Μετάβαση στο περιεχόμενο
  • Buildinghow
    HoloBIM Structural

  • Περιβάλλον

    Περιβάλλον

    1509 ειδήσεις in this category

    1. Περιβάλλον

      Engineer

      Με ετήσιες μειώσεις 2% του ελληνικού ΑΕΠ ως το 2050 και ποσοστιαία υποχώρηση κατά 3%-6% για την περίοδο έως και το 2100, «απειλεί» η κλιματική αλλαγή τη χώρα μας, ενώ σωρευτικά «η επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης στην Ελλάδα, μπορεί να οδηγήσει σε απώλειες ύψους 701 δισ. ευρώ μέχρι το 2100», επισήμανε μιλώντας στο ΑΜΠΕ ο καθηγητής Οικονομικών του Περιβάλλοντος Ευτύχιος Σαρτζετάκης, διευθυντής του Εργαστηρίου Οικονομικών και Διαχείρισης της Βιώσιμης Ανάπτυξης στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας.
      Λέγοντας ότι εν έτει 2019 ελάχιστα έχουν γίνει από αυτά που απαιτούνται προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην χώρα μας, και παρά το γεγονός ότι από το 2011 έχει εκδοθεί η μελέτη με τίτλο «Οι περιβαλλοντικές, Οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην Ελλάδα», ο κ. Σαρτζετάκης υπογράμμισε την ανάγκη εκπόνησης μελετών στρατηγικής προσαρμογής για την κλιματική αλλαγή σε επίπεδο περιφερειών.
      «Επιβάλλεται να επιδιώξουμε επενδύσεις προσαρμογής εν μέσω της κλιματικής αλλαγής», υπογράμμισε χαρακτηριστικά και πρόσθεσε: «Ο μικρός στρατηγικός σχεδιασμός που έγινε από εμάς τους επιστήμονες εθελοντικά, δεν αρκεί σε καμία περίπτωση».
      Η προαναφερόμενη μελέτη έγινε υπό την αιγίδα της Τραπέζης της Ελλάδος, η οποία συνέστησε τη διεπιστημονική Επιτροπή για τη Μελέτη των Επιπτώσεων της Κλιματικής Αλλαγής (ΕΜΕΚΑ).
      Στην ΕΜΕΚΑ, όπως εξήγησε ο κ. Σαρτζετάκης, οικονομολόγοι του περιβάλλοντος και της ενέργειας, σε συνεργασία με κλιματολόγους, φυσικούς, βιολόγους, μηχανικούς και κοινωνικούς επιστήμονες, εκπονούν μελέτες που αξιολογούν τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην ελληνική οικονομία, αναλύουν τις οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές συνέπειες της κλιματικής αλλαγής στην Ελλάδα, και προτείνουν τρόπους προσαρμογής της ελληνικής οικονομίας προς βιώσιμα μοντέλα ανάπτυξης.
      Κατά τον κ. Σαρτζερτάκη, στην Ελλάδα πρέπει άμεσα να «επιδιώξουμε επενδύσεις προσαρμογής για την κλιματική αλλαγή». Επισημαίνοντας δε ότι η οικονομική ανάπτυξη θα πρέπει να προσαρμοστεί στις ανάγκες μετριασμού και προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, ο ίδιος τόνισε ότι «όπως κάθε μεγάλη αλλαγή εμπεριέχει κινδύνους, προσφέρει όμως και ευκαιρίες».
      Στο πλαίσιο αυτό, ο ίδιος επισήμανε ότι όσον αφορά τον μετριασμό, «ήδη γίνονται κάποια, όχι αρκετά, βήματα για την μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλού άνθρακα. Τα βήματα αυτά είναι μονομερείς δράσεις σε εθνικό ή ακόμη και περιφερειακό επίπεδο. Απαιτούνται άμεσα ταχύτατες μειώσεις των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου», τόνισε.
      Όσον αφορά την προσαρμογή, κατά τον κ. Σαρτζετάκη, οι επενδύσεις σε αντιπλημμυρικά έργα, αλλαγή στις καλλιέργειες, μεταβολές σε κλάδους όπως ο τουρισμός, «προσφέρουν και οικονομικές ευκαιρίες, τα οφέλη των οποίων θα πρέπει με κατάλληλο σχεδιασμό να διευρυνθούν και να διαχυθούν στην κοινωνία».
      Στο πλαίσιο αυτό επισήμανε ότι θα πρέπει να ληφθούν μέτρα «ώστε οι επενδύσεις στον μετριασμό και την προσαρμογή να λειτουργήσουν προς όφελος της ανάπτυξης (όχι της μεγέθυνσης μόνον), δημιουργώντας ευκαιρίες και οφέλη για το σύνολο της κοινωνίας και ιδιαίτερα των πλέον ευπαθών ομάδων».
      Για να επιτευχθούν τα προαναφερόμενα και να μειωθούν οι μειώσεις εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα (CO2) με την απαιτούμενη ταχύτητα, σύμφωνα με τον κ. Σαρτζετάκη «θα πρέπει να αυξηθεί το κόστος των δραστηριοτήτων που εκπέμπουν CO2».
      Εξήγησε ότι ένα από τα βασικά θέματα των οικονομικών της κλιματικής αλλαγής «αφορά στον προσδιορισμό του πλήρους κόστους ενός τόνου άνθρακα (προφανώς μεγαλύτερο από το ιδιωτικό κόστος, όπως προσδιορίζεται από την ελεύθερη αγορά)».
      Κατά τον ίδιο, το πρόβλημα είναι πόσο είναι το επιπλέον αυτό κόστος, το οποίο θα μπορούσε να επιβληθεί μέσω πολιτικών, ώστε να «διορθώσει» τις αγορές. Το κόστος αυτό ονομάζεται κοινωνικό κόστος άνθρακα (social cost of carbon SCC) και για τον προσδιορισμό τους όπως εξήγησε, χρησιμοποιούνται εξαιρετικά περίπλοκα υποδείγματα (Integrated Assessment Models) που ενσωματώνουν κλιματικές και οικονομικές παραμέτρους.
      Μια πραγματική εκτίμηση του κόστους του άνθρακα μας προσφέρει η τιμή των αδειών εκπομπής CO2 που διαμορφώνεται στο πλαίσιο του Συστήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (ΣΕΔΕ –ΕΕ, EU-ETS).
      «Η τιμή των αδειών παρέμεινε γύρω στα 7 ευρώ/τόνο μέχρι το τέλος της δεύτερης φάσης, ενώ μετά το τέλος του 2017 αυξήθηκε απότομα, φτάνοντας τα 20 ευρώ/τόνο προς τα τέλη του 2018» σημείωσε ο ίδιος, προσθέτοντας ότι «η ταχεία αυτή αύξηση οφείλεται εν μέρει στην αύξηση της οικονομικής δραστηριότητας, αλλά κυρίως στις προσαρμογές που γίνονται εν αναμονή της μείωσης του αριθμού των αδειών, που θα προκληθεί από το Market Stability Reserve κατά την περίοδο 2019-2023».
      Στο πλαίσιο αυτό, ο ίδιος επισήμανε ότι η «πλειοψηφία των αναλυτών εκτιμά ότι η αύξηση των τιμών θα συνεχιστεί, με σημαντικές επιπτώσεις στην τιμή της ενέργειας σε όλες τις χώρες της ΕΕ, αλλά κυρίως σε χώρες όπως η Ελλάδα, όπου η παραγωγή ηλεκτρικής και θερμικής ενέργειας, που αντιπροσωπεύει σχεδόν το 60% των εκπομπών CO2 της χώρας, έχει πολύ υψηλή ένταση εκπομπών (σχεδόν τριπλάσια από τη μέση της ΕΕ των 28 κρατών-μελών). Η τιμή των αδειών προβλέπεται να φτάσει τα 40-60 ευρώ /τόνο μέχρι το 2023, ενώ υπάρχουν προβλέψεις για έως και 100 ευρώ/ τόνο».
      Υπογραμμίζεται ότι ο κ. Σαρτζετάκης θα είναι ομιλητής στο 2ο αγροτικό συνέδριο που διοργανώνει αύριο στη Θεσσαλονίκη ο Σύνδεσμος Αγροτικών Συνεταιριστικών Οργανώσεων και Επιχειρήσεων Ελλάδας (ΣΑΣΟΕΕ) και στην τοποθέτησή του θα αναφερθεί και στην έκθεση της διακυβερνητικής επιτροπής για την αλλαγή κλίματος, που δημοσιεύτηκε τον Οκτώβριο.
      Μεταξύ άλλων, στη διάρκεια της τοποθέτησής του, ο ίδιος θα θέσει επί τάπητος τους «τεράστιους κινδύνους» που ενέχει η κλιματική αλλαγή για το χρηματοπιστωτικό σύστημα και οι οποίοι έχουν αναγνωριστεί τα τελευταία χρόνια.
    2. Περιβάλλον

      Engineer

      Τον Απρίλιο του 2015, το Δικαστήριο της ΕΕ αποφάνθηκε ότι η Ελλάδα παραβιάζει το δίκαιο της ΕΕ επειδή δεν προστατεύει τα ύδατά της από τη νιτρορύπανση γεωργικής προέλευσης (C-149/14 ). Τέσσερα χρόνια αργότερα, το πρόβλημα δεν έχει ακόμη επιλυθεί πλήρως.
      Ως εκ τούτου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καλεί το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης να επιβάλει οικονομικές κυρώσεις με τη μορφή κατ' αποκοπή ποσού ύψους 2.639,25 ευρώ ημερησίως με κατώτατο κατ' αποκοπή ποσό ύψους 1.310 000 ευρώ και ημερήσια χρηματική ποινή ύψους 23.753,25 ευρώ από την ημέρα της πρώτης απόφασης μέχρι την πλήρη συμμόρφωση ή μέχρι την έκδοση δεύτερης δικαστικής απόφασης.
      Σύμφωνα με τη νομοθεσία της ΕΕ για την προστασία των υδάτων από τη νιτρορύπανση γεωργικής προέλευσης (οδηγία για τη νιτρορύπανση, οδηγία 91/676/ΕΟΚ του Συμβουλίου), τα κράτη μέλη παρακολουθούν τα ύδατά τους και εντοπίζουν τα υδατικά συστήματα που πλήττονται ή ενδέχεται να πληγούν από τη νιτρορύπανση γεωργικής προέλευσης. Χαρακτηρίζουν επίσης τις χερσαίες περιοχές των οποίων τα ύδατα απορρέουν προς τέτοια υδατικά συστήματα ως ευπρόσβλητες από νιτρορρύπανση ζώνες και καταρτίζουν κατάλληλα προγράμματα δράσης για την πρόληψη και τη μείωση της ρύπανσης.
      Το 2011 η Ελλάδα δεν είχε καθορίσει περιοχές ως ευπρόσβλητες από νιτρορρύπανση ζώνες και δεν είχε καταρτίσει προγράμματα δράσης για τις περιοχές αυτές. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή, με την αποστολή προειδοποιητικής επιστολής στις ελληνικές αρχές, κίνησε διαδικασία επί παραβάσει τον Οκτώβριο του 2011. Μετά την έκδοση της απόφασης του Δικαστηρίου κατά της Ελλάδας τον Απρίλιο του 2015, η Ελλάδα έχει καθορίσει 12 νέες ευπρόσβλητες στη νιτρορρύπανση ζώνες· ωστόσο, οι ελληνικές αρχές δεν έχουν καταρτίσει προγράμματα δράσης για τις νέες αυτές ζώνες.
      Συνεπώς, η Επιτροπή κίνησε περαιτέρω διαδικασία με την αποστολή προειδοποιητικής επιστολής δυνάμει του άρθρου 260 της ΣΛΕΕ τον Οκτώβριο του 2017. Η Ελλάδα όχι μόνο δεν έχει καταρτίσει τα εν λόγω προγράμματα δράσης, αλλά ούτε έχει υποβάλει κανένα χρονοδιάγραμμα συμμόρφωσης ούτε έχει θέσει ημερομηνία-στόχο. Η Ελλάδα, επειδή δεν έχει καταρτίσει τα εν λόγω προγράμματα δράσης, δεν έχει ακόμη συμμορφωθεί με την απόφαση του Δικαστηρίου της 24ης Απριλίου 2015 (στην υπόθεση C-149/14, Επιτροπή κατά Ελλάδας).
      Ως εκ τούτου, η διαδικασία για την κατάρτιση των προγραμμάτων δράσης παραμένει σε αρχικό στάδιο. Συνεπώς, η Επιτροπή αποφάσισε να παραπέμψει εκ νέου την υπόθεση στο Δικαστήριο και να ζητήσει από το Δικαστήριο την επιβολή οικονομικών κυρώσεων.
    3. Περιβάλλον

      Engineer

      Οι 22 από τις 30 πιο μολυσμένες πόλεις παγκοσμίως βρίσκονται επίσης στην Ινδία.
      Η Ινδία διαθέτει επτά από τις δέκα πόλεις του κόσμου με τη χειρότερη ατμοσφαιρική ρύπανση, σύμφωνα με νέα έκθεση, με τις κινεζικές πόλεις αντιθέτως να παρουσιάζουν αξιοσημείωτη βελτίωση.
      Το Γκούρουγκραμ, ένα προάστιο της ινδικής πρωτεύουσας Νέο Δελχί, είναι η πιο μολυσμένη πόλη του κόσμου, σύμφωνα με την Greenpeace και την εταιρεία λογισμικού AirVisual, με μέσο δείκτη ποιότητας του αέρα 135,8 το 2018, σχεδόν τριπλάσιο από το προτεινόμενο όριο.
      Ο δείκτης αυτός βασίζεται στα επίπεδα των ιδιαίτερα μικρών σωματιδίων με διάμετρο μικρότερη των 2,5 μικρομέτρων, ονόματι ΡΜ2.5, και κατά τη διάρκεια δύο μηνών του περασμένου έτους, το προάστιο σημείωσε επίδοση πάνω από 200. 
      Σύμφωνα με την έκθεση, η ατμοσφαιρική ρύπανση θα προκαλέσει περίπου επτά εκατομμύρια πρόωρους θανάτους παγκοσμίως το επόμενο έτος και θα έχει σημαντικό οικονομικό αντίκτυπο.
      «Η ατμοσφαιρική ρύπανση κλέβει τα μέσα διαβίωσής μας και το μέλλον μας», δήλωσε ο Γιεμπ Σάνο, εκτελεστικός διευθυντής της Greenpeace Νοτιοανατολικής Ασίας. «Εκτός από τις ανθρώπινες ζωές που χάνονται, υπάρχει ένα εκτιμώμενο παγκόσμιο κόστος 225 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε χαμένη εργασία και τρισεκατομμύρια σε ιατρικό κόστος. Αυτό έχει τεράστιες επιπτώσεις στην υγεία μας και στα πορτοφόλια μας», πρόσθεσε.
      Το πρόβλημα είναι ιδιαίτερα έντονο στη Νότια Ασία. Δεκαοκτώ από τις είκοσι πιο μολυσμένες πόλεις στον κόσμο βρίσκονται στην Ινδία, το Πακιστάν ή το Μπαγκλαντές, συμπεριλαμβανομένων των μεγάλων πληθυσμιακών κέντρων της Λαχώρης, του Δελχί, και της Ντάκα, τα οποία πέρυσι βρέθηκαν στην δέκατη, ενδέκατη και δέκατη έβδομη θέση, αντίστοιχα.
      «Αυτό που είναι ξεκάθαρο είναι ότι ο κοινός ένοχος σε ολόκληρο τον πλανήτη είναι η καύση ορυκτών καυσίμων, που επιδεινώθηκε από την αποψίλωση των δασών μας», δήλωσε ο Σάνο.
      Ενώ οι χώρες της Νότιας Ασίας, μαζί με την Κίνα, είναι αυτές που πλήττονται χειρότερα, η ατμοσφαιρική ρύπανση είναι ένα παγκόσμιο ζήτημα.
      Κάθε πόλη που περιλαμβάνεται στην έκθεση από τη Μέση Ανατολή και την Αφρική υπερέβη τις κατευθυντήριες γραμμές του Παγκοσμίου Οργανισμού Υγείας για τα PM2.5, όπως και το 99% των πόλεων στη Νότια Ασία, το 95% στη Νοτιοανατολική Ασία και το 89% στην Ανατολική Ασία.
      Ένα φωτεινό σημείο της έκθεσης ήταν η Κίνα, που ήταν μέχρι πρόσφατα ο παγκόσμιος ηγέτης αστικής ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Η έκθεση διαπίστωσε ότι οι μέσες συγκεντρώσεις ρύπων μειώθηκαν στις κινεζικές πόλεις κατά 12% από το 2017 έως το 2018, ενώ η πρωτεύουσα Πεκίνο έχει πέσει από τις 100 πιο μολυσμένες πόλεις μετά από συντονισμένες προσπάθειες για τον έλεγχο της ατμοσφαιρικής ρύπανσης.
      Αν και η Κίνα σημείωσε βελτίωση, ωστόσο, πολλές γειτονικές χώρες υπέστησαν σημαντικές αυξήσεις της ρύπανσης, συμπεριλαμβανομένης της Ινδονησίας, της Νότιας Κορέας, του Βιετνάμ και της Ταϊλάνδης.
    4. Περιβάλλον

      Engineer

      Ένα μεγάλο «μπέρδεμα» έχει προκληθεί σε αιγαιοπελαγίτικα νησιά εξαιτίας των δασικών χαρτών. Πάτμος και Σύμη χαρακτηρίστηκαν δασικές σε ποσοστό μεγαλύτερο του 80%(!), ενώ σε ακόμα τέσσερα νησιά των Κυκλάδων οι δασικές εκτάσεις φαίνεται να ξεπερνούν το 50% της έκτασής τους, προκαλώντας αναστάτωση στους κατοίκους τους και συνακόλουθα μπαράζ ενστάσεων. Όπως προκύπτει, όλα ξεκινούν από την απόφαση να θεωρούνται δασικές οι εκτάσεις με φρύγανα (και επιπλέον στα Δωδεκάνησα κατά τεκμήριο δημόσιες), επιλογή που «επιβλήθηκε» από αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας. Έτσι το υπουργείο Περιβάλλοντος καλείται να διαχειριστεί έναν δυσεπίλυτο γρίφο και μάλιστα εν μέσω προεκλογικής περιόδου.
      Οι πρώτοι δασικοί χάρτες στις Κυκλάδες και στα Δωδεκάνησα εκπονήθηκαν στις αρχές της δεκαετίας του 2000, στο πλαίσιο των πρώτων προγραμμάτων του Κτηματολογίου. Αφορούσαν τη μισή Σαντορίνη, τη μισή Μύκονο, τη Σύρο, τη Μήλο, την Κίμωλο, την Πάτμο και τη Σύμη, όμως ουδέποτε αναρτήθηκαν. Σε αυτό συνετέλεσε σε μεγάλο βαθμό ο λεγόμενος «δασοκτόνος» νόμος Δρυ (3208/2003), που άλλαξε τον ορισμό του δάσους (οδηγώντας στο «πάγωμα» όλων των δασικών χαρτών) και λίγα χρόνια αργότερα κρίθηκε αντισυνταγματικός. «Η υπόθεση των δασικών χαρτών ξεκίνησε εκ νέου το 2013 με την επικαιροποίηση του δασικού χάρτη για τη μισή Σαντορίνη. Ο χάρτης αναρτήθηκε και κυρώθηκε με τις τότε προδιαγραφές οι οποίες είναι διαφορετικές από τις σημερινές – για παράδειγμα, δεν περιλαμβάνονταν οι χορτολιβαδικές εκτάσεις», εξηγεί στην εφημερίδα «Καθημερινή» η Αρτεμις Αλεξιάδου, γενική διευθύντρια Δασών και Αγροτικών Υποθέσεων στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αιγαίου. «Ακολούθως, με το νέο θεσμικό πλαίσιο επικαιροποιήσαμε το 2017 όλους τους χάρτες και εκπονήσαμε το υπόλοιπο Μυκόνου και Σαντορίνης, καθώς και τους χάρτες Σικίνου, Φολεγάνδρου και Ανάφης και τους αναρτήσαμε».
      Τα παρατράγουδα
      Οταν οι χάρτες αναρτήθηκαν, ξεκίνησαν... τα παρατράγουδα. Στη Σύμη, αμιγώς δασικές εκτάσεις χαρακτηρίστηκαν 56.000 στρέμματα, ενώ ακόμα 1.000 στρέμματα ήταν δασωμένοι αγροί, εκχερσωμένες εκτάσεις και αναδασωτέα. Ετσι, σε ποσοστό 89,5% ο δασικός χάρτης ήταν «πράσινος». Αντίστοιχα στην Πάτμο, 30.200 στρέμματα από τα 39.800 στρέμματα του δασικού χάρτη, ενώ ακόμα 3.000 στρέμματα ήταν δασωμένοι αγροί, εκχερσωμένες εκτάσεις και αναδασωτέα. Οπερ συνεπάγεται ότι έχει δασική μορφή το 83,2% του χάρτη.
      Ομως και στις Κυκλάδες σε τέσσερα νησιά οι δασικές εκτάσεις ξεπέρασαν το 50%. Ετσι στη Σίφνο χαρακτηρίστηκε δασικό το 56,4%, στην Κίμωλο το 55,8%, στη Μήλο το 55% και στη Σίκινο το 52,8% (συνυπολογίζοντας όλες δάση, εκχερσωμένες εκτάσεις, δασωμένους αγρούς και αναδασωτέα). Με δεδομένο ότι αν μια έκταση χαρακτηριστεί δασική υπάρχουν σοβαροί περιορισμοί στη χρήση της (λ.χ. απαγορεύεται η δόμηση) ένας σημαντικός αριθμός αντιρρήσεων κατατέθηκε στην Πάτμο, στην Κίμωλο και στη Μήλο.

      Οπως είναι επόμενο, η Αυτοδιοίκηση στις περιοχές αυτές πιστεύει ότι έχει επέλθει καταστροφή. «Ο δασικός χάρτης είναι αιτία να μην έρθει ποτέ η ανάπτυξη», λέει ο δήμαρχος Σύμης, Λευτέρης Παπαλοδούκας. «Βγήκε σχεδόν όλο το νησί δασικό και λένε στον κόσμο να βάλει ξανά το χέρι στην τσέπη και να πληρώνει δικηγόρους. Πρέπει να αποσύρουν τους χάρτες και να ενισχύσουν και τη Διεύθυνση Δασών στη Ρόδο με προσωπικό γιατί είναι ελάχιστοι και δεν προχωρά τίποτα». «Ολοι θέλουμε τους δασικούς χάρτες, αλλά για να λύσουν, όχι να δημιουργήσουν προβλήματα», λέει ο δήμαρχος Μήλου, Γεράσιμος Δαμουλάκης. «Το νησί μας έχει αλματώδη τουριστική ανάπτυξη και τώρα οι επενδυτές φοβούνται να πλησιάσουν. Εχουν “παγώσει” όλες οι αγοραπωλησίες. Επιπλέον, οι πολίτες καλούνται να αποδείξουν στα δικαστήρια ότι τους ανήκουν οι περιουσίες που εκμεταλλεύονται 40 και 50 χρόνια, για τις οποίες πληρώνουν φόρους. Με ποιο δικαίωμα έρχονται να μας πούνε ότι τα φρύγανα είναι δάση, ισχυριζόμενοι ότι αγαπούν τον τόπο μας περισσότερο από εμάς;
      Ο δασικός χάρτης πρέπει να απεικονίζει την πραγματικότητα».
      Γιατί οι εκτάσεις με πυκνά φρύγανα θεωρούνται δάση
      Λύση στο πρόβλημα των νησιών με έμμεσο τρόπο φαίνεται ότι επιδιώκει το υπουργείο Περιβάλλοντος. Αιτία, η ανελαστικότητα που προκαλούν αποφάσεις του ΣτΕ για το θέμα. Στην «Ελληνικό Κτηματολόγιο» την υπόθεση έχει παρακολουθήσει η αντιπρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου Νατάσα Βαρουχάκη, που υπηρέτησε για 7 χρόνια ως δασολόγος στη Διεύθυνση Δασών Κυκλάδων. «Το ζήτημα ξεκίνησε μετά τον ν.4280/14 και το διάταγμα 32/2016. Ο νόμος όρισε ότι τα δημόσια χορτολίβαδα πρέπει να προστατεύονται όπως οι δασικές εκτάσεις, ενώ το διάταγμα ότι οι πυκνές φρυγανικές εκτάσεις πρέπει να λογίζονται ως δασικές. Ετσι, ενώ μέχρι το 2013 οι φρυγανικές εκτάσεις λογίζονταν ως χορτολιβαδικές, το Π.Δ. του 2016 όρισε ότι χορτολιβαδικά οικοσυστήματα είναι μόνο τα “μη ξυλώδη” φρύγανα. Kατόπιν αυτού, η Αποκεντρωμένη Διοίκηση ζήτησε όλες οι εκτάσεις με ξυλώδη βλάστηση (άρα και τα φρύγανα) να χαρακτηριστούν δάση. Το μεγάλο κοινωνικό ζήτημα είναι κατά τη γνώμη μου ότι οι διατάξεις αυτές εφαρμόζονται και στους εγκαταλελειμμένους αγρούς, με αποτέλεσμα αφενός μεν σε έναν αγρό που δεν καλλιεργείται, η ύπαρξη έστω λίγων φρυγάνων να τον καθιστά “δασωμένο” και αφετέρου δε να τίθεται σε αμφισβήτηση η ιδιοκτησία των πολιτών, καθώς οι υπηρεσίες οφείλουν με βάση τον νόμο και τις εγκυκλίους να θεωρούν και τις εκτάσεις αυτές κατά τεκμήριο δημόσιες, ακόμα και στις Κυκλάδες, που δεν ισχύει το τεκμήριο υπέρ του Δημοσίου».
      Το παράδοξο είναι ότι οι δύο αρμόδιες διευθύνσεις δασών λειτούργησαν διαφορετικά. «Στα Δωδεκάνησα τηρήθηκε πιο αυστηρά το γράμμα του νόμου και όλες οι φρυγανικές εκτάσεις καταγράφηκαν ως δασικές. Στις Κυκλάδες αντίθετα τις ανήρτησαν ως χορτολιβαδικές, όπως παλιά».
      Η Πολιτεία δείχνει σε αυτή τη φάση να αντιμετωπίζει το ζήτημα με έμμεσο τρόπο. «Η εικόνα που έχουμε μέχρι στιγμής είναι ότι οι Επιτροπές Αντιρρήσεων χαρακτηρίζουν χορτολιβαδικά τα δασωμένα χωράφια και έτσι δεν υπάγονται στη δασική νομοθεσία», λέει ο Δημήτρης Ντινόκας, δασολόγος και σύμβουλος της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού. «Οι ντόπιοι έχουν δίκιο να φωνάζουν για τους δασωμένους αγρούς. Η Πολιτεία πρέπει να δείξει ιδιαίτερη προσοχή: ούτε να δεχθεί ανύπαρκτα χρυσόβουλα και τίτλους, αλλά και να μην εξαντλήσει την αυστηρότητά της στην παραμεθόριο».
      Προ ημερών, το Τεχνικό Επιμελητήριο παρενέβη στην υπόθεση, εστιάζοντας στο ιδιοκτησιακό ζήτημα. «Με τη διάταξη περί δημοσίων χορτολιβαδικών εκτάσεων, τα δασαρχεία άρχισαν να αμφισβητούν πατρογονικές ιδιοκτησίες ιδιωτών, που πρέπει πλέον να στραφούν στα δικαστήρια», λέει ο επικεφαλής του ΤΕΕ Δωδεκανήσου, Αντώνης Γιαννικούρης. «Δεν νομίζω ότι έχει συμβεί κάτι πιο παράλογο τα τελευταία χρόνια».
      «Νομίζω ότι υπάρχει μεγάλη σύγχυση και πολιτική εκμετάλλευση στο θέμα. Κατά τη γνώμη μου πρέπει να αποσαφηνιστεί ποια είδη βλάστησης θέλουμε να χαρακτηρίζουν τα χορτολιβαδικά κι αν πρέπει τα φρύγανα να περιλαμβάνονται σε αυτά», λέει ο Νίκος Χλύκας, πρόεδρος του Πανελλήνιου Συνδέσμου Μελετητών - Γεωτεχνικών. «Και να κλείσει οριστικά η υπόθεση της διεκδίκησης από το Δημόσιο εκτάσεων στις Κυκλάδες».
      «Κατά τη γνώμη μου, οι φρυγανικές εκτάσεις πρέπει να αποτελέσουν μια νέα, ξεχωριστή κατηγορία, με ειδικούς όρους προστασίας και να μην ταυτίζονται με τα δάση. Επίσης, να εξαιρεθούν οι εγκαταλελειμμένοι αγροί με φρυγανική βλάστηση από τις διατάξεις περί δασωμένων αγρών», λέει η κ. Βαρουχάκη. «Το να οριστούν ως δασικοί οι δασωμένοι με φρύγανα αγροί ήταν κατά τη γνώμη μου υπερβολική κίνηση», λέει η κ. Αλεξιάδου στην εφημερίδα. «Βάζει τον πολίτη σε δυσμενή θέση», προσθέτει.
      Το καλοκαίρι ακολουθεί η ανάρτηση των δασικών χαρτών Κέας, Κύθνου, Τήνου και Σερίφου.
    5. Περιβάλλον

      Engineer

      Μόλις το 18% από τα μπάζα των κατεδαφίσεων, εκσκαφών και κατασκευών ανακυκλώνεται, επαναχρησιμοποιείται και ουσιαστικά επιστρέφει στην οικονομία, ενώ ο στόχος είναι να φτάσει στο 70% το 2020 σε όλη την επικράτεια, σύμφωνα τόσο με την ελληνική νομοθεσία όσο και με ευρωπαϊκή οδηγία. 
      Η υπουργική απόφαση της Τίνας Μπιρμπίλη το 2010 που όρισε για πρώτη φορά στη χώρα το πλαίσιο για την ανακύκλωσή των οικοδομικών υλικών έμεινε εν πολλοίς στα χαρτιά καθώς δεν πέρασε ουσιαστικά στην εφαρμογή πέρα από την αδειοδότηση κάποιων εταιριών και ελάχιστων χώρων. 
      «Εδώ και δύο χρόνια έχει τεθεί σε ισχύ το μητρώο αποβλήτων το οποίο υποχρεώνει σε όσα έργα απαιτείται περιβαλλοντική άδεια να δηλώσουν τους χώρους εναπόθεσης και ανακύκλωσης των μπαζών. Δύσκολα όμως μπορούν να γίνουν διασταυρώσεις λόγω και του μειωμένου προσωπικού των περισσότερων υπηρεσιών δόμησης» δήλωσε στο ethnos.gr η ηλεκτρολόγος μηχανικός ’Αννα Μίχου και σύμβουλος της εταιρείας ΑΝΑΚΕΜ Α.Ε. με αφορμή την εκστρατεία ενημέρωσης για “μια Ελλάδα χωρίς μπάζα” που ξεκινά η τελευταία.
      Η ΑΝΑΚΕΜ ΑΕ αποτελεί ένα από τα πρώτα εγκεκριμένα Συλλογικά Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης Αποβλήτων Εκσκαφών, Κατασκευών και Κατεδαφίσεων, με μετόχους τεχνικές κατασκευαστικές εταιρείες, που δημιουργήθηκε μετά την αλλαγή του νομοθετικού πλαισίου για τη διαχείριση των αδρανών υλικών.
      Σύμφωνα με την κ. Μίχου τα μπάζα θα αυξηθούν ακόμη περισσότερο το επόμενο διάστημα δεδομένου ότι ο κλάδος των κατασκευών δείχνει σημάδια ανάκαμψης. «Ένα 80% των μπάζων καταλήγει  ανεξέλεγκτα σε διάσπαρτους μπαζότοπους. Σκεφτείτε πόσες ανακαινίσεις σπιτιών γίνονται κάθε χρόνο και κανείς δεν ξέρει που καταλήγουν αυτά τα μπάζα. Αλλά ακόμη και ξενοδοχεία που προχωρούν σε ανακαινίσεις πετούν τα μπάζα τους ανεξέλεγκτα. Είναι αναγκαίο ακόμη και οι άδειες μικρής κλίμακας να συνοδεύονται από έναν φορέα ο οποίος θα πιστοποιεί την ανακύκλωση των μπαζών», είπε στο ethnos.gr η κ. Μίχου. 
      Πολλές κατασκευαστικές εταιρίες συνεχίζουν να μην ανακυκλώνουν τα μπάζα τους επικαλούμενες την οικονομική κρίση ενώ τα περισσότερα από αυτά καταλήγουν σε δάση, χωράφια, ρέματα και σε εγκαταλελειμμένα οικόπεδα που μεταφέρονται τις βραδινές ώρες, τις αργίες και τα Σαββατοκύριακα όπου μειώνονται οι έλεγχοι με φορτηγά. 
      Ενδεικτικό της κατάστασης είναι ότι δεν λειτουργούν εταιρίες ανακύκλωσης μπάζων σε όλη την Ελλάδα ενώ στον ισχύοντα νόμο προβλέπεται ότι σε όσες περιοχές δεν υπάρχουν τέτοιες εταιρίες ο κατασκευαστής δεν είναι υποχρεωμένος να ανακυκλώνει και να επαναχρησιμοποιεί μπάζα.
      Μέχρι σήμερα παρά τις προσπάθειες, η Ελλάδα βρίσκεται στην 26η θέση του πίνακα της κυκλικής οικονομίας, μπροστά μόλις από τη Μάλτα, η οποία εξακολουθεί να θάβει σε χωματερές των 92% των σκουπιδιών της, και την Κύπρο. Το αποτέλεσμα είναι η χώρα μας να αναγκάζεται να πληρώνει εκατομμύρια ευρώ για πρόστιμα που της επιβάλλονται από την Ε.Ε. επειδή δεν διαθέτει ολοκληρωμένα συστήματα διαχείρισης αποβλήτων. Αυτήν τη στιγμή, παρά τις ευρωκαταδίκες σε βάρος μας, λειτουργούν στη χώρα μας 64 παράνομες χωματερές (ΧΑΔΑ) για τις οποίες πληρώνουμε πρόστιμα 40.000 ευρώ μηνιαίως. Συνολικά, μέχρι σήμερα, έχουμε καταβάλει 97 εκατ. ευρώ σε περιβαλλοντικά πρόστιμα.
    6. Περιβάλλον

      Engineer

      Σε μία εξαιρετικά χαρμόσυνη ανακοίνωση προχώρησε η Αμερικανική Υπηρεσία Διαστήματος (NASA), η οποία με την βοήθεια των δεκάδων δορυφόρων που έχει στην διάθεσή της, υποστηρίζει πως ο πλανήτης μας είναι αρκετά πιο «πράσινος» σε σχέση με το ξεκίνημα του 21ου αιώνα.
      Πιο συγκεκριμένα, οι ερευνητές της NASA αφού εξέτασαν ενδελεχώς και συνέκριναν τις δορυφορικές απεικονίσεις της Γης τις τελευταίες δύο δεκαετίες ανακοίνωσαν με περηφάνια ότι ο πλανήτης φιλοξενεί σήμερα συντριπτικά μεγαλύτερους αριθμούς δέντρων και φυτών σε σχέση με το 2000, ενώ κύριοι υπαίτιοι για αυτή την τεράστια αλλαγή είναι οι δύο χώρες που εκπέμπουν τον μεγαλύτερο αριθμό ρύπων παγκοσμίως.
      Ινδία και Κίνα, που επίσης αποτελούν και τις δύο πολυπληθέστερες χώρες της υφηλίου, ξεκίνησαν πριν από αρκετά χρόνια ένα εξαιρετικά φιλόδοξο σχέδιο για την αναδάσωση τεράστιων εκτάσεων στα εδάφη τους, πρακτική που όπως φαίνεται έχει ήδη ξεκινήσει να αποδίδει, σκορπώντας κύματα αισιοδοξίας, καθώς οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής και της υπερθέρμανσης του πλανήτη έχουν αρχίσει να λαμβάνουν πολύ ανησυχητικές διαστάσεις.


      Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχει στη διάθεσή της η NASA η συνολική έκταση που δενδροφυτεύτηκε τα τελευταία 20 χρόνια αντιστοιχεί σε περίπου 2 εκατομμύρια τετραγωνικά μίλα ή μία έκταση όσο σχεδόν ολόκληρο το τροπικό δάσος του Αμαζονίου, που είναι και το μεγαλύτερο στον πλανήτη.
      Πάντως, όση αισιοδοξία και να προκαλεί η είδηση τα πράγματα είναι ακόμα πολύ δύσκολα κι η αναγκαιότητα πύκνωσης και πολλαπλασιασμού αντίστοιχων πρωτοβουλιών, καθώς η συνολική έκταση του πλανήτη που καλύπτεται από βλάστηση και δάση ανέρχεται μόλις στο 9& της συνολικής του χερσαίας έκτασης.
      Τέλος, αξίζει να σημειωθεί πως η ετήσια αύξηση του πράσινου στον πλανήτη βρίσκεται στο 5% σε σχέση με κάθε προηγούμενη χρονιά, ποσοστό που θεωρείται πολύ μικρό σε σχέση με την δουλειά που απαιτείται ώστε να αναστραφεί η κλιματική αλλαγή και να διασφαλιστεί -όσο γίνεται- το μέλλον της ανθρωπότητας.

      Πληροφορίες: dailymail.co.uk.
      Δείτε αναλυτικά την έρευνα εδώ: https://www.nature.com/articles/s41893-019-0220-7.epdf?referrer_access_token=VCaXhKypCEU67ckCgxxMFNRgN0jAjWel9jnR3ZoTv0PWRtkOfOQVoFXMhNwHq5j0kH2zfWJNpHqX2tgfqikYTGHbfkm6NKbZSPLXWTbvADodCsYvgfgnBnY35scoMJdcpZZmKI1d-tNUzSE8DzLBesVM_b3285AUXLVA6-PEr820sadpHLHMXuHsjMk6DL8oIEkV1t3j0TwkaaEO28FTtunY5gUeUqDNYo8CczB1r0jubpVulmwRaz5uKfsh6fSfoKrd5pFxpIkLLLNGH9wX_CeFDYQEdjce5Ti20GuqB5BoRDIvvPBv41YDcLbZiSE1&tracking_referrer=www.dailymail.co.uk
    7. Περιβάλλον

      Engineer

      Σε μία πρωτότυπη έκδοση Εγχειριδίου Αντιμετώπισης Δασικών Παραβάσεων προχώρησε η Διεύθυνση Συντονισμού και Επιθεώρησης Δασών, της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης, στο πλαίσιο του προγράμματος LIFE Natura 2000 Value Crete: “Οι οικολογικές υπηρεσίες, τα κοινωνικά οφέλη και η οικονομική αξία των υπηρεσιών των οικοσυστημάτων στις περιοχές Natura 2000 στην Κρήτη” (LIFE13 INF/GR/000188).
      Στο έργο, το οποίο χρηματοδοτείται σε ποσοστό 50% από το χρηματοδοτικό εργαλείο LIFE της Ευρωπαϊκής Επιτροπής – Γενική Διεύθυνση Περιβάλλοντος, και συγχρηματοδοτείται από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) και από το Πράσινο Ταμείο, συνεργάζονται η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Κρήτης, το Πανεπιστήμιο Κρήτης - Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης (ΜΦΙΚ) και η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία (ΕΟΕ).
      Το έργο LIFE Natura 2000 Value Crete με θέμα “Οι οικολογικές υπηρεσίες, τα κοινωνικά οφέλη και η οικονομική αξία των υπηρεσιών των οικοσυστημάτων στις περιοχές Natura 2000 στην Κρήτη” υλοποιήθηκε από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Κρήτης, το Πανεπιστήμιο Κρήτης-Μ.Φ.Ι.Κ. και την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία κατά την τετραετία 2014-2018 και ουσιαστικά, επιχειρεί να αφυπνίσει, με επιστημονικά τεκμηριωμένες μεθόδους διάδοσης της πληροφορίας, όλες τις κοινωνικές ομάδες που δραστηριοποιούνται επαγγελματικά ή διαμένουν στις προστατευόμενες περιοχές του δικτύου Natura 2000 σχετικά με την προστιθέμενη αξία και τις δυνατότητες ανάπτυξης που προσδίδει η περιβαλλοντική προστασία και διατήρηση σε όλους τους παραγωγικούς τομείς της οικονομίας.
      Οι Δασικές Υπηρεσίες της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης έχουν να επιδείξουν ένα σημαντικό έργο με την πολυετή συμμετοχή τους σε ευρωπαϊκά προγράμματα LIFE (Περιβάλλον & Κλιματική Αλλαγή, Φύση & Βιοποικιλότητα, Πληροφόρηση & Επικοινωνία). Η γνώση και η εμπειρία που έχουν κατακτηθεί μέσω των έργων LIFE αποτελούν εχέγγυο για τη σύγχρονη και επιστημονικά άρτια παροχή υπηρεσιών των Διευθύνσεων Δασών της Α.Δ.Κ., με σκοπό την προστασία του περιβάλλοντος και της βιοποικιλότητας, τη διατήρηση του κρητικού τοπίου και την εξυπηρέτηση του πολίτη.
      Το "Εγχειρίδιο Αντιμετώπισης Δασικών Παραβάσεων" είναι ένας πρακτικός οδηγός για την εφαρμογή της δασικής νομοθεσίας προς αυτή την κατεύθυνση της αποτελεσματικής προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος και της άγριας πανίδας. Αποτελεί το πόνημα ενός έμπειρου και δραστήριου συναδέλφου, του Προϊστάμενου της Διεύθυνσης Δασών Ηρακλείου κ. Γιώργου Παπαδόπουλου, ο οποίος καταπιάστηκε με αυτό το εγχείρημα εξειδικευμένης ενημέρωσης γνωρίζοντας, από πρώτο χέρι, την επιτακτική ανάγκη για την αποτελεσματική πάταξη της εγκληματικότητας εναντίον του περιβάλλοντος, των δασών και της άγριας ζωής.
      Η έκδοση του δασικού εγχειριδίου αποτελεί έργο της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης με σκοπό την πληροφόρηση και ενημέρωση ομάδων στόχων για τα αποτελέσματα της έρευνας και των δράσεων του προγράμματος LIFE Natura 2000 Value Crete. Η επιμόρφωση των δασικών υπαλλήλων της Γενικής Διεύθυνσης Δασών της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, πάνω σε θέματα εφαρμογής των διατάξεων της νομοθεσίας για την ανάσχεση των δασικών ανομημάτων, είναι μια δράση που υλοποιεί τα αποτελέσματα του έργου LIFE δια της άσκησης των καθηκόντων των κρατικών δασικών και περιβαλλοντικών Υπηρεσιών μετά τη λήξη του συγχρηματοδοτούμενου Ευρωπαϊκού προγράμματος.
      Δείτε το εγχειρίδιο των 165 σελίδων, ΕΔΩ. - https://www.apdkritis.gov.gr/sites/default/files/eggrafa/egheiridio_dasikon_paravaseon_.pdf
    8. Περιβάλλον

      Engineer

      Δύο χιλιάδες βραδυφλεγή φυτά θα φυτευτούν το επόμενο χρονικό διάστημα στο δάσος του Σέιχ Σου, σε μια προσπάθεια να θωρακιστεί η περιοχή από το ενδεχόμενο καταστροφικής πυρκαγιάς.
      Όπως ανέφερε στο ΑΜΠΕ η αντιπεριφερειάρχης Θεσσαλονίκης, Βούλα Πατουλίδου, η σχετική πρωτοβουλία ελήφθη σε συνεργασία με την Πυροσβεστική, μετά την άσκηση που έγινε την περασμένη χρονιά στο Σέιχ Σου και την απομάκρυνση πέντε χιλιάδων τόνων ογκωδών αντικειμένων που εγκυμονούσαν κινδύνους για την εκδήλωση αστικής, χορτολιβαδικής και δασικής πυρκαγιάς.
      "Ξεκινήσαμε την προσπάθεια για τις φυτεύσεις των βραδυφλεγών φυτών από τον περασμένο Σεπτέμβριο, ωστόσο δεν ευνόησαν το εγχείρημα οι καιρικές συνθήκες. Τώρα που ο καιρός έχει μαλακώσει, προγραμματίζουμε να ξεκινήσουμε τις φυτεύσεις στις 17 Μαρτίου" είπε χαρακτηριστικά η κ. Πατουλίδου. Η ίδια διευκρίνισε ότι μετά από συνεννόηση με την πυροσβεστική υπηρεσία και το δασαρχείο, αποφασίστηκε να φυτευτούν ακακίες, δενδρολίβανο και δάφνες σε τρία συγκεκριμένα σημεία. Ένας από αυτά είναι και η περιοχή κοντά στο παιδικό χωριό στο Φίλυρο.
      Στην όλη προσπάθεια θα συμμετέχουν 200 εθελοντές, ενώ οι φυτεύσεις θα γίνουν ημέρα Κυριακή ώστε να μην υπάρχει συνωστισμός αυτοκινήτων στην περιοχή και πάντα σε συνεννόηση με την Τροχαία.
    9. Περιβάλλον

      Engineer

      Η εξόρυξη και ανάκτηση πετρελαίου είναι μια κοστοβόρα και υψηλής τεχνικής δυσκολίας διαδικασία. Με την άντληση πετρελαίου, ένα μίγμα με αναλογία έως και 10:1 νερού προς πετρέλαιο έρχεται στην επιφάνεια, από το οποίο το πετρέλαιο διαχωρίζεται με μια σειρά φυσικοχημικών διεργασιών. Όπως γίνεται αντιληπτό, κατά τη διαδικασία αυτή παράγονται σε ημερήσια βάση πολύ μεγάλοι όγκοι υγρού αποβλήτου, του επονομαζόμενου νερού παραγωγής (ΝΠ). Το ΝΠ είναι ένα απόβλητο ρυπασμένο με πετρελαϊκούς υδρογονάνθρακες, για το οποίο απαιτείται κατάλληλη επεξεργασία πριν τη διάθεσή του σε έναν τελικό αποδέκτη, κάτι που αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες τεχνικές προκλήσεις λόγω των τοξικών και ανόργανων ρύπων σε αυτό. Στη βιομηχανία πετρελαίου και φυσικού αερίου, το ΝΠ αντιπροσωπεύει ένα πολύ σημαντικό κόστος στην όλη εκμετάλλευση των αποθεμάτων πετρελαίου, η διαχείριση του οποίου επηρεάζει και το εκάστοτε κόστος παραγωγής πετρελαίου.
      Η παραδοσιακή και ευρέως εφαρμοζόμενη μέθοδος διαχείρισης του ΝΠ είναι η επανέγχυσή του μέσω βαθιών πηγαδιών στους υπόγειους ταμιευτήρες πετρελαίου για διάφορους λόγους (πχ για τη διατήρηση της πίεσης). Η διάθεση αυτή σε βάθη που μπορεί να ξεπερνούν και τα 2 χλμ απαιτεί τεράστια ποσά ενέργειας, ενώ ενέχει και τον κίνδυνο ρύπανσης του υδροφόρου ορίζοντα. Διάφορες χημικές/μηχανικές μέθοδοι έχουν εφαρμοστεί για την επεξεργασία του ΝΠ, οι οποίες όμως χαρακτηρίζονται από υψηλό κόστος λειτουργίας και συντήρησης και συχνές βλάβες. Συνεπώς, στη βιομηχανία παραγωγής πετρελαίου και φυσικού αερίου υπάρχει η ανάγκη για νέες αξιόπιστες, οικονομικές αλλά και περιβαλλοντικές τεχνολογίες ώστε να αντικαταστήσουν τη μηχανική επεξεργασία και την επανέγχυση μέσω βαθιών πηγαδιών.
      Τα τελευταία χρόνια, η πράσινη τεχνολογία των Τεχνητών Υγροβιότοπων (ΤΥ) εφαρμόζεται όλο και πιο συχνά για την επεξεργασία βιομηχανικών υγρών αποβλήτων, ως συνέχεια της αποδεδειγμένα υψηλής τους ικανότητας επεξεργασίας οικιακών και αστικών υγρών αποβλήτων. Η βιομηχανία πετρελαίου είναι ένας τομέας όπου η τεχνολογία των ΤΥ αναπτύσσεται σταδιακά, καθώς μπορεί να προσφέρει μια αποτελεσματική, οικονομική και οικολογική λύση στο πρόβλημα διαχείρισης του ΝΠ.
      Ένα από τα χαρακτηριστικότερα παραδείγματα εφαρμογής των ΤΥ σε μεγάλη κλίμακα παγκοσμίως βρίσκεται στα νότια της αραβικής χερσονήσου στην περιοχή των πετρελαϊκών κοιτασμάτων της ερήμου του Ομάν, όπου κατασκευάστηκε και λειτουργεί από τη γερμανική εταιρεία Bauer μια από τις μεγαλύτερες εγκαταστάσεις ΤΥ στον κόσμο για την επεξεργασία ΝΠ. Η θερμοκρασία στην περιοχή αυτή της ερήμου μπορεί να ξεπεράσει το καλοκαίρι τους 50˚C κατά τη διάρκεια της ημέρας, ενώ τον χειμώνα μπορεί να πέσει και στους 5-6˚C τις νυχτερινές ώρες. Η πρώτη φάση αυτού του συστήματος ξεκίνησε το 2010 με την επεξεργασία 45.000 m³/ημέρα. Το 2015 η χωρητικότητα αυξήθηκε στα 115.000 m³/ημέρα (ή περίπου 700.000 βαρέλια/ημέρα), ενώ εντός του 2019 ολοκληρωνεται πλέον και η τρίτη φάση, που θα αυξήσει την χωρητικότητα στα 175.000 m³/ημέρα. Το τωρινό σύστημα ΤΥ καταλαμβάνει 3,6 εκατ. στρέμματα, έκταση ισοδύναμη με 640 γήπεδα ποδοσφαίρου, ενώ επιπλέον 1,2 εκατ. θα προστεθούν μέχρι το καλοκαίρι του 2019. Ο ΤΥ είναι φυτεμένος με 5 ενδημικά είδη καλαμιών, ενώ πάνω από 3 εκατ. ρίζες φυτεύθηκαν αρχικά. Το ΝΠ έχει συγκέντρωση υδρογονανθράκων που μπορεί να φθάσει και τα 1000 ppm. Το πρώτο στάδιο επεξεργασίας είναι ο διαχωρισμός και η ανάκτηση του περιεχομένου πετρελαίου με μονάδες υδροκυκλώνων, χωρίς χρήση ενέργειας ή χημικών. Μετά την ανάκτηση, το ΝΠ με υπολειπόμενη συγκέντρωση υδρογονανθράκων έως και 100 ppm οδηγείται βαρυτικά στις κλίνες του ΤΥ μέσω ενός μακριού καναλιού διανομής. Η τελική επεξεργασμένη εκροή του ΤΥ έχει σχεδόν μηδενική συγκέντρωση πετρελαίου (<0.5 mg/L) και διοχετεύεται πάλι βαρυτικά σε μια σειρά από λίμνες εξάτμισης με σκοπό τη συλλογή αλατιού, λόγω της υψηλής της αλατότητας του νερού, που μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε διάφορες άλλες βιομηχανικές διεργασίες πχ ως καταλύτης.

      Το σύστημα αυτό έχει μειώσει σε πολύ μεγάλο βαθμό την ποσότητα του ρυπασμένου ΝΠ που επανεισάγεται στους υπόγειους ταμιευτήρες. Ολόκληρη η εγκατάσταση λειτουργεί με βαρυτική ροή, δηλαδή χωρίς χρήση αντλιών εκμεταλλευόμενη την υπάρχουσα πίεση στον αγωγό εισροής, με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας για τις διεργασίες επεξεργασίας και ελάχιστη κατανάλωση ορυκτών πόρων για τη λειτουργία της. Αυτό μεταφράζεται σε τεράστια εξοικονόμηση πόρων και κόστους, καθώς και σε εξίσου σημαντικά μειωμένες εκπομπές αερίων θερμοκηπίου (>99%) σε σύγκριση με την προηγούμενη πρακτική της επανέγχυσης μέσω βαθιών πηγαδιών. Το αποτέλεσμα αυτού του έργου είναι η σημαντική μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος ολόκληρου του πεδίου εξόρυξης πετρελαίου. Η εγκατάσταση αυτή εκτιμήθηκε ότι συμβάλλει από μόνη της κατά 4.3% στην Εθνικά Καθορισμένη Πρόθεση Συνεισφοράς του Ομάν για τη μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου κατά 2%.
      Οι τεχνητοί υγροβιότοποι με τα διαφορετικά είδη καλαμιών είναι πλέον μια πολυκαλλιέργεια που ενισχύει την ανθεκτικότητα και τη βιοποικιλότητα της περιοχής. Το σύστημα των υγροβιότοπων και των λιμνών δημιούργησε έναν νέο πολύτιμο βιότοπο στη μέση της ερήμου, που πλέον έχει ενσωματωθεί και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του τοπικού περιβάλλοντος. Είναι χαρακτηριστικό ότι την εγκατάσταση χρησιμοποιούν χιλιάδες μεταναστευτικά πουλιά για ανάπαυση κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τους μεταξύ Ασίας και Αφρικής,ενώ πάνω από 120 διαφορετικά είδη πουλιών έχουν ήδη ταυτοποιηθεί. Μελέτες δε που έγιναν επιτόπου έδειξαν ότι η παρουσία του όλου συστήματος τεχνητών υγροβιότοπων μειώνει τη θερμοκρασία μέχρι και 10˚C σε μια απόσταση μέχρι και 500 μέτρα περιμετρικά της εγκατάστασης, αποδεικνύοντας ότι τα φυσικά συστήματα επεξεργασίας έχουν θετική επίδραση και στο μικροκλίμα της περιοχής όπου κατασκευάζονται.
      Στο πλαίσιο της περαιτέρω ανάδειξης της εγκατάστασης αυτής ως ένα πρότυπο κυκλικής οικονομίας, εφαρμόζεται επίσης και επαναχρησιμοποίηση της επεξεργασμένης εκροής τοπικά για άρδευση καλλιεργειών. Η συνολικά αρδευόμενη έκταση ανέρχεται σε πρώτη φάση στα 220.000 στρέμματα, με πάνω από 40.000 φυτά, με απώτερο σκοπό όλη η εκροή να χρησιμοποιηθεί για άρδευση σταδιακά αντί των λιμνών εξάτμισης. Διαφορετικά είδη φυτών ανθεκτικών σε αλατότητα εξετάζονται ως προς την ικανότητα ανάπτυξης υπό τις δεδομένες συνθήκες (κλίμα της ερήμου, νερό με σχετικά υψηλή αλατότητα). Βασικό κριτήριο είναι είναι η δυνατότητα εμπορικής αξιοποίησης του τελικού προϊόντος από τα φυτά, πχ. για την παραγωγή ξύλου και κεριού μελιού, για χρήση ως ανεμοφράχτες, παραγωγή φαρμάκων (ακακίες, καζουαρίνα, ευκάλυπτοι), παραγωγή χόρτων κτηνοτροφίας, βαμβάκι (κλωστοϋφαντουργία) καθώς και παραγωγή βιοκαυσίμων, όπως κόμμι γκουάρ, καστορέλαιο (ελαιοκράμβη, καστορόδεντρα, αρμυρίθρες). Την ίδια στιγμή, η βιομάζα που παράγεται από τα καλάμια χρησιμοποιείται ήδη για την παραγωγή κομπόστ, που αξιοποιείται στο αρδευτικό πεδίο, κλείνοντας έτσι τον κύκλο παραγωγής και διάθεσης αποβλήτων κάθε είδους σε όλη την εγκατάσταση.
      Η συνολική επίδοση του συστήματος αυτού επιβεβαιώνει εμφατικά τον βιώσιμο χαρακτήρα αυτής της πράσινης τεχνολογίας. Η οικολογική αυτή μέθοδος επεξεργασίας αποτελεί πρότυπο βιομηχανικής οικολογίας και κυκλικής οικονομίας, ενός μοντέλου ανάπτυξης όπου ελαχιστοποιείται η παραγωγή αποβλήτων και μεγιστοποιείται η προστιθέμενη αξία από την αξιοποίηση όλων των παραπροϊόντων. Η τεχνική και περιβαλλοντική επίδοση της εγκατάστασης αυτής την έχει καταστήσει σημείο αναφοράς για τον τομέα πετρελαίου και φυσικού αερίου και την παγκόσμια περιβαλλοντική κοινότητα. Μεταξύ των βραβείων που έχουν απονεμηθεί στο έργο είναι και το Global Water Award το 2011 από τον πρώην ΓΓ του ΟΗΕ Κόφι Ανάν.
      Το υψηλής ενεργειακής αποδοτικότητας και εξαιρετικά αξιόπιστο σύστημα ΤΥ στο Ομάν παρέχει μια καθαρή τελική εκροή, ενώ μετέτρεψε την προηγούμενη ξηρή και άνυδρη έρημο σε ένα νέο οικοσύστημα. Η εγκατάσταση αυτή αποδεικνύει με τον πιο εμφατικό τρόπο ότι τα φυσικά συστήματα επεξεργασίας μπορούν να χρησιμοποιηθούν ακόμη και για τις πιο απαιτητικές βιομηχανικές εκροές. Αξίζει να σημειωθεί ότι η τεχνολογία των Τεχνητών Υγροβιότοπων μπορεί κάλλιστα να εφαρμοστεί και στην Ελλάδα, όπου το κλίμα είναι επίσης ιδιαίτερα ευνοϊκό, δίνοντας μια οικονομική και οικολογική λύση στο πρόβλημα της επεξεργασίας και διαχείρισης αστικών αποβλήτων και όχι μόνο σε μικρομεσαίους, απομακρυσμένους, ορεινούς, νησιωτικούς και άλλους οικισμούς.
      *Δρ Αλέξανδρος Στεφανάκης 
      Μηχανικός Περιβάλλοντος, M.Sc. Ph.D.
      Bauer Nimr LLC, Muscat, Oman
      Bauer Resources GmbH, Schrobenhausen, Germany
      German University of Technology, Muscat, Oman
    10. Περιβάλλον

      Engineer

      Εκτη στην Ευρώπη ως προς την ανακύκλωση ηλεκτρονικών και ηλεκτρικών συσκευών κατατάσσεται για το 2018 η Ελλάδα, όπως γνωστοποίησε μιλώντας στον ραδιοφωνικό σταθμό "Πρακτορείο 104,9 FM" ο Χάρης Αγγελακόπουλος, υπεύθυνος του έργου ReWeee για την ανάπτυξη και επίδειξη μοντέλων πρόληψης και επαναχρησιμοποίησης Αποβλήτων Ηλεκτρικού και Ηλεκτρονικού Εξοπλισμού (ΑΗΗΕ). «Πρέπει να ευλογήσουμε και λίγο τα γένια μας για την Ελλάδα, που κατατάσσεται έκτη στην Ευρώπη στον τομέα της ανακύκλωσης ηλεκτρονικών συσκευών», ανάφερε ερωτηθείς για της επιδόσεις της χώρας μας στον τομέα των ανακυκλωθέντων ηλεκτρονικών συσκευών και gadgets, που τόσο ισχυρή παρουσία έχουν στην καθημερινότητά μας.
      Σύμφωνα με τον κ. Αγγελακόπουλο, το 2018 η Ελλάδα πέτυχε να έχει σε διαδικασίες ανακύκλωσης το 47% του τονάζ των ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών σε ό,τι αφορά την αναλογία τους με εκείνες που διατέθηκαν στην αγορά. Αυτό σημαίνει πως για κάθε 100 τόνους «μαύρων» καταναλωτικών ηλεκτρονικών (σ.σ. consumer electronics) αλλά και συσκευών IT (σ.σ. πληροφορικής και επικοινωνιών) που πουλήθηκαν στην ελληνική αγορά, 47 τόνοι ηλεκτρονικών και ηλεκτρικών ανακυκλώθηκαν.
      «Φτάσαμε τις 56.000 τόνους την περασμένη χρονιά», εξήγησε ο κ. Αγγελακόπουλος, που περιγράφοντας το σύστημα που χρησιμοποιείται για να φτάσουν οι αριθμοί σε αυτό το επίπεδο, τόνισε πως αυτό γίνεται μέσα από τον Ελληνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης και σε συνεργασία με τα καταστήματα και τους επαγγελματίες του είδους.
      «Τα ηλεκτρονικά και ηλεκτρικά απόβλητα είναι ένα ειδικό ρεύμα αποβλήτων και η Ελλάδα, μέσω του συστήματος ανακύκλωσης ηλεκτρονικών ειδών υπό την εποπτεία του Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης, είναι από τις χώρες που πρωτεύουν σε σύγκριση με άλλες στη συλλογή ΑΗΗΕ, σε σχέση με το σύνολο των παραγόμενων προϊόντων», ανέλυσε ειδικότερα ο κ. Αγγελακόπουλος, κάτι που, όπως τόνισε, συμβαίνει διότι η χώρα μας «συλλέγει και επεξεργάζεται ορθά τα απόβλητα ηλεκτρικού, ηλεκτρονικού εξοπλισμού, με υποδομές που υπάρχουν στην Ελλάδα».
      Το σύστημα και οι στόχοι
      Για τις επιτυχημένες επιδόσεις της Ελλάδας, σύμφωνα με τον κ. Αγγελακόπουλο, σημείο αναφοράς μπορεί να θεωρηθεί η συντονισμένη προσπάθεια των πυλώνων του συστήματος της Ανακύκλωσης Συσκευών Α.Ε που δουλεύει υπό την εποπτεία του Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης επί 12 χρόνια. «Οι παραγωγοί που εισάγουν και βάζουν στην αγορά τις ηλεκτρικές μας συσκευές οφείλουν να δημιουργούν τέτοια συστήματα, έτσι ώστε να διαχειρίζονται τα απόβλητα, όταν ο πολίτης αποφασίζει ότι θα απορρίψει τις συσκευές του», εξήγησε ο κ. Αγγελακόπουλος.
      «Σίγουρα ο εχθρός του καλού είναι το καλύτερο», σημείωσε, αναφερόμενος ειδικότερα στις συνεργασίες των εταιρειών διαχείρισης αποβλήτων με δήμους, περιφέρειες όπως και στην ανάπτυξη σήμερα «περίπου 10.000 σημείων συλλογής στην επικράτεια», με περισσότερο ορατά στον πολίτη σήμερα τα μικρά σημεία συλλογής, όπως και εκείνα «που είναι σε μεγάλα καταστήματα ηλεκτρονικού εξοπλισμού».
      Εκείνο στο οποίο στοχεύει πλέον η Ανακύκλωση Συσκευών Α.Ε είναι η περαιτέρω ανάπτυξη των σημείων συλλογής. Σχολιάζοντας το δίκτυο των γυρολόγων «συλλεκτών», όπως τους χαρακτήρισε, που συχνά μαζεύουν στα αστικά κέντρα συσκευές, εξήγησε ότι η στάση των καταναλωτών είναι που επιτρέπει τη δράση τους.
      «Δυστυχώς επειδή δεν λειτουργούν απολύτως ορθά οι πολίτες, όχι δηλαδή μόνο επειδή δεν λειτουργούν δομές των δήμων, αλλά κι επειδή η ίδια η κουλτούρα του Έλληνα πολίτη δεν είναι να πάει από μόνος του να αποθέσει σε ένα Κέντρο Διαλογής Ταξινόμησης ή στον δήμο τη συσκευή, υπάρχουν πολλοί γυρολόγοι οι οποίοι προσπαθούν να βγάλουν ένα χαρτζιλίκι από αυτή τη δραστηριότητα. Όλες οι συσκευές (σ.σ. που μαζεύουν οι γυρολόγοι) οδηγούνται σε μάντρες μετάλλων σκραπ», εξήγησε ο κ. Αγγελακόπουλος, που τόνισε πως στη συνέχεια είναι τα κοινά μέταλλα -κυρίως σίδηρος- που συλλέγονται και καταλήγουν στη χαλυβουργία.
      Στόχος της Ανακύκλωσης Συσκευών Α.Ε, σε συνεργασία με την Ελληνική Εταιρεία Ανακύκλωσης, είναι αυτές οι συσκευές να συλλέγονται σε μάντρες μετάλλων, «έτσι ώστε να φτάνουν τελικώς στο ενδεδειγμένο επίπεδο επεξεργασίας, στις επτά μονάδες επεξεργασίας που αυτή τη στιγμή λειτουργούν ανά την επικράτεια». Μέσα από αυτό το σύστημα, όλα τα υλικά που είναι ανακτώμενα και εμπορεύσιμα όπως σίδηρος, χαλκός κ.ο.κ., «είτε δίδονται στην τοπική βιομηχανία είτε αποστέλλονται σε άλλες χώρες της ΕΕ», εξήγησε ο κ. Αγγελακόπουλος ερωτηθείς για τη μετέπειτα πορεία μέχρι την επανάχρηση των ανακτηθέντων υλικών.
      Πολύτιμα υλικά, μετάλλια, Ολυμπιακοί του Τόκιο 2020 και η Ελλάδα
      Ερωτηθείς, τέλος, για το ενδεχόμενο να «συντονιστεί» και η Ελλάδα με την προσπάθεια της Ιαπωνίας να κατασκευαστούν από ανακυκλωμένα πολύτιμα μέταλλα τα μετάλλια των Ολυμπιακών του 2020, αλλά ενδεχομένως και η πρώτη δάδα που θα μεταφέρει το φως από την Αρχαία Ολυμπία, ο κ. Αγγελακόπουλος σημείωσε πως αν η Ελλάδα επιθυμεί κάποιο ρόλο στην προσφορά της πρώτης ύλης, για να γίνει αυτό εφικτό θα απαιτηθεί η συλλογή και ανακύκλωση αποσυρθέντων ηλεκτρονικών αποβλήτων «και από άλλες χώρες των Βαλκανίων», ώστε να ανακτηθούν οι απαραίτητες ποσότητες. Κι αυτό διότι οι σημερινές ποσότητες των συγκεκριμένων αποβλήτων, προσώρας τουλάχιστον, δεν επαρκούν.
    11. Περιβάλλον

      Engineer

      Η παράκτια ρύπανση αυξάνεται κατά 117% τους μήνες της υψηλής τουριστικής περιόδου και αποτελείται κατά 84% από τεχνητά πολυμερή (πλαστικά). Αυτό τονίστηκε, μεταξύ άλλων, κατά τη διάρκεια ημερίδας που έγινε στο Ηράκλειο για την παρουσίαση του έργου «Βlueislands»-Interreg Med που διερευνά το φαινόμενο της εποχιακής διακύμανσης στην παραγωγή αποβλήτων, σε νησιά της Μεσογείου.
      Το έργο -που έχει σκοπό να αντιμετωπίσει και να μειώσει τις επιπτώσεις από τα απόβλητα με τη δημιουργία ενός μοντέλου που στοχεύει στη βιωσιμότητα του τουρισμού -περιλαμβάνει καταγραφή, έρευνα, εφαρμογή καλών πρακτικών, προτάσεις πολιτικής στρατηγικής και ενημέρωση – ευαισθητοποίηση.
      Την ημερίδα χαιρέτισε ο εντεταλμένος Περιφερειακός Σύμβουλος στον τομέα των Ευρωπαϊκών και Διεθνών Θεμάτων Γιώργος Αλεξάκης και ο αντιδήμαρχος Ηρακλείου υπεύθυνος για την καθαριότητα και την ανακύκλωσης, Χάρης Μαμουλάκης.
      Την ημερίδα συντόνισε η προϊσταμένη της Δ/νσης Περιβάλλοντος και Χωρικού Σχεδιασμού και υπεύθυνη για τα ευρωπαϊκά προγράμματα στην Περιφέρεια Κρήτης, Ελένη Χατζηγιάννη, η οποία έκανε και μία συνολική παρουσίαση για τις δράσεις της Περιφέρειας στα ευρωπαϊκά έργα.
      Η συντονίστρια του blueislands, Καργάκη Ελένη παρουσίασε το έργο και τα μέλη της ομάδας έργου και στελέχη της Περιφέρειας Μαρία Κανδηλογιαννάκη και Δήμητρα Δαφνομήλη παρουσίασαν τα αποτελέσματα των ερευνών και μελετών του έργου που διεξάγονται δύο χρόνια τώρα σε τρεις επιλεγμένες παραλίες του νησιού (Ρέθυμνο Αρίνα και Κρασσάς – Τσούτσουρας).
      Οι έρευνες αυτές αφορούν την καταγραφή και ανάλυση της ρύπανσης που προκαλείται από τους επισκέπτες στις επιλεγμένες παραλίες, στη διερεύνηση των χαρακτηριστικών των αποβλήτων που παράγονται από την τουριστική βιομηχανία πέριξ αυτών των παραλιών, στη διερεύνηση της σύστασης των αποβλήτων που παράγονται εντός των ξενοδοχείων όλων των κατηγοριών (αντιπροσωπευτικά 160 ξενοδοχεία -10% του συνόλου της Κρήτης) και συλλογή στοιχείων για τα 5 τελευταία χρόνια για την παραγωγή αποβλήτων γενικότερα και τον τουρισμό.
      Κάποια βασικά σημεία που προβλήθηκαν ήταν ότι η παράκτια ρύπανση που αυξάνεται κατά 117% τους μήνες της υψηλής τουριστικής περιόδου, αποτελείται κατά 84% από τεχνητά πολυμερή (πλαστικά) στο σύνολο των συλλεχθέντων απορριμμάτων, ενώ η ανάλυση από τις δειγματοληψίες άμμου έδειξε ότι όλες οι παραλίες έχουν ρύπους από μικροπλαστικά, με μέση συγκέντρωση 213 μικροπλαστικά ανά κιλό άμμου.
      Αυτά τα αποτελέσματα αποδεικνύουν πόσο εκτεθειμένο είναι το θαλάσσιο οικοσύστημα από την ανθρώπινη ρύπανση καθώς οι παραλίες αποτελούν τη μεγάλη πύλη για την εισροή των πλαστικών στη θάλασσα.
      Επίσης, από τη μελέτη για την παραγωγή αποβλήτων στις τουριστικές επιχειρήσεις, φάνηκε ότι δεν υπάρχει διαχωρισμός των παραγόμενων σε τεράστιες ποσότητες πλαστικών μίας χρήσης από τις επιχειρήσεις, και παράλληλα ότι οι τουρίστες, παρότι είναι ευαισθητοποιημένοι στο θέμα της ανακύκλωσης μπερδεύονται με τον μη ευδιάκριτο διαχωρισμό των κάδων, με αποτέλεσμα να απορρίπτουν τα απόβλητα χωρίς διαλογή.
      Τα αποτελέσματα ήταν πιο ενθαρρυντικά από την πλευρά των ξενοδοχείων, όπου καταγράφηκε συνολικά σχεδόν η διαλογή στην πηγή των ειδικών ρευμάτων (τηγανέλαια, μπαταρίες, λαμπτήρες κ.λπ.), ενώ διαφαίνεται μια πρόθεση και προσπάθεια για διαλογή στην πηγή των ανακυκλώσιμων υλικών στα μεγάλα ξενοδοχεία.
      Επισημάνθηκε βέβαια από την κ. Καργάκη ότι το υφιστάμενο σύστημα υποδομών διαχείρισης αποβλήτων και οι δράσεις και τα προγράμματα για τη διαλογή στην πηγή που προβλέπει ο ΠΕΣΔΑ Κρήτης δεν έχουν ακόμα εφαρμοστεί και αυτό παίζει μεγάλο ρόλο στα ανησυχητικά αποτελέσματα του έργου.
      Επίσης, σύμφωνα με το In.gr, τονίστηκε στη συζήτηση με τους εμπειρογνώμονες που συμμετείχαν στην ημερίδα η αναγκαιότητα να επιβληθεί νομοθετικά η υποχρέωση στα ξενοδοχεία (π.χ. στην άδεια λειτουργίας) να υλοποιούν ένα ολοκληρωμένο σχέδιο δράσης για τη διαλογή στην πηγή όλων των ρευμάτων των αστικών αποβλήτων που παράγονται εντός.
      Τα ίδια όμως προβλήματα φαίνεται να ισχύουν και για τα υπόλοιπα νησιά της Μεσογείου που συμμετέχουν στο έργο. Η έντονη εποχικότητα του τουρισμού που αυξάνει τις απαιτήσεις την καλοκαιρινή περίοδο σε συνδυασμό με τα προβλήματα που δημιουργεί η νησιωτικότητα για την ανάπτυξη και ορθή λειτουργία ολοκληρωμένων υποδομών, οδηγούν πάνω κάτω στα ίδια αποτελέσματα για την παράκτια ρύπανση και στην κοινή αναζήτηση λύσεων για ένα πιο βιώσιμο σύστημα τουρισμού.
      Το έργο άλλωστε προβλέπει αυτή την αδυναμία και στον προγραμματισμό του, εκτός από τη συσχέτιση των αποβλήτων με τον τουρισμό, περιλαμβάνει και την αξιολόγηση του υφιστάμενου συστήματος υποδομών διαχείρισης αποβλήτων κάθε νησιού για να μπορεί να καταλήξει σε πιο αποτελεσματικά σχέδια δράσης.
      Από τα αποτελέσματα της δουλειάς όλων των εταίρων ο επικεφαλής εταίρος (Κύπρος) έχει δημιουργήσει ένα πολυδιάστατο και δυναμικό ηλεκτρονικό εργαλείο το οποίο προτείνει τα κατάλληλα σχέδια δράσης για κάθε νησί ξεχωριστά. Αυτό επιτυγχάνεται διότι έχει προβλεφθεί η ιδιαιτερότητα κάθε νησιού με τη δυνατότητα να ενταχθούν παράμετροι τοπικών χαρακτηριστικών στο δυναμικό αυτό εργαλείο.
      Έχουν προταθεί αρκετά σχέδια δράσης για τις περιοχές της Κρήτης και το επόμενο στάδιο του έργου προβλέπει την πιλοτική εφαρμογή αυτών στις περιοχές μελέτης. Θα ακολουθήσει η αξιολόγηση των νέων αποτελεσμάτων μετά τα σχέδια δράσης μέσα στο 2019 και παράλληλα θα πραγματοποιηθεί τουριστική καμπάνια για την πρόληψη των αποβλήτων την οποία έχει αναλάβει η Κρήτη μαζί με τη Μαγιόρκα να σχεδιάσουν για όλους τους εταίρους.
      Το τελικό στάδιο του έργου προβλέπει την υποβολή νομοθετικών προτάσεων για την εποχιακή απόκλιση των αποβλήτων στο Πρωτόκολλο Διαχείρισης της Παράκτιας Ζώνης της Μεσογείου (ICZM).
    12. Περιβάλλον

      Engineer

      Οι υπόγειοι υδροφορείς στον Θεσσαλικό Κάµπο στεγνώνουν και ορισµένες περιοχές βρίσκονται ήδη σε φάση ερηµοποίησης, καθώς 35.000 γεωτρήσεις έχουν αντλήσει τις τελευταίες τρεις δεκαετίες πάνω από 3 δισ. κ.µ. νερού από µη ανανεώσιµα υπόγεια αποθέµατα, ποσότητα που ισοδυναµεί µε το πόσιµο νερό που καταναλώνει ολόκληρη η Αττική σε διάρκεια 8 ετών!
      Οι γεωτρήσεις κόστισαν 1 δισ. ευρώ σε σηµερινές τιµές, ενώ καταναλώνουν ενέργεια 700 GWh - όση παράγεται όλο τον χρόνο από δύο µεγάλα υδροηλεκτρικά έργα της ∆ΕΗ, προκειµένου να αντλήσουν το νερό όλο και πιο βαθιά από το υπέδαφος.
      Οι επιστήµονες εκπέµπουν σήµα κινδύνου για την οριακή κατάσταση του Θεσσαλικού Κάµπου σε ό,τι αφορά τη διαχείριση των υδάτων και ζητούν τη λήψη άµεσων µέτρων, καθώς η ερηµοποίηση έχει αρχίσει ήδη να χτυπάει την πόρτα των εύφορων εδαφών του. «∆υστυχώς το Κοινό Κέντρο Ερευνών (JRC) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που εδρεύει στην Ιταλία έχει συµπεριλάβει τη Θεσσαλία στις περιοχές µε κίνδυνο ερηµοποίησης.
      Ηδη η Χάλκη και άλλες περιοχές γύρω από τη Λάρισα έχουν στερέψει και αν δεν υπάρχουν παρεµβάσεις δεν θα αργήσει η ώρα που η περιοχή θα τεθεί σε κίνδυνο διατήρησης της ζωής» επισήµανε στο «Εθνος της Κυριακής» ο Θεοφάνης Γέµπτος, οµότιµος καθηγητής του Τµήµατος Γεωπονίας, Φυτικής Παραγωγής και Αγροτικού Περιβάλλοντος του Πανεπιστηµίου Θεσσαλίας. «Βρισκόµαστε σε φάση ερηµοποίησης. Υπάρχουν ήδη γεωτρήσεις που έχουν βγει εκτός λειτουργίας, είτε γιατί έχουν στερέψει από νερό είτε γιατί η στάθµη του υδροφορέα έχει φτάσει τόσο χαµηλά που είναι απαγορευτικό το κόστος άντλησης. Αγρότες εγκαταλείπουν καλλιέργειες και φεύγουν από τον τόπο τους» τόνισε από την πλευρά του ο πολιτικός µηχανικός και µέλος του ∆Σ της Εταιρείας Θεσσαλικών Μελετών, Τάσος Μπαρµπούτης.
      Σε κοινή τους εισήγηση, στη διάρκεια ηµερίδας που διοργάνωσε την περασµένη εβδοµάδα στην Αθήνα η Εταιρεία Θεσσαλικών Μελετών, οι δύο επιστήµονες περιέγραψαν µε µελανά χρώµατα τη σηµερινή κατάσταση, ενώ κατέθεσαν προτάσεις για παρεµβάσεις που θα δώσουν διέξοδο στην οικολογική ισορροπία της περιοχής και θα οδηγήσουν σε τροχιά ανάπτυξης τον πρωτογενή τοµέα της οικονοµίας.
      Υπόγεια νερά
      Σήµερα καλλιεργούνται στον Θεσσαλικό Κάµπο περίπου 5 εκατ. στρέµµατα, εκ των οποίων σχεδόν τα µισά (2,5 εκατ. στρ.) αρδεύονται και τα υπόλοιπα φιλοξενούν ξηρικές καλλιέργειες. Σχεδόν το 80% της άρδευσης γίνεται µε υπόγεια νερά, µέσω γεωτρήσεων, που αντλούν περίπου 945 εκατοµµύρια κ.µ. νερού κατ’ έτος. Η ποσότητα των επιφανειακών υδάτων (από ποτάµια και λίµνες) που χρησιµοποιείται για άρδευση δεν ξεπερνά τα 380 εκατοµµύρια κ.µ. νερού τον χρόνο. Από υπόγεια νερά γίνεται και το 70% της υδροδότησης των σπιτιών της Θεσσαλίας.

      Σύµφωνα µε την υπουργική απόφαση έγκρισης του Σχεδίου ∆ιαχείρισης Υδάτων Θεσσαλίας, η ποσότητα των 3 δισ. κ.µ. νερού που αντλήθηκε τα τελευταία 30 χρόνια πρέπει να «επιστραφεί» σταδιακά στους υπόγειους υδροφορείς. Αυτό προβλέπεται να γίνει συνδυαστικά, µέσω εξοικονόµησης και µείωσης των αντλούµενων υδάτων, παράλληλα µε έργα εµπλουτισµού των υπόγειων αποθεµάτων, σε µια περίοδο 60 ετών. Σύµφωνα µε τον κ. Μπαρµπούτη, δεν έχει νόηµα σήµερα το δίληµµα αν είναι κάποιος υπέρ ή κατά της εκτροπής του Αχελώου, εφόσον µπορούν να αξιοποιηθούν επιµέρους έργα που είναι έτοιµα ή ηµιτελή, ως αυτόνοµα ενεργειακά και περιβαλλοντικά έργα. Χαρακτηριστικό παράδειγµα αποτελεί το φράγµα της Μεσοχώρας, το οποίο έχει ήδη προωθηθεί ως αυτόνοµο υδροηλεκτρικό έργο, ανεξάρτητο από τα έργα της εκτροπής, ενώ το ίδιο προτείνεται να συµβεί και µε το φράγµα της Συκιάς.
      Σύµφωνα µε το σχέδιο, 3 δισ. κ.µ. νερού, που αντλήθηκαν τις τελευταίες δεκαετίες, πρέπει να «επιστραφούν» σταδιακά στους υπόγειους υδροφορείς
      Ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, στην οµιλία του στο Αναπτυξιακό Συνέδριο Θεσσαλίας, τον Οκτώβριο του 2017, ανέφερε πως θα διερευνηθεί η συγκεκριµένη δυνατότητα. Σύµφωνα µε τους εισηγητές, η ταµίευση νερού στη Συκιά θα παράσχει «καθαρή» ανανεώσιµη ενέργεια και επιφανειακό νερό, που µελλοντικά µπορεί να χρησιµοποιηθεί για την άρδευση καλλιεργειών στον Κάµπο, ενώ θα αποτελέσει την ασφαλιστική δικλίδα σε περιπτώσεις κρίσεων ξηρασίας στη Θεσσαλία. Εκτός αυτού, θα µπορεί να εξυπηρετήσει και τις ανάγκες «επιστροφής» των 3 δισ. κ.µ. που έχει «δανειστεί» ο Κάµπος από τα υπόγεια ύδατα, µέσω τεχνικών εµπλουτισµού των υδροφορέων.
      Το κόστος άρδευσης
      Η µέση απόδοση των καλλιεργειών στον Θεσσαλικό Κάµπο περιορίζεται σε µόλις 300 ευρώ ανά στρέµµα, όταν στο Ισραήλ φτάνει τα 1.200 ευρώ/στρέµµα και στην Ολλανδία τα 1.800/στρέµµα, σύµφωνα µε στοιχεία που κατέθεσε στο Αναπτυξιακό Συνέδριο Θεσσαλίας ο τότε αναπληρωτής υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Γιάννης Τσιρώνης. Η µεγάλη διαφορά αποδίδεται στο δυσβάστακτο κόστος άρδευσης, στο είδος των καλλιεργειών και στη µικρή ανάπτυξη της κτηνοτροφίας. «Θεωρώ πως αυτά θα έπρεπε να είναι τα βασικά αιτήµατα των αγροτών που βρίσκονται αυτές τις µέρες στους δρόµους. ∆εν βάζουν ως αίτηµα το κόστος άρδευσης, γιατί δεν το θεωρούν εφικτό να αλλάξει» ανέφερε ο κ. Μπαρµπούτης.
      Σύµφωνα µε τους επιστήµονες, η εξεύρεση βιώσιµης λύσης για το νερό µπορεί να φέρει αναδιάρθρωση των καλλιεργειών, που θα αυξήσει την απόδοση της γεωργίας στον Kάµπο και θα «απογειώσει» την αναπτυξιακή δυναµική της Θεσσαλίας και όχι µόνο. «Αν αυξήσουµε κατά 1.000 ευρώ τον κύκλο εργασιών ανά στρέµµα, αυτό σηµαίνει αυτοµάτως 5 δισεκατοµµύρια ευρώ κατ’ έτος, δηλαδή 2,5% του ΑΕΠ της χώρας», επισήµανε ο κ. Γέµπτος
    13. Περιβάλλον

      Engineer

      Τα τέσσερα τελευταία χρόνια ήταν τα θερμότερα που έχουν ποτέ καταγραφεί, ανέφερε σήμερα ο ΟΗΕ, στοιχεία, που σύμφωνα με τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών, επιβεβαιώνουν το φαινόμενο της υπερθέρμανσης του πλανήτη, την οποία προκαλούν οι συγκεντρώσεις ρεκόρ των αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα.
      Σε ένα δελτίο τύπου, ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός (WMO) παρατηρεί ότι η μέση θερμοκρασία στην επιφάνεια του πλανήτη το 2018 υπερέβη κατά περίπου 1 βαθμό κελσίου εκείνη που επικρατούσε στην προβιομηχανική περίοδο (1850-1900).
      «Η χρονιά αυτή (2018) κατατάσσεται στην τέταρτη θέση των θερμότερων ετών, που έχουν διαπιστωθεί» εξηγεί η ειδική αυτή υπηρεσία του ΟΗΕ.
      «Με 1,2 βαθμό κελσίου περισσότερο σε σύγκριση με την προβιομηχανική περίοδο, το έτος 2016, το οποίο σηματοδοτήθηκε από το ισχυρό φαινόμενο Ελ Νίνιο, παραμένει η θερμότερη χρονιά. Το 2015 και 2017, η διαφορά μεταξύ της μέσης θερμοκρασίας σε σύγκριση με τις μετρήσεις της προβιομηχανικής περιόδου ήταν 1,1 βαθμός κελσίου».
      Ο ΟΗΕ έχει ως αναφορά τη χρονιά 1850, ημερομηνία κατά την οποία ξεκίνησαν οι συστηματικές καταγραφές της θερμοκρασίας.
      Όμως, «είναι πολύ σημαντικότερο να εξετάσουμε την μακροπρόθεσμη εξέλιξη της θερμοκρασίας (…) από το να κάνουμε μια κατάταξη μεταξύ διαφορετικών ετών» υπογραμμίζει ο γενικός γραμματέας του WMO Πέτερι Τάλας, υπενθυμίζοντας ότι στα τελευταία 22 έτη, καταγράφηκαν οι 20 θερμότερες χρονιές.
      «Ακραία μετεωρολογικά φαινόμενα… έπληξαν πολλές χώρες και εκατομμύρια ανθρώπους την περασμένη χρονιά» εξήγησε ο Τάλας.
      Μεταξύ αυτών, το 2018, η Καλιφόρνια ήλθε αντιμέτωπη με καταστροφικές πυρκαγιές, η Νότια Αφρική με ξηρασία και η Ινδία με σαρωτικές πλημμύρες.
      «Η διεθνής κοινότητα πρέπει να δώσει απόλυτη προτεραιότητα στη μείωση των αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου και στη λήψη μέτρων προσαρμογής στο κλίμα» σημείωσε.
      Ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός προειδοποιεί, επίσης, ότι το 2019 δεν έχει ξεκινήσει με τους καλύτερους οιωνούς.
      Η Αυστραλία, για παράδειγμα, γνώρισε τον θερμότερο ποτέ Ιανουάριο, την ώρα που ένα κύμα πρωτόγνωρου ψύχους σάρωσε ένα μέρος της Βόρειας Αμερικής.
      «Το κύμα ψύχους στις ανατολικές ΗΠΑ δεν αντικρούει βέβαια την πραγματικότητα της κλιματικής αλλαγής» επισήμανε ο Τάλας.
      «Η Αρκτική θερμαίνεται σε διπλάσιο ρυθμό σε σχέση με τον παγκόσμιο μέσο όρο (…) Τα όσα συμβαίνουν στους Πόλους δεν παραμένουν περιορισμένα στους Πόλους, αλλά επηρεάζουν τις μετεωρολογικές και κλιματικές συνθήκες σε άλλες περιοχές, όπου ζουν εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι».
    14. Περιβάλλον

      Engineer

      Ο κάθετος κήπος στην οδό Κλεάνθους 18 είναι ένα πρωτοποριακό έργο που έγινε σε δημόσιο κτίριο της Ελλάδας με τεχνολογία αιχμής προερχόμενης από την Αυστραλία με αποσπώμενα γλαστράκια, αυτόματο πότισμα και αποστράγγισης.
      Βασίζεται στη λογική της ολοκληρωμένης  διαχείρισης υδατικών πόρων στις πόλεις.
      Τα 804 φυτά αποτελούμενα από 4 είδη φυτών τοποθετήθηκαν στο πλαίσιο μιας μεταλλικής κατασκευής στην πρόσοψη του κτιρίου της Διεύθυνσης Διαχείρισης Αστικού Περιβάλλοντος του δήμου Θεσσαλονίκης, σε μια επιφάνεια περίπου 50 τετραγωνικών.
      Τα είδη των φυτών που επιλέχθηκαν είναι: Αγγελική, Δενδρολίβανο, Ταφλάνη και Ναντίνα.
      Το καινοτόμο αυτό έργο συμβάλει στη βελτίωση  του μικροκλίματος ενώ ελαττώνει την ενεργειακή κατανάλωση του κτηρίου.
      «Με το συγκεκριμένο έργο προχωρήσαμε τις απαραίτητες διαδικασίες για τη δημιουργία του κάθετου. Αντίστοιχες δράσεις θα γίνουν πλέον και στην Αθήνα» επεσήμανε η Κωνσταντίνα Τόλη, Υπεύθυνη Προγράμματος του διεθνή μη κερδοσκοπικού οργανισμού Global Water Partnership – Mediterranean (GWP-Med), κατά την παρουσίαση του κάθετου κήπου σε εκδήλωση  που έγινε στην αίθουσα του Δημοτικού Συμβουλίου.
      Το πιλοτικό αυτό έργο είναι το μοναδικό στη χώρα που υλοποιήθηκε από δήμο και συμβάλλει σημαντικά στη βελτίωση της περιβαλλοντικής αναβάθμισης του αστικού περιβάλλοντος.
      Ακόμη, το έργο αποσκοπεί στην υλοποίηση έργων και δράσεων επίδειξης για την ολοκληρωμένη διαχείριση υδάτων στον αστικό χώρο, με βάση τις πρακτικές αειφορίας, αφού θα ποτίζεται με βρόχινο νερό.Το νερό αυτό συλλέγεται από την οροφή του κτηρίου και του δώματος που αυτό διαθέτει μέσα από τις υφιστάμενες υδρορροές. Η αποθήκευση γίνεται σε υπόγεια δεξαμενή, από την οποία ακολούθως αντλείται για να καλυφθούν οι ανάγκες άρδευσης του κάθετου κήπου.
      Η κ. Τόλη  έκανε λόγο για μια κουλτούρα νερού που εκπαιδεύει τη νέα γενιά  ενώ αναφέρθηκε σε μια σειρά από 74 έργα που έχει υλοποιήσει μέχρι σήμερα ο διεθνής οργανισμός Global Water Partnership- Mediterranean (GWP-Med).
      Ο  Αντιδήμαρχος Τεχνικών Έργων και Περιβάλλοντος Θανάσης Παππάς τόνισε ότι «το έργο αυτό νοηματοδοτεί τη λογική της βιώσιμης και της διαχείρισης των όμβριων υδάτων αστικής ανάπτυξης και το αποτέλεσμα είναι αρκετά ικανοποιητικό».
      Το έργο υλοποιήθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος συλλογής όμβριων υδάτων με τη συνεργασία του Δήμου Θεσσαλονίκης, του Οργανισμού Global Water Partnership, της Coca-Cola στην Ελλάδα (Coca-Cola Τρία Έψιλον & The Coca-Cola Company). Με τη χρηματοδότηση του Ιδρύματος της Coca-Cola.
      Δημοτικό Κολυμβητήριο Τούμπας
      Στην εκδήλωση έγινε αναλυτική παρουσίαση και στις  παρεμβάσεις για την εξοικονόμηση νερού και ενέργειας στο Δημοτικό Κολυμβητήριο Τούμπας με την εγκατάσταση 53 νέων συστημάτων εξοικονόμησης νερού. Η αναμενόμενη μείωση της κατανάλωσης νερού και  ενέργειας κυμαίνεται από 20% με 30%.
    15. Περιβάλλον

      Engineer

      Την έκθεση για την κατάσταση όλων των τύπων δασών σε ολόκληρο τον πλανήτη (The State of the World’s Forests – SOFO 2018) δημοσιοποίησε πρόσφατα ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ (FAO).
      Η έκθεση, εκτός από τα στατιστικά στοιχεία που περιλαμβάνει, δίνει έμφαση στον ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν τα δάση και οι άνθρωποι που ασχολούνται με τη διαχείρισή τους για ένα καλύτερο μέλλον.
       
      Πιο συγκεκριμένα, η έκθεση SOFO 2018 επιχειρεί να αναδείξει τον ρόλο των δασών στην επίτευξη πολλών από τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης (SDGs) της Agenda 2030, δίδοντας την ευκαιρία στους υπεύθυνους χάραξης των σχετικών πολιτικών να σχεδιάσουν δράσεις, επενδύσεις και συνεργασίες που στοχεύουν ιδιαίτερα στην επισιτιστική ασφάλεια, στην ανακούφιση της φτώχειας, και ανοίγουν τελικά τον δρόμο για την αειφόρο ανάπτυξη.
      Για παράδειγμα, όπως προκύπτει από την έκθεση του FAO, η αποψίλωση δασών είναι η δεύτερη μεγαλύτερη υπαίτια για το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής, μετά την καύση ορυκτών καυσίμων, και είναι υπόλογη για το 20% περίπου όλων των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου - ένα ποσοστό υψηλότερο ακόμη και από ολόκληρο τον τομέα μεταφορών του πλανήτη!

      Στις θετικές ενδείξεις, ο τουρισμός υπαίθρου αναπτύσσεται τρεις φορές ταχύτερα από τον βιομηχανικό τουρισμό ως σύνολο και τώρα αντιστοιχεί σχεδόν στο 20% της παγκόσμιας τουριστικής αγοράς.
      Σύμφωνα, δε, με την Έκθεση της Παγκόσμιας Εκτίμησης Δασικών Αποθεμάτων (FRA), που συντονίζει ο FAO, οι δασικές εκτάσεις στην πλανήτη, το διάστημα 1990-2015, μειώθηκαν από 31,6% σε 30,6%, όμως ο ρυθμός απώλειας επιβραδύνεται τα τελευταία χρόνια.
      Πώς «δουλεύουν» τα δασών για την προστασία και την εξυπηρέτηση της ανθρωπότητα, σύμφωνα με την έκθεση SOFO 2018:
      Εκτιμάται ότι το 50% των φρούτων που καταναλώνουμε προέρχονται από τα δένδρα Ο βιοπορισμός και η διατροφική ασφάλεια περίπου 250 εκατομμυρίων φτωχών αγροτών εξαρτάται από τη ζωντάνια των δασών και των δένδρων Τα δάση μας είναι η πηγή του νερού μας. Παρέχουν πόσιμο νερό για περισσότερο από το 1/3 των κατοίκων των μεγαλύτερων πόλεων του κόσμου Σχεδόν το 1/3 του παγκόσμιου πληθυσμού, ή αλλιώς 2,4 δισεκατομμύρια άνθρωποι, αξιοποιούν το ξύλο για βασικές ενεργειακές υπηρεσίες, όπως το μαγείρεμα, το βράσιμο νερού και, φυσικά, η θέρμανση. Από την αναχαίτιση της φτώχειας και της πείνας έως στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και τη συντήρηση της βιοποικιλότητας, οι θετικές επιπτώσεις από τα δάση και τα δένδρα είναι θεμελιώδη για την ύπαρξή μας Ενεργώντας σαν «σιφόνια» άνθρακα, τα δάση απορροφούν ποσότητα ίση με περίπου 2 δισ. τόνους εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα κάθε χρόνο Τα παιδιά, γενικώς, είναι περισσότερα ενεργά όταν έχουν πρόσβαση σε χώρους πρασίνου. Ο δείκτης παχυσαρκίας των παιδιών που ζουν σε περιοχές με καλή πρόσβαση σε τέτοιους χώρους είναι 11-19% χαμηλότερος από όσο ο αντίστοιχος δείκτης για τα παιδιά που έχουν περιορισμένη ή και καθόλου. Δείτε ολόκληρη την έκθεση (στην αγγλική γλώσσα), ΕΔΩ.
      Greenagenda newsroom
    16. Περιβάλλον

      Engineer

      Το 2018 η μετεωρολογική υπηρεσία meteo του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ) κατέγραψε στη χώρα μας 107 σίφωνες, συγκεκριμένα οκτώ ανεμοστρόβιλους και 99 υδροσίφωνες, τρεις από τους οποίους προκάλεσαν σημαντικές καταστροφές στην Χαλκιδική και στην Κρήτη.
      Το 2017 είχαν καταγραφεί 145 σίφωνες στην Ελλάδα, ενώ το 2016 μόνο 84. Σε όλη την Ευρώπη πέρυσι καταγράφηκαν συνολικά 628 σίφωνες. Η πλειονότητα των σιφώνων του 2018 στην χώρα μας (οι 99) ήταν υδροσίφωνες, οι οποίοι δημιουργήθηκαν και παρέμειναν πάνω από θαλάσσιες περιοχές, χωρίς να δημιουργήσουν προβλήματα, ενώ υπήρξαν και οκτώ ανεμοστρόβιλοι (σίφωνες ξηράς). Τόσο ο συνολικός αριθμός των σιφώνων το 2018 στην Ελλάδα, όσο και ο αριθμός των ισχυρών ανεμοστρόβιλων που προκάλεσαν ζημιές, κυμάνθηκαν στο μέσο όρο της τελευταίας δεκαετίας.
      Όπως επισημαίνει το ΕΑΑ-meteo, η μικρή έκταση και χρονική διάρκεια των σιφώνων δυσκολεύει την παρατήρηση και την καταγραφή τους, συνεπώς οι καταγραφές αποτελούν μάλλον ένα μόνο μέρος του συνολικού αριθμού ανεμοστροβίλων και υδροσιφώνων που εκδηλώνονται στην πραγματικότητα. Οι αναφορές των πολιτών και η λειτουργία καμερών παρακολούθησης των καιρικών συνθηκών αποτελούν σχεδόν τα μοναδικά μέσα για την καταγραφή αυτού του εντυπωσιακού φαινομένου.
      https://www.ypaithros.gr/wp-content/uploads/2019/01/sifones.jpg
      Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και η χρήση «έξυπνων» κινητών τηλεφώνων έχουν βοηθήσει σε μεγάλο βαθμό στην καταγραφή όλων των καιρικών φαινομένων, συμπεριλαμβανομένων των σιφώνων. Έτσι, οι χρήστες του Facebook και Twitter του Meteo.gr ανέφεραν το 63% των σιφώνων στην Ελλάδα το 2017 και το 52% το 2018.
      Σε σπάνιες περιπτώσεις και κάτω από ιδιαίτερες καιρικές συνθήκες, δημιουργούνται πολλοί υδροσίφωνες σε μικρό χρονικό διάστημα, όπως για παράδειγμα στις 21 Ιανουάριου 2018 στην Κέρκυρα, όταν παρατηρήθηκαν 32 σίφωνες σε διάστημα περίπου δύο ωρών.
      Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
    17. Περιβάλλον

      Engineer

      Οι άνθρωποι έχουν μεγαλύτερη επιρροή στο παγκόσμιο τοπίο από ό,τι πιστεύαμε μέχρι σήμερα, σύμφωνα με πρόσφατη ανάλυση της ανθρώπινης παρουσίας στον πλανήτη από τη ΜΚΟ Nature Conservancy με έδρα τις ΗΠΑ.
      Η έρευνα αναμένεται να αποτελέσει οδηγό για τη στρατηγική προστασίας του πλανήτη κατά τα προσεχή έτη.
      Η νέα μελέτη υπολογίζει ότι μόνο το 5% της γήινης επιφάνειας είναι επί του παρόντος ανεπηρέαστη από τους ανθρώπους, πολύ χαμηλότερο ποσοστό από την προηγούμενη εκτίμηση της τάξης του 19%.
      Το 95% της επιφάνειας της γης έχει κάποια ένδειξη ανθρώπινης τροποποίησης, ενώ το 84% έχει πολλαπλές ανθρώπινες επιπτώσεις, σύμφωνα με τη μελέτη.
      Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν διαθέσιμα στο κοινό δεδομένα υψηλής ανάλυσης από δορυφορικές και εναέριες εικόνες, καθώς και επιτόπιες έρευνες, για τη χρήση γης σε κομμάτια ενός τετραγωνικού χιλιομέτρου, ώστε να πραγματοποιήσουν μια χωρική αξιολόγηση του αντίκτυπου 13 ανθρωπίνων παραγόντων σε χερσαία εδάφη και οικοσυστήματα. 
      Στους ανθρώπινους παράγοντες περιλαμβάνονται η γεωργία, η φυσική επέκταση των ανθρωπίνων οικισμών, οι μεταφορές όπως οι σιδηρόδρομοι και οι περιφερειακοί οδοί, η εξόρυξη, η παραγωγή ενέργειας και η ηλεκτρική υποδομή, όπως οι γραμμές μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας.
      Η μελέτη διαπίστωσε ότι οι λιγότερο τροποποιημένες εκτάσεις τείνουν να βρίσκονται σε μεγάλα γεωγραφικά πλάτη όπως σε τούνδρες, βόρεια δάση, τάιγκα και εύκρατα κωνοφόρα δάση. Από την άλλη πλευρά, οι πιο τροποποιημένες εκτάσεις περιλαμβάνουν πιο τροπικά τοπία, όπως εύκρατα πλατύφυλλα και μεικτά δάση.
      «Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις συμφωνούν ότι τα μεγάλα άθικτα τοπία που απομένουν στον πλανήτη έχουν προτεραιότητα. Αλλά τα αποτελέσματά μας υποδηλώνουν ότι λιγότερες από αυτές τις περιοχές του κόσμου παραμένουν πραγματικά αμετάβλητες από τις ανθρώπινες δραστηριότητες και οι περισσότερες βρίσκονται μάλιστα σε μία κατάσταση ενδιάμεσης τροποποίησης και στο κατώφλι κρίσιμων σημείων ανατροπής», δήλωσε ο Τζο Κίζεκερ, συνεπικεφαλής της μελέτης.
    18. Περιβάλλον

      Engineer

      Προκειμένου να εφαρμοστεί το νομοθετικό πλαίσιο για την ανακύκλωση στη χώρα μας, σχεδόν το σύνολο των επιχειρήσεων που παράγουν ή εμπορεύονται προϊόντα έχουν υποχρέωση εγγραφής στο Εθνικό Μητρώο Παραγωγών (ΕΜΠΑ), δηλώσεων ποσοτήτων και συνεργασίας με Συλλογικά ΣΕΔ.
      Σημειώνεται ότι το πιστοποιητικό εγγραφής στο Ε.Μ.ΠΑ. είναι αναγκαίο προαπαιτούμενο προκειμένου να διατεθεί ένα προϊόν στην ελληνική αγορά ή να διακινηθεί μέσω των αλυσίδων εφοδιασμού και να τοποθετηθεί από αυτές στην αγορά.
      Επίσης σημειώνεται ότι η εγγραφή στο ΕΜΠΑ είναι υποχρέωση και για τη συμμετοχή μιας επιχείρισης σε διαγωνισμούς του δημοσίου, δηλαδή για να είναι προμηθευτής του δημοσίου.
      Η υποχρέωση εγγραφής στο ΕΜΠΑ
      Ποιες επιχειρήσεις έχουν υποχρέωση εγγραφής στο Εθνικό Μητρώο Παραγωγών (Ε.Μ.ΠΑ.);
      Οι υπόχρεοι ορίζονται στο πλαίσιο του ν. 4496/2017, που συμπληρώνει και τροποποιεί το ν. 2939/2001 και αναλυτικότερα, για το ΕΜΠΑ σύμφωνα με τις παρ. 1, άρ. 4Β ν. 4496/17&παρ. 1, αρ. 2 και την ΥΑ 181504/16 (ΦΕΚ 2454 Β/9-8-16).
      Στο Εθνικό Μητρώο Παραγωγών (Ε.Μ.ΠΑ.) εγγράφονται υποχρεωτικά:
      Οι παραγωγοί συσκευασιών, δηλαδή εκείνοι οι "παραγωγοί συσκευασίας" (κατά την έννοια της παραγράφου 16 του άρθρου 2 του ν.2939/2001, ως ισχύει), οι οποίοι:
      συσκευάζουν προϊόντα ή αναθέτουν σε τρίτο τη συσκευασία προϊόντων, με σκοπό να τα διαθέσουν στην ελληνική αγορά, εισάγουν συσκευασμένα προϊόντα με σκοπό τη διάθεσή τους στην ελληνική αγορά, και οι παραγωγοί πλαστικών σακουλών μεταφοράς (σ.σ. σακούλες μεταφοράς, με ή χωρίς λαβή, από πλαστικό υλικό, οι οποίες διατίθενται στους καταναλωτές στο σημείο πώλησης εμπορευμάτων ή προϊόντων) (παρ. 2, άρθρο 4Β, Ν.2939/2001, όπως τροποποιήθηκε με τον ν. 4496/2017 και ισχύει) Οι παραγωγοί ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών, δηλαδή κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο το οποίο, διαθέτει, για πρώτη φορά και κατ’ επάγγελμα στην αγορά, ηλεκτρικές στήλες ή συσσωρευτές, συμπεριλαμβανομένων αυτών που είναι ενσωματωμένες σε συσκευές ή οχήματα, ανεξαρτήτως της χρησιμοποιούμενης τεχνικής πώλησης, συμπεριλαμβανομένης της εξ αποστάσεως επικοινωνίας, όπως ορίζεται στις κείμενες διατάξεις σχετικά με την προστασία των καταναλωτών κατά τις εξ αποστάσεως συμβάσεις (πωλήσεις). (παρ. 12, άρθρο 2, ΚΥΑ με αρ. 41624/2057/Ε103/10 (ΦΕΚ 1625 Β/11-10- 2010))
      Οι παραγωγοί ειδών ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού (ΗΗΕ), δηλαδή οιοδήποτε φυσικό ή νομικό πρόσωπο, το οποίο:
      1. είναι εγκατεστημένο στη χώρα και κατασκευάζει ΗΗΕ με την επωνυμία ή το εμπορικό σήμα του ή αναθέτει τον σχεδιασμό ή την κατασκευή ΗΗΕ, τον οποίο διαθέτει στην αγορά με την επωνυμία ή το εμπορικό σήμα του εντός της ελληνικής επικράτειας,
      2. είναι εγκατεστημένο στη χώρα και μεταπωλεί εντός της ελληνικής επικράτειας με την επωνυμία ή το εμπορικό σήμα του εξοπλισμό παραγόμενο από άλλους προμηθευτές, όπου ο μεταπωλητής δεν θεωρείται «παραγωγός» εφόσον η μάρκα του παραγωγού αναγράφεται στον εξοπλισμό σύμφωνα με το σημείο (i),
      3. είναι εγκατεστημένο στη χώρα και διαθέτει στην αγορά κατ’ επάγγελμα ΗΗΕ από τρίτη χώρα ή από άλλο κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ή
      4. πωλεί ΗΗΕ στη χώρα μέσω εξ αποστάσεως επικοινωνίας απευθείας σε ιδιωτικά νοικοκυριά ή σε χρήστες πλην των ιδιωτικών νοικοκυριών και είναι εγκατεστημένος σε άλλο κράτος μέλος ή σε τρίτη χώρα, ανεξάρτητα από το ποια τεχνική πωλήσεων χρησιμοποιεί, συμπεριλαμβανομένης της εξ αποστάσεως επικοινωνίας. (παρ. 1 (στ), άρθρο 3, ΚΥΑ ΗΠ 23615/651/Ε.103/2014)
      Οι παραγωγοί οχημάτων, δηλαδή, ο κατασκευαστής ή ο εισαγωγέας του οχήματος, αλλά και των ανταλλακτικών των οχημάτων και του καταλυτικού του μετατροπέα (παρ. 7 του αρ. 2 του ΠΔ 116/2004, όπως ισχύει)
      Οι παραγωγοί ελαστικών, δηλαδή, ο κατασκευαστής ή ο εισαγωγέας του ελαστικού, είτε αυτό εισάγεται / κατασκευάζεται ως αυτοτελές προϊόν είτε αποτελεί μέρος του οχήματος, συμπεριλαμβανομένων και των εισαγωγέων μεταχειρισμένων ελαστικών (παρ. 6, αρ. 2, του ΠΔ 109/2004)
      Οι παραγωγοί λιπαντικών ελαίων, δηλαδή, κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που παράγει λιπαντικά έλαια ή αυτός του οποίου η επωνυμία αναγράφεται στο τελικό προϊόν (παρ. 8, αρ. 2 του ΠΔ 82/2004), αλλά και αυτός που εισάγει λιπαντικά έλαια, αφού στη Διαχείριση Λιπαντικών Ελαίων περιλαμβάνεται τόσο η παραγωγή λιπαντικών ελαίων, αλλά και η διάθεση στην αγορά (εμπορία), συμπεριλαμβανομένης και της εισαγωγής λιπαντικών ελαίων προκειμένου να καταλήξουν στο χρήστη ή στο τελικό καταναλωτή. (παρ. 7, αρ. 2 του ΠΔ 82/2004)
      Εκτός από τους παραπάνω, στο Εθνικό Μητρώο Παραγωγών μπορεί να εγγράφονται μεταγενέστερα και οι παραγωγοί άλλων προϊόντων, εφόσον υπάρξει σχετική νομοθετική πρόβλεψη. (παρ. 4, αρ. 1, ΥΑ 181504/16 (ΦΕΚ 2454 Β/9-8-16).
      Η συνεργασία με τα ΣΣΕΔ - Παραδείγματα
      Σημειώνεται ότι οι επιχειρήσεις ενδέχεται να πρέπει να συμβληθούν με περισσότερα του ενός Συλλογικά Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΣΕΔ).
      Παράδειγμα: 
      μια εταιρεία που εισάγει ηλεκτροτεχνικές συσκευές, θα πρέπει να συμβληθεί με ένα ΣΣΕΔ διαχείρισης ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού, αλλά και ένα ΣΣΕΔ διαχείρισης συσκευασιών (π.χ. πιεσόμετρα).
      Πρακτικά, σχεδόν όλες οι επιχειρήσεις που εισάγουν ή παράγουν οποιοδήποτε είδος προϊόντος οφείλουν να συμβληθούν με ΣΣΕΔ Συσκευασιών, καθώς όλα τα προϊόντα ακόμη και αυτά που δεν διατίθενται στον τελικό καταναλωτή συσκευασμένα, διακινούνται σε δευτερογενή (π.χ. χαρτόκουτες) ή/και τριτογενή συσκευασία.
      Ενδεικτικά παραδείγματα, για επιχειρήσεις που οφείλουν να εγγραφούν στο Ε.Μ.ΠΑ. και να συμβληθούν με Συλλογικό Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΣΕΔ):
      Μια επιχείρηση που εισάγει μπαταρίες αυτοκινήτων, θα πρέπει να συμβληθεί με ένα ΣΣΕΔ ηλεκτρικών συσσωρευτών (μπαταρίες) και ΣΣΕΔ συσκευασιών Μια επιχείρηση που ή κατασκευάζει ή εισάγει ή συσκευάζει λιπαντικά, θα πρέπει να συμβληθεί με ένα ΣΣΕΔ απόβλητων λιπαντικών ελαίων και ένα ΣΣΕΔ συσκευασιών λιπαντικών Μια επιχείρηση που εισάγει λάστιχα αυτοκινήτων οφείλει να συμβληθεί με ένα ΣΣΕΔ ελαστικών αυτοκινήτων και ένα ΣΣΕΔ συσκευασιών Μια επιχείρηση που εισάγει καινούργια ή μεταχειρισμένα αυτοκίνητα από το εξωτερικό (ανεξάρτητα με το εάν πρόκειται για χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης), οφείλει να συμβληθεί με ΣΣΕΔ Οχημάτων και ΣΣΕΔ ελαστικών αυτοκινήτων Μια επιχείρηση που εισάγει ενδύματα από τρίτη χώρα, σε χάρτινα κιβώτια, οφείλει να συμβληθεί με ΣΣΕΔ συσκευασιών, εφόσον τα προϊόντα που εισάγει περιέχονται π.χ. σε κούτες συσκευασίας Ένα συσκευαστήριο φρούτων που διαθέτει στην αγορά (χονδρική ή λιανική πώληση) φρούτα π.χ. σε πλαστικό κουτάκι με μεμβράνη, σε χάρτινη κούτα, σε πλαστικό διχτάκι, κλπ. οφείλει να συμβληθεί με ΣΣΕΔ συσκευασιών Ένα τυπογραφείο, χρησιμοποιεί συσκευασίες (π.χ. χαρτόκουτα, πλαστικά τσέρκια) για να διακινήσει τα προϊόντα του (βιβλία, εκτυπωμένα φυλλάδια, κλπ), θα πρέπει να συμβληθεί με ΣΣΕΔ συσκευασιών Ένας αγροτοτουριστικός συνεταιρισμός ο οποίος διαθέτει στην τοπική αγορά συσκευασμένα προϊόντα π.χ. μαρμελάδες, γλυκά, κλπ σε γυάλινες συσκευασίες και ζυμαρικά σε χάρτινες ή πλαστικές συσκευασίες, πρέπει να συμβληθεί με ένα ΣΣΕΔ συσκευασιών Ένας παραγωγός που κατασκευάζει ή εισάγει πλαστικές σακούλες πρέπει να συμβληθεί με ένα ΣΣΕΔ συσκευασιών Οι μεταπωλητές
      Έχει υποχρέωση εγγραφής στο Ε.Μ.ΠΑ. μια επιχείρηση που απλώς μεταπωλεί προϊόντα;
      Στην περίπτωση αυτή, πρόκειται για επιχείρηση που είναι απλώς διακινητής προϊόντων, και δεν έχει υποχρέωση εγγραφής στο Μητρώο. Όμως, ο διακινητής συσκευασίας και άλλων προϊόντων, οφείλει να «μη διακινεί προϊόντα, οι παραγωγοί των οποίων δεν έχουν εκπληρώσει τις υποχρεώσεις των παραγράφων 2 και 11 του άρθρου 4Β». (παρ. 1, αρ. 12 & παρ. 1, αρ. 16, ν. 2939 όπως τροποποιήθηκε με ν. 4496/2017, και ισχύει) Δηλαδή, θα πρέπει να ελέγχει τους προμηθευτές του και να επιβεβαιώνει ότι όλοι οι προμηθευτές του που θεωρούνται με το νόμο υπόχρεοι παραγωγοί, είναι εγγεγραμμένοι στο Ε.Μ.ΠΑ. όπως ορίζει ο νόμος και αναγράφουν το μοναδικό αριθμό μητρώου της επιχείρησής τους πάνω στα παραστατικά που του αποστέλλουν.
      Τι επιπτώσεις μπορεί να έχει μια επιχείρηση που απλώς μεταπωλεί προϊόντα, σε σχέση με το ν. 4496/2017;
      Εάν σε έλεγχο προκύψει ότι έχει γίνει παραλαβή προϊόντων με παραστατικά που δεν αναγράφουν τον Αριθμό Μητρώου Παραγωγού και δεν υπάρχει το πιστοποιητικό ότι ο προμηθευτής συμμορφώνεται με τη νομοθεσία, υπάρχουν οι σχετικές επιπτώσεις του νόμου. Η παράβαση της συγκεκριμένης υποχρέωσης (διακίνηση προϊόντων από μη εγγεγραμμένους στο Ε.Μ.ΠΑ. παραγωγούς) επιφέρει διοικητικό πρόστιμο ύψους από 500 έως 50.000€. (παρ. 3, αρ. 20Α, ν. 2939 όπως τροποποιήθηκε με ν. 4496/2017, και ισχύει) Επίσης, διοικητικές κυρώσεις προβλέπονται και για τον έμπορο που διακινεί πλαστική σακούλα, αφού όπως σαφώς αναφέρεται στο νόμο, η μη αναγραφή των στοιχείων που πρέπει πάνω στην πλαστική σακούλα που χρησιμοποιεί ένας έμπορος (τόπος, ημερομηνία παραγωγής και αριθμός του παραγωγού) επιφέρει διοικητικό πρόστιμο ύψους από 200 έως 5.000€. (παρ. 12, αρ. 20Α, ν. 2939 όπως τροποποιήθηκε με ν. 4496/2017, και ισχύει)
      Αναλυτικές πληροφορίες και πλήρη κατάλογο της νομοθεσίας, μπορείτε να βρείτε και στην ιστοσελίδα του Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης [www.eoan.gr/el/content/17/mitroo]
    19. Περιβάλλον

      Engineer

      Οι δήμοι Φυλής, Μοσχάτου – Ταύρου, Τρικκαίων και Λαρισαίων φαίνεται ότι ανταπορκίθηκαν ήδη στο κάλεσμα της Greenpeace μέσω των δημοτών τους για την αξιποίηση της ηλικαής ενέργειας από τα δημοτικά κτήεια και την διανομή του ηλεκτρικού ρεύματος σε νοικοκυριά που δεν μπορούν να καλύψουν οικονομικά τις ανάγκες τους.
      “Με τη δύναμη του ήλιου” όπως αναφέρει στην σχετική ιστοσελίδα η Greenpeace μέσω της οποίας καλεί τους δημότες να ζητήσουν από τους δήμους τους να αξιοποιήσουνε την ηλικακή ενέργεια. 
      Οπως χαρακτηριστικά αναφέρει η ιστοσελίδα, “ο λογαριασμός του ρεύματος είναι πονοκέφαλος για όλους! Το κόστος ενέργειας, που παράγεται στο μεγαλύτερό της μέρος από ορυκτά καύσιμα (λιγνίτη, πετρέλαιο και φυσικό αέριο) συνεχώς αυξάνεται, δημιουργώντας ενεργειακή φτώχεια και κοινωνική ανισότητα. Αν και ήδη 700.000 νοικοκυριά υπάγονται στο Κοινωνικό Οικιακό Τιμολόγιο της ΔΕΗ, τα μισά από αυτά αδυνατούν να πληρώσουν τους λογαριασμούς ρεύματος (στοιχεία ΔΕΗ). Μέχρι τις δημοτικές εκλογές το 2019, έχουμε την δυνατότητα να πιέσουμε μαζί τους δήμους να ακούσουν τους δημότες τους, να επενδύσουν στην τοποθέτηση φωτοβολταϊκών στις οροφές δημοτικών κτιρίων και να βοηθήσουν τα πιο ευάλωτα νοικοκυριά.
      Το όραμά μας
      Η γρήγορη και κοινωνικά δίκαιη ενεργειακή μετάβαση της ελληνικής οικονομίας σε 100% καθαρή ενέργεια. Απαραίτητη προϋπόθεση για τη μετάβαση αυτή είναι ο εκδημοκρατισμός του ενεργειακού τομέα, με τους πολίτες στο επίκεντρο της παραγωγής ενέργειας. Δήμοι, επιχειρήσεις αλλά και νοικοκυριά, όλοι έχουμε το δικαίωμα να γίνουμε μικροπαραγωγοί της δικής μας καθαρής ενέργειας ώστε να απεξαρτηθούμε από τα ορυκτά καύσιμα, καταπολεμώντας την ανισότητα και προστατεύοντας το κλίμα του πλανήτη.
      Η ενεργειακή δημοκρατία μπορεί να γίνει πραγματικότητα
      Στη χώρα μας υπάρχει πια το θεσμικό πλαίσιο που μπορεί να εξασφαλίσει μία δίκαιη στροφή προς την καθαρή ενέργεια. Ιδιαίτερα η δυνατότητα αυτοπαραγωγής (και εικονικής αυτοπαραγωγής) ηλιακής ενέργειας, αλλά και η δυνατότητα σύστασης και λειτουργίας ενεργειακών κοινοτήτων από τις τοπικές κοινωνίες, επιτρέπει σε όλους μας να παράγουμε τη δική μας ηλιακή ενέργεια προκειμένου να μειώσουμε τους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος, ακόμα και αν δεν έχουμε χώρο στο κτίριό μας για τοποθέτηση φωτοβολταϊκών.
      Ηλιακή ενέργεια για όλους
      Ιδιαίτερα οι δήμοι μπορούν να έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο: να αξιοποιήσουν τις δομές τους (στέγες σχολείων, δημοτικά κτίρια, οικόπεδα) για να παράξουν ηλεκτρικό ρεύμα που θα καταναλώνεται από άλλα δημοτικά κτίρια, μειώνοντας τους λογαριασμούς ενέργειας. Επιπλέον, με τη σύσταση ενεργειακής κοινότητας, οι δήμοι μπορούν να ασκήσουν ηλιακή κοινωνική πολιτική, δηλαδή να βοηθήσουν ευάλωτα νοικοκυριά να γίνουν τα ίδια μικροπαραγωγοί της δικής τους ενέργειας. Με αυτόν τον τρόπο, δεν αξιοποιούμε απλώς την ανεξάντλητη ενέργεια του ήλιου προκειμένου να καταπολεμήσουμε την ενεργειακή φτώχεια. Εξίσου σημαντικά, διασφαλίζουμε ότι η ενεργειακή μετάβαση της Ελλάδας θα γίνει με κοινωνικά δίκαιο τρόπο και με την ενεργό συμμετοχή όλων.
      Η ηλιακή επανάσταση ξεκινάει από εσένα και τον δήμο σου!
      Μέσω της ιστοσελίδας “Ήλιε μου, ήλιε σου”, όλοι μαζί μπορούμε να βοηθήσουμε την Ελλάδα να στραφεί στον ήλιο. Στέλνοντας επιστολή στον δήμαρχό σου ή ακόμα και διοργανώνοντας τη δική σου τοπική δράση, μπορείς και εσύ να πιέσεις τον δήμο σου να αξιοποιήσει διαθέσιμους δημοτικούς χώρους και να παράξει ηλιακή ενέργεια για τις ανάγκες του, αλλά και για την ανακούφιση ευάλωτων κοινωνικών ομάδων.
      Μπορείς ανά πάσα στιγμή να έχεις μία πλήρη εικόνα για τη στάση του δήμου σου απέναντι στο αίτημά σου και να ενημερωθείς για τα βήματα που έχει πάρει για να ασκήσει ηλιακή κοινωνική πολιτική στη γειτονιά σου.
      Η πλατφόρμα της Greenpeace μετράει δύο παραμέτρους
      1) Το Ηλιακό αποτύπωμα
      H πρόοδος του δήμου στην εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων για να παράγει ο ίδιος σημαντικό μέρος της ηλεκτρικής ενέργειας που χρειάζεται.
      2) Το Κοινωνικό αποτύπωμα
      H πρόοδος του δήμου στη δωρεάν παροχή της παραγόμενης ηλιακής ενέργειας σε επιλεγμένα ευάλωτα νοικοκυριά, στο πλαίσιο της άσκησης κοινωνικής πολιτικής.
      Οι πρωτοπόροι δήμοι
      Όλο και περισσότεροι δήμοι στρέφονται στον ήλιο για να καλύψουν τις ανάγκες τους σε ηλεκτρική ενέργεια και βάζουν τους πολίτες στην καρδιά αυτής της προσπάθειας. Αυτό ονομάζεται ενεργειακή δικαιοσύνη και υπάρχουν ήδη κάποιοι δήμοι που αναλαμβάνουν δράση προς αυτή την κατεύθυνση.
      Στον πίνακα της Greenpeace φαίνεται πως αντοπκρίθηκαν ήδη οι δήμοι Φυλής, Μοσχάτου – Ταύρου, Τρικκαίων και Λαρισαίων.
    20. Περιβάλλον

      Engineer

      Μέχρι το 2030 το Όσλο έχει θέσει ως στόχο να μειώσει τις εκπομπές ρύπων κατά 95%. Ένα φιλόδοξο σχέδιο που ταιριάζει ωστόσο απόλυτα στην Πράσινη Πρωτεύουσα της Ευρώπης για το 2019.
      Όποιος επισκέπτεται σήμερα το Όσλο θα συναντήσει πολλά ηλεκτροκίνητα οχήματα αλλά και μια υποβρύχια σήραγγα που αποσυμφορίζει το κυκλοφοριακό στη νορβηγική πρωτεύουσα. Η πόλη αναπτύσσεται με γρήγορο ρυθμό. Το 2020 θα εγκαινιαστεί το νέο μουσείο τέχνης και μια βιβλιοθήκη. Κοινό χαρακτηριστικό των νέων πρότζεκτ είναι οι οικολογικές τους ιδιότητες, όπως εξηγεί η Ανίτα Λίνταλ Τρόσνταλ, project manager στην πόλη του Όσλο ως οικολογικής πρωτεύουσας της Ευρώπης.
      Τα πράσινα πρότζεκτ βοήθησαν το Όσλο ώστε να επιλεγεί μεταξύ 13 πόλεων ως Πράσινη Πρωτεύουσα της Ευρώπης 2019. Ο εν λόγω διαγωνισμός δημιουργήθηκε το 2008 από την Κομισιόν με στόχο να γίνονται προτάσεις για βιώσιμες λύσεις, που θα μπορούν να υιοθετηθούν και από άλλες ευρωπαϊκές πόλεις ή έστω να αποτελέσουν έμπνευση γι' αυτές.
      Προϋπολογισμός για το κλίμα

      Το 50% περίπου των νέων οχημάτων που κυκλοφορούν στους δρόμους του Όσλο είναι ηλεκτροκίνητα. Τραμ, τρόλεϊ και φέρι-μποτ κινούνται με υδροηλεκτρική ενέργεια. Το χειμώνα πολλά σπίτια θερμαίνονται από τις εγκαταστάσεις καύσης απορριμμάτων.
      Μέχρι το τέλος του χρόνου το Όσλο θέλει να μειώσει τις εκπομπές του κατά 36% σε σχέση με το 1990 και μέχρι το 2030 κατά 95%. Γι' αυτό το λόγο η πόλη δημιούργησε έναν προϋπολογισμό για το κλίμα – πιθανώς τον πρώτο παγκοσμίως.
      Το σημαντικότερο για το Όσλο είναι ο περιορισμός του κυκλοφοριακού, που αποτελεί τη μεγαλύτερη πηγή εκπομπών ρύπων. Ήδη η επιβολή διοδίων οδήγησε σε σημαντική μείωση. Ωστόσο αναλυτές εκτιμούν ότι μετά την αύξηση από 3,20 στα 5,60 ευρώ την ημέρα για ένα Ι.Χ., δεν υπάρχουν άλλα περιθώρια στα διόδια.
      Μέτρα που ευνοούν τους ευκατάστατους πολίτες

      Την ίδια ώρα τα ηλεκτροκίνητα οχήματα απαλλάσσονται από τα διόδια, γεγονός που οδήγησε στην αύξηση των πωλήσεων οχημάτων τέτοιου τύπου. Ωστόσο αυτό το μέτρο ευνοεί περισσότερο τους ευκατάστατους πολίτες, διότι πολλοί δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να αλλάξουν το βενζινοκίνητο ή πετρελαιοκίνητο αμάξι τους με ένα ηλεκτροκίνητο και αισθάνονται ότι τιμωρούνται από αυτό το μέτρο.
      Παρ' όλα αυτά οι περισσότεροι πολίτες στηρίζουν τους κλιματικούς στόχους της πόλης τους. Σύμφωνα με πρόσφατη δημοσκόπηση το 75% πιστεύει ότι είναι σημαντικό να γίνει ό,τι χρειάζεται προκειμένου να μειωθούν μέχρι το 2030 οι εκπομπές κατά 95%. Πάνω από το 50% των κατοίκων υποστηρίζει την προσπάθεια του δήμου να απαγορεύσει τα αυτοκίνητα στο κέντρο της πόλης και το 63% εκτιμά ότι τα μέτρα για την επίτευξη των κλιματικών στόχων θα κάνουν το Όσλο καλύτερη πόλη.
      Λαρς Μπεβάνγκερ
      Επιμέλεια: Αλεξάνδρα Κοσμά
       
    21. Περιβάλλον

      Engineer

      Δύο νέες ρυθμίσεις του ΥΠΕΝ, που τροποποιούν την τιμολογιακή πολιτική των δήμων και τα δημοτικά τέλη και ενισχύουν την ανακύκλωση και την κυκλική οικονομία, τέθηκαν χθες σε διαβούλευση. Σύμφωνα με ενημέρωση του υπουργείου οι προτεινόμενες ρυθμίσεις ολοκληρώνουν την τιμολογιακή πολιτική απορριμμάτων με βάση το ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο, στηρίζονται στην αρχή ο ρυπαίνων πληρώνει και δημιουργούν οικονομικά κίνητρα για ΟΤΑ, πολίτες και επιχειρήσεις, με στόχο την κυκλική οικονομία και την οικονομία μηδενικών αποβλήτων.
       
      Οι ρυθμίσεις που τέθηκαν σε διαβούλευση στον ιστότοπο του ΥΠΕΝ, και οι οποίες θα αναρτηθούν επίσης στο open.gov.gr την επόμενη εβδομάδα, στάλθηκαν σε ενδιαφερόμενους φορείς προς διάλογο και επεξεργασία (ΚΕΔΕ, ΕΝΠΕ, δίκτυο ΦΟΔΣΑ, ΕΔΣΝΑ, ΕΕΔΣΑ) και θα παραμείνουν σε διαβούλευση έως τις 21 Ιανουαρίου 2019.
       
      Οι προτεινόμενες αλλαγές στην τιμολογιακή πολιτική των απορριμμάτων, που αποφασίστηκαν σε συνεργασία με τη ΓΓ Συντονισμού και Διαχείρισης Αποβλήτων του ΥΠΕΣ, συνδέονται με τον νέο νόμο για την ανακύκλωση (ν. 4496/2017), τις διατάξεις για τον εκσυγχρονισμό λειτουργίας των Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ν. 4555/2018), το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων και το Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Πρόληψης Δημιουργίας Αποβλήτων. Υλοποιούν προβλεπόμενα κίνητρα για την ενθάρρυνση μιας σύγχρονης διαχείρισης των απορριμμάτων των δήμων με περιορισμό της ταφής και συνολικά μειώνουν το κόστος διαχείρισης προς όφελος των δημοτών και της περιβαλλοντικής προστασίας.
       
      Οι προτεινόμενες ρυθμίσεις είναι:
       
      α) Η ΚΥΑ για τον Κανονισμό Τιμολόγησης ΦΟΔΣΑ, όπως προβλέπεται στο άρθρο 9 του ν. 4496/2017, και
      β) η Νομοθετική ρύθμιση για την ενίσχυση της κυκλικής οικονομίας μέσω της αποτροπής της ταφής, με ταυτόχρονη κατάργηση της διάταξης του αρθ. 43 του ν.4042/2012 περί εφαρμογής του ειδικού τέλους ταφής.
      Το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Κυκλική Οικονομία και το νέο θεσμικό πλαίσιο διαχείρισης αποβλήτων της χώρας μας ορίζουν ένα νέο μοντέλο ανάπτυξης, με στόχο τη βιώσιμη διαχείριση υλικών και τη σταδιακή μείωση της υγειονομικής ταφής. Στη νέα νομοθεσία προβλέπεται η δημιουργία κινήτρων για τη μείωση των αποβλήτων και την ενδυνάμωση της ανακύκλωσης, σε συνάρτηση με την απόδοση της διαλογής στην πηγή, την εκτροπή οργανικών αποβλήτων από την ταφή, τη συλλογή αποβλήτων συσκευασιών ανά κάτοικο και την πραγματοποιηθείσα ανακύκλωση.  
      Τι περιλαμβάνουν οι ρυθμίσεις 
      Αναλυτικότερα τα χαρακτηριστικά των προτεινόμενων ρυθμίσεων είναι τα εξής:
      Α) Με τη νέα ΚΥΑ για τον Κανονισμό Τιμολόγησης των ΦΟΔΣΑ καθορίζονται  διαφορετικά τιμολόγια για τη διαχείριση των αποβλήτων και συγκεκριμένα:
      Η ταφή των αποβλήτων ή υπολειμμάτων θα έχει την υψηλότερη χρέωση, ακόμη και τριπλάσια από τη διαλογή στην πηγή. Η επεξεργασία των αποβλήτων σε μονάδες μηχανικής, βιολογικής επεξεργασίας αποβλήτων (ΜΕΑ) θα έχει χαμηλότερη χρέωση από την ταφή/διάθεση, αλλά υψηλότερη από την ανάκτηση αποβλήτων που έχουν χωριστεί στην πηγή. Η ανάκτηση χωριστά συλλεγέντων αποβλήτων (βιοαπόβλητα, ανακυκλώσιμα υλικά) θα έχει τη χαμηλότερη χρέωση.  Προβλέπονται, επίσης, ειδικά προνομιακά τιμολόγια είτε για λόγους επιτακτικού δημόσιου συμφέροντος είτε σε περιπτώσεις ιδιαιτεροτήτων νησιωτικών ή ορεινών ΟΤΑ.
       
      Επιπλέον, η επίδοση κάθε ΟΤΑ στην ανακύκλωση και τη χωριστή συλλογή συσκευασιών και βιοαποβλήτων (υπολείμματα τροφών και πράσινα απόβλητα) οδηγεί σε μείωση της εισφοράς του στον ΦΟΔΣΑ. Το συνολικό ποσό εισφοράς κάθε ΟΤΑ προς τους ΦΟΔΣΑ απομειώνεται έτσι από 5% έως 25%, ανάλογα με τις επιδόσεις κάθε ΟΤΑ στην ανακύκλωση και στη διαλογή στην πηγή ή στον «καφέ» κάδο.
       
      Β) Με τη νομοθετική ρύθμιση για την ενίσχυση της κυκλικής οικονομίας, δημιουργείται ένα σύγχρονο εργαλείο αποτροπής της ταφής με βάση την ευρωπαϊκή πρακτική. Με τη ρύθμιση αυτή καταργείται το ειδικό τέλος ταφής, (άρθρο 43 του ν. 4042/2012) και δίνεται οικονομικό κίνητρο στους ΟΤΑ και τους ΦΟΔΣΑ να προχωρήσουν τις δράσεις ορθολογικής και ολοκληρωμένης διαχείρισης.
       
      Η ενίσχυση της κυκλικής οικονομίας θα επιτυγχάνεται με την εισαγωγή περιβαλλοντικής εισφοράς στους ΦΟΔΣΑ που καθυστερούν την ολοκληρωμένη διαχείριση των δημοτικών απορριμμάτων, η οποία θα αξιοποιείται μόνο για δράσεις κυκλικής οικονομίας και ανακύκλωσης. Το εργαλείο που προτείνεται για τη χρηματοδότηση δράσεων κυκλικής οικονομίας μέσω της αποτροπής της ταφής έχει εύλογο αναλογικά ύψος, ενθαρρύνει τη συμμόρφωση χωρίς να περιορίζεται σε μια ρύθμιση κυρωτικού χαρακτήρα, διατυπώνει ευκρινή οδικό χάρτη για τους ΦΟΔΣΑ και προβλέπει τα ακόλουθα: 
      Η περιβαλλοντική εισφορά είναι 10 ευρώ (αντί των 35 ευρώ του φόρου ταφής) ανά τόνο μη επεξεργασμένων διατιθέμενων αποβλήτων, εφαρμόζεται από 1.7.2019 και αυξάνεται κάθε έτος κατά 5 ευρώ, αρχίζοντας από την 1.1.2021, έως τα 35 ευρώ ανά τόνο (αντί των 60 ευρώ του φόρου ταφής). Θα διατίθεται αποκλειστικά και πλήρως για τη χρηματοδότηση έργων και δράσεων κυκλικής οικονομίας μεταξύ των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης ή των ΦΟΔΣΑ. Η εισφορά θα μειώνεται ανάλογα με την πρόοδο των προβλεπόμενων μονάδων επεξεργασίας αποβλήτων (αδειοδότηση και έναρξη κατασκευής).  Οι αρμόδιοι Υπουργοί καλούν όλους τους πολίτες, τους φορείς της Αυτοδιοίκησης και την επιστημονική και επιχειρηματική κοινότητα να συμμετέχουν στη διαβούλευση επί των προτεινόμενων ρυθμίσεων. Οι παρατηρήσεις, οι σχολιασμοί και οι απόψεις όλων θα συμβάλουν στην αναβάθμιση της ανακύκλωσης, στον εκσυγχρονισμό της διαχείρισης αποβλήτων και στην υλοποίηση της μετάβασης σε μια κυκλική οικονομία στην υπηρεσία του περιβάλλοντος και της δίκαιης και βιώσιμης ανάπτυξης.
×
×
  • Create New...

Σημαντικό

Χρησιμοποιούμε cookies για να βελτιώνουμε το περιεχόμενο του website μας. Μπορείτε να τροποποιήσετε τις ρυθμίσεις των cookie, ή να δώσετε τη συγκατάθεσή σας για την χρήση τους.