτίθεται να ανανεώσει με τους ισχύοντες όρους τις μεταξύ τους συμβάσεις. Από τους αποδέκτες των σχετικών επιστολών, ο μεγαλύτερος πληθυσμιακά δήμος είναι αυτός της Πάτρας.
      Σύμφωνα με όσα περιγράφει στην «Εφ.Συν.» ο δήμαρχος Πατρέων, Κώστας Πελετίδης, με την προτεινόμενη νέα σύμβαση η ΕΕΑΑ θέλει να αφήσει στον δήμο κάθε διαδικασία ανακύκλωσης, «από την αποκομιδή, τη διαλογή μέχρι και τη διάθεση στην αγορά των ανακτώμενων», αλλά «το τίμημα που θα καταβάλλεται από την ΕΕΑΑ, θα είναι ψίχουλα μπροστά στα μεγάλα κόστη που θα πληρώνει ο δημότης με τα ανταποδοτικά. Και μάλιστα το “τίμημα” μειώνεται στο μισό, γιατί περισσότερες από τις μισές εταιρείες δεν καταβάλλουν εισφορές, ενώ τις εισπράττουν από τον καταναλωτή», εξηγεί. Η σύμβαση που πρότεινε η ΕΕΑΑ έχει καταψηφιστεί από το δημοτικό συμβούλιο Πατρέων.
      Ακόμη 9 δήμοι
      Επιπτώσεις από την προτεινόμενη σύμβαση της ΕΕΑΑ αναμένονται και για γειτονικούς της Πάτρας δήμους. Και αυτό γιατί, πέραν των παραπάνω, «η ΕΕΑΑ αποφάσισε αυθαίρετα να σταματήσει, μετά το 2022, τη λειτουργία του ΚΔΑΥ Πάτρας, παρά τα ισχύοντα για μία εικοσαετία με τις μέχρι σήμερα συμβάσεις», περιγράφει ο κ. Πελετίδης. Το συγκεκριμένο ΚΔΑΥ ανήκει στον Δήμο Πατρέων, αλλά χρησιμοποιείται από την ΕΕΑΑ για τη διαλογή ανακυκλώσιμων συσκευασιών τόσο της Πάτρας, αλλά και άλλων 9 δήμων (Αιγιαλείας, Δυτικής Αχαΐας, Καλαβρύτων, Πηνειού, Αρχαίας Ολυμπίας, Ηλιδας, Πύργου, Ναυπακτίας, Θέρμου).
      «Το ιδιωτικοποιημένο σύστημα ανακύκλωσης συσκευασιών είναι σε κατάρρευση σε όλη την Ελλάδα και δεν αφορά μόνο τον Δήμο Πάτρας. Η ανακύκλωση είναι υποχρέωση των εταιρειών που παράγουν και εμπορεύονται συσκευασμένα προϊόντα και η κυβέρνηση πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες της», ξεκαθαρίζει ο κ. Πελετίδης. Διαθέσεις απόσυρσης της ΕΕΑΑ από τις ευρύτερες δραστηριότητες αναδεικνύει η πρόταση της εταιρείας να περάσουν στη διαχείριση των ΦΟΔΣΑ και τα υπόλοιπα ΚΔΑΥ που έχει υπό την ευθύνη της. «Οι ΦΟΔΣΑ έχουν εδώ και χρόνια την ευθύνη πολύ μεγαλύτερων μονάδων επεξεργασίας απορριμμάτων, γιατί όχι και των ΚΔΑΥ;», αντιτείνει ο κ. Ραζής.
      Πληροφορίες από αυτοδιοικητικά στελέχη αναφέρουν ότι αρκετοί δήμοι της Αττικής και της υπόλοιπης Ελλάδας έχουν στείλει επιστολές διαμαρτυρίας στον Εθνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ) και στο υπουργείο Περιβάλλοντος, λέγοντας ότι η ΕΕΑΑ δεν ανταποκρίνεται σε αιτήματά τους για αντικατάσταση κάδων και παροχή απορριμματοφόρων. Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι οι επιστολές της ΕΕΑΑ στους δήμους για μη ανανέωση των ισχυουσών συμβάσεων ενσωματώνουν και μια τακτική άσκησης πίεσης προς την κυβέρνηση προκειμένου να επιλυθεί το χρόνιο πρόβλημα της εισφοροδιαφυγής.
      «Δικαίως διαμαρτύρονται οι δήμοι. Πρέπει επιτέλους να μπει μια νέα αρχή στον τομέα της ανακύκλωσης. Ανακυκλώνονται συγκεκριμένοι τόνοι, αλλά πληρώνονται μόνο οι μισοί. Πρέπει να ξαναδούμε από την αρχή την αγορά ανακύκλωσης και πρέπει ο ΕΟΑΝ να παρέμβει σε αυτόν τον τομέα. Να βάλει μια αρχή σε σχέση με τη λειτουργία των συστημάτων, την κοστολόγησή τους και, βεβαίως, την υποχρεωτικότητα καταβολής των εισφορών από πλευράς εταιρειών που υπόκεινται σε τέλη συσκευασιών. Ως ΚΕΔΕ δεν μας ενδιαφέρει πόσα θα είναι τα συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης συσκευασιών. Σημασία έχει να λειτουργούν με τους ίδιους όρους και τις ίδιες προϋποθέσεις και φυσικά να είναι βιώσιμα», δηλώνει στην «Εφ.Συν.» ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ, Δημήτρης Παπαστεργίου.
      Επί περίπου μια 20ετία η ΕΕΑΑ αποτελούσε ουσιαστικά ένα μονοπώλιο στην ανακύκλωση συσκευασιών, μέχρι να εισέλθουν στον τομέα και άλλα συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης. Σήμερα, η εταιρεία έχει να εκτοξεύσει βέλη κατά των αρμόδιων αρχών: στην ανεπαρκή -κατά κοινή ομολογία- ανταπόκριση της Πολιτείας στα αιτήματα για πάταξη της εισφοροδιαφυγής, «ήρθε να προστεθεί και σειρά αιφνίδιων αποφάσεων από τον ΕΟΑΝ που αφορούν και επιβαρύνουν αποκλειστικά την ΕΕΑΑ. Η μία από αυτές αφορά την αύξηση του 15% των εισφορών μόνο των επιχειρήσεων που έχουν συμβληθεί με την ΕΕΑΑ», αναφέρει ο κ. Ραζής, με την εταιρεία να εκφράζει ανησυχίες ότι αυτό θα οδηγήσει επιχειρήσεις συμβεβλημένες με την ίδια σε άλλα συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης.
      «Με τις ευλογίες της πρεσβείας»
      Υποβαθμίζεται το δίκτυο των μπλε κάδων και βγαίνει ευνοημένο άλλο σύστημα ανακύκλωσης στο πλαίσιο ενός επιχειρηματικού ανταγωνισμού; «Πράγματι η “Ανταποδοτική” πριμοδοτείται για να κυριαρχήσει στον χώρο της ανακύκλωσης, με την προστασία της αμερικάνικης κυβέρνησης και τις ευλογίες της πρεσβείας των ΗΠΑ. Όμως, το μόνο που ανακυκλώνει με τα αμερικάνικης προέλευσης πανάκριβα “σπιτάκια” είναι ο “αφρός” από τη μεγάλη μάζα των ανακυκλώσιμων. Από την άλλη, συγκεντρώνει όλο και περισσότερες συμμετοχές εταιρειών που παράγουν και διακινούν συσκευασμένα προϊόντα. Όπως γίνεται κατανοητό, ο ανταγωνισμός αυτός κατέληξε σε βάρος της ανακύκλωσης, αφού το ιδιωτικοποιημένο σύστημα συνολικά είναι σε καθεστώς κατάρρευσης», τονίζει ο κ. Πελετίδης.
      Επιπλέον, ο δήμαρχος Πατρέων θυμίζει ότι «οι προσκλήσεις στο πρόγραμμα “Αντώνης Τρίτσης” για τη διαχείριση των απορριμμάτων και ειδικά για την ανακύκλωση, φωτογράφιζαν τη συγκεκριμένη εταιρεία, αφού η ανταποδοτικότητα ήταν υποχρεωτική. Τελικά, εγκρίθηκαν μερικές δεκάδες εκατομμύρια για την προμήθεια και εγκατάστ αση του εξοπλισμού της Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης».

      Χαμηλή θέση σ την Ευρώπη
      Στις κατώτερες ευρωπαϊκές θέσεις ως προς την ανακύκλωση συσκευασιών κατατάσσεται η Ελλάδα. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat για το 2019, η χώρα μας πέτυχε ποσοστό ανακύκλωσης συσκευασιών 60,1%, μια επίδοση που εκ πρώτης όψεως μοιάζει να βρίσκεται ελαφρώς κάτω από τον μέσο όρο της «Ευρώπης των 27» (64,8%), αλλά καταφέρνει να ξεπεράσει τις επιδόσεις μόλις τριών χωρών και συγκεκριμένα της Ουγγαρίας (47,3%), της Κροατίας (48,9%) και της Πολωνίας (55,5%).
      Τα τρία υψηλότερα ποσοστά ανακύκλωσης συσκευασιών καταγράφονται στο Βέλγιο (84,2%), στην Ολλανδία (80,7%) και στο Λουξεμβούργο (71,5%).
      «Το “πληρώνω όσο πετάω”, ένα πολύ σωστό μέτρο, αλλά ο ίδιος ο νόμος το μεταθέτει για το 2028»
      Η διαδικασία συλλογής αποβλήτων συσκευασιών μέσω των μπλε κάδων θεωρείται παρωχημένη από πλευράς περιβαλλοντικών οργανώσεων και οικολογικών κινημάτων. Οι πολίτες απορρίπτουν σε έναν κάδο ένα σύνολο προς ανακύκλωση υλικών από συσκευασίες ή ακόμα και άλλα αντικείμενα.
      Όπως τονίζει η Ελληνική Εταιρεία Ανακύκλωσης και Αξιοποίησης (ΕΕΑΑ), αν κάποιος πετάξει στον μπλε κάδο ένα συμπαγές κομμάτι μέταλλο (π.χ. από ένα εξάρτημα) ή πλαστικό (π.χ. ένα παλιό παιδικό παιχνίδι) θα ανακυκλωθεί κι αυτό. Όμως, ενίοτε οι πολίτες αφήνουν υλικά σε κατάσταση που δεν ευνοείται η ανάκτησή τους (π.χ. λερωμένα) ή από κακή ενημέρωση (ή αδιαφορία) πετούν και κοινά σκουπίδια (π.χ. οργανικά) που υπάχρει κίνδυνος να αφήσουν εκτός ανάκτησης και υπόλοιπα ανακυκλώσιμα υλικά.
      Ο μπλε κάδος, ωστόσο, αποδεικνύεται ο πιο αναγνωρίσιμος κάδος από τους πολίτες: σύμφωνα με έρευνα κοινής γνώμης της Metron Analysis που έγινε για λογαριασμό της Περιφέρειας Αττικής, ο μπλε κάδος είναι ο μόνος για τον οποίο είναι σαφές στο κοινό το τι αφορά, δηλαδή ότι δέχεται ανακυκλώσιμα υλικά («όλα όσα θεωρούμε σήμερα ως τέτοια», συμπληρώνεται στα στοιχεία της έρευνας) και το 93% των συμμετεχόντων δήλωσε ότι έχει πρόσβαση σε τέτοιο κάδο στην γειτονιά του.
      «Εάν θέλουμε να δούμε ουσιαστική δουλειά γενικότερα στη χωριστή συλλογή αποβλήτων και στη βελτιστοποίηση της ανακύκλωσης, είτε μιλάμε για οργανικά ή για συσκευασίες, πρέπει αύριο κιόλας να εφαρμοστεί το “Πληρώνω όσο πετάω” και η χωριστή συλλογή σε επίπεδο κατοικίας ή πολυκατοικίας, απ’ όπου θα γίνεται η διαλογή. Είτε με σακούλες, όπου θα πληρώνεις ένα τίμημα, είτε με ξεχωριστούς κάδους για κάθε υλικό. Δεν χρειάζεται να ανακαλύψουμε την πυρίτιδα. Αυτά έχουν εφαρμοστεί στο εξωτερικό», τονίζει ο Αχ. Πληθάρας, υπεύθυνος προγραμμάτων πρόληψης αποβλήτων της WWF.
      «Το “Πληρώνω όσο πετάω", ένα πολύ σωστό μέτρο που θα βοηθούσε στη χωριστή διαλογή καθαρών ρευμάτων, έχει θεσμοθετηθεί μεν, αλλά ο ίδιος ο νόμος το μεταθέτει για το 2028. Φέξε μου και γλίστρησα», σχολιάζει σκωπτικά.
      Ο κ. Πληθάρας επισημαίνει ότι χρειάζεται πολλή δουλειά και σε επίπεδο κινητοποίησης κι ευαισθητοποίησης πολιτών για θέματα ανακύκλωσης, «δεν γνωρίζουν τι ανακυκλώνεται και τι όχι, δεν έχουν κίνητρο, κανείς δεν τους έχει εξηγήσει τι θα κερδίσει αν ανακυκλώσει».
      Ωστόσο, στη χώρα μας τα πράγματα κινούνται σε διαμετρικά αντίθετη κατεύθυνση: «Αυτό που προτάσσεται σαν πολιτική επιλογή είναι να αφήσουμε τους πολίτες αμέτοχους και να τα χωρέσουμε όλα σε μονάδες αναποτελεσματικής επεξεργασίας αποβλήτων και μετά, το μεγαλύτερο μέρος τους, να το οδηγήσουμε σε καύση. Οι ΜΕΑ (Μονάδες Επεξεργασίας Απορριμμάτων) και οι μονάδες καύσης ουσιαστικά κλέβουν και ακυρώνουν την ανακύκλωση. Αποτελούν λογικές της δεκαετίας του ’80. Βρισκόμαστε στο 2022, μιλάμε για κυκλική οικονομία, αλλά επιμένουμε σε παλαιολιθικές μεθόδους διαχείρισης απορριμμάτων», υπογραμμίζει.
      «Μετράμε κατ’ εκτίμηση»
      Σύμφωνα με το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων 2020-2030, στην Ελλάδα παράγονται ετησίως περίπου 800.000 τόνοι αποβλήτων συσκευασίας εκ των οποίων τα μισά είναι τα λεγόμενα ΒΕΑΣ (Βιομηχανικά-Εμπορικά Απόβλητα Συσκευασίας), όπως ξύλινες παλέτες, χαρτόνια και νάιλον που τυλίγουν συσκευασμένα προϊόντα στις αποθήκες. Τα ΒΕΑΣ συμπεριλαμβάνονται στα υλικά που ανακυκλώνει η ΕΕΑΑ και προσμετρώνται στις επιδόσεις της. Αλλά «αν μία στις δυο συσκευασίες εισφοροδιαφεύγει, εκτός του ότι δεν καταβάλλονται τα απαιτούμενα τέλη συσκευασιών στο σύνολό τους, σημαίνει και ότι δεν μετράμε σωστά. Μετράμε κατ’ εκτίμηση. Και αν δεν έχεις επαρκή στοιχεία, δεν ξέρεις ούτε πώς γίνεται σωστά η διαχείρισή τους, ούτε πώς τιμολογείς σωστά», τονίζει στην «Εφ.Συν.» σχετικά με την καταγραφή των αποβλήτων συσκευασίας σε εθνικό επίπεδο, ο Αχιλλέας Πληθάρας.
×
×
  • Create New...

Σημαντικό

Χρησιμοποιούμε cookies για να βελτιώνουμε το περιεχόμενο του website μας. Μπορείτε να τροποποιήσετε τις ρυθμίσεις των cookie, ή να δώσετε τη συγκατάθεσή σας για την χρήση τους.