Μετάβαση στο περιεχόμενο
  • Buildinghow
    HoloBIM Structural

  • Περιβάλλον

    Περιβάλλον

    1509 ειδήσεις in this category

    1. Περιβάλλον

      Περιβαλλοντικό Έγκλημα Αποβλήτων στην Ελλάδα: Πλατφόρμα άμεσης καταγγελίας και επιθεωρήσεις με drones

      Engineer

      Όλοι μας πλέον βιώνουμε σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην καθημερινότητά μας, ενώ μεγάλο ποσοστό του παγκόσμιου πληθυσμού υποφέρει ήδη από τις συνέπειες των ακραίων και επικίνδυνων καιρικών φαινομένων.
      Η παραγωγή ενέργειας, η υπερκατανάλωση και η ανεύθυνη ή παράνομη διαχείριση αποβλήτων συμβάλλουν άμεσα στην κλιματική αλλαγή.
      Ειδικά όσον αφορά στα απόβλητα που δημιουργεί το ανθρώπινο είδος, η απερίσκεπτη στάση των μεμονωμένων ανθρώπων συνδυαστικά με το οργανωμένο περιβαλλοντικό έγκλημα, που αποσκοπεί σε εξαιρετικά υψηλά παράνομα κέρδη από τη μη σύννομη διαχείριση αποβλήτων, καταστρέφουν με ταχύτατους ρυθμούς το ίδιο μας το σπίτι.
      Η μη κατάλληλη διαχείριση των αποβλήτων μπορεί να προκαλέσει σοβαρή ρύπανση του περιβάλλοντος, με εξαιρετικά επιβλαβείς συνέπειες για την υγεία των ανθρώπων και των ζώων, καθώς και για το κλίμα του πλανήτη μας.
      Η Έκθεση Αξιολόγησης GENVAL για την Ελλάδα αναγνωρίζει το Περιβαλλοντικό Έγκλημα Αποβλήτων ως μια μεγάλη πρόκληση για την Ελλάδα, καθώς η χώρα χρησιμοποιείται ως περιοχή διέλευσης (τράνζιτ) των παράνομων μεταφορών αποβλήτων.
      Συγκεκριμένα οι τάσεις στην Ελλάδα σχετικά με την παράνομη διαχείριση επικίνδυνων αποβλήτων, μεταξύ άλλων περιλαμβάνουν:
      ·         Ρύπανση ή υποβάθμιση του περιβάλλοντος από εταιρείες που ασχολούνται με το εμπόριο, τη συλλογή, την αποθήκευση και την επεξεργασία μεταλλικών αποβλήτων (scrap).
      ·         Χρήση παράνομων χωματερών, για επικίνδυνα απόβλητα (π.χ. μπογιά, φίλτρα αερίου, τόνερ εκτυπωτών, μελάνια, μπαταρίες, άλλα χημικά) ή/και για μη επικίνδυνα απόβλητα.
      ·         Επιχειρηματικές δραστηριότητες χωρίς την απαραίτητη περιβαλλοντική έγκριση από τις αρμόδιες αρχές.
      ·         Παράνομοι χώροι ταφής απορριμμάτων.
      ·         Παράνομα απόβλητα σε επιφανειακά ύδατα (π.χ. από βιομηχανίες επεξεργασίας δέρματος).
      Τι έρχεται για να κάνει το έργο LIFE PROWhIBIT
      Ως εκ τούτου, η αντιμετώπιση του Περιβαλλοντικού Εγκλήματος Αποβλήτων αποτελεί πλέον προτεραιότητα για την Ελλάδα και είναι επιτακτική η ανάγκη της συμμόρφωσης με τους ισχύοντες νόμους. Στο πλαίσιο αυτό, από τις αρχές του 2021 υλοποιείται στην Ελλάδα το συγχρηματοδοτούμενο έργο LIFE PROWhIBIT που έχει ως στόχο την πρόληψη, τον εντοπισμό και την αποτροπή του Περιβαλλοντικού Εγκλήματος Αποβλήτων στην Ελλάδα με τη χρήση «έξυπνων» επιθεωρήσεων.
      Το έργο LIFE PROWhIBIT συγχρηματοδοτείται από το Πρόγραμμα LIFE που είναι το σημαντικότερο χρηματοδοτικό εργαλείο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το Περιβάλλον & το Κλίμα (διαθέτοντας 5,4 δισ. ευρώ για την περίοδο 2021-2027) και υλοποιείται από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (συντονιστής του έργου), το Πράσινο Ταμείο και το IMPEL (European Union Network for the Implementation and Enforcement of Environmental Law).
      Τα κύρια αναμενόμενα αποτελέσματα του έργου LIFE PROWhIBIT είναι τα εξής:
      Α) Ανάπτυξη και εφαρμογή Εθνικής Στρατηγικής για την καταπολέμηση του Περιβαλλοντικού Εγκλήματος Αποβλήτων στην Ελλάδα
      Β) Ανάπτυξη ολοκληρωμένης Ψηφιακής Πλατφόρμας για τη διαχείριση των υποθέσεων Περιβαλλοντικού Εγκλήματος Αποβλήτων.
      Η πλατφόρμα θα είναι προσβάσιμη μέσω ιστοσελίδας και εφαρμογής για κινητά τηλέφωνα, και θα επιτρέπει την άμεση αναφορά μιας πιθανής υπόθεσης Περιβαλλοντικού Εγκλήματος Αποβλήτων, καθώς και την αυτοματοποιημένη και βελτιστοποιημένη διαδικασία χειρισμού της εκάστοτε υπόθεσης από τις αρμόδιες αρχές.
      Πώς θα λειτουργεί η πλατφόρμα αυτή:
      ·         Μέσω της ιστοσελίδας ή της εφαρμογής για κινητά οι πολίτες θα μπορούν να αναφέρουν μια πιθανή υπόθεση παράνομης διαχείρισης αποβλήτων συμπληρώνοντας μια ηλεκτρονική φόρμα. Πλέον της ηλεκτρονικής φόρμας το σύστημα θα επιτρέπει να υποβάλλονται και τυχόν αποδεικτικά στοιχεία, όπως έγγραφα, φωτογραφίες ή βίντεο.
      ·         Μετά την αναφορά ενός περιστατικού, το σύστημα θα δημιουργεί αυτόματα μια νέα Περιβαλλοντική Υπόθεση Αποβλήτων προς διερεύνηση.
      ·         Στη συνέχεια, το σύστημα θα διερευνά στοιχεία από εξωτερικές πηγές (άλλες πλατφόρμες, μητρώα και βάσεις δεδομένων) για ιστορικά δεδομένα που πιθανόν να σχετίζονται με την αναφερόμενη Υπόθεση προς διερεύνηση και θα πραγματοποιεί μια αρχική εκτίμηση του κινδύνου βάσει περιβαλλοντικών και άλλου είδους κριτηρίων.
      ·         Η ομάδα επιθεώρησης, που ορίζεται από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (MEE), θα ελέγχει και θα επικυρώνει την ιεράρχηση της Περιβαλλοντική Υπόθεση Αποβλήτων προς διερεύνηση.
      ·         Στη συνέχεια, η υπόθεση θα διαβιβάζεται στην αρμόδια αρχή ή τις αρμόδιες αρχές που πρέπει να αναλάβουν δράση.
      Η πλατφόρμα απλοποιεί και επιταχύνει τη διαδικασία αναφοράς και χειρισμού των υποθέσεων που εντοπίζονται, επιτρέποντας ταυτόχρονα την ενισχυμένη συνεργασία μεταξύ των εμπλεκομένων αρμόδιων φορέων, ενώ παράλληλα δίνει τη δυνατότητα εξαγωγής των κατάλληλων εκθέσεων αναφοράς και επιτρέπει τη διατήρηση ιστορικών δεδομένων.
      Γ) Διεξαγωγή "έξυπνων" επιθεωρήσεων αποβλήτων με τη χρήση προηγμένων μεθόδων επιθεώρησης όπως drones & εικόνες από δορυφόρους.
      Στο πλαίσιο του έργου LIFE PROWhIBIT  πρόκειται να πραγματοποιηθούν Ημερίδες σε όλες τις Περιφέρειες της Ελλάδας προκειμένου για την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση τόσο των εμπλεκόμενων φορέων όσο και του κοινού, σε σχέση με το Περιβαλλοντικό Έγκλημα Αποβλήτων, καθώς και για την ενεργοποίηση της συμμετοχής τους στην επίτευξη των στόχων του έργου. Ήδη έχουν πραγματοποιηθεί η Εναρκτήρια Ημερίδα του έργου και μια Περιφερειακή Ημερίδα με επίκεντρο την Κρήτη.
      Στις ημερίδες συμμετέχουν τόσο το ευρύ κοινό όσο και φορείς που εμπλέκονται στην καταπολέμηση του Περιβαλλοντικού Εγκλήματος Αποβλήτων όπως: Επιθεωρητές Περιβάλλοντος| Ελεγκτές | Φορείς Αδειοδότησης | Τελωνεία | Αστυνομία | Λιμενικό | Δικαστές | Εισαγγελείς | ΣΔΟΕ.
       
      Η παράνομη απόρριψη, διαχείριση και μεταφορά αποβλήτων είναι ένα έγκλημα με θύματα τον πλανήτη μας και εμάς τους ίδιους. Η σωστή και νόμιμη διαχείριση των αποβλήτων είναι ένα εξαιρετικά κρίσιμο ζήτημα που μας αφορά όλους!
      Επισκεφθείτε την ιστοσελίδα https://stopwastecrime.gr/ για περισσότερες πληροφορίες.
      Περισσότερα...

        0

    2. Περιβάλλον

      Περίπου 3.760 τόνοι πλαστικών πλέουν σήμερα στη Μεσόγειο

      Engineer

      Περίπου 3.760 μετρικοί τόνοι πλαστικών πλέουν αυτήν τη στιγμή στη Μεσόγειο Θάλασσα, από τις ακτές και την επιφάνειά της μέχρι τον βυθό της, σύμφωνα με μία νέα ελληνική επιστημονική μελέτη.
      Οι ερευνητές του Ινστιτούτου Ωκεανογραφίας του Ελληνικού Κέντρου Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ), με επικεφαλής τον δρα Κώστα Τσιάρα, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό Θαλάσσιας Επιστήμης «Frontiers in Marine Science», ανέπτυξαν ένα νέο μοντέλο που κάνει εκτιμήσεις για τα κάθε είδους πλαστικά σκουπίδια που προέρχονται από την ξηρά (ποτάμια, παράκτιες πόλεις κ.ά.) και καταλήγουν στα νερά της Μεσογείου.
      Η παγκόσμια παραγωγή πλαστικών εμφανίζει αύξηση κάθε χρόνο μετά τη δεκαετία του 1950. Το 2019 εκτιμάται ότι 368 εκατομμύρια τόνοι πλαστικών παρήχθησαν παγκοσμίως. Ένα ποσοστό από αυτά καταλήγει στις θάλασσες και στους ωκεανούς κάθε χρόνο.
      Ανάμεσά τους, ένας μεγάλος αριθμός αόρατων μικροπλαστικών (μεγέθους έως πέντε χιλιοστών) και μακροπλαστικών (άνω των πέντε χιλιοστών) πλέουν στη Μεσόγειο, μία κλειστή θάλασσα με μεγάλο πρόβλημα ρύπανσης από τα πλαστικά. Οι πυκνοκατοικημένες ακτές, η αλιεία, η ναυτιλία, ο τουρισμός κ.ά. συμβάλλουν στο πρόβλημα. Δεδομένης της μεγάλης θαλάσσιας βιοποικιλότητας στη Μεσόγειο, εκφράζονται φόβοι για τη διατήρηση των θαλάσσιων οικοσυστημάτων.
      Η πλαστική ρύπανση έχει επιπτώσεις σε όλα τα επίπεδα της θαλάσσιας βιοποικιλότητας, σύμφωνα με τους Έλληνες ερευνητές. Πλαστικά κάθε μεγέθους βρίσκονται στην επιφάνεια της Μεσογείου, στις ακτές της, στον βυθό της και μέσα στο σώμα των ψαριών και των άλλων θαλάσσιων οργανισμών. Ένα μέρος από αυτά τα πλαστικά καταλήγουν να τα τρώνε οι άνθρωποι μαζί με τα θαλασσινά.
      Οι επιστήμονες του ΕΛΚΕΘΕ εκτιμούν ότι κάθε χρόνο η Μεσόγειος δέχεται ένα φορτίο περίπου 17.600 τόνων πλαστικών, εκ των οποίων οι 3.760 τόνοι πλέουν σήμερα στα νερά της. Από το σύνολο της πλαστικής ρύπανσης, εκτιμάται ότι το 84% καταλήγει στις παραλίες και το υπόλοιπο 16% διασκορπίζεται στη στήλη του νερού σε μεγαλύτερα βάθη ή πέφτει τελικά στον βυθό.
      Σύμφωνα με τον δρα Τσιάρα, τα μικροπλαστικά είναι λιγότερο άφθονα στην επιφάνεια της θάλασσας επειδή βυθίζονται ταχύτερα, ενώ τα μεγαλύτερα μακροπλαστικά, όπως οι πλαστικές σακούλες, συνήθως πλέουν για μεγαλύτερο χρόνο και σε μεγαλύτερες αποστάσεις. Ενδεικτικά, τα μικροπλαστικά των 50 μικρομέτρων (εκατομμυριοστών του μέτρου) βυθίζονται σε λιγότερο από μία ημέρα, εκείνα των 200 μικρομέτρων σε 3,5 ημέρες, των 350 μικρομέτρων σε δύο εβδομάδες, ενώ όσα έχουν μέγεθος πάνω από ένα χιλιοστό συνήθως συνεχίζουν να πλέουν.
      Οι πηγές των μικρότερων μικροπλαστικών (έως 300 μικρομέτρων), όπως είναι οι μονάδες βιολογικού καθαρισμού και επεξεργασίας λυμάτων, βρίσκονται κυρίως κοντά σε μεγάλες πόλεις στις δυτικομεσογειακές ακτές της Γαλλίας, της Ισπανίας και της Ιταλίας. Από την άλλη, συχνότερα είναι τα μεγαλύτερου μεγέθους μικροπλαστικά (άνω των 300 μικρομέτρων) στις ακτές της Ελλάδας, της Τουρκίας, της Ιταλίας, της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής.
      Τα μακροπλαστικά αφθονούν στις ακτές της Αλγερίας, της Αλβανίας και της Τουρκίας, καθώς και κοντά σε παράκτιες πόλεις με μεγάλο πληθυσμό σε Γαλλία, Ισπανία και Ιταλία.
      Περισσότερα...

        1

    3. Περιβάλλον

      Περίπου 229.000 τόνοι πλαστικών καταλήγουν ετησίως στη Μεσόγειο Θάλασσα

      Engineer

      Για τη ραγδαία αύξηση των πλαστικών που καταλήγουν στη Μεσόγειο προειδοποίησε η Διεθνής Ένωση Προστασίας της Φύσης (IUCN).  Μία νέα έκθεση της Ένωσης διαπιστώνει ότι περίπου 229.000 τόνοι πλαστικών διαρρέουν στη Μεσόγειο Θάλασσα κάθε χρόνο, ποσότητα που ισοδυναμεί με περισσότερα από 500 κοντέινερ ημερησίως.
      Μάλιστα, η έκθεση εκτιμά ότι περισσότεροι από ένα εκατομμύριο τόνοι πλαστικών έχουν ήδη συσσωρευτεί μέχρι σήμερα στη Μεσόγειο.
      Όπως τονίζει η οργάνωση, εάν δεν ληφθούν σημαντικά μέτρα για την αντιμετώπιση της διαχείρισης αποβλήτων, που αποτελεί και τη βασική αιτία της θαλάσσιας μόλυνσης, αυτή η ποσότητα αναμένεται να διπλασιαστεί έως το 2040.
      Με βάση τη συλλογή δεδομένων από μελέτες στο πεδίο, η έκθεση, με τίτλο «Mare Plasticum: The Mediterranean», που πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με την Environmental Action, διαπιστώνει ότι οι ροές προέρχονται από 33 χώρες γύρω από τη λεκάνη της Μεσογείου. Επισημαίνει,  ότι τα μακρο-πλαστικά που προκύπτουν από την κακή διαχείριση αποβλήτων αποτελούν το 94% της συνολικής διαρροής πλαστικών. Αφού βυθιστεί στη θάλασσα, το πλαστικό διασπάται κυρίως σε ιζήματα με τη μορφή μικροπλαστικών, δηλαδή σε σωματίδια μικρότερα από 5 mm.
      «Η πλαστική ρύπανση μπορεί να προκαλέσει μακροχρόνιες βλάβες τόσο στα χερσαία όσο και τα θαλάσσια οικοσυστήματα και τη βιοποικιλότητα. Τα θαλάσσια ζώα μπορεί να μπλέκονται ή να καταπίνουν πλαστικά απορρίμματα και τελικά να πεθαίνουν από την εξάντληση και την πείνα. Επιπλέον, τα πλαστικά απόβλητα απελευθερώνουν χημικές ουσίες, οι οποίες μπορεί να είναι επιβλαβείς τόσο για τα οικοσυστήματα όσο και για την ανθρώπινη υγεία, ειδικά σε μία ημίκλειστη θάλασσα, όπως η Μεσόγειος», δήλωσε η διευθύντρια του IUCN Global Marine and Polar Program, Minna Epps.
      Η κ. Epps ανέφερε, κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου, πως «με βάση την έκθεση, καθίσταται σαφές ότι τα τρέχοντα αλλά και τα ήδη προγραμματισμένα μέτρα δεν αρκούν για τη μείωση της διαρροής πλαστικών και την αποτροπή των συνεπειών».
      Ειδικότερα, πάντα σύμφωνα με τα στοιχεία που ήρθαν στο φως της δημοσιότητας, η Αίγυπτος (περίπου 74.000 τόνοι/έτος), η Ιταλία (34.000 τόνοι/έτος) και η Τουρκία (24.000 τόνοι/έτος) είναι οι χώρες με τα υψηλότερα ποσοστά διαρροής πλαστικών στη Μεσόγειο, κυρίως λόγω των μεγάλων ποσοτήτων κακοδιαχειριζόμενων αποβλήτων αλλά και λόγω των μεγάλων παράκτιων πληθυσμών τους. Κατά κεφαλήν, ωστόσο, το Μαυροβούνιο (8 κιλά/έτος/άτομο), η Αλβανία, η Βοσνία και Ερζεγοβίνη και η Βόρεια Μακεδονία (το καθένα συμβάλλει περίπου 3 κιλά/έτος/άτομο) έχουν τα υψηλότερα επίπεδα διαρροής.
      Σημειώνεται, ότι η Ελλάδα, βρίσκεται ένατη από το τέλος ανάμεσα στις 33 χώρες της Μεσογείου όσον αφορά τις διαρροές πλαστικών στη θάλασσα, τέταρτη από το τέλος σε κατά κεφαλήν διαρροές (πολύ λιγότερο από ένα κιλό κατά άτομο), ενώ έχοντας τη μεγαλύτερη ακτογραμμή κατέχει την πρωτιά σε καθαρισμούς ακτών και θαλασσών.
      Όσον αφορά τα πρωτογενή μικροπλαστικά - πλαστικά που εισέρχονται στους ωκεανούς με τη μορφή μικρών σωματιδίων, σε αντίθεση με τα μεγαλύτερα πλαστικά απορρίμματα που αποικοδομούνται στο νερό - η ροή πλαστικών στη Μεσόγειο εκτιμάται σε 13.000 τόνους ανά έτος.
      Επίσης, η σκόνη των ελαστικών είναι η μεγαλύτερη πηγή διαρροής (53%), ενώ ακολουθούν η μόλυνση από υφάσματα (33%), μικροσφαιρίδια των καλλυντικών (12%) και σωματίδια του κύκλου παραγωγής (2%).
      Επιπλέον, με βάση την προβλεπόμενη ετήσια αύξηση της παγκόσμιας παραγωγής πλαστικών κατά 4%, η έκθεση παρουσιάζει διαφορετικά σενάρια διαρροής και αξιολογεί βασικές δράσεις που θα μπορούσαν να συμβάλουν στη μείωση των ροών πλαστικών στη Μεσόγειο τα επόμενα 20 χρόνια.
      Διαπιστώνει, δε, ότι σύμφωνα με το business as usual σενάριο η ετήσια διαρροή θα φτάσει τους 500.000 τόνους ετησίως έως το 2040 και υπογραμμίζει πως θα απαιτηθούν φιλόδοξες παρεμβάσεις πέρα από τις τρέχουσες δεσμεύσεις για τη μείωση της ροής πλαστικών στη θάλασσα.
      «Οι κυβερνήσεις, ο ιδιωτικός τομέας, τα ερευνητικά ιδρύματα και άλλοι κλάδοι, αλλά και οι καταναλωτές πρέπει να συνεργαστούν για τον επανασχεδιασμό των διαδικασιών και των αλυσίδων εφοδιασμού. Να επενδύσουν στην καινοτομία και να υιοθετήσουν πρότυπα βιώσιμης κατανάλωσης, καθώς επίσης και βελτιωμένες πρακτικές διαχείρισης αποβλήτων, προκειμένου να κλείσουν αυτή την "πλαστική κάνουλα"», τόνισε δήλωσε ο διευθυντής του Κέντρου Μεσογειακής Συνεργασίας του IUCN, Antonio Troya.
      Η βελτίωση της διαχείρισης αποβλήτων, αρχής γεννωμένης από τη συλλογή αποβλήτων, προσφέρει τις μεγαλύτερες δυνατότητες να μειωθεί η διαρροή πλαστικών με την πάροδο του χρόνου, σύμφωνα με την έκθεση.
      Μάλιστα, η έκθεση διαπιστώνει ότι περισσότεροι από 50.000 τόνοι διαρροής πλαστικών στη Μεσόγειο θα μπορούσαν να αποφευχθούν κάθε χρόνο εάν η διαχείριση των αποβλήτων μεταξύ των κρατών επρόκειτο να βελτιωθεί στα παγκόσμια πρότυπα βέλτιστων πρακτικών.
      Επιπλέον, η έκθεση επισημαίνει ότι οι απαγορεύσεις αλλά και η κατάργηση πλαστικών μπορούν να αποτελέσουν αποτελεσματικές παρεμβάσεις εάν εφαρμοστούν ευρέως. Για παράδειγμα, εκτιμά ότι η καθολική απαγόρευση της πλαστικής σακούλας στη λεκάνη της Μεσογείου θα μείωνε περαιτέρω τη διαρροή πλαστικών κατά περίπου 50.000 τόνους ετησίως.
      Τέλος, σημειώνεται ότι η έκδοση της έκθεσης υποστηρίχθηκε από το Ίδρυμα Mava.
      αλήγουν ετησίως στη Μεσόγειο Θάλασσα
      Περισσότερα...

        0

    4. Περιβάλλον

      Infographics: Το 90% των Ευρωπαίων που ζουν σε πόλεις εισπνέουν επικίνδυνο αέρα

      Engineer

      H  ατμοσφαιρική ρύπανση ευθύνεται για τον θάνατο εκατοντάδων χιλιάδων Ευρωπαίων κάθε χρόνο, με τον αέρα να είναι πιο επικίνδυνος σε κάποιες χώρες από ότι σε άλλες.
      Tα στοιχεία για την Ελλάδα είναι αποθαρρυντικά. Το πρόβλημα υφίσταται εδώ και δεκαετίες: το 1990, η εισπνοή μικροσωματιδίων, οδήγησε σε πρόωρο θάνατο ένα εκατομμύριο Ευρωπαίους.  Αν και η θνησιμότητα στην Ευρώπη μειώνεται τις τελευταίες δεκαετίες, τα επίπεδα ρύπανσης παραμένουν παράνομα υψηλά - ειδικά σε αστικά κέντρα.
      Υπολογίζεται πως περίπου το 90% των Ευρωπαίων που ζουν σε πόλεις, εισπνέουν αέρα που είναι επικίνδυνος για την υγεία τους.
      Πέρα από τα μικροσωματίδια, πιο σοβαροί ρύποι θεωρούνται το διοξείδιο του αζώτου, το όζον σε χαμηλό υψόμετρο και η αμμωνία, όπως εξηγεί ο Αλμπέρτο Γκονζάλες, ειδικός ερευνητής της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Περιβάλλοντος.   Όταν μάλιστα η αμμωνία συναντά εκπομπές αυτοκινήτων, δημιουργείται ένα ιδιαιτέρως επικίνδυνος συνδυασμός, προσθέτει.  Το 94% της αμμωνίας στην ατμόσφαιρα προέρχεται από τις αγροκαλλιέργειες που αποτελούν και τον μόνο κλάδο, στην Ευρώπη, που δεν έχει μειώσει τους ρύπους του από το 1990.
      Η Βουλγαρία είναι η χώρα με την μεγαλύτερη ατμοσφαιρική ρύπανση και με τους περισσότερους πρόωρους θανάτους εξαιτίας της στην Ευρώπη.  Συγκεκριμένα, το 2015 είχε 211 πρόωρους θανάτους ανά 100.000 κατοίκους. Η Ελλάδα είναι τέταρτη σε αυτήν την λίστα, μετά την Ουγγαρία και την Ιταλία, με 137 πρόωρους θανάτους ανά 100.000 κατοίκους.  
      Στον αντίποδα, η Νορβηγία είναι η μόνη χώρα στην Ευρώπη με επίπεδα ρύπανσης κάτω από τα καθορισμένα επίπεδα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας.

      Στην Πολωνία, τα μέτρα που έχουν ληφθεί έχουν αρχίσει να αποδίδουν, αλλά με πολύ αργό ρυθμό, με αποτέλεσμα χιλιάδες Πολωνοί να χάνουν την ζωή τους (125 ανά 100.000 κατοίκους).
      «Η αιθαλομίχλη είναι εδώ. Μπορείς να την νιώσεις, να την μυρίσεις», λέει ο Αντρέζ Γκούλα στην Deutsche Welle. «Οι πολίτες της Κρακοβίας αστειεύονται ότι μπορούν ακόμα και να την δαγκώσουν». Ο Γκούλα αποφάσισε να συνδράμει στις προσπάθειες για αλλαγή της ατμόσφαιρας και έγινε μέλος της πολωνικής ομάδας «Συναγερμού Αιθαλομίχλης».
      Ο έλεγχος των επιπέδων αιθαλομίχλης και οι μάσκες είναι πια καθημερινότητα στη χώρα. Κάποιες μέρες, οι αρχές συμβουλεύουν τους ηλικιωμένους και τα παιδιά να μείνουν στα σπίτια τους, καθώς ο αέρας εγκυμονεί κινδύνους.  Καθώς πλησιάζει ο χειμώνας, ο κίνδυνος αυξάνεται. Τα τζάκια και σόμπες στην Πολωνία είναι η βασική αιτία της ρύπανσης που κάνει τον αέρα ακατάλληλο για τον ανθρώπινο οργανισμό. Ένας χρόνος «απλής εισπνοής και εκπνοής» στην Κρακοβία, ισοδυναμεί με 3.000 τσιγάρα. Η επιβάρυνση αυτή αυξάνει δραματικά τον κίνδυνο για εγκεφαλικά, καρδιοπάθειες και καρκίνο των πνευμόνων.
      Οι Πολωνοί δεν είναι οι μόνοι που κινδυνεύουν και ταλαιπωρούνται: δισεκατομμύρια άνθρωποι στον πλανήτη εισπνέουν καθημερινά τοξικό αέρα.

      Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εκτιμά ότι, μόνο το 2016, επτά εκατομμύρια άτομα πέθαναν εξαιτίας της ατμοσφαιρικής ρύπανσης από ανθρωπογενή δραστηριότητα.  Μάλιστα σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, το 90% του παγκόσμιο πληθυσμού εκτίθεται σε σοβαρό κίνδυνο για την υγεία του, εξαιτίας των ρύπων.
      Μόνο στην Ευρώπη, μισό εκατομμύριο άτομα πέθαναν πρόωρα το 2015, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Περιβάλλοντος.
      «Είναι πάρα πολύ σημαντικό να δράσουμε άμεσα», λέει ο Γκονζάλες.
      Πληροφορίες Deutsche Welle
      Περισσότερα...

        0

    5. Περιβάλλον

      Το Α' τρίμηνο του 2020 «ψαρεύτηκαν» 6,5 τόνοι απορρίμματα από 9 αλιείς τράτας στα λιμάνια της Μηχανιώνας, της Καβάλας, της Αλεξανδρούπολης και του Βόλου

      Engineer

      Αλιευτικές πατέντες, σαν τα πλαστικά «βαρελάκια» χταποδιού και τα «σχοινάκια γρι-γρι», δεμένα με τσιμεντόλιθους αντί για άγκυρες, ρυπαίνουν σε σημαντικό βαθμό τις ελληνικές θάλασσες, όπως προέκυψε από πρόγραμμα στο οποίο συμμετείχαν αλιείς τράτας από 4 λιμάνια της χώρας.
      Στο πλαίσιο του προγράμματος «Fishing For Litter» (Ψαρεύοντας απορρίμματα) του Κοινωφελούς Ιδρύματος Α.Κ. Λασκαρίδη, το πρώτο τρίμηνο του 2020 «ψαρεύτηκαν» 6,5 τόνοι απορρίμματα από 9 αλιείς τράτας στα λιμάνια της Μηχανιώνας, της Καβάλας, της Αλεξανδρούπολης και του Βόλου, όπου συγκεντρώνεται περίπου το 43% των νηολογίων τράτας στην Ελλάδα.
      Συγκεκριμένα, στο πρόγραμμα που υλοποιείται από την iSea, Περιβαλλοντική Οργάνωση για την Προστασία των Υδάτινων Οικοσυστημάτων, οι επαγγελματίες αλιείς καλούνται να συλλέξουν θαλάσσια απορρίμματα που συσσωρεύονται στα δίχτυα τους ως μέρος της συνήθους αλιευτικής τους δραστηριότητας και να τα καταγράψουν σε ειδική φόρμα. Τα απορρίμματα αποθηκεύονται επί του σκάφους σε μεγάλους σάκους που προσφέρονται από το πρόγραμμα, έτσι ώστε να μπορούν να οδηγηθούν στην ακτή και να απορριφθούν σε κάδους.
      «Το πρόγραμμα ξεκίνησε το 2018 στο Σαρωνικό, το 2019 υλοποιήθηκε στα λιμάνια της Μηχανιώνας και της Καβάλας ενώ από το 2020, επεκτάθηκε σε Αλεξανδρούπολη και Βόλο. Φέτος, ανασύρθηκαν 6,5 τόνοι απορρίμματα, εκ των οποίων το 62% αποτελείται από πλαστικά μίας χρήσης- μεταξύ αυτών σακούλες, μπουκάλια, συσκευασίες τροφίμων αλλά και αλιευτικά εργαλεία», εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Χριστίνα Κονταξή, υπεύθυνη του προγράμματος από το Ίδρυμα Α.Κ. Λασκαρίδη.
      Αλιευτικά εργαλεία και «πατέντες»
      Μετά τις πλαστικές σακούλες, το δεύτερο κατά σειρά σε πλήθος απόρριμμα και περίπου 1 τόνο σε βάρος, ήταν τα «σχοινάκια γρι-γρι», κατά τους αλιείς, ή αλλιώς «νήματα» ή «σπάγκος συσκευασίας», κατά τους προμηθευτές. Πρόκειται για νάιλον σπάγκο από πολυπροπυλένιο και άλλα παράγωγα για την εξυπηρέτηση πόντισης και ανάσυρσης των «ρομπότ» (φώτων).
      «Το υλικό αυτό», αναφέρει η κ. Κονταξή, «δεν είναι νόμιμο για αυτού του είδους την αλιεία, καθώς για την πόντιση των «ρομπότ», προβλέπεται σχοινί με αλυσίδα συνδεδεμένο με άγκυρα». «Όμως», συνεχίζει, «επειδή είναι διαθέσιμο σε πολύ χαμηλή τιμή, χρησιμοποιείται κατά κόρον και είναι μιας χρήσης αντικαθιστώντας την αλυσίδα, ενώ ένας ή δύο τσιμεντόλιθοι αντικαθιστούν την άγκυρα και μετά την ψαριά, το σχοινάκι μαζί με τον τσιμεντόλιθο απελευθερώνονται στη θάλασσα». Σύμφωνα με την ίδια, πρόκειται για ένα πολύ συχνό απόρριμμα ιδιαίτερα στο Θρακικό πέλαγος γύρω από το νησί της Θάσου που η αλιεία γρι-γρι είναι εξαιρετικά έντονη.
      Αλλη διαδεδομένη πατέντα είναι τα «βαρελάκια» χταποδιού, δηλαδή άκαμπτοι πλαστικοί κυλινδροειδείς θάλαμοι, με βάρος στο εσωτερικό τους για να είναι δυνατή η πόντιση. «Η αντικατάσταση των πήλινων δοχείων από πλαστικά, τα έχει καταστήσει ανθεκτικά και ευτελή ως προς το κόστος, με αποτέλεσμα οι αλιείς να τα ποντίζουν χωρίς να βεβαιώνουν την ανάσυρσή τους, συμβάλλοντας έτσι στην πλαστική ρύπανση. Μάλιστα, στις καταγραφές του προγράμματός μας, ανασύρονται μαζί με όλο το σχοινί που τα συνδέει και είναι το τέταρτο κατά σειρά σε πλήθος απόρριμμα σε ποσοστό 14% του συνόλου», λέει η κ. Κονταξή.
      Στα υπόλοιπα αλιευτικά απορρίμματα που περισυλλέγησαν συγκαταλέγονται οι πετονιές και τμήματα διχτυών καθώς και σακούλες, μπουκάλια, κουτάκια αναψυκτικών και συσκευασίες φαγητού. «Ωστόσο, τα αλιευτικά εργαλεία που συλλέξαμε και είναι κατασκευασμένα από πλαστικό, αποτελούν το 40,5% του συνόλου των απορριμμάτων και επειδή η χώρα μας οφείλει να εναρμονιστεί με την Οδηγία 2019/904/ΕΕ σχετικά με τη μείωση των επιπτώσεων ορισμένων πλαστικών προϊόντων στο περιβάλλον, οφείλουμε να προχωρήσουμε σε διάφορες ενέργειες» διευκρινίζει η κ. Κονταξή.

      «Απαιτείται άμεσα αντιμετώπιση του θέματος με τις ιχθυοπαγίδες και καταγραφή της πραγματικής κατάστασης. Επιπλέον, είναι απαραίτητη η συμπερίληψη των αλιευτικών πρακτικών με πλαστικά, όπως τα "σχοινάκια γρι- γρι" με αναφορά τους στα αλιευτικά εργαλεία που περιλαμβάνονται στην Οδηγία, η εξέταση από το αρμόδιο Υπουργείο αντικατάστασης του αντικειμένου αυτού με άλλο υλικό, η επικοινωνία και ο συνεχής έλεγχος των αρμόδιων τοπικών αρχών και επιβολή κυρώσεων στη χρήση τους. Παράλληλα, η θέσπιση νομοθετικού πλαισίου για τη συγκεκριμένη αλιεία με εξοπλισμό που αλλάζει τη διαδικασία πόντισης και ανάσυρσης των "ρομπότ" προκειμένου να μην παραμένουν πλαστικά απορρίμματα στον πυθμένα», εξηγεί η κ. Κονταξή.
      «Ομως, η νέα οδηγία αφορά τα πλαστικά μιας χρήσης και τα αλιευτικά εργαλεία αλλά εμείς έχουμε και "πατέντες" όπως τα βαρελάκια του χταποδιού που στον πάτο έχουν τσιμέντο για να κατεβαίνουν στον πυθμένα. Ποιος θα τα διαχωρίσει αυτά;» καταλήγει, προσθέτοντας ότι «εκτός από τα αλιευτικά δίχτυα και άλλα πλαστικά που διαφεύγουν στο θαλάσσιο περιβάλλον και είναι αλιευτικά εργαλεία πρέπει να ληφθούν υπόψη στο θεσμικό πλαίσιο για την εναρμόνιση της χώρας μας με την ευρωπαϊκή Οδηγία».
      *Η φωτογραφία με «βαρελάκια» χταποδιού παραχωρήθηκε στο ΑΜΠΕ από το Ίδρυμα Α.Κ. Λασκαρίδη
      Περισσότερα...

        0

    6. Περιβάλλον

      Κάθετος κήπος σε κτήριο του δήμου Θεσσαλονίκης

      Engineer

      Ο κάθετος κήπος στην οδό Κλεάνθους 18 είναι ένα πρωτοποριακό έργο που έγινε σε δημόσιο κτίριο της Ελλάδας με τεχνολογία αιχμής προερχόμενης από την Αυστραλία με αποσπώμενα γλαστράκια, αυτόματο πότισμα και αποστράγγισης.
      Βασίζεται στη λογική της ολοκληρωμένης  διαχείρισης υδατικών πόρων στις πόλεις.
      Τα 804 φυτά αποτελούμενα από 4 είδη φυτών τοποθετήθηκαν στο πλαίσιο μιας μεταλλικής κατασκευής στην πρόσοψη του κτιρίου της Διεύθυνσης Διαχείρισης Αστικού Περιβάλλοντος του δήμου Θεσσαλονίκης, σε μια επιφάνεια περίπου 50 τετραγωνικών.
      Τα είδη των φυτών που επιλέχθηκαν είναι: Αγγελική, Δενδρολίβανο, Ταφλάνη και Ναντίνα.
      Το καινοτόμο αυτό έργο συμβάλει στη βελτίωση  του μικροκλίματος ενώ ελαττώνει την ενεργειακή κατανάλωση του κτηρίου.
      «Με το συγκεκριμένο έργο προχωρήσαμε τις απαραίτητες διαδικασίες για τη δημιουργία του κάθετου. Αντίστοιχες δράσεις θα γίνουν πλέον και στην Αθήνα» επεσήμανε η Κωνσταντίνα Τόλη, Υπεύθυνη Προγράμματος του διεθνή μη κερδοσκοπικού οργανισμού Global Water Partnership – Mediterranean (GWP-Med), κατά την παρουσίαση του κάθετου κήπου σε εκδήλωση  που έγινε στην αίθουσα του Δημοτικού Συμβουλίου.
      Το πιλοτικό αυτό έργο είναι το μοναδικό στη χώρα που υλοποιήθηκε από δήμο και συμβάλλει σημαντικά στη βελτίωση της περιβαλλοντικής αναβάθμισης του αστικού περιβάλλοντος.
      Ακόμη, το έργο αποσκοπεί στην υλοποίηση έργων και δράσεων επίδειξης για την ολοκληρωμένη διαχείριση υδάτων στον αστικό χώρο, με βάση τις πρακτικές αειφορίας, αφού θα ποτίζεται με βρόχινο νερό.Το νερό αυτό συλλέγεται από την οροφή του κτηρίου και του δώματος που αυτό διαθέτει μέσα από τις υφιστάμενες υδρορροές. Η αποθήκευση γίνεται σε υπόγεια δεξαμενή, από την οποία ακολούθως αντλείται για να καλυφθούν οι ανάγκες άρδευσης του κάθετου κήπου.
      Η κ. Τόλη  έκανε λόγο για μια κουλτούρα νερού που εκπαιδεύει τη νέα γενιά  ενώ αναφέρθηκε σε μια σειρά από 74 έργα που έχει υλοποιήσει μέχρι σήμερα ο διεθνής οργανισμός Global Water Partnership- Mediterranean (GWP-Med).
      Ο  Αντιδήμαρχος Τεχνικών Έργων και Περιβάλλοντος Θανάσης Παππάς τόνισε ότι «το έργο αυτό νοηματοδοτεί τη λογική της βιώσιμης και της διαχείρισης των όμβριων υδάτων αστικής ανάπτυξης και το αποτέλεσμα είναι αρκετά ικανοποιητικό».
      Το έργο υλοποιήθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος συλλογής όμβριων υδάτων με τη συνεργασία του Δήμου Θεσσαλονίκης, του Οργανισμού Global Water Partnership, της Coca-Cola στην Ελλάδα (Coca-Cola Τρία Έψιλον & The Coca-Cola Company). Με τη χρηματοδότηση του Ιδρύματος της Coca-Cola.
      Δημοτικό Κολυμβητήριο Τούμπας
      Στην εκδήλωση έγινε αναλυτική παρουσίαση και στις  παρεμβάσεις για την εξοικονόμηση νερού και ενέργειας στο Δημοτικό Κολυμβητήριο Τούμπας με την εγκατάσταση 53 νέων συστημάτων εξοικονόμησης νερού. Η αναμενόμενη μείωση της κατανάλωσης νερού και  ενέργειας κυμαίνεται από 20% με 30%.
      Περισσότερα...

        1

    7. Περιβάλλον

      Παγκόσμια Ημέρα Υγροτόπων 2021: Η χωρική κατανομή τους στην ηπειρωτική Ελλάδα

      Engineer

      Η βελτίωση της γνώσης για τους υγροτόπους της ηπειρωτικής Ελλάδας είναι απαραίτητη για τη λήψη μέτρων προστασίας, διατήρησης, διαχείρισης και αποκατάστασης. Η χαρτογραφική αποτύπωση των ορίων τους, δηλαδή του συνόρου μεταξύ άλλων χρήσεων και καλύψεων γης και του υγροτόπου, καθιστά εφικτή την παρακολούθηση αλλαγών στην έκτασή τους, οι οποίες μπορεί να προκαλούνται από φυσικούς παράγοντες (π.χ. ξηρασία) και ανθρωπογενείς δραστηριότητες (π.χ. μείωση έκτασης από επέκταση αστικών και γεωργικών εκτάσεων).
       Τι γνωρίζουμε πλέον για το πλήθος και τη χωρική κατανομή των υγροτόπων στην ηπειρωτική Ελλάδα:
      Η ηπειρωτική Ελλάδα διαθέτει περισσότερους από 1.400 υγροτόπους, που καταλαμβάνουν έκταση περίπου 2.350.000 στρ. Σύμφωνα με τη χαρτογράφηση που διενεργήθηκε από το ΕΚΒΥ, για την περίοδο 2017-2019, με τη χρήση τεχνολογιών Γεωπαρατήρησης, στο ηπειρωτικό τμήμα της χώρας εντοπίζονται περισσότεροι από 1.400 φυσικοί και τεχνητοί υγρότοποι (εξαιρουμένων των ποταμών και των ρεμάτων), οι οποίοι καταλαμβάνουν περίπου 2.350.000 στρ., έκταση που ισοδυναμεί με το 2% της επιφάνειας της ηπειρωτικής Ελλάδας. Από τους υγροτόπους που αποτυπώθηκαν, περισσότεροι από τους μισούς συγκεντρώνονται στη Βόρεια Ελλάδα, και καταλαμβάνουν το 52% της συνολικής υγροτοπικής έκτασης στην ηπειρωτική Ελλάδα.
      Περίπου τα 3/4 των υγροτόπων είναι μικροί και η συνολική έκτασή τους αντιστοιχεί μόλις στο 1% της συνολικής υγροτοπικής έκτασης. Ως μικροί υγρότοποι θεωρούνται αυτοί που έχουν έκταση μικρότερη από 80 στρέμματα. Παρά το μικρό μέγεθος, δημιουργούν ένα πολύτιμο δίκτυο διαδρόμων, σταθμών και νησίδων, απαραίτητων για τη μετακίνηση, μετανάστευση και διασπορά των ειδών, ενώ παράλληλα προσφέρουν οικοσυστημικές υπηρεσίες ως τόποι αναψυχής, περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, προσέλκυσης επισκεπτών. Ο βαθμός προόδου οριοθέτησης σημαντικών ή απειλούμενων υγροτόπων μικρού μεγέθους και ο βαθμός προόδου οριοθέτησης οικολογικών διαδρόμων, συνιστούν για τη χώρα δείκτες παρακολούθησης του Γενικού Στόχου της Εθνικής Στρατηγικής για τη Βιοποικιλότητα που αφορά στην οργάνωση και λειτουργία του εθνικού συστήματος Προστατευόμενων Περιοχών και στην ενίσχυση των ωφελειών από τη διαχείρισή τους.
      Το μεγαλύτερο τμήμα της συνολικής υγροτοπικής έκτασης (80%) της ηπειρωτικής Ελλάδας βρίσκεται εντός του Δικτύου Natura 2000. Όλα τα δέλτα, οι περισσότερες λιμνοθάλασσες και λίμνες  και περίπου το ήμισυ του πλήθους των μικρών λιμνών και των παράκτιων ελών, περιλαμβάνονται εξ ολοκλήρου ή μερικώς στις περιοχές Natura 2000. Η διατήρηση των υγροτόπων αυτών προάγεται μέσω των πολιτικών και μέτρων που λαμβάνονται για τις εν λόγω περιοχές.
      Το 20% της συνολικής υγροτοπικής έκτασης στην ηπειρωτική Ελλάδα βρίσκεται εκτός Δικτύου Natura 2000.  Εκτός περιοχών Natura 2000 βρίσκεται το 20% της υγροτοπικής έκτασης, που αντιστοιχεί σε 470.000 στρέμματα περίπου. Από αυτά, 140.000 στρ. περίπου, αντιστοιχούν σε 198 υγρότοπους οι οποίοι παρουσιάζουν μερική επικάλυψη με αυτές. Ενώ 330.000 στρ. περίπου αντιστοιχούν σε 966 υγροτόπους που βρίσκονται εξολοκλήρου εκτός περιοχών Natura 2000 όπως τεχνητά λιμνία (404 από 533), εσωτερικά έλη (166 από 211), εκβολές (144 από 208) κ.ά.
      Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, προβλέπεται η διατήρησή τους ως συνδετικών στοιχείων για την ενίσχυση της οικολογικής συνοχής του Δικτύου Νatura 2000, ιδίως ως τόπων αναπαραγωγής και ανάπαυσης προστατευόμενων ειδών πανίδας, σύμφωνα με την Οδηγία 92/43/ΕΟΚ για τους οικοτόπους. Σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία (Νόμος 3937/2011), οι υγρότοποι αυτοί δύνανται να προστατεύονται, με τη λήψη μέτρων που αποτρέπουν την υποβάθμισή τους.
      Περίπου 45% της υγροτοπικής έκτασης βρίσκεται σε περιοχές που είναι ευνοϊκές για τη βιοποικιλότητα. Σύμφωνα με την ανάλυση συνδεσιμότητας περιοχών ευνοϊκών για τη βιοποικιλότητα που διενεργήθηκε για την περιοχή της ηπειρωτικής Ελλάδας, οι διασυνδεδεμένες περιοχές εκτείνονται και πέρα από τα όρια του Δικτύου Νatura 2000.  Από τους απογραφέντες υγροτόπους, το 45% της συνολικής έκτασής τους εκτείνεται σε διασυνδεδεμένες περιοχές, δημιουργώντας ένα πολύτιμο δίκτυο διαδρόμων που στηρίζουν την υδρόβια ζωή. Μέρος αυτής της έκτασης (176.000 στρ.) βρίσκεται εκτός των περιοχών Νatura 2000. Βάσει του Στόχου Aichi 11, τα οικοσυστήματα διατηρούνται μέσω αποτελεσματικής διαχείρισης διασυνδεδεμένων συστημάτων που δημιουργούνται από προστατευόμενες περιοχές και άλλες περιοχές όπου εφαρμόζονται μέτρα διατήρησης.
      Περίπου 13% της υγροτοπικής έκτασης βρίσκεται σε περιοχές που δεν είναι ευνοϊκές για τη βιοποικιλότητα, εκτός των περιοχών του Δικτύου Natura 2000. Σύμφωνα με την ανάλυση συνδεσιμότητας περιοχών ευνοϊκών για τη βιοποικιλότητα που διενεργήθηκε για την περιοχή της ηπειρωτικής Ελλάδας, το 13% της συνολικής έκτασης των απογραφέντων υγροτόπων εκτείνεται εκτός των διασυνδεδεμένων περιοχών ευνοϊκών για τη βιοποικιλότητα, κυρίως σε αστικές και γεωργικές. Συνιστούν νησίδες βιοποικιλότητας, παρέχοντας ενδιαιτήματα για την υδρόβια ζωή και λειτουργούν ως πράσινες υποδομές.
      Περίπου 42% της υγροτοπικής έκτασης βρίσκεται εντός Δικτύου Natura 2000 σε εκτάσεις που αξιολογήθηκαν ως ασύνδετες. Σύμφωνα με την ανάλυση συνδεσιμότητας περιοχών ευνοϊκών για τη βιοποικιλότητα που διενεργήθηκε για την περιοχή της ηπειρωτικής Ελλάδας, το 42% της συνολικής έκτασης των απογραφέντων υγροτόπων αφορά σε τμήματα των περιοχών Νatura 2000, ευνοϊκών για τη βιοποικιλότητα, που δεν παρουσιάζουν χωρική σύνδεση, δηλαδή πρόκειται για κατακερματισμένα ενδιαιτήματα.
      Επισκεφτείτε το Δικτυακό Τόπο για τους υγροτόπους της Ελλάδας (http://greekwetlands.biodiversity-info.gr/) που δημιουργήθηκε από το ΕΚΒΥ παρέχει γεωγραφικά στοιχεία και απογραφικά δεδομένα.
      *Υπεύθυνη απογράφων φυσικών περιοχών ΕΚΒΥ- Δρ. Δασολογίας και φυσικού Περιβάλλοντος.
      Περισσότερα...

        0

    8. Περιβάλλον

      ΟΑΣΑ: Πέντε τομείς που η Ελλάδα καταγράφει χαμηλές περιβαλλοντικές επιδόσεις

      Engineer

      Η έκθεση του ΟΟΣΑ για τις περιβαλλοντικές επιδόσεις της Ελλάδας αποτυπώνει τη σημαντική πρόοδο που έχει σημειώσει η χώρα, περιέχει όμως και σημεία στα οποία δεν τα πηγαίνουμε καλά.
      Ως ευκαιρίες χαρακτηρίζει η έκθεση τους φιλόδοξους στόχους για τη σταδιακή απολιγνιτοποίηση και την αξιοποίηση του δυναμικού για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, την πλούσια βιοποικιλότητα που παρέχει οικοσυστημικές υπηρεσίες και στηρίζει την οικονομία, τη χρηματοδότηση από την ΕΕ για περιβαλλοντικές υποδομές με χαμηλές εκπομπές άνθρακα και την εθνική στρατηγική για την κυκλική οικονομία και το πρόγραμμα δράσης για τη διαχείριση των αποβλήτων σε υψηλότερα επίπεδα στην πυραμίδα ιεράρχησης των αποβλήτων.
      Ως προκλήσεις, η έκθεση καταγράφει το ενεργειακό μίγμα, που είναι βασισμένο σε μεγάλο βαθμό στα ορυκτά καύσιμα, την κυριαρχία των οδικών μεταφορών και το γηραιός στόλο οχημάτων, την επικράτηση της υγειονομικής ταφής και τα περιθώρια βελτίωσης των υποδομών για τα απόβλητα, καθώς και τα υψηλά επίπεδα άντλησης γλυκών υδάτων, εξαιτίας των οποίων αναμένονται εντεινόμενες πιέσεις λόγω λειψυδρίας.
      Ανάμεσα στα κυριότερα σημεία που πρέπει να βελτιωθούν είναι:
      Ατμοσφαιρική ρύπανση
      «Εξακολουθούν να καταγράφονται ατμοσφαιρικοί ρύποι στις αστικές περιοχές που υπερβαίνουν τα όρια που τίθενται από την νομοθεσία της ΕΕ, με σοβαρές επιπτώσεις για τη δημόσια υγεία. Η Ελλάδα υστερεί στην ανάπτυξη ενός εθνικού προγράμματος ελέγχου της ατμοσφαιρικής ρύπανσης», αναφέρει η έκθεση.
      Αστικά απόβλητα
      Σύμφωνα με την έκθεση του ΟΟΣΑ, «το 80% των αστικών αποβλήτων καταλήγει σε χώρους υγειονομικής ταφής και είναι απίθανο να επιτευχθεί ο στόχος του 50% για την επαναχρησιμοποίηση - ανακύκλωση στην Ελλάδα έως το 2020. Στα μέσα του 2018, περισσότεροι από 50 χώροι διάθεσης αποβλήτων δεν πληρούσαν τις απαιτήσεις της ΕΕ. Εξακολουθούν να υφίστανται μεγάλες ελλείψεις όσον αφορά τη διαχείριση των επικίνδυνων αποβλήτων».
      Νερό
      Η Ελλάδα διαθέτει πλούσιους πόρους γλυκών υδάτων, ωστόσο αναμένεται να ενταθούν τα ζητήματα λειψυδρίας λόγω της κλιματικής αλλαγής.
      Σύμφωνα με την έκθεση, «παρατηρείται υπέρμετρη άντληση γλυκών υδάτων εξαιτίας της άρδευσης, η οποία ευνοείται από τη μερική ανάκτηση του κόστους, τις μειωμένες τιμές ηλεκτρικού ρεύματος και τις διαρροές στο σύστημα διανομής νερού. Προϋποθέσεις για βιώσιμη διαχείριση των υδάτων θα ήταν: οι τιμές να καλύπτουν το κόστος εφοδιασμού και να αντανακλούν την ανεπάρκεια των υδάτων, σε συνδυασμό με αποτελεσματικά γεωργοπεριβαλλοντικά μέτρα».
      Γερασμένα οχήματα
      «Ο στόλος οχημάτων στην Ελλάδα είναι από τους γηραιότερους στην Ευρώπη. Η οικονομική κρίση και τα μειωμένα τέλη κυκλοφορίας για παλαιότερα οχήματα αποτέλεσαν αντικίνητρα για την ανανέωσή του. Ο μέσος όρος ηλικίας των επιβατικών οχημάτων στην Ελλάδα είναι 15 χρόνια και των φορτηγών αυτοκινήτων 20 χρόνια», τονίζεται στην έκθεση.
      Κλιματική αλλαγή
      Αναφορικά με τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στη χώρα μας, ο ΟΟΣΑ επισημαίνει: «Μέχρι το τέλος του αιώνα, η βροχή αναμένεται ότι θα μειωθεί μεταξύ 5% και 19% σε όλη την επικράτεια, ενώ η θερμοκρασία του αέρα προβλέπεται ότι θα αυξηθεί κατά 3 με 4,5 βαθμούς Κελσίου. Οι πρωταρχικοί συναφείς κίνδυνοι είναι η άνοδος της στάθμης των υδάτων και η έλλειψη γλυκών υδάτων. Χωρίς την ανάληψη δράσης, η κλιματική αλλαγή μπορεί να οδηγήσει σε μείωση του ΑΕΠ κατά 2% ετησίως έως το 2050 και να φθάσει έως και 6% το 2100. Η γεωργία είναι ένας από τους κλάδους που θα δεχθεί το σοβαρότερο πλήγμα, αλλά ο αντίκτυπος της κλιματικής αλλαγής στον τουρισμό και στις παράκτιες περιοχές θα επηρεάσει ιδιαίτερα τα έσοδα των νοικοκυριών και την οικονομία. Η χώρα έχει ενισχύσει το πλαίσιο πολιτικής για την προσαρμογή. Ωστόσο, η υλοποίηση είναι σε εξέλιξη. Δεδομένου ότι η αρμοδιότητα για την εκπόνηση σχεδίων δράσης ανήκει στις περιφέρειες, η ανάπτυξη ικανότητας και ο συντονισμός των διαφόρων επιπέδων διοίκησης είναι απαραίτητα στοιχεία για την εναρμόνιση των πολιτικών. Η προσαρμογή μελετάται σε ορισμένες στρατηγικές, αλλά θα πρέπει να παρακολουθείται η πρόοδος όσον αφορά την ύδρευση, τη γεωργία και τον τουρισμό».
      Στην έκθεση σημειώνεται επίσης ότι «ακραία καιρικά φαινόμενα όπως κύματα καύσωνα, ξηρασία, πλημμύρες και δασικές πυρκαγιές καταγράφονται συχνά. Οι δασικές πυρκαγιές στην Ελλάδα το καλοκαίρι του 2018 ήταν από τις φονικότερες στον κόσμο ως προς την απώλεια ανθρώπινων ζωών. Συνολικά, εκδηλώθηκαν 34 δασικές πυρκαγιές που έκαψαν 120.660 στρέμματα γης, εκ των οποίων 23.310 στρέμματα ανήκαν σε προστατευόμενες περιοχές Natura 2000. Το ελληνικό δίκτυο Natura ήταν, σε όρους έκτασης, το έκτο κατά σειρά μεταξύ αυτών που υπέστησαν το σοβαρότερο πλήγμα στην ΕΕ το 2018».
      Περισσότερα...

        0

    9. Περιβάλλον

      Πάνω από το 90% του εδάφους της Γης θα έχει υποβαθμισθεί έως το 2050

      Engineer

      Πάνω από τα τρία τέταρτα (75%) του εδάφους του πλανήτη μας έχει ήδη υποβαθμισθεί λόγω των ποικίλων ανθρωπογενών και περιβαλλοντικών πιέσεων και το ποσοστό αυτό μπορεί να ξεπεράσει το 90% έως το 2050, προειδοποιούν οι επιστήμονες του Κοινού Κέντρου Ερευνών (JRC) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που παρουσίασαν το νέο Παγκόσμιο Άτλαντα Ερημοποίησης (World Atlas of Desertification).
      Η συνεχής αύξηση του πληθυσμού, η ρύπανση, η ολοένα μεγαλύτερη κατανάλωση από ολοένα περισσότερους ανθρώπους, η αλλαγή χρήσεων γης, η κλιματική αλλαγή και άλλοι παράγοντες έχουν ως συνέπεια κάθε χρόνο να διαβρώνεται, να υποβαθμίζεται και να καθίσταται ακατάλληλη για καλλιέργεια ή ακόμη και για κατοικία μια συνολική έκταση που αντιστοιχεί περίπου στη μισή Ευρωπαϊκή Ένωση.
      Η Αφρική και η Ασία είναι αυτές που πλήττονται περισσότερο, όπου εντείνονται οι ανησυχίες για τη διατροφική ασφάλειά τους και όπου εκτοπίζονται οι περισσότεροι άνθρωποι από τα σπίτια τους, με συνέπεια -μεταξύ άλλων- να αυξάνονται οι ροές μεταναστών προς τη Δύση. Έως το 2050 περίπου 700 εκατομμύρια άνθρωποι εκτιμάται ότι θα έχουν εκτοπισθεί λόγω διαφόρων αιτιών που συνδέονται με την υποβάθμιση του εδάφους και τους ανεπαρκείς πόρους για την επιβίωσή τους.
      Σε παγκόσμιο επίπεδο, η υποβάθμιση της γης, σε συνδυασμό με την κλιματική αλλαγή, εκτιμάται ότι θα οδηγήσει σε μείωση περίπου 10% των αποδόσεων των γεωργικών καλλιεργειών έως το 2050. Οι μεγαλύτερες μειώσεις αναμένονται στην Ινδία, στην Κίνα και στην υποσαχάρια Αφρική.
      Η έκθεση εκτιμά ότι μόνο στην ΕΕ το ετήσιο κόστος από την κάθε είδους υποβάθμιση του εδάφους είναι της τάξης των δεκάδων δισεκατομμυρίων ευρώ. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση σχεδόν το ένα δέκατο της επικράτειάς της (8% ή περίπου 140 εκατομμύρια στρέμματα) είναι ευάλωτο σε σταδιακή ερημοποίηση, ιδίως στη Νότια, Ανατολική και Κεντρική Ευρώπη. Δεκατρείς χώρες έχουν δηλώσει ότι επηρεάζονται από την ερημοποίηση: Ελλάδα, Κύπρος, Βουλγαρία, Κροατία, Ιταλία, Μάλτα, Πορτογαλία, Ισπανία, Ρουμανία, Σλοβακία, Σλοβενία, Ουγγαρία και Λετονία.
      Ο νέος Άτλας είναι ο τρίτος κατά σειρά: ο πρώτος είχε παρουσιασθεί το 1992 πριν τη Σύνοδο για τη Γη στο Ρίο και ο δεύτερος το 1998. Μεταξύ άλλων μέτρων που πρέπει να ληφθούν, ο Άτλας προτείνει να αυξηθούν οι αποδόσεις των γεωργικών καλλιεργειών με κάθε δυνατό τρόπο, να προωθηθεί ευρέως η φυτοφαγική διατροφή με αντίστοιχη μείωση της κατανάλωσης κρέατος και ζωικών πρωτεϊνών, να μειωθεί δραστικά η εκτεταμένη σπατάλη στην κατανάλωση τροφίμων κ.ά.
      Περισσότερα...

        1

    10. Περιβάλλον

      Πάνω από το 1/3 των αποβλήτων που θάβονται σε ΧΥΤΑ θα μπορούσαν να κομποστοποιηθούν

      Engineer

      Στην Ελλάδα το 85% των αποβλήτων καταλήγει είτε σε Χώρους Υγειονομικής Ταφής Αποβλήτων (ΧΥΤΑ) είτε σε ανεξέλεγκτες χωματερές, για τις οποίες η χώρα πληρώνει ακόμη υπέρογκα πρόστιμα. Η διάθεση στους ΧΥΤΑ, σύμφωνα με τις διαταγές της Ε.Ε., αποτελεί τον τελευταίο αποδεκτό τρόπο διαχείρισης αποβλήτων καθώς επιβαρύνει το περιβάλλον και δεν γίνεται διαχωρισμός ή ανακύκλωση των αποβλήτων. Επιπλέον, αποτελεί μια ασύμφορη οικονομικά επιλογή, καθώς η επιβάρυνση για τους παραγωγούς αποβλήτων είναι 40 ευρώ/tn αποβλήτου (Ν.4508/2017) και υπάρχει πρόβλεψη για αύξηση έως τα 60 ευρώ/tn αποβλήτου.
      Σύμφωνα με εκτιμήσεις, περίπου το 37% των σκουπιδιών που αποστέλλονται σε υπερφορτωμένους χώρους υγειονομικής ταφής είναι οργανικό υλικό. Αυτό το σημαντικό ποσοστό θα μπορούσε εύκολα να ανακυκλωθεί με φυσικούς τρόπους, όπως η κομποστοποίηση, και να επαναχρησιμοποιηθεί, ώστε να μη βλάψει το περιβάλλον, αλλά αντιθέτως να το ωφελήσει.
      Μια κακή και πολυετής πρακτική είναι μεγάλες ποσότητες αποβλήτων να πετάγονται σε ανεξέλεγκτους χώρους στην ύπαιθρο ανάμεσα σε καλλιεργήσιμες εκτάσεις με αποτέλεσμα να συντελείται περιβαλλοντική υποβάθμιση.
      H Greenagenda.gr, στην προσπάθειά της να αναδείξει μια διαχρονική ανοιχτή πληγή, θέτει μερικά καίρια ερωτήματα. Τι γίνεται με τη διαδικασία της διαχείρισης των ακατάλληλων ποσοτήτων που είναι αδιάθετες για υγειονομικούς λόγους και λόγω της μη καταβολής των δασμών στα Τελωνεία; Υπάρχει πιστοποιητικό διαχείρισής τους; Γιατί καταλήγουν στους ΧΥΤΑ;
      Ο ρόλος των κρατικών υπηρεσιών, για παράδειγμα των Τελωνειακών Αρχών και των Κεντρικών Αγορών όπου δικαιούνται καθημερινά τεράστιες ποσότητες φρούτων και λαχανικών, κρίνεται κομβικός, καθώς καθίστανται υπεύθυνες για την παρακολούθηση και την τήρηση της κείμενης περιβαλλοντικής νομοθεσίας από τους παραγωγούς αποβλήτων. Οι δηλώσεις των παραγωγών αποβλήτων γίνονται σε ετήσια βάση στην ηλεκτρονική πλατφόρμα του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, το Ηλεκτρονικό Μητρώο Αποβλήτων (Η.Μ.Α.).
      Ως υπόχρεοι εγγραφής και συμπλήρωσης του Η.Μ.Α. ορίζονται:
      Κάθε οργανισμός ή επιχείρηση, οι εγκαταστάσεις των οποίων παράγουν απόβλητα ή πραγματοποιούν εργασίες επεξεργασίας αποβλήτων, εφόσον εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του Κεφαλαίου Α΄ του Ν. 4014/2011 (Άρ. 209). Οι οργανισμοί ή επιχειρήσεις του προηγούμενου εδαφίου εγγράφουν ηλεκτρονικά και καταχωρούν τις αντίστοιχες εγκαταστάσεις τους.
      Κάθε οργανισμός ή επιχείρηση συμπεριλαμβανομένων των ΟΤΑ που συλλέγει ή μεταφέρει απόβλητα και έχει την υποχρέωση να διαθέτει προς τούτο άδεια συλλογής και μεταφοράς αποβλήτων, σύμφωνα με το άρθρο 36, παράγραφος 4 του Ν. 4042/2012 (Άρ. 24). Οι οργανισμοί ή επιχειρήσεις εγγράφουν ηλεκτρονικά και καταχωρούν τις αντίστοιχες δραστηριότητες τους
      Κάθε Οργανισμός Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α' Βαθμού για τα δημοτικά απόβλητα που παράγει και διαχειρίζεται. Με την έναρξη της υποχρεωτικής λειτουργίας του ΗΜΑ, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 8 της ΚΥΑ, υποβάλλονται ηλεκτρονικά οι ετήσιες Εκθέσεις Αποβλήτων κάθε έτους, μέχρι το τέλος Μαρτίου του επόμενου έτους και καταργείται η υποβολή των σχετικών εντύπων (ειδικά για το πρώτο έτος θα υποβληθούν οι ετήσιες εκθέσεις για τα έτη 2015 και 2016 έως 31/3/2017). Σημειώνεται πως η μη εγγραφή και καταγραφή των επιχειρήσεων, ενδέχεται να είναι αιτία μη ισχύος των υφιστάμενων αδειοδοτήσεων. Η έντυπη αποστολή των απολογιστικών εκθέσεων άλλωστε, ήταν υφιστάμενη υποχρέωση και όρος των σχετικών αδειών.
      Η μη συμμόρφωση με τις διατάξεις της κείμενης νομοθεσίας επιφέρει κυρώσεις, όπως αυτές ορίζονται στο Άρ.44 του Ν.4042/2012 («Συνέπειες μη συμμόρφωσης με την ευρωπαϊκή νομοθεσία») και αναφέρεται στην επιβολή χρηματικών προστίμων.
      Η επιλογή διάθεσης των παραγόμενων αποβλήτων στους ΧΥΤΑ καθίσταται πλέον ασύμφορη οικονομικά, καθώς με το Άρ.39 του Ν.4042/2012 ορίζεται η έναρξη του ειδικού τέλους ταφής (35 ευρώ/τόνο και ετήσια αύξηση κατά 5 ευρώ/τόνο έως του ποσού των 60 ευρώ/τόνο) από την 1η Ιανουαρίου 2019.
      «Στόχος μας είναι να διαχειριζόμαστε εμείς μόνοι μας τα οργανικά απορρίμματα. Δεν έχουμε τις απαιτούμενες υποδομές για τη διαχείρισή τους, για αυτό και καταλήγουν στον πράσινο κάδο», εξήγησε ο πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της Κεντρικής Αγοράς Θεσσαλονίκης (ΚΑΘ), Δημήτρης Χαμπίδης. Σύμφωνα με τον ίδιο, «αυτό το διάστημα η ΚΑΘ βρίσκεται στη διαδικασία της διερεύνησης καθώς και των συζητήσεων με ιδιώτες που δραστηριοποιούνται στη σύννομη διαχείριση οργανικών υπολειμμάτων μέσω της κομποστοποίησης και εξετάζονται οι προϋποθέσεις για πιθανές συνεργασίες».
      Στη Βόρεια Ελλάδα είναι ελάχιστες οι εταιρείες που διαχειρίζονται πιστοποιημένα και σύννομα στερεά οργανικά απόβλητα. Τα απόβλητα που παράγονται από τις βιομηχανίες τροφίμων, ελαιοτριβεία, εκκοκκιστήρια, βιομηχανίες οινοποιίας και ζυθοποιίας, καθώς και τα οργανικά υπολείμματα των καλλιεργειών και φυτικών οργανικών υπολειμμάτων μεγάλων αλυσίδων σούπερ μάρκετ, θα μπορούσαν να εκτρέπονται και να μην καταλήγουν σε ΧΥΤΑ, ώστε, μέσω της ορθολογικής διαχείρισης και της επεξεργασίας αποβλήτων, να αυξηθεί το ποσοστό κομποστοποίησης. Συνεπώς προκύπτει ότι τα βιοαπόβλητα που παράγονται στη λαχαναγορά ή τα κατασχεμένα/προς καταστροφή στο τελωνείο μπορούν να αξιοποιούνται περιβαλλοντικά και όχι να καταλήγουν σε ΧΥΤΑ.
      Ο Κωνσταντίνος Γιουτίκας, Αντιπεριφερειάρχης Περιβάλλοντος και Ανάπτυξης της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας επισήμανε: «Ήδη έχουμε ενημερώσει την Κεντρική Αγορά Θεσσαλονίκης και άλλους φορείς ότι πρέπει να αλλάξουν τον τρόπο διαχείρισής των αποβλήτων τους. Στην Περιφέρεια υπάρχει αδειοδοτημένη μονάδα διαχείρισης οργανικών αποβλήτων. Άμεσα θα μπουν τα πράγματα σε μια σειρά, αυτή είναι και η δική μας επιδίωξη», είπε ο κ. Γιουτίκας.
      Περισσότερα...

        1

    11. Περιβάλλον

      Ούτε μία στις τέσσερις μεγάλες επιχειρήσεις δεν έχουν πάρει κατάλληλα μέτρα για την κλιματική αλλαγή

      Engineer

      Λιγότερες από μια στις τέσσερις μεγάλες επιχειρήσεις στον κόσμο έχουν πάρει κατάλληλα μέτρα για να περιοριστεί η άνοδος της θερμοκρασίας της ατμόσφαιρας του πλανήτη στον 1,5 βαθμό Κελσίου ως το 2050, δείχνει μελέτη της βρετανικής εταιρείας επενδύσεων Arabesque που δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα.
      Τα στοιχεία από την έρευνα αυτή, κατά την οποία εξετάστηκαν από το 2015 ως το 2019 σχεδόν 700 μεγάλοι όμιλοι που είναι εισηγμένοι στα χρηματιστήρια 14 χωρών, μεταξύ των οποίων οι ΗΠΑ, η Βρετανία, η Ιαπωνία και η Γαλλία, δημοσιεύτηκαν την ημέρα εκκίνησης της συνόδου κορυφής μέσω διαδικτύου για το κλίμα που διοργάνωσε ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν.
      Σύμφωνα με την Arabesque, το 24,84% μεγάλων, εισηγμένων στα χρηματιστήρια επιχειρήσεων στον κόσμο έχουν λάβει μέτρα που επιτρέπουν τον περιορισμό του φαινομένου του θερμοκηπίου στον 1,5% βαθμό Κελσίου.
      Οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις είναι οι καλύτεροι μαθητές, ιδίως αυτές στην Σουηδία (50%), στη Γερμανία (39,29%) και στην Φινλανδία (33,33%), ενώ ακολουθούν ακριβώς μετά αυτές στη Γαλλία (32,5%).
      Η Βρετανία (23,08%) και οι ΗΠΑ (23,08%) είναι ουραγοί και ακόμη περισσότερο η Κίνα (8,51%) και η Αυστραλία (4,55%).
      Οι ερευνητές παρατηρούν ωστόσο ότι το 15% των επιχειρήσεων που είναι εισηγμένες σε σημαντικούς δείκτες των χρηματιστηρίων αυτών των 14 χωρών δεν δημοσιοποιούν τις εκπομπές τους των αερίων που ευθύνονται για τις κλιματικές αλλαγές. Το ποσοστό αυξάνεται ακόμη και σε 29% για τον κινεζικό Hang Seng.
      Ο στόχος της συμφωνίας του Παρισιού που υπεγράφη το 2015 είναι να περιοριστεί το φαινόμενο της ανόδου της θερμοκρασίας στον πλανήτη σε πολύ πιο κάτω από 2 βαθμούς Κελσίου, ει δυνατόν στον 1,5 βαθμό Κελσίου.
      Αν και αυτός ο τελευταίος στόχος δείχνει δύσκολο να επιτευχθεί, ο στόχος των 2 βαθμών Κελσίου θα πρέπει να γίνει σεβαστός από το 70% των μεγάλων επιχειρήσεων ως το 2030.
      "Η έκφραση καλών προθέσεων από μόνη της δεν θα οδηγήσει στις πράξεις που χρειάζονται. Στην πραγματικότητα, παρά τις ολοένα αυξανόμενες δεσμεύσεις, τα επίπεδα του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα έχουν αυξηθεί από το 2015", υπογραμμίζει ο Γκέοργκ Κελ, πρόεδρος της Arabesque.
      "Η φετινή χρονιά μπορεί να αποτελέσει σημείο καμπής και προσφέρει μια ευκαιρία στους επικεφαλής επιχειρήσεων να έχουν ένα ευρύ όραμα και να ενεργήσουν ανάλογα. Ωστόσο ο χρόνος πιέζει", σύμφωνα με τον ίδιο.
      Ο αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν προσκάλεσε 40 ηγέτες από όλον τον κόσμο στην σύνοδο κορυφής για το κλίμα που διοργανώνει μέσω τηλεδιάσκεψης σήμερα και αύριο, Παρασκευή, μεταξύ των οποίων ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ και ο Ρώσος ομόλογός του Βλαντίμιρ Πούτιν.
      Στην ΕΕ συνήφθη χθες, Τετάρτη, συμφωνία ανάμεσα στους Ευρωβουλευτές και τα κράτη μέλη για μια καθαρή μείωση "τουλάχιστον 55%" των εκπομπών των αερίων που προκαλούν τις κλιματικές αλλαγές ως το 2030.
      Ο Βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον δεσμεύτηκε παράλληλα την Τρίτη για πιο σημαντικές μειώσεις από αυτές που προβλεπόταν των εκπομπών των αερίων αυτών, κατά 78% ως το 2035 σε σχέση με τα επίπεδα του 1990, επιταχύνοντας τον στόχο για μείωση 68% των εκπομπών αυτών ως το 2030.
      Οι προσπάθειες του Ηνωμένου Βασιλείου και των επιχειρήσεών του σε περιβαλλοντικά ζητήματα παρακολουθούνται ιδιαίτερα, καθώς η Βρετανία διοργανώνει την προσεχή διάσκεψη για το κλίμα (COP26) που θα διεξαχθεί στη Γλασκώβη τον Νοέμβριο.
      Περισσότερα...

        0

    12. Περιβάλλον

      Οι περιοχές Natura και το δημόσιο συμφέρον

      Engineer

      Μια βραδυφλεγή βόμβα, η οποία απειλεί να τινάξει στον αέρα το σύστημα περιβαλλοντικής αδειοδότησης στην Ελλάδα, αποτελεί η παράλειψη της χώρας μας να εξετάζει πριν αδειοδοτήσει τη συμβατότητα έργων και δραστηριοτήτων με τις περιοχές Natura. Σειρά αποφάσεων του Ευρωδικαστηρίου τα τελευταία χρόνια έχει καταδείξει τη σημασία της διαδικασίας αυτής, που ονομάζεται «δέουσα εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων», αλλά και τον έλεγχο αυτής από ανεξάρτητη Αρχή και όχι από ιδιώτες ή τα όργανα του υπουργείου Περιβάλλοντος. Αντιθέτως η Ελλάδα όχι μόνο έχει ενσωματώσει και εφαρμόσει με στρεβλό τρόπο την οδηγία για τη δέουσα εκτίμηση, αλλά την τελευταία δεκαετία αποδυναμώνει συστηματικά ακόμα και τη βασική διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης, επιλογή που μπορεί σύντομα να τη φέρει στο εδώλιο του Ευρωδικαστηρίου.
      Η δέουσα εκτίμηση είναι μια διαδικασία κατά την οποία πρέπει να εκτιμηθούν οι επιπτώσεις που θα έχει ένα έργο ή μια δραστηριότητα –μόνο του ή σε συνδυασμό με άλλα υπάρχοντα ή σχεδιαζόμενα– στα είδη ή και στους οικοτόπους των περιοχών Natura. Πρόκειται για μια διαδικασία που πρέπει να πραγματοποιείται πριν από την έγκριση ενός σχεδίου, ουσιαστικά και από τη συνήθη διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης: ένα πρώτο πράσινο φως.
      Οι ιδιαιτερότητες
      Η διαδικασία της δέουσας εκτίμησης έχει βέβαια πολλές ιδιαιτερότητες. Κατ’ αρχάς, δεν αφορά μόνο τις περιοχές Natura, αλλά κάθε έργο που μπορεί να τις επηρεάσει, ακόμα κι αν είναι έξω από αυτές. Επιπλέον, δεν αφορά μόνο τις κατηγορίες εκείνων των έργων που κανονικά χρειάζονται περιβαλλοντική αδειοδότηση. Τέλος –και πιο σημαντικό– πρέπει, σύμφωνα με το Ευρωδικαστήριο, να βασίζεται «σε πλήρεις, ακριβείς και οριστικές διαπιστώσεις και συμπεράσματα, ικανά να διασκεδάσουν οποιαδήποτε εύλογη επιστημονικής φύσεως αμφιβολία». Δεν μπορεί να γίνει δεκτό ότι έχει γίνει η δέουσα εκτίμηση όταν δεν υπάρχουν στοιχεία ή αξιόπιστα και επικαιροποιημένα δεδομένα. Στην περίπτωση αυτή, σύμφωνα με το Ευρωδικαστήριο, το έργο είναι προτιμότερο να απορριφθεί.
      Οι προβλέψεις αυτές είναι η βασική αιτία που η δέουσα εκτίμηση δεν μεταφέρθηκε σωστά και εφαρμόζεται με στρεβλό τρόπο στη χώρα μας. Η οδηγία που την προβλέπει (92/43/ΕΟΚ) ενσωματώθηκε στο εθνικό δίκαιο το 1998 με μια κοινή υπουργική απόφαση, ενώ τροποποιήθηκε (στην πραγματικότητα περιεπλάκη) με τον ν. 4014/11. «Το βασικό ζήτημα στη χώρα μας είναι ότι η οδηγία δεν έχει κατανοηθεί σωστά, ούτε από τη Διοίκηση ούτε από τη Δικαιοσύνη», εκτιμά ο Γιώργος Μπάλιας, δικηγόρος, αναπληρωτής καθηγητής Περιβαλλοντικής Πολιτικής στο Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο. «Κατ’ αρχάς χρειάζεται μια χωριστή, διακριτή διαδικασία. Πρώτα, η αρμόδια Αρχή θα εξετάσει κατά πόσον το προτεινόμενο έργο θα έχει αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον (screening), μηδενός έργου εξαιρουμένου. Αυτό το πρόβλημα εντόπισε και η Ε.Ε. και με πρόσφατη αιτιολογημένη γνώμη ετοιμάζεται να μας παραπέμψει στο Ευρωδικαστήριο. Η Αρχή πρέπει να εξετάσει την υπόθεση όχι τυπικά, αλλά ουσιαστικά, να την αξιολογήσει με λεπτομέρεια. Μάλιστα στη δέουσα εκτίμηση εφαρμόζεται η αρχή της προφύλαξης: αν υπάρχει αμφιβολία, λ.χ. ελλείψει επιστημονικών στοιχείων, τότε η απάντηση πρέπει να είναι αρνητική».
      Η μόνη εναλλακτική που δίνεται στην περίπτωση αυτή είναι το κράτος-μέλος να αποδείξει ότι το έργο εξυπηρετεί λόγους υπέρτερου δημοσίου συμφέροντος. «Το Ευρωδικαστήριο έχει μια πλούσια νομολογία επάνω στο θέμα αυτό. Δεν μπορείς να χαρακτηρίζεις οποιοδήποτε έργο ως υπέρτερου δημοσίου συμφέροντος λ.χ. επειδή θα φέρει θέσεις εργασίας. Πρέπει να αποδείξεις λ.χ. και την κοινωνική σημασία του. Για παράδειγμα, ένας δρόμος που θα διέλθει από μια περιοχή Natura αλλά θα βγάλει από την απομόνωση οικισμούς. Σε κάθε περίπτωση, ο ανάδοχος του έργου θα πρέπει να αναλάβει τα έξοδα για την πραγματοποίηση αντισταθμιστικών μέτρων, κάτι που μέχρι στιγμής δεν έχουμε δει στη χώρα μας».

      Ποια έργα αφορά
      Μια πολύ ενδιαφέρουσα πτυχή της δέουσας εκτίμησης είναι ότι δεν είναι απαραίτητο να αφορά έργα που σύμφωνα με τη νομοθεσία χρειάζονται περιβαλλοντική αδειοδότηση. «Αφορά όλα τα έργα που γίνονται κοντά ή μέσα σε μια περιοχή Natura», εξηγεί η Ιόλη Χριστοπούλου, διευθύντρια πολιτικής στο Green Tank (δεξαμενή σκέψης για περιβαλλοντικά θέματα). «Ειδικά στη χώρα μας, η νομοθεσία για τις εκτός σχεδίου περιοχές δημιουργεί μεγάλο πρόβλημα στις Natura, γιατί επιτρέπει πάρα πολλές δραστηριότητες, οι επιπτώσεις των οποίων δεν αξιολογούνται ούτε ειδικά ούτε συνολικά, όπως λ.χ. η δόμηση. Το είδαμε και στην πρόσφατη καταδίκη της Ελλάδας για την πλημμελή προστασία του Κυπαρισσιακού κόλπου, όπου το Ευρωδικαστήριο είπε ξεκάθαρα ότι δεν είχε γίνει δέουσα εκτίμηση για τις επιπτώσεις της διάσπαρτης δόμησης στην περιοχή κοντά στις ακτές».
      Ελλειψη Αρχής
      Ενα άλλο βασικό ζήτημα είναι ποιος αναλαμβάνει να φέρει εις πέρας τη δέουσα εκτίμηση. «Το 2017 το Ευρωδικαστήριο εξέδωσε μια πολύ σημαντική απόφαση για τη Γαλλία. Οπως όρισε, πρέπει να υπάρχει μια ανεξάρτητη περιβαλλοντική Αρχή που να εξετάζει τη δέουσα εκτίμηση, η οποία να μην εντάσσεται λειτουργικά στην αδειοδοτούσα Αρχή, δηλαδή στο υπουργείο Περιβάλλοντος», λέει ο κ. Μπάλιας. «Στη συνέχεια, η Γαλλία, η Γερμανία, η Αγγλία, η Ισπανία, η Ιταλία και άλλες χώρες προχώρησαν στην ίδρυση ανεξάρτητης Αρχής. Σε πολλές χώρες μάλιστα αυτή η Αρχή αναλαμβάνει και την αξιολόγηση των περιβαλλοντικών αδειοδοτήσεων. Στην Ελλάδα δυστυχώς δεν φαίνεται να υπάρχει ακόμα τέτοια πρόθεση. Ομως, η εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από μια Αρχή που θα έχει εχέγγυα ανεξαρτησίας είναι ιδιαίτερα σημαντική, καθώς διασφαλίζει την αμεροληψία».
      Αξίζει να σημειωθεί ότι πρόσφατα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απέστειλε στην Ελλάδα αιτιολογημένη γνώμη (τελευταίο στάδιο πριν από την παραπομπή στο Ευρωδικαστήριο) για την πλημμελή μεταφορά οδηγίας για την εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Η αιτιολογημένη γνώμη έχει αναφορά και στο ζήτημα της δέουσας εκτίμησης, παρότι δεν αποτελεί το κεντρικό θέμα της.
      Υποστελεχωμένες οι υπηρεσίες
      Ενα σημαντικό για την περιβαλλοντική αδειοδότηση σκέλος, το οποίο εξακολουθεί στη χώρα μας να αντιμετωπίζεται με αμηχανία ή αδιαφορία, είναι η ενίσχυση των αδειοδοτικών μηχανισμών. Πέρυσι το υπουργείο Περιβάλλοντος προέβλεψε ότι η αρμόδια υπηρεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος ή των άλλων αρμόδιων υπηρεσιών της αυτοδιοίκησης θα μπορεί να ενισχύεται με ιδιώτες, προς περιορισμό της γραφειοκρατίας. Ομως το ζήτημα της υποστελέχωσης της κεντρικής Διεύθυνσης Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης (ΔΙΠΑ) παραμένει και η υποβοήθηση της υπηρεσίας από ιδιώτες δεν μπορεί να την υποκαταστήσει, ούτε πρέπει οι κρατικές αδειοδοτικές αρχές να μετατραπούν σε «σφραγίδα». «Οι περισσότερες αδειοδοτικές υπηρεσίες, κεντρικές και αποκεντρωμένες, είναι υποστελεχωμένες. Επιπλέον, δεν έχουν τρόπο επαλήθευσης των στοιχείων που τους κατατίθενται. Στοιχεία που θα έπρεπε να είναι ανοιχτά και προσβάσιμα και στο κοινό, για να μπορεί να συμμετέχει ουσιαστικά στη διαβούλευση», εκτιμά η κ. Χριστοπούλου. «Επομένως, τον βασικό λόγο έχει ο μελετητής που προσλαμβάνει ο εκάστοτε ενδιαφερόμενος για να κάνει τη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Ο,τι επιτυγχάνεται μέσα στην υπηρεσία επιτυγχάνεται με πολύ κόπο και κάτω από πολλή πίεση».
      Περισσότερα...

        0

    13. Περιβάλλον

      Οι περιβαλλοντικές προκλήσεις της Ευρώπης την επόμενη 10ετία

      Engineer

      Η Ευρώπη δεν πρόκειται να επιτύχει τους στόχους της για το 2030 εάν δεν λάβει επειγόντως μέτρα εντός της επόμενης δεκαετίας, ούτως ώστε να ανακόψει τον ανησυχητικό ρυθμό της απώλειας της βιοποικιλότητας, τον αυξανόμενο αντίκτυπο της κλιματικής αλλαγής και την υπερκατανάλωση φυσικών πόρων. Η πλέον πρόσφατη έκθεση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος (ΕΟΠ) , με τίτλο «Η κατάσταση του περιβάλλοντος», αναφέρει ότι η Ευρώπη είναι αντιμέτωπη με επιτακτικές περιβαλλοντικές προκλήσεις πρωτοφανούς κλίμακας. Στην έκθεση επισημαίνεται, ωστόσο, ότι υπάρχουν λόγοι αισιοδοξίας, καθώς παρατηρείται μια ολοένα και μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης σχετικά με την ανάγκη για μετάβαση σε ένα βιώσιμο μέλλον, για τεχνολογικές καινοτομίες καθώς και για περισσότερες κοινοτικές πρωτοβουλίες και δράσεις της ΕΕ όπως η ευρωπαϊκή πράσινη συμφωνία.
      Το περιβάλλον στην Ευρώπη βρίσκεται σε κρίσιμο σημείο. Την επόμενη δεκαετία, έχουμε ένα μικρό περιθώριο ευκαιρίας για να κλιμακώσουμε τα μέτρα προστασίας της φύσης, να μετριάσουμε τον αντίκτυπο της κλιματικής αλλαγής και να μειώσουμε δραστικά την κατανάλωση φυσικών πόρων αναφέρει ο Hans Bruyninckx, εκτελεστικός διευθυντής του ΕΟΠ
      Ενώ οι ευρωπαϊκές πολιτικές για το περιβάλλον και το κλίμα έχουν συντελέσει στη βελτίωση του περιβάλλοντος τις τελευταίες δεκαετίες, η Ευρώπη δεν σημειώνει επαρκή πρόοδο, οι δε προοπτικές για το περιβάλλον την επόμενη δεκαετία δεν είναι θετικές, σύμφωνα με την έκθεση "Ευρωπαϊκό περιβάλλον — κατάσταση και προοπτικές το 2020"en (SOER 2020).
      Η έκθεση SOER 2020 είναι η πληρέστερη περιβαλλοντική εκτίμηση που έχει διεξαχθεί ποτέ στην Ευρώπη. Αποτυπώνει με απόλυτη ειλικρίνεια τη θέση στην οποία βρίσκεται η Ευρώπη όσον αφορά την επίτευξη των στόχων πολιτικής για το 2020 και το 2030, καθώς και τους πιο μακροπρόθεσμους στόχους για το 2050 και τις φιλοδοξίες για μετάβαση σε ένα βιώσιμο μέλλον με χαμηλές εκπομπές άνθρακα. Στην έκθεση επισημαίνεται ότι η Ευρώπη έχει ήδη σημειώσει σημαντική πρόοδο την τελευταία εικοσαετία σε θέματα μετριασμού της κλιματικής αλλαγής και περιορισμού των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Σημεία προόδου είναι εμφανή και σε άλλα πεδία, όπως η αντιμετώπιση της ατμοσφαιρικής και της υδάτινης ρύπανσης, αλλά και η καθιέρωση νέων πολιτικών για την αντιμετώπιση των πλαστικών απορριμμάτων και την προώθηση της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή και της κυκλικής οικονομίας και της βιοοικονομίας. Εξάλλου, η πρωτοβουλία της ΕΕ για τη βιώσιμη χρηματοδότηση είναι η πρώτη του είδους της ως προς τον ρόλο του χρηματοπιστωτικού τομέα ως κινητήριου μοχλού της αναγκαίας μετάβασης προς ένα βιώσιμο μέλλον.
      Επείγουσα έκκληση για επέκταση και επιτάχυνση της αλλαγής
      Όλα αυτά τα επιτεύγματα είναι σημαντικά, αλλά η Ευρώπη δεν θα επιτύχει το όραμά της για βιωσιμότητα και «ευημερία εντός των ορίων του πλανήτη» συνεχίζοντας να προάγει την οικονομική ανάπτυξη και επιδιώκοντας τη διαχείριση του περιβαλλοντικού και κοινωνικού αντίκτυπου. Η έκθεση παροτρύνει τις χώρες, τους ηγέτες και τους αρμόδιους για τη λήψη αποφάσεων στην Ευρώπη να αδράξουν την ευκαιρία και να εκμεταλλευτούν την επόμενη δεκαετία ούτως ώστε να επεκτείνουν και να επιταχύνουν δραστικά τις ενέργειες που θα επαναφέρουν την Ευρώπη στην τροχιά της επίτευξης των μεσοπρόθεσμων και των πιο μακροπρόθεσμων στόχων και σκοπών της περιβαλλοντικής πολιτικής της προκειμένου να αποφευχθούν μη αναστρέψιμες μεταβολές και βλάβες.
      Το σημερινό φάσμα ευρωπαϊκών δράσεων πολιτικής αποτελεί σημαντικό θεμέλιο για τη μελλοντική πρόοδο, πλην όμως δεν αρκεί. Η Ευρώπη πρέπει να βελτιώσει τις δράσεις της, να αντιμετωπίσει διαφορετικά κάποιες προκλήσεις και να επανεξετάσει τις επενδύσεις της.
      Η επίτευξη των ευρωπαϊκών στόχων θα απαιτήσει καλύτερη υλοποίηση και βελτιωμένο συντονισμό των υφιστάμενων πολιτικών. Θα χρειαστεί επίσης επιπρόσθετες δράσεις πολιτικής για να επιτευχθούν θεμελιώδεις αλλαγές στα βασικά συστήματα παραγωγής και κατανάλωσης στα οποία στηρίζεται ο σύγχρονος τρόπος ζωής μας, όπως η διατροφή, η ενέργεια και η κινητικότητα, που έχουν σημαντικό περιβαλλοντικό αντίκτυπο.
      Στην έκθεση υπογραμμίζεται επίσης η σημασία των τρόπων με τους οποίους οι κυβερνήσεις μπορούν να διευκολύνουν τη μετάβαση στη βιωσιμότητα και η ανάγκη υιοθέτησης διαφορετικών προσεγγίσεων. Η Ευρώπη, για παράδειγμα, θα πρέπει να αναλογιστεί πώς αξιοποιούνται οι υπάρχουσες καινοτομίες και τεχνολογίες, πώς θα μπορούσαν βελτιωθούν οι παραγωγικές διαδικασίες, πώς θα μπορούσαν να προαχθούν οι δράσεις έρευνας και ανάπτυξης στον τομέα της βιωσιμότητας και πώς θα μπορούσαν να δοθούν κίνητρα για αλλαγές των προτύπων κατανάλωσης και του τρόπου ζωής.
      Τέλος, η επίτευξη αυτής της αλλαγής θα απαιτήσει επένδυση σε ένα βιώσιμο μέλλον και παύση της χρήσης δημόσιων πόρων για την επιδότηση περιβαλλοντικά επιζήμιων δραστηριοτήτων. Η Ευρώπη έχει να κερδίσει πάρα πολλά από μια τέτοια αλλαγή στις επενδυτικές της προτεραιότητες, λόγω των οικονομικών και κοινωνικών ευκαιριών που μπορούν να δημιουργηθούν. Παράλληλα, θα είναι πολύ σημαντικό να ακουστούν οι προβληματισμοί των πολιτών και να διασφαλιστεί η ευρύτερη δυνατή στήριξη μιας τέτοιας στροφής —μιας κοινωνικά δίκαιης μετάβασης.
      Η έκθεση «Η κατάσταση του περιβάλλοντος» δημοσιεύεται σε μια άριστη χρονική συγκυρία, προκειμένου να δώσει την πρόσθετη ώθηση που χρειαζόμαστε κατά την έναρξη του νέου πενταετούς κύκλου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και την προετοιμασία για την παρουσίαση της ευρωπαϊκής πράσινης συμφωνίας. Την επόμενη πενταετία πρέπει να εφαρμόσουμε ένα γνήσια μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα, υιοθετώντας νέες καθαρές τεχνολογίες και βοηθώντας τους πολίτες να προσαρμοστούν στις νέες ευκαιρίες απασχόλησης και στους μεταβαλλόμενους κλάδους. Πρέπει να στραφούμε σε καθαρότερες τεχνολογίες και σε αποδοτικότερα συστήματα κινητικότητας καθώς και σε πιο βιώσιμη παραγωγή τροφίμων και βιώσιμη γεωργία. Αν αυτό επιτευχθεί, θα δημιουργηθούν πολλά πλεονεκτήματα για την Ευρώπη και τους Ευρωπαίους, καθώς και θα επωφεληθεί και η οικονομία και ο πλανήτης μας. «Πρόκειται για μια επείγουσα παγκόσμια πρόκληση και μια μοναδική ευκαιρία για την Ευρώπη» υπογραμμίζει ο Frans Timmermans, εκτελεστικός αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
      «Το περιβάλλον στην Ευρώπη βρίσκεται σε κρίσιμο σημείο. Την επόμενη δεκαετία, έχουμε ένα μικρό περιθώριο ευκαιρίας για να κλιμακώσουμε τα μέτρα προστασίας της φύσης, να μετριάσουμε τον αντίκτυπο της κλιματικής αλλαγής και να μειώσουμε δραστικά την κατανάλωση φυσικών πόρων. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις μας, οι σταδιακές αλλαγές έχουν οδηγήσει σε πρόοδο σε κάποιους τομείς, απέχουμε όμως πολύ από την απαιτούμενη πρόοδο για την επίτευξη των μακροπρόθεσμων στόχων μας. Διαθέτουμε ήδη τη γνώση, τις τεχνολογίες και τα αναγκαία εργαλεία για να εξασφαλίσουμε τη βιωσιμότητα των βασικών συστημάτων παραγωγής και κατανάλωσης, όπως στα τρόφιμα, στην κινητικότητα και στην ενέργεια. Η μελλοντική μας ευημερία και ευμάρεια εξαρτάται από αυτό, όπως και από την ικανότητά μας να αξιοποιήσουμε την κοινωνική δράση για να επιφέρουμε αλλαγές και να δημιουργήσουμε ένα καλύτερο μέλλον», δηλώνει ο Hans Bruyninckx, εκτελεστικός διευθυντής του ΕΟΠ.
      Η κατάσταση του περιβάλλοντος έχει επιδεινωθεί, οι απόψεις για τις προοπτικές διχάζονται
      Γενικά οι περιβαλλοντικές τάσεις στην Ευρώπη δεν έχουν βελτιωθεί από την τελευταία έκθεση του ΕΟΠ για την κατάσταση του περιβάλλοντος το 2015. Στην σχετική εκτίμηση επισημαίνεται ότι, αν και δεν θα επιτευχθούν οι περισσότεροι στόχοι για το 2020, ιδίως όσοι αφορούν τη βιοποικιλότητα, εξακολουθούν να υπάρχουν πιθανότητες να επιτευχθούν οι πιο μακροπρόθεσμοι στόχοι για το 2030 και το 2050.
      Η Ευρώπη έχει κατακτήσει πολλά όσον αφορά την αποδοτική αξιοποίηση των πόρων και την κυκλική οικονομία. Ωστόσο, οι πρόσφατες τάσεις δείχνουν επιβράδυνση της προόδου σε τομείς όπως η μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, των βιομηχανικών εκπομπών, της παραγωγής αποβλήτων, ή η αύξηση της ενεργειακής αποδοτικότητας και το μερίδιο της ανανεώσιμης ενέργειας. Με τα σημερινά δεδομένα, ο ρυθμός προόδου δεν αρκεί για την επίτευξη των στόχων για το κλίμα και την ενέργεια το 2030 και το 2050.
      Η προστασία και η διατήρηση της βιοποικιλότητας και της φύσης στην Ευρώπη παραμένει το πεδίο στο οποίο σημειώνεται η μικρότερη πρόοδος. Από τους 13 ειδικούς στόχους πολιτικής που έχουν τεθεί για το 2020 στο πεδίο αυτό, μόνο δύο είναι πιθανόν να επιτευχθούν: ο καθορισμός προστατευόμενων θαλάσσιων και χερσαίων περιοχών. Με ορίζοντα το 2030, αν συνεχιστούν οι τρέχουσες τάσεις, το αποτέλεσμα θα είναι περαιτέρω υποβάθμιση του φυσικού περιβάλλοντος και συνεχιζόμενη ρύπανση της ατμόσφαιρας, των υδάτων και του εδάφους.
      Η κλιματική αλλαγή, όπως και ο αντίκτυπος της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και της ηχορύπανσης στο περιβάλλον και στην ανθρώπινη υγεία εξακολουθούν να δημιουργούν προβληματισμό. Η έκθεση σε μικροσωματίδια ευθύνεται για περίπου 400.000 πρόωρους θανάτους στην Ευρώπη κάθε χρόνο, σημειώνοντας δυσανάλογα μεγάλα ποσοστά θνησιμότητας στις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης. Ταυτόχρονα, αυξάνεται η ανησυχία σχετικά με τις επικίνδυνες χημικές ουσίες και τους κινδύνους που εγκυμονούν. Στο μέλλον, οι προοπτικές μείωσης των περιβαλλοντικών κινδύνων για την υγεία θα βελτιωθούν μόνο μέσω της κατά το δυνατόν μεγαλύτερης ολοκλήρωσης των πολιτικών για το περιβάλλον και την υγεία.
      Ένα βιώσιμο μέλλον είναι ακόμη εφικτό: σε ποιους τομείς πρέπει να αναληφθεί δράση;
      Το όραμα της Ευρώπης για χαμηλές εκπομπές άνθρακα και βιωσιμότητα μπορεί ακόμη να επιτευχθεί. Η έκθεση σκιαγραφεί επτά βασικούς τομείς στους οποίους απαιτείται να ληφθούν τολμηρά μέτρα προκειμένου η Ευρώπη να επανέλθει στη σωστή τροχιά και να πετύχει τους στόχους και τις φιλοδοξίες της για το 2030 και το 2050.
      Αξιοποίηση του ανεκμετάλλευτου δυναμικού των υφιστάμενων περιβαλλοντικών πολιτικών. Η πλήρης εφαρμογή των υφιστάμενων πολιτικών θα βοηθήσει σε μεγάλο βαθμό την Ευρώπη να επιτύχει τους περιβαλλοντικούς της στόχους έως το 2030. Υιοθέτηση της βιωσιμότητας ως πλαισίου χάραξης πολιτικής. Η ανάπτυξη μακροπρόθεσμων πλαισίων πολιτικής με δεσμευτικούς στόχους —αρχίζοντας από το σύστημα παραγωγής τροφίμων, τα χημικά και τις χρήσεις γης— θα δώσει έναυσμα και κατευθύνσεις για συνεκτικές δράσεις στο σύνολο των πεδίων πολιτικής και της κοινωνίας. Ανάληψη ηγετικής δράσης διεθνώς προς την κατεύθυνση της βιωσιμότητας. Η ΕΕ θα πρέπει να αξιοποιήσει τη διπλωματική και οικονομική επιρροή της για να προωθήσει φιλόδοξες διεθνείς συμφωνίες σε τομείς όπως η βιοποικιλότητα και η χρήση των πόρων. Ενθάρρυνση της καινοτομίας σε ολόκληρη την κοινωνία. Η αλλαγή πορείας θα εξαρτηθεί σε καθοριστικό βαθμό από την ανάδυση και διάδοση διαφόρων μορφών καινοτομίας που μπορούν να οδηγήσουν σε νέους τρόπους σκέψης και ζωής. Αύξηση των επενδύσεων και αναπροσανατολισμός του χρηματοπιστωτικού τομέα προς την υποστήριξη βιώσιμων έργων και επιχειρήσεων. Προς τούτο απαιτείται επένδυση στο μέλλον, με πλήρη αξιοποίηση των δημόσιων πόρων για τη στήριξη καινοτόμων λύσεων, βασιζόμενων στη φύση, με βιώσιμες προμήθειες και στήριξη των πληττόμενων κλάδων και περιφερειών. Απαιτούνται επίσης βιώσιμες επενδύσεις εκ μέρους του χρηματοπιστωτικού τομέα, με την εφαρμογή και ανάπτυξη του σχεδίου δράσης της ΕΕ για τη βιώσιμη χρηματοδότηση. Διαχείριση κινδύνων και διασφάλιση της κοινωνικά δίκαιης μετάβασης. Η επιτυχής μετάβαση στη βιωσιμότητα προϋποθέτει ότι οι κοινωνίες αναγνωρίζουν τους πιθανούς κινδύνους, τις ευκαιρίες και τα αντισταθμίσματα, και επινοούν τρόπους διαχείρισής τους. Οι ενωσιακές και οι εθνικές πολιτικές διαδραματίζουν ουσιαστικό ρόλο στην επίτευξη της «δίκαιης μετάβασης» και διασφαλίζουν ότι κανείς δεν μένει πίσω. Ανάπτυξη γνώσης και τεχνογνωσίας. Αυτό σημαίνει περαιτέρω εμβάθυνση στην κατανόηση των συστημάτων τα οποία ασκούν περιβαλλοντικές πιέσεις, στις οδούς προς τη βιωσιμότητα, στις ελπιδοφόρες πρωτοβουλίες και στα εμπόδια για την αλλαγή. Απαιτείται περαιτέρω ανάπτυξη ικανοτήτων για να αντεπεξέλθουμε σε έναν ταχέως μεταβαλλόμενο κόσμο, με επένδυση στην εκπαίδευση και στην ανάπτυξη δεξιοτήτων.
      Περισσότερα...

        0

    14. Περιβάλλον

      Οι νεροποντές στη Δυτική Ευρώπη είναι 3% έως 19% σφοδρότερες λόγω της υπερθέρμανσης

      Engineer

      Η κλιματική αλλαγή επηρέασε και επιδείνωσε τις καταστροφικές πλημμύρες του Ιουλίου στην Ευρώπη, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύεται σήμερα (24/8), αλλά ήταν μόνο ένας παράγοντας της καταστροφής.
      Δύο ημέρες με ρεκόρ βροχής και επακόλουθες πλημμύρες ποταμών έφεραν καταστροφές σε μέρη του Βελγίου και της Γερμανίας, κοστίζοντας τη ζωή σε τουλάχιστον 220 ανθρώπους. Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι η υπερθέρμανση του πλανήτη κατέστησε εννέα φορές πιθανότερη την εμφάνιση τέτοιων ακραίων καιρικών φαινομένων στη Δυτική Ευρώπη.
      Οι νεροποντές στην περιοχή είναι 3-19% σφοδρότερες εξαιτίας της υπερθέρμανσης που προκάλεσε ο ανθρώπινος παράγοντας, γεγονός που σημαίνει ότι μια ημέρα βροχόπτωσης μπορεί να είναι έως και κατά 19% εντονότερη στη συγκεκριμένη περιοχή σε σχέση με το τι θα ήταν αν δεν είχε αυξηθεί κατά 1,2 βαθμούς Κελσίου πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα η θερμοκρασία της ατμόσφαιρας παγκοσμίως, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας της υπηρεσίας World Weather Attribution (WWA).
      «Σε ένα θερμαινόμενο κλίμα σαφώς και θα έχουμε περισσότερα τέτοια (φαινόμενα)», είπε η κλιματολόγος στο πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, Φριντερίκε Οτο, η οποία είναι μια από τις επικεφαλής της υπηρεσίας. «Τα ακραία καιρικά φαινόμενα είναι φονικά», συμπλήρωσε η ίδια, ανακαλώντας στη μνήμη της ότι είχε καλέσει επειγόντως μέλη της οικογένειάς της που ζουν στις πληγείσες εκείνες περιοχές για να διασφαλίσει ότι ήταν ασφαλείς όταν πλημμύρισαν οι περιοχές αυτές. «Για μένα ήταν πολύ κοντά στο σπίτι μου», τόνισε.
      Με τα ακραία καιρικά φαινόμενα να κυριαρχούν στους τίτλους των ειδήσεων τα τελευταία χρόνια οι επιστήμονες δέχονται αυξανόμενες πιέσεις για να διευκρινίσουν σε ποιόν βαθμό ευθύνεται γι αυτά η κλιματική αλλαγή.
      Μόνο κατά τον περασμένο χρόνο οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι η ξηρασία στις ΗΠΑ, ο φονικός καύσωνας στον Καναδά και οι δασικές πυρκαγιές στην Αρκτική Σιβηρία επιδεινώθηκαν από την υπερθέρμανση της ατμόσφαιρας.
      «Το γεγονός ότι χάνουν τη ζωή τους άνθρωποι σε μια από τις πλουσιότερες χώρες στον κόσμο είναι αληθινά σοκαριστικό», επισήμανε ο κλιματολόγος Ραλφ Τούμι του Ινστιτούτου Γκρέινθαμ, στο πανεπιστήμιο του Λονδίνου Imperial College, αναφερόμενος στην πρόσφατη φυσική καταστροφή στη Γερμανία. «Κανένα μέρος δεν είναι ασφαλές», επισήμανε στη συνέχεια, αν και δεν συμμετείχε στην έρευνα.
      Παρότι η καταστροφή ήταν χωρίς προηγούμενο, οι 39 επιστήμονες που συμμετείχαν στην έρευνα διαπίστωσαν ότι οι κατά τόπους τάσεις βροχοπτώσεων διαφέρουν κατά πολύ.
      Για τον λόγο αυτό διενήργησαν μια ανάλυση σε μια ευρύτερη περιοχή που κάλυπτε τμήματα της Γαλλίας, της Γερμανίας, του Βελγίου, της Ολλανδίας, του Λουξεμβούργου και της Ελβετίας. Χρησιμοποίησαν προσομοιώσεις σε υπολογιστή και τοπικά αρχεία για τα καιρικά φαινόμενα για να συγκρίνουν τις πλημμύρες του Ιουλίου με αυτό που θα συνέβαινε σε έναν κόσμο ανεπηρέαστο από την κλιματική αλλαγή.
      Επειδή ο θερμότερος αέρας συγκρατεί περισσότερη υγρασία, οι καλοκαιρινές βροχές στη συγκεκριμένη περιοχή είναι σήμερα κατά 3-19% σφοδρότερες σε σχέση με το τι θα ήταν χωρίς την υπερθέρμανση του πλανήτη, καταλήγουν οι επιστήμονες.
      Περισσότερα...

        13

    15. Περιβάλλον

      Οι μισές παραλίες με άμμο στην Ελλάδα κινδυνεύουν να εξαφανιστούν έως το 2100

      Engineer

      Σχεδόν οι μισές από τις αμμώδεις παραλίες στον κόσμο και πολλές στην Ελλάδα, θα έχουν υποχωρήσει σημαντικά μέχρι τα τέλη του αιώνα, ως αποτέλεσμα των παράκτιων πλημμυρών που προκαλούνται από την κλιματική αλλαγή και της ανθρώπινης παρέμβασης, σύμφωνα με νέα έρευνα.
      Η διάβρωση της άμμου θα θέσει σε κίνδυνο την άγρια φύση και θα μπορούσε να προκαλέσει σημαντικά προβλήματα στους παράκτιους οικισμούς που δεν θα έχουν πλέον ζώνες προστασίας για να τους προστατεύσουν από την άνοδο των επιπέδων της θάλασσας. Επιπλέον, τα μέτρα των κυβερνήσεων για την άμβλυνση των ζημιών, προβλέπεται να γίνουν ολοένα και πιο δαπανηρά και σε ορισμένες περιπτώσεις μη βιώσιμα.
      Σε 30 χρόνια, η διάβρωση θα έχει καταστρέψει 36.097 χιλιόμετρα (22,430 μίλια) ή το 13,6% από τις αμμώδεις ακτές. Οι ακτές προσδιορίζονται σε δορυφορικές εικόνες από επιστήμονες του Κοινού Κέντρου Ερευνών, την εσωτερική επιστημονική υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Προβλέπεται επίσης πως η κατάσταση θα επιδεινωθεί κατά το δεύτερο μισό του αιώνα, καθώς θα εξαφανιστούν άλλα 95.061 χλμ ή 25.7% των παραλιών της Γης.
      Οι εκτιμήσεις αυτές απέχουν πολύ από τις πιο καταστροφικές καθώς βασίζονται σε μια αισιόδοξη πρόβλεψη της διεθνούς δράσης για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, ένα σενάριο γνωστό ως RCP4.5. Σε αυτό το σενάριο, οι ωκεανοί θα αυξηθούν μόνο κατά 50 εκατοστά μέχρι το 2100.
      Ωστόσο, αν συνεχίσει η εκπομπή άνθρακα με τον τρέχοντα ρυθμό, τα επίπεδα της θάλασσας θα αυξηθούν κατά περίπου 80 εκατοστά, σύμφωνα με την Διακυβερνητική Επιτροπή για την Αλλαγή του Κλίματος. Εάν συμβεί αυτό, συνολικά 131.745 χιλιόμετρα παραλιών, θα βρεθούν κάτω από το νερό.
      Σε όλο τον πλανήτη, η μέση υποχώρηση στην ακτογραμμή θα είναι 86,4 μέτρα στο σενάριο RCP4.5 ή 128,1 μέτρα στο σενάριο κατά το οποίο διατηρούνται οι υψηλές εκπομπές άνθρακα, αν και τα ποσά θα διαφέρουν σημαντικά μεταξύ των τοποθεσιών. Οι πιο πλατιές ακτές θα επηρεαστούν περισσότερο από τις πιο απότομες ή αυτές που διατηρούνται τεχνητά στο πλαίσιο της παράκτιας ανάπτυξης.
      Στο βέλτιστο σενάριο, το Ηνωμένο Βασίλειο θα χάσει 1.531 χλμ ακτών. 2,415 χλμ. (43,7%) στη χειρότερη περίπτωση. Η Αυστραλία θα χάσει 14.849 χιλιόμετρα και ο Καναδάς 14.425 χιλιόμετρα, η Χιλή 6.659 χιλιόμετρα, το Μεξικό 5.488 χιλιόμετρα, η Κίνα(5.440 χιλιόμετρα και οι ΗΠΑ 5.530 χιλιόμετρα.
      H κατάσταση στην Ελλάδα
      Σχεδόν οι μισές αμμώδεις παραλίες της Ελλάδας μπορεί να έχουν εξαφανιστεί έως το τέλος του αιώνα μας αν συνεχιστεί η κλιματική αλλαγή με το σημερινό ρυθμό. Τουλάχιστον μία στις δέκα ελληνικές παραλίες με άμμο μπορεί να έχει εξαφανιστεί έως τα μέσα του αιώνα μας (2050). Αυτή είναι η δυσοίωνη εκτίμηση της μελέτης για την Ελλάδα.
      Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Έλληνα Μιχάλη Βουσδούκα του Joint Research Centre στην Ίσπρα της Ιταλίας, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό για θέματα κλιματικής αλλαγής "Nature Climate Change", ανέλυσαν δορυφορικές εικόνες, οι οποίες αποκαλύπτουν τη διαχρονική αλλαγή που έχει συμβεί στις παραλίες μετά το 1984. Με βάση αυτά τα ιστορικά στοιχεία, η μελέτη κάνει προβολή των εξελίξεων στο μέλλον με βάση δύο διαφορετικά σενάρια κλιματικής αλλαγής.
      Όπως δήλωσε στο ΑΜΠΕ ο κ. Βουσδούκας, «για την Ελλάδα προβλέπουμε την απώλεια του 40% έως 50% των παραλιών με άμμο έως το τέλος του αιώνα μας και το 10% έως 13% έως το 2050. Μεταξύ των περιοχών όπου προβλέπεται η μεγαλύτερη διάβρωση των αμμωδών παραλιών, είναι ο Κόλπος Καλλονής στη Λέσβο, η Νότια Λήμνος, ο Πύργος, η Νότια Αττική, ο Θερμαϊκός Κόλπος, η Δυτική Θράκη και πολλές νότιες παραλίες στις Κυκλάδες».
      Το επιστημονικό μοντέλο λαμβάνει υπόψη του γεωλογικούς και ανθρωπογενείς παράγοντες, καθώς επίσης την αναμενόμενη άνοδο της στάθμης των θαλασσών εξαιτίας της μελλοντικής ανόδου της θερμοκρασίας, όπως επίσης τη διάβρωση του εδάφους από καταιγίδες και άλλα ακραία καιρικά φαινόμενα.
      Σήμερα οι αμμώδεις παραλίες καταλαμβάνουν πάνω από το ένα τρίτο της παγκόσμιας ακτογραμμής και έχουν μεγάλη κοινωνικο-οικονομική σημασία ως πόλοι οικονομικής-τουριστικής ανάπτυξης και αναψυχής. Επίσης αυτές οι παραλίες παρέχουν φυσική προστασία των ακτών από καταιγίδες και κυκλώνες.
      Εκτός του Μ.Βουσδούκα, απόφοιτου του Τμήματος Χημικών Μηχανικών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (2002), με διδακτορικό στη μορφοδυναμική των ακτών και από το 2015 καθηγητή του Τμήματος Ωκεανογραφίας και Θαλάσσιων Επιστημών του Πανεπιστημίου του Αιγαίου, στη μελέτη συμμετείχαν δύο ακόμη Έλληνες ερευνητές της διασποράς, οι Θεοχάρης Πλωμαρίτης (Πανεπιστήμιο Κάντιθ Ισπανίας και Πανεπιστήμιο Αλγκάρβε Πορτογαλίας) και Παναγιώτης Αθανασίου (Πανεπιστήμιο Τβέντε Ολλανδίας).
      Περισσότερα...

        0

    16. Περιβάλλον

      Οι δασικοί χάρτες αναστατώνουν το Αιγαίο

      Engineer

      Ένα μεγάλο «μπέρδεμα» έχει προκληθεί σε αιγαιοπελαγίτικα νησιά εξαιτίας των δασικών χαρτών. Πάτμος και Σύμη χαρακτηρίστηκαν δασικές σε ποσοστό μεγαλύτερο του 80%(!), ενώ σε ακόμα τέσσερα νησιά των Κυκλάδων οι δασικές εκτάσεις φαίνεται να ξεπερνούν το 50% της έκτασής τους, προκαλώντας αναστάτωση στους κατοίκους τους και συνακόλουθα μπαράζ ενστάσεων. Όπως προκύπτει, όλα ξεκινούν από την απόφαση να θεωρούνται δασικές οι εκτάσεις με φρύγανα (και επιπλέον στα Δωδεκάνησα κατά τεκμήριο δημόσιες), επιλογή που «επιβλήθηκε» από αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας. Έτσι το υπουργείο Περιβάλλοντος καλείται να διαχειριστεί έναν δυσεπίλυτο γρίφο και μάλιστα εν μέσω προεκλογικής περιόδου.
      Οι πρώτοι δασικοί χάρτες στις Κυκλάδες και στα Δωδεκάνησα εκπονήθηκαν στις αρχές της δεκαετίας του 2000, στο πλαίσιο των πρώτων προγραμμάτων του Κτηματολογίου. Αφορούσαν τη μισή Σαντορίνη, τη μισή Μύκονο, τη Σύρο, τη Μήλο, την Κίμωλο, την Πάτμο και τη Σύμη, όμως ουδέποτε αναρτήθηκαν. Σε αυτό συνετέλεσε σε μεγάλο βαθμό ο λεγόμενος «δασοκτόνος» νόμος Δρυ (3208/2003), που άλλαξε τον ορισμό του δάσους (οδηγώντας στο «πάγωμα» όλων των δασικών χαρτών) και λίγα χρόνια αργότερα κρίθηκε αντισυνταγματικός. «Η υπόθεση των δασικών χαρτών ξεκίνησε εκ νέου το 2013 με την επικαιροποίηση του δασικού χάρτη για τη μισή Σαντορίνη. Ο χάρτης αναρτήθηκε και κυρώθηκε με τις τότε προδιαγραφές οι οποίες είναι διαφορετικές από τις σημερινές – για παράδειγμα, δεν περιλαμβάνονταν οι χορτολιβαδικές εκτάσεις», εξηγεί στην εφημερίδα «Καθημερινή» η Αρτεμις Αλεξιάδου, γενική διευθύντρια Δασών και Αγροτικών Υποθέσεων στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αιγαίου. «Ακολούθως, με το νέο θεσμικό πλαίσιο επικαιροποιήσαμε το 2017 όλους τους χάρτες και εκπονήσαμε το υπόλοιπο Μυκόνου και Σαντορίνης, καθώς και τους χάρτες Σικίνου, Φολεγάνδρου και Ανάφης και τους αναρτήσαμε».
      Τα παρατράγουδα
      Οταν οι χάρτες αναρτήθηκαν, ξεκίνησαν... τα παρατράγουδα. Στη Σύμη, αμιγώς δασικές εκτάσεις χαρακτηρίστηκαν 56.000 στρέμματα, ενώ ακόμα 1.000 στρέμματα ήταν δασωμένοι αγροί, εκχερσωμένες εκτάσεις και αναδασωτέα. Ετσι, σε ποσοστό 89,5% ο δασικός χάρτης ήταν «πράσινος». Αντίστοιχα στην Πάτμο, 30.200 στρέμματα από τα 39.800 στρέμματα του δασικού χάρτη, ενώ ακόμα 3.000 στρέμματα ήταν δασωμένοι αγροί, εκχερσωμένες εκτάσεις και αναδασωτέα. Οπερ συνεπάγεται ότι έχει δασική μορφή το 83,2% του χάρτη.
      Ομως και στις Κυκλάδες σε τέσσερα νησιά οι δασικές εκτάσεις ξεπέρασαν το 50%. Ετσι στη Σίφνο χαρακτηρίστηκε δασικό το 56,4%, στην Κίμωλο το 55,8%, στη Μήλο το 55% και στη Σίκινο το 52,8% (συνυπολογίζοντας όλες δάση, εκχερσωμένες εκτάσεις, δασωμένους αγρούς και αναδασωτέα). Με δεδομένο ότι αν μια έκταση χαρακτηριστεί δασική υπάρχουν σοβαροί περιορισμοί στη χρήση της (λ.χ. απαγορεύεται η δόμηση) ένας σημαντικός αριθμός αντιρρήσεων κατατέθηκε στην Πάτμο, στην Κίμωλο και στη Μήλο.

      Οπως είναι επόμενο, η Αυτοδιοίκηση στις περιοχές αυτές πιστεύει ότι έχει επέλθει καταστροφή. «Ο δασικός χάρτης είναι αιτία να μην έρθει ποτέ η ανάπτυξη», λέει ο δήμαρχος Σύμης, Λευτέρης Παπαλοδούκας. «Βγήκε σχεδόν όλο το νησί δασικό και λένε στον κόσμο να βάλει ξανά το χέρι στην τσέπη και να πληρώνει δικηγόρους. Πρέπει να αποσύρουν τους χάρτες και να ενισχύσουν και τη Διεύθυνση Δασών στη Ρόδο με προσωπικό γιατί είναι ελάχιστοι και δεν προχωρά τίποτα». «Ολοι θέλουμε τους δασικούς χάρτες, αλλά για να λύσουν, όχι να δημιουργήσουν προβλήματα», λέει ο δήμαρχος Μήλου, Γεράσιμος Δαμουλάκης. «Το νησί μας έχει αλματώδη τουριστική ανάπτυξη και τώρα οι επενδυτές φοβούνται να πλησιάσουν. Εχουν “παγώσει” όλες οι αγοραπωλησίες. Επιπλέον, οι πολίτες καλούνται να αποδείξουν στα δικαστήρια ότι τους ανήκουν οι περιουσίες που εκμεταλλεύονται 40 και 50 χρόνια, για τις οποίες πληρώνουν φόρους. Με ποιο δικαίωμα έρχονται να μας πούνε ότι τα φρύγανα είναι δάση, ισχυριζόμενοι ότι αγαπούν τον τόπο μας περισσότερο από εμάς;
      Ο δασικός χάρτης πρέπει να απεικονίζει την πραγματικότητα».
      Γιατί οι εκτάσεις με πυκνά φρύγανα θεωρούνται δάση
      Λύση στο πρόβλημα των νησιών με έμμεσο τρόπο φαίνεται ότι επιδιώκει το υπουργείο Περιβάλλοντος. Αιτία, η ανελαστικότητα που προκαλούν αποφάσεις του ΣτΕ για το θέμα. Στην «Ελληνικό Κτηματολόγιο» την υπόθεση έχει παρακολουθήσει η αντιπρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου Νατάσα Βαρουχάκη, που υπηρέτησε για 7 χρόνια ως δασολόγος στη Διεύθυνση Δασών Κυκλάδων. «Το ζήτημα ξεκίνησε μετά τον ν.4280/14 και το διάταγμα 32/2016. Ο νόμος όρισε ότι τα δημόσια χορτολίβαδα πρέπει να προστατεύονται όπως οι δασικές εκτάσεις, ενώ το διάταγμα ότι οι πυκνές φρυγανικές εκτάσεις πρέπει να λογίζονται ως δασικές. Ετσι, ενώ μέχρι το 2013 οι φρυγανικές εκτάσεις λογίζονταν ως χορτολιβαδικές, το Π.Δ. του 2016 όρισε ότι χορτολιβαδικά οικοσυστήματα είναι μόνο τα “μη ξυλώδη” φρύγανα. Kατόπιν αυτού, η Αποκεντρωμένη Διοίκηση ζήτησε όλες οι εκτάσεις με ξυλώδη βλάστηση (άρα και τα φρύγανα) να χαρακτηριστούν δάση. Το μεγάλο κοινωνικό ζήτημα είναι κατά τη γνώμη μου ότι οι διατάξεις αυτές εφαρμόζονται και στους εγκαταλελειμμένους αγρούς, με αποτέλεσμα αφενός μεν σε έναν αγρό που δεν καλλιεργείται, η ύπαρξη έστω λίγων φρυγάνων να τον καθιστά “δασωμένο” και αφετέρου δε να τίθεται σε αμφισβήτηση η ιδιοκτησία των πολιτών, καθώς οι υπηρεσίες οφείλουν με βάση τον νόμο και τις εγκυκλίους να θεωρούν και τις εκτάσεις αυτές κατά τεκμήριο δημόσιες, ακόμα και στις Κυκλάδες, που δεν ισχύει το τεκμήριο υπέρ του Δημοσίου».
      Το παράδοξο είναι ότι οι δύο αρμόδιες διευθύνσεις δασών λειτούργησαν διαφορετικά. «Στα Δωδεκάνησα τηρήθηκε πιο αυστηρά το γράμμα του νόμου και όλες οι φρυγανικές εκτάσεις καταγράφηκαν ως δασικές. Στις Κυκλάδες αντίθετα τις ανήρτησαν ως χορτολιβαδικές, όπως παλιά».
      Η Πολιτεία δείχνει σε αυτή τη φάση να αντιμετωπίζει το ζήτημα με έμμεσο τρόπο. «Η εικόνα που έχουμε μέχρι στιγμής είναι ότι οι Επιτροπές Αντιρρήσεων χαρακτηρίζουν χορτολιβαδικά τα δασωμένα χωράφια και έτσι δεν υπάγονται στη δασική νομοθεσία», λέει ο Δημήτρης Ντινόκας, δασολόγος και σύμβουλος της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού. «Οι ντόπιοι έχουν δίκιο να φωνάζουν για τους δασωμένους αγρούς. Η Πολιτεία πρέπει να δείξει ιδιαίτερη προσοχή: ούτε να δεχθεί ανύπαρκτα χρυσόβουλα και τίτλους, αλλά και να μην εξαντλήσει την αυστηρότητά της στην παραμεθόριο».
      Προ ημερών, το Τεχνικό Επιμελητήριο παρενέβη στην υπόθεση, εστιάζοντας στο ιδιοκτησιακό ζήτημα. «Με τη διάταξη περί δημοσίων χορτολιβαδικών εκτάσεων, τα δασαρχεία άρχισαν να αμφισβητούν πατρογονικές ιδιοκτησίες ιδιωτών, που πρέπει πλέον να στραφούν στα δικαστήρια», λέει ο επικεφαλής του ΤΕΕ Δωδεκανήσου, Αντώνης Γιαννικούρης. «Δεν νομίζω ότι έχει συμβεί κάτι πιο παράλογο τα τελευταία χρόνια».
      «Νομίζω ότι υπάρχει μεγάλη σύγχυση και πολιτική εκμετάλλευση στο θέμα. Κατά τη γνώμη μου πρέπει να αποσαφηνιστεί ποια είδη βλάστησης θέλουμε να χαρακτηρίζουν τα χορτολιβαδικά κι αν πρέπει τα φρύγανα να περιλαμβάνονται σε αυτά», λέει ο Νίκος Χλύκας, πρόεδρος του Πανελλήνιου Συνδέσμου Μελετητών - Γεωτεχνικών. «Και να κλείσει οριστικά η υπόθεση της διεκδίκησης από το Δημόσιο εκτάσεων στις Κυκλάδες».
      «Κατά τη γνώμη μου, οι φρυγανικές εκτάσεις πρέπει να αποτελέσουν μια νέα, ξεχωριστή κατηγορία, με ειδικούς όρους προστασίας και να μην ταυτίζονται με τα δάση. Επίσης, να εξαιρεθούν οι εγκαταλελειμμένοι αγροί με φρυγανική βλάστηση από τις διατάξεις περί δασωμένων αγρών», λέει η κ. Βαρουχάκη. «Το να οριστούν ως δασικοί οι δασωμένοι με φρύγανα αγροί ήταν κατά τη γνώμη μου υπερβολική κίνηση», λέει η κ. Αλεξιάδου στην εφημερίδα. «Βάζει τον πολίτη σε δυσμενή θέση», προσθέτει.
      Το καλοκαίρι ακολουθεί η ανάρτηση των δασικών χαρτών Κέας, Κύθνου, Τήνου και Σερίφου.
      Περισσότερα...

        3

    17. Περιβάλλον

      Οι γεωτρήσεις «στεγνώνουν» τον Θεσσαλικό Κάµπο

      Engineer

      Οι υπόγειοι υδροφορείς στον Θεσσαλικό Κάµπο στεγνώνουν και ορισµένες περιοχές βρίσκονται ήδη σε φάση ερηµοποίησης, καθώς 35.000 γεωτρήσεις έχουν αντλήσει τις τελευταίες τρεις δεκαετίες πάνω από 3 δισ. κ.µ. νερού από µη ανανεώσιµα υπόγεια αποθέµατα, ποσότητα που ισοδυναµεί µε το πόσιµο νερό που καταναλώνει ολόκληρη η Αττική σε διάρκεια 8 ετών!
      Οι γεωτρήσεις κόστισαν 1 δισ. ευρώ σε σηµερινές τιµές, ενώ καταναλώνουν ενέργεια 700 GWh - όση παράγεται όλο τον χρόνο από δύο µεγάλα υδροηλεκτρικά έργα της ∆ΕΗ, προκειµένου να αντλήσουν το νερό όλο και πιο βαθιά από το υπέδαφος.
      Οι επιστήµονες εκπέµπουν σήµα κινδύνου για την οριακή κατάσταση του Θεσσαλικού Κάµπου σε ό,τι αφορά τη διαχείριση των υδάτων και ζητούν τη λήψη άµεσων µέτρων, καθώς η ερηµοποίηση έχει αρχίσει ήδη να χτυπάει την πόρτα των εύφορων εδαφών του. «∆υστυχώς το Κοινό Κέντρο Ερευνών (JRC) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που εδρεύει στην Ιταλία έχει συµπεριλάβει τη Θεσσαλία στις περιοχές µε κίνδυνο ερηµοποίησης.
      Ηδη η Χάλκη και άλλες περιοχές γύρω από τη Λάρισα έχουν στερέψει και αν δεν υπάρχουν παρεµβάσεις δεν θα αργήσει η ώρα που η περιοχή θα τεθεί σε κίνδυνο διατήρησης της ζωής» επισήµανε στο «Εθνος της Κυριακής» ο Θεοφάνης Γέµπτος, οµότιµος καθηγητής του Τµήµατος Γεωπονίας, Φυτικής Παραγωγής και Αγροτικού Περιβάλλοντος του Πανεπιστηµίου Θεσσαλίας. «Βρισκόµαστε σε φάση ερηµοποίησης. Υπάρχουν ήδη γεωτρήσεις που έχουν βγει εκτός λειτουργίας, είτε γιατί έχουν στερέψει από νερό είτε γιατί η στάθµη του υδροφορέα έχει φτάσει τόσο χαµηλά που είναι απαγορευτικό το κόστος άντλησης. Αγρότες εγκαταλείπουν καλλιέργειες και φεύγουν από τον τόπο τους» τόνισε από την πλευρά του ο πολιτικός µηχανικός και µέλος του ∆Σ της Εταιρείας Θεσσαλικών Μελετών, Τάσος Μπαρµπούτης.
      Σε κοινή τους εισήγηση, στη διάρκεια ηµερίδας που διοργάνωσε την περασµένη εβδοµάδα στην Αθήνα η Εταιρεία Θεσσαλικών Μελετών, οι δύο επιστήµονες περιέγραψαν µε µελανά χρώµατα τη σηµερινή κατάσταση, ενώ κατέθεσαν προτάσεις για παρεµβάσεις που θα δώσουν διέξοδο στην οικολογική ισορροπία της περιοχής και θα οδηγήσουν σε τροχιά ανάπτυξης τον πρωτογενή τοµέα της οικονοµίας.
      Υπόγεια νερά
      Σήµερα καλλιεργούνται στον Θεσσαλικό Κάµπο περίπου 5 εκατ. στρέµµατα, εκ των οποίων σχεδόν τα µισά (2,5 εκατ. στρ.) αρδεύονται και τα υπόλοιπα φιλοξενούν ξηρικές καλλιέργειες. Σχεδόν το 80% της άρδευσης γίνεται µε υπόγεια νερά, µέσω γεωτρήσεων, που αντλούν περίπου 945 εκατοµµύρια κ.µ. νερού κατ’ έτος. Η ποσότητα των επιφανειακών υδάτων (από ποτάµια και λίµνες) που χρησιµοποιείται για άρδευση δεν ξεπερνά τα 380 εκατοµµύρια κ.µ. νερού τον χρόνο. Από υπόγεια νερά γίνεται και το 70% της υδροδότησης των σπιτιών της Θεσσαλίας.

      Σύµφωνα µε την υπουργική απόφαση έγκρισης του Σχεδίου ∆ιαχείρισης Υδάτων Θεσσαλίας, η ποσότητα των 3 δισ. κ.µ. νερού που αντλήθηκε τα τελευταία 30 χρόνια πρέπει να «επιστραφεί» σταδιακά στους υπόγειους υδροφορείς. Αυτό προβλέπεται να γίνει συνδυαστικά, µέσω εξοικονόµησης και µείωσης των αντλούµενων υδάτων, παράλληλα µε έργα εµπλουτισµού των υπόγειων αποθεµάτων, σε µια περίοδο 60 ετών. Σύµφωνα µε τον κ. Μπαρµπούτη, δεν έχει νόηµα σήµερα το δίληµµα αν είναι κάποιος υπέρ ή κατά της εκτροπής του Αχελώου, εφόσον µπορούν να αξιοποιηθούν επιµέρους έργα που είναι έτοιµα ή ηµιτελή, ως αυτόνοµα ενεργειακά και περιβαλλοντικά έργα. Χαρακτηριστικό παράδειγµα αποτελεί το φράγµα της Μεσοχώρας, το οποίο έχει ήδη προωθηθεί ως αυτόνοµο υδροηλεκτρικό έργο, ανεξάρτητο από τα έργα της εκτροπής, ενώ το ίδιο προτείνεται να συµβεί και µε το φράγµα της Συκιάς.
      Σύµφωνα µε το σχέδιο, 3 δισ. κ.µ. νερού, που αντλήθηκαν τις τελευταίες δεκαετίες, πρέπει να «επιστραφούν» σταδιακά στους υπόγειους υδροφορείς
      Ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, στην οµιλία του στο Αναπτυξιακό Συνέδριο Θεσσαλίας, τον Οκτώβριο του 2017, ανέφερε πως θα διερευνηθεί η συγκεκριµένη δυνατότητα. Σύµφωνα µε τους εισηγητές, η ταµίευση νερού στη Συκιά θα παράσχει «καθαρή» ανανεώσιµη ενέργεια και επιφανειακό νερό, που µελλοντικά µπορεί να χρησιµοποιηθεί για την άρδευση καλλιεργειών στον Κάµπο, ενώ θα αποτελέσει την ασφαλιστική δικλίδα σε περιπτώσεις κρίσεων ξηρασίας στη Θεσσαλία. Εκτός αυτού, θα µπορεί να εξυπηρετήσει και τις ανάγκες «επιστροφής» των 3 δισ. κ.µ. που έχει «δανειστεί» ο Κάµπος από τα υπόγεια ύδατα, µέσω τεχνικών εµπλουτισµού των υδροφορέων.
      Το κόστος άρδευσης
      Η µέση απόδοση των καλλιεργειών στον Θεσσαλικό Κάµπο περιορίζεται σε µόλις 300 ευρώ ανά στρέµµα, όταν στο Ισραήλ φτάνει τα 1.200 ευρώ/στρέµµα και στην Ολλανδία τα 1.800/στρέµµα, σύµφωνα µε στοιχεία που κατέθεσε στο Αναπτυξιακό Συνέδριο Θεσσαλίας ο τότε αναπληρωτής υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Γιάννης Τσιρώνης. Η µεγάλη διαφορά αποδίδεται στο δυσβάστακτο κόστος άρδευσης, στο είδος των καλλιεργειών και στη µικρή ανάπτυξη της κτηνοτροφίας. «Θεωρώ πως αυτά θα έπρεπε να είναι τα βασικά αιτήµατα των αγροτών που βρίσκονται αυτές τις µέρες στους δρόµους. ∆εν βάζουν ως αίτηµα το κόστος άρδευσης, γιατί δεν το θεωρούν εφικτό να αλλάξει» ανέφερε ο κ. Μπαρµπούτης.
      Σύµφωνα µε τους επιστήµονες, η εξεύρεση βιώσιµης λύσης για το νερό µπορεί να φέρει αναδιάρθρωση των καλλιεργειών, που θα αυξήσει την απόδοση της γεωργίας στον Kάµπο και θα «απογειώσει» την αναπτυξιακή δυναµική της Θεσσαλίας και όχι µόνο. «Αν αυξήσουµε κατά 1.000 ευρώ τον κύκλο εργασιών ανά στρέµµα, αυτό σηµαίνει αυτοµάτως 5 δισεκατοµµύρια ευρώ κατ’ έτος, δηλαδή 2,5% του ΑΕΠ της χώρας», επισήµανε ο κ. Γέµπτος
      Περισσότερα...

        11

    18. Περιβάλλον

      Ο πρώτος υποθαλάσσιος γεωμορφολογικός χάρτης της Σαντορίνης

      Engineer

      Έναν πρωτοποριακό για την Ελλάδα χάρτη δημιούργησε μια αμερικανο-ελληνική επιστημονική ομάδα, η πρωτοτυπία του οποίου βρίσκεται στο ότι εφαρμόστηκε η μεθοδολογία της πλανητικής γεωλογίας για τη δημιουργία υποθαλάσσιων γεωμορφολογικών χαρτών για τη Σαντορίνη και τη γύρω περιοχή του Αιγαίου.
      Εφαρμόζοντας σε υποθαλάσσια δεδομένα της Ελλάδας γεωλογικές μεθόδους χαρτογράφησης που προορίζονται για άλλους πλανήτες, οι ερευνητές δημιούργησαν για πρώτη φορά στη χώρα μας ένα συνδυαστικό γεωμορφολογικό χάρτη, κλίμακας 1:100.000, του χερσαίου και θαλάσσιου ανάγλυφου για το ηφαιστειακό σύμπλεγμα Χριστιανών-Σαντορίνης-Κολούμπου.
      Επικεφαλής των ερευνητών, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό χαρτογραφίας «Journal of Maps», ήταν η Αλεξάντρα Χαφ της Σχολής Εξερεύνησης της Γης και του Διαστήματος του Πολιτειακού Πανεπιστημίου της Αριζόνας, ενώ από ελληνικής πλευράς η αναπληρώτρια καθηγήτρια Παρασκευή Νομικού του Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του Πανεπιστημίου Αθηνών.
      Όπως δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κ. Νομικού, «αυτός ο χάρτης μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την ενίσχυση των εκτιμήσεων επικινδυνότητας στη Σαντορίνη, η οποία αποτελεί σημαντικό τουριστικό προορισμό της Ελλάδας και παράλληλα χαρακτηρίζεται ως περιοχή με αυξημένο ηφαιστειακό και σεισμικό κίνδυνο. Παρουσιάζουμε αυτή τη μεθοδολογία ως εργαλείο για τη δημιουργία ομοιόμορφων γεωμορφολογικών χαρτών, οι οποίοι θα βοηθήσουν περαιτέρω στην αξιολόγηση των θαλάσσιων γεωκινδύνων».
      Οι γεωλογικοί χάρτες είναι θεμελιώδεις για την εκτίμηση των φυσικών κινδύνων, αλλά η ανάπτυξή τους για υποθαλάσσιες περιοχές είναι δύσκολη λόγω της έλλειψης φυσικής πρόσβασης στην περιοχή της μελέτης. Οι υποθαλάσσιοι γεωμορφολογικοί χάρτες χρησιμοποιούνται για να παρέχουν πληροφορίες σχετικά με το γεωλογικό καθεστώς, αλλά και χωρικές πληροφορίες όσον αφορά τις γεωμορφές, τις σχετικές γεω-επικινδυνότητες και τη διαχείρισή τους. Τέτοιου είδους χάρτες δημιουργούνται από δεδομένα τηλεπισκόπησης, όπως τα ψηφιακά υψομετρικά μοντέλα (DEM), τα οποία όμως παρουσιάζουν περιορισμούς και φραγμούς στην υποθαλάσσια χαρτογράφηση.

      Οι νέες μέθοδοι πλανητικής γεωλογίας, σύμφωνα με τους ερευνητές, «ικανοποιούν την ανάγκη για μια ομοιόμορφη διαδικασία, η οποία θα θεραπεύει τις προκλήσεις στην υποθαλάσσια γεωμορφολογική χαρτογράφηση. Η υιοθέτηση της διαδικασίας και των λύσεων που περιγράφονται στην παρούσα μελέτη από την επιστημονική κοινότητα, θα επέτρεπε μια σειρά από ομοιόμορφους χάρτες, μια κοινή μεθοδολογία σύνταξης δεδομένων από Γεωγραφικά Συστήματα Πληροφοριών (GIS) και μια καθορισμένη αποτύπωση της υποθαλάσσιας γεωμορφολογίας. Αυτό θα διασφαλίσει την ακεραιότητα των δεδομένων των υποθαλάσσιων γεωμορφολογικών χαρτών, θα ενισχύσει τη μελλοντική επιστημονική έρευνα και θα βελτιώσει τόσο τον εντοπισμό, όσο και την ερμηνεία των θαλάσσιων γεωκινδύνων».
      Επιπλέον, η μεθοδολογία που χρησιμοποιείται στην παραγωγή πλανητικών γεωλογικών χαρτών, μπορεί να αξιοποιηθεί ως εργαλείο για την ανάπτυξη μιας σειράς χαρτών, που θα είναι συγκρίσιμοι ανεξάρτητα από το εκάστοτε προσωπικό επεξεργασίας τους, τη μορφοποίηση των δεδομένων, τις τοποθεσίες ή τις κλίμακες.
      «Οι υποθαλάσσιοι γεωμορφολογικοί χάρτες που παράγονται από την πλανητική μεθοδολογία», σύμφωνα με την κ. Νομικού, «θα αυξήσουν τη βιωσιμότητα του εντοπισμού και της αξιολόγησης των θαλάσσιων γεωκινδύνων, σε περιοχές όπου μέχρι σήμερα έχουν γίνει ελάχιστες ως και καθόλου σεισμικές έρευνες και δειγματοληψίες. Η νέα μέθοδος μπορεί επίσης να μειώσει το κόστος των προτεινόμενων ερευνητικών αποστολών».
      Επιπλέον, πρόσθεσε, «ο νέος γεωμορφολογικός χάρτης της περιοχής θα αποτελέσει τη βάση για μελλοντικές επιστημονικές προτάσεις γεωφυσικών αποστολών και, παράλληλα, θα είναι ένα εργαλείο προσέγγισης για την εκπαίδευση του κοινού σχετικά με την αόρατη δραστηριότητα των υποθαλάσσιων ηφαιστείων και ρηγμάτων. Σχεδιάζουμε να εφαρμόσουμε αυτόν τον χάρτη σε εκτιμήσεις φυσικού κινδύνου για τη Σαντορίνη, συμπεριλαμβανομένης της ταξινόμησης των κινδύνων με βάση την απόσταση από ηφαιστειακά κέντρα και επίκεντρα σεισμών».
      Η δημοσίευση της έρευνας εδώ: https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/17445647.2021.1880980?src=&
      Περισσότερα...

        0

    19. Περιβάλλον

      Ο ΠΟΥ ορίζει αυστηρότερα κριτήρια για την ποιότητα του αέρα μετά από 16 χρόνια

      Engineer

      Άσθμα, πνευμονικές λοιμώξεις, εγκεφαλικό. Η μόλυνση του αέρα προκαλεί 7 εκατομμύρια πρόωρους θανάτους ετησίως, ωθώντας τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας να θέσει αυστηρότερα όρια για τους κυριότερους ατμοσφαιρικούς ρύπους, όπως τα αιωρούμενα σωματίδια.
      Είναι η πρώτη φορά που ο ΠΟΥ επικαιροποιεί τις γενικές κατευθυντήριες γραμμές του για την ποιότητα του αέρα από το 2005.
      Έκτοτε, νέα δεδομένα έδειξαν «σε ποιο σημείο η ατμοσφαιρική ρύπανση πλήττει όλα τα μέρη του σώματος -- του εγκεφάλου στο βρέφος που είναι σε πλήρη ανάπτυξη μέσα στην κοιλιά της μητέρας του, και σε συγκεντρώσεις ακόμη χαμηλότερες από αυτές που παρατηρήθηκαν προηγούμενα», δήλωσε ο γενικός διευθυντής του ΠΟΥ, Τέντρος Αντανόμ Γκεμπρεγέσους, σε συνέντευξη Τύπου.
      «Δεν υπάρχει τίποτα πιο ουσιώδες στη ζωή από τον αέρα. Και εντούτοις, εξαιτίας της ατμοσφαιρικής μόλυνσης, το απλό γεγονός της αναπνοής προκαλεί 7 εκατομμύρια θανάτους ετησίως», που οφείλονται κυρίως σε μη μεταδοτικές ασθένειες, πρόσθεσε.
      Για τον λόγο αυτό, ο ΠΟΥ μείωσε σχεδόν όλα τα όρια αναφοράς του -νομικά μη υποχρεωτικά- που αφορούν κυρίως τους λεγόμενους κλασικούς ρύπους: τα αιωρούμενα σωματίδια, το όζον, το διοξείδιο του αζώτου, το διοξείδιο του θείου και το μονοξείδιο του άνθρακα.
      «Η ρύπανση του αέρα είναι απειλή για την υγεία σε όλες τις χώρες, ωστόσο πλήττει κυρίως τους πληθυσμούς χωρών χαμηλού ή μεσαίου εισοδήματος», υπογράμμισε ο Δρ Τέντρος, καθώς οι φτωχές χώρες είναι αντιμέτωπες με αυξανόμενα επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης, η οποία εντείνεται από μια αστικοποίηση μεγάλης κλίμακας και μια οικονομική ανάπτυξη που βασίζεται κυρίως στη χρήση ορυκτών καυσίμων.
      Για τον Δρα Χανς Χένρι Κλούγκε, περιφερειακό διευθυντή του ΠΟΥ για την Ευρώπη, "ο καθαρός αέρας θα πρέπει να είναι θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα και απαραίτητη προϋπόθεση για την υγεία και την παραγωγικότητα των κοινωνιών".
      Με την κλιματική αλλαγή, η ρύπανση του αέρα είναι, σύμφωνα με τον ΠΟΥ, μια από τις μεγαλύτερες περιβαλλοντικές απειλές για την υγεία.
      Μερικές εβδομάδες πριν από τη σημαντική διάσκεψη για το κλίμα του ΟΗΕ, την COP26, στη Γλασκόβη, η διευθύντρια του τμήματος Περιβάλλοντος, Κλιματικής αλλαγής και Υγείας του ΠΟΥ υπογράμμισε τη σχέση μεταξύ της καταπολέμησης της κλιματικής αλλαγής και της ρύπανσης του αέρα.
      «Ο ΠΟΥ ετοιμάζει μια πολύ μεγάλη αναφορά που θα παρουσιάσει στην COP26 υπογραμμίζοντας τη σημασία περαιτέρω δράσης ώστε να μετριαστούν τα αίτια της κλιματικής αλλαγής καθώς αυτό θα έχει τεράστιες συνέπειες στην υγεία μειώνοντας τα επίπεδα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης», δήλωσε στους δημοσιογράφους.
      Στο παιδί, η ατμοσφαιρική ρύπανση μπορεί να εμποδίσει την ανάπτυξη των πνευμόνων, να προκαλέσει αναπνευστικές λοιμώξεις και να επιδεινώσει το άσθμα. Στον ενήλικα, η ισχαιμική καρδιοπάθεια και τα εγκεφαλικά επεισόδια είναι οι πιο συνήθεις αιτίες πρόωρων θανάτων που αποδίδονται στη ρύπανση του εξωτερικού αέρα.
      Νέα δεδομένα, αναφέρει ο ΠΟΥ, δείχνουν ότι η ρύπανση του εξωτερικού αέρα μπορεί επίσης να προκαλέσει διαβήτη και νευροεκφυλιστικές ασθένειες.
      Όσον αφορά το ποσοστό νοσηρότητας, η ατμοσφαιρική ρύπανση μπορεί συνεπώς να συγκριθεί, σύμφωνα με τον ΠΟΥ, με άλλους παράγοντες σημαντικών κινδύνων για την υγεία, όπως η κακή διατροφή και το κάπνισμα.
      Παρά ταύτα, το 2019 περισσότερο από το 90% του παγκόσμιου πληθυσμού ζούσε σε περιοχές όπου οι συγκεντρώσεις ξεπερνούσαν τις κατώτατες τιμές αναφοράς που είχε ορίσει ο ΠΟΥ το 2005 όσον αφορά την παρατεταμένη έκθεση στα λεπτά σωματίδια PM2,5 (με διάμετρο μικρότερη των 2,5 μικρομέτρων). Ο ΠΟΥ μείωσε επίσης στο μισό την κατώτατη τιμή αναφοράς τους.
      Το 2019, στην περιοχή της νοτιοανατολικής Ασίας και στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου οι ετήσιες συγκεντρώσεις των λεπτών σωματιδίων PM2,5 που σταθμίζονταν ανάλογα με τον αριθμό των κατοίκων ήταν οι πιο υψηλές.
      Αυτά τα σωματίδια μπορούν να εισχωρούν βαθιά μέσα στους πνεύμονες (όπως και τα PM10) αλλά και στην κυκλοφορία του αίματος. Τα λεπτά σωματίδια προέρχονται κυρίως από την καύση καυσίμου σε διάφορους τομείς, κυρίως στις μεταφορές, την ενέργεια, τη βιομηχανία και τη γεωργία.
      Περισσότερα...

        0

    20. Περιβάλλον

      Ο κορωνοϊός δίνει τη χαριστική βολή: Ο παγκόσμιος πόλεμος ανακύκλωσης χάνεται

      Engineer

      Ο Covid-19 ίσως να είναι η χαριστική βολή στη μάχη της ανακύκλωσης σύμφωνα με τα ανησυχητικά στοιχεία που ανέδειξε με μια ειδική έρευνα το Reuters, κάνοντας λόγο για έναν «παγκόσμιο πόλεμο ανακύκλωσης που χάνεται».
      Η πανδημία έχει αυξήσει σε παγκόσμιο επίπεδο της ζήτησης για μάσκες, γάντια, συσκευασίες φαγητού για πακέτο και περιτύλιγμα για online αγορές, υλικά δηλαδή που δεν μπορούν να ανακυκλωθούν όπως και τα πλαστικά απόβλητα.
      Ακόμη όμως, ο κορωνοϊός έχει εντείνει τον πόλεμο τιμών μεταξύ ανακυκλωμένου και νέου πλαστικού, το οποίο κατασκευάζεται από την βιομηχανία πετρελαίου, καθώς η οικονομική επιβράδυνση που προκάλεσε η πανδημία έχει επηρεάσει την ζήτηση για πετρέλαιο, με αποτέλεσμα το νέο πλαστικό να μπορεί να βρεθεί στη μισή τιμή από το πιο κοινό ανακυκλώσιμο πλαστικό.
      Το πλαστικό, το μεγαλύτερο μέρος του οποίου δεν αποσυντίθεται, αποτελεί σημαντικό παράγοντα μόλυνσης του περιβάλλοντος. Ήδη από το 1950, ο κόσμος έχει δημιουργήσει 6,3 δισεκατομμύρια τόνους πλαστικών απορριμμάτων, το 91% των οποίων δεν έχει ανακυκλωθεί ποτέ, σύμφωνα με μελέτη του 2017 που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Science.
      Σύμφωνα με το Naftemporiki.gr, με την έλευση του Covid-19 που συνέβη σε μια περίοδο που Κίνα, ΕΕ και ΗΠΑ είχαν κάνει βήματα καταπολέμησης των απορριμμάτων από πλαστικά μιας χρήσης, ακόμη και μπουκάλια από ανακυκλωμένο πλαστικό – το πιο συχνά ανακυκλωμένο πλαστικό είδος – έχουν γίνει λιγότερο βιώσιμα. Το ανακυκλωμένο πλαστικό από το οποίο κατασκευάζονται είναι 83% έως 93% ακριβότερο από το νέο πλαστικό φιάλης, σύμφωνα με αναλυτές της αγοράς στο Independent Commodity Intelligence Services (ICIC).
      Αύξηση της δημιουργίας πλαστικού και αποβλήτων
      Σήμερα, χιλιάδες πωλητές μικρής κλίμακας στον αναπτυσσόμενο κόσμο προμηθεύουν καθημερινά αγαθά σε πλαστικές σακούλες ή φακέλους που κοστίζουν μερικά λεπτά.
      Οι εταιρείες καταναλωτικών αγαθών, υποστηρίζουν πως εργάζονται σκληρά για να κάνουν τη συσκευασία τους είτε ανακυκλώσιμη είτε επαναχρησιμοποιήσιμη. Οι σακούλες όμως είναι πολύ δύσκολο να ανακυκλωθούν. Είναι μόνο μια μορφή ρύπανσης που δημιουργεί προβλήματα όπως το φράξιμο των αποχετεύσεων, η ρύπανση του νερού, η ασφυξία της θαλάσσιας ζωής και η προσέλκυση τρωκτικών και εντόμων που μεταφέρουν ασθένειες.
      Το ίδιο ισχύει και για τις μάσκες προσώπου, οι οποίες κατασκευάζονται εν μέρει από πλαστικό. Τον Μάρτιο, η Κίνα χρησιμοποίησε 116 εκατομμύρια, 12 φορές περισσότερες από ό,τι τον Φεβρουάριο, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία.
      Η συνολική παραγωγή μασκών στην Κίνα αναμένεται να υπερβεί τα 100 δισεκατομμύρια το 2020, σύμφωνα με έκθεση της κινεζικής συμβουλευτικής iiMedia Research. Οι ΗΠΑ, δημιούργησαν ιατρικά απόβλητα ολόκληρου του έτους σε μόλις δύο μήνες στο αποκορύφωμα της πανδημίας, σύμφωνα με την συμβουλευτική εταιρεία, Frost & Sullivan. Και ενώ τα απόβλητα αυξάνονται, πολλά διακυβεύονται για τη βιομηχανία πετρελαίου.
      Το  Ηνωμένο Βασίλειο δήλωσε πέρυσι ότι 127 χώρες έχουν υιοθετήσει απαγορεύσεις ή άλλους νόμους για τη χρήση πλαστικής σακούλας. Ωστόσο, οι επενδύσεις στη βιομηχανία του πλαστικού συνεχίζονται.
      Μόνο φέτος, οι Exxon, Royal Dutch Shell Plc και BASF ανακοίνωσαν επενδύσεις σε εργοστάσια πετροχημικών στην Κίνα αξίας 25 δισεκατομμυρίων δολαρίων, αξιοποιώντας την αυξανόμενη ζήτηση καταναλωτικών αγαθών στην πιο πυκνοκατοικημένη χώρα του κόσμου. Επιπλέον, 176 νέα εργοστάσια πετροχημικών προγραμματίζονται τα επόμενα πέντε χρόνια, εκ των οποίων το 80% θα είναι στην Ασία, λέει ο σύμβουλος ενέργειας Wood Mackenzie.
      Στις ΗΠΑ από το 2010, οι εταιρείες ενέργειας έχουν επενδύσει περισσότερα από 200 δισεκατομμύρια δολάρια σε 333 έργα παραγωγής πλαστικού, σύμφωνα με το Αμερικανικό Συμβούλιο Χημείας (ACC), με την βιομηχανία να υποστηρίζει ότι τα πλαστικά μιας χρήσης έχουν σώσει ζωές.
      Αύξηση χρησιμοποίησης πλαστικού και ο σημαντικός παράγοντας Covid-19
      Η ξαφνική εμφάνιση της πανδημίας και η εξάπλωσή της, έκανε αναγκαία την χρήση πλαστικών υλικών, ιδιαίτερα σε εργαλεία νοσοκομείου και είδη υγιεινής.
      «Τα πλαστικά μίας χρήσης έκαναν τη διαφορά μεταξύ ζωής και θανάτου κατά τη διάρκεια αυτής της πανδημίας», δήλωσε στο Reuters ο Τόνι Ραντοζέβσκι, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Ένωσης Βιομηχανικών Πλαστικών (PLASTICS). Πολλά εργαλεία και αναπνευστήρες χρειάζονται πλαστικά μιας χρήσης, είπε. «Φόρμες νοσοκομείου, γάντια και μάσκες είναι κατασκευασμένα από ασφαλές, πλαστικό υγιεινής».
      Τον Μάρτιο, η PLASTICS ζήτησε από το Υπουργείο Υγείας και Ανθρώπινων Υπηρεσιών των ΗΠΑ, την επαναφορά των απαγορευμένων σακουλών για λόγους υγείας. Ανέφερε ότι οι πλαστικές σακούλες είναι ασφαλέστερες επειδή τα μικρόβια ζουν στις επαναχρησιμοποιήσιμες και άλλες ουσίες.
      Σύμφωνα με έρευνα του Εθνικού Ινστιτούτου Αλλεργίας και Λοιμωδών Νοσημάτων, διαπιστώθηκε πως τον ίδιο μήνα ο Covid-19 ήταν ακόμη ενεργός στο πλαστικό μετά από 72 ώρες, σε σύγκριση με έως και 24 ώρες σε χαρτόνια και χαλκό. Η επιστολή του κλάδου ήταν μέρος μιας μακροχρόνιας εκστρατείας για το υλικό μιας χρήσης.
      Η ζήτηση για ανακυκλωμένο υλικό από επιχειρήσεις συσκευασίας μειώθηκε κατά 20% σε 30% στην Ευρώπη το δεύτερο τρίμηνο σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, λέει η ICIS. Ταυτόχρονα, οι άνθρωποι που έμειναν σπίτι δημιούργησαν περισσότερα απορρίμματα ανακύκλωσης που μετατρέπει τα ανακυκλωμένα πλαστικά σε έπιπλα εξωτερικού χώρου.
      Σύμφωνα με το Reuters, η εταιρεία Coca – Cola Co έχασε τον στόχο να έχει ανακυκλωμένο πλαστικό στις μισές συσκευασίες της στο Ηνωμένο Βασίλειο έως τις αρχές του 2020 λόγω καθυστερήσεων που σχετίζονται με τον Covid-19.
      Στις Φιλιππίνες, το Βιετνάμ και την Ινδία, περίπου το 80% της βιομηχανίας ανακύκλωσης δεν λειτούργησε κατά της διάρκειας της κορύφωσης της πανδημίας. Επίσης, υπήρξε πτώση της ζήτησης για ανακυκλωμένο πλαστικό κατά 50% μέσο όρο σε ολόκληρη τη Νότια και Νοτιοανατολική Ασία, σύμφωνα με την Circulate Capital, επενδυτή σε ασιατικές δραστηριότητες ανακύκλωσης.
      «Ο συνδυασμός του αντίκτυπου του Covid-19 και των χαμηλών τιμών του πετρελαίου μοιάζει με διπλό χτύπημα για την ανακύκλωση πλαστικών», δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος της Circulate, Ρομπ Κάμπλαν. «Διαπιστώνουμε μια μαζική διαταραχή».
      Περισσότερα...

        2

    21. Περιβάλλον

      Ο κορωνοϊός απειλεί περισσότερο τις πόλεις με ατμοσφαιρική ρύπανση

      Engineer

      Όσοι ζουν σε μολυσμένες πόλεις κινδυνεύουν περισσότερο από τον Covid-19» προειδοποίησε η Ευρωπαϊκή Συμμαχία για τη Δημόσια Υγεία. Σύμφωνα με την ανακοίνωση που εξέδωσε ο ευρωπαϊκός οργανισμός, η ατμοσφαιρική ρύπανση μπορεί να προκαλέσει υπέρταση, διαβήτη και αναπνευστικές παθήσεις. Όλες εκείνες τις παθήσεις δηλαδή που συνδέονται με τα υψηλότερα ποσοστά θνησιμότητας του κορωνοϊού. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας και το Ευρωπαϊκό Γραφείο Περιβάλλοντος χρόνια τώρα προειδοποιούν για τους κινδύνους που έχει η ατμοσφαιρική ρύπανση για την ανθρώπινη υγεία, ενώ σε μελέτη του 2003 για τα θύματα του ιού SARS, οι επιστήμονες είχαν διαπιστώσει ότι οι ασθενείς που ζούσαν σε περιοχές με μέτρια επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης είχαν 84% περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν από όσους βρίσκονταν σε περιοχές με χαμηλή ατμοσφαιρική ρύπανση.
      «Η ποιότητα του αέρα έχει βελτιωθεί το τελευταίο μισό του προηγούμενου αιώνα, αλλά τα καυσαέρια βενζίνης, και ιδιαίτερα του πετρελαίου, παραμένουν σοβαρό πρόβλημα. Ακόμα και οι πιο καινούργιας τεχνολογίας κινητήρες πετρελαίου εκλύουν ρύπους σε επικίνδυνα επίπεδα. Οι ασθενείς με χρόνιες πνευμονικές και καρδιακές παθήσεις που προκαλούνται ή επιδεινώνονται λόγω μακροχρόνιας έκθεσης σε ατμοσφαιρική ρύπανση είναι λιγότερο ικανοί να καταπολεμήσουν τις μολύνσεις των πνευμόνων και είναι πιθανότερο να πεθάνουν. Αυτό είναι πιθανό και στην περίπτωση του Covid-19» εξηγεί η αναπληρώτρια Καθηγήτρια Περιβαλλοντικής Ιατρικής του Ιταλικού Πανεπιστημίου Cagliari, Sara De Matteis. «Με τη μείωση των επιπέδων της ατμοσφαιρικής ρύπανσης μπορούμε να βοηθήσουμε τους πιο ευάλωτους στην καταπολέμηση του κορωνοϊού αλλά και σε μελλοντικές πιθανές πανδημίες» κατέληξε η ιταλίδα επιστήμονας.
      Σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος η ατμοσφαιρική ρύπανση είναι ο μεγαλύτερος περιβαλλοντικός κίνδυνος για την υγεία στην Ευρώπη με το μεγαλύτερο πρόβλημα να εντοπίζεται, όπως είναι αναμενόμενο, στις πόλεις. Τα μικροσωματίδια και το διοξείδιο του αζώτου (NO2) ευθύνονται για περισσότερους από 400.000 πρόωρους θανάτους ετησίως. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι και η περιοχή της Βόρειας Ιταλίας που ξέσπασε και η κρίση στη γειτονική χώρα. Στο βίντεο του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος που ακολουθεί μπορείτε να δείτε τη μείωση των αέριων ρύπων από διοξείδιο του αζώτου δέκα μέρες μετά από τη στιγμή που η περιοχή της Λομβαρδίας τέθηκε σε καραντίνα. Η αστική ρύπανση από διοξείδιο του αζώτου (NO2) προέρχεται κυρίως από τα πετρελαιοκίνητα οχήματα. Στην Ευρώπη την τελευταία εικοσαετία έχει παρατηρηθεί αύξηση της κυκλοφορίας πετρελαιοκίνητων οχημάτων που όπως έχει διαπιστωθεί πολλά απ’ αυτά δεν συμμορφώνονται με τα ευρωπαϊκά πρότυπα για την ατμοσφαιρική ρύπανση.
      Coronavirus: nitrogen dioxide emissions drop over Italy
      Ο Γενικός Γραμματέας της Ευρωπαϊκής Συμμαχίας για τη Δημόσια Υγεία, Sascha Marschang δήλωσε: «Ο αέρας μπορεί να καθάρισε στην Ιταλία αλλά η ζημιά έχει ήδη γίνει στην ανθρώπινη υγεία και στην ικανότητα των ανθρώπων να καταπολεμήσουν τη λοίμωξη. Οι κυβερνήσεις θα έπρεπε να έχουν αντιμετωπίσει την ατμοσφαιρική ρύπανση χρόνια πριν, αλλά δυστυχώς έβαλαν την οικονομία παραπάνω από την ανθρώπινη υγεία και χειρίστηκαν πολύ μαλακά την αυτοκινητοβιομηχανία. Όταν αυτή η κρίση τελειώσει, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα πρέπει να αποσύρουν αμέσως αυτά τα οχήματα από τους δρόμους. Η επιστήμη μας προειδοποιεί ότι επιδημίες σαν τον κορωνοϊό θα εμφανίζονται με μεγάλη συχνότητα. Οι καθαρές πόλεις είναι μια βασική επένδυση για ένα πιο υγιές μέλλον».
       
       
      Περισσότερα...

        0

×
×
  • Create New...

Σημαντικό

Χρησιμοποιούμε cookies για να βελτιώνουμε το περιεχόμενο του website μας. Μπορείτε να τροποποιήσετε τις ρυθμίσεις των cookie, ή να δώσετε τη συγκατάθεσή σας για την χρήση τους.