Μετάβαση στο περιεχόμενο
  • Buildinghow
    HoloBIM Structural

  • Περιβάλλον

    Περιβάλλον

    1509 ειδήσεις in this category

    1. Περιβάλλον

      Engineer

      Μπορούμε να ανακυκλώσουμε μια ολόκληρη πόλη; Αυτή είναι η ερώτηση στην οποία αναζητούμε απάντηση στην Γένοβα της Ιταλίας. Είμαστε με τον ειδικό Ουμπέρτο Μπατίστα, που δουλεύει στην τεχνική επιχείρηση STAM. Μπορούμε να ανακυκλώσουμε όλη την πόλη, όλη την πέτρα, το γυαλί και το μέταλλο που υπάρχει γύρω μας;
      Ουμπέρτο Μπατίστα, STAM:
      Ναι. Μπορεί να μην μπορέσουμε να έχουμε 100% ανακυκλωμένα υλικά, αλλά σίγουρα μπορούμε να φτάσουμε το 90-95%. Αυτό προσπαθούμε να πετύχουμε στο ευρωπαϊκό πρότζεκτ RE4.
      Τζέρεμι Γουίλκς, Euronews:
      Εάν θέλουμε να διαλύσουμε αυτή την πόλη, να διαχωρίσουμε τα υλικά κατασκευής της. Ποια είναι τα βήματα;
      Ουμπέρτο Μπατίστα, STAM:
      Ουσιαστικά όταν διαλύεις ή όταν κατεδαφίζεις ένα κτίριο ή μια περιοχή σε μια πόλη, πρώτα απομακρύνεις όλα τα βασικά μέρη ή τα εξαρτήματα όπως παράθυρα, πλαίσια ή κομμάτια που μπορούν να αποσυναρμολογηθούν. Μετά κατεδαφίζεις όλο το κτίριο.
      Αυτό που μένει είναι ένα τεράστιο σύνολο από πρώτες ύλες που είναι μπερδεμένες μεταξύ τους. Το πιο δύσκολο είναι να κάνεις στη συνέχεια τη διαλογή και την ταξινόμηση των πρώτων υλών για να μπορέσεις να προχωρήσεις στην ανακύκλωση αυτών που μπορούν να ανακυκλωθούν.
      Τζέρεμι Γουίλκς, Euronews:
      Τι συμβαίνει με τα πράγματα που βλέπουμε κάτω από τα πόδια μας και μερικές φορές σε κτίρια, όπως πέτρα και μάρμαρο. Μπορούν να ανακυκλωθούν;
      Ουμπέρτο Μπατίστα, STAM:
      Εάν πρέπει να χτίσουμε ένα νέο κτίριο με τον παραδοσιακό τρόπο μπορούμε να ανακυκλώσουμε ή να επαναχρησιμοποιήσουμε τα ίδια μέρη κομμάτια, τα ίδια υλικά. Αλλά επειδή στοχεύουμε στην κατασκευή νέων κτιρίων, χρειάζεται να κόψουμε αυτά τα μέρη, τα στοιχεία, ώστε να μπορέσουμε να τα χρησιμοποιήσουμε με κάποιο τρόπο στα νέα υλικά που θα βάλουμε στα νέα κτίρια. Για παράδειγμα να φτιάξουμε νέα πάνελ για τους τοίχους, για τους εσωτερικούς τοίχους στα κτίρια και στις στέγες. Σ’ αυτή την περίπτωση δεν μπορούμε απλά να χρησιμοποιήσουμε ξανά τα μάρμαρα ή την πέτρα, όπως βλέπετε εδώ στην πόλη.
    2. Περιβάλλον

      Engineer

      «Πότε θα τελειώσει επιτέλους;» ρωτούσε, προ διμήνου, χρήστης στο Reddit, μια μη τυπική πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης με χαρακτηριστικά φόρουμ. Η συζήτηση «Καύσωνας στην Ευρώπη» είχε περισσότερα από 800 σχόλια από ανθρώπους από όλο τον κόσμο, πολλοί εξ αυτών θορυβημένοι από τον καυτό Ιούνιο και Ιούλιο του 2019 στην ήπειρο.
      «Μολονότι οι κατά τόπους θερμοκρασίες μπορεί να παρουσίαζαν αποκλίσεις προς τα επάνω ή προς τα κάτω από τις προβλεπόμενες, τα στοιχεία μας δείχνουν πως οι θερμοκρασίες στη νοτιοδυτική Ευρώπη την τελευταία εβδομάδα του Ιουνίου ήταν ασυνήθιστα υψηλές. Παρότι ήταν μια ιδιάζουσα περίπτωση, το φαινόμενο ενδέχεται να γίνει πιο συχνό στο μέλλον εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής» είπε ο Ζαν-Νοέλ Τεπό, Διευθυντής της Υπηρεσίας Κλιματικής Αλλαγής του Κοπέρνικου (C3S). Η αντιπαραβολή των πρόσφατων δεδομένων της C3S με παλαιότερα δείχνει ότι ο φετινός Ιούνιος ήταν κατά μέσο όρο 3°C θερμότερος από τον μέσο όρο για την περίοδο 1850-1900.
      Η Πρωτοβουλία για την Παγκόσμια Kατανομή του Kαιρού (World Weather Attribution Initiative) λέει ότι τέτοιες ακραίες θερμοκρασίες παρατηρούνταν συνήθως κάθε 50 με 150 χρόνια. Όμως, σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος, σεβαστός αριθμός ισχυρών κυμάτων καύσωνα πλήττει την Ευρώπη κάθε χρόνο από το 2014 – εκτός από το 2016 – θέτοντας τις ομάδες έκτακτης ανάγκης σε επιφυλακή, τις υποδομές σε δυσλειτουργία και σηματοδοτώντας την ανάγκη γρήγορης προσαρμογής της Ευρώπης σε ακραία καιρικά φαινόμενα.
      Μια μεγάλη πρόκληση για τις ευρωπαϊκές αστικές περιοχές
      Με το 76% περίπου του πληθυσμού της Ε.Ε. να ζει στις πόλεις και να αναμένεται να αυξηθεί στο 82% έως τα μέσα του αιώνα, οι πόλεις είναι αυτές που καλούνται, κατά κύριο λόγο, να προσαρμοστούν.
      Το τελευταίο τρίμηνο, ένα πλήθος δημοσιογραφικών ρεπορτάζ έδειξε ότι η υπερβολική ζέστη έπληξε νευραλγικούς τομείς της αστικής ζωής στην Ευρώπη, από σπίτια μέχρι μέσα μαζικής μεταφοράς, και από κοινωφελείς υπηρεσίες και επιχειρήσεις μέχρι την υγεία των πιο ευπαθών ομάδων. Η επανεξέταση των υποδομών και του τρόπου λειτουργίας των πόλεων υπό καυτές θερμοκρασίες είναι τα πρώτα βήματα προς την ανθεκτικότητα, καθώς πολλές αστικές περιοχές στην ήπειρο προετοιμάζονται για ένα πιο καυτό μέλλον.
      Υπερθέρμανση σιδηροδρομικών γραμμών και λεωφορείων, ένα συγκοινωνιακό κομφούζιο
      Ήταν απόγευμα της 25ης Ιουλίου, όταν ένας Γάλλος χειριστής αμαξοστοιχίας της Γαλλικής Εταιρείας Σιδηροδρόμων (SNCF) τουίταρε πως περισσότεροι από τους μισούς συρμούς που συνδέουν την πόλη Μετς με το Λουξεμβούργο – ένα πολυσύχναστο δρομολόγιο – παρουσίασαν βλάβη εξαιτίας της ζέστης. Την ίδια ημέρα, η σιδηροδρομική γραμμή RER A στο Παρίσι, η οποία εξυπηρετεί περί τα 50.000 άτομα την ώρα τις ώρες αιχμής, ακινητοποίησε τους συρμούς της, καθώς οι θερμοκρασίες που ξεπερνούσαν τους 40°C συνιστούσαν κίνδυνο για τις ράγες και τα υπέργεια καλώδια. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, αρκετά περιστατικά που προκλήθηκαν από την έντονη ζέστη επέφεραν αλλαγές στις υπηρεσίες του Εθνικού Σιδηρόδρομου, ενώ σοβαρά προβλήματα παρουσίασε η λειτουργία του Προαστιακού Σιδηρόδρομου του Λονδίνου κατά τις ώρες αιχμής. Τρεις ημέρες μετά, δύο ράγες στη Σουηδία κύρτωσαν από τη ζέστη.
      Η βραδεία κίνηση στις πόλεις ίσως γίνει κανόνας τις πολύ ζεστές ημέρες. Εκατοντάδες παράπονα κατέκλυσαν τους λογαριασμούς των μέσων μαζικής μεταφοράς στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, την ώρα που οι νόμοι της φυσικής ήταν επί το έργον. «Καθώς θερμαίνονται – αγγίζοντας θερμοκρασίες κατά 20°C περίπου υψηλότερες από αυτές του αέρα – οι ράγες χάλυβα διαστέλλονται, επιμηκύνοντας τις γραμμές, κάτι που μπορεί να προξενήσει παραμόρφωσή τους, τη γνωστή κύρτωση», εξηγεί ο δρ Τζον Ίστον, ειδικός σιδηροδρομικού δικτύου στο Ίδρυμα Μηχανικής και Τεχνολογίας. Η προσαρμογή σε υψηλότερες θερμοκρασίες «σίγουρα θα αύξανε τον κίνδυνο να σπάσουν οι σιδηροδρομικές ράγες», λέει ο δρ Ίστον. «Η μόνη λύση είναι η μείωση της ταχύτητας των συρμών.»
      Ο χρωματισμός των ραγών με λευκό χρώμα, προκειμένου να αντανακλάται το φως, είναι επίσης μια διαδεδομένη επιλογή για τη μείωση της θερμοκρασίας τους κατά 5-10°C. Ωστόσο, η δροσιά για τους επιβάτες είναι ύψιστης προτεραιότητας στον σχεδιασμό μακροπρόθεσμων λύσεων. Ο Γαλλικός Σιδηρόδρομος SNCF δοκιμάζει νέα συστήματα κλιματισμού για τρένα και λεωφορεία και χαμηλής εκπομπής συστήματα κλιματισμού, ενώ μέσω του προγράμματος Εκσυγχρονισμός των Τεσσάρων Γραμμών για τις Συγκοινωνίες για το Λονδίνο (Transport for London), 192 νέοι κλιματιζόμενοι συρμοί έχουν τεθεί στη διάθεση των Λονδρέζων.
      Οι καύσωνες απειλούν τη λειτουργία των σταθμών ηλεκτρικής ενέργειας
      Με τη βιομηχανία, τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά στις πόλεις να βασίζονται ως επί το πλείστον στον ηλεκτρισμό, η αστική οικονομία και η ζωή στην πόλη θα πληγούν αν δεν προσαρμοστούν περαιτέρω. Στις 27 Ιουνίου, στο Μιλάνο, όπου η θερμοκρασία ξεπερνούσε τους 40°C, η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας κορυφώθηκε στα 1.635 μεγαβάτ. Επανειλημμένες γενικές διακοπές ρεύματος άφησαν τμήματα της οικονομικής πρωτεύουσας της Ιταλίας χωρίς ηλεκτροδότηση, σε κάποιες περιπτώσεις για το μεγαλύτερο διάστημα της ημέρας, καθώς η κατανάλωση αυξήθηκε κατά 40% από την προηγούμενη χρονιά.
      Το καλοκαίρι στην Aθήνα, η κατανάλωση ρεύματος για κλιματισμό διπλασιάζεται, κάτι που οδηγεί σε τριπλασιασμό της μέγιστης κατανάλωσης ηλεκτρικού φορτίου. Εν τω μεταξύ, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος λέει ότι η μέγιστη κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας για κλιματισμό θα αυξηθεί στην Ευρώπη, προβλέποντας τη μεγαλύτερη αύξηση στην Ιταλία, την Ισπανία και τη Γαλλία. Στην Ιταλία, λόγου χάρη, η κατανάλωση για τον κλιματισμό νοικοκυριών και υπηρεσιών ενδέχεται να εκτοξευθεί από το 13% της συνολικής πρωτογενούς κατανάλωσης ενέργειας το 2010 στο 70% το 2050.
      Όμως, με το 66% της ενέργειας για ψύξη και θέρμανση στην Ευρώπη να παράγεται από ορυκτά καύσιμα, και τις μονάδες κλιματισμού να εκτιμώνται στις 60,5 εκατομμύρια το 2016, η περιζήτητη δροσιά ίσως εντείνει τη ζέστη ακόμα περισσότερο.
      Καθώς ο θερμότερος αέρας θα αυξάνει τις ανάγκες κλιματισμού, η παραγωγή ενέργειας καλείται να αντεπεξέλθει. Όμως, οι ασυνήθιστα υψηλές θερμοκρασίες, ιδίως όταν πρόκειται για ορυκτά καύσιμα και πυρηνική ενέργεια, μπορεί συνάμα να επιβραδύνουν την ενεργειακή απόδοση. Το πρωί της πιο ζεστής ημέρας στη Γαλλία, η Εταιρεία Ηλεκτρισμού Γαλλίας (EDF) μείωσε την ενεργειακή απόδοση σε έξι αντιδραστήρες· είχε ήδη διακόψει τη λειτουργία δύο αντιδραστήρων στα νότια της χώρας, όπου η υψηλή θερμοκρασία των υδάτων του ποταμού Γαρούνα δεν επέτρεπε την ψύξη των αντιδραστήρων .
      Μειωμένη απόδοση των δικτύων διανομής ηλεκτρικής ενέργειας υπό συνθήκες υπερβολικής ζέστης, καθώς αυξάνονται οι ανάγκες κλιματισμού
      Οι Ευρωπαίοι αναμένεται να επιζητούν περισσότερη δροσιά στα σπίτια τους. Καθώς οι ανάγκες κλιματισμού αυξάνονται και μεγαλύτερα φορτία ενέργειας πρέπει να περνούν μέσα από τα καλώδια, όταν οι θερμοκρασίες είναι υψηλές, τα σύρματα τείνουν να διαστέλλονται και να ξεχειλώνουν, δημιουργώντας έτσι κατάλληλες συνθήκες για βλάβες στις υποδομές. Μελέτες στις ΗΠΑ έδειξαν πως για κάθε βαθμό υπερθέρμανσης το καλοκαίρι, τα ηλεκτρικά καλώδια χάνουν το 1,5% περίπου της δυνατότητάς τους να μεταφέρουν ρεύμα, κάτι που προκαλεί ενεργειακή επισφάλεια όταν η ζήτηση κλιματισμού κορυφώνεται. Στο ΗΒ, οι χειριστές μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας χρησιμοποιούν ενσωματωμένα καλώδια μεγαλύτερης ανθεκτικότητας στη ζέστη, ενώ η Φινλανδία αντικαθιστά τα υπέργεια καλώδια με υπόγεια.
      Μολονότι το 2018 στην ΕΕ αντιστοιχούσε το 11% της παγκόσμιας κατανάλωσης ενέργειας για ψύξη – η οποία περιλαμβάνει τα ψυγεία και τις φορητές συσκευές ψύξης, όπως οι κινητές μονάδες κλιματισμού και οι ανεμιστήρες – είναι πιθανό η ενέργεια που χρησιμοποιείται για την ψύξη κτηρίων ανά την Ευρώπη να αυξηθεί κατά 72% έως το 2030, λένε οι ειδικοί του Διεθνούς Οργανισμού Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (IRENA).
      Οι πιο αποδοτικές μονάδες κλιματισμού, η δυνατότητα μεταφοράς αυξημένου φορτίου ενέργειας και η στροφή σε πηγές ενέργειας που δεν απαιτούν υδρόψυξη, όπως τα φωτοβολταϊκά, ίσως αποδειχτούν καίριες. Εναλλακτικές λύσεις, όπως η ψύξη απορρόφησης, που μετατρέπει τη θερμότητα σε ψύξη, και ο καλύτερος σχεδιασμός κτηρίων μπορούν επίσης να μειώσουν τις ανάγκες ψύξης, λέει ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος (ΕΟΠ).
      Θερμότερες αστικές θερμικές νησίδες
      Από τις 21 Ιουνίου έως τις 22 Αυγούστου, δύο νύχτες μόνο δεν ήταν τροπικές – με θερμοκρασίες κάτω από 20°C – το φετινό καλοκαίρι στη Νίκαια, σύμφωνα με την Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία της Γαλλίας, καταρρίπτοντας ένα ακόμα αστικό ρεκόρ. Η διατήρηση της θερμοκρασίας σε υψηλά επίπεδα τις νύχτες οφείλεται στο φαινόμενο της αστικής θερμικής νησίδας, καθώς κτήρια και στεγανές επιφάνειες κατακρατούν και επανεκπέμπουν περισσότερη ζέστη στην ατμόσφαιρα της πόλης τη νύχτα σε σύγκριση με τις επαρχιακές και με βλάστηση περιοχές.
      «Είναι υψίστης σημασίας να βοηθηθούν οι άνθρωποι που εκτίθενται περισσότερο στη ζέστη» λέει η ομάδα των ειδικών στο Εργαστήριο Περιβαλλοντικής Δικαιοσύνης και Βιωσιμότητας (BCNUEJ). «Οι πολίτες με χαμηλά εισοδήματα στεγάζονται συνήθως υπό συνθήκες χαμηλής ψυκτικής ικανότητας ή ανεπαρκούς μόνωσης, διαθέτουν λιγοστούς πόρους για την αναβάθμιση των εστιών τους και ζουν σε συνοικίες με λιγότερα δέντρα και λιγότερες ανοιχτές εκτάσεις πράσινου».
      «Πρέπει να φυτέψουμε δέντρα στις περιοχές όπου το φαινόμενο της θερμικής νησίδας είναι εντονότερο, εκεί όπου οι άνθρωποι υποφέρουν, ιδίως στις γκρίζες περιοχές των περιφερειών», λέει ο Πιέρο Πελιτσάρο, επικεφαλής του τομέα Ανθεκτικότητας στον Δήμο του Μιλάνου. «Αν είσαι μεσοαστός, αντεπεξέρχεσαι στον καύσωνα, αγοράζεις κλιματιστικά. Αν είσαι φτωχός, υποφέρεις περισσότερο. Η ψαλίδα μεγαλώνει, οπότε εντείνει τον λεγόμενο κλιματικό εξευγενισμό. Στο Μιλάνο, η κατάσταση επιδεινώνεται». Η δημοτική αρχή του Μιλάνου σκοπεύει να φυτέψει τρία εκατομμύρια δέντρα έως το 2030 στη μητροπολιτική περιοχή της πόλης, μέσω ενός Προγράμματος Αστικής Αναδάσωσης, εξηγεί ο Πελιτσάρο. 80.000 περίπου δέντρα φυτεύτηκαν τον πρώτο χρόνο.
      Οι πόλεις της Ευρώπης, εστίες προβλημάτων υγείας;
      Το φαινόμενο της ενίσχυσης της ζέστης στις πόλεις και οι συχνότεροι καύσωνες θα εκθέτουν τον αστικό πληθυσμό της ΕΕ σε υπερθέρμανση τους καλοκαιρινούς μήνες και έχουν ήδη επιπτώσεις στην υγεία, σύμφωνα με πρόσφατες αναφορές. Οι 70.000 θάνατοι που προκάλεσε ο ευρωπαϊκός καύσωνας τον Αύγουστο του 2003 έχουν πείσει πολλές τοπικές αρχές να προετοιμαστούν. Το Σχέδιο Προσαρμογής του Παρισιού βασίζεται στην ενεργή συμμετοχή των πολιτών, ώστε να βοηθούν τους γείτονές τους δηλώνοντας τους ευπαθείς στη ζέστη, προκειμένου να παρακολουθούνται τις ημέρες που ο υδράργυρος χτυπά κόκκινο. Στρέφοντας εκ νέου την προσοχή της στις πράσινες ζώνες για να αντιμετωπίσει το φαινόμενο της θερμικής νησίδας, η γαλλική πρωτεύουσα έθεσε σε εφαρμογή το πρόγραμμα ΟΑΣΙΣ, στο πλαίσιο του οποίου αναδιαμορφώνει σχολικά προαύλια αντικαθιστώντας την άσφαλτο με πορώδη υλικά και δημιουργώντας πράσινους και δροσερούς χώρους. «Αυτό που καθιστά το πρόγραμμα καινοτόμο είναι ο τρόπος διαχείρισής του, καθώς προϋποθέτει τη συμβολή διάφορων τομέων της πόλης (σχολεία, υγεία, οδικό δίκτυο, εκτάσεις πράσινου και ύδρευση) με στόχο τον σχεδιασμό και την οριζόντια υλοποίηση του έργου», λέει η Λίνα Λιάκου, η διευθύνουσα σύμβουλος του Δικτύου 100 Ανθεκτικές Πόλεις.
      Οι υψηλές θερμοκρασίες σε αστικές περιοχές αυξάνουν επίσης το τροποσφαιρικό όζον– επιβλαβές για το αναπνευστικό και καρδιακό σύστημα των ανθρώπων και αιτία πρόωρων θανάτων – το οποίο παράγεται όταν τα οξείδια του αζώτου και οι πτητικές ενώσεις που εκπέμπονται κατά τις ανθρώπινες δραστηριότητες αντιδρούν υπό τον καυτό ήλιο και τις υψηλές θερμοκρασίες. Στον καύσωνα του περασμένου Ιουνίου, σε κάποιες ευρωπαϊκές πόλεις σημειώθηκαν επίπεδα όζοντος που κυμαίνονταν στα 180 περίπου µg/m³, το ανώτατο όριο της ΕΕ. Το 2016, περί το 98% του αστικού πληθυσμού της ΕΕ παρέμεινε εκτεθειμένο σε τιμές τροποσφαιρικού όζοντος που ξεπερνούσαν τα όρια ασφάλειας που συστήνει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας.
      Ο Κοπέρνικος συμβάλλει στην προσαρμογή των πόλεων
      Η Υπηρεσία Κοπέρνικος για την Κλιματική Αλλαγή (C3S), με τη μεγαλύτερη τράπεζα δεδομένων για το κλίμα, τα οποία διαθέτει μέσω της πλήρως λειτουργικής Βάσης Δεδομένων για το Κλίμα, ή με την ανάπτυξη λύσεων σε συνεργασία με εταιρείες έρευνας και τεχνολογίας και με τοπικές αρχές, αναπτύσσει εργαλεία μέτρησης του κλίματος, προκειμένου να βοηθήσει τις δημοτικές αρχές να αντιμετωπίσουν τους κινδύνους για την υγεία που συνδέονται με τους καύσωνες.
      Εδώ και περισσότερους από έξι μήνες, συνεργάζεται με την εταιρεία VITO, η οποία εδρεύει στο Βέλγιο, για την παραγωγή δεδομένων υψηλής ευκρίνειας που μπορούν να χρησιμοποιούνται για τις στρατηγικές προσαρμογής στον αστικό σχεδιασμό και την πρόληψη σε θέματα υγείας. Τα υψηλής ευκρίνειας δεδομένα θα παρέχουν ένα στιγμιότυπο κατανομής της θερμοκρασίας και άλλες κλιματικές μεταβλητές για 100 περίπου πόλεις ανά την Ευρώπη, εστιάζοντας στις θερμικές νησίδες.
      Η πρωτοβουλία της VITO κάνει χρήση απλοποιημένων μοντέλων, συνεκτιμώντας τον τρόπο με τον οποίο διαφορετικά κτήρια και διαφορετικές επιφάνειες εδάφους αντιδρούν στη ζέστη και την ακτινοβολία. Σε συνδυασμό με την αύξηση της βλάστησης και τις φυσικές λύσεις, ο σχεδιασμός των πόλεων μπορεί να μειώσει τις επιπτώσεις των καυσώνων, με αλλαγή χρώματος στα κτήρια ή με λευκές στέγες, στοιχεία που αντανακλούν – αντί να απορροφούν – την ακτινοβολία. Επιπλέον, η γεωμετρία των κτηρίων ενδέχεται να τροποποιηθεί, ώστε να αποφευχθεί το φαινόμενο της υπερθέρμανσης στα αστικά φαράγγια. «Για να αναπτυχθεί μία αποτελεσματική στρατηγική προσαρμογής, είναι απαραίτητο να ξέρουμε ποια τμήματα της πόλης θα επηρεαστούν περισσότερο και, στη συνέχεια, να δημιουργήσουμε αποτρεπτικούς παράγοντες», λέει ο Κάρλο Μπουοντέμπο, Διευθυντής του Τομεακού Πληροφοριακού Συστήματος της C3S.
      Μία ακόμα πρωτοβουλία της υπηρεσίας C3S του Κοπέρνικου είναι η λειτουργία μιας επιχειρησιακής υπηρεσίας για τον ενεργειακό τομέα, που θα βοηθά να αποφεύγονται μελλοντικά σοβαρά προβλήματα στην παροχή ενέργειας. Όπως λέει ο Κάρλο Μπουοντέμπο, «Πρέπει να προβλέψουμε με ποιον τρόπο η σύνθεση ενεργειακών πηγών θα καλύπτει τις μελλοντικές ανάγκες, λαμβάνοντας υπόψη ότι η κλιματική αλλαγή ενδέχεται να οδηγήσει σε τροποποίηση τόσο των μοντέλων παραγωγής ανανεώσιμης ενέργειας όσο και αυτών της κατανάλωσης ενέργειας προκειμένου να προσαρμοστούν καταλλήλως».
    3. Περιβάλλον

      Engineer

      Δωρεάν στάθμευση και διέλευση από τα διόδια για τα ηλεκτροκίνητα αυτοκίνητα, περιλαμβάνονται στα κίνητρα που εξετάζει το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας για την προώθηση της ηλεκτροκίνησης.
      Παράλληλα το υπουργείο Οικονομικών προωθεί και φορολογικά κίνητρα (εκπτώσεις στα τέλη ταξινόμησης, κυκλοφορίας κ.ά.), ενώ με την ανάπτυξη της αγοράς οι ιδιοκτήτες των ηλεκτρικών οχημάτων θα έχουν όφελος και από τη συμμετοχή τους στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, πουλώντας ρεύμα στο δίκτυο τις ώρες αιχμής (αποφορτίζοντας τις μπαταρίες τους) και αγοράζοντας (φορτίζοντας τη μπαταρία) τις ώρες χαμηλής ζήτησης που οι τιμές είναι φθηνότερες.
      Εκτός από τα ΙΧ, η πολιτική ηγεσία του υπουργείου θα δώσει έμφαση στα μέσα μαζικής μεταφοράς αλλά και στα επαγγελματικά αυτοκίνητα (ταξί και εταιρικά οχήματα) που διανύουν περισσότερα χιλιόμετρα και το όφελος από τον περιορισμό της ρύπανσης είναι μεγαλύτερο.
      Το πλάνο για την ανάπτυξη της ηλεκτροκίνησης στη χώρα μας, όπως επισήμανε η γενική γραμματέας του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Αλεξάνδρα Σδούκου, σε σχετική ημερίδα του ΚΑΠΕ (Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας), θα αποτυπωθεί στο αναθεωρημένο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) που θα υποβληθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή ώς το τέλος του χρόνου. Οι στόχοι που θα περιλαμβάνονται σε αυτό θα είναι φιλόδοξοι αλλά πιο ρεαλιστικοί σε σχέση με το υπάρχον ΕΣΕΚ, οι προβλέψεις του οποίου θεωρούνται υπερβολικές. Συγκεκριμένα το ΕΣΕΚ που συνέταξε η προηγούμενη κυβέρνηση το 2018 θέτει ως στόχο το 2030 να κυκλοφορούν 600.000 ηλεκτροκίνητα ΙΧ ενώ πέρυσι πουλήθηκαν μόλις 315 (η διείσδυση των ηλεκτρικών οχημάτων στον «στόλο» των κυκλοφορούντων είναι σήμερα μόλις 0,23%), ενώ -ανάλογα με τις εκτιμήσεις καθώς δεν υπάρχει επίσημη καταγραφή- τα σημεία φόρτισης σε όλη τη χώρα είναι λιγότερα από 140.
      Στις αιτίες για τις χαμηλές επιδόσεις της χώρας τις οποίες θα επιχειρήσει να αντιμετωπίσει η κυβέρνηση- περιλαμβάνονται οι υψηλές τιμές αγοράς των αυτοκινήτων καθώς και η έλλειψη θεσμικού πλαισίου και υποδομών φόρτισης των αυτοκινήτων. Το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας σκοπεύει να αξιοποιήσει κοινοτική χρηματοδότηση για την ανάπτυξη υποδομών φόρτισης ηλεκτρικών αυτοκινήτων, τομέας στον οποίο προβλέπεται να δημιουργηθούν νέες αγορές και ευκαιρίες για επιχειρήσεις και καταναλωτές, ενώ η ηλεκτροκίνηση δημιουργεί νέες προοπτικές και στην αγορά προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας.
      Για παράδειγμα:
      - Η φόρτιση του οχήματος θα μπορεί να γίνεται με χρεώσεις τύπου roaming κινητής τηλεφωνίας. Έτσι, ένας οδηγός που έχει συμβόλαιο με την «Α» εταιρεία προμήθειας ρεύματος θα μπορεί να αγοράζει ενέργεια, εφόσον χρειάζεται, από φορτιστή της «Β».
      - Η χρέωση του οδηγού μπορεί να γίνεται για την ενέργεια που αγόρασε ή/και για το χρόνο που χρησιμοποίησε τον φορτιστή.
      - Οι χρεώσεις θα είναι διαφορετικές στη διάρκεια του 24ώρου ώστε να δίνονται κίνητρα φόρτισης των μπαταριών σε ώρες μη αιχμής. Η μαζική φόρτιση των αυτοκινήτων π.χ. νωρίς το βράδυ κατά τη χειμερινή περίοδο, οπότε αυξάνεται η ζήτηση ρεύματος λόγω θέρμανσης, είναι ανεπιθύμητη έως και επικίνδυνη για την ευστάθεια του δικτύου. Για την εφαρμογή πολυζωνικών τιμολογίων είναι προϋπόθεση η εγκατάσταση έξυπνων μετρητών.
      - Οι κάτοχοι των αυτοκινήτων θα μπορούν να πωλούν ρεύμα στο δίκτυο κατά τις ώρες αιχμής, αποφορτίζοντας τις μπαταρίες τους και εξασφαλίζοντας πρόσθετο οικονομικό όφελος.
      - Η φόρτιση των αυτοκινήτων θα μπορεί να γίνεται αποκλειστικά με ενέργεια που θα παράγεται από ανανεώσιμες πηγές, με την αγορά των λεγόμενων πράσινων πιστοποιητικών.
      Τέλος, για την εγκατάσταση φορτιστών στα σπίτια και ιδίως στις πολυκατοικίες θα χρειαστεί θεσμικό πλαίσιο που θα ρυθμίζει τα τεχνικά χαρακτηριστικά αλλά και τα θέματα ιδιοκτησίας, χρήσης των χώρων στάθμευσης κ.ά.
    4. Περιβάλλον

      Engineer

      Η Ελλάδα, δυστυχώς, έχει το ατυχές προνόμιο να είναι ουραγός στη διαχείριση των επιφανειακών υδάτων, τόνισε ο υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Σκρέκας, κηρύσσοντας την Πέμπτη στα Τρίκαλα την έναρξη του συνεδρίου «Restart mAI city» που διοργανώνει ο Δήμος Τρικκαίων για τη δημιουργία μιας Βιώσιμης και Έξυπνης Πόλης.
      «Η Ελλάδα αντλεί το 60% του νερού από τον υπόγειο υδροφόρο ορίζοντα, από τα υπόγεια αποθέματά μας και μόλις το 40% του νερού που χρησιμοποιούμε προέρχεται από τη βροχή, από το βρόχινο νερό», ανέφερε ο Υφυπουργός, προσθέτοντας ότι πριν από 20 χρόνια συνέβαινε το ακριβώς αντίθετο. «Κάθε χρόνο, αντλούμε, εξαντλούμε 700 λίμνες του Μαραθώνα, από τα υπόγεια αποθέματα» είπε χαρακτηριστικά.
      Ο κ. Σκρέκας επισήμανε ότι σήμερα η ανθρωπότητα αντιμετωπίζει δύο μεγάλες προκλήσεις στην παραγωγή τροφίμων:
      α) Η παραγωγή μεγαλύτερων ποσοτήτων, λόγω του ότι ο παγκόσμιος πληθυσμός αυξάνεται και
      β) η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, που, μεταξύ άλλων, οδηγεί στη μείωση της παραγωγής.
      Ο κ. Σκρέκας αναφέρθηκε στα μεγάλα προβλήματα που προκαλεί η κλιματική αλλαγή στη χώρα μας και σημείωσε ότι πρόκειται «για μια μεγάλη πρόκληση», μέσα από την οποία αναδεικνύεται και το ζήτημα της διαχείρισης του νερού.
      Ως παράδειγμα ο υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης ανέφερε τον νομό Λάρισας: «Πριν 30 χρόνια οι αγρότες αντλούσαν νερό για να αρδεύουν τα χωράφια τους από τα 30 μέτρα και σήμερα αντλούν νερό από τα 400 μέτρα. Αυτό σημαίνει μεγαλύτερη κατανάλωση ενέργειας, άρα μεγαλύτερο κόστος για την τσέπη του παραγωγού [...] Περιβάλλον, κλιματική αλλαγή, πρωτογενής τομέας, βιώσιμες χώρες και βιώσιμες πόλεις συνδέονται μεταξύ τους πάρα πολύ στενά και δεν μπορεί κάποιος να κοιτά αποσπασματικά το ένα και να αφήνει το άλλο».
      Κλείνοντας την ομιλία του ο κ. Σκρέκας υπογράμμισε ότι η Κυβέρνηση διαθέτει ένα συνολικό σχέδιο για την αντιμετώπιση των προκλήσεων της κλιματικής αλλαγής και θα το εφαρμόσει με έξυπνο τρόπο, ένα σχέδιο που, όπως είπε, διακρίνεται από την καινοτομία και αξιοποιεί έξυπνες εφαρμογές για να εξασφαλίσει τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα.
    5. Περιβάλλον

      Engineer

      Ο ΟΗΕ ανακοίνωσε χθες, λίγο μετά την έναρξη της συνόδου για το κλίμα παρουσία ηγετών από όλο τον κόσμο, πως 66 χώρες προσχωρούν στο εξής στον στόχο για μηδενικές εκπομπές άνθρακα μέχρι το 2050.
      Αυτές οι 66 χώρες θα ενωθούν με 10 περιοχές, 102 πόλεις και 93 επιχειρήσεις προκειμένου να φθάσουν σε μηδενικές εκπομπές αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου μέχρι τα μέσα του αιώνα, ένας στόχος που όρισαν οι επιστήμονες προκειμένου να περιορίσουν την υπερθέρμανση του πλανήτη στα όρια που θέτει η συμφωνία του Παρισιού του 2015, δηλαδή το πολύ στους 2 βαθμούς Κελσίου σε σχέση με το τέλος του 19ου αι. (η Γη βρίσκεται περίπου στον έναν βαθμό Κελσίου).
      «Η επείγουσα ανάγκη για το κλίμα είναι μια κούρσα που είμαστε σε πορεία να χάσουμε, αλλά μπορούμε να την κερδίσουμε», δήλωσε ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες, ο οποίος προσκάλεσε επίσης στο βήμα τη Σουηδή Γκρέτα Τούνμπεργκ, 16 ετών, σύμβολο της παγκόσμιας νεολαίας που έχει εξεγερθεί ενάντια στην αδράνεια των κυβερνήσεων.
      Μεταξύ των άλλων ανακοινώσεων του ΟΗΕ, 68 χώρες δεσμεύτηκαν να αναθεωρήσουν επίσημα προς τα πάνω τα σχέδιά τους για το κλίμα έως το 2020, οπότε οι 195 χώρες που υπέγραψαν τη συμφωνία του Παρισιού θα θέσουν τις νέες τους δεσμεύσεις.
      Ενώ 30 χώρες έχουν προσχωρήσει πλέον σε μια συμμαχία που υπόσχεται να σταματήσει την κατασκευή σταθμών άνθρακα από το 2020.
    6. Περιβάλλον

      Engineer

      Τη θερμότερη περίοδο όλων των εποχών αποτέλεσε η πενταετία 2015 – 2019, όπως γνωστοποίησε την Κυριακή ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών, στο πλαίσιο της Συνόδου για το Κλίμα στη Νέα Υόρκη.
      Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, η μέση θερμοκρασία της συγκεκριμένης περιόδου είναι υψηλότερη κατά 1,1 βαθμό Κελσίου σε σχέση με τη μέση θερμοκρασία της περιόδου 1850 – 1900.
      Τα δεδομένα αυτά, μάλιστα, έρχονται να επιβεβαιώσουν την τάση των τεσσάρων προηγούμενων ετών, τα οποία ήταν ήδη τα θερμότερα όλων των εποχών (σ.σ. στοιχεία τηρούνται από το 1850).
      Άλλωστε, ο Ιούλιος του 2019 - με τα παρατεταμένα κύματα καύσωνα στην Ευρώπη - κατέρριψε το απόλυτο ρεκόρ θερμοκρασίας.
      Την ίδια ώρα, οι εκπομπές των αερίων που συμβάλλουν στο φαινόμενο του «θερμοκηπίου», αυξήθηκαν και το 2019 και αναμένεται να διατηρηθούν στα ήδη υψηλά επίπεδα με τα προηγούμενα χρόνια.
      «Το χάσμα δεν ήταν ποτέ μεγαλύτερο μεταξύ όσων η διεθνής κοινότητα θέλει να επιτύχει και της πραγματικότητας» καταλήγει η έκθεση του ΟΗΕ για το κλίμα.
      Υπενθυμίζεται ότι τα παραπάνω γνωστοποιήθηκαν στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, η οποία λαμβάνει χώρα στη Νέα Υόρκη, παρουσία των επικεφαλής δεκάδων χωρών.
    7. Περιβάλλον

      Engineer

      Η εικόνα είναι γνώριμη σε όλους. Οι κοινοί κάδοι ξεχειλισμένοι, οι μπλε κάδοι γεμάτοι με κάθε είδους σκουπίδια. Στις παραλίες, πλαστικά ποτήρια από καφέ και μπουκαλάκια νερού. Λίγο έξω από τις πόλεις, λόφοι από στρώματα, καρέκλες, διαλυμένα έπιπλα. Αν σε όλα αυτά προστεθούν και τα μποφόρ του Αιγαίου, που σκορπίζουν τα πάντα στα χωράφια ή στη θάλασσα, και οι φωτιές που ξεσπούν λόγω των θερμοκρασιών ή της αμέλειας, τότε έχουμε και τη φετινή εικόνα των περισσότερων νησιών του Αιγαίου και του Ιονίου. Το πρόβλημα δεν περιορίζεται στη Σαλαμίνα, στην Αίγινα, στην Κέρκυρα και στη Ζάκυνθο, καθώς στα περισσότερα νησιά η ανακύκλωση παραμένει σε πολύ χαμηλά (ενίοτε ανύπαρκτα) επίπεδα, κομποστοποίηση δεν γίνεται σχεδόν πουθενά, ενώ υπάρχουν νησιά που δεν διαθέτουν καν τις στοιχειώδεις υποδομές, με θλιβερά αποτελέσματα.
      Σύμφωνα με στοιχεία του Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης (για το 2018), η ανακύκλωση στα περισσότερα νησιά είναι πολύ περιορισμένη. Με την εξαίρεση ορισμένων νησιών των Κυκλάδων και κάποιων μεμονωμένων νησιών, όπως οι Λειψοί ή η Σκιάθος, οι περισσότεροι νησιωτικοί δήμοι ανακτούν ελάχιστες για τον πληθυσμό και τον τουρισμό τους ποσότητες. Περισσότερα από 20 νησιά δεν έχουν καν ανακύκλωση, 19 νησιά στο Αιγαίο έχουν ακόμα χωματερές.
      https://s.kathimerini.gr/resources/2019-09/s29_0809anakyklosi-thumb-large.jpg
      Ο κ. Βαγγέλης Καπετάνιος διετέλεσε γενικός γραμματέας Διαχείρισης Αποβλήτων το 2014-2019. «Δυστυχώς, πλην ελαχίστων περιπτώσεων δημάρχων ή περιφερειαρχών, οι περισσότεροι δεν είχαν ασχοληθεί σοβαρά με το θέμα. Και δεν το λέω αυτό από πολιτική σκοπιά, ανεξαρτήτως του χώρου από τον οποίο προέρχονται. Δεν υπήρχε μια ενιαία αντιμετώπιση. Οπου υπήρχε ένας σχεδιασμός, αυτός δεν βασιζόταν στην ευρωπαϊκή πραγματικότητα, ούτε στα πρόστιμα που βλέπαμε να “έρχονται”. Στα νησιά βέβαια, λόγω της ιδιαιτερότητάς τους, τα πράγματα ήταν ακόμα πιο δύσκολα», εξηγεί.
      Σχέδια στα χαρτιά
      Μετά την τροποποίηση του εθνικού σχεδιασμού και των περιφερειακών σχεδίων, στα τέλη του 2016, οι δήμοι ξεκίνησαν να εκπονούν τοπικά σχέδια διαχείρισης. Μόνο που οι περισσότεροι δεν τα εφάρμοσαν ποτέ. «Το κάθε νησί έχει τη δική του πραγματικότητα», λέει ο κ. Καπετάνιος. «Η εποχικότητα –στα περισσότερα ο πληθυσμός διπλασιάζεται ή τριπλασιάζεται το καλοκαίρι– και οι πιέσεις από τον τουρισμό περιορίζουν τις τεχνολογικές λύσεις που μπορούν να εφαρμοστούν. Δεν μπορεί σε ένα νησί 1.000 κατοίκων να γίνει ένα εργοστάσιο διαχείρισης, δεν υπάρχει οικονομία κλίμακας. Σε κάποια νησιά όπως η Υδρα και η Σαντορίνη, δεν υπάρχει διαθέσιμη γη είτε λόγω πολεοδομικών περιορισμών, ή εξαιτίας των πολύ υψηλών αξιών. Σε άλλα, όπως στη Λέσβο, τη Χίο και τη Σάμο τα μεταναστευτικά ρεύματα έφεραν τα πάνω κάτω. Οι μνημονιακές υποχρεώσεις περιόρισαν τις δυνατότητες πρόσληψης προσωπικού ή ανανέωσης του εξοπλισμού. Αυτές ήταν οι αντικειμενικές δυσκολίες. Ομως το πρόβλημα είναι ότι και οι ίδιοι οι δήμαρχοι δεν δούλεψαν για να εφαρμόσουν τα τοπικά τους σχέδια. Οσο κι αν ακούγεται τετριμμένο, οι πόροι υπάρχουν, μέσω της Ε.Ε. Ομως οι Περιφέρειες καθυστερούσαν να βγάλουν τις προσκλήσεις (σ.σ. υποβολής προτάσεων χρηματοδότησης) και οι δήμοι δεν συμμετείχαν γιατί δεν είχαν ώριμα έργα. Δυστυχώς αυτή είναι η κατάσταση».
      Μετά τέσσερα χρόνια σε αυτή τη θέση, ο κ. Καπετάνιος εκτιμά ότι ο διάδοχός του, Μανώλης Γραφάκος, πρέπει να εστιάσει στην ταχεία εφαρμογή των σχεδίων. «Να μη χάσει χρόνο με πολιτικές ισορροπίες, να πιέσει σκληρά τους δήμους και τις Περιφέρειες να εφαρμόσουν τον σχεδιασμό».
      Είναι όμως ο υφιστάμενος σχεδιασμός η λύση; Ο Αντώνης Μαυρόπουλος, πρόεδρος της Διεθνούς Ενωσης Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ISWA) έχει αντίθετη άποψη. «Τα νησιά μας έχουν ιδιαιτερότητες: είναι πολλά και έχουν μια απίστευτη εποχικότητα. Λύσεις υψηλής ποιότητας με τόσο μεγάλη ελαστικότητα, όσο να εξυπηρετούν ένα ελάχιστο τονάζ τον χειμώνα και ένα τεράστιο το καλοκαίρι, δεν υπάρχουν. Επομένως αυτό γεννά ένα θέμα βιωσιμότητας για όποια λύση. Υπάρχουν όμως και άλλα προβλήματα. Η έλλειψη χώρου κάνει την εξεύρεση λύσης δύσκολη – σε μερικά νησιά όπως η Φολέγανδρος δεν έχουν καν χώμα για να σκεπάζουν τα σκουπίδια. Ενώ η επικοινωνία με την ηπειρωτική Ελλάδα είναι τον χειμώνα προβληματική. Ολο αυτό, σε συνδυασμό με την άναρχη τουριστική ανάπτυξη, δημιουργεί ένα εκρηκτικό μείγμα που κατά τη γνώμη μου δεν αντιμετωπίζεται με νέους ΧΥΤΑ».
      Πρόταση
      Ο κ. Μαυρόπουλος εκτιμά ότι πρέπει να δοκιμαστεί ένα νέο μοντέλο. «Πιστεύω ότι δεν μπορεί να λύσει το πρόβλημα κάθε δήμος μόνος του, ιδιαίτερα τα μικρά νησιά που είναι το “στολίδι” της χώρας μας. Θα πρέπει να υπάρξει ένα νέο σχέδιο, με τρία χαρακτηριστικά: Πρώτον, η ανακύκλωση του οργανικού να γίνεται επιτόπου, με διαλογή στην πηγή και υποχρεωτική συμμετοχή ξενοδοχείων και εστιατορίων. Αλλωστε τα περισσότερα νησιά έχουν ανάγκη το κομπόστ ως εδαφοβελτιωτικό. Δεύτερον, να αναλάβει η τουριστική βιομηχανία ενεργό ρόλο στη διαλογή και ανακύκλωση όλων των συσκευασιών. Και τρίτον, τόσο τα ανακυκλώσιμα όσο και το υπόλειμμα να οδηγούνται στην ηπειρωτική Ελλάδα για διαχείριση, με βάση ένα αποκεντρωμένο σχέδιο μεταφοράς. Το μόνο που θα πρέπει να δημιουργηθεί στα νησιά είναι κλειστοί σταθμοί μεταφόρτωσης, που να επαρκούν για 10-15 ημέρες. Αν χρειαστεί, να επιδοτηθεί η χρήση ειδικών πλοίων για τη μεταφορά. Κατά τη γνώμη μου, αυτή είναι μια λύση με οικονομία κλίμακας, η οποία εφαρμόζεται ήδη στο εξωτερικό. Για παράδειγμα, στο Κάπρι της Ιταλίας κρατούν μόνο το οργανικό, τα υπόλοιπα στέλνονται στη Νάπολη. Δεν διανοείται κανείς να “σπαταλήσει” χώρο σε αυτό το νησί. Προϋπόθεση είναι βέβαια να δημιουργηθεί μια κεντρική υπηρεσία παρακολούθησης για τα μικρά νησιά, καθώς δεν έχουν προσωπικό και να αποφασιστεί ποια (μεγαλύτερα) νησιά θα εξυπηρετήσουν τα γειτονικά τους. Το σύστημα, όπως είναι σήμερα, δεν μπορεί να λειτουργήσει».
      Το «θαύμα» των Λειψών
      Το παράδειγμα των Λειψών είναι σίγουρα το πιο εντυπωσιακό. Από το 2010 το μικρό αυτό νησί έχει ξεκινήσει ένα «ευρωπαϊκού τύπου» πρόγραμμα συστηματικής ανακύκλωσης, που έχει φέρει εντυπωσιακά αποτελέσματα. «Η επιτυχία μας βασίζεται στη διαλογή στην πηγή», λέει ο επανεκλεγείς δήμαρχος Φώτης Μάγγος. «Ο δήμος δίνει στους πολίτες σακούλες τεσσάρων χρωμάτων, μία για κάθε υλικό συσκευασίας: πράσινη για το πλαστικό, κόκκινη για τα μέταλλα, γαλάζια για το γυαλί και κίτρινη για το χαρτί. Μια συγκεκριμένη ημέρα οι πολίτες βγάζουν στον δρόμο ή στον κάδο τους τα ανακυκλώσιμα χωρισμένα ήδη από το σπίτι σε σακούλες και τα συλλέγουμε.
      Στον χώρο του δημοτικού Χώρου Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων (ΧΥΤΑ) γίνεται περαιτέρω διαλογή σε 13 ρεύματα, τα ανακυκλώσιμα δεματοποιούνται και στέλνονται στην Αθήνα, απευθείας σε αγοραστή ανακυκλώσιμων υλικών. Αυτό μας αποδίδει 22.000 ευρώ/έτος, το οποίο καλύπτει το ένα τρίτο του κόστους της καθαριότητας (υπηρεσία αποκομιδής), την οποία έχουμε αναθέσει σε ιδιώτη. Το καλοκαίρι μαζεύουμε τα ανακυκλώσιμα τρεις φορές την εβδομάδα και τα σύμμεικτα κάθε ημέρα, τον χειμώνα πιο αραιά». Ποιο είναι το αποτέλεσμα; «Ο ΧΥΤΑ μας είχε ζωή 30 ετών. Εχουν περάσει τα 20 χρόνια και δεν έχει γεμίσει ούτε το ένα τέταρτο. Αρα δεν θα χρειαστούμε ένα τόσο μεγάλο έργο για τα επόμενα 20 χρόνια», λέει ο κ. Μάγγος. «Ο κόσμος έχει πλέον συνηθίσει, δεν υπάρχει περίπτωση να πετάξει κανείς ανακατεμένα σκουπίδια στην ανακύκλωση γιατί είναι εύκολο... να βρούμε ποιος έκανε το λάθος. Και αναζητούμε τρόπο να γίνουμε ακόμα καλύτεροι».
    8. Περιβάλλον

      Engineer

      Σύμφωνα με τις μελέτες, έως το 2050 θα υπάρχουν πάνω από 50 πόλεις σε όλο τον κόσμο με πληθυσμό πάνω από 10 εκατομμύρια άτομα. Σε αυτές τις πόλεις, αναμένεται να δημιουργηθούν νέες συνθήκες μετακίνησης και συνδεσιμότητας, καθώς οι ανάγκες θα αλλάξουν ριζικά.
      Οσον αφορά στις μετακινήσεις, η αστική κινητικότητα θέλει ηλεκτρικά οχήματα και αυτόνομη οδήγηση που σε συνδυασμό με την υψηλή συνδεσιμότητα θα εξυπηρετήσει τα μέγιστα.
      Σε αυτές τις μεγάλες πόλεις, θα υπάρξουν κι άλλα δεδομένα, όσον αφορά τη δόμηση και τη διαχείριση του περιβάλλοντος. Ηδη στην Κίνα κατασκευάζονται νέες, «έξυπνες» πόλεις, όπως και στη Σαουδική Αραβία, ενώ στην Αυστρία υλοποιείται το μεγαλύτερο σχέδιο ευφυούς αστικής ανάπλασης στην Ευρώπη. Το Aspern Smart City αποτελεί ένα τεράστιο έργο που υλοποιείται στη Βιέννη και κατά κάποιο τρόπο θα μπορούσαμε να το αντιστοιχήσουμε να το έργο στο Ελληνικό, που είναι στην επικαιρότητα και αναμένεται τις προσεχείς ημέρες να έχει εξελίξεις. Το Aspern Smart City πρόκειται να αγγίξει τα 6 δισ. ευρώ, με στόχο να αποτελέσει πρότυπο για την αειφόρο ανάπτυξη και το μέλλον των έξυπνων πόλεων.
      Στο νέο προάστιο, σε απόσταση 30 λεπτών από το κέντρο της πόλης, ενσωματώνονται όλες οι προηγμένες ευφυείς τεχνολογίες με στόχο την επίτευξη διασυνδεσιμότητας και ενεργειακής επάρκειας στον αστικό χώρο. Για τις τρεις φάσεις ανάπτυξης και δοκιμής του ερευνητικού προγράμματος που δημιουργεί μια συνοικία-πρότυπο για την πόλη του μέλλοντος, μίλησε πρόσφατα στο συνέδριο «Μεταφορές και Υποδομές», ο project manager του Aspern Smart City Research, Oliver Juli.
      Οι βάσεις για το έργο, που αποτελεί σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, μπήκαν το 2004 και ακολούθησε το 2007 ο διεθνής διαγωνισμός για την ανάθεση, ο οποίος και ολοκληρώθηκε το 2009. Η πρώτη φάση υλοποίησης ξεκίνησε το 2013 και ολοκληρώθηκε το 2018, με τη δημιουργία μιας πόλης-εργαστήριο στην οποία αναπτύσσονται και δοκιμάζονται τεχνικές λύσεις για τις πόλεις του μέλλοντος. Το έργο εστιάζει σε πέντε άξονες: ενεργειακή διαχείριση, έξυπνα κτίρια, έξυπνα δίκτυα, έξυπνες ΤΠΕ και έξυπνοι χρήστες.
      Αυτή τη στιγμή, βρίσκεται σε εξέλιξη η δεύτερη φάση, κατά την οποία οι υποδομές που έχουν δημιουργηθεί βελτιώνονται βάσει των δεδομένων της πρώτης δοκιμαστικής εφαρμογής. Η ολοκλήρωση του έργου, αναμένεται το 2028 και η περιοχή πρόκειται να φιλοξενήσει 30.000 κατοίκους, ενώ θα δημιουργηθούν 20.000 νέες θέσεις εργασίας. Μάλιστα, από τα πρώτα κιόλας βήματα του έργου η νέα συνοικία της πόλης ήδη εξυπηρετείται από δύο σταθμούς μετρό.
      Η σελίδα του project: https://www.ascr.at/en/
       
       
    9. Περιβάλλον

      Engineer

      Νεοεκλεγέντες δήμαρχοι, οι οποίοι αναλαμβάνουν καθήκοντα την επόμενη εβδομάδα, όπως ο Μωυσής Ελισάφ στα Ιωάννινα, επισκέπτονται συνεχώς την υπηρεσία καθαριότητας του Δήμου, επισημαίνοντας στους υπαλλήλους το μείζον (πανελλαδικά) πρόβλημα και ζητώντας τη βοήθειά τους για μια «πιο καθαρή πόλη». Ο κ. Ελισάφ είπε αυτή την εβδομάδα στην «Κ» ότι η πόλη, «ιδιαίτερα στην παραλίμνια ζώνη, δίνει μια εικόνα έλλειψης καθαριότητας, ιδιαίτερα τις περιόδους με μεγάλη τουριστική κίνηση». Από αυτήν την άποψη τα Γιάννενα μοιράζονται την τύχη όλων των πόλεων της χώρας, που ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες αντιμετωπίζουν εκρηκτική, όζουσα, συσσώρευση του όγκου απορριμμάτων.
      Η Ηπειρος συγκεκριμένα παράγει 145.000 τόνους απορριμμάτων τον χρόνο, με τα ποσοστά ανακύκλωσης να είναι από τα πιο μικρά της χώρας. Ο κ. Ελισάφ μαζί με τους δημάρχους της περιφέρειας Ηπείρου θεωρητικά έχουν πιο εύκολο έργο, καθώς το εργοστάσιο στο Ελευθεροχώρι της Δωδώνης, που κατασκευάστηκε μέσω ΣΔΙΤ και διαχειρίζεται η ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή, βρίσκεται σε λειτουργία από τις 17 Δεκεμβρίου του περασμένου χρόνου. Μάλιστα, πριν από λίγες μέρες έγινε σύσκεψη για να «υποδέχεται» το εργοστάσιο στη Δωδώνη και τα απορρίμματα της Λευκάδας, η οποία ανήκει σε άλλη περιφέρεια (σ.σ. για να καταστεί δυνατή η μεταφορά απορριμμάτων από περιφέρεια σε περιφέρεια χρειάζονται αποφάσεις των δύο διοικήσεων των αποκεντρωμένων περιφερειών, καθώς και σύμφωνη γνώμη του φορέα που αναλαμβάνει να υποδεχθεί τα απορρίμματα).
      Αλλά και στην Κοζάνη όπου λειτουργεί εργοστάσιο (σ.σ. της «Ακτωρ») ίδιας «τεχνολογίας», όπως της Ηπείρου (ΣΔΙΤ), οι εντυπώσεις των ντόπιων είναι θετικές. Ο απερχόμενος δήμαρχος Κοζάνης Λευτέρης Ιωαννίδης, που εξελέγη με την υποστήριξη και του ΣΥΡΙΖΑ (σ.σ. θα είναι μετά την 1η Σεπτεμβρίου στην αντιπολίτευση του δήμου), αναφέρει στην «Κ» ότι δεν το μετάνιωσε που υποστήριξε το έργο: «Αποφάσισα να μην ακυρώσω τη μονάδα και δέχθηκα κριτική από πρώην υπουργούς του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά νομίζω ότι τα αποκεντρωμένα συστήματα, τα μικρά συστήματα ναυάγησαν…». Ο κ. Ιωαννίδης, που επέβαλε αλλαγές στην αρχική σύμβαση το 2015, αναγκάζοντας τον ανάδοχο να παίρνει τα υπολείμματα, λέει ότι η διαχείριση του απορρίμματος θα είναι πιο ακριβή απ’ ό,τι όταν «το πετάς χύμα σε έναν ΧΥΤΑ».
      Η εγκατάσταση στην Κοζάνη υποδέχεται τώρα και τα απορρίμματα του Αιγίου, καθώς η Πελοπόννησος και η Δυτική Ελλάδα είναι με την Αττική από τις πιο προβληματικές περιοχές της χώρας (σ.σ. πρόκειται για τις περιοχές με τις περισσότερες ανοιχτές χωματερές για τις οποίες η χώρα έχει τιμωρηθεί με τα περισσότερα πρόστιμα από την Ε.Ε.). Η διαφορά της τιμής σε σύγκριση με την «ταφή» δεν θα ήταν τόσο μεγάλη αν από το 2002 είχε επιβληθεί το «τέλος ταφής» για να σηματοδοτήσει και στους πολίτες ότι η διαχείριση των απορριμμάτων δεν μπορεί να είναι… δωρεάν. Στην Ηπειρο, πάντως, σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», μόνο ο Δήμος Ιωαννιτών έχει καταβάλει το «τέλος ταφής», ενώ οι υπόλοιποι σφυρίζουν αδιάφορα. Ομως ακόμα και στην Ηπειρο, όπου έχει δημιουργηθεί το σχετικό εργοστάσιο, λείπουν οι σταθμοί μεταφόρτωσης (ΣΜΑ), καθώς ο νόμος δεν καθορίζει ούτε πώς θα λειτουργήσουν ούτε πώς θα ηλεκτροδοτηθούν.

      Οι δήμαρχοι βαθμολογούνται στο όλο θέμα κάτω από τη βάση, καθώς οι περισσότεροι αντιμετωπίζουν το πρόβλημα των απορριμμάτων ως πρόβλημα κόστους και όχι ως πρόβλημα περιβάλλοντος, τόνισε στην «Κ» αρμόδια κυβερνητική πηγή που επιθυμεί να παραμείνει ανώνυμη. Η περίπτωση της Αττικής
      Το μεγαλύτερο πρόβλημα θα το αντιμετωπίσει η Αττική, καθώς η απερχόμενη περιφερειάρχης Ρένα Δούρου, ακολουθώντας τον δρόμο που αρνήθηκε ο απερχόμενος δήμαρχος Κοζάνης, ακύρωσε τον αρχικό σχεδιασμό χωροθέτησης.
      Ο νέος περιφερειάρχης Αττικής Γιώργος Πατούλης και ο νεοεκλεγείς δήμαρχος Αθηναίων Κώστας Μπακογιάννης δεν έχουν πολλές εναλλακτικές παρά να διευρύνουν τον ΧΥΤΑ της Φυλής και να του δώσουν «ένα χρόνο παράταση».
      Σημειώνεται ότι το 95% των απορριμμάτων της Αττικής οδηγείται στη Φυλή, το 90,5% από αυτά θάβεται στον ΧΥΤΑ και μόλις το 7,5% ανακτάται. Από όλα τα απορρίμματα, το 45% είναι βιοδιασπώμενο υλικό, το 50% είναι ανακυκλώσιμο και μόνο το 5% πρέπει να θάβεται. Δεν είναι τυχαίο ότι η Ελλάδα παραμένει στις τελευταίες θέσεις των ευρωπαϊκών χωρών σε ό,τι αφορά τα ποσοστά ανακύκλωσης και κομποστοποίησης, που είναι οι δύο βασικές μορφές της ανάκτησης απορριμμάτων. Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα επικαιροποιημένα στοιχεία της Eurostat, η Ελλάδα το 2016 είχε συνολικό ποσοστό ανάκτησης 17% στο σύνολο των απορριμμάτων (14% ανακύκλωση, 3% κομποστοποίηση). Αντίστοιχα ο μέσος όρος των χωρών της Ε.Ε. (Ευρώπη των «28») ήταν 45%. Σε κάποιες χώρες, όπως η Γερμανία, η Σλοβενία και η Αυστρία, το ποσοστό ξεπερνάει το 50%.
      Με αυτή τη χαμηλή «επίδοση» είναι ανέφικτος ο στόχος της ανάκτησης κατά 50% που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Ενωση για το 2020. Γι’ αυτόν  τον λόγο πήραμε πρόσφατα προειδοποιητική επιστολή από την Ε.Ε. Σύμφωνα με τους στόχους που έχει θέσει μέχρι σήμερα η Ε.Ε., ο πήχυς ανάκτησης απορριμμάτων γίνεται 55% για το 2025, 60% για το 2030 και 65% για το 2035. Σύμφωνα με τα  στοιχεία, από το 10% ανάκτησης του συνόλου των συσκευασιών το 1/3 περίπου (171.000 τόνοι) αφορά στα υλικά που ανακτώνται από τους μπλε κάδους. Οι υπόλοιπες συσκευασίες συλλέγονται από εμπορικές επιχειρήσεις και πολυκαταστήματα. Ο ευρωπαϊκός στόχος είναι η ανάκτηση του 80% του συνόλου των συσκευασιών για το 2020, με τη χώρα μας να βρίσκεται σχετικά κοντά, αφού το 2016 η ανάκτηση συσκευασιών ήταν 66%.
      Αντίθετα, στο γυαλί το ποσοστό ανάκτησης το 2016 ήταν 38%, ενώ ο στόχος για το 2020 ανέρχεται στο 70%.
      Οι χώρες-πρότυπα και το... πλαστικό πρόβλημα
      Το μεγάλο πρόβλημα στην Ευρώπη στο μέτωπο των απορριμμάτων είναι η διάθεση του πλαστικού, καθώς η Κίνα έχει σταματήσει να εισάγει πλαστικό β΄ ποιότητας, όπως έκανε μέχρι την έναρξη της οικονομικής κρίσης το 2007-2008. Ετσι, πολλές φορές, οι ευρωπαϊκές χώρες αναγκάζονται να εξάγουν πλαστικά που έχουν «ανακτηθεί» από χώρες της Αφρικής (με πλοία). Ωστόσο, το πλαστικό σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες είναι καλύτερης ποιότητας.
      Δύο βασικά είδη ανάκτησης υπάρχουν. Ενα κεντρικής διαχείρισης για το οποίο το καλύτερο παράδειγμα είναι η Ελβετία. Εκεί υπάρχουν κεντρικά σημεία συγκέντρωσης στις πόλεις ή και σταθμοί, στους οποίους ο τελικός χρήστης μπορεί να ρίξει διαχωρισμένα τα υλικά που έχει χρησιμοποιήσει. Δειγματοληπτικοί έλεγχοι με επιβολή προστίμων δημιουργούν ένα πλαίσιο με το οποίο διασφαλίζεται ότι τα υλικά θα τοποθετούνται στα «σωστά» σημεία συγκέντρωσης (δεν θα ρίχνονται π.χ. οργανικά σκουπίδια στον κάδο του πλαστικού ή το αντίστροφο). Πολλά πλαστικά μιας χρήσεως και οι σακούλες χρεώνονται. Στη Γερμανία το σύστημα είναι αποκεντρωμένο και στηρίζεται στην παροχή κινήτρων για ανακύκλωση. Κάθε νοικοκυριό διαθέτει τέσσερις «τομείς» (πλαστικό, χαρτί, οργανικά, φύλλα και ξύλο από τους κήπους). Ολες οι γυάλινες συσκευασίες επιστρέφονται στα σούπερ μάρκετ και ο καταναλωτής πληρώνεται για τις επιστροφές, ενώ το ίδιο συμβαίνει και με τα μπουκάλια. Τα παιδιά μαθαίνουν από μικρά να μαζεύουν αυτά τα μπουκάλια και να τα επιστρέφουν για το χαρτζιλίκι τους.

      H Κέρκυρα «παράγει» καθημερινά 330 τόνους σκουπιδιών το καλοκαίρι και 110 τον χειμώνα. INTIME NEWS
      Στη Νορβηγία και σε ορισμένες παλαιές πόλεις της Ιταλίας (π.χ. Σαν Ρέμο) έχουν καταργηθεί οι κάδοι και έχουν αντικατασταθεί από δύο σακούλες. Μία για τα οργανικά και μία για όλα τα άλλα. Και σε αυτή την περίπτωση απαράβατος όρος είναι κάθε κατηγορία σκουπιδιού να παραδίδεται «καθαρή» από προσμείξεις. Οι «συσκευασίες» αυτές καθιστούν πιο εύκολη την επεξεργασία από τα εργοστάσια και λιγότερο δαπανηρή την προσπάθεια των δήμων που δεν χρειάζεται να συντηρούν κάδους.
      Οξύ το πρόβλημα στα νησιά, «μαύρο πρόβατο» η Κέρκυρα
      Εξίσου σημαντικό είναι το πρόβλημα της διαχείρισης των σκουπιδιών στα μικρά και στα μεγάλα νησιά της χώρας μας, όχι μόνο στην Ανδρο, τη Σύρο, τη Μύκονο, την Κέρκυρα και τη Λέρο, αλλά σε κάθε γωνιά της νησιωτικής χώρας και λόγω της εκτίναξης του αριθμού ξένων τουριστών τα τελευταία έξι χρόνια. Και αυτό, παρά το γεγονός ότι τα νησιά παρουσιάζουν σχετικά καλύτερη εικόνα από πολλές περιοχές της ηπειρωτικής χώρας.
      Στις 13 περιφέρειες, πρώτες θέσεις στην ανάκτηση-ανακύκλωση έχουν κατά σειρά οι Περιφέρειες Νοτίου Αιγαίου και Ιονίων Νήσων, ενώ τις τελευταίες καταλαμβάνουν οι Περιφέρειες Δυτ. Ελλάδας και Ανατ. Μακεδονίας - Θράκης.
      Στους ΟΤΑ, ψηλά, με ποσοστό ανάκτησης πάνω από 10%, βρίσκονται οι Δήμοι: Μυκόνου 56%, Πάρου 18%, Θήρας 18%, Λειψών 15%, Σίφνου 15%, Ρεθύμνου 13%, Ερμιονίδας 13%, Κω 11%, Αρτας, Κύθνου και Αντιπάρου με 10%.
      Στους μεγάλους δήμους (πάνω από 50.000 κάτοικοι) στην «κορυφή» συμπεριλαμβάνονται οι δήμοι: Ρεθύμνου 13%, Χανίων, Κισσάμου, Κάνδανου-Σελίνου (Κρήτης) με 7,7%, Χαλκιδαίων 5,5%, Θεσσαλονίκης 5,2%, Γλυφάδας 5,2%, Κορινθίων 5%, Σερρών 4,9%, Χαλανδρίου, Βόλου και Αμαρουσίου με 4,7%.
      Ομως τα νησιά και οι δήμοι τους έχουν μια πιο περιορισμένη «φέρουσα ικανότητα». Αποτέλεσμα είναι τα απορρίμματα να καταλήγουν στη θάλασσα, ενώ πολύ συχνά –όπως στη Νάξο και στη Λέρο– καίγονται για να περιοριστεί ο όγκος τους.
      Χαρακτηριστικά, η Κέρκυρα, το «μαύρο πρόβατο» των ελληνικών προορισμών στη διαχείριση των απορριμμάτων, «παράγει» 330 τόνους σκουπιδιών κάθε ημέρα του καλοκαιριού και 110 τόνους κάθε ημέρα του χειμώνα. Ωστόσο, σε 24 από τα 108 χωριά της υπάρχουν «γωνιές ανακύκλωσης», πρωτοβουλίες πολιτών που ανακυκλώνουν σε 3 και 4 κατηγορίες. Το ερώτημα είναι, τι γίνονται τα υλικά από εκεί; Υπάρχουν τουλάχιστον δύο ιδιώτες που συλλέγουν από τις «γωνιές ανακύκλωσης» ή τις πράσινες γωνιές τα υλικά και τα προωθούν. Τα εννέα μεγαλύτερα ξενοδοχεία του νησιού έχουν δικά τους «ρεύματα ανακύκλωσης» και ειδικότερα μία από τις μεγαλύτερες μονάδες του νησιού, το IKOS, έχει εξοπλιστεί με δύο μηχανήματα Orca για τη μετατροπή των οργανικών σε κομπόστ. Στη συγκεκριμένη μονάδα γίνεται ποσοστό ανάκτησης 80%.
      Πέρυσι, όταν μια μεγάλη εταιρεία του κατασκευαστικού τομέα αποφάσισε να μεταφέρει –με την παρότρυνση της κυβέρνησης– τα σκουπίδια στη Λευκίμμη, διαπίστωσε ότι το κόστος για τον τοπικό δήμο ήταν μεγαλύτερο από τη μεταφορά και επεξεργασία των σκουπιδιών της Κέρκυρας σε εργοστάσιο επεξεργασίας (gate fee) και, μάλιστα, με μια σχέση που προσέγγιζε το 1:4.
      Ομως, ειδικά οι μεγάλες μονάδες έχουν συνειδητοποιήσει ότι εξαιτίας της αδυναμίας διάθεσης του πλαστικού από την Ευρώπη και της στασιμότητας της ανακύκλωσης σε ολόκληρη την Ελλάδα πρέπει να περιοριστεί η χρήση πλαστικών μιας χρήσης και να αντικατασταθεί από άλλα υλικά (π.χ. χαρτί, συμπαγές πλαστικό). Η χρήση πλαστικού μιας χρήσης στο IKOS έχει περιοριστεί κατά 70%, αφορώντας ακόμα και τις σακούλες που χρησιμοποιούν οι κηπουροί.
      Στην Πάρο, σύμφωνα με την οργάνωση Common Seas, τα απορρίμματα αυξάνονται την τουριστική σεζόν κατά 350%. Η οργάνωση χρησιμοποιεί μια διαδικασία τεσσάρων σταδίων για να προβάλει το μέγεθος της ρύπανσης από το πλαστικό και αναζητεί συμμαχίες σε κάθε τοπική κοινωνία με τον δήμο και τις τοπικές επιχειρήσεις για τον περιορισμό των πλαστικών μιας χρήσης. Στο νησί κατέληγαν πάνω από 520.000 πλαστικά μπουκάλια νερού στη χωματερή, τώρα η οργάνωση θέλει να τα αντικαταστήσει στα σχολεία με μπουκάλια πολλαπλών χρήσεων.
    10. Περιβάλλον

      Engineer

      Μόλις ένα χρόνο ζωής έχει ακόμη ο ΧΥΤΑ Φυλής, όπως διαπίστωσε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωστής Χατζηδάκης που επισκέφθηκε χθες το πρωί τον Χώρο Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων (ΧΥΤΑ) Φυλής, συνοδευόμενος από τον γενικό γραμματέα Διαχείρισης Αποβλήτων Μανώλη Γραφάκο. Ο κίνδυνος να βρεθούν οι κάτοικοι της πρωτεύουσας αντιμέτωποι με βουνά σκουπιδιών είναι πολύ κοντινός, όπως υποστήριξε ο κ. Χατζηδάκης, εάν δεν ληφθούν άμεσα τα απαραίτητα μέτρα.
      «Στον ΧΥΤΑ Φυλής είδαμε μπροστά μας το πρόβλημα που μας είχαν περιγράψει οι αρμόδιοι στα γραφεία μας. Ο ΧΥΤΑ έχει κορεστεί. Με πρόσφατη απόφαση για την εκμετάλλευση ενός χώρου μέσα στα όρια του ΧΥΤΑ πήρε παράταση ζωής 4-5 μηνών. Με την αξιοποίηση ενός ακόμα χώρου μέσα στα όρια του ΧΥΤΑ μπορεί να δοθεί άλλη μια μικρή παράταση. Αθροιστικά μπορούμε να μιλάμε για παράταση ζωής του ΧΥΤΑ Φυλής, καλώς εχόντων των πραγμάτων, για ένα έτος. Απαιτείται επομένως μια ριζική λύση προκειμένου οι Αθηναίοι να μη βρεθούν απέναντι σε βουνά σκουπιδιών», δήλωσε ο κ. Χατζηδάκης και διευκρίνισε ότι «αυτή η λύση πρέπει να συνδέεται είτε με τη λεγόμενη Γ’ φάση του ΧΥΤΑ είτε με κάποια άλλη ιδέα. Σίγουρα όμως η όποια σφαιρική λύση δοθεί πρέπει να συνδυαστεί και με μονάδες σύγχρονης ολοκληρωμένης επεξεργασίας απορριμμάτων που βρίσκονται εδώ και καιρό στα χαρτιά (ΣΔΙΤ κ.λπ.)».
      Το θέμα πρόκειται να βρεθεί άμεσα στο επίκεντρο συζητήσεων μεταξύ του νεοεκλεγέντος περιφερειάρχη Αττικής Γιώργο Πατούλη και των συναρμόδιων υπουργείων Περιβάλλοντος, Εσωτερικών και Ανάπτυξης.
      Ο κ. Χατζηδάκης μάλιστα εξέφρασε την απορία γιατί δεν προχώρησαν οι ενέργειες για τη δημιουργία σύγχρονων μονάδων που είχαν ήδη σχεδιαστεί.
      «Μου προκαλεί πάντως εντύπωση –ακόμα μία φορά– για ποιο λόγο, στο όνομα ενός μεγαλεπήβολου σχεδιασμού, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και η απερχόμενη περιφερειάρχης εγκατέλειψαν τις λύσεις για σύγχρονες μονάδες επεξεργασίας απορριμμάτων στην Αττική, που είχαν σχεδιαστεί το 2014. Για ποιο λόγο δεν είδαν τα επιτυχημένα παραδείγματα της Δυτικής Μακεδονίας και της Ηπείρου. Για ποιο λόγο άφησαν την κατάσταση να φτάσει στο παρά πέντε». «Είμαστε εδώ τα συναρμόδια υπουργεία για να αντιμετωπίσουμε αυτό το μεγάλο πρόβλημα για την ποιότητα ζωής των Αθηναίων», σημείωσε ο κ. Χατζηδάκης.
    11. Περιβάλλον

      Engineer

      Η κλιματική αλλαγή θα βλάψει τις οικονομίες των χωρών είτε αυτές είναι πλούσιες είτε φτωχές ως το 2100, αναφέρουν οικονομολόγοι σε νέα έκθεση που διαλύει τον μύθο ότι οι πιο φτωχές και ζεστές χώρες θα υποφέρουν περισσότερο από την υπερθέρμανση του πλανήτη.
      Όπως αναφέρει το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων, οι ερευνητές εξέτασαν στοιχεία περισσότερων από 50 ετών από 174 χώρες και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι συνεχείς αλλαγές της θερμοκρασίας πάνω ή κάτω από τα συνηθισμένα επίπεδα για κάθε χώρα επηρεάζουν την οικονομική ανάπτυξή τους, ανεξαρτήτως του πλούτου τους.
      Οι ΗΠΑ ενδέχεται να χάσουν το 10% του ΑΕΠ τους, αν δεν κάνουν σημαντικές αλλαγές στην πολιτική τους.
      «Στη Μεγάλη Βρετανία πριν μερικές ημέρες ζήσαμε την πιο ζεστή ημέρα που έχει καταγραφεί ποτέ και οι υποδομές αντιμετώπισαν πολλές δυσκολίες», σχολίασε ο δρ. Κάμιαρ Μοχάντες καθηγητής Οικονομίας στο πανεπιστήμιο Κέμπριτζ που συμμετείχε στη συγγραφή της έκθεσης.
      «Τα τραίνα σταματούν να λειτουργούν, οι άνθρωποι δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν (τη ζέστη) και άρα η παραγωγικότητα και η οικονομική ανάπτυξη μειώνονται», πρόσθεσε.
      Οι έρευνες συχνά επικεντρώνονταν στις βραχυπρόθεσμες επιπτώσεις που θα έχει η κλιματική αλλαγή στις φτωχές και ζεστές χώρες. Όμως αυτή η έκθεση αναφέρει ότι ο πλούτος και η πιο χαμηλή θερμοκρασία δεν προστατεύουν από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην οικονομία, αν δεν γίνουν σημαντικές αλλαγές στην πολιτική.
      Στη περίπτωση που δεν υπάρξει καμία αλλαγή πολιτικής, και κατά συνέπεια δεν μειωθούν καθόλου τα αέρια που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου, η μέση παγκόσμια θερμοκρασία θα αυξηθεί κατά 4 βαθμούς Κελσίου ως το 2100.
      Αυτό θα σημάνει απώλεια μεγαλύτερη του 7% για το παγκόσμιο ΑΕΠ, αναφέρει η έκθεση που δημοσιεύθηκε τη Δευτέρα από το αμερικανικό National Bureau of Economic Research.
      Καίριο το ζήτημα της δραστικής μείωσης εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου
      Η Συμφωνία του Παρισιού για την Κλιματική Αλλαγή έχει στόχο να διατηρηθεί η αύξηση της θερμοκρασίας της Γης κάτω από τους 2 βαθμούς Κελσίου, με στόχο τον 1,5 βαθμό.
      Όμως για αυτό απαιτείται δραστική μείωση των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου.
      Η έρευνα των οικονομολόγων βασίστηκε στις ΗΠΑ εξαιτίας του διαφορετικού κλίματος που έχουν διάφορες περιοχές της χώρας και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι, αν αγνοηθούν οι στόχοι της Συμφωνίας του Παρισιού, οι επιπτώσεις στις βιομηχανίες –από τις κατασκευές ως τη γεωργία– θα είναι σοβαρές και θα κοστίσουν περισσότερο από το 10% του ΑΕΠ της χώρας.
      «Το μέσο αμερικανικό νοικοκυριό θα γίνει πιο φτωχό», τόνισε ο Μοχάντες και επεσήμανε ότι οι βιομηχανικές χώρες ενδέχεται να αντιμετωπίσουν αντίστοιχες επιπτώσεις.
      Ο Καναδάς, όπου η άνοδος της θερμοκρασίας είναι δύο φορές πιο γρήγορη σε σχέση με τον υπόλοιπο πλανήτη, μπορεί να αναμένει μείωση 13% στο ΑΕΠ του, η Ελβετία 12% και η Ινδία 10%.
      Όμως η τήρηση των στόχων της Συμφωνίας του Παρισιού ενδέχεται να περιορίσει την απώλεια του ΑΕΠ των ΗΠΑ κάτω από το 2%, υπογραμμίζεται στην έκθεση.
      Σε αυτή επισημαίνεται επίσης ότι αν και κάποιες χώρες ίσως προσαρμοστούν στην κλιματική αλλαγή, είναι απίθανο να δράσουν εγκαίρως ώστε να αντιμετωπίσουν όλες τις αρνητικές επιπτώσεις στην οικονομία τους.
      «Αν τηρήσουμε (τη Συμφωνία) του Παρισιού, οι απώλειες είναι σημαντικά μικρότερες. Δεν είναι πολύ αργά», υπογράμμισε ο Μοχάντες.
    12. Περιβάλλον

      Engineer

      Το ευρωπαϊκό σύστημα Copernicus, το οποίο ενεργοποιήθηκε την Τρίτη 13 Αυγούστου στη μεγάλη πυρκαγιά της Εύβοιας, έρχεται να αποκαλύψει το μέγεθος της τεράστιας καταστροφής.
      Όπως φαίνεται, κάηκε κυρίως το δάσος αλλά και καλλιέργειες.
      Ο χάρτης που το Copernicus δείχνει αναλυτικά την κατανομή των χρήσεων γης (όπως αυτές είχαν καταγραφεί το 2018) των εκτάσεων που κάηκαν μέχρι και την Τετάρτη 14 Αυγούστου. Δεδομένου ότι η πυρκαγιά έκτοτε κινήθηκε κυρίως με αναζωπυρώσεις στις περιοχές από όπου είχε ήδη περάσει η φωτιά, εκτιμάται ότι η γεωγραφική έκταση που αποτυπώνεται εδώ δεν απέχει πολύ από την συνολική, μέχρι σήμερα, καμένη έκταση. Η συννεφιά που επικράτησε την περασμένη Πέμπτη και την Παρασκευή δεν επέτρεψε στους δορυφόρους να καταγράψουν νεότερα δεδομένα. Η επόμενη απόπειρα δορυφορικής καταγραφής αναμένεται σήμερα, Σάββατο, αν το επιτρέψουν οι καιρικές συνθήκες.
      https://i1.wp.com/www.altsantiri.gr/wp-content/uploads/2019/08/πυρκαγιάΕύβοια-χρήσειςγης.png
      Αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι τις πρώτες δύο ημέρες της πυρκαγιάς έγιναν στάχτη κυρίως κωνοφόρα και σκληρόφυλλα δάση, μεταβατικές θαμνώδεις περιοχές, ελαιώνες και εκτάσεις με μικτές ή μη-αρδευόμενες καλλιέργειες, καθώς και φυσική βλάστηση.
      Η πυρκαγιά που ξεκίνησε κοντά στα χωριά Μακρυμάλλη και Κοντοδεσπότιτης ορεινής Εύβοιας την περασμένη Τρίτη ήταν το 17ο συμβάν για το οποίο η Ελλάδα ζήτησε την συμβολή της ΕΕ για την άμεση χαρτογράφησή του, μέσω της υπηρεσίας Ταχείας Χαρτογράφησης (Rapid Mapping) του
      Η πρώτη φορά ήταν πριν από 5 χρόνια, στις 24 Αυγούστου 2014, για μια πυρκαγιά στην Καλαμπάκα.
      Οι σχετικοί χάρτες δεν είναι απλά εικόνες, αλλά ψηφιακά διανυσματικά δεδομένα, που οι ενδιαφερόμενοι φορείς (Πυροσβεστική, δασαρχεία, τοπικές αρχές ή οποιοσδήποτε άλλος) μπορεί να εισάγει σε Συστήματα Γεωγραφικής Πληροφόρησης (GIS), να τα συνδυάσει με άλλα δεδομένα που μπορεί να έχει (από drones, επιτόπιες μετρήσεις, τοπικά οδικά/σιδηροδρομικά δίκτυα κλπ) και να έχει το αποτέλεσμα που τον ενδιαφέρει, εξηγεί ο Σ. Ούρεβιτς.
      (Με πληροφορίες από ΑΠΕ/ΜΠΕ)
      Δείτε αναλυτικά τα στοιχεία: https://emergency.copernicus.eu/mapping/list-of-components/EMSR380

       

       

       
    13. Περιβάλλον

      Engineer

      Είναι πια δυνατή η πρόγνωση της εξάπλωσης μιας ενεργής δασικής πυρκαγιάς, αν είναι γνωστό το ακριβές σημείο και η ώρα έναρξής της. Οι καιρικές συνθήκες και η κατάσταση της καύσιμης ύλης παίζουν τον πιο σημαντικό ρόλο στην εκδήλωση και στην εξάπλωση των δασικών πυρκαγιών. Για το λόγο αυτό, κρίνεται αναγκαία η περαιτέρω επέκταση του δικτύου των μετεωρολογικών σταθμών στη χώρα μας.
      Αυτά αναφέρουν, μεταξύ άλλων, οι ερευνητές και επιστημονικοί συνεργάτες του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών-meteo Θόδωρος Γιάνναρος, Κωνσταντίνος Λαγουβάρδος, Σταύρος Ντάφης, Βασιλική Κοτρώνη και Σάκης Καραγιαννίδης σε τέσσερις ερωταπαντήσεις τους σχετικά με την αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών.
      ΕΡ: Πώς γίνεται η εκτίμηση του κινδύνου εκδήλωσης και εξάπλωσης των πυρκαγιών;
      ΑΠ: Οι καιρικές συνθήκες και η κατάσταση της καύσιμης ύλης παίζουν τον πιο σημαντικό ρόλο στην εκδήλωση και στην εξάπλωση των δασικών πυρκαγιών. Τόσο προγνωστικά όσο και σε πραγματικό χρόνο χρειαζόμαστε πληροφορίες για τις επικρατούσες καιρικές συνθήκες (θερμοκρασία, άνεμο, υγρασία, βροχόπτωση). Για το σκοπό αυτό, στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών χρησιμοποιούμε προγνωστικά μετεωρολογικά μοντέλα και το πυκνό δίκτυο επίγειων μετεωρολογικών σταθμών. Για τον υπολογισμό των πυρο-μετεωρολογικών δεικτών, μέσω των οποίων γίνεται η εκτίμηση της επικινδυνότητας εκδήλωσης και εξάπλωσης μιας πυρκαγιάς, χρησιμοποιούνται δεδομένα θερμοκρασίας, σχετικής υγρασίας, ταχύτητας του ανέμου και ύψους βροχόπτωσης. Επιπροσθέτως, υψηλής ανάλυσης γεωχωρικά δεδομένα για τον τύπο βλάστησης μάς δίνουν πληροφορίες για το είδος της καύσιμης ύλης (π.χ. πεύκα, θάμνοι), η κατάσταση της οποίας (πόσο ξηρή είναι) μεταβάλλεται ανάλογα με τις επικρατούσες καιρικές συνθήκες.
      ΕΡ: Είναι δυνατή η πρόγνωση της εξάπλωσης των πυρκαγιών σε πραγματικό χρόνο;
      ΑΠ: Πλέον είναι δυνατή η πρόγνωση της εξάπλωσης μιας ενεργής δασικής πυρκαγιάς γνωρίζοντας το ακριβές σημείο και την ώρα έναρξής της. Το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών ανέπτυξε και εφαρμόζει επιχειρησιακά το προγνωστικό σύστημα IRIS, το οποίο βασίζεται στην προσομοίωση και στην παραμετροποίηση των τριών βασικών στοιχείων που καθορίζουν τη συμπεριφορά κάθε δασικής πυρκαγιάς: (1) του καιρού, (2) της τοπογραφίας και (3) της καύσιμης ύλης. Το IRIS είναι ένα σύστημα ταχείας απόκρισης, το οποίο λαμβάνει υπόψη την αμφίδρομη αλληλεπίδραση καιρού-φωτιάς («η φωτιά δημιουργεί το δικό της καιρό») και το οποίο μέσα σε λιγότερο από μία ώρα μπορεί να παράσχει στις αρμόδιες αρχές προγνώσεις εξάπλωσης πυρκαγιάς για τις επόμενες 24 ώρες. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι στην πρόγνωση της εξάπλωσης από το αριθμητικό μοντέλο "IRIS" δεν λαμβάνονται υπόψη οι προσπάθειες πυρόσβεσης, δίνοντας έτσι στις αρμόδιες αρχές το χειρότερο σενάριο εξάπλωσης της πυρκαγιάς με σκοπό την βέλτιστη προετοιμασία.
      ΕΡ: Πώς εντοπίζουμε έγκαιρα τις δασικές πυρκαγιές;
      ΑΠ: Ο εντοπισμός των πυρκαγιών είναι δυνατός είτε μέσω επίγειων μέσων (κάμερες, περιπολίες), είτε από δορυφορικά δεδομένα υψηλής ανάλυσης. Σήμερα, οι δορυφόροι μάς δίνουν πληροφορίες για το θερμικό πεδίο μιας δασικής πυρκαγιάς σε ικανοποιητική χωρική και χρονική ανάλυση. Το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Αθηνών, έχουν αναπτύξει ειδικούς αλγόριθμους για τον έγκαιρο εντοπισμό πυρκαγιών από γεωστατικούς και πολικής τροχιάς δορυφόρους, δεδομένα τα οποία είναι δημόσια στο κοινό και κυρίως παρέχονται επιχειρησιακά στην αρμόδιες αρχές.
      ΕΡ: Τι πρέπει να γίνει ακόμη για περαιτέρω θωράκιση της χώρας μας απέναντι στις δασικές πυρκαγιές;
      ΑΠ: Αρχικά, τα προγνωστικά μοντέλα εξάπλωσης πυρκαγιών μπορούν να χρησιμοποιηθούν για προσομοιώσεις υποθετικών σεναρίων εκδήλωσης πυρκαγιών με σκοπό την καλύτερη προετοιμασία των αρμόδιων αρχών. Επιπροσθέτως, η περαιτέρω επέκταση του δικτύου των μετεωρολογικών σταθμών κρίνεται απαραίτητη για τη μάχη κατά των πυρκαγιών, ώστε να γνωρίζουμε εγκαίρως τις επικίνδυνες συνθήκες που διαμορφώνονται πριν ακόμη ξεκινήσει μια δασική πυρκαγιά, αλλά και κατά τη διάρκεια της πυρόσβεσης και αναχαίτισης των μετώπων της φωτιάς.
      Στο πλαίσιο του διακρατικού ερευνητικού έργου INTERREG-BALKAN-MEDITERRANEAN 2014-2020-DISARM (Drought and fIreobServatory and eArly waRning systeM) το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών/meteo.gr ανέπτυξε την τελευταία διετία εργαλεία πρόγνωσης εκδήλωσης και εξάπλωσης πυρκαγιών. Στο έργο συμμετέχει η Ελλάδα ως συντονιστής, η Κύπρος και η Βουλγαρία. Το έργο συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και εθνικούς πόρους των συμμετεχόντων κρατών.
      (πηγή: ΑΠΕ/ΜΠΕ)
    14. Περιβάλλον

      Engineer

      Ολοκληρώθηκε έως τις 20 Ιουλίου το μεγαλύτερο μέρος (άνω του 80%) των υλοτομιών των προσβεβλημένων πεύκων από τα φλοιοφάγα έντομα στο δάσος του Σέιχ Σου, όπως ανακοίνωσε το συντονιστικό γραφείο της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας - Θράκης.
      Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση, μισθώθηκαν θρυμματιστικά μηχανήματα τα οποία προχώρησαν σε θρυμματισμό των υπολειμμάτων σε όλα τα τμήματα που υλοτομήθηκαν.Οι εργασίες αυτές διεκόπησαν για πέντε μέρες και θα συνεχιστούν τη Δευτέρα 19 Αυγούστου.
      Σύμφωνα με την Αποκεντρωμένη διοίκηση Μακεδονίας - Θράκης, επειδή όπως είχε διαπιστωθεί εμπειρικά και από άλλες πληγείσες περιοχές παρά την υλοτόμηση των προσβεβλημένων ατόμων, μετά την πάροδο κάποιου χρόνου, εμφανίζονται και άλλα, η ομάδα των υλοτόμων θα επανέλθει στις συστάδες για να εντοπίσει και να υλοτομήσει τα προσβεβλημένα άτομα που δεν είχαν εκδηλώσει την προσβολή στην πρώτη φάση των υλοτομιών.
      Την ίδια στιγμή, η Διεύθυνση Αναδασώσεων Κεντρικής Μακεδονίας πραγματοποίησε αυτοψίες στις πληγείσες και υλοτομηθείσες εκτάσεις και ολοκληρώνει τη σύνταξη μελέτης για την εκτέλεση αναδάσωσης με φύτευση των κατάλληλων κατά περίπτωση φυτών.
      «Οι εργασίες υλοτομίας και απομάκρυνσης έγιναν και γίνονται με μεγάλη προσοχή, επαγγελματισμό και τη μέγιστη δυνατή ταχύτητα έτσι ώστε να μην υπάρξει επιπλέον βλάβη τον οικοσυστήματος», τονίζεται στην ανακοίνωση.
      «Αρωγοί σ' αυτό το εγχείρημα ήταν όλο το επιστημονικό προσωπικό των Δασικών Υπηρεσιών της ΑΔΜΘ και ειδικοί επιστήμονες των Ινστιτούτων. Παρά τα όποια προβλήματα από «οικολογούντες», όψιμούς εντομολόγούς και καταστροφολόγους χάριν πρόσκαιρων μικροπολιτικών συμφερόντων, η ΑΔΜΘ προχωρά με σχέδιο και σοβαρότητα στην αντιμετώπιση ενός προβλήματος παγκόσμιας εμβέλειας που εντείνεται λόγω και της κλιματικής αλλαγής», καταλήγει η ανακοίνωση.
    15. Περιβάλλον

      Engineer

      Η ατμοσφαιρική ρύπανση αποτελεί το σπουδαιότερο περιβαλλοντικό κίνδυνο και υπολογίζεται ότι προκαλεί τον ίδιο αριθμό θανάτων με το κάπνισμα, καθώς περίπου επτά εκατομμύρια άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους ετησίως σε παγκόσμιο επίπεδο σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ).
      Υπολογίζεται ότι ο αέρας που αναπνέει το 90% των ανθρώπων μπορεί να χαρακτηριστεί ως τοξικός. Συνεχώς νέες έρευνες επιβεβαιώνουν τις δυσμενείς επιπτώσεις της ατμοσφαιρικής στην υγεία, ιδιαίτερα για τα παιδιά τα οποία είναι και τα πλέον ευάλωτα στους ατμοσφαιρικούς ρυπαντές.
      H πανελλαδική υποδομή για τη μελέτη της ατμοσφαιρικής σύστασης και κλιματικής αλλαγής (ΠΑΝΑΚΕΙΑ/ PANACEA) αποτελεί την μοναδική ολοκληρωμένη Ερευνητική Υποδομή (ΕΥ) για τη σύσταση της ατμόσφαιρας και την κλιματική αλλαγή, όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά για όλη τη Νότια Ευρώπη και την Ανατολική Μεσόγειο. 
      Όπως επισημαίνει σε ανακοίνωσή του το Πανεπστήμιο Κρήτης, η περιοχή αυτή αποτελεί σταυροδρόμι αέριας ρύπανσης από την Ευρώπη, την Αφρική και την Ασία. Μεταφερόμενοι ρύποι όπως η σκόνη της Σαχάρας και οι βιομηχανικοί ρύποι προστίθενται στους τοπικά παραγόμενους ρύπους στη περιοχή.. Στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι περισσότεροι από οκτώ χιλιάδες άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο από την ατμοσφαιρική ρύπανση, πολλοί περισσότεροι νοσούν λόγω της έκθεσης σε αυτή ενώ χιλιάδες είναι τα παιδιά που εμφανίζουν άσθμα.
      Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού του 2019, λαμβάνει χώρα η εκστρατεία PANACEA (PANACEA 2019) με τη συμμετοχή των κορυφαίων ακαδημαϊκών και ερευνητικών ιδρυμάτων της Ελλάδας. Στόχος της εκστρατείας είναι η καταγραφή της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και της επακόλουθης έκθεσης του ανθρώπου σε αυτή σε 6 αστικές περιοχές στην Ελλάδα (Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Γιάννενα, Βόλος, Ξάνθη). 
      Πραγματοποιούνται ταυτόχρονες μετρήσεις χαρακτηρισμού των αιωρούμενων σωματιδίων (που αποτελούν και τον κύριο παράγοντα νοσηρότητας και θνητότητας) και οι σχετικές με την υγεία ιδιότητές τους στα προαναφερθέντα 6 μεγάλα αστικά κέντρα της Ελλάδας και στον σταθμό υποβάθρου για την Ελλάδα στο Φινοκαλιά στην Κρήτη.
      Η για πρώτη φορά ταυτόχρονη χαρτογράφηση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στα έξι αστικά κέντρα πραγματοποιείται μέσω επιτόπιων και τηλεπισκοπικών μετρήσεων.
      Το πείραμα επικεντρώνεται στα σωματίδια PM2.5 τα οποία έχουν τη μεγαλύτερη διεισδυτικότητα στο αναπνευστικό σύστημα και άρα είναι πιο πιθανό να προκαλέσουν προβλήματα υγείας και στο δυναμικό πρόκλησης οξειδωτικού στρες από τα αερολύματα μέσω του προσδιορισμού των δραστικών οξειδωτικών παραγόντων.
      Η εκστρατεία πραγματοποιείται από αρχές Ιουλίου έως μέσα Αυγούστου 2019 και τα αποτελέσματά της θα κοινοποιηθούν μετά το πέρας των αναλύσεων στο ευρύ κοινό και κατά το πρώτο επιστημονικό συνέδριο της PANACEA στο Αμφιθέατρο Μανασσάκη στο Πανεπιστήμιο Κρήτης στις 23-24 Σεπτεμβρίου 2019. Ταυτόχρονα μια δεύτερη εκστρατεία προγραμματίζεται στις ίδιες περιοχές για τον χειμώνα του 2019-2020 περίοδο με παραδοσιακά αυξημένες συγκεντρώσεις σωματιδίων  λόγω της θέρμανσης.
    16. Περιβάλλον

      Engineer

      Θετικός είναι ο απολογισμός για το πρώτο μισό της φετινής αντιπυρικής περιόδου (01/05 – 31/07/2019) στην Ελλάδα, όπως προκύπτει από τα στοιχεία που συλλέγει και επεξεργάζεται το European Forest Fire Information System (EFFIS - http://effis.jrc.ec.europa.eu).
      Με βάση τα στοιχεία αυτά, τα οποία παρουσιάζονται στην επόμενη εικόνα, η συνολική έκταση που έχει καεί στη χώρα μας από 01/05 έως 05/08/2019 ανέρχεται σε 2.279 ha, (22.790 στρέμματα)  ίση με το 1/5 περίπου του μέσου όρου της περιόδου 2008-2018 (10.541 ha).
      Σε αυτή τη θετική εικόνα έχουν συνεισφέρει οι πυρό-μετεωρολογικές συνθήκες που επικράτησαν στη χώρα μας κατά το τρίμηνο 01/05 – 31/07/2019, οι οποίες χαρακτηρίστηκαν από χαμηλότερες για την εποχή θερμοκρασίες, ασθενείς ανέμους και μεγαλύτερο ύψος βροχοπτώσεων από τα κλιματικά επίπεδα σε μεγάλο μέρος της χώρας.
      Με βάση τα δεδομένα που παράγει και διατηρεί το ΕΑΑ/meteo.gr, ο αριθμός των ημερών με υψηλή ή ακραία επικινδυνότητα ήταν περιορισμένος στο μεγαλύτερο κομμάτι της Ελλάδας.
      Όπως προκύπτει από τον επόμενο χάρτη, ο αριθμός των «επικίνδυνων ημερών» δεν ξεπέρασε τις 10-20 στο μεγαλύτερο κομμάτι του ηπειρωτικού κορμού της χώρας. Τα νησιά του Κεντρικού και Νότιου Αιγαίου, συμπεριλαμβανομένης της Κρήτης, ήταν οι περιοχές με το μεγαλύτερο αριθμό «επικίνδυνων ημερών» (40-60). Στην Αττική και την Εύβοια, τέλος, το πλήθος των «επικίνδυνων ημερών» κυμάνθηκε μεσοσταθμικά μεταξύ 20-40 ημερών.
       

       

      Η ανάπτυξη του πυρο-μετεωδείκτη έγινε στο πλαίσιο του διακρατικού ερευνητικού έργου INTERREG-BALKAN-MEDITERRANEAN 2014-2020-DISARM (Drought and fIreobServatory and eArly waRning systeM), με τη συμμετοχή Ελλάδας, Κύπρου και Βουλγαρίας. Το έργο συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και εθνικούς πόρους των συμμετεχόντων κρατών.
    17. Περιβάλλον

      Engineer

      Στην Ευρώπη, οι εκπομπές ατμοσφαιρικών ρύπων έχουν μειωθεί σημαντικά τις τελευταίες δεκαετίες, ωστόσο, οι συγκεντρώσεις ατμοσφαιρικών ρύπων παραμένουν σε υπερβολικά υψηλό επίπεδο και τα προβλήματα ποιότητας του αέρα εξακολουθούν να υπάρχουν.
      Σημαντικό ποσοστό του ευρωπαϊκού πληθυσμού κατοικεί σε περιοχές, ιδιαίτερα σε πόλεις, όπου παρουσιάζονται υπερβάσεις στα πρότυπα ποιότητας του αέρα, όπως παρατηρεί ο ευρωπαϊκός οργανισμός περιβάλλοντος.
      Τα αιωρούμενα σωματίδια, το διοξείδιο του αζώτου και το τροποσφαιρικό όζοναναγνωρίζονται πλέον κατά κανόνα ως οι τρεις σημαντικότεροι ρύποι από την άποψη των επιπτώσεων για την υγεία. Βάσει των τριών αυτών στοιχείων μετριέται και η ποιότητα του αέρα που αναπνέουμε.
      Η μακροχρόνια και οξεία έκθεση σε αυτούς τους ρύπους ενδέχεται να προκαλέσει επιπτώσεις κυμαινόμενης βαρύτητας για την υγεία, από προσβολή του αναπνευστικού συστήματος έως πρόωρο θάνατο.
      Περίπου 90% του ευρωπαϊκού αστικού πληθυσμού εκτίθεται σε συγκεντρώσεις ρύπων που υπερβαίνουν τα όρια ποιότητας του αέρα τα οποία κρίνονται επιβλαβή για την ανθρώπινη υγεία. Παραδείγματος χάριν, τα λεπτόκοκκα αιωρούμενα σωματίδια (ΑΣ2.5) στον αέρα έχει υπολογισθεί ότι μειώνουν το προσδόκιμο ζωής στην ΕΕ κατά περισσότερο από οχτώ μήνες.
      Το βενζο-a-πυρένιο είναι καρκινογόνος ρύπος που προκαλεί ολοένα και μεγαλύτερη ανησυχία και, σε ορισμένες αστικές περιοχές, ιδιαίτερα της και κεντρικής και νότιας Ευρώπης, βρίσκεται σε συγκεντρώσεις πάνω από το όριο που έχει τεθεί για την προστασία της ανθρώπινης υγείας.
      Η χειρότερη ποιότητα αέρα καταγράφεται στη Βοσνία, τη Βόρεια Μακεδονία και το Κόσοβο. Ακολουθούν, η Βουλγαρία, η Σερβία και η Πολωνία. Ο πιο καθαρός αέρας είναι στην Ισλανδία και στις Σκανδιναβικές χώρες.
        Στη χώρα μας
      Η Ελλάδα εξακολουθεί να έχει υψηλές τιμές ατμοσφαιρικής ρύπανσης και μεγαλύτερες αναλογικά συνέπειες στη θνησιμότητα. Στις συγκεντρώσεις ΡΜ2,5 αποδίδονται 12.000 πρόωροι θάνατοι στην Ελλάδα το 2015, στο ΝΟ2 2.300 και στο όζον 610. Για τα ΡΜ2,5 στην Ελλάδα είναι 1.112, με μέσο όρο στην Ε.Ε. 820. Για το ΝΟ2 είναι 213 με ευρωπαϊκό μ.ό. 157, ενώ για το όζον είναι 59 έναντι 36.
      Τα Ευρωπαϊκά πρότυπα αναφέρουν πως οι συγκεντρώσεις διοξειδίου του αζώτου δεν πρέπει να ξεπερνούν τα 40 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο. Η Αθήνα με 70 mcg/m3 έχει ξεπεράσει κατά πολύ το όριο συγκέντρωσης σε NO2.
      Σύμφωνα με τον χάρτη της Ευρωπαϊκής Περιβαλλοντικής Υπηρεσίας η Αθήνα ξεπερνά τα όρια και στο όζον, με περισσότερα από 140 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο, τη στιγμή που το Ευρωπαϊκό όριο όζοντος έχει οριστεί στα 119 mcg/m3.
      Σύμφωνα με την πρόσφατη μελέτη της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Περιβάλλοντος, στην ατμοσφαιρική ρύπανση οφείλονται πάνω από 13.000 πρόωροι θάνατοι ετησίως στη χώρα μας. Με περίοδο αναφοράς το 2012, στην Ελλάδα πέθαναν πρόωρα 11.100 άνθρωποι λόγω των υψηλών συγκεντρώσεων μικροσωματιδίων, 780 εξαιτίας του όζοντος και 1.300 λόγω του διοξειδίου του αζώτου.
        Χειρότερη εικόνα παρουσιάζουν ευρωπαϊκές πόλεις, με το Λονδίνο να καταλαμβάνει την θλιβερή πρωτιά στο διοξείδιο του αζώτου με 89 mcg/m3, ενώ ακολουθούν Παρίσι (83), Στουτγάρδη (82), Μόναχο και Μασσαλία με 80 και 79 mcg/m3, αντίστοιχα. Η Λυών βρίσκεται στα ίδια περίπου επίπεδα με την Αθήνα αφού ετησίως συγκεντρώνει 71 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο.
      Η ατμοσφαιρική ρύπανση καταστρέφει επίσης το περιβάλλον μας.
      Η οξίνιση μειώθηκε σημαντικά την περίοδο 1990-2010 σε περιοχές της Ευρώπης με ευαίσθητα οικοσυστήματα που έχουν υποστεί όξινες εναποθέσεις πλεονάζοντος θείου και αζωτούχων ενώσεων. Ο ευτροφισμός, ένα περιβαλλοντικό πρόβλημα που οφείλεται στην απόρριψη πλεοναζόντων θρεπτικών στοιχείων στα οικοσυστήματα, σημείωσε μικρότερη πρόοδο. Η έκταση των ευαίσθητων οικοσυστημάτων που προσβάλλονταν από το πλεονάζον ατμοσφαιρικό άζωτο μειώθηκε ελάχιστα μεταξύ του 1990 και του 2010. Οι ζημιές σε καλλιέργειες προκαλούνται από έκθεση σε υψηλές συγκεντρώσεις όζοντος. Οι περισσότερες γεωργικές καλλιέργειες εκτίθενται σε επίπεδα όζοντος που υπερβαίνουν τον μακροπρόθεσμο στόχο της ΕΕ για την προστασία της βλάστησης. Περιλαμβάνεται κυρίως σημαντικό τμήμα των γεωργικών περιοχών, ιδιαίτερα στη νότια, κεντρική και ανατολική Ευρώπη. Η ποιότητα του αέρα της Ευρώπης δεν βελτιώνεται πάντα με βάση τη γενική μείωση των ανθρωπογενών εκπομπών ατμοσφαιρικών ρύπων. Οι λόγοι για το εν λόγω φαινόμενο είναι πολύπλοκοι:
      δεν υπάρχει πάντα σαφής γραμμική σχέση ανάμεσα στις μειούμενες εκπομπές και τις συγκεντρώσεις ατμοσφαιρικών ρύπων στον αέρα, το πρόβλημα της μεταφοράς ατμοσφαιρικών ρύπων σε μεγάλη απόσταση από άλλες χώρες του βόρειου ημισφαιρίου στην Ευρώπη οξύνεται διαρκώς. Ως εκ τούτου, εξακολουθούν να απαιτούνται στοχοθετημένες προσπάθειες μείωσης των εκπομπών για περαιτέρω προστασία της υγείας του ανθρώπου και του περιβάλλοντος στην Ευρώπη.
      Πηγές ατμοσφαιρικής ρύπανσης
      Υπάρχουν διάφορες πηγές ατμοσφαιρικής ρύπανσης, ανθρωπογενούς και φυσικής προέλευσης:
      καύση ορυκτών καυσίμων για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, οι μεταφορές, η βιομηχανία και τα νοικοκυριά, βιομηχανικές διεργασίες και χρήση διαλυτών, για παράδειγμα σε βιομηχανίες χημικών και ορυκτών, γεωργία, διαχείριση αποβλήτων, και ηφαιστειογενείς εκρήξεις, κονιορτός, εκνέφωση θαλάσσιου άλατος και εκπομπές πτητικών οργανικών ενώσεων από εργοστάσια είναι παραδείγματα φυσικών πηγών εκπομπών. Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις ευρωπαϊκές πολιτικές για την ατμοσφαιρική ρύπανση
    18. Περιβάλλον

      Engineer

      Ο φετινός μήνας Ιούλιος, στη διάρκεια του οποίου σημειώθηκε μεγάλο κύμα καύσωνα στην Ευρώπη, ήταν ο πιο ζεστός μήνας που έχει καταγραφεί ποτέ στον κόσμο, με θερμοκρασία οριακά μεγαλύτερη από εκείνη του Ιουλίου 2016, σύμφωνα με τα δεδομένα του ευρωπαϊκού προγράμματος Κοπέρνικος για την κλιματική αλλαγή.
      «Ο μήνας Ιούλιος είναι γενικά ο πιο ζεστός του έτους στον κόσμο, όμως σύμφωνα με τα δεδομένα μας, ο Ιούλιος του 2019 είναι επίσης, με μικρή διαφορά, ο πιο ζεστός μήνας που έχει καταγραφεί ποτέ», δηλώνει σε σημερινή ανακοίνωσή του ο επικεφαλής του προγράμματος Ζαν-Νοέλ Τεπό.
      «Με τη συνέχιση των εκπομπών αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου και τις επιπτώσεις τους στην παγκόσμια αύξηση των θερμοκρασιών, τα ρεκόρ θα συνεχίσουν να καταρρίπτονται», επέμεινε.
      Σύμφωνα με τα δεδομένα του προγράμματος Κοπέρνικος, ο υδράργυρος ανέβηκε τον Ιούλιο 0,04 βαθμό Κελσίου πάνω από το προηγούμενο ρεκόρ του Ιουλίου 2016.
      Η διαφορά αυτή είναι τόσο μικρή ώστε είναι πιθανό άλλοι οργανισμοί αναφοράς, οι οποίοι συγκεντρώνουν και αναλύουν τα δεδομένα με λίγο διαφορετικό τρόπο, να μην καταλήξουν στο ίδιο συμπέρασμα, επισημαίνεται στην ανακοίνωση.
      Η αμερικανική αρμόδια υπηρεσία NOAA δεν έχει ακόμη δημοσιοποιήσει τα συμπεράσματά της για τον μήνα Ιούλιο.
      Σύμφωνα με το πρόγραμμα Copernicus, η θερμοκρασία τον Ιούλιο 2019 ήταν 0,56 βαθμό Κελσίου μεγαλύτερη από τον μέσο όρο της περιόδου 1981-2000. Είναι σχεδόν 1,2 βαθμό Κελσίου πάνω από το προβιομηχανικό επίπεδο, που αποτελεί τη βάση αναφοράς των εμπειρογωμόνων του ΟΗΕ για το κλίμα.
      Ο Ιούλιος σηματοδοτήθηκε από έναν σύντομης διάρκειας, αλλά πολύ έντονο καύσωνα στη δυτική Ευρώπη, όπου σε χώρες όπως η Γερμανία, το Βέλγιο ή η Ολλανδία καταρρίφθηκαν τα απόλυτα ρεκόρ υψηλών θερμοκρασιών.
      Σύμφωνα με το Copernicus, οι θερμοκρασίες ήταν επίσης υψηλότερες από τις συνήθεις στην Αλάσκα, τη Γροιλανδία και σε ορισμένα τμήματα της Σιβηρίας, καθώς και στην κεντρική Ασία και σε ορισμένες περιφέρειες της Ανταρκτικής.
      «Ανέκαθεν υπήρχαν ζεστά καλοκαίρια. Όμως δεν είναι το καλοκαίρι της νιότης μας. Δεν είναι το καλοκαίρι των παππούδων μας», είχε σχολιάσει πριν από μερικές ημέρες ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες.
      «Αν δεν κάνουμε τίποτε εναντίον της κλιματικής αλλαγής τώρα, αυτά τα ακραία μετεωρολογικά φαινόμενα θα είναι η κορυφή του παγόβουνου. Ενός παγόβουνου που λιώνει γρήγορα και το ίδιο», είχε προσθέσει.
      Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Μετεωρολογίας εκτιμά πως το 2019 θα περιληφθεί στο τοπ 5 των πιο ζεστών ετών.
      «Το έτος 2019 ήταν μέχρι τώρα πολύ ζεστό. Όλοι οι μήνες του 2019 κατατάσσονται μεταξύ των 4 πιο ζεστών μηνών και ο Ιούνιος του 2019 ήταν ο πιο ζεστός Ιούνιος που έχει καταγραφεί ποτέ», διευκρίνισε σήμερα το Copernicus.
    19. Περιβάλλον

      Engineer

      Πακέτο μέτρων για την προστασία και την αποκατάσταση των δασών του πλανήτη, «που φιλοξενούν το 80% της βιοποικιλότητας στην ξηρά, στηρίζουν τα μέσα διαβίωσης περίπου για το ένα τέταρτο του παγκόσμιου πληθυσμού και είναι ζωτικής σημασίας για τις προσπάθειές μας για την καταπολέμηση της αλλαγής του κλίματος», ενέκρινε η Κομισιόν και παρουσίασαν στις Βρυξέλλες οι Αντιπρόεδροι Κατάινεν και Τίμμερμανς.
      Όπως επισημαίνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η ενισχυμένη προσέγγιση που ανακοινώθηκε την Τρίτη αφορά την πλευρά τόσο της προσφοράς όσο και της ζήτησης του ζητήματος. Εισάγει μέτρα για την ενίσχυση της διεθνούς συνεργασίας με τα ενδιαφερόμενα μέρη και τα κράτη μέλη, την προώθηση της βιώσιμης χρηματοδότησης, την καλύτερη χρήση της γης και των πόρων, τη βιώσιμη δημιουργία θέσεων εργασίας και τη διαχείριση της αλυσίδας εφοδιασμού, καθώς και τη στοχευμένη έρευνα και συλλογή δεδομένων. Επίσης, δρομολογεί την αξιολόγηση πιθανών νέων ρυθμιστικών μέτρων για την ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων στην αποψίλωση και την υποβάθμιση των δασών από την κατανάλωση στην ΕΕ.
      Ο πρώτος αντιπρόεδρος κ. Φρανς Τίμερμανς, αρμόδιος για τη βιώσιμη ανάπτυξη, δήλωσε: «Τα δάση είναι οι πράσινοι πνεύμονες του πλανήτη μας και πρέπει να τα φροντίζουμε όπως φροντίζουμε τους δικούς μας πνεύμονες. Δεν θα επιτύχουμε τους στόχους μας για το κλίμα αν δεν προστατεύουμε τα δάση του πλανήτη. Τα σημαντικότερα πρωτογενή δάση παγκοσμίως δεν απαντώνται στο έδαφος της ΕΕ, αλλά οι ενέργειές μας ως ατόμων και οι επιλογές πολιτικής μας έχουν σημαντικό αντίκτυπο. Σήμερα στέλνουμε ένα σημαντικό μήνυμα στους πολίτες μας και στους εταίρους μας ανά τον κόσμο ότι η ΕΕ είναι έτοιμη να διαδραματίσει ηγετικό ρόλο σε αυτόν τον τομέα κατά την επόμενη πενταετία, και πέραν αυτής».
      Ο αντιπρόεδρος κ. Γίρκι Κάταϊνεν, αρμόδιος για την απασχόληση, την ανάπτυξη, τις επενδύσεις και την ανταγωνιστικότητα, δήλωσε: «Η δασική κάλυψη του πλανήτη εξακολουθεί να μειώνεται με ανησυχητικό ρυθμό. Με την ανακοίνωση αυτή, εντείνουμε τη δράση της ΕΕ για την καλύτερη προστασία των υφιστάμενων δασών και τη βιώσιμη διαχείρισή τους. Όταν προστατεύουμε τα υφιστάμενα δάση και αυξάνουμε τη δασική κάλυψη κατά βιώσιμο τρόπο, διασφαλίζουμε τα μέσα βιοπορισμού και αυξάνουμε τα έσοδα των τοπικών κοινοτήτων. Τα δάση συνιστούν επίσης έναν ελπιδοφόρο τομέα της πράσινης οικονομίας, με τη δυνατότητα δημιουργίας μεταξύ 10 και 16 εκατομμυρίων αξιοπρεπών θέσεων εργασίας παγκοσμίως. Η ανακοίνωση αυτή αποτελεί σημαντικό βήμα προς αυτήν την κατεύθυνση».
      Ο επίτροπος Περιβάλλοντος, Θαλάσσιας Πολιτικής και Αλιείας, κ. Καρμένου Βέλα, πρόσθεσε τα εξής: «Είναι αναγκαία μια ισχυρότερη και αποτελεσματικότερη ευρωπαϊκή δράση για την προστασία και την αποκατάσταση των δασών, διότι η κατάσταση παραμένει εύθραυστη, παρά τις προσπάθειες που έχουν ήδη καταβληθεί. Η αποψίλωση έχει καταστροφικές επιπτώσεις στη βιοποικιλότητα, το κλίμα και την οικονομία».
      Ο επίτροπος Διεθνούς Συνεργασίας και Ανάπτυξης, κ. Νέβεν Μίμιτσα, δήλωσε: «Είμαστε έτοιμοι να συνεργαστούμε με χώρες εταίρους για να προστατεύσουμε και να διαχειριστούμε τα δάση σε όλον τον πλανήτη με βιώσιμο τρόπο. Στόχος είναι η διασφάλιση της επισιτιστικής ασφάλειας και της παροχής νερού, η καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, η ανθεκτικότητα και η ειρήνη. Σκοπός είναι να οικοδομήσουμε έναν κόσμο περισσότερο βιώσιμο και συμπεριληπτικό».
      Η φιλόδοξη ευρωπαϊκή προσέγγιση που περιγράφεται σήμερα αποτελεί μια αντίδραση στη συνεχιζόμενη ευρεία καταστροφή των δασών του πλανήτη· μεταξύ 1990 και 2016 χάθηκε έκταση 1,3 εκατομμυρίων τετραγωνικών χιλιομέτρων, που ισοδυναμεί με περίπου 800 γήπεδα ποδοσφαίρου κάθε ώρα. Οι κύριοι παράγοντες αυτής της αποψίλωσης είναι η ζήτηση για τρόφιμα, ζωοτροφές, βιοκαύσιμα, ξυλεία και άλλα βασικά προϊόντα.
      Οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου που συνδέονται με την αποψίλωση των δασών είναι η δεύτερη κυριότερη αιτία της κλιματικής αλλαγής, και γι' αυτόν τον λόγο η προστασία των δασών αποτελεί σημαντικό μέρος της ευθύνης μας να τηρήσουμε τις δεσμεύσεις που απορρέουν από τη συμφωνία του Παρισιού. Από οικονομική και κοινωνική άποψη, τα δάση στηρίζουν τα μέσα βιοπορισμού του 25 % περίπου του παγκόσμιου πληθυσμού και επίσης ενσαρκώνουν αναντικατάστατες πολιτιστικές, κοινωνικές και πνευματικές αξίες.
      Η ανακοίνωση που εκδόθηκε σήμερα έχει διττό στόχο: την προστασία και τη βελτίωση της υγείας των υφιστάμενων δασών, ιδίως των πρωτογενών δασών, και τη σημαντική αύξηση της βιώσιμης κάλυψης των δασών με βιοποικιλότητα σε παγκόσμιο επίπεδο. Η Επιτροπή καθόρισε πέντε προτεραιότητες:
      να μειώσει το αποτύπωμα κατανάλωσης της ΕΕ στη γη και να ενθαρρύνει την κατανάλωση προϊόντων από αλυσίδες εφοδιασμού μηδενικής αποψίλωσης στην ΕΕ· να συνεργαστεί με τις χώρες παραγωγής για τη μείωση των πιέσεων που ασκούνται στα δάση και την εξασφάλιση αναπτυξιακής συνεργασίας της ΕΕ που δεν συμβάλλει στην αποψίλωση των δασών· να ενισχύσει τη διεθνή συνεργασία για την ανάσχεση της αποψίλωσης και της υποβάθμισης των δασών και να ενθαρρύνει την αποκατάσταση των δασών· να ανακατευθύνει τη χρηματοδότηση για την υποστήριξη πιο βιώσιμων πρακτικών χρήσης της γης· να στηρίξει τη διαθεσιμότητα, την ποιότητα και την πρόσβαση σε πληροφορίες σχετικά με τα δάση και τις αλυσίδες εφοδιασμού βασικών προϊόντων, και να υποστηρίξει την έρευνα και την καινοτομία. Οι δράσεις για τη μείωση της κατανάλωσης στην ΕΕ και την ενθάρρυνση της χρήσης προϊόντων από αλυσίδες εφοδιασμού μηδενικής αποψίλωσης των δασών θα διερευνηθούν μέσω της δημιουργίας μιας νέας πολυσυμμετοχικής πλατφόρμας για την αποψίλωση και την υποβάθμιση των δασών, καθώς και τη δημιουργία δασών, που θα συγκεντρώσει ευρύ φάσμα ενδιαφερόμενων μερών. Η Επιτροπή θα ενθαρρύνει επίσης ισχυρότερα συστήματα πιστοποίησης για προϊόντα μηδενικής αποψίλωσης και θα αξιολογήσει πιθανά νομοθετικά μέτρα από την πλευρά της ζήτησης και άλλα κίνητρα.
      Η Επιτροπή θα συνεργαστεί στενά με τις χώρες εταίρους για να τις βοηθήσει να μειώσουν τις πιέσεις που ασκούνται στα δάση τους και θα εξασφαλίσει ότι οι πολιτικές της ΕΕ δεν συμβάλλουν στην αποψίλωση και την υποβάθμιση των δασών. Θα βοηθήσει τους εταίρους να αναπτύξουν και να εφαρμόσουν ολοκληρωμένα εθνικά πλαίσια για τα δάση, ενισχύοντας τη βιώσιμη χρήση των δασών και αυξάνοντας τη βιωσιμότητα των αξιακών αλυσίδων που βασίζονται στη δασοκομία. Η Επιτροπή θα εργαστεί επίσης μέσω διεθνών φόρουμ, - όπως ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO), ο ΟΗΕ, οι G7 και G20, ο ΠΟΕ και ο ΟΟΣΑ - για την ενίσχυση της συνεργασίας σε δράσεις και πολιτικές στον τομέα αυτό. Η Επιτροπή θα συνεχίσει να διασφαλίζει ότι οι εμπορικές συμφωνίες που διαπραγματεύεται η ΕΕ συμβάλλουν στην υπεύθυνη και βιώσιμη διαχείριση των παγκόσμιων αλυσίδων εφοδιασμού και να ενθαρρύνει το εμπόριο γεωργικών και δασικών προϊόντων που δεν προκαλούν αποψίλωση ή υποβάθμιση των δασών. Η Επιτροπή θα αναπτύξει επίσης μηχανισμούς παροχής κινήτρων για τους μικροκαλλιεργητές προκειμένου να διατηρήσουν και να ενισχύσουν τις υπηρεσίες οικοσυστήματος και να ενστερνιστούν τη βιώσιμη γεωργία και διαχείριση των δασών.
      Για να βελτιωθεί η διαθεσιμότητα και η ποιότητα των πληροφοριών και η πρόσβαση σε πληροφορίες για τα δάση και τις αλυσίδες εφοδιασμού, η Επιτροπή προτείνει τη δημιουργία ενός παρατηρητηρίου της ΕΕ για την αποψίλωση και την υποβάθμιση των δασών, για την παρακολούθηση και τη μέτρηση των αλλαγών στη δασική κάλυψη του πλανήτη και των σχετικών αιτίων/παραγόντων που τις προκαλούν. Αυτός ο πόρος θα παράσχει στους δημόσιους φορείς, τους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις καλύτερη πρόσβαση σε πληροφορίες σχετικά με τις αλυσίδες εφοδιασμού, ενθαρρύνοντάς τους να γίνουν περισσότερο βιώσιμοι. Η Επιτροπή θα διερευνήσει επίσης τη δυνατότητα ενίσχυσης της χρήσης του δορυφορικού συστήματος παρακολούθησης των δασών του Copernicus.
      Η Επιτροπή θα εστιάσει στην ανακατεύθυνση της δημόσιας και ιδιωτικής χρηματοδότησης ώστε να συμβάλει στη δημιουργία κινήτρων για τη βιώσιμη διαχείριση των δασών και τη βιώσιμη διαχείριση των δασικών αξιακών αλυσίδων, καθώς και για τη διατήρηση της υφιστάμενης δασικής κάλυψης και τη βιώσιμη αποκατάσταση πρόσθετης δασικής κάλυψης. Από κοινού με τα κράτη μέλη, η Επιτροπή θα εξετάσει τους μηχανισμούς που έχουν τη δυνατότητα να προωθήσουν την πράσινη χρηματοδότηση για τα δάση και να ασκήσουν περαιτέρω μόχλευση καθώς και να αυξήσουν τη χρηματοδότηση.
      Ιστορικό
      Η ΕΕ έχει δείξει ότι διαδραματίζει ηγετικό ρόλο σε παγκόσμιο επίπεδο στον εν λόγω τομέα. Από το 2003, η ΕΕ εφαρμόζει το σχέδιο δράσης για την επιβολή της δασικής νομοθεσίας, τη διακυβέρνηση και το εμπόριο (FLEGT) για την καταπολέμηση της παράνομης υλοτομίας και του συναφούς εμπορίου. Σε ανακοίνωση του 2008 για την αποψίλωση των δασών η Επιτροπή καθόρισε τα αρχικά στοιχεία ενός πλαισίου πολιτικής της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένου του στόχου της ΕΕ για ανάσχεση της παγκόσμιας απώλειας δασικών εκτάσεων έως το 2030 και για τη μείωση της συνολικής αποψίλωσης των τροπικών δασών κατά 50 % έως το 2020. Παρά τις προσπάθειές της, οι στόχοι της ΕΕ που καθορίστηκαν το 2008 είναι απίθανο να επιτευχθούν. Ως εκ τούτου, είναι απαραίτητο να καταβληθούν μεγαλύτερες προσπάθειες.
      Η σημερινή ανακοίνωση είναι το αποτέλεσμα εκτενών διαβουλεύσεων με τα ενδιαφερόμενα μέρη σχετικά με την αποψίλωση και την υποβάθμιση των δασών και την πιθανή δράση της ΕΕ. Σε αυτές περιλαμβάνονταν δύο διασκέψεις το 2014 και το 2017, μια δημόσια διαβούλευση το 2019 και τρεις μελέτες. Η ανακοίνωση ανταποκρίνεται επίσης στα επανειλημμένα αιτήματα του Συμβουλίου και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, με τα οποία ζητείται πιο συντονισμένη δράση, ιδίως μέσω της εξάλειψης της αποψίλωσης των δασών από τις αλυσίδες βασικών γεωργικών προϊόντων.
      Τα δάση διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στις μεγαλύτερες προκλήσεις βιωσιμότητας της εποχής μας, όπως η μείωση της βιοποικιλότητας, η κλιματική αλλαγή και η αύξηση του πληθυσμού. Οι διεθνείς συμφωνίες και δεσμεύσεις αναγνωρίζουν την ανάγκη φιλόδοξης δράσης για την αναστροφή της τάσης αποψίλωσης.
      Οι εκπομπές από τη χρήση γης και την αλλαγή της χρήσης γης, κυρίως εξαιτίας της αποψίλωσης των δασών, είναι η δεύτερη σημαντικότερη αιτία της κλιματικής αλλαγής (μετά τα ορυκτά καύσιμα), η οποία αντιπροσωπεύει σχεδόν το 12 % όλων των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, περισσότερο από ό,τι ο τομέας των μεταφορών. Τα δάση του πλανήτη αποθηκεύουν μεγάλες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα, που προέρχεται από την ατμόσφαιρα και αποθηκεύεται στη βιομάζα και το έδαφος. Η ανάσχεση της αποψίλωσης και της υποβάθμισης των δασών είναι, επομένως, ζωτικής σημασίας για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. Η βιώσιμη αποκατάσταση των υποβαθμισμένων δασών και η δημιουργία νέων δασών μπορεί να αποτελέσει ένα αποτελεσματικό συμπληρωματικό μέτρο στις προσπάθειες για την ανάσχεση της αποψίλωσης των δασών. Εάν προγραμματιστούν ορθά και υλοποιηθούν με πλήρη σεβασμό των αρχών της βιωσιμότητας, τέτοιες αναδασωμένες περιοχές μπορούν να αποφέρουν πολλαπλά οφέλη.
      Για περισσότερες πληροφορίες
      Ε&Α
      Ενημερωτικό δελτίο
      Ανακοίνωση για την εντατικοποίηση της δράσης της ΕΕ για την προστασία και την αποκατάσταση των δασών του πλανήτη
      Έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής σχετικά με τις δραστηριότητες διαβούλευσης
    20. Περιβάλλον

      Engineer

      “Καθαρά” από υπολείμματα φυτοπροστατευτικών ουσιών ή έστω εντός των ορίων που έχουν καθοριστεί από τη νομοθεσία εξακολουθούν να είναι τα τρόφιμα που καταναλώνουμε σύμφωνα με την τελευταία ετήσια έκθεση της ΕFSA για το έτος 2017.
      Ωστόσο, μεταξύ των χωρών που πραγματοποιήθηκαν δειγματοληπτικοί έλεγχοι τα υψηλότερα ποσοστά υπέρβασης των Ανώτατων Ορίων Καταλοίπων αναφέρθηκαν για προϊόντα από την Κύπρο, την Ελλάδα και τη Γαλλία (περισσότερο από 4% των δειγμάτων)
      Δείγματα ελέγχου ελήφθησαν από τα παρακάτω προϊόντα διατροφής: πορτοκάλια, αχλάδια, ακτινίδια, κουνουπίδια, κρεμμύδια, καρότα, πατάτες, φασόλια (αποξηραμένα), σπόροι σίκαλης, κόκκοι αποφλοιωμένου ρυζιού, λίπος πουλερικών και πρόβειο λίπος.
      Τα αποτελέσματα για το 95,9% των δειγμάτων που αναλύθηκαν (84.627) βρίσκονται εντός των νόμιμων ορίων. Από αυτά, το 54,1% περιείχαν υπολείμματα φυτοπροστατευτικών ουσιών κάτω από το όριο ποσοστικοποίησης και το 41,8% περιείχαν ποσότητες φυτοπροστατευτικών ουσιών κάτω από Ανώτατα Όρια Καταλοίπων (MRLs).
      Το ποσοστό υπέρβασης των Ανώτατων Ορίων Καταλοίπων ήταν αυξημένο σε σχέση με το 2016 (4,1% έναντι 3,8%).
      Εγχώρια δειγματοληψία για Ελλάδα και Ισπανία
      Οι χώρες με τα υψηλότερα ποσοστά δειγματοληψίας εισαγόμενων προϊόντων από τρίτες χώρες ήταν η Βουλγαρία (95,4%), οι Κάτω Χώρες (63,7%), η Λιθουανία (49,1%) και η Σουηδία (46,8%).
      Η Ελλάδα και η Ισπανία επικεντρώθηκαν κυρίως στην εγχώρια δειγματοληψία (πάνω από το 80% των δειγμάτων που αναλύθηκαν).
      Το ποσοστό υπέρβασης των Ανώτατων Ορίων Καταλοίπων (MRLs) στα δείγματα από Τρίτες Χώρες ήταν υψηλότερο (7,6%) σε σύγκριση με αυτό στα δείγματα τροφίμων από χώρες της ΕΕ (2,6%).
      Για τα τρόφιμα από χώρες του Ε.Ο.Χ. (Νορβηγία, Ισλανδία) υπέρβαση των ορίων διαπιστώθηκε στο 2,4% των δειγμάτων.
      Όσον αφορά τη χώρα μας ελήφθησαν 2.623 δείγματα και όπως αναφέρθηκε παραπάνω αφορούσαν κυρίως εγχώρια δειγματοληψία (85,9%). Πάνω από τα επιτρεπτά Ανώτατα Όρια Καταλοίπων ανήλθε το 5,9% των δειγμάτων.
      Βιολογικά προϊόντα και σύγκριση με συμβατικά
      Αναφορικά με τα δείγματα από βιολογικά τρόφιμα, το 86,3% αυτών δεν περιείχαν υπολείμματα φυτοπροστατευτικών ουσιών άνω του ορίου ποσοστικοποίησης, ενώ το 12,2% περιείχε κατάλοιπα εντός των νόμιμων ορίων.
      Υπέρβαση των Ανώτατων Ορίων Καταλοίπων διαπιστώθηκε στο 1,5% των οργανικών δειγμάτων που αναλύθηκαν.
      Σε σύγκριση με τα συμβατικά παραγόμενα τρόφιμα (μη βιολογικά), η υπέρβαση των MRL ήταν σημαντικά χαμηλότερα στα βιολογικά τρόφιμα. Το 2017, το ποσοστό υπέρβασης των Ανώτατων Ορίων ήταν 1,5% για τα βιολογικά τρόφιμα, ενώ 4,3% για τα συμβατικά τρόφιμα. Διαπιστώθηκαν σημαντικές διαφορές, ιδίως για τα φρούτα, τους ξηρούς καρπούς, τα λαχανικά και τα δημητριακά.
      Σύγκριση βιολογικών και συμβατικών τροφίμων
      Προϊόντα ζωικής προέλευσης
      Στα περισσότερα δείγματα από προϊόντα ζωικής προέλευσης που αναλύθηκαν (87.5%) δεν προσδιορίστηκε η ύπαρξη υπολειμμάτων φυτοπροστατευτικών ουσιών άνω του ορίου ποσοτικοποίησης, ενώ το 12.5% αυτών βρέθηκαν να περιέχουν ένα ή περισσότερα παρασιτοκτόνα σε ποσοτικά προσδιορισμένες συγκεντρώσεις.
      Υπέρβαση των Ανώτατων Ορίων Καταλοίπων εντοπίστηκε στο 1,1% των δειγμάτων.
      Περισσότερα από ένα φυτοφάρμακα
      Υπολείμματα πολλαπλών φυτοπροστατευτικών ουσιών αναφέρθηκαν στο 27,5% των δειγμάτων.
      Η συχνότητα πολλαπλών υπολειμμάτων στα μη επεξεργασμένα προϊόντα (29%) ήταν υψηλότερη από ό, τι στα μεταποιημένα προϊόντα (12,0%).
      Δείτε αναλυτικά τα αποτελέσματα ανά χώρα και ανά προϊόν εδώ.
      Δείτε ολόκληρη την έκθεση εδώ.
    21. Περιβάλλον

      Engineer

      Το EffiSpray είναι ένα εργαλείο το οποίο υπολογίζει, ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες (θερμοκρασία, υγρασία κτλ), την ιδανική ημέρα και ώρα για τον ψεκασμό, για τις επόμενες πέντε ημέρες. Με την βοήθεια του EffiSpray, μειώνεται το ρίσκο αποτυχίας του ψεκασμού, συμβάλλοντας σημαντικά στη μείωση των αριθμών ψεκασμών ανά καλλιεργητική περίοδο.
      Με την χρήση του διαδραστικού χάρτη του EffiSpray, μπορείτε να βρείτε εύκολα τη περιοχή που σας ενδιαφέρει, και κάνοντας κλικ στη περιοχή αυτή να δείτε το ημερολόγιο με τις ημερομηνίες που οι καιρικές συνθήκες είναι ιδανικές για ψεκασμό.
      Δείτε αναλυτικά εδώ: https://www.effispray.gr/
×
×
  • Create New...

Σημαντικό

Χρησιμοποιούμε cookies για να βελτιώνουμε το περιεχόμενο του website μας. Μπορείτε να τροποποιήσετε τις ρυθμίσεις των cookie, ή να δώσετε τη συγκατάθεσή σας για την χρήση τους.