Μετάβαση στο περιεχόμενο
  • Buildinghow
    HoloBIM Structural

  • Περιβάλλον

    Περιβάλλον

    1507 ειδήσεις in this category

    1. Περιβάλλον

      GTnews

      Κοντά στα φυσιολογικά για την εποχή επίπεδα κυμάνθηκε η θερμοκρασία τον Ιούλιο 2022 στο μεγαλύτερο μέρος της ηπειρωτικής και νησιωτικής χώρας, με εξαίρεση τη Δυτική Ελλάδα και την Πελ/νησο. Οι μεγαλύτερες θετικές αποκλίσεις της μέγιστης θερμοκρασίας καταγράφηκαν από το δίκτυο 53 μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/meteo.gr στην Ήπειρο, τα νησιά του Ιονίου, τη Δυτική Στερεά Ελλάδα και την Πελ/νησο, ενώ οριακά αρνητικές αποκλίσεις καταγράφηκαν στα νησιά του Αιγαίου λόγω της πνοής ισχυρών βοριάδων το μεγαλύτερο μέρος του μήνα. 
      O Ιούλιος του 2022 ήταν ένας μήνα με μεγάλο αριθμό ημερών με ισχυρούς ετησίες (μελτέμια). Ως κριτήριο για τον χαρακτηρισμό της ημέρας τέθηκε το όριο των 50 km/h ως μέγιστη ριπή ανέμου στο σταθμό του ΕΑΑ στην Τήνο-Δημαρχείο. Τον Ιούλιο του 2022 είχαμε 25 μέρες με ισχυρά μελτέμια, η δεύτερη μεγαλύτερη τιμή μετά τις 26 ημέρες με ισχυρά μελτέμια που είχαμε τον Ιούνιο του 2020.
       
      Πιο αναλυτικά, πρόκειται για τον δεύτερο πιο θερμό Ιούλιο για τη Δυτική Ελλάδα από την αρχή των συστηματικών καταγραφών το 2010, και τον 3ο πιο θερμό μήνα για την Πελ/νησο. Οι σχετικά χαμηλές θερμοκρασίες για την εποχή που σημειώθηκαν το διάστημα 8-15 Ιουλίου δεν επηρέασαν σημαντικά τα δυτικά τμήματα της χώρας, αντίθετα όμως στα βόρεια και ανατολικά τμήματα η μέγιστη θερμοκρασία κυμάνθηκε έως και 13 βαθμούς κάτω από τις φυσιολογικές τιμές (Φλώρινα). 
      Στην Κέρκυρα και τον Πύργο Ηλείας καταγράφηκαν οι περισσότερες ημέρες με θετικές αποκλίσεις της θερμοκρασίας, με 24 από τις 31 ημέρες του μήνα να είναι θερμότερες από τον μέσο όρο της περιόδου 2010-2019. Αντίθετα, στην Πάρο καταγράφηκαν 24 ημέρες με αρνητικές αποκλίσεις θερμοκρασίας, και στην Τήνο 22 ημέρες υπό την επίδραση του ισχυρού μελτεμιού.  
       
      Στην Αθήνα η θερμοκρασία κυμάνθηκε κοντά στον μέσο της τελευταίας 12ετίας, με 17 από τις 31 ημέρες του μήνα να καταγράφονται θετικές αποκλίσεις θερμοκρασίας στον μετεωρολογικό μας σταθμό στο Γκάζι. Στη Θεσσαλονίκη, οι περισσότερες ημέρες του μήνα ήταν ελαφρώς ψυχρότερες από το κανονικό, με 17 ημέρες του μήνα να καταγράφονται αρνητικές αποκλίσεις (έως και -10.7°C στις 9 Ιουλίου). 
      Μπορείτε να βλέπετε τις μηνιαίες αποκλίσεις των μεγίστων θερμοκρασιών από τη σελίδα μας πατώντας εδώ: https://www.meteo.gr/climatic_deviation.cfm
    2. Περιβάλλον

      GTnews

      Τα θρυλικά Άγραφα, η καρδιά της ορεινής Ελλάδας, με τους αντιπροσωπευτικούς βιότοπους και τα είδη της υποαλπικής και αλπικής ζώνης, γίνονται μέλος της μοναδικής οικογένειας των «Απάτητων Βουνών».
      Με Υπουργική Απόφαση τα Άγραφα σε συνολική έκταση 94,42 τετραγωνικών χιλιομέτρων και υψομετρικού εύρους 1.747 μέτρων (από 371 έως 2.118 μ.) αποκτούν καθεστώς αυστηρής προστασίας με την ένταξή τους στα «Απάτητα Βουνά».
      Τα «Απάτητα Βουνά» είναι μια πρωτοβουλία του Υπουργείου Περιβάλλοντος, η οποία βασίζεται επιστημονικά σε μελέτη του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και της καθηγήτριας κα Κ. Κατή. Αυτό σημαίνει ότι στις περιοχές αυτές απαγορεύεται η διάνοιξη δρόμων και η δημιουργία οποιασδήποτε τεχνητής επιφάνειας, ώστε να προστατευθεί η μοναδική βιοποικιλότητά τους.
      Με τον τρόπο αυτό προστατεύονται:
      H περιοχή Δυτικών Αγράφων με έκταση 84 τετραγωνικών χιλιομέτρων στο οποίο εμπίπτουν οι προστατευόμενες περιοχές του δικτύου «Natura 2000» με κωδική ονομασία GR2430002 «Όρη Άγραφα», Ζώνη Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) για την ορνιθοπανίδα και GR1410002 «Άγραφα», Ειδική Ζώνη Διατήρησης (ΕΖΔ). Η Νότια περιοχή Δημοτικής Ενότητας Αγράφων με έκταση 10,4 τετραγωνικών χιλιομέτρων, η οποία αποτελεί περιφερειακή ζώνη σπουδαίας προστατευόμενης περιοχής. Οι ορεινές περιοχές και εκτάσεις των Αγράφων που εντάσσονται στα «Απάτητα Βουνά» είναι πολύ σημαντικές για τα αρπακτικά πτηνά, όπως το Όρνιο (Gyps fulvus), τον Χρυσαετό (Aquila chrysaetos), τον Πετρίτη (Falco peregrinus), τον Φιδαετό (Circaetus gallicus), καθώς και για την Κοκκινοκαλιακούδα (Pyrrhocorax pyrrhocorax).
      Αποτελούν ζώνη εξάπλωσης του αγριόγιδου των Βαλκανίων και του λεπιδόπτερου (Parnassius apollo) του οποίου οι πληθυσμοί περιορίζονται κατά μήκος της οροσειράς της Πίνδου και εμπίπτουν στην περιοχή εξάπλωσης της καφέ αρκούδας (Ursus arctos).
      Εκτός από τα Άγραφα, στα «Απάτητα Βουνά» έχουν ενταχθεί, ήδη, εκτάσεις σε Λευκά Όρη, Τύμφη, Σμόλικα, Ταΰγετο, Όρος Σάος και Όρος Χατζή.
      Η ένταξη των  Αγράφων στα «Απάτητα Βουνά» σημαίνει απαγόρευση  διάνοιξης οποιουδήποτε δρόμου και κατασκευή οποιασδήποτε επιφάνειας. Θα ακολουθουθήσουν δεκάδες βουνοκορφές που θα ενταχθούν στα Απάτητα Βουνά.
    3. Περιβάλλον

      Engineer

      Τις τελευταίες εβδομάδες, ένα έντονο κύμα καύσωνα πλήττει και τη Γροιλανδία. Οι παρατεταμένες υψηλές θερμοκρασίες έχουν προκαλέσει την ταχεία τήξη των στρωμάτων πάγου, απελευθερώνοντας περίπου 6 δισεκατομμύρια τόνους νερού την ημέρα στον ωκεανό μεταξύ 15 και 17 Ιουλίου 2022.
       Η παρακάτω εικόνα η οποία ελήφθη από έναν από τους δορυφόρους Copernicus Sentinel-2 στις 22 Ιουλίου 2022 και δημοσιεύεται από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα copernicus, δείχνει την υψηλή εναπόθεση ιζήματος που προκαλείται από το έντονο λιώσιμο των πάγων στο φιόρδ Godthåbsfjord, στη νοτιοδυτική Γροιλανδία.

      Σύμφωνα με το CNN, κάθε καλοκαίρι, οι επιστήμονες ανησυχούν ότι θα δουν μια επανάληψη του ρεκόρ τήξης που σημειώθηκε το 2019, όταν 532 δισεκατομμύρια τόνοι πάγου διοχετεύθηκαν στη θάλασσα. Μια απροσδόκητα θερμή άνοιξη και ένα κύμα καύσωνα του Ιουλίου εκείνου το έτος προκάλεσαν την τήξη σχεδόν ολόκληρης της επιφάνειας του πάγου. Ως αποτέλεσμα, η παγκόσμια στάθμη της θάλασσας ανέβηκε μόνιμα κατά 1,5 χιλιοστό. Η Γροιλανδία έχει αρκετό πάγο ο οποίος -αν έλιωνε όλος- θα μπορούσε να προκαλέσει ανύψωση της στάθμης της θάλασσας κατά 7,5 μέτρα σε όλο τον πλανήτη.
      Πηγή: Ευρωπαϊκή Ένωση, αποστολή Copernicus Sentinel- 2, με πληροφορίες από CNN
    4. Περιβάλλον

      Engineer

      Τα στοιχεία για τους καύσωνες, τις πυρκαγιές και τις πλημμύρες είναι πλέον τόσο συντριπτικά που δεν αφήνουν κανένα περιθώριο αμφιβολίας σχετικά με την κλιματική κρίση.
       Οι πυρκαγιές στην Ελλάδα, όπως και οι πυρκαγιές σε Ισπανία, Γαλλία και Πορτογαλία έχουν ως κοινό παρονομαστή την κλιματική κρίση. Υψηλότερες θερμοκρασίες, ισχυρότεροι άνεμοι, πολύ μειωμένη υγρασία στο έδαφος που πέφτει κάτω από το 10% και παρατεταμένη ξηρασία, είναι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής που αναμένεται μάλιστα να επιδεινωθούν τα επόμενα χρόνια, σύμφωνα με τους επιστήμονες.
      Η θερμοκρασία στην Ευρώπη θα συνεχίσει να ανεβαίνει με ρυθμό που θα ξεπερνά τον αντίστοιχο της μέσης παγκόσμιας θερμοκρασίας, ενώ στην Ελλάδα τα διαθέσιμα στοιχεία δείχνουν διπλασιασμό έως και τριπλασιασμό των λεγόμενων θερμών ημερών, αναφέρει μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο φυσικός-μετεωρολόγος, ερευνητής στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, στο Ινστιτούτο Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης, Θοδωρής Γιάνναρος.
      Δυσοίωνες είναι και οι προβλέψεις που κάνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο καθηγητής Ντομινίκ Μορβάν στο πανεπιστήμιο της Εξ Μαρσέιγ σχετικά με τις πυρκαγιές στο μέλλον. Ο ειδικός στον τομέα της πυρασφάλειας επισημαίνει ότι πρέπει να εφαρμοστούν διάφορες τεχνικές για την προστασία από τις πυρκαγιές και ότι τα εναέρια μέσα δεν αποτελούν πανάκεια.
      Τι δείχνουν τα στοιχεία για την αύξηση της θερμοκρασίας
      «Τα δεδομένα που έχουμε σήμερα στη διάθεση μας είναι συντριπτικά και δεν αφήνουν κανένα απολύτως περιθώριο αμφισβήτησης της κλιματικής αλλαγής. Η μέση θερμοκρασία της Ευρώπης καταγράφει κατακόρυφη αύξηση εδώ και τουλάχιστον 40 χρόνια, όπως προκύπτει από τα στοιχεία της Υπηρεσίας Κλιματικής Αλλαγής Copernicus (Copernicus Climate Change Service) της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τα τελευταία 5 χρόνια ειδικότερα, η μέση θερμοκρασία της ευρωπαϊκής ηπείρου ήταν κατά σχεδόν 2 C υψηλότερη από την αντίστοιχη τιμή κατά το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα. Η αύξηση αυτή μάλιστα στη θερμοκρασία είναι περίπου 1 C μεγαλύτερη από την αντίστοιχη αύξηση που καταγράφει η μέση θερμοκρασία του πλανήτη μας, υποδεικνύοντας ότι η Ευρώπη θερμαίνεται ταχύτερα από κάθε άλλη ήπειρο κατά τη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών. Η παρατηρούμενη αυτή θέρμανση συνδέεται άμεσα με την πιο συχνή εμφάνιση θερμών επεισοδίων ή/και κυμάτων καύσωνα, τα οποία χαρακτηρίζονται επίσης από μεγαλύτερη ένταση και διάρκεια. Περισσότερο ανησυχητικό όμως είναι το γεγονός ότι, με βάση και την τελευταία έκθεση της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή (Intergovernmental Panel on Climate Change - IPCC), η θερμοκρασία στην Ευρώπη θα συνεχίσει να ανεβαίνει με ρυθμό που θα ξεπερνά τον αντίστοιχο της μέσης παγκόσμιας θερμοκρασίας, ενώ οι ακραίες θερμοκρασίες θα εμφανίζονται ολοένα και πιο συχνά και με ολοένα και μεγαλύτερη ένταση, ακόμη και σε βορειότερα γεωγραφικά πλάτη της ηπείρου» εξηγεί ο Θοδωρής Γιάνναρος και προσθέτει:
      «Σε ό,τι αφορά στη χώρα μας, τα διαθέσιμα στοιχεία δείχνουν διπλασιασμό έως και τριπλασιασμό των λεγόμενων θερμών ημερών (ημέρες κατά τις οποίες η μέγιστη θερμοκρασία ξεπερνά τους 37 C) κατά τη διάρκεια των τελευταίων 30 ετών (1991-2020), σε σύγκριση με τις περιόδους 1901-1930, 1931-1960 και 1961-1990. Επιπρόσθετα, καταγράφεται κατακόρυφη αύξηση στη συχνότητα των επεισοδίων καύσωνα, τα οποία εμφανίζονται έως και 4 φορές πιο συχνά κατά τα τελευταία 30 χρόνια (1991-2020), και πάλι σε σύγκριση με τις περιόδους 1901-1930, 1931-1960 και 1961-1990. Αναφορικά με τις κλιματικές προβολές για το μέλλον, η διαθέσιμη επιστημονική βιβλιογραφία για την Ελλάδα συμφωνεί ότι έως το 2100 θα υπάρξει περαιτέρω αύξηση στη συχνότητα, την ένταση και τη διάρκεια των θερμών επεισοδίων ή/και κυμάτων καύσωνα»
      Μειώνονται και οι βροχοπτώσεις
      Όπως εξηγεί ο κ. Γιάνναρος, πέρα από τον θερμότερο καιρό, η κλιματική αλλαγή μας φέρνει αντιμέτωπους και με λιγότερη βροχόπτωση ή με πιο συχνά και μεγαλύτερα σε διάρκεια διαστήματα ξηρασίας. Παρότι τα στοιχεία για την μεταβολή του μέσου ετήσιου ύψους βροχόπτωσης, είτε στην Ελλάδα είτε στην Ευρώπη, δεν είναι το ίδιο συντριπτικά όπως τα στοιχεία για την μέση θερμοκρασία, παραμένουν ιδιαιτέρως ανησυχητικά. Ειδικότερα, αν και δεν καταγράφεται κάποια σαφή τάση σε ό,τι αφορά το συνολικό ύψος της βροχής, καταγράφεται σημαντική αύξηση της συχνότητας και της διάρκειας περιόδων με καθόλου ή πολύ λίγη βροχή. Με άλλα λόγια, μπορεί να παραμένει σχεδόν σταθερό το ετήσιο ποσό βροχής που δεχόμαστε, αλλά αυτό πλέον πέφτει μαζεμένο σε λίγα επεισόδια βροχόπτωσης με πιθανώς ακραίες εντάσεις. Τις υπόλοιπες ημέρες, οι συνθήκες ξηρασίας (ανομβρία) λειτουργούν ως επιβαρυντικός παράγοντας για την πιθανότητα εκδήλωσης δασικών πυρκαγιών, καθώς καθιστούν ευκολότερη την ανάφλεξη των διαθέσιμων δασικών καυσίμων και στη συνέχεια τη διατήρηση και μετάδοση της φωτιάς. Επιπρόσθετα, η εκδήλωση ακραίων και βίαιων επεισοδίων βροχόπτωσης, συνοδευόμενων συχνά από θυελλώδεις ανέμους, μπορεί να συνεισφέρει και στην αύξηση της διαθεσιμότητας νεκρής δασικής καύσιμης ύλης (π.χ, σπασμένα κλαδιά, πεσμένοι κορμοί δέντρων).
      Η Ευρώπη σε κλοιό καύσωνα
      Το ακραίο κύμα καύσωνα που επηρέασε τη βορειοδυτική Ευρώπη στις αρχές της εβδομάδας, οδηγώντας σε θερμοκρασίες (>40 C) που δεν έχουν καταγραφεί ποτέ ξανά στο Ηνωμένο Βασίλειο, και οι μεγάλες, καταστροφικές δασικές πυρκαγιές που πλήττουν τη δυτική Μεσόγειο (Ιβηρική, Γαλλία) δεν αποτελούν κάποια σύμπτωση, αλλά συνδέονται και τα δύο ως γεγονότα με την κλιματική αλλαγή, υποστηρίζει ο κ. Γιάνναρος, ξεκαθαρίζοντας ταυτόχρονα ότι : «Η κλιματική αλλαγή δεν ευθύνεται άμεσα για τις πυρκαγιές. Δεν είναι η κλιματική αλλαγή που βάζει φωτιά, αλλά ο άνθρωπος (αμέλεια, εμπρησμός) ή η φύση (κεραυνοί). Ωστόσο, η κλιματική αλλαγή δημιουργεί το απαραίτητο πυρομετεωρολογικό υπόβαθρο (hot + dry + windy) ώστε εάν εκδηλωθεί φωτιά, αυτή να λάβει ευκολότερα διαστάσεις και να καταστεί δυνητικά καταστροφική. Αυτό συμβαίνει διότι η κλιματική αλλαγή μας οδηγεί, και ήδη το βλέπουμε, σε πιο συχνά και πιο έντονα θερμά και ξηρά επεισόδια, τα οποία προδιαθέτουν την διαθέσιμη δασική καύσιμη ύλη ώστε αυτή να αναφλέγεται ευκολότερα και στη συνέχεια να διατηρεί και να μεταδίδει τη φωτιά. Παράλληλα, η κλιματική αλλαγή οδηγεί σε περισσότερο θερμές και ξηρές νύχτες, περιορίζοντας σημαντικά το παραδοσιακό νυχτερινό “παράθυρο” ελέγχου της φωτιάς - ένα “παράθυρο" που υπάρχει τη νύχτα, όταν η θερμοκρασία πέφτει και η υγρασία ανεβαίνει, στοιχεία που καθιστούν δυσκολότερη την ανάφλεξη, διατήρηση και μετάδοση της φωτιάς».
      Ο Θοδωρής Γιάνναρος υποστηρίζει ακόμα ότι η ανθρωπότητα απέτυχε στη διαχείριση του προβλήματος και γι΄αυτό βρισκόμαστε ήδη αντιμέτωποι με τις επιπτώσεις. «Για αυτό πλέον μιλάμε για κλιματική κρίση. Η κλιματική αλλαγή δεν είναι κάτι που πρόκειται να συμβεί κάποια στιγμή στο μέλλον. Συμβαίνει ήδη. Συμβαίνει τώρα. Ο άνθρωπος θα συνεχίσει να βιώνει τις επιπτώσεις της, και εάν δε λάβουμε δραστικά μέτρα προσαρμογής και μετριασμού, η ένταση των επιπτώσεων θα είναι μεγαλύτερη», καταλήγει.
      «Τα εναέρια μέσα έχουν όριο αποτελεσματικότητας»
      Την εκτίμηση του ότι το 2022 θα είναι μια πολύ κακή χρονιά από την άποψη των πυρκαγιών λόγω της έλλειψης βροχών το χειμώνα και την άνοιξη, εκφράζει ο καθηγητής Ντομινίκ Μορβάν, που θεωρείται ειδικός στις πυρκαγιές στη Γαλλία.
      «Η βλάστηση είναι πολύ ξηρή παντού και οι επαναλήψεις πολλών κυμάτων καύσωνα, συμβάλλουν επίσης στην αύξηση του επιπέδου κινδύνου. Από πληροφορίες που συλλέχθηκαν από πυροσβέστες, παρατηρήθηκαν πιο έντονες πυρκαγιές στην Ευρώπη, πολύ συχνά πάνω από την ικανότητα κατάσβεσης των εναέριων μέσων, γεγονός που εξηγεί τις επιπτώσεις σε κτίρια και πληθυσμούς μερικές φορές. Αποτελεί κοινό τόπο στην κοινότητα πυρασφάλειας ότι πρέπει να γίνουν περισσότερες ενέργειες για την πρόληψη αυτών των πυρκαγιών με τη μείωση του καύσιμου φορτίου (χρησιμοποιώντας, για παράδειγμα, ηθελημένες καύσεις ή άλλες τεχνικές για τη μείωση του καύσιμου φορτίου ) ή με τη δημιουργία λωρίδων γης όπου αλλάζει η βλάστηση από τον ένα τύπο στον άλλο για λόγους πυρόσβεσης, προκειμένου να περιοριστεί η φωτιά ή με την ανάπτυξη γεωργικών δραστηριοτήτων στις περιοχές που απειλούνται άμεσα από τον κίνδυνο πυρκαγιάς», λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο καθηγητής του τμήματος Μηχανικής του Πανεπιστημίου Εξ Μαρσέιγ.
      «Η πρόκληση δεν είναι μόνο να αγοράσουμε περισσότερα βομβαρδιστικά ή ελικόπτερα (αυτά τα πρόσθετα μέσα θα μπορούσαν να είναι διαθέσιμα σε ευρωπαϊκό επίπεδο), αλλά να γίνουν περισσότερα πράγματα μακροπρόθεσμα για την πρόληψη των πυρκαγιών μέσα από την διατήρηση των δραστηριοτήτων που συμβάλλουν στη μείωση του καύσιμου φορτίου, αποφεύγοντας επίσης την κατασκευή σπιτιών μέσα σε δάση. Συνοπτικά, η καταπολέμηση των πυρκαγιών είναι κυρίως πρόβλημα διαχείρισης του τοπίου. Δεν θεωρώ ότι οι πυρκαγιές που παρατηρούνται στην Ευρώπη σήμερα μπορούν να θεωρηθούν ως Mega πυρκαγιές, σε σύγκριση με ό,τι παρατηρείται στην Αυστραλία, τον Καναδά, την Αλάσκα, τη Ρωσία και την Καλιφόρνια. Ακόμα κι αν αυτές οι πυρκαγιές στην Ευρώπη μπορούν να θεωρηθούν πολύ μεγάλες ή εκτός ελέγχου (επειδή ακόμη και τα εναέρια μέσα έχουν όριο αποτελεσματικότητας), η ένταση τους είναι τουλάχιστον δύο ή τρεις φορές μικρότερη από τις πολύ μεγάλες πυρκαγιές που παρατηρούνται για παράδειγμα στην Αυστραλία», καταλήγει ο κ. Μορβάν.
    5. Περιβάλλον

      Engineer

      Η πυρκαγιά στο Νέο Βουτζά και το Μάτι το 2018 ήταν το πιο ηχηρό μήνυμα για τη νέα εποχή στην προστασία των πολιτών και την ανθεκτικότητα της κοινωνίας στους φυσικούς κινδύνους και τις νέες συνθήκες που διαμορφώνει η κλιματική αλλαγή. Μια κοινωνία που θεωρούσε ότι όπως οι πολιτικοί έτσι και η φύση θα συναινούσε στις αυθαιρεσίες και θα συγχωρούσε την αδιαφορία  για τα στοιχειώδη της ασφάλειας ήρθε αντιμέτωπη με τον εαυτό της.
      Με βαρύ τίμημα αποδείχτηκε ότι η ώρα που το χαλί δεν χωράει να κρύψει τίποτε άλλο από κάτω έχει φτάσει. Και όμως τέσσερα χρόνια μετά από μια καταστροφική πυρκαγιά με τραγικές συνέπειες ούτε η κοινωνία ούτε η πολιτεία φαίνεται να έχουν συνειδητοποιήσει ότι η προστασία από τις φυσικές καταστροφές είναι θέμα κουλτούρας και φιλοσοφίας πρόληψης και όχι επικοινωνιακής διαχείρισης  και  διαθεσιμότητας προϋπολογισμών για να αντιμετωπιστούν οι συνέπειές τους.
      Όπως διαπιστώθηκε για πολλοστή φορά μετά τον απολογισμό της πυρκαγιάς στο Μάτι υπάρχουν χρόνια και σοβαρά υποκείμενα αίτια που εντάσσουν το ελληνικό σύστημα δασοπυρόσβεσης στους μηχανισμούς υψηλού ρίσκου από πλευράς απόδοσης και αποτελεσματικότητας. Βασικές αδυναμίες είναι η πριμοδότηση της καταστολής έναντι της  πρόληψης, η στρεβλή ταύτιση της δασοπυρόσβεσης με την αεροπυρόσβεση, η ανυπαρξία  σχεδιασμού και μέτρων προστασίας και ασφαλείας στις ζώνες μείξης δασών-οικισμών, η διαταραγμένη σχέση ανθρώπου και δάσους και η εγκατάλειψη της διαχείρισης των δασών με την υποβάθμιση και απαξίωση των δασικών υπηρεσιών. Τέλος είναι σημαντική η έλλειψη ενός επιστημονικού οργανισμού που να σχεδιάζει προληπτικά, να έχει επίγνωση της κατάστασης, να συμβουλεύει σε μόνιμη βάση την πολιτεία και να συντονίζει το έργο της διαχείρισης του προβλήματος των δασικών πυρκαγιών σε εθνικό επίπεδο.

      Οι διαπιστώσεις και οι επισημάνσεις αυτές δεν έχουν κανένα νόημα εάν δεν υιοθετηθούν από την πολιτεία και την κοινωνία την ίδια. Δυστυχώς οι κοινωνίες των επισημάνσεων δεν έχουν προοπτική επιβίωσης σε ένα περιβάλλον όπου η κλιματική αλλαγή ευνοεί την καταστροφικότητα των φαινομένων και κάνει τους μηχανισμούς καταστολής να φαντάζουν νάνοι μπροστά στη μανία της φύσης. Όλη η Ευρώπη ζει πλέον σε ένα φυσικό περιβάλλον όπου η φωτιά κρύβεται πλέον σε κάθε σπιθαμή του φυσικού είτε του ανθρωπογενούς τοπίου. Μόνο η επιστημονικά τεκμηριωμένη και ολοκληρωμένη διαχείριση του προβλήματος  μπορεί να έχει μεσομακροπρόθεσμη προοπτική λύσης σε αυτό το πλαίσιο.
      Τέσσερα χρόνια μετά τη μικρότερη πυρκαγιά με τα περισσότερα θύματα στην ιστορία της δασοπυρόσβεσης στη χώρα, το Μάτι προβάλλεται σαν μια άτυχη στιγμή ενός επιτυχημένου συστήματος. Δεν έχει γίνει η παραμικρή συστηματική προσπάθεια  για να κεφαλαιοποιηθεί η εμπειρία από τις απώλειες ώστε να αλλάξει η νοοτροπία του πολίτη για την προστασία του από τους φυσικούς κινδύνους  ενώ η πολιτεία έχει πλέον παγιώσει την αντίληψή της για την πρόληψη στη γενίκευση του μέτρου των προληπτικών εκκενώσεων. Ας ελπίσουμε ότι δεν θα ζητηθεί να εκκενώσουμε προληπτικά τη χώρα σε περίπτωση που υπάρξουν πληροφορίες ότι κάποιοι γείτονες κινούνται προς τα σύνορά μας.
      Προφανώς η ασφάλεια των πολιτών, ιδιαίτερα στους οικισμούς που βρίσκονται μέσα η κοντά σε δασική βλάστηση, πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα για την πολιτεία. Σε καμία περίπτωση όμως δεν μπορεί να γίνεται, τέσσερα χρόνια μετά το Μάτι, στρατηγική η  οριζόντια χρήση τυφλών και μαζικών  εκκενώσεων. Η νομοθεσία προβλέπει  οργανωμένη προληπτική   απομάκρυνση των πολιτών. Προφανώς όμως ο νομοθέτης δεν εννοεί σαν οργάνωση την αποστολή sms για την εγκατάλειψη χωριών και οικισμών που ίσως απειληθούν και χωρίς να είναι γνωστή η ικανότητα και η δυνατότητα της προστασίας τους από την πυρκαγιά! Χρειάζεται προεργασία και ενημέρωση ώστε να γνωρίζουν οι αρχές της αυτοδιοίκησης και οι πολίτες τι θα πρέπει να κάνουν οι ίδιοι όταν θα λάβουν σχετικά μηνύματα αλλά και τι θα κάνουν οι αρχές για να προστατεύσουν τα σπίτια και τις περιουσίες τους που τους προτρέπουν να εγκαταλείψουν.
      Υπάρχει σε πολλές περιπτώσεις η ανάγκη και η δυνατότητα να αντιμετωπιστεί η φωτιά από τους κατοίκους, ιδίως σε αγροδασικές περιοχές όπου υπάρχει διαχρονική σχέση των κατοίκων με το δάσος και τις πυρκαγιές όπως ήταν η περίπτωση της Βόρειας Εύβοιας. Η αγωνιώδης προσπάθεια της πολιτείας να μην υπάρχουν ανθρώπινες απώλειες είναι κατανοητή αλλά απαιτεί κατάλληλο σχεδιασμό και πρόνοιες για να αποφεύγονται οι  παράπλευρες απώλειες. Όπως ανέφερε ο Γιάννης Ιωαννίδης καθηγητής ιατρικής του Πανεπιστημίου Stanford, η εβδομάδα με το μεγαλύτερο αριθμό απωλειών στην Ελλάδα ήταν η πρώτη εβδομάδα του Αυγούστου 2021 με 1500 νεκρούς, η εβδομάδα δηλαδή των μεγάλων εκκενώσεων...
      Το Μάτι ανέδειξε ότι ακόμη και αν η πολιτεία βρίσκει τρόπους να νομιμοποιεί την αυθαιρεσία, που η ίδια καλλιεργεί, η φύση αφήνει στην τύχη το θέμα της επιβίωσής μας εφόσον συλλογικά δεν τη σεβόμαστε. Η ζωή σε έναν οικισμό που είναι σε μείξη με δασική βλάστηση είναι όμορφη όσο αντιλαμβανόμαστε ότι η ομορφιά έχει σαν τίμημα τη διαχείριση του κινδύνου που κρύβει. Και η χώρα είναι σπαρμένη με  «όμορφα Μάτια» έτοιμα να χαθούν στις φλόγες όταν οι συνθήκες το επιτρέψουν.
      Τέσσερα χρόνια μετά την εμπειρία στο Νέο Βουτζά και το Μάτι προσδιορίστηκαν οι οικισμοί που είναι σε μείξη με δασική βλάστηση. Έγιναν όμως τοπικά σχέδια με βάση ένα πρότυπο για τον τρόπο που θα πρέπει να γίνεται η διαχείριση του κινδύνου πυρκαγιάς σε αυτές τις περιοχές; Ποια έργα δηλαδή χρειάζονται για να μειωθεί η τρωτότητά των οικισμών, ποια μέτρα πρέπει να ληφθούν για να μειωθεί ο κίνδυνος εκδήλωσης και η επικινδυνότητα της πιθανής πυρκαγιάς αλλά και με ποιόν τρόπο θα οργανωθεί η διαχείριση του κόσμου σε περίπτωση πυρκαγιάς;
      Και τέλος υπάρχει ενημέρωση των πολιτών και των κατοίκων  των περιοχών αυτών για το τι πρέπει να κάνουν, όχι για να αποφύγουν κάποιο πρόστιμο αλλά για να προστατεύσουν τη ζωή τους και τις περιουσίες τους; Χρήματα δόθηκαν αρκετά για  έργα τα οποία έγιναν και γίνονται αποσπασματικά, χωρίς στρατηγικό σχεδιασμό και  με πλήρη άγνοια των αναγκών της ολιστικής διαχείρισης των πυρκαγιών που απαιτεί την ενοποίηση σχεδίων, έργων και μέτρων για την πρόληψη, καταστολή και αποκατάσταση. 
      Ξεκινώντας από το Μάτι το 2018 και καταλήγοντας στη Βόρεια Εύβοια το 2021 θα περιμέναμε να έχει ωριμάσει η αντίληψη για την αναγκαιότητα της πρόληψης. Όσο και αν φαίνεται παράξενο ο πιο αποτελεσματικός τρόπος ελέγχου της συσσώρευσης της βιομάζας στα δάση είναι η ελεγχόμενη χρήση της φωτιάς. Η χρήση της φωτιάς σαν «ομοιοπαθητικού» μέσου διαχείρισης έχει δύο διαστάσεις. Η μία είναι στο πλαίσιο της πρόληψης σαν  προδιαγεγραμμένη καύση, όπου η φωτιά σε κατάλληλο χρόνο και συνθήκες εφαρμόζεται με τεκμηριωμένο σχέδιο για να μειώσει προληπτικά τον κίνδυνο και την επικινδυνότητα μελλοντικών πυρκαγιών. Η δεύτερη διάσταση είναι στο πλαίσιο της καταστολής σαν κατάκαυση ή αντίπυρ όπου καίγεται ένα μέρος ανάμεσα στο άκαυτο και το πλευρό ή το μέτωπο αντίστοιχα της πυρκαγιάς. Η θεσμική υιοθέτηση του μέτρου της κατάκαυσης και του αντίπυρος αποκλειστικά είναι ένδειξη ότι η πολιτεία τολμά γενναίες αλλαγές αλλά αποκλειστικά στην κατεύθυνση της καταστολής. 
      Πέρα από την εμμονή στην καταστολή, η  μεγαλύτερη στρέβλωση του συστήματος  είναι η απόλυτη εξάρτηση του μηχανισμού δασοπυρόσβεσης από τα εναέρια μέσα και η τακτική της  αναμονής της φωτιάς στην άσφαλτο. Αφήνοντας στην πυρκαγιά χώρο για να οργανωθεί μέσα στο δάσος σε ένα συμπαγές μέτωπο είναι τις περισσότερες φορές αδύνατο να την αντιμετωπίσεις όταν φτάσει στην άσφαλτο.  Η δημιουργία των ΕΜΟΔΕ (Ειδικών Μονάδων Δασικών Επιχειρήσεων) στην Πυροσβεστική Υπηρεσία είναι μια απόφαση που θα βελτιώσει σίγουρα τη δυναμική και την αποτελεσματικότητα της αντιμετώπισης των επικίνδυνων πυρκαγιών αφού με την μεταφορά της δασοπυρόσβεσης μέσα στο δάσος θα κερδηθεί χώρος και χρόνος.
      Όσον αφορά την εξάρτηση από την αεροπυρόσβεση σίγουρα η καταστολή των πυρκαγιών είναι απαραίτητη βραχυπρόθεσμα και θα πρέπει να υποστηριχθεί για να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα της επόμενης μέρας. Προβληματίζει όμως σίγουρα ότι ο  νέος μακροπρόθεσμος εθνικός σχεδιασμός  για τον οποίο προκαταβάλαμε τις ζωές 104 συμπολιτών μας στήθηκε κυρίως επάνω στην ανανέωση του στόλου των εναέριων πυροσβεστικών μέσων και την αγορά νέων με ένα πρόγραμμα προμηθειών μαμούθ, το AEGIS, της τάξης των 1,7 δισ. ευρώ.
      Η ανάγκη ενός οργανισμού για να παρακολουθεί και να συντονίζει τη διαχείριση των πυρκαγιών με επιστημονικό τρόπο δεν έχει γίνει ακόμη  αντιληπτή στην Ελλάδα. Αντίθετα στην Πορτογαλία που βίωσε μια αντίστοιχα τραγική κατάσταση το 2017 με 111 θύματα οι πολιτικές δυνάμεις στο σύνολο τους συνήργησαν για να δημιουργηθεί το 2019 ο AGIF (Agencia para Gestao Integrada de Fogos rurais), ένας εθνικός οργανισμός ολοκληρωμένης διαχείρισης πυρκαγιών υπαίθρου. O AGIF δεν σταμάτησε τις πυρκαγιές, οργάνωσε όμως τη διαχείρισή τους ολιστικά συνδέοντας την πρόληψη με την καταστολή και την αποκατάσταση. Έτσι αν και η πρόληψη χρειάζεται αρκετά χρόνια για να δείξει τα αποτελέσματά της, η Πορτογαλία είναι ήδη η χώρα της ΕΕ με τις μικρότερες συνέπειες από τις πυρκαγιές τα τελευταία τρία χρόνια.
      Στην Ελλάδα το 2021 με τον μεγαλύτερο διαθέσιμο αριθμό εναέριων μέσων στην ιστορία μας κάναμε εθνικό ρεκόρ καμένης έκτασης! Τρεις μήνες αργότερα αποκτήσαμε ένα νέο Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας!! Τα σχήματα είναι απαραίτητα αλλά η αποτελεσματική αντιμετώπιση των κρίσεων έχει να κάνει με τη φιλοσοφία της διαχείρισής τους. Για τις δασικές πυρκαγιές η διαχείριση μπορεί να αποδειχθεί  επικίνδυνη  εάν στηριχθεί σε μονολιθικές πολιτικές καταστολής και δεν υποστηριχθεί από την επιστημονικά τεκμηριωμένη αντίληψη του προβλήματος που συχνά αναφέρεται σαν «παράδοξο των πυρκαγιών». Το παράδοξο είναι ότι όσο μεγαλώνουν οι επενδύσεις στην καταστολή, οι οποίες έχουν διαρκώς αυξανόμενες απαιτήσεις, τόσο αυξάνουν και οι καμένες εκτάσεις σε βάθος χρόνου! 
      Θα μπορούσαμε σχηματικά να αντιστοιχήσουμε σε προσωπικό επίπεδο την καταστολή με μια πιστωτική κάρτα  η οποία μπορεί να μας βγάλει κάποια στιγμή από τη δύσκολη θέση αλλά η ασύνετη χρήση της μπορεί να μας οδηγήσει σε χρεωκοπία. Ας μην ξεχνάμε ότι τα χρήματα για να πληρώνουμε την κάρτα της καταστολής βγαίνουν από την οικονομία της πρόληψης που βοηθάει να μην ξεπεράσουμε το πιστωτικό όριο που ορίζει η τράπεζα της φύσης.
      Όπως αποδεικνύεται κάθε χρόνο οι κλιματικές συνθήκες ευνοούν πιο συχνές πυρκαγιές, η περίοδος των πυρκαγιών μεγαλώνει, η ελλιπής ή σχεδόν ανύπαρκτη διαχείριση του δάσους αυξάνει την ποσότητα των καυσίμων που τις τροφοδοτούν και η σοβαρότητα των περιστατικών μεγαλώνει λόγω των κοινωνικοοικονομικών συνθηκών.
      Στην Ελλάδα παρά τα βήματα που έχουν γίνει από το 2018, η ουσία της δασοπυρόσβεσης παραμένει εγκλωβισμένη στην εξάρτηση από την αεροπυρόσβεση και στην υπερ(βολική) χρήση  της τακτικής των εκκενώσεων. Πρέπει να αναγνωρίσουμε τη δυναμική στροφή της πολιτείας  και τις σημαντικές αλλαγές που προωθεί στον τομέα της δασοπυρόσβεσης. Δυστυχώς όμως αυτό το περίσσευμα πολιτικής βούλησης επικεντρώνεται σε βραχυπρόθεσμους στόχους χωρίς παράλληλα να προσαρμόζεται στις αλλαγές του κλίματος και τις συνέπειές της.
      Για να μπορέσουμε να διαχειριστούμε ολιστικά το πρόβλημα των δασικών πυρκαγιών στο πλαίσιο της κλιματικής αλλαγής θα πρέπει να εστιάσουμε στη φιλοσοφία της πρόληψης, να εξασφαλίσουμε την ενεργή  συμμετοχή του πολίτη, να ενισχύσουμε την ανθεκτικότητας του τοπίου και να οργανώσουμε δραστηριότητες που θα μειώσουν το ρίσκο. Η σύγχρονη επιστήμη κινείται σε αυτούς τους άξονες στο πλαίσιο του FirEUrisk, του μεγαλύτερου έργου έρευνας για τις δασικές πυρκαγιές στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με τη συμμετοχή πολλών ελληνικών οργανισμών.
      Τα αποτελέσματα της έρευνας όμως παίρνουν αξία όταν γίνονται πολιτικές και τρόπος ζωής και σε αυτή την προσπάθεια χρειάζεται η συνεργασία όλων. Η εμπειρία από την πυρκαγιά στο Μάτι δεν είναι απλά ένα κομμάτι από το παρελθόν που δεν θα πρέπει να χάσουμε αλλά και ένα κομμάτι από το μέλλον που θέλουμε να αλλάξουμε.
      *Δασολόγοι, μέλη της ερευνητικής ομάδας του Eυρωπαϊκού έργου FirEUrisk (https://www.fireurisk.eu) για τις δασικές πυρκαγιές και την κλιματική αλλαγή
    6. Περιβάλλον

      Engineer

      Στα πλαίσια του προγράμματος για την ανάπτυξη του «ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΔΙΑΚΙΝΔΥΝΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΘΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ, ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΑΜΘ» (ΚΕΔΙΑΚ) που χρηματοδοτείται από το ΕΣΠΑ μέσω της Δράσης «Ενίσχυση των Υποδομών Έρευνας και Καινοτομίας», παρακολουθείται σε συνεχή βάση η εξέλιξη της πυρκαγιάς που ξέσπασε το μεσημέρι της 21ης Ιουλίου 2022, στην ευρύτερη περιοχή του Εθνικού Πάρκου Δάσους Δαδιάς – Λευκίμης – Σουφλίου. Η παρακολούθηση γίνεται με τη χρήση διαθέσιμων δορυφορικών δεδομένων εικόνων γεωπισκόπησης (ελεύθερων αλλά και εμπορικών μικροδορυφόρων) καθώς και επίγειων παρατηρήσεων.
      Όπως υπολογίζεται από την επιστημονική ομάδα Κινδύνου Δασικής Πυρκαγιάς του ΚΕΔΙΑΚ, μέχρι το μεσημέρι της 23ης Ιουλίου έχουν καεί προσεγγιστικά 1.512 εκτάρια, σύμφωνα με το δορυφορικό προϊόν που καταγράφει τις εστίες πυρκαγιάς και τα θερμά σημεία (Hot–Spots), και το οποία διατίθεται από το μηχανισμό Fire Information for Resource Management System (FIRMS) της NASA.
      Η πληροφορία αυτή προκύπτει από την ανάλυση της εκπεμπόμενης θερμότητας που καταγράφεται μέσω δορυφορικών εικόνων υψηλής χρονικής αλλά χαμηλής χωρικής ανάλυσης, των αισθητήρων Visible/Infrared Imager/Radiometer Suite -VIIRS (ανάλυση 375 μέτρα) και Moderate Resolution Imaging Spectroradiometer- MODIS (ανάλυση 1 χιλιόμετρο).
      Αντίστοιχα την 21η Ιουλίου στις 11:50 όπως χαρτογραφήθηκε με ακρίβεια με τη χρήση εικόνας του δορυφόρου γεωεπισκόπησης Landsat 9 (30 μέτρα χωρική ανάλυση) της Αμερικάνικης Γεωλογικής Εταιρείας, είχαν καεί 585 εκτάρια.
      Μέχρι τώρα (μεσημέρι της 23ης Ιουλίου) υπολογίζεται ότι έχουν καεί 1043 εκτάρια – περίπου το 15% της συνολικής έκτασης – εντός των περιοχών που έχουν χαρακτηριστεί ως περιοχές απόλυτης προστασίας και σημασίας (πυρήνες) στο Εθνικό Πάρκο Δάσους Δαδιάς – Λευκίμης – Σουφλίου.
      Σημειώνεται ότι βασικός στόχος του προγράμματος ΚΕΔΙΑΚ είναι η δημιουργία μίας καινοτόμου ερευνητικής υποδομής που θα παρέχει τη δυνατότητα συλλογής και ανάλυσης δεδομένων σχετικά με την εξέλιξη μιας επικινδυνότητας και να ορίζει ένα πιθανό αριθμό σεναρίων και συνεπειών των ενδεχόμενων αρνητικών επιπτώσεών της, ώστε να δρα ενισχυτικά στην διαδικασία λήψης απόφασης από τους αποφασίζοντες που διαχειρίζονται τα κεφάλαια της περιφέρειας ΑΜΘ.

    7. Περιβάλλον

      Engineer

      Με βάση εικόνα πολύ υψηλής ανάλυσης που ελήφθη από τον δορυφόρο Landsat 9 την Τετάρτη 20.07.2022 στις 12:05 τοπική ώρα, την οποία ανέκτησε και επεξεργάστηκε πριν από λίγο η πυρομετεωρολογική ομάδα FLAME του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ) / meteo.gr, η νεότερη εκτίμηση για την έκταση που επηρέασε η δασική πυρκαγιά της Πεντέλης είναι περίπου 20.350 στρέμματα.
      Επισημαίνεται ότι η έκταση αυτή έχει υπολογιστεί κατά προσέγγιση, καθώς οι περιοχές εντός της περιμέτρου δεν έχουν πληγεί όλες το ίδιο, ενώ αναμένεται και ο περισσότερο ακριβής υπολογισμός από την ενεργοποίηση της υπηρεσίας Rapid Mapping του Ευρωπαϊκού Συστήματος Copernicus.
      Η απεικόνιση των καμένων εκτάσεων:

    8. Περιβάλλον

      Engineer

      Η συγκέντρωση διοξειδίου του άνθρακα (CO2) στην ατμόσφαιρα σημείωσε ένα ακόμη ρεκόρ, καταγράφοντας τον τρίτο στη σειρά μήνα με μέση τιμή πάνω από 420 ppm (μέρη ανά εκατομμύριο).  Έτσι, αφού τον περασμένο Απρίλιο σημειώθηκε για πρώτη φορά (στα χρονικά των καταγραφών) μέση μηνιαία τιμή άνω των 420 ppm (μέρη ανά εκατομμύριο), ακολούθησε ο Μάιος και τώρα ο Ιούνιος του 2022, ο τρίτος κατά σειρά μήνας με μέση τιμή πάνω από 420 ppm (μέρη ανά εκατομμύριο).

      Παρακάτω οι μέσες μηνιαίες τιμές για τους μήνες Απρίλιο, Μάιο, Ιούνιο του περασμένου έτους και του τρέχοντος.
      Εικόνα 1. Μέσες μηνιαίες τιμές διοξειδίου του άνθρακα (CO2) από το παρατηρήριο Mauna Loa στη Χαβάη για τους μήνες Απρίλιο, Μάιο, Ιούνιο του περασμένου έτους και του τρέχοντος. Πηγή δεδομένων: gml.noaa.gov Τα στοιχεία προέρχονται από το Παρατηρητήριο Mauna Loa, τον απομακρυσμένο σταθμό σε ένα ηφαίστειο στη Χαβάη που μετρά τη συγκέντρωση CO2 στην ατμόσφαιρα από τo 1958.
      Αντί να σταθεροποιούνται, τα επίπεδα CO2 στην ατμόσφαιρα συνεχίζουν να αυξάνονται ολοένα και μεγαλύτερο ρυθμό. Η αύξηση της συγκέντρωσης του CO2 τον τελευταίο χρόνο υπολογίζεται περίπου στα 5.4 ppm, πολύ πάνω από τον μέσο ετήσιο ρυθμό αύξησης των τελευταίων 10 ετών που ήταν 3 ppm.
      Μπορείτε να βλέπετε τις μετρήσεις συγκέντρωσης CO2 στον σταθμό της Χαβάης από τη σελίδα μας πατώντας εδώ.
      Πηγές: nasa.gov, gml.noaa.gov
    9. Περιβάλλον

      Engineer

      «Μέση» είναι η ποιότητα του αέρα στην Αθήνα, σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσίευσε το Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος (ΕΕΑ) χθες.
      Οι καθαρότερες πόλεις όσον αφορά την ατμοσφαιρική ρύπανση με βάση τις μετρήσεις των δύο τελευταίων ετών (2020-2021) είναι η Ούμεα στη Σουηδία και οι πόλεις Φάρο και Φουνσάλ στην Πορτογαλία.
      Περισσότερες από 344 ευρωπαϊκές πόλεις (η Αθήνα βρίσκεται στον αριθμό 227) περιλαμβάνονται στον σχετικό «χάρτη» που δημοσιοποίησε ο Οργανισμός με βάση τα στοιχεία τα οποία λαμβάνει από τους σταθμούς μέτρησης που έχουν εγκατασταθεί σε όλη την Ευρώπη και διαβιβάζονται μέσω των υπουργείων Περιβάλλοντος.
      Ωστόσο, στον εν λόγω «χάρτη» από ελληνικές πόλεις συμπεριλαμβάνεται μόνο η Αθήνα, καθώς για τις υπόλοιπες μεγάλες πόλεις ο οργανισμός «δεν διαθέτει στοιχεία». Αξίζει να σημειωθεί ότι πριν από περίπου ένα χρόνο (Απρίλιος του 2021) η Ελλάδα παραπέμφθηκε στο Ευρωδικαστήριο γιατί απέτυχε να περιορίσει τις υπερβάσεις των τιμών των αιωρούμενων μικροσωματιδίων στην πόλη από το 2005 και μετά, με την εξαίρεση ενός έτους. Τα αιωρούμενα μικροσωματίδια PM 2,5 είναι ο πλέον φονικός ρύπος, καθώς έχουν τη δυνατότητα να εισχωρούν βαθιά στο αναπνευστικό σύστημα και να προκαλούν βλάβες. Οσον αφορά την ποιότητα του αέρα στην Αθήνα, ο κ. Βασίλης Γερασόπουλος, διευθυντής στο Εργαστήριο Ατμοσφαιρικής Χημείας του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, τονίζει ότι «έχει βελτιωθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, ωστόσο υπάρχουν μεγάλα περιθώρια βελτίωσης». Το Αστεροσκοπείο από το 2019 έχει εγκαταστήσει περισσότερους από 100 σταθμούς μέτρησης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης σε διάφορες περιοχές της χώρας. «Εχουμε διαπιστώσει ότι δεν υπάρχουν ιδιαίτερες τοπικές ιδιαιτερότητες και η ατμοσφαιρική ρύπανση είναι ομοιογενής σε όλη την Ελλάδα», σημειώνει ο κ. Γερασόπουλος. Και ενώ οι προσπάθειες για βελτίωση πρέπει να συνεχιστούν, προσθέτει ότι «η Ελλάδα βρίσκεται σε μια περιοχή που έχει υψηλό υπόβαθρο ατμοσφαιρικής ρύπανσης λόγω των γειτονικών χωρών της Ανατολικής Ευρώπης, ενώ την ίδια στιγμή οι μετεωρολογικές συνθήκες ευνοούν τη διασυνοριακή μεταφορά ρύπανσης», επισημαίνει.


      Τον δρόμο, πάντως, δείχνει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ), ο οποίος κατέβασε το όριο της ασφαλούς έκθεσης στα μικροσωματίδια (PM 2,5) στα 5 μg/m3 σε σχέση με τα 25 µg/m3 που ορίζει ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος. Αν ληφθούν υπόψη τα όρια του ΠΟΥ, μόνο 11 πόλεις στην Ευρωπαϊκή Ενωση έχουν καλή ποιότητα αέρα. Πάντως, η ευρωπαϊκή νομοθεσία θέτει τα 25 µg/m3 ως όριο ασφαλούς έκθεσης επί μακρόν για έναν πολίτη. Ετσι, μόνο τρεις πόλεις στην Ευρώπη, με βάση την ισχύουσα νομοθεσία, μπορούν να χαρακτηριστούν εξαιρετικά μολυσμένες. Το Νόβι Σαζ στην Πολωνία και η Κρεμόνα και η Πάδοβα στην Ιταλία. Πρόσφατα, η Ευρωπαϊκή Ενωση έθεσε ακόμα πιο αισιόδοξους στόχους σε σχέση με την ατμοσφαιρική ρύπανση, ζητώντας από τα κράτη-μέλη να μειώσουν σε εθνικό επίπεδο πέντε παράγοντες επιβάρυνσης της ατμόσφαιρας. Με βάση τα προσωρινά στοιχεία, 14 χώρες έχουν αποτύχει να φθάσουν τους στόχους που έχουν τεθεί ως προς τις αναγκαίες μειώσεις των πέντε ρυπαντών.
    10. Περιβάλλον

      GTnews

      Σε πάνω από 100 κρίσιμα δασικά οικοσυστήματα της χώρας, γίνονται καθαρισμοί κ αφαίρεση καύσιμης ύλης κ συσσωρευμένης επί δεκαετίες βιομάζας, σε έκταση 80.000 στρεμμάτων. Επίσης συντηρούνται και διανοίγονται δασικοί δρόμοι συνολικού μήκους 12.000 χιλιομέτρων, καθώς και αντιπυρικές ζώνες συνολικού μήκους 1.600 χιλιομέτρων.
      Το πρόγραμμα Προληπτικών Καθαρισμών Antinero, χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης  και από τον Τακτικό Προϋπολογισμό. Τις διαγωνιστικές διαδικασίες έφερε εις πέρας το ΤΑΙΠΕΔ. Οι εργασίες ξεκίνησαν τον Μάιο κ θα ολοκληρωθούν Αύγουστο.
      Σημαντική λεπτομέρεια: τα δεκάδες συνεργεία καθαρισμού στα δάση ανά την Ελλάδα, αποτελούνται και από υλοτόμους κ δασεργάτες των τοπικών Δασικών Συνεταιρισμών (όπου υπάρχουν ΔΑΣΕ) και επιπλέον η παρουσία τους στα δάση λειτουργεί ως έξτρα φύλαξη.
      Καθαρισμοί-δασών_06.07.2022.pdf
    11. Περιβάλλον

      Engineer

      Τις αρνητικές επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης τις οποίες  βιώνουμε στην Ελλάδα αλλά και στην Ευρώπη τα τελευταία χρόνια, έρχεται να συμπληρώσει η ενεργειακή κρίση η οποία – μεταξύ άλλων επιπτώσεων – έχει εκτινάξει τους λογαριασμούς ενέργειας στα ύψη, παρασύροντας σε αυξήσεις και άλλα προϊόντα και υπηρεσίες.  Οι πολίτες στην Ευρωπαϊκή Ένωση αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην αποπληρωμή των λογαριασμών τους, με τους περισσότερους μάλιστα να αναφέρουν ότι δεν γνωρίζουν τι ακριβώς περιλαμβάνει ένας λογαριασμός ρεύματος.
      Οι χρεώσεις τρίτων που εισπράττονται μέσω των λογαριασμών ενέργειας, οι ασαφείς υπολογισμοί του κόστους, οι φόροι και η δυσνόητη διατύπωση, είναι μερικά μόνο από τα στοιχεία που καθιστούν τους λογαριασμούς ενέργειας μη κατανοητούς για τους καταναλωτές, με αποτέλεσμα να μην έχουν τον έλεγχο της κατανάλωσης τους.
      Σε αυτό το πλαίσιο, δημοσιεύθηκε πρόσφατα μελέτη που αφορά στους καθαρούς λογαριασμούς ενέργειας με τίτλο “Clean” Energy Bills for all citizens in the EU. Η μελέτη (διαθέσιμη στην αγγλική γλώσσα) εκπονήθηκε από το INZEB, το Ίδρυμα Χάινριχ Μπελ Γραφείο Θεσσαλονίκης – Ελλάδα, την Ένωση Καταναλωτών – Η Ποιότητα Της Ζωής (Ε.Κ.ΠΟΙ.ΖΩ.) και με τη συνδρομή της Ευρωπαϊκής Ένωσης Καταναλωτών BEUC.
      Για τη σύνταξη της μελέτης διαμοιράστηκε ερωτηματολόγιο σε εμπειρογνώμονες και ειδικούς στην Ευρώπη σχετικά με τους λογαριασμούς ρεύματος και τις επιπρόσθετες χρεώσεις, τους παρόχους ηλεκτρικού ρεύματος και τα ποσοστά των ΑΠΕ στο ενεργεικό μείγμα.
      Τα αποτελέσματα της έρευνας παρουσιάζονται στην παρούσα μελέτη, η οποία αναλύει το  περιεχόμενο, τη δομή και τη μορφή των λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος στις 27 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εξετάζοντας παράλληλα τη συμβολή των «καθαρών» λογαριασμών στην ενδυνάμωση των καταναλωτών με στόχο, οι καταναλωτές, να διαδραματίσουν ενεργό ρόλο στη μετάβαση προς την καθαρή ενέργεια.
      Η παρούσα μελέτη αποτελεί μία σύντομη έκδοση και αποτυπώνει τα κύρια αποτελέσματα της διεξαχθείσας έρευνας ενώ η πλήρης έκδοση, η οποία θα περιλαμβάνει αναλυτικά στοιχεία για κάθε χώρα της ΕΕ,  θα δημοσιοποιηθεί  στα μέσα Σεπτεμβρίου 2022.
      Η μελέτη είναι διαθέσιμη στην ιστοσελίδα του ΙΝΖΕΒ μέσω του ακόλουθου συνδέσμου: https://inzeb.org/publications/a-subject-to-an-examination-clean-energy-bills-for-citizens-in-the-eu/
    12. Περιβάλλον

      Engineer

      Όπως είναι ευρέως γνωστό οι φαρμακευτικές ουσίες χρησιμοποιούνται στην πρόληψη, τη διάγνωση και τη θεραπεία ασθενειών. Τα φάρμακα έχουν σχεδιαστεί να είναι χημικά σταθερά προκειμένου να φτάσουν και να αλληλοεπιδράσουν με μόρια στόχους και να προκαλούν συγκεκριμένες βιολογικές επιδράσεις σε ανθρώπους ή ζώα σε χαμηλές συγκεντρώσεις.
      Από μια σύντομη ανασκόπηση στις βάσεις δεδομένων του ΟΟΣΑ διαπιστώνεται αύξηση τις τελευταίες δεκαετίες στην κατανάλωση φαρμάκων, που αποδίδεται κυρίως στην γήρανση του πληθυσμού και την αύξηση της διάρκειας ζωής (αύξηση του ηλικιωμένου πληθυσμού με ρυθμό 3% ετησίως), τις χρόνιες παθήσεις αλλά και τις αλλαγές στην κλινική πρακτική.
      Έχει βρεθεί ότι υπολείμματα από εκατοντάδες, ευρέως χρησιμοποιούμενες φαρμακευτικές ουσίες δύναται να εισέλθουν στο περιβάλλον μέσα από ένα πολύπλοκο δίκτυο πηγών και οδών, που διασκορπίζεται σε πολλά μέρη της κοινωνίας. Η κύρια πηγή εισόδου τους εντοπίζεται στην ανθρώπινη κατανάλωση σε σπίτια ή νοσοκομεία. Με τη διαδικασία της απέκκρισης και μέσω των υπονόμων φαρμακευτικά ενεργές ουσίες καταλήγουν στα συστήματα αστικών λυμάτων και απορρίπτονται στους υδάτινους υποδοχείς κυρίως ως συνέπεια της ατελούς απομάκρυνσής τους από μονάδες επεξεργασίας υγρών αποβλήτων.
      Φαρμακευτικοί ρυπαντές έχουν βρεθεί στα επιφανειακά ύδατα συμπεριλαμβανομένων των οικοσυστημάτων γλυκού νερού, εκβολές ποταμών, θαλάσσια περιβάλλοντα, στα υπόγεια ύδατα αλλά και στο πόσιμο νερό. Οι συγκεντρώσεις τους έχει διαπιστωθεί ότι κυμαίνονται στην περιοχή των ng/l και μg/l με τα επίπεδα ρύπανσης να εντοπίζονται μεγαλύτερα στην εκροή των εγκαταστάσεων επεξεργασίας υγρών αποβλήτων και μικρότερα στα ποτάμια και το θαλασσινό νερό. Σημαντική παρουσιάζεται να είναι η ρύπανση των υπόγειων υδάτων, που μπορεί να παραμείνει για δεκαετίες και να επηρεάσει άμεσα τα συνδεόμενα υδατικά και χερσαία οικοσυστήματα, εάν η φυσική εξασθένηση των ρύπων, κάτω από την επιφάνεια, δεν είναι επαρκής.
      Σύμφωνα με δημοσιευμένες μελέτες, οι φαρμακευτικές ουσίες που ανιχνεύονται περισσότερο στα υδάτινα περιβάλλοντα είναι τα αναλγητικά και τα αντιφλεγμονώδη λόγω της ευρείας χρήσης τους ενώ ακολουθούν τα αντιβιοτικά, η αντιεπιληπτική καρβαμαζεπίνη και άλλες θεραπευτικές κατηγορίες φαρμάκων.
      Μικρές παρενέργειες σε φάρμακα που χορηγούνται σε συνταγογραφούμενες δόσεις είναι κοινές, αλλά συνήθως αντισταθμίζονται από τα οφέλη του φαρμάκου για την υγεία. Αυτό δεν θα συνέβαινε στην περίπτωση ακούσιας, τακτικής έκθεσης σε φάρμακα ή μείγμα φαρμάκων. Η χρόνια έκθεση σε ιχνοστοιχεία φαρμακευτικών μειγμάτων μπορεί να είναι ουσιαστική και να έχει δυσμενείς επιπτώσεις στο υδάτινο περιβάλλον και την ανθρώπινη υγεία και ανεπιθύμητες επιδράσεις στα οικοσυστήματα όπως η χρόνια τοξικότητα, η ανάπτυξη ανθεκτικών στα αντιβιοτικά βακτηρίων και οι ενδοκρινικές διαταραχές.
      Η πιθανή επίδραση στη δημόσια υγεία κυρίως μέσω της τροφικής αλυσίδας εγείρει την ανησυχία καθώς φαρμακευτικά υπολείμματα αντιβιοτικών, ορμονών, αναλγητικών και άλλων θεραπευτικών ομάδων έχει βρεθεί, από εργαστηριακές μελέτες, ότι επιδρούν στη φυσιολογία των υδρόβιων οργανισμών. Η ανάγκη για περαιτέρω έρευνα και λήψη μέτρων για τη διαχείριση των κινδύνων διατυπώνεται από πολλούς ερευνητές.
      *Η Νίκη  Διονυσίου Τζουανοπούλου είναι Υγιεινολόγος, MBA, MSc Επόπτρια Δημόσιας Υγείας Γ. Ν Παπαγεωργίου
       Διαβάστε ολόκληρη την εργασία με θέμα «Φαρμακευτικά απόβλητα και οι επιπτώσεις στη Δημόσια Υγεία»  ΕΔΩ 
    13. Περιβάλλον

      Engineer

      Με Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ – ΦΕΚ Β3424/2-7-2022) εξειδικεύονται τα μέτρα για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης και την εξοικονόμηση ενέργειας σε κτίρια και εγκαταστάσεις φορέων του δημοσίου τομέα.
      Η απόφαση φέρει τις υπογραφές των Υπουργών Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστα Σκρέκα, Εσωτερικών, Μάκη Βορίδη, Επικρατείας & Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Κυριάκου Πιερρακάκη, καθώς και του Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών, Θόδωρου Σκυλακάκη, και έρχεται σε συνέχεια των εξαγγελιών της 9ης Ιουνίου, οπότε και παρουσιάστηκε το σχέδιο εξοικονόμησης ενέργειας στο Δημόσιο.
      Ο στόχος για τους φορείς του Δημοσίου, όσον αφορά στη μείωση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας, τίθεται στο 10% τουλάχιστον, σε σχέση με τις καταναλώσεις της ίδιας χρονικής περιόδου του 2019, για τον πρώτο χρόνο εφαρμογής των μέτρων. Για τα επόμενα έτη ο στόχος θα επαναπροσδιοριστεί.
      Ειδικότερα όσον αφορά στα άμεσα μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας, περιλαμβάνουν τις εξής πρωτοβουλίες:
      1) Συντήρηση συστημάτων θέρμανσης και ψύξης, συμπεριλαμβανομένων των κλιματιστικών μονάδων, τουλάχιστον μία φορά κατ’ έτος. Ειδικά για το τρέχον έτος, η προληπτική συντήρηση για τα συστήματα ψύξης πρέπει να έχει ολοκληρωθεί μέχρι τις 31.7.2022 και για τα συστήματα θέρμανσης μέχρι 31.10.2022.
      2) Καθορισμός εσωτερικής θερμοκρασίας (μέγιστης/ελάχιστης) τόσο σε θερμαινόμενα/ κλιματιζόμενα όσο και σε μη κτίρια βάσει των προδιαγραφών του προτύπου ΕΛΟΤ EN 15251:2007. Η εσωτερική θερμοκρασία των κτιρίων γραφείων του δημόσιου και του ευρύτερου δημοσίου τομέα, κατά τη θερινή περίοδο τηρείται στους 27ο C και κατά τη χειμερινή στους 19ο C.
      3) Απενεργοποίηση ψύξης/θέρμανσης σε χώρους και ώρες που δεν υπάρχουν εργαζόμενοι.
      4) Απενεργοποίηση εξοπλισμού γραφείου σε χώρους και ώρες που δεν υπάρχουν εργαζόμενοι.
      5) Χρήση του νυχτερινού αερισμού των κτιρίων, όπου αυτό είναι δυνατό.
      6) Σκίαση του κτιρίου προς βελτίωση της ενεργειακής του συμπεριφοράς, εφόσον αυτό δεν μειώνει σε μη ανεκτό επίπεδο τον φυσικό φωτισμό των εσωτερικών χώρων.
      7) Μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης κατά 10% τουλάχιστον, ενδεικτικά μέσω βελτιστοποίησης του χρονοπρογραμματισμού του οδοφωτισμού και εξορθολογισμού του καλλωπιστικού/διακοσμητικού φωτισμού.
      Δράσεις για τη βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας των αντλιοστασίων (π.χ. τοποθέτηση inverter).
      Παράλληλα, δρομολογούνται και μεσοπρόθεσμα μέτρα, τα οποία αφορούν σε αναβάθμιση των υφιστάμενων συστημάτων φωτισμού, με τη χρήση ενεργειακά αποδοτικών λαμπτήρων, φύτευση δωμάτων – εφόσον είναι τεχνικά και οικονομικά εφικτό, διατάξεις ανάκτησης θερμότητας από τα καυσαέρια λεβήτων και διατάξεις ανάκτησης θερμότητας από τον απορριπτόμενο αέρα των κλιματιζόμενων χώρων, εγκατάσταση συστήματος αναλογικού ελέγχου σταθερής θερμοκρασίας σε κεντρικές κλιματιστικές μονάδες, μόνωση σωληνώσεων συστημάτων θέρμανσης, εγκατάσταση έξυπνων μετρητών κ.ά.
      Για την παρακολούθηση της εφαρμογής των μέτρων σε κάθε κτίριο του δημοσίου τομέα και για τη συγκέντρωση και παροχή στοιχείων, ο οικείος Υπουργός, εντός επτά εργάσιμων ημερών από τη δημοσίευση της απόφασης, ορίζει υπεύθυνο ενεργειακών υποδομών/εγκαταστάσεων, για τις υπηρεσίες του Υπουργείου και τους εποπτευόμενους αυτού φορείς.
      Ο Υπουργός δύναται με απόφασή του να αναθέτει την αρμοδιότητα ορισμού υπεύθυνου ενεργειακών υποδομών/εγκαταστάσεων για τους εποπτευόμενους φορείς του Υπουργείου στον επικεφαλής του φορέα ή στο όργανο διοίκησης.
      Για τους ΟΤΑ Α΄ και Β΄ βαθμού ο υπεύθυνος ενεργειακών υποδομών/εγκαταστάσεων ορίζεται από τον οικείο Δήμαρχο ή Περιφερειάρχη, αντίστοιχα, και είναι αρμόδιος και για τα νομικά πρόσωπα του οικείου ΟΤΑ. Για τις Ανεξάρτητες Αρχές ορίζεται από τον επικεφαλής της Αρχής και για τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις από τον οικείο συντονιστή.
      Η εξειδίκευση των δράσεων και του συνολικού ετήσιου στόχου σε επιμέρους στόχους, ανά κτίριο ή/και ανά ηλεκτροδοτούμενη εγκατάσταση, γίνεται από τους υπευθύνους ενεργειακών υποδομών/εγκαταστάσεων. Οι ίδιοι ορίζουν τους διοικητικά υπεύθυνους για την υλοποίηση των μέτρων. Για το σύνολο των εγκαταστάσεων κάθε φορέα ορίζονται ένας ή περισσότεροι διοικητικά υπεύθυνοι, οι οποίοι συντονίζουν (για τα κτίρια ή/και τις εγκαταστάσεις της αρμοδιότητάς τους) ενέργειες όπως: ο χρονικός και οικονομικός προγραμματισμός των αναγκαίων παρεμβάσεων βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης και εξοικονόμησης ενέργειας, οι ενέργειες για την ορθή λειτουργία των κεντρικών εγκαταστάσεων θέρμανσης – ψύξης και τη διενέργεια περιοδικής συντήρησης των λεβήτων – καυστήρων και μονάδων κλιματισμού κ.ά.
      Η παρακολούθηση υλοποίησης των παραπάνω δράσεων και της πορείας των καταναλώσεων ηλεκτρικής ενέργειας για την επίτευξη του στόχου μείωσης της κατανάλωσης ενέργειας τουλάχιστον κατά 10%, γίνεται μέσω ειδικής ηλεκτρονικής εφαρμογής (publicenergysavings.gov.gr) που δημιουργείται για το σκοπό αυτό.
      Στους φορείς του Δημοσίου που εφαρμόζουν, αποτελεσματικά, τα μέτρα – όπως προκύπτει από τα στοιχεία που καταχωρούνται στην ειδική εφαρμογή – δύναται με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών, να χορηγείται επιβράβευση μέσω ενίσχυσης του προϋπολογισμού τους.
      Μέτρα για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης και την εξοικονόμηση ενέργειας σε κτίρια δημοσίου τομέα ΦΕΚ 3424-Β-02.07.2022.pdf
    14. Περιβάλλον

      GTnews

      Για τον καθορισμό της στρατηγικής αξιοποίησης των ορυκτών πρώτων υλών της χώρας, η αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, συντάσσει και δημοσιοποιεί το δεύτερο εξάμηνο κάθε έτους έκθεση συγκεντρωτικών στοιχείων σχετικά με τη μεταλλευτική και λατομική δραστηριότητα του προηγούμενου έτους η οποία περιλαμβάνει:
      α. στοιχεία παραγωγής, απασχόλησης, καθώς και λοιπά οικονομικά στοιχεία, όπως αυτά προκύπτουν από τα δελτία δραστηριότητας
      β. στοιχεία δημόσιων εσόδων από τη μεταλλευτική και λατομική δραστηριότητα, όπως μισθώματα και τέλη, όπως προκύπτουν από τις επιμέρους αναφορές των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων και των λοιπών φορέων του Δημοσίου,
      γ. στοιχεία σχετικά με τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις και δράσεις, όπως αυτά προκύπτουν από τις μεταλλευτικές και λατομικές εταιρείες και αξιολογούνται από τους αρμόδιους δημόσιους φορείς (όπως Δασαρχεία),
      δ. στοιχεία σχετικά με την ασφάλεια και συγκεκριμένα τα ατυχήματα που συνέβησαν, τους προληπτικούς ελέγχους που έχουν διεξαχθεί, καθώς και τα χρηματικά πρόστιμα που επιβλήθηκαν, σύμφωνα με τα στοιχεία του Τμήματος Επιθεώρησης Μεταλλείων της Ειδικής Γραμματείας του Σώματος Επιθεωρητών και Ελεγκτών του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
      Εκθέσεις προηγούμενων ετών:
      Έκθεση συγκεντρωτικών στοιχείων για τη δραστηριότητα των Ορυκτών Πρώτων Υλών στην Ελλάδα κατά το έτος 2020
      Έκθεση συγκεντρωτικών στοιχείων για τη δραστηριότητα των Ορυκτών Πρώτων Υλών στην Ελλάδα κατά το έτος 2019
      Έκθεση συγκεντρωτικών στοιχείων για τη δραστηριότητα των Ορυκτών Πρώτων Υλών στην Ελλάδα κατά το έτος 2018
      Έκθεση συγκεντρωτικών στοιχείων για τη δραστηριότητα των Ορυκτών Πρώτων Υλών στην Ελλάδα κατά το έτος 2017
      Έκθεση συγκεντρωτικών στοιχείων για τη δραστηριότητα των Ορυκτών Πρώτων Υλών στην Ελλάδα κατά το έτος 2016
      Χρήσιμες ηλεκτρονικές συνδέσεις
      Πύλη latomet.gr
      Ανοικτά Γεωχωρικά Δεδομένα ΓΔΟΠΥ
    15. Περιβάλλον

      GTnews

      Στο Συμβούλιο Υπουργών Περιβάλλοντος της Ε.Ε. που πραγματοποιήθηκε στο Λουξεμβούργο επετεύχθη, μετά από ολονύχτιες διαπραγματεύσεις, συμφωνία επί πέντε νομοθετικών προτάσεων για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, σε συνέχεια σχετικής συμφωνίας που επετεύχθη στο Ευρωκοινοβούλιο στις 21 Ιουνίου.
      Βασικό θέμα του Συμβουλίου αποτέλεσε η αναθεώρηση του Συστήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (ΣΕΔΕ-ETS) με τη σταδιακή ένταξη της ναυτιλίας από το 2024, και τη δημιουργία του αυτόνομου ΣΕΔΕ για τις οδικές μεταφορές και τα κτίρια το 2027. Αποφασίστηκε, επίσης, η σύσταση του Κοινωνικού Κλιματικού Ταμείου (Social Climate Fund) στο οποίο θα διοχετευθεί μέρος των εσόδων από το αυτόνομο ΣΕΔΕ για την αντιστάθμιση των πιθανών κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων και τη στήριξη των πολιτών και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
      Παράλληλα, υιοθετήθηκε η πρόταση Κανονισμού για τα πρότυπα επιδόσεων των εκπομπών CO2 από τα καινούργια επιβατικά και ελαφρά επαγγελματικά οχήματα. Με την πρόταση αυτή επιδιώκεται η επιτάχυνση της μετάβασης στην κινητικότητα μηδενικών εκπομπών, με την απαίτηση μείωσης των μέσων εκπομπών νέων αυτοκινήτων κατά 55% από το 2030 και 100% από το 2035 σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2021 και κατά 50% και 100% για τα νέα ημιφορτηγά, αντίστοιχα. Έτσι, από το 2035 το σύνολο των νέων αυτοκινήτων και ελαφρών φορτηγών θα έχουν μηδενικές εκπομπές.
      Επιπρόσθετα συμφωνήθηκε η αναθεώρηση του Κανονισμού LULUCF, ο οποίος θέτει έναν συνολικό στόχο της Ε.Ε. για την απομάκρυνση του άνθρακα από φυσικές καταβόθρες (όπως τα δάση και οι δασικές εκτάσεις), που ισοδυναμεί με 310 εκατ. τόνους εκπομπών CO2 έως το 2030 σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Κλιματικό Νόμο.
      Αναθεωρήθηκε, επιπλέον, ο κανονισμός επιμερισμού των προσπαθειών, ο οποίος αυξάνει το στόχο μείωσης των εκπομπών σε τομείς εκτός ΣΕΔΕ στο 40% μέχρι το 2030 σε σχέση με το 2005, έναντι του 30%, που υπάρχει αυτή τη στιγμή. Η χώρα μας θα πρέπει να συνεισφέρει κατά 22,7% σε μειώσεις εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου σε σχέση με τα επίπεδα του 2005 έναντι 16% που είναι σήμερα.
      Το σύνολο των προτάσεων διασφαλίζει τη μείωση των εκπομπών σε επίπεδο Ε.Ε. κατά 55% σε σχέση με το 1990 όπως προβλέπεται στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία.
      Περαιτέρω, ζήτησε την παροχή πρόσθετων πόρων στη χώρα ως αντιστάθμισμα για την ένταξη της ναυτιλίας στο ΣΕΔΕ, πρόσθετα μέτρα για τις αεροπορικές και ακτοπλοϊκές μεταφορές στα νησιά καθώς και ενίσχυση των μέτρων για τη στήριξη των εξαγωγών των βιομηχανικών κλάδων (όπως η τσιμεντοβιομηχανία, η παραγωγή αλουμινίου κλπ.) που επηρεάζονται αρνητικά από την υιοθέτηση του μηχανισμού συνοριακής προσαρμογής άνθρακα (CBAM) και την κατάργηση των δωρεάν δικαιωμάτων εκπομπών που λαμβάνουν σήμερα.
      Κλείνοντας, υποστήριξε την ανάγκη υιοθέτησης μια ισόρροπης συμφωνίας που θα εξασφαλίζει υψηλή φιλοδοξία ως προς τους κλιματικούς στόχους και διασφάλιση επαρκών πόρων για την επίτευξη των στόχων αυτών ιδίως από τις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες της Ε.Ε. με αντίστοιχη μεταφορά πόρων από τα πιο πλούσια κράτη μέλη της Ε.Ε..
      Η δέσμη νομοθετικών προτάσεων που υιοθετήθηκε περιλαμβάνει σημαντικά οφέλη για τη χώρα. Ειδικότερα:
      Εκ μέρους της Ελλάδας υποστηρίχθηκε η δημιουργία ισχυρού Κοινωνικού Κλιματικού Ταμείου με σκοπό την άμβλυνση των κοινωνικών επιπτώσεων από την ένταξη των οδικών μεταφορών και των κτιρίων στο ΣΕΔΕ και ειδικότερα τη στήριξη των ευάλωτων νοικοκυριών. Η Ελλάδα εντάσσεται στο Ταμείο Εκσυγχρονισμού από το οποίο θα λάβει, για την περίοδο 2024 – 2030, τα έσοδα από τον πλειστηριασμό 19.493.000 δικαιωμάτων εκπομπών σημερινής αξίας περίπου 1,65 δισ. € (με βάση τη σημερινή τιμή CO2).
      Αποκρούστηκαν οι προσπάθειες μείωσης του συνολικού ύψους του Κοινωνικού Κλιματικού Ταμείου, το οποίο τελικά θα διαθέτει 59 δισ. € για την περίοδο 2027 – 2032 από τα οποία η Ελλάδα θα λάβει το 5,52%, δηλαδή 3,26 δισ. €, το 35% των οποίων μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την άμεση εισοδηματική ενίσχυση των ευάλωτων νοικοκυριών.
      Δόθηκαν στη χώρα επιπλέον 6,86 εκατ. δικαιώματα για τα έτη 2024 – 2030 (αξίας περίπου 580 εκ. € με βάση τη σημερινή τιμή CO2) ως αντιστάθμισμα στην ένταξη της ναυτιλίας στο ΣΕΔΕ.
      Δόθηκε η δυνατότητα εξαίρεσης από την ένταξη στο ΣΕΔΕ έως το 2030 της ακτοπλοΐας και ορισμένων εμπορικών πλοίων για τις πλόες προς ή από νησιά έως 200.000 κατοίκων.
      Σε ότι αφορά τη ναυτιλία, κατόπιν αιτήματός μας, ως υπόχρεος για τη συμμετοχή στο ΣΕΔΕ ορίστηκε ο ναυλωτής αντί του πλοιοκτήτη.
      Βελτιώθηκε η γεωγραφική ισορροπία των έργων στο Ταμείο Καινοτομίας με τη δυνατότητα διεκδίκησης περισσότερων έργων από Ελληνικές επιχειρήσεις και της πρόβλεψης για ειδικές προσκλήσεις για έργα απανθρακοποίησης της ναυτιλίας.
      Θεσπίστηκε οριζόντιος μηχανισμός Βιώσιμων Εναλλακτικών Καυσίμων για τις αερομεταφορές με αξιοποίηση 20 εκ. δικαιωμάτων για την κάλυψη του 70% της διαφοράς της τιμής μεταξύ κηροζίνης και εναλλακτικών καυσίμων, εφόσον το αεροσκάφος ανεφοδιάζεται με εναλλακτικά καύσιμα σε ποσοστό άνω του 4% που είναι το ελάχιστο υποχρεωτικό σύμφωνα με την ενωσιακή νομοθεσία. Παράλληλα προβλέπεται ότι για τις πτήσεις σε αεροδρόμια νησιών με έκταση μικρότερη των 10.000 τ. χλμ. θα καλύπτεται το 100% της διαφοράς της τιμής.
      Προβλέφθηκε πιο σταδιακή κατάργηση των δωρεάν δικαιωμάτων εκπομπών στις εξαγωγικές βιομηχανίες που ανήκουν στους κλάδους που επηρεάζονται από το CBAM.
      Τον ερχόμενο Σεπτέμβριο αναμένεται να ξεκινήσουν συζητήσεις με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για όλες τις νομοθετικές προτάσεις, με στόχο την θεσμοθέτηση του νομοθετικού πακέτου εντός του 2022 και την επίτευξη των φιλόδοξων ενωσιακών κλιματικών στόχων, που θα καταστήσουν την Ε.Ε. κλιματικά ουδέτερη και θα συμβάλουν στην ενίσχυση της ενεργειακής της ασφάλειας.
    16. Περιβάλλον

      GTnews

      Οι δράσεις, οι μεταρρυθμίσεις και ο σχεδιασμός της Ελλάδας για τη διαχείριση, προστασία και αποκατάσταση των θαλάσσιων και παράκτιων οικοσυστημάτων παρουσιάστηκαν στην Ολομέλεια της 2ης Παγκόσμιας Διάσκεψης του ΟΗΕ για τους Ωκεανούς που διεξήχθη στη Λισαβόνα.
      Ο Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας αναφέρθηκε στη χωροθέτηση των προστατευόμενων θαλάσσιων περιοχών με στόχο μετάβασης σε μια βιώσιμη Γαλάζια Οικονομία και την ολοκληρωμένη διαχείριση των παράκτιων ζωνών μας. «Η ελληνική κυβέρνηση έχει δεσμευτεί για την ένταξη του 30% των ελληνικών θαλασσών σε καθεστώς προστασίας και το ένα τρίτο εξ αυτών σε καθεστώς απόλυτης προστασίας, όπου δε θα επιτρέπεται η αλιεία. Έχουμε προτείνει τη δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού Ερευνητικού Κέντρου για εναλλακτικά ναυτιλιακά καύσιμα και τεχνολογίες με στόχο την απανθρακοποίηση στον τομέα των θαλάσσιων μεταφορών».
      Παρουσίαστηκε το επόμενο μεγάλο βήμα για την προστασία της θαλάσσιας βιοποικιλότητας, η θεσμοθέτηση από το ΥΠΕΝ της εμβληματικής περιβαλλοντικής μεταρρύθμισης «1.000 Παρθένες Παραλίες». Ο Υφυπουργός αναλύοντας το σχέδιο, είπε πως «πρόκειται για παραλίες ανά την Ελλάδα, με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, στις οποίες δεν υπάρχουν ανθρωπογενείς παρεμβάσεις και τεχνητές επιφάνειες και αποτελούν αναλλοίωτα κομμάτια φυσικής κληρονομιάς και ιστορίας βιοποικιλότητας. Ήδη πραγματοποιείται αναλυτική χαρτογράφηση και τεκμηριωμένη οριοθέτησή τους τόσο εντός όσο και εκτός προστατευόμενων περιοχών. Οι παραλίες αυτές θα τεθούν σε καθεστώς αυστηρής προστασίας. Μια περιβαλλοντική μεταρρύθμιση που μπορεί να έχει διεθνή απήχηση και να δημιουργήσει μια νέα καμπάνια για τον ελληνικό τουρισμό στο εξωτερικό».
      Για την προστασία και διατήρηση της βιοποικιλότητας απαρίθμησε μια σειρά σημαντικών πρωτοβουλιών και δράσεων της ελληνικής κυβέρνησης όπως τις Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες, τα Εθνικά Σχέδια Δράσης για την προστασία των ειδών που κινδυνεύουν όπως η θαλάσσια χελώνα Caretta-Caretta και την εθνική πρωτοβουλία «GR-ECO islands».
      Ο Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας ενημέρωσε τους εκπροσώπους των χωρών, ότι το 2024 η Ελλάδα σε συνεργασία με τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής θα διοργανώσει το 9ο Διεθνές Συνέδριο «Our Ocean Conference», με στόχο την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, της υπεραλίευσης και της θαλάσσιας ρύπανσης.
      Τέλος, για τη μείωση των πλαστικών μιας χρήσης,  ο Υφυπουργός αναφέρθηκε στην απαγόρευση συγκεκριμένων προϊόντων μιας χρήσης και την υποχρέωση αντικατάστασής τους με  εναλλακτικά και βιοδιασπώμενα προϊόντα στην αγορά. «Η Ελλάδα έχει δεσμευτεί να μειώσει τη χρήση πλαστικών μιας χρήσης κατά 30% ως το 2024 και 60% ως το 2026 σε σύγκριση με το 2022», ανέφερε χαρακτηριστικά.
    17. Περιβάλλον

      Engineer

      Σε διαδικασία φυσικής αναγέννησης βρίσκεται το περιαστικό δάσος του Σέιχ Σου στη Θεσσαλονίκη, 25 χρόνια μετά την καταστροφική φωτιά του 1997, που έχει αποτυπωθεί ανεξίτηλα στη μνήμη των κατοίκων της πόλης. Το δάσος φαίνεται ότι έχει ήδη αναγεννηθεί κυριολεκτικά από τις στάχτες του, ενώ με τη βοήθεια της φύσης και μετά τις εκτεταμένες νεκρώσεις δέντρων λόγω του φλοιοφάγου εντόμου, υπάρχουν πια οι συνθήκες για να δημιουργηθεί ένα μεικτό δάσος σε λίγα χρόνια από τώρα.
      Η δασάρχης Θεσσαλονίκης Τατιάνα Καλαϊτζή εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι από την παλιά συστάδα του τεχνητού δάσους πεύκης προέκυψαν μεγάλες εκτάσεις με φυσική αναγέννησή της και αναφέρει ότι «ακόμη και στα μεγάλα διάκενα, από όπου απομακρύνθηκε η πεύκη που υλοτομήθηκε λόγω της προσβολής της από το φλοιοφάγο έντομο, υπάρχει πολύ μεγάλος υποόροφος με πλατύφυλλα από κουτσουπιές, φράξους, δρύες και πουρνάρια που αυτή τη στιγμή βρήκαν χώρο, φως και αναπτύσσονται και προχωράνε». Η ίδια, μάλιστα, εκτιμά ότι «έχουμε ήδη ένα εξαιρετικά μεικτό δάσος, στην αρχή του βέβαια, αλλά αν δεν ανακοπεί η εξέλιξη της βλάστησης και της ροής του δάσους από μια πυρκαγιά, τα επόμενα 8 με 10 χρόνια θα δούμε ένα πολύ ωραίο μεικτό δάσος».
      Η πεύκη έχει δαιμονοποιηθεί
      Σύμφωνα με την κ. Καλαϊτζή, η πεύκη έχει δαιμονοποιηθεί καθώς είναι, προφανώς, πιο εύφλεκτη σαν είδος στην πυρκαγιά. Ωστόσο, διευκρινίζει ότι το συγκεκριμένο είδος εγκαθίσταται σε δύσκολα περιβάλλοντα, εκεί όπου δεν φύεται κάτι άλλο, σε άνυδρες, ξερές και βραχώδεις περιοχές και έτσι μπορεί να δημιουργηθεί ένα δασογενές περιβάλλον, στο οποίο θα αναπτυχθεί αργότερα η κατάλληλη βλάστηση. Αυτό συνέβη και στο περιαστικό δάσος της Θεσσαλονίκης, που αναγεννήθηκε από την πυρκαγιά του 1997.
      Από την άλλη πλευρά επισημαίνει ότι «τον Απρίλιο του 2019 παρατηρήθηκαν εκτεταμένες νεκρώσεις της πεύκης στο περιαστικό δάσος στο πλαίσιο μιας έξαρσης, μιας μεγάλης επιδημίας που αντιμετωπίστηκε έγκαιρα. Τότε όλοι φοβηθήκαμε ότι θα απομακρυνθεί πολλή ξυλεία, αλλά δεν ήταν κάτι που δεν έπρεπε να γίνει», σχολιάζει και προσθέτει: «ήρθε η φύση από μόνη της, προέκυψε αυτή η επιδημία, έφυγε αρκετό λύμα -είναι η αλήθεια - αλλά όχι ότι δεν αντικαταστάθηκε. Αυτή τη στιγμή, αν κάνετε μια βόλτα μέσα στο περιαστικό θα δείτε μεγάλες εκτάσεις με φυσική αναγέννηση της πεύκης».
      Σε φάση δημοπράτησης το έργο εμπλουτισμού του δάσους
      Η δασάρχης Θεσσαλονίκης γνωστοποιεί ότι το έργο του εμπλουτισμού του δάσους, που θα γίνει από τη Διεύθυνση Αναδασώσεων, βρίσκεται σε φάση δημοπράτησης, ενώ έχει εγκριθεί η μελέτη και έχουν βρεθεί πιστώσεις. Εκτιμά, ωστόσο, ότι δεν θα χρειαστούν όλα όσα έχουν προβλεφθεί καθώς η φυσική αναγέννηση εξελίσσεται πολύ ικανοποιητικά.
      Τον ερχόμενο Οκτώβριο, επίσης, θα ξεκινήσουν και πάλι οι απομακρύνσεις των προσβεβλημένων από το φλοιοφάγο δέντρων, αφού ολοκληρωθεί η αντιπυρική περίοδος, επειδή υπάρχουν ακόμη κάποια σημεία στα οποία τα δέντρα έχουν προσβληθεί.
      Για πρώτη φορά στην Ελλάδα ζώνη πυρασφάλειας μεταξύ δάσους και οικισμών
      Στο μεταξύ, για πρώτη φορά στην Ελλάδα υλοποιείται έργο δημιουργίας ζώνης πυρασφάλειας, πλάτους εξήντα μέτρων, στα σημεία όπου το δάσος του Σέιχ Σου γειτνιάζει με το πολεοδομικό συγκρότημα, δηλαδή βρίσκεται κοντά σε σπίτια, σχολεία και επιχειρήσεις. «Αυτό γίνεται για πρώτη φορά», σχολιάζει η κ. Καλαϊτζή και επισημαίνει ότι είναι η μοναδική μελέτη που έχει εγκριθεί σε όλη την Ελλάδα, με ειδική μεθοδολογία που αναπτύχθηκε για τη συγκεκριμένη περιοχή του περιαστικού δάσους της Θεσσαλονίκης, με τη συμφωνία της επιστημονικής κοινότητας.
      «Η μελέτη προέκυψε από ανάγκη, μετά τη φωτιά στο Μάτι. Μπήκαμε σε μια διαδικασία να σκεφτόμαστε ότι -καλώς ή κακώς- η πόλη επεκτάθηκε προς το δάσος, το δάσος δεν έφυγε από τα όριά του, ενώ λόγω και της κλιματικής αλλαγής προέκυψαν κάποιες ιδιαίτερες συνθήκες εκεί που γειτνιάζει το δάσος με τον οικιστικό ιστό. Έτσι, στα δέκα πρώτα μέτρα γίνονται αποψιλωτικά έργα και στα επόμενα 50 μέτρα απομακρύνεται ο υποόροφος και γίνεται κλάδευση στο ένα τρίτο. Δημιουργούμε, δηλαδή, μια άτυπη αντιπυρική ζώνη περιμετρικά του πολεοδομικού. Είναι ένα μέτρο πιο πολύ και ουσίας αλλά και καθησυχασμού του κόσμου», προσθέτει και σημειώνει ότι γίνονται προσπάθειες να ξεπεραστούν οι όποιες δυσκολίες παρουσιάζονται λόγω ιδιοκτησιών, απουσίας παρόμοιων έργων στο παρελθόν, υποστελέχωσης και ελλείψεων σε εξοπλισμό.
      Τα έργα, που αναμένεται να ολοκληρωθούν στα τέλη Ιουλίου, γίνονται σε όλη την περιοχή γύρω από το Σέιχ Σου, στα όρια του πολεοδομικού συγκροτήματος, από το μοναστήρι της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στο Πανόραμα ως και την Νεάπολη, συν την περιοχή του Ελαιορέματος.
      Συνεχίζονται τα έργα αντιπυρικής προστασίας
      Παράλληλα, συνεχίζονται τα έργα αντιπυρικής προστασίας, συνολικού προϋπολογισμού 1,51 εκατ. Ευρώ, που αποτελούν μέρος του εθνικού προγράμματος Anti-nero και χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Συγκεκριμένα πρόκειται για εργασίες συντήρησης για την αποκατάσταση της βατότητας όλων των δασικών δρόμων και των αντιπυρικών λωρίδων σε όλη την περιοχή ευθύνης. «Είναι κάτι που γίνεται μετά από πάρα πολύ καιρό. Οι πιστώσεις μέχρι τώρα ήταν της τάξης των 25 με 30 χιλιάδων ευρώ ετησίως, οπότε κάναμε ένα πολύ μικρό τμήμα του οδικού δικτύου. Φέτος είμαστε χαρούμενοι που θα καλύψουμε όλη τη συντήρηση όλου του δασικού οδικού δικτύου», αναφέρει η δασάρχης Θεσσαλονίκης.
      Μικρά τεχνικά έργα θα γίνουν και σε επιλεγμένα σημεία, όπως επίσης και εργασίες ασφαλούς διαχείρισης των υπολειμμάτων υλοτομίας στις τεχνητές αναδασώσεις πεύκης, που έγιναν λόγω της προσβολής από το φλοιοφάγο έντομο, όχι μόνο στο περιαστικό δάσος αλλά και στο Φίλυρο, τη Λητή, το Μελισσοχώρι και τη δυτική Θεσσαλονίκη.
    18. Περιβάλλον

      Engineer

      Περιπετειώδες αναμένεται να είναι από καιρικής απόψεως το φετινό καλοκαίρι με τους μετεωρολόγους να προβλέπουν υψηλές θερμοκρασίες και περιόδους καύσωνα που θα διακόπτονται αιφνιδιαστικά από μπόρες, βροχοπτώσεις ακόμα και χαλαζοπτώσεις.
      Η κλιματική αλλαγή που συντελείται τα τελευταία χρόνια είναι η πηγή των νέων καιρικών συνθηκών που επικρατούν σχεδόν σε όλες τις εποχές του χρόνου ενώ το κύριο γνώρισμα των φαινομένων είναι η ένταση και η σφοδρότητά τους.
      Εξάλλου μια πρόγευση του καιρού που θα χαρακτηρίσει τελικά όλο το καλοκαίρι έχουμε ήδη λάβει στη Θεσσαλονίκη και τη Χαλκιδική με τις καιρικές συνθήκες να είναι για κάποιες ώρες της ημέρας καυτές, με τον υδράργυρο στα ύψη, και άλλες ώρες να βρέχει έντονα και να πέφτει η θερμοκρασία.
      Όπως ανέφερε στη Voria.gr ο μετεωρολόγος Μιχάλης Σιούτας, το φετινό καλοκαίρι θα είναι θερμό με έντονες διακυμάνσεις.
      «Περιμένουμε και κύματα καύσωνα αλλά και κύματα αστάθειας με μπουρίνια και σφοδρές καταιγίδες ακόμα και χαλαζοπτώσεις» είπε χαρακτηριστικά.
      http://greenagenda.gr/wp-content/uploads/2022/06/sun1-600-x-400.jpg
      Τα φαινόμενα όπως επισήμανε ο μετεωρολόγος θα είναι έντονα και σφοδρά «και σε ένταση και σε συχνότητα».
      Έτσι, από τη μία ο υδράργυρος φέτος το καλοκαίρι θα εκτινάσσεται στα ύψη «και θα βιώσουμε περιόδους καύσωνα», οι οποίες όμως «αιφνιδιαστικά θα διακόπτονται από τα κύματα αστάθειας».
      Οι έντονες εναλλαγές του καιρού που αναμένεται να σημαδέψουν το φετινό καλοκαίρι όπως είπε ο κ. Σιούτας μπορεί να προσομοιάσουν κάπως και έως ένα σημείο με τις καιρικές συνθήκες που επικρατούν σε τροπικές περιοχές όμως επί της ουσίας πλέον έχουμε έναν νέο τύπο καιρού που εισάγεται όλο και περισσότερο εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής.
      «Τελευταία υπάρχει αυτή η τάση, δηλαδή η αντίφαση του καιρού με την εμφάνιση υψηλών θερμοκρασιών και μετά διαστήματα έντονης αστάθειας. Είναι μια τάση που θα τη δούμε μπροστά μας στο μέλλον, στην πορεία των αλλαγών του κλίματος. Έχει κάποια τροπικά χαρακτηριστικά, αλλά είναι ένας νέος τύπου καιρού που εισάγει η κλιματική αλλαγή με κύρια χαρακτηριστικά τις έντονες και αντιφατικές διακυμάνσεις από τον καύσωνα στις μπόρες, στις πλημμύρες και ξανά πάλι στον καύσωνα» είπε.
    19. Περιβάλλον

      Engineer

      Η παράκτια διάβρωση των περιοχών στο Δέλτα του Νέστου, η διαχείριση φαινομένων ευτροφισμού στις λιμνοθάλασσες της περιοχής και η εξοικονόμηση νερού στην άρδευση κατά μήκος της παράκτιας ζώνης της πεδιάδας του ποταμού Νέστου, είναι τρία από τα βασικότερα θέματα που εξέτασε το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης (ΔΠΘ) στο πλαίσιο ενός διασυνοριακού έργου με στόχο την περιβαλλοντική παρακολούθηση της Λεκάνης της Μαύρης Θάλασσας (ΜΘ) υποστηριζόμενη από το σύστημα Copernicus-PONTOS».
      Η Μαύρη Θάλασσα θεωρείται σήμερα ως μία από τις πλέον ευαίσθητες περιφερειακές θάλασσες λόγω της περιορισμένης ανανέωσης του νερού της και των μεγάλων λεκανών απορροής της ηπειρωτικής Ευρώπης που καταλήγουν σε αυτή.
      Τα κύρια περιβαλλοντικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η ΜΘ είναι: α) η υπερλίπανση από θρεπτικά άλατα και ο ευτροφισμός που προκαλείται, β) οι μεταβολές στους θαλάσσιους οργανισμούς, τη βιοποικιλότητα και την εισβολή ξενικών ειδών, γ) η χημική ρύπανση, περιλαμβανομένου του πετρελαίου, δ) η ανοξική ζώνη από τα 200μ. βάθος ως τον πυθμένα που μετατρέπει τη Μαύρη Θάλασσα σε λεκάνη παραγωγής υδροθείου.
      Ο καθηγητής του τμήματος Μηχανικών Περιβάλλοντος του ΔΠΘ Γιώργος Συλαίος και διευθυντής του εργαστηρίου Οικολογικής Μηχανικής και Τεχνολογίας, στη διάρκεια συνέντευξης τύπου παρουσίασε τους στόχους του έργου PONTOS, κάνοντας ιδιαίτερα αναφορά στις δυνατότητες που αυτό παρέχει, με τη συλλογή περιβαλλοντικών δεδομένων για τη Λεκάνη της ΜΘ και της ευρύτερης περιοχής μέσω του ευρωπαϊκού συστήματος παρακολούθησης της Γης, Copernicus.
      «Η περιοχή του Δέλτα του Νέστου», σημείωσε ο κ. Συλαίος, «έχει μια σειρά από περιβαλλοντικά προβλήματα που μας ήταν γνωστά τα τελευταία χρόνια από διάφορες μελέτες που έχουμε κάνει στο παρελθόν. Τώρα όμως, με τη βοήθεια του έργου PONTOS επικεντρωθήκαμε στα τρία σημαντικότερα σε μια προσπάθεια να τα διαχειριστούμε κατά τον καλύτερο τρόπο και ταυτόχρονα να δώσουμε στους ανθρώπους που ζουν και εργάζονται εδώ εκείνα τα εργαλεία που θα τους βοηθήσουν να τα αντιμετωπίσουν».
      Η φραγματοποίηση του ποταμού έφερε τη διάβρωση των ακτών
      Σύμφωνα με τον κ. Συλαίο η παράκτια διάβρωση είναι από τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει η περιοχή στο Δέλτα του Νέστου η οποία δημιουργήθηκε μετά τη φραγματοποίηση του ποταμού αλλά και την πίεση που δέχθηκαν οι εν λόγω περιοχές από την κλιματική αλλαγή. Τα δεδομένα αυτά έχουν ως αποτέλεσμα την ύπαρξη μιας σοβαρής υποχώρησης της ακτής άνω των 120 μέτρων σε πολλά σημεία, ενώ τα τελευταία τριάντα χρόνια χάθηκαν συνολικά περί τα 1,2 τετραγωνικά χιλιόμετρα παράκτιας ζώνης.
      «Με τη χρήση δορυφορικών εικόνων», υπογράμμισε ο καθηγητής του ΔΠΘ, «μελετήθηκε διεξοδικά η ακτογραμμή του Δέλτα του Νέστου με στόχο να δούμε τις θέσεις όπου υπάρχουν προβλήματα διάβρωσης και να τις ιεραρχήσουμε. Να καταλάβουμε τους λόγους στους οποίους οφείλεται η παράκτια διάβρωση και σταδιακά να δώσουμε μια λύση για το τι θα μπορούσε να γίνει ώστε να αποκατασταθεί το πρόβλημα».

      Τα φαινόμενα εμφάνισης ευτροφισμού
      Το δεύτερο, μείζονος σημασίας θέμα που ασχολήθηκαν οι ερευνητές στο πλαίσιο του έργου PONTOS, ήταν η δορυφορική παρακολούθηση των λιμνοθαλασσών του υγροτοπικού πάρκου της ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης προκειμένου να μελετηθούν τα φαινόμενα εμφάνισης ευτροφισμού.
      «Πέρυσι είχαμε έντονα φαινόμενα ευτροφισμού και θυμόμαστε όλοι τα προβλήματα που δημιούργησε στις ακτές της περιοχές η βλέννα με την οποία σκεπάστηκε η θάλασσα», επισήμανε με έμφαση ο κ. Συλαίος και συνέχισε, «μέσα από δορυφορικές εικόνες και μαθηματικά μοντέλα προσπαθούμε να δούμε πως εξελίσσεται η συγκέντρωση του φυτοπλαγκτόν, πως ξεκινά και πως αναπτύσσεται. Στόχος, να δώσουμε ένα εργαλείο με το οποίο θα βοηθήσουμε τους ιχθυοκαλλιεργητές που δραστηριοποιούνται στις λιμνοθάλασσες να γνωρίζουν τους κινδύνους και πότε αυτή η ανάπτυξη του φυτοπλαγκτόν μπορεί να οδηγήσει σε μαζικούς θανάτους ψαριών που είναι και το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν».
      Άρδευση με επιστημονικά μέσα
      Το τρίτο θέμα που μελετάται στην περιοχή στο πλαίσιο του ερευνητικού έργου είναι η εξοικονόμηση νερού στην άρδευση. Η παράκτια ζώνη και γενικότερα η πεδιάδα του ποταμού Νέστου περιλαμβάνει πολλές αγροτικές καλλιέργειες οι οποίες μέχρι σήμερα αρδεύονται μόνο εμπειρικά.
      «Αυτό που εμείς προσπαθούμε να εισάγουμε στη γεωργία στην περιοχής», επισήμανε ο καθηγητής του τμήματος Μηχανικών Περιβάλλοντος, «είναι η επιστημονική άρδευση, η τεχνολογικά ανεπτυγμένη, η οποία λαμβάνει υπόψη μετρήσεις από δορυφόρους, μετρήσεις από επιτόπιους αισθητήρες, μαθηματικά μοντέλα, προσομοιώσεις και υπολογισμούς. Στόχος είναι να περιοριστεί η ποσότητα του νερού που αρδεύουν οι αγρότες, ώστε να ποτίζουν ακριβώς όποτε χρειάζεται, την ποσότητα που χρειάζεται, προκειμένου να λαμβάνουν τη βέλτιστη δυνατή παραγωγή. Το θέμα της άρδευσης είναι σημαντικό ειδικά τώρα που η ενέργεια είναι πολύ ακριβή. Η ποσότητα νερού που αρδεύεται μετατρέπεται σε ενέργεια και η ενέργεια σε κόστος άρδευσης. Πρακτικά μειώνουμε το κόστος της άρδευσης και έχουμε καταφέρει να το περιορίσουμε στο 30% με 35% στις περιοχές που έχουμε εξετάσει».
      Β. Λωλίδη | ΑΠΕ-ΜΠΕ
    20. Περιβάλλον

      GTnews

      Οι καύσωνες αποτελούν την πιο θανατηφόρο φυσική καταστροφή, παρόλο που δεν συνοδεύονται από την ένταση και τη βία που χαρακτηρίζει άλλα φαινόμενα (π.χ. πλημμύρες, θύελλες). Το γεγονός αυτό, ιδιαίτερα υπό το πρίσμα της κλιματικής κρίσης, καθιστά επιτακτική την ανάγκη αναγνώρισης και κατηγοριοποίησης των κινδύνων που εισάγουν οι καύσωνες στο ανθρώπινο περιβάλλον. 
      Σε αυτό το πλαίσιο, η μονάδα ΜΕΤΕΟ του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ), σε συνεργασία με την επιστημονική επιτροπή του Arsht-Rock Resilience Center του ιδρύματος Atlantic Council, και τον Δήμο Αθηναίων, έχει ξεκινήσει από την καλοκαιρινή περίoδο του 2022 την πιλοτική κατηγοριοποίηση των ημερών με υψηλές θερμοκρασίες για την πόλη της Αθήνας. 
      Το σύστημα κατηγοριοποίησης βασίζεται σε έναν αλγόριθμο πρόγνωσης των επιπτώσεων επερχόμενων ημερών με υψηλές θερμοκρασίες στην υγεία των κατοίκων της Αθήνας. Η ανάπτυξη του αλγορίθμου πραγματοποιήθηκε ειδικά για την πόλη της Αθήνας, μέσα από τη συσχέτιση ιστορικών μετεωρολογικών δεδομένων και δεδομένων επιπτώσεων στην ανθρώπινη υγεία. 
      Πριν την πιλοτική επιχειρησιακή εφαρμογή του αλγορίθμου κατηγοριοποίησης για την Αθήνα, προηγήθηκε ενδελεχής μελέτη ημερών με υψηλές θερμοκρασίες για περίοδο δύο δεκαετιών. Η στατιστική ανάλυση οδήγησε στη διαμόρφωση τεσσάρων κατηγοριών ταξινόμησης, όπως διακρίνεται στον παρακάτω πίνακα και σχήμα:

      Για παράδειγμα, ακραίες θερμοκρασίες (κατηγορία 3) παρατηρήθηκαν στην Αθήνα το καλοκαίρι του 2007 κατά τη διάρκεια του επεισοδίου καύσωνα μεταξύ 22 και 29 Ιουνίου, ενώ πολύ υψηλές θερμοκρασίες (κατηγορία 1) καταγράφηκαν στην Αθήνα από τις 26 Ιουλίου έως και τις 29 Ιουλίου του 2012. 

      Η παραπάνω προσέγγιση κατηγοριοποίησης ημερών με υψηλές θερμοκρασίας ακολουθείται σε μεγάλες πόλεις των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής (Λος Άντζελες, Κάνσας, Μαΐάμι, Μιλγουόκι), καθώς και στην Σεβίλλη, στην Ισπανία. Η συμμετοχή της Αθήνας στις πόλεις πιλοτικής εφαρμογής του συστήματος κατηγοριοποίησης αποτελεί μια πολύ σημαντική πρωτοβουλία, η οποία αποτελεί μέρος της συνεχούς παγκόσμιας προσπάθειας βελτίωσης των προειδοποιήσεων υψηλών θερμοκρασιών και σχετικών επιπτώσεων στην ανθρώπινη υγεία, με απώτερο σκοπό την προστασία και βελτίωση της ζωής εκατομμυρίων ανθρώπων.
      Τα στοιχεία επιπτώσεων στην ανθρώπινη υγεία που χρησιμοποιήθηκαν για την ανάπτυξη του παραπάνω συστήματος κατηγοριοποίησης, παρασχέθηκαν από την Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ). Αποτελέσματα και συμπεράσματα που προκύπτουν από το παρόν έργο ανήκουν αποκλειστικά στην ερευνητική ομάδα που επεξεργάστηκε τα στοιχεία.

    21. Περιβάλλον

      GTnews

      Το πρώτο μεγάλης κλίμακας «πείραμα» για αστική χρήση του υδρογόνου μπαίνει σύντομα σε εφαρμογή στη Δυτική Μακεδονία.
      Ένα χωριό ή μια κωμόπολη που θα επιλέγει από την Δημόσια Επιχείρηση Δικτύων Διανομής Αερίου (ΔΕΔΑ) θα μετατραπεί σε «χωριό υδρογόνου» προκειμένου να μελετηθούν σε πραγματικές συνθήκες τα δεδομένα της παραγωγής, μεταφοράς και χρήσης του υδρογόνου για αστική κατανάλωση και ηλεκτροπαραγωγή.
      Δεν παράγει ρύπους, μόνο υδρατμούς- Πλεονεκτήματα & μειονεκτήματα
      Όπως επισημαίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΔΑ Μάριος Τσάκας, το σχέδιο συμβολίζει την αρχή της νέας εποχής του υδρογόνου το οποίο τα επόμενα χρόνια προβλέπεται να διεισδύσει περαιτέρω στην ηλεκτροπαραγωγή και τις μεταφορές, αντικαθιστώντας το φυσικό αέριο και τα συμβατικά υγρά καύσιμα. Το βασικό πλεονέκτημα του υδρογόνου είναι ότι η χρήση του δεν παράγει ρύπους παρά μόνο υδρατμούς, ενώ το μειονέκτημα επί του παρόντος είναι το υψηλό κόστος και οι δυσχέρειες στην παραγωγή και την μεταφορά.
      Πώς θα λειτουργεί
      Στην περίπτωση της Δυτικής Μακεδονίας το υδρογόνο θα παράγεται από φυσικό αέριο, πρόκειται δηλαδή για το λεγόμενο «μπλε υδρογόνο» σε αντιδιαστολή με το «πράσινο υδρογόνο» που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές. Σύμφωνα με τον σχεδιασμό το φυσικό αέριο θα μεταφέρεται σε συμπιεσμένη μορφή (CNG) στο σημείο κατανάλωσης και θα αξιοποιείται με δύο τρόπους:
      - θα διανέμεται μέσω δικτύου απευθείας στα σπίτια και χρήση σε λέβητες θέρμανσης (η ΔΕΔΑ έχει ξεκινήσει επαφές με ευρωπαικούς οίκους που έχουν την τεχνογνωσία για λέβητες υδρογόνου)
      - θα μετατρέπεται σε ηλεκτρική ενέργεια για την κάλυψη των αναγκών των κατοίκων σε ρεύμα.
      Σχέδιο για παραγωγή υδρογόνου με πρώτη ύλη το βιαέριο
      Το ύψος της επένδυσης για την υλοποίηση του πιλοτικού έργου εκτιμάται σε 1,5 - 2,5 εκατ. ευρώ. Σε επόμενη φάση το υδρογόνο θα παράγεται με πρώτη ύλη το βιοαέριο αντί για φυσικό αέριο και το έργο θα συνδυαστεί με το πρόγραμμα της ΔΕΔΑ για εκμετάλλευση του εγχωρίως παραγόμενου βιοαερίου το οποίο - σύμφωνα με τις προκαταρκτικές μελέτες - μπορεί να καλύψει ζήτηση που αντιστοιχεί σε περισσότερο από 1 δισεκατομμύριο κυβικά μέτρα φυσικού αερίου το χρόνο. Το βιοαέριο παράγεται από τα απόβλητα και τα παραπροϊόντα της κτηνοτροφίας και της αγροτικής παραγωγής, που σημαίνει ότι η πρώτη ύλη είναι διάσπαρτη ανά την Ελλάδα. Οι μελέτες της ΔΕΔΑ υποδεικνύουν την κατασκευή μικρών μονάδων παραγωγής βιοαερίου, της τάξης των 3 μεγαβάτ που θα εκμεταλλεύονται τοπικά την πρώτη ύλη και την διοχέτευση του βιοαερίου στα δίκτυα της εταιρείας.
×
×
  • Create New...

Σημαντικό

Χρησιμοποιούμε cookies για να βελτιώνουμε το περιεχόμενο του website μας. Μπορείτε να τροποποιήσετε τις ρυθμίσεις των cookie, ή να δώσετε τη συγκατάθεσή σας για την χρήση τους.