Μετάβαση στο περιεχόμενο
  • HoloBIM Structural
    HoloBIM Structural

  • Περιβάλλον

    Περιβάλλον

    1477 ειδήσεις in this category

    1. Περιβάλλον

      Engineer

      Σχεδόν 190.000 στρέμματα, δηλαδή το 13% της έκτασης του νησιού, έγιναν στάχτη στη Ρόδο μέχρι χθες βράδυ, από τα πύρινα μέτωπα που μαίνονται για ένατη μέρα. Ανάμεσα στις καμένες εκτάσεις βρίσκονται και 22.000 στρέμματα εκτάσεων Natura 2000 και καταφυγίων άγριας ζωής (έως σήμερα το πρωί), που ισοδυναμεί με το 11,6% της συνολικής καμένης έκτασης στο πολύπαθο νησί.
      Αναλυτικότερα, η καμένη έκταση στην πυρκαγιά της Ρόδου, βάσει των επικαιροποιημένων στοιχείων της εφαρμογής Current Situation Viewer (MODIS & VIIRS NRT) του EFFIS-Copernicus της Τρίτης 25/7 το βράδυ, ήταν 188.890 στρ. τα οποία αντιστοιχούν στο 13% της έκτασης του νησιού.
      http://greenagenda.gr/wp-content/uploads/2023/07/Kamena-rodos2-600-x-412.jpg
      Από τα παραπάνω στρέμματα, τα 8.215 βρίσκονται εντός 4 περιοχών του Δικτύου Natura 2000, ενώ άλλα 13.750 στρ, βρίσκονται εντός δύο Καταφυγίων Άγριας Ζωής. Η αύξηση σε σχέση με την προηγούμενη επικαιροποίηση των στοιχείων ήταν 9.330 στρέμματα. Συνολικά μέχρι το πρωί της Τετάρτης 26/7/2023 έχουν καεί 21.965 στρέμματα προστατευόμενων περιοχών που αντιστοιχούν στο 11,6% της συνολικής καμένης έκτασης.
      Η πυρκαγιά εξακολουθεί να καίει σε μικρά μέτωπα, συνολικά όμως βρίσκεται σε ύφεση. Πάντα, βέβαια, υπάρχει ο κίνδυνος αναζωπύρωσης. Την ίδια στιγμή, έχουν καεί πολλά πλατώνια (Dama dama), τα γνωστά ελάφια της Ρόδου.
      Η εικόνα είναι της εφαρμογής Current Situation Viewer (MODIS & VIIRS NRT) του EFFIS-Copernicus, από όπου έγινε μεταφορά της σε χάρτη της ΑΝΑΒΑΣΗΣ:
      http://greenagenda.gr/wp-content/uploads/2023/07/rodos-700-x-364.jpg
      Πάνω από 27.000 στρέμματα στάχτη στην Κάρυστο, όλα Natura!
      Παράλληλα, η καμένη έκταση στην πυρκαγιά του Πλατανιστού της Καρυστίας, στην Εύβοια, βάσει των επικαιροποιημένων στοιχείων της εφαρμογής Current Situation Viewer (MODIS & VIIRS NRT) του EFFIS-Copernicus, της Τρίτης 26/7 το βράδυ, είναι 27.700 στρ. τα οποία όλα βρίσκονται εντός της περιοχής του Δικτύου Natura GR2420012 «Όρος Όχη, παράκτια ζώνη και νησίδες». Από την προηγούμενη επικαιροποίηση των στοιχείων, η καμένη έκταση αυξήθηκε κατά 2.890 στρέμματα. Δυστυχώς είχαμε τρεις απώλειες ανθρώπινων ζωών, των δύο πιλότων του Καναντέρ 215 που κατέπεσε ενώ επιχειρούσε στο μέτωπο του Πλατανιστού, καθώς και ενός 41χρονου κτηνοτρόφου που βρέθηκε απανθρακωμένος στο όρος Όχη, που βρισκόταν εκεί στην προσπάθειά του να σώσει το κοπάδι του.
    2. Περιβάλλον

      Engineer

      Τον περασμένο χρόνο σημειώθηκαν ορισμένα ατυχή κλιματικά ορόσημα. Θα είναι η πιο καυτή χρονιά που έχει καταγραφεί ποτέ. Καταστροφικές πλημμύρες σάρωσαν τη Λιβύη, τη Βραζιλία και την Κίνα. Η ξηρασία και οι υψηλές θερμοκρασίες πυροδότησαν καταστροφικές πυρκαγιές στον Καναδά, την Ελλάδα, την Ιταλία και τη Χαβάη. Και οι παγκόσμιες εκπομπές ρύπανσης από την υπερθέρμανση του κλίματος βρίσκονται σε νέο υψηλό.
      Ωστόσο, υπήρξαν επίσης κάποιες ελπιδοφόρες και εμπνευσμένες εξελίξεις.
       Από την εφαρμογή του μεγαλύτερου νομοσχεδίου για το κλίμα των ΗΠΑ στην ιστορία μέχρι τη νέα κίνηση για τη μείωση των εκπομπών μεθανίου, συνεχίζουμε να σημειώνουμε πρόοδο. 
      Σύμφωνα με το  RMI, 12 κορυφαίες κλιματικές εξελίξεις  δίνουν ελπίδα για ένα καθαρό και ασφαλές μέλλον.
      1. Οι παγκόσμιες επενδύσεις στην καθαρή ενέργεια φτάνουν σε υψηλό όλων των εποχών
      Οι παγκόσμιες επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και άλλες τεχνολογίες καθαρής ενέργειας βρίσκονται σε καλό δρόμο για να φτάσουν τα 1,8 τρισεκατομμύρια δολάρια το 2023, 500 δισ. δολάρια περισσότερα από το 2022. Η έρευνα RMI δείχνει ότι η αύξηση της χωρητικότητας ηλιακής ενέργειας, αιολικής ενέργειας και μπαταρίας έχει φέρει το παγκόσμιο σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας σε  ορόσημο — όπου η μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα έχει καταστεί δύσκολο να αντιστραφεί, γεγονός που υποδηλώνει ότι η ζήτηση ορυκτών καυσίμων έχει κορυφωθεί στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας και θα είναι σε ελεύθερη πτώση μέχρι το τέλος της δεκαετίας.
      2. Ο μεγαλύτερος λογαριασμός για το κλίμα στην ιστορία των ΗΠΑ κάνει ιστορικά κέρδη
      Ένα χρόνο μετά την ψήφιση, ο αντίκτυπος του νόμου για τη μείωση του πληθωρισμού των ΗΠΑ έχει ήδη ξεπεράσει τις πρώτες εκτιμήσεις. Το 2023, ο IRA οδήγησε σε 372 δισεκατομμύρια δολάρια σε νέες ιδιωτικές επενδύσεις καθαρής ενέργειας, περισσότερες από 211.000 νέες θέσεις εργασίας καθαρής ενέργειας και σχεδόν 50.000 νέες θέσεις εργασίας στη μεταποίηση.
      3. Η ηλεκτροκίνηση εκτοξεύεται στα ύψη
      Οι παγκόσμιες πωλήσεις ηλεκτρικών οχημάτων (EV) έφτασαν σε υψηλό όλων των εποχών, σχεδόν στο 18% των παγκόσμιων πωλήσεων οχημάτων το 2023. Και στις Ηνωμένες Πολιτείες, τα EV βρίσκονται σε καλό δρόμο να ξεπεράσουν εύκολα το 1 εκατομμύριο ετήσιες πωλήσεις για πρώτη φορά. Η ζήτηση για ηλεκτρικά ποδήλατα (e-bikes) αυξήθηκε επίσης, με παγκόσμιες πωλήσεις περίπου 40 εκατομμυρίων που ξεπερνούν αυτές των επιβατικών EV. Στην Ινδία, περισσότερα από τα μισά από όλα τα νέα τρίτροχα οχήματα που πωλήθηκαν και ταξινομήθηκαν το 2023 λειτουργούσαν με μπαταρία. Τα φορτηγά γίνονται επίσης ηλεκτρικά, με την RMI να διαπιστώνει ότι η πλειονότητα των φορτηγών μεσαίου και βαρέως τύπου είναι ηλεκτρικά σήμερα. Παγκοσμίως, τα EV εκτοπίζουν ήδη 1,5 εκατομμύρια βαρέλια κατανάλωσης πετρελαίου ημερησίως, και αναμένεται να αυξηθεί στα 1,8 εκατομμύρια βαρέλια το 2023. 
      4. Ταμείο απωλειών και ζημιών
      Την πρώτη ημέρα της ετήσιας διάσκεψης του ΟΗΕ για το κλίμα, COP28, οι ηγέτες πήραν μια ιστορική απόφαση, συμφωνώντας να ξεκινήσουν και να κεφαλαιοποιήσουν ένα ταμείο απωλειών και ζημιών. Λεπτομέρειες για το ταμείο απωλειών και ζημιών, το οποίο θα παρέχει οικονομική βοήθεια σε ευάλωτες στο κλίμα χώρες, συζητούνται εδώ και πάνω από μια δεκαετία. Στο COP28, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Γερμανία υποσχέθηκαν 100 εκατομμύρια δολάρια η καθεμία και οι Ηνωμένες Πολιτείες υποσχέθηκαν 17,5 εκατομμύρια δολάρια.
      5. Εμπορικό αεροπλάνο διασχίζει τον Ατλαντικό χωρίς ορυκτά καύσιμα
      Τον Νοέμβριο, ένα επιβατικό αεροσκάφος της Virgin Atlantic πέταξε από το Λονδίνο στη Νέα Υόρκη χρησιμοποιώντας 100% βιώσιμα αεροπορικά καύσιμα,  για πρώτη φορά. Το καύσιμο — που παρασκευάζεται από φυτά και απόβλητα προϊόντα — παράγει 70% λιγότερες εκπομπές άνθρακα και βοηθά στην εξάλειψη των αερομεταφορέων, που συμβάλλει ουσιαστικά στην υπερθέρμανση του πλανήτη. 
       6. Το ατσάλι και το αλουμίνιο γίνονται πράσινα
      Το περασμένο έτος παρατηρήθηκε μια ώθηση για βιώσιμα μέταλλα τόσο από την πλευρά της ζήτησης όσο και από την πλευρά της προσφοράς. Για την προώθηση της ζήτησης, κορυφαίες εταιρείες ενώθηκαν στην πλατφόρμα Sustainable Steel Buyers, για να ζητήσουν έως και δύο εκατομμύρια τόνους χάλυβα σχεδόν μηδενικών εκπομπών. Και η RMI, μαζί με τέσσερις κορυφαίες τράπεζες, κυκλοφόρησε το Βιώσιμο Πλαίσιο Χρηματοδότησης Αλουμινίου που θα επιτρέψει στις τράπεζες να μετρούν και να αποκαλύπτουν τις εκπομπές αλουμινίου των χαρτοφυλακίων δανείων τους. Η RMI κυκλοφόρησε επίσης την Οδηγία αναφοράς εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου χάλυβα, για να βοηθήσει τις εταιρείες χάλυβα να αναφέρουν εκπομπές για να προωθήσουν μια διαφοροποιημένη αγορά χάλυβα χαμηλών εκπομπών ρύπων.
      7. Οι πράσινοι οικοδομικοί κώδικες σαρώνουν τις Ηνωμένες Πολιτείες
      Η Καλιφόρνια πέρασε έναν πρώτο στη χώρα ενσωματωμένο κώδικα άνθρακα για εμπορικά κτίρια και σχολεία. Η Νέα Υόρκη έγινε η πρώτη πολιτεία που απαιτούσε νομοθετικά, όλα τα νέα κτίρια να είναι ηλεκτρικά. Σε 25 πολιτείες των ΗΠΑ, οι κυβερνήτες δεσμεύτηκαν να εγκαταστήσουν 20 εκατομμύρια αντλίες θερμότητας έως το 2030. Η Πολιτεία της Ουάσιγκτον ψήφισε οικοδομικούς κώδικες που θα απαιτούν τα νέα σπίτια να παρέχουν ενεργειακά αποδοτική θέρμανση και ψύξη. Και η Μασαχουσέτη πέρασε μια απόφαση, πρώτη στη χώρα που βάζει την πολιτεία σε έναν ταχύτερο δρόμο για την ηλεκτροδότηση της θέρμανσης.
      8. Η μείωση των εκπομπών μεθανίου έρχεται στο προσκήνιο
       Η Υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος των ΗΠΑ ανακοίνωσε σημαντικούς νέους κανόνες για την απότομη μείωση των εκπομπών μεθανίου - έναν εξαιρετικά ισχυρό παράγοντα που συμβάλλει στην υπερθέρμανση του πλανήτη - όχι μόνο από νέες γεωτρήσεις πετρελαίου και φυσικού αερίου, αλλά και από υπάρχουσες γεωτρήσεις. Ξεκίνησε επίσης μια παγκόσμια πρωτοβουλία για τη μείωση των εκπομπών μεθανίου από χωματερές και άλλες οργανικές πηγές. Στη διάσκεψη του ΟΗΕ για το κλίμα στο Ντουμπάι, 50 μεγάλες εταιρείες πετρελαίου υποσχέθηκαν να μειώσουν τις εκπομπές μεθανίου από τις δραστηριότητές τους σχεδόν στο μηδέν έως το 2030. Μια νέα πρωτοβουλία που υποστηρίζεται με 40 εκατομμύρια δολάρια από το Bloomberg Philanthropies θα παρέχει δεδομένα, διαφάνεια και πλαίσια λογοδοσίας για την υποστήριξη τους. Και η Παγκόσμια Τράπεζα ξεκίνησε ένα ταμείο για προγράμματα ανίχνευσης και καθαρισμού μεθανίου σε αναπτυσσόμενες χώρες που καταγράφουν μεγάλες εκπομπές μεθανίου.
      9. Η αποθήκευση ενέργειας στα ύψη
      Τα συστήματα αποθήκευσης ενέργειας σημείωσαν αύξηση ρεκόρ παγκοσμίως το 2023 στα 42 GW. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, τέθηκαν σε λειτουργία 4,5 GW τα πρώτα τρία τρίμηνα του έτους και η Κίνα εγκατέστησε 8,7 GW αποθήκευσης ενέργειας από μπαταρίες μόνο το πρώτο εξάμηνο του 2023. Εν τω μεταξύ, η Ινδία επενδύει 452 εκατομμύρια δολάρια σε συστήματα αποθήκευσης ενέργειας από μπαταρίες και η εταιρεία διανομής BSES Rajdhani Power Limited, η οποία εξυπηρετεί περισσότερους από 2,7 εκατομμύρια πελάτες στην περιοχή της πρωτεύουσας Νέο Δελχί, ανέθεσε σύμβαση για το πρώτο της έργο συστήματος αποθήκευσης ενέργειας μπαταρίας.
      10. Η έρευνα για τις σόμπες αερίου γίνεται viral
      Νέα έρευνα σχετικά με τις επιπτώσεις των εστιών αερίου και τη σύνδεσή τους με το παιδικό άσθμα οδήγησε σε σημαντική ευαισθητοποίηση του κοινού για το μαγείρεμα με αέριο, πώς μειώνει την ποιότητα του εσωτερικού αέρα και βλάπτει τη δημόσια υγεία και την επικάλυψη λύσεων για το κλίμα και την υγεία. Τα ευρήματα της έρευνας εμφανίστηκαν παντού από το NPR μέχρι τη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Yale. Και σε μια κίνηση για την απομάκρυνση του φυσικού αερίου από τα κτίρια, 24 πολιτείες εισήγαγαν λογαριασμούς απαλλαγής από τον άνθρακα των κτιρίων το 2023.
      11. Η Κίνα σημειώνει ορόσημο για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας
      Η Κίνα εγκατέστησε όγκο ρεκόρ νέας ηλιακής και αιολικής δυναμικότητας, έως και 230 GW το 2023 — έως και τρεις φορές περισσότερο από ό,τι ο υπόλοιπος κόσμος έφερε σε απευθείας σύνδεση. Η ηλιακή δυναμικότητα της χώρας αυξήθηκε σχεδόν κατά 50% από το 2022 και τον Ιούνιο, για πρώτη φορά, η συνολική εγκατεστημένη δυναμικότητα παραγωγής ενέργειας από μη ορυκτά καύσιμα της Κίνας ξεπέρασε αυτή της ενέργειας από ορυκτά καύσιμα.
      12. Το υδρογόνο γίνεται πιο πράσινο
       Το πράσινο υδρογόνο — το υδρογόνο που παράγεται χωρίς ορυκτά καύσιμα — αυξάνεται με εκθετικό ρυθμό. Έχει αυξηθεί κατά 2,5 φορές από τον Μάιο του 2022. Το σχέδιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης να εισάγει 10 εκατομμύρια τόνους ανανεώσιμου υδρογόνου έως το 2030 πυροδότησε μια ορμή προγραμματιστών που σχεδιάζουν εγκαταστάσεις παραγωγής πράσινων υδρογόνου σε σχεδόν κάθε ήπειρο. Εν τω μεταξύ, οι Ηνωμένες Πολιτείες επέλεξαν επτά έργα για το πρόγραμμα Regional Clean Hydrogen Hubs, το καθένα για να λάβει 1 δισεκατομμύριο δολάρια και αναμένεται να εκδώσει οδηγίες σχετικά με τη νέα πίστωση φόρου πράσινης υδρογόνου.
    3. Περιβάλλον

      Engineer

      Έξι φιναλίστ επιλέχθηκαν για τα βραβεία EUROPEAN MOBILITY WEEK και MOBILITY ACTION. Τα βραβεία δίνουν έμφαση στην ευαισθητοποίηση και τη διαχείριση της κινητικότητας στον τομέα της βιώσιμης αστικής κινητικότητας και παρουσιάζονται ως αναγνώριση των δραστηριοτήτων που πραγματοποιήθηκαν το 2023. Και οι δύο νικητές θα ανακοινωθούν σε τελετή απονομής που θα πραγματοποιηθεί στις Βρυξέλλες στις 14 Μαρτίου.
      Οι υποψήφιοι για το Βραβείο EUROPEAN MOBILITY WEEK 2023 είναι:
      Η Amadora (Πορτογαλία) για τη συνεργασία με άλλες τοπικές και περιφερειακές αρχές, συμπεριλαμβανομένης της Μητροπολιτικής Περιοχής της Λισαβόνας, για την προώθηση του περπατήματος, της ποδηλασίας και των δημόσιων συγκοινωνιών. Οι δραστηριότητες και η δρομολόγηση μόνιμων μέτρων μεταδόθηκαν από τοπικούς τηλεοπτικούς και ραδιοφωνικούς σταθμούς, εκτός από την ευρεία κοινή χρήση στις πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης.
      Η Βουδαπέστη (Ουγγαρία) για ένα φιλόδοξο Σαββατοκύριακο χωρίς αυτοκίνητα (16 – 17 Σεπτεμβρίου), μετρώντας 10.000 συμμετέχοντες και με δραστηριότητες για παιδιά και ενήλικες, και μια Ημέρα Χωρίς Αυτοκίνητο (22 Σεπτεμβρίου) κατά την οποία ο Δήμαρχος της Βουδαπέστης αποκάλυψε σχέδια για την κατασκευή μιας νέας, φιλικής προς τους πεζούς ζώνης χωρίς αυτοκίνητα στο ανάχωμα του Δούναβη. Πραγματοποιήθηκαν επίσης εκδηλώσεις σχετικά με τον τρόπο «εξοικονόμησης ενέργειας» στον τομέα των μεταφορών, παράλληλα με τη στενή συνεργασία με τον Δήμο της Βιέννης (Αυστρία) για την προώθηση βέλτιστων πρακτικών στις πολιτικές πεζοπορίας και ποδηλασίας.
      Ίνσμπρουκ (Αυστρία) για την αντιμετώπιση του θέματος του 2023 «Εξοικονόμηση ενέργειας» από όλες τις οπτικές γωνίες. Η πόλη προώθησε την εξοικονόμηση ενέργειας επιτρέποντας στους κατόχους συνδρομών στα μέσα μαζικής μεταφοράς να ταξιδεύουν με έως και τρεις φίλους, διοργανώνοντας μια εκδήλωση για τις πρακτικές πτυχές της ηλεκτροκίνησης και προσφέροντας δωρεάν ενοικίαση ποδηλάτων πόλης την Παγκόσμια Ημέρα Χωρίς Αυτοκίνητο. Το Ίνσμπρουκ εστίασε επίσης στη μετατόπιση του χώρου από τα αυτοκίνητα στους ανθρώπους ανοίγοντας θέσεις στάθμευσης για χρήση πεζών σε μια κεντρική πλατεία. η δράση ήταν τόσο δημοφιλής που παρατάθηκε για αρκετές εβδομάδες.
      Οι υποψήφιοι για το Βραβείο MOBILITY ACTION 2023 είναι:
      GSK (Wavre, Βέλγιο) για την ολοκληρωμένη προσέγγισή της στη διαχείριση της κινητικότητας, η οποία προσέφερε αναπαραγόμενα παραδείγματα για άλλους μεγάλους εργοδότες, συμπεριλαμβανομένων 13 δραστηριοτήτων για τη βιώσιμη αστική κινητικότητα και τις μετακινήσεις με συνείδηση της κινητικότητας. Τα παραδείγματα περιελάμβαναν μια συνεδρία «speed-dating» σε πισίνα με αυτοκίνητο. μια υπηρεσία συντήρησης ποδηλάτου για να διασφαλιστεί ότι οι εργαζόμενοι δεν αναγκάζονται να χειρίζονται θέματα συντήρησης στον ελεύθερο χρόνο τους. και συζητήσεις με εκπρόσωπο της Εθνικής Εταιρείας Σιδηροδρόμων του Βελγίου (SNCB) σχετικά με τις επιλογές εισόδου μεταφοράς για υβριδικές εργασίες.
      Nahverkehrsgesellschaft Baden-Württemberg mbH (NVBW) (Γερμανία) για την ενδυνάμωση των μαθητών σε ολόκληρη την πολιτεία της Βάδης – Βυρτεμβέργης να ταξιδεύουν στο σχολείο με ασφάλεια και βιωσιμότητα μέσω του προγράμματος «MOVERS – Active to School». Το 2023, το MOVERS (το οποίο υποστηρίζεται από το Υπουργείο Μεταφορών της Βάδης-Βυρτεμβέργης, το Υπουργείο Πολιτισμού, Νεολαίας και Αθλητισμού και το Υπουργείο Εσωτερικών) ενθάρρυνε τους μαθητές να συμμετάσχουν σε διαγωνισμό από ποδήλατο σε σχολείο σε όλη τη Γερμανία, εκτός από την υποστήριξη σχολεία και δήμοι με επιλεγμένα μέτρα κινητικότητας.
      Nudgd (Helsingborg, Σουηδία) για την καινοτόμο διαδικτυακή πλατφόρμα της που αξιοποιεί την επιστήμη της συμπεριφοράς για να ενθαρρύνει βιώσιμες σχολικές ταξιδιωτικές συνήθειες στο Helsingborg. Μαθητές, γονείς και δάσκαλοι προσκλήθηκαν να συμμετάσχουν σε μια διαδικτυακή πλατφόρμα όπου τους κινητοποιούν μηνύματα, προκλήσεις και κουίζ για να αυξήσουν το ενδιαφέρον – και να δείξουν τα οφέλη των ενεργών ταξιδιών. Η πλατφόρμα υποστηρίζει τους στόχους της πόλης του Helsingborg για την ενίσχυση της ποδηλασίας και την προώθηση ασφαλέστερων, πιο βιώσιμων ταξιδιών από τους γονείς/κηδεμόνες των μαθητών του δημοτικού σχολείου.
      Το βραβείο EUROPEAN MOBILITY WEEK αναγνωρίζει τους δήμους που έχουν διαπρέψει στην προώθηση της βιώσιμης αστικής κινητικότητας κατά τη διάρκεια της κύριας εβδομάδας της εκστρατείας 16-22 Σεπτεμβρίου. Εν τω μεταξύ, το βραβείο MOBILITY ACTION ξεκίνησε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή το 2022 για να αναγνωρίσει την αριστεία στις λύσεις σχεδιασμού διαχείρισης κινητικότητας που υποβλήθηκαν από επιχειρήσεις, οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, ιδρύματα ή τοπικές διοικήσεις καθ’ όλη τη διάρκεια του 2023. Το ετήσιο θέμα και των δύο βραβείων είναι «Εξοικονόμηση ενέργειας».
      Να υπενθυμίσουμε, ότι η ευρωπαϊκή εβδομάδα κινητικότητας είναι η εκστρατεία για την προώθηση της βιώσιμης αστική ςκινητικότητας που διοργανώνεται με την υποστήριξη της Γενικής Διεύθυνσης Κινητικότητας και Μεταφορών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
    4. Περιβάλλον

      Engineer

      Εμφανής επένδυση στην καταστολή έναντι της πρόληψης, υποαπορρόφηση χρηματοδοτικών πόρων, καθυστερήσεις, έλλειψη κεντρικού σχεδιασμού, καθώς και ελλιπείς ελεγκτικοί μηχανισμοί, τροχοπέδη για την πρόληψη Παρουσιάστηκε σήμερα από το WWF Ελλάς η απολογιστική έκθεση του διετούς προγράμματος με θέμα τη διαχείριση των κρατικών πόρων για την πρόληψη και την καταστολή των δασικών πυρκαγιών, το οποίο υλοποιήθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος Active citizens fund, σε συνεργασία με το Μεσογειακό Ινστιτούτο Ερευνητικής Δημοσιογραφίας (MIIR). Το πρόγραμμα με τίτλο "Ενίσχυση της διαφάνειας και της λογοδοσίας στη χρηματοδότηση της πρόληψης και καταστολής των δασικών πυρκαγιών με τη συμβολή των πολιτών", είχε ως κεντρικό στόχο να ρίξει φως στο θέμα της διαχείρισης των κρατικών πόρων που διατίθενται για τη δασοπυροπροστασία, να χαρτογραφήσει τα σημαντικότερα κενά στην όλη διαδικασία διάθεσης, απορρόφησης και αξιοποίησης αυτών των πόρων, και εν τέλει, μέσω συγκεκριμένων προτάσεων, να ενισχυθεί η εύρυθμη λειτουργία του εθνικού συστήματος δασοπυροπροστασίας.
      Η ολοκλήρωση του έργου συμπίπτει με την έναρξη της φετινής αντιπυρικής περιόδου, η οποία έρχεται μετά από μια δύσκολη χρονιά κατά την οποία σημειώθηκε ο δεύτερος χειρότερος απολογισμός καμένων εκτάσεων των τελευταίων 20 ετών για τη χώρα μας (συνολικά 1,5 εκατ. καμένα στρέμματα). Το 2021, για μια ακόμα φορά, το εθνικό σύστημα δασοπυροπροστασίας βασισμένο εν πολλοίς σε μια κατασταλτική φιλοσοφία, δεν κατάφερε να ανταποκριθεί στις προκλήσεις, με βαριές συνέπειες στο φυσικό περιβάλλον, την άγρια ζωή, αλλά και την κοινωνία. Με την κλιματική κρίση να επιδρά καθοριστικά πλέον στην αύξηση της έντασης, αλλά και της συχνότητας των πυρκαγιών στη Μεσόγειο, είναι σαφές ότι χρειάζεται άμεσα μετακίνηση του ειδικού επιχειρησιακού βάρους από την καταστολή στη πρόληψη, αλλά και αναθεώρηση των διαδικασιών που αφορούν στη χρηματοδότηση των κρατικών φορέων που είναι επιφορτισμένοι με την αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών.
      Τι ρόλο, όμως, παίζουν οι πόροι που δίνονται για την αποτελεσματική ή μη αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών; Η χρηματοδότηση της αντιμετώπισης των δασικών πυρκαγιών στην Ελλάδα περιλαμβάνει ένα σύνθετο πλέγμα ποικίλων χρηματοδοτικών εργαλείων και πόρων που προέρχονται από πολλές πηγές (εθνικές και ενωσιακές) και διοχετεύονται σε εξίσου πολυάριθμους δικαιούχους, συνθέτοντας έτσι ένα δαιδαλώδες σύστημα διαδικασιών. Ωστόσο, παρά την κομβική σημασία της διαχείρισης και κατανομής των χρηματοδοτήσεων, δεν έχει υπάρξει έως και σήμερα στη χώρα μας καμία προσπάθεια καταγραφής, αξιολόγησης και δημοσιοποίησης στοιχείων που αφορούν στη διαχείριση των πόρων που δαπανώνται στην πρόληψη και την καταστολή των δασικών πυρκαγιών. Χωρίς αυτά τα δεδομένα, είναι πρακτικά αδύνατο να πραγματοποιηθεί οποιαδήποτε τεκμηριωμένη απολογιστική αξιολόγηση του τί δουλεύει, τί πρέπει να βελτιωθεί και τί πρέπει να αλλάξει.
      Το συγκεκριμένο πρόγραμμα ανέλυσε δύο σημαντικές πτυχές της χρηματοδότησης για την αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών στην Ελλάδα: Αφενός, την εκτίμηση των πόρων που έχουν διατεθεί για την πρόληψη και την καταστολή των δασικών πυρκαγιών κατά την περίοδο 2016-2020, και αφετέρου, την αξιολόγηση της διαδικασίας που ακολουθείται για την κατανομή των πόρων στα κύρια χρηματοδοτικά εργαλεία (χρηστή διακυβέρνηση, λογοδοσία, διαφάνεια).
      Τα κύρια συμπεράσματα της έκθεσης  του WWF Ελλάς αποτυπώνονται ως εξής: 
      Ανισοκατανομή μεταξύ καταστολής και πρόληψης και υποαπορρόφηση: Το σύστημα χρηματοδότησης της αντιμετώπισης των δασικών πυρκαγιών εστιάζει κυρίως σε δράσεις καταστολής έναντι δράσεων πρόληψης. Μάλιστα, για την περίοδο 2016-2020, το 83,95% των συνολικών κρατικών πόρων κατευθύνεται προς την καταστολή και μόλις το 16,05%  προς την πρόληψη. Την ίδια στιγμή, η τελευταία έκθεση του Περιβαλλοντικού Προγράμματος του ΟΗΕ κάνει έκκληση προς τις κυβερνήσεις να επανεξετάσουν τις δαπάνες για την κατάσβεση των πυρκαγιών προτείνοντας τη διάθεση του 45% του προϋπολογισμού τους για την πρόληψη και την ετοιμότητα, το 35% για την καταστολή  των πυρκαγιών και το 20% για την αποκατάσταση. Παράλληλα, παρατηρείται υπο-απορρόφηση των πόρων, ειδικά στον τομέα της δασικής διαχείρισης, καθώς και καθυστερήσεις στη χρηματοδότηση επαναλαμβανόμενων δράσεων. Για παράδειγμα, στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2014-2020 (Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα) μέχρι σήμερα έχουν απορροφηθεί συνολικά 26.546.715,8€ από τον συνολικό εγκεκριμένο προϋπολογισμό που ανέρχεται στα 49.812.023,39€ (απορρόφηση κατά 53,29%). Αντίστοιχα, στον θεματικό στόχο “Κλιματική αλλαγή – Πρόληψη” από τα 817.462.866€ που είναι διαθέσιμα έχει συμβασιοποιηθεί και είναι σε διαδικασία υλοποίησης μόλις το 51,5% των πόρων. Και αυτό παρότι υπάρχουν τεράστιες ανάγκες, όπως για παράδειγμα η ενίσχυση των εθελοντικών ομάδων πολιτικής προστασίας με υλικό εξοπλισμό και η δασική διαχείριση. 
      Χαρακτηριστικό είναι επίσης, το γεγονός ότι στο Πρόγραμμα “Αντώνης Τρίτσης” από τους 332 Δήμους της χώρας, τις 13 Περιφέρειες και τους Διαδημοτικούς Φορείς (Συνδέσμους), μέχρι στιγμής μόνο 11 δήμοι, 1 Περιφέρεια και 1 σύνδεσμος δήμων (ΣΠΑΥ) έχουν υποβάλει προτάσεις. Όπως αναδείχθηκε στα εργαστήρια διαβούλευσης που πραγματοποιήσαμε, αυτό οφείλεται στην έλλειψη συνεργασίας, σχεδιασμού, τεκμηρίωσης και υλοποίησης ανάμεσα στα τμήματα Προγραμματισμού και Πολιτικής Προστασίας των ΟΤΑ Α΄ και Β΄ βαθμού.
      Έλλειψη κεντρικού σχεδιασμού της χρηματοδότησης των δράσεων πρόληψης και καταστολής: Η χρηματοδότηση των δράσεων πρόληψης και καταστολής των δασικών πυρκαγιών γίνεται αποσπασματικά, από διαφορετικά χρηματοδοτικά εργαλεία, χωρίς ολοκληρωμένο και μακροχρόνιο κεντρικό σχεδιασμό για την καταγραφή των αναγκών και των απαιτούμενων δράσεων με στόχο την ολοκληρωμένη αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών. Ανεπαρκής τεκμηρίωση και αιτιολόγηση των αποφάσεων και κενά στη συμμετοχή των πολιτών: Οι αποφάσεις κατανομής και διάθεσης των πόρων στηρίζονται σε μια αποσπασματική καταγραφή των υφιστάμενων αναγκών από τους δικαιούχους φορείς χωρίς να προηγείται μία ολοκληρωμένη τεκμηρίωση των απαιτούμενων δράσεων. Κενά διαπιστώθηκαν, επίσης, τόσο στη δημόσια πρόσβαση των πολιτών στις πληροφορίες και στα έγγραφα βάσει των οποίων ελήφθησαν οι σχετικές αποφάσεις κατανομής των πόρων, όσο και στη συμμετοχή των πολιτών στη διαδικασία καταγραφής των αναγκών ή στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων.  Έλλειψη απολογιστικών εκθέσεων: Μέχρι σήμερα κανένας αρμόδιος δημόσιος φορέας δεν φαίνεται να συντάσσει εκθέσεις πεπραγμένων, στις οποίες να συμπεριλαμβάνεται και οικονομικός απολογισμός των έργων με βάση τους πόρους που έλαβε.  Αποσπασματικότητα ελέγχων σχετικά με την αξιοποίηση των δημόσιων πόρων: Ενώ τα χρηματοδοτικά εργαλεία που διαχειρίζονται ενωσιακούς πόρους έχουν ένα δομημένο, αυστηρό και πολυεπίπεδο σύστημα ελέγχων για τα πεπραγμένα, δεν συμβαίνει το ίδιο με τις υπόλοιπες πηγές χρηματοδότησης των δασικών πυρκαγιών. Οι έλεγχοι που πραγματοποιούνται ανά χρηματοδοτικό εργαλείο φαίνονται αποσπασματικοί  και ελλιπείς, καθώς απουσιάζει η προηγούμενη τεκμηρίωση των αναγκών, στοιχείο που αποτελεί βασικό κενό στο υπάρχον σύστημα δασοπυροπροστασίας. Βάσει των συμπερασμάτων αυτών, η έκθεση περιλαμβάνει συγκεκριμένες προτάσεις του WWF, οι οποίες αποσκοπούν να ενισχύσουν τις δράσεις πρόληψης, κυρίως μέσα από την καλύτερη οργάνωση και συντονισμό των χρηματοδοτικών εργαλείων. Σημειώνεται πως οι προτάσεις αυτές αξιοποιούν και ενισχύουν το υφιστάμενο καθεστώς χρηματοδότησης και διαχείρισης των πόρων για τις δασικές πυρκαγιές, καθώς και τις προβλέψεις του πρόσφατου νόμου 4662/2020 (Α΄27) για τον εθνικό μηχανισμό διαχείρισης κρίσεων και αντιμετώπισης κινδύνων. Ειδικότερα, οι προτάσεις είναι οι εξής:
      Κατάρτιση ενός Εθνικού Σχεδίου Αντιπυρικής Προστασίας με συμμετοχή όλων των ενδιαφερόμενων φορέων, που θα αποτελεί μέρος ενός μακροχρόνιου στρατηγικού σχεδιασμού για τη χρηματοδότηση δράσεων για μια ολοκληρωμένη αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών. Ενίσχυση και διεύρυνση των αρμοδιοτήτων του Συντονιστικού Οργάνου Πολιτικής Προστασίας που προβλέπεται στο άρθρο 12 του ν. 4662/2020 (Α΄27) για τον αποτελεσματικό συντονισμό των υφιστάμενων χρηματοδοτικών εργαλείων στο πλαίσιο της εφαρμογής του προτεινόμενου Εθνικού Σχεδίου Αντιπυρικής Προστασίας. Δημιουργία μιας ανοιχτής Ενιαίας Πλατφόρμας Δεδομένων Χρηματοδότησης για την Αντιμετώπιση των Δασικών Πυρκαγιών (με προτεινόμενη ονομασία ΗΦΑΙΣΤΟΣ) για την ενίσχυση της διαφάνειας και της πρόσβασης των πολιτών σε πληροφορίες σχετικά με τη χρηματοδότηση δράσεων για την πρόληψη και καταστολή των δασικών πυρκαγιών. Δημιουργία ενός κεντρικού ελεγκτικού μηχανισμού στη ΓΓΠΠ για τον οικονομικό έλεγχο των αποφάσεων κατανομής και αξιοποίησης των πόρων. Ο μηχανισμός αυτός θα παρακολουθεί και θα ελέγχει τις αποφάσεις κατανομής στα υφιστάμενα χρηματοδοτικά εργαλεία, τόσο σε ό,τι αφορά στην εναρμόνισή τους με το προτεινόμενο Εθνικό Σχέδιο Αντιπυρικής Προστασίας και την αποδοτικότητά τους από οικονομικής άποψης, καθώς και την αξιοποίηση των διατιθέμενων οικονομικών πόρων για την υλοποίηση των προτεινόμενων δράσεων. Η Παναγιώτα Μαραγκού, επικεφαλής προγραμμάτων προστασίας περιβάλλοντος στο WWF Ελλάς, δήλωσε: «Η ανάγκη ενίσχυσης των πόρων για την πρόληψη σε σχέση με την καταστολή είναι το πρώτο απαραίτητο βήμα. Η ολοκληρωμένη αντιμετώπιση των πυρκαγιών απαιτεί επιπλέον και κατά κύριο λόγο, την εγκαθίδρυση κατάλληλων επιχειρησιακών πλαισίων, την κινητοποίηση της κοινωνίας και την αποτελεσματική και διαφανή χρήση των διαθέσιμων πόρων. Πρόκειται για ένα τρίπτυχο που είναι ικανό να θωρακίσει τα φυσικά οικοσυστήματα, αλλά και τις κοινωνίες από τις δασικές πυρκαγιές, μέσω της πρόληψης. Αρκεί, βέβαια, να τεθεί σε άμεση εφαρμογή». 
      Στη χαοτική νέα κανονικότητα που διαμορφώνει η κλιματική κρίση, οι πιο διαχειρίσιμες πυρκαγιές είναι εκείνες που προλαμβάνονται. Μόνο μέσω της πρόληψης, μπορεί να ελεγχθεί η εξάπλωσή τους και να ελαχιστοποιηθεί η έντασή τους. Η αλλαγή της κουλτούρας του συστήματος δασοπυροπροστασίας είναι το μεγάλο ζητούμενο. Χρειαζόμαστε μια νέα στρατηγική που θα λαμβάνει υπόψη τις συνθήκες της κλιματικής κρίσης και τα σενάρια εξέλιξης του φαινομένου των δασικών πυρκαγιών, θα εξασφαλίζει τη μετακίνηση της έμφασης στην πρόληψη, θα υπαγορεύει αναγκαίες αλλαγές στον χωρικό και πολεοδομικό σχεδιασμό, θα αξιολογεί συστηματικά το σύστημα δασοπυροπροστασίας ώστε να εντοπίζει εγκαίρως κενά και παραλείψεις με σαφή και τεκμηριωμένο τρόπο. Μια κουλτούρα που θα στηρίζεται στη συνεργασία, στην επιστημονική γνώση, και στη διακομματική συναίνεση. Θα μαθαίνει από τα λάθη του παρελθόντος, θα αξιοποιεί τα πορίσματα των ειδικών επιτροπών και τις εκθέσεις διεθνών και ευρωπαϊκών οργανισμών αδιαφορώντας για τις όποιες βραχυχρόνιες πολιτικές σκοπιμότητες. 
      Η πλήρης έκθεση με τα συμπεράσματα, τις προτάσεις του WWF, καθώς και τη μεθοδολογία που χρησιμοποιήθηκε είναι διαθέσιμη εδώ. 
      Σημειώσεις & συνοδευτικά υλικά
      Μπορείτε να κατεβάσετε σχετικά infographics από εδώ. Γενικό φωτογραφικό υλικό, διαθέσιμο εδώ. Υπόμνημα WWF προς υπουργό Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, κ. Χρήστο Στυλιανίδη, με προτάσεις για θέματα βελτίωσης του συστήματος δασοπυροπροστασίας (Φεβρουάριος 2022). Το πρόγραμμα Active citizens fund, ύψους € 13,5 εκ., χρηματοδοτείται από την Ισλανδία, το Λιχτενστάιν και τη Νορβηγία και είναι μέρος του χρηματοδοτικού μηχανισμού του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ) περιόδου 2014 – 2021, γνωστού ως EEA Grants. Το πρόγραμμα στοχεύει στην ενδυνάμωση και την ενίσχυση της βιωσιμότητας της κοινωνίας των πολιτών και στην ανάδειξη του ρόλου της στην προαγωγή των δημοκρατικών διαδικασιών, στην ενίσχυση της συμμετοχής των πολιτών στα κοινά και στην προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Τη διαχείριση της επιχορήγησης του προγράμματος Active citizens fund για την Ελλάδα έχουν αναλάβει από κοινού το Ίδρυμα Μποδοσάκη και το SolidarityNow. Διαβάστε περισσότερα εδώ: www.activecitizensfund.gr 
    5. Περιβάλλον

      Engineer

      Η εθνική οδός σε μια πόλη, γίνεται με στόχο την αποσυμφόρηση της κυκλοφορίας.
      Ωστόσο, όσο οι οδηγοί έχουν περισσότερες διαδρομές, επιλέγουν να συνεχίσουν να χρησιμοποιούν το αυτοκίνητο ως μέσο μεταφοράς αντί να χρησιμοποιούν τις δημόσιες συγκοινωνίες ή τα ποδήλατα, με αποτέλεσμα το κυκλοφοριακό πρόβλημα να παραμένει άλυτο.
      Για το λόγο αυτό, οι αρχές σε 6 πόλεις σε Ευρώπη, ΗΠΑ και Ασία, καινοτόμησαν και αποφάσισαν να μετατρέψουν τους μεγάλους αυτοκινητόδρομους σε σύγχρονα αστικά πάρκα.
      Οι πρισσότερες βρίσκονται στις ΗΠΑ, γεγονός που σημαίνει ότι οι Αμερικανοί σχεδιαστές μελετούν περαιτέρω την ευρωπαϊκή πολιτική μεταφορών.
      Κάποιες από αυτές έχουν ολοκληρώσει τα έργα, ενώ άλλα βρίσκονται ακόμα υπό κατασκευή.
      Harbor Drive – Πόρτλαντ ΗΠΑ
      πηγή: archdaily.com Το Πόρτλαντ ήταν η πρώτη πόλη των ΗΠΑ που αποφάσισε να μετατρέψει την εθνική οδό σε αστικό πάρκο. το Όρεγκον Harbour Drive που χτίστηκε στην όχθη του ποταμού Willamette. Το 1974 ξεκίνησε το έργο μετασχηματισμού που οδήγησε στον Tom McCall Park.
      Η γέφυρα Hawthorne, η οποία ήταν αρχικά μέρος του αυτοκινητόδρομου, έγινε γέφυρα για ποδηλάτες και πεζούς, συνδέοντας την First Avenue με το πάρκο.
      Cheonggyecheon, Σεούλ – Νότια Κορέα
      πηγή: archdaily.com Η υπερυψωμένη οδός Cheonggyecheon στη Σεούλ χτίστηκε πάνω σε ένα κανάλι. Προκειμένου να αντιμετωπίσει την περιβαλλοντική ρύπανση και τον θόρυβο που προκαλούν τα περισσότερα από 160.000 οχήματα που χρησιμοποιούν τον αυτοκινητόδρομο καθημερινά, ο δήμαρχος Λι Μιγιούνγκ Μπακ, ξεκίνησε ένα σχέδιο για την κατεδάφισή του και την κατασκευή ενός πάρκου.
      Ο νέος βιώσιμος χώρος οδήγησε σε μείωση των επιπέδων θορύβου και τη θερμοκρασία στη γύρω περιοχή.
      Pier Freeway, Σαν Φρανσίσκο
      πηγή: archdaily.com Στις αρχές της δεκαετίας του 1980 στο Σαν Φρανσίσκο, ένα σχέδιο άρχισε να κατεδαφίζει τον αυτοκινητόδρομο Καλιφόρνια 480 με την ιδέα να χτιστεί ένα πάρκο. Όμως το 1991 ο διώροφος αυτοκινητόδρομος κατεδαφίστηκε αφού υπέστη ζημιές από τον σεισμό του 1989. Μελέτες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η ανοικοδόμηση του αυτοκινητόδρομου ήταν πολύ πιο ακριβή από την κατασκευή ενός πάρκου.
      Σήμερα το μέρος έχει μια από τις καλύτερες θέες στον κόλπο του Σαν Φρανσίσκο και διαθέτει πολλά χιλιόμετρα για πεζούς και ποδηλάτες.
      Μαδρίτη Ρίο, Μαδρίτη
      πηγή: archdaily.com Το 2000 ξεκίνησε το έργο της Μαδρίτης Ρίο, το οποίο επιδίωξε να αποκαταστήσει τις όχθες του ποταμού Μανζάρες.
      Δεδομένου ότι υπήρχαν αρκετές ιστορικές κατασκευές, όπως το Puente de Segovia, η παλαιότερη γέφυρα της πόλης, το Ermita Virgen del Puerto και το Puente del Rey, το έργο πραγματοποίησε την αποκατάσταση διατηρώντας παράλληλα αυτές τις πτυχές της ιστορίας της πόλης στη μέση πάρκο.
      Το πάρκο άνοιξε το 2011, προσφέροντας στους πολίτες χώρους για αθλήματα, περιπάτους και ευκαιρίες να μάθουν για την ιστορία της πόλης. Σε αυτήν την περίπτωση, ο αυτοκινητόδρομος δεν κατεδαφίστηκε εντελώς, αλλά η κυκλοφορία εκτρέπεται από υπόγειες σήραγγες.
      Park East Freeway, Μιλγουόκι
      πηγή: archdaily.com Στη δεκαετία του 1960, το έργο είχε ξεκινήσει με στόχο να κυκλώσει την πόλη. Οι κάτοικοι όμως διαμαρτυρήθηκαν, λόγω του ότι θα προκαλούσε πολύ φασαρία.
      Η εθνική οδός δεν ολοκληρώθηκε ποτέ και ορισμένα τμήματα κατεδαφίστηκαν μεταξύ 1999 και 2002 για την ανάπτυξη του έργου Park East Corridor, το οποίο, όταν τελειώσει, θα επιτρέψει την ελεύθερη πρόσβαση από το κέντρο της πόλης στον ποταμό.
      Alaskan Way, Σιάτλ
      πηγή: archdaily.com Το 2001 ένας σεισμός κατέστρεψε την διάβαση πεζών του αυτοκινητόδρομου της Αλάσκας στο Σιάτλ. Αρχικά, το σχέδιο ήταν να το ανοικοδομήσει, ωστόσο, αποφασίστηκε αργότερα να κατασκευαστεί μια υπόγεια σήραγγα τεσσάρων λωρίδων, έτσι ώστε στην επιφάνεια οι περιοχές κατά μήκος του κόλπου Elliot να ενωθούν με την υπόλοιπη πόλη μέσω ενός νέου πεζόδρομου. Τα εγκαίνια του πάρκου έχουν προγραμματιστεί για το επόμενο έτος.
    6. Περιβάλλον

      Engineer

      Η επίτευξη ενός κόσμου με μηδενικό ισοζύγιο άνθρακα θα εξαρτηθεί από τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας που θα αντικαταστήσουν τις παραδοσιακές πηγές ενέργειας. Η προμήθεια όμως των ορυκτών και μετάλλων που είναι απαραίτητα για αυτές τις «πράσινες» τεχνολογίες βρίσκεται υπό απειλή, σύμφωνα με τη νέα παγκόσμια έκθεση “Resourcing the Energy Transition: Marking the World Go Round” που δημοσιεύεται από την KPMG και τον όμιλο Eurasia Group.
      Έως το 2050 θα απαιτηθούν περισσότερα από τρία δισ. τόνοι ορυκτά όπως λίθιο, γραφίτης και κοβάλτιο. Παρά τα πλούσια αποθέματα η πρόσβαση σε αυτούς τους κρίσιμους πόρους έχει λάβει έντονα πολιτικό χαρακτήρα, με την γεωπολιτική ισχύ να αναμένεται να μετατοπιστεί από τις πετρελαιοπαραγωγές χώρες σε χώρες όπου κυριαρχεί η εξόρυξη των μετάλλων. Με ένα σχετικά μικρό αριθμό χωρών να διαθέτουν κοιτάσματα, ο ανταγωνισμός για τους ζωτικούς αυτούς πόρους πρόκειται να είναι σκληρός καθώς οι κυβερνήσεις αποζητούν την ενεργειακή ασφάλεια.
      Επιπλέον, ασκούνται ολοένα αυξανόμενες πιέσεις να καταστούν πιο βιώσιμες οι εξορύξεις. Οι πρώτες αυτές ύλες απαιτούν τεράστιες ποσότητες ενέργειας, εργασίας και κόπου για την εξόρυξη, επεξεργασία και κατανάλωσή τους, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε καταστροφή του περιβάλλοντος και να μειώσει τη βιοποικιλότητα, ενώ ενδέχεται να επικρατούν και κακές εργασιακές συνθήκες.
      Τέτοιοι δυνητικά αδύνατοι κρίκοι της εφοδιαστικής αλυσίδας δεν επηρεάζουν μόνο τον κλάδο της ενέργειας. Έχουν αντίκτυπο και σε κλάδους που εξαρτώνται από «πράσινες» τεχνολογίες και λύσεις αποθήκευσης ενέργειας, όπως οι υποδομές, οι μεταφορές και η αυτοκινητοβιομηχανία, καθώς και αυτές που ανταγωνίζονται για πόρους που βρίσκουν πολλαπλές εφαρμογές, π.χ. στην βιομηχανική παραγωγή και τις βιοεπιστήμες.
      Στην έκθεση της KPMG υποστηρίζεται ότι η κυκλική οικονομία μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων. Η επαναχρησιμοποίηση, η ανακύκλωση και ο αναπροσανατολισμός των μετάλλων και των πρώτων υλών μπορούν να συνεισφέρουν στην βεβαιότητα της προμήθειας και δυνητικά να ελαττώσουν την μόλυνση και τις εκπομπές διοξειδίου άνθρακα ελαχιστοποιώντας της ανάγκη για εξορύξεις.
      Η δημιουργία μια κυκλικής οικονομίας στην ενέργεια απαιτεί μια τεράστια συντονισμένη προσπάθεια από κυβερνήσεις, παραγωγούς φυσικών πόρων και εταιρείες που χρησιμοποιούν τους πόρους. Σύμφωνα με την έκθεση, εάν οι κυβερνήσεις αποσαφηνίσουν τις φιλοδοξίες τους ως προς την πράσινη ενέργεια, θα μπορέσουν να προγραμματίσουν τις ανάγκες τους σε φυσικούς πόρους, να στρέψουν τις επενδύσεις τους προς καθαρές τεχνολογίες και να διασφαλίσουν τις προμήθειες πρώτων υλών.
      Οι εξορυκτικές επιχειρήσεις θα πρέπει να επιταχύνουν τις προσπάθειές τους για τη μείωση του περιβαλλοντικού τους αποτυπώματος, την προστασία του περιβάλλοντος και την εξυπηρέτηση των κοινωνιών τους, ως μέρος μια βιώσιμης στρατηγικής εξόρυξης και επεξεργασίας.
      Εταιρείες από μια σειρά κλάδων, όπως η αυτοκινητοβιομηχανία, η αιολική και η ηλιακή ενέργεια και η παραγωγή μπαταριών, θα μπορούσαν να μειώσουν την τελική τους ζήτηση για μέταλλα και ορυκτά, εισάγοντας «κυκλικά» προγράμματα που εντάσσουν στην παραγωγή τους την επαναχρησιμοποίηση και την ανακύκλωση.
    7. Περιβάλλον

      Engineer

      Το Εθνικό Πρόγραμμα Πρόληψης Δημιουργίας Αποβλήτων καθορίζει τη στρατηγική, τις πολιτικές και τους στόχους για την πρόληψη δημιουργίας αποβλήτων σε εθνικό επίπεδο, και η σύνταξή του αποτελεί υποχρέωση της χώρας μας που προκύπτει από την οδηγία 2008/98/ΕΚ όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία (ΕΕ) 2018/851.
      Ο Γενικός Γραμματέας Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων, κ. Μανώλης Γραφάκος, θέτει από 4 Μαρτίου 2021, ημέρα Πέμπτη και ώρα 15:00 μ.μ. σε δημόσια ηλεκτρονική διαβούλευση το Εθνικό Πρόγραμμα Πρόληψης Δημιουργίας Αποβλήτων.
      Το Εθνικό Πρόγραμμα Πρόληψης Δημιουργίας Αποβλήτων καθορίζει τη στρατηγική, τις πολιτικές και τους στόχους για την πρόληψη δημιουργίας αποβλήτων σε εθνικό επίπεδο, και η σύνταξή του αποτελεί υποχρέωση της χώρας μας που προκύπτει από την οδηγία 2008/98/ΕΚ όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία (ΕΕ) 2018/851.
      Το Εθνικό Πρόγραμμα Πρόληψης Δημιουργίας Αποβλήτων εκπονείται από το ΥΠΕΝ και εγκρίνεται με πράξη Υπουργικού Συμβουλίου, μετά από δημόσια διαβούλευση,  σύμφωνα με τα προβλεπόμενα  στο άρθρο 83 του Ν.4685/20.
      Το Εθνικό Πρόγραμμα Πρόληψης Δημιουργίας Αποβλήτων αφορά την περίοδο 2021 – 2030 και μπορεί να αναθεωρείται κάθε πέντε έτη. Προδιαγράφει τις πολιτικές, τα μέτρα και τις δράσεις που στοχεύουν στην πρόληψη δημιουργίας αποβλήτων, ενώ υποδεικνύει δείκτες μέτρησης. Οι ως άνω πολιτικές στοχεύουν στην προώθηση και υποστήριξη μοντέλων βιώσιμης παραγωγής και κατανάλωσης, ενθαρρύνουν τον σχεδιασμό την παραγωγή και τη χρήση προϊόντων που διασφαλίζουν την αποτελεσματική χρήση των πόρων ιδιαιτέρως προωθώντας την επισκευασιμότητα, την ανθεκτικότητα και την επαναχρησιμοποιήσιμη φύση των προϊόντων.
      Σε ότι αφορά στη διαχείριση των αστικών στερεών αποβλήτων, το Εθνικό Πρόγραμμα Πρόληψης Δημιουργίας Αποβλήτων, είναι εναρμονισμένο με την οδηγία 2018/851 της ΕΕ και προβλέπει:
      -Παρουσίαση και αξιολόγηση της υφιστάμενης κατάστασης στην πρόληψη δημιουργίας αποβλήτων.
      -Παρουσίαση των υφιστάμενων εθνικών και κοινοτικών νομοθεσιών, πολιτικών και στρατηγικών.
      -Τον ορισμό ρευμάτων προτεραιότητας, καθώς και στόχων πρόληψης δημιουργίας αποβλήτων.
      -Τον προσδιορισμό μέτρων και δράσεων για την υλοποίηση των στόχων αυτών, την επιτυχή και ολοκληρωμένη παρακολούθηση και αξιολόγηση του ΕΠΠΔΑ, καθώς και το χρονοδιάγραμμα υλοποίησής του.
      Κατά συνέπεια, ο βασικός στόχος του Εθνικού Προγράμματος Πρόληψης Δημιουργίας Αποβλήτων, είναι η ανάπτυξη μιας συντονισμένης προσέγγισης για τη δημιουργία των συνθηκών για μικρότερη κατανάλωση πρώτων υλών και το μετασχηματισμό των καταναλωτικών  προτύπων, με απώτερο σκοπό την επίτευξη της σταδιακής μείωσης στην παραγωγή αποβλήτων.
      Στο πλαίσιο αυτό, καλείται να συμμετάσχει στη δημόσια διαβούλευση κάθε ενδιαφερόμενος, καταθέτοντας τις προτάσεις του.
      Η διαβούλευση θα διαρκέσει μέχρι 18 Μαρτίου  2021, ημέρα Πέμπτη και ώρα 15.00 μ.μ.
      Μπορείτε να το δείτε εδώ
    8. Περιβάλλον

      GTnews

      Υπεγράφη την Τρίτη 5 Απριλίου 2022 σύμβαση συνεργασίας μεταξύ του Ελληνικού Ιδρύματος Έρευνας και Καινοτομίας (ΕΛ.ΙΔ.Ε.Κ.) και του Οργανισμού Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (Ο.ΦΥ.ΠΕ.ΚΑ.), παρουσία του Υφυπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων, του Υφυπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας για την υλοποίηση υψηλής ποιότητας ερευνητικού προγράμματος με τίτλο «Μελέτες πεδίου ενδημικών και απειλούμενων ειδών της Ελλάδας».
      Στο πλαίσιο της συνεργασίας των δυο φορέων, αναμένεται να υλοποιηθούν και να χρηματοδοτηθούν ερευνητικά έργα διάρκειας έως δώδεκα (12) μηνών, με τον συνολικό προϋπολογισμό της δράσης να ανέρχεται στο ποσό των τριακοσίων τριάντα χιλιάδων ευρώ (330.000,00 €).
      Η αξιοποίηση των Ελλήνων επιστημόνων και της έρευνας για την αντιμετώπιση της Κλιματικής Κρίσης είναι στρατηγική επιλογή. Η σύμπραξη του ΕΛΙΔΕΚ με τον ΟΦΥΠΕΚΑ θα βοηθήσει να βρεθούν λύσεις, να καταγραφούν τα δεδομένα και να προωθηθούν δράσεις με στόχο την προστασία της βιοποικιλότητας και ειδικότερα των ενδημικών και απειλούμενων ειδών της Ελλάδας. 
      Για να διασωθούν τα ενδημικά είδη ζώων και φυτών της χώρας πρέπει πρώτα να καταγραφούν. Σε μια εποχή που όλοι αναζητούν και καταφεύγουν σε δεδομένα, δημιουργείται μια τράπεζα δεδομένων για την οποία θα δουλέψουν Έλληνες επιστήμονες, ενώνοντας δυνάμεις με το Υπουργείο Ανάπτυξης και τον Υφυπουργό Έρευνας και Τεχνολογίας και προωθώντας από κοινού τη συνεργασία ΟΦΥΠΕΚΑ και ΕΛ.ΙΔ.Ε.Κ.
      Η Πρόεδρος του Επιστημονικού Συμβουλίου του Ελληνικού Ιδρύματος Έρευνας και Καινοτομίας, Καθηγήτρια Ξένη Χρυσοχόου αναφορικά με τη χθεσινή συμφωνία τόνισε πως:
      «Το ΕΛ.ΙΔ.Ε.Κ. χαίρεται ιδιαίτερα για αυτή τη συνεργασία, η οποία ενισχύει την έρευνα για τη βιοποικιλότητα, ένα θέμα μέγιστης σημασίας για το σύνολο της κοινωνίας. Ευχαριστούμε τον Ο.ΦΥ.ΠΕ.ΚΑ. για την εμπιστοσύνη που έδειξε στο Ίδρυμα για να συνεισφέρει στη διαδικασία της αξιολόγησης και παρακολούθησης των έργων. Αναμένουμε με μεγάλη χαρά τα αποτελέσματα της Δράσης αυτής.»
      Ο Διευθύνων Σύμβουλος του Οργανισμού Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (Ο.ΦΥ.ΠΕ.ΚΑ.) Κωνσταντίνος Τριάντης ανέφερε τα εξής:
      «Στον ΟΦΥΠΕΚΑ από την πρώτη στιγμή εστιάζουμε στην προστασία και την ανάδειξη της ελληνικής Φύσης. Μετά τον Κόκκινο Κατάλογο των Απειλούμενων Ειδών της Ελλάδας, η συνεργασία μας με το ΕΛΙΔΕΚ για την υλοποίηση των μελετών των ενδημικών και απειλούμενων ειδών της Ελλάδας, είναι ένα ακόμα βήμα προς την ουσιαστική γνώση και συνεπώς την αποτελεσματική προστασία της ελληνικής βιοποικιλότητας.»
       
    9. Περιβάλλον

      Engineer

      Ειδοποίηση που προηγείται 24 ώρες ενός συμβάντος που πλησιάζει, μπορεί να μειώσει τις απώλειες κατά 30%.
      Τη δημιουργία ενός συστήματος έως το 2027 που μπορεί να παρέχει έγκαιρες προειδοποιήσεις στα κράτη, δρομολογεί ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών.
      Η πρωτοβουλία «Early Warnings for All» που είχε ανακοινωθεί από τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, António Guterres, ήδη από το Μάρτιο του 2022, βασίζεται σε μια συνεργασία μεταξύ διαφόρων Οργανισμών του συστήματος του ΟΗΕ, αλλά και ΜΚΟ, και στοχεύει να παρέχει στα συμμετέχοντα κράτη ένα σύστημα προστασίας από επικίνδυνα καιρικά, υδάτινα ή κλιματικά φαινόμενα, βασισμένη σε τέσσερις βασικούς πυλώνες: 
      α) την παροχή γνώσης και διαχείρισης του κινδύνου που σχετίζεται με καταστροφές στις χώρες, 
      β) τη βελτιστοποίηση της ανίχνευσης, παρατήρησης, παρακολούθησης, ανάλυσης και πρόβλεψης των σχετικών φαινομένων, 
      γ) την εξασφάλιση της διάδοσης και επικοινωνίας προειδοποιήσεων προς τους ανθρώπους στις πληγείσες περιοχές και 
      δ) την παροχή δυνατοτήτων ετοιμότητας και αντίδρασης από τις τοπικές κυβερνήσεις, τις κοινότητες και τους ανθρώπους.
      Σύμφωνα με την Παγκόσμια Επιτροπή για την Προσαρμογή, μια ειδοποίηση που προηγείται 24 ώρες ενός συμβάντος που πλησιάζει μπορεί να μειώσει τις απώλειες κατά 30%. Η επένδυση ενός ποσού $ 800 εκατ. σε συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης, θα μπορούσε να αποτρέψει απώλειες από $ 3 έως $ 16 δισ. ετησίως, μόνο στις αναπτυσσόμενες χώρες. Και, όπως γνωρίζουμε, οι αναπτυσσόμενες χώρες δεν είναι οι μόνες που επηρεάζονται από τα ακραία καιρικά φαινόμενα. Ισχυροί τυφώνες έχουν πλήξει τις ΗΠΑ περισσότερες από μία φορές, οι καύσωνες απειλούν την Ευρώπη -ακόμη και το βόρειο τμήμα- με αυξανόμενη συχνότητα, ενώ οι πλημμύρες θέτουν σε κίνδυνο πόλεις σε ολόκληρο τον πλανήτη.
      Πρόσφατα, ένας σεισμός 7,6 Ρίχτερ έπληξε την ιαπωνική πόλη Ishikawa, αφήνοντας πάνω από εκατό νεκρούς στο πέρασμά του. Αλλά ο αριθμός των θυμάτων θα μπορούσε να είναι ακόμη μεγαλύτερος, αν οι άνθρωποι δεν προειδοποιούνταν εγκαίρως να εκκενώσουν τα παράλια, λόγω του επερχόμενου τσουνάμι. Δυστυχώς, δεν μπορούν όλες οι χώρες να επικαλεστούν παρόμοιο επίπεδο ετοιμότητας και ανταπόκρισης.
      Και, παρόλο που τα φαινόμενα έρχονται και παρέρχονται, οι πόλεις παραμένουν για να αντιμετωπίσουν τις επιπτώσεις. Μόλις το περασμένο έτος, η Νέα Υόρκη αντιμετώπισε τον απόηχο των ισχυρών βροχοπτώσεων του Σεπτεμβρίου, ενώ στην Ελλάδα, ο πληθυσμός της Θεσσαλίας δεν έχει ανακάμψει ακόμη από τις σφοδρές πλημμύρες της ίδιας περιόδου. Μια 24ωρη προειδοποίηση μπορεί να κάνει τεράστια διαφορά στη διάσωση ανθρώπινων ζωών, αλλά δύσκολα μπορεί να προστατεύσει τις υποδομές, τις κατοικίες ή τους χώρους εργασίας. Και εδώ είναι που η οικοδόμηση ανθεκτικότητας στις αστικές περιοχές γίνεται επιτακτική.
      Η ευαισθητοποίηση σχετικά με την ανθεκτικότητα και η κινητοποίηση των μη κυβερνητικών ενδιαφερόμενων μερών είναι ένα από τα πρώτα βήματα που πρέπει να ληφθούν, ακολουθούμενα από προσπάθειες για τη βελτίωση της δυνατότητας διάγνωσης μελλοντικών φαινομένων και τη βελτίωση της συνεργασίας μεταξύ τοπικών και κεντρικών κυβερνήσεων. Στην πραγματικότητα, η βελτίωση του δομημένου περιβάλλοντος είναι μόνο μέρος αυτής της εξίσωσης, ακόμη και αν είναι πολύ σημαντική. Σε αυτή τη διαδικασία, η αύξηση της πρόσβασης στη χρηματοδότηση και ο στόχος της δημιουργίας ανθεκτικών υποδομών είναι το ελάχιστο προαπαιτούμενο. Η ενσωμάτωση λύσεων που βασίζονται στη φύση και η εφαρμογή πολιτικών για τη μείωση της έκθεσης σε κινδύνους θα πρέπει να είναι ο απώτερος σκοπός όλων.
      Η οικοδόμηση ανθεκτικότητας στις πόλεις είναι ζωτικής σημασίας για τη διασφάλιση της ευημερίας των κατοίκων, την προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης και την ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων των κινδύνων και της αβεβαιότητας. Οι ανθεκτικές πόλεις είναι σε καλύτερη θέση να προσαρμοστούν, να ανακάμψουν και να ευδοκιμήσουν ενόψει των συνεχιζόμενων αλλαγών του κλίματος και η διεθνής συνεργασία μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην επίτευξη αυτού του στόχου.
       
    10. Περιβάλλον

      Engineer

      Οι εκπομπές αερίων θερμοκηπίου που παράγονται από τις οικονομικές δραστηριότητες εντός της Ευρωπαϊκής Ενωσης, το 2020, ανήλθαν σε 3,5 δισεκατομμύρια τόνους ισοδύναμου CO2. Σε σύγκριση με το 2019, σημειώθηκε μείωση κατά 9% και σε σύγκριση με το 2008, σημειώθηκε μείωση κατά 24%, όπως αναφέρει η Εurostat με βάση τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία.
      Οι ετήσιοι υπολογισμοί ατμοσφαιρικών εκπομπών προσφέρουν λεπτομερή δεδομένα για 64 δραστηριότητες παραγωγής εκπομπών (ταξινομημένες από τη NACE Rev.2) καθώς και για νοικοκυριά, όπως ορίζονται και ταξινομούνται στους εθνικούς λογαριασμούς. H Eurostat συγκέντρωσε αυτές τις 64 παραγωγικές δραστηριότητες σε 6 ομάδες οικονομικών δραστηριοτήτων.
      Η δραστηριότητα με τις υψηλότερες εκπομπές το 2020 ήταν η μεταποιητική βιομηχανία (740 εκατομμύρια τόνοι ισοδύναμου CO2 -21% των συνολικών εκπομπών αερίων θερμοκηπίου), ακολουθούμενη από την παροχή ηλεκτρικής ενέργειας, αερίου, ατμού και κλιματισμού (719 εκατομμύρια τόνοι ισοδύναμου CO2 – επίσης 21%) και συνολικές δραστηριότητες των νοικοκυριών (693 εκατ. τόνοι ισοδύναμου CO2 – 20%). Τα νοικοκυριά εκπέμπουν αέρια θερμοκηπίου για μεταφορά, θέρμανση και άλλους σκοπούς.
      http://www.ot.gr/wp-content/uploads/2022/01/GHG-emissions-2020-1024x818.jpg
      Από το 2008 (το πρώτο διαθέσιμο έτος αναφοράς) έως το 2020, η μεγαλύτερη σχετική μείωση των εκπομπών αερίου θερμοκηπίου καταγράφηκε στην παροχή ηλεκτρικής ενέργειας, αερίου, ατμού και κλιματισμού (-41%), ακολουθούμενη από τα ορυχεία και τα λατομεία (-38%) και μεταποίησης (-27%).
      Η μεγαλύτερη απόλυτη μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου καταγράφηκε επίσης στην παροχή ηλεκτρικής ενέργειας, φυσικού αερίου, ατμού και κλιματισμού (από 1,2 δισεκατομμύρια τόνους ισοδ. CO2 το 2008 σε 719 εκατομμύρια τόνους ισοδ. CO2 το 2020, δηλαδή μείωση κατά 497 εκατομμύρια τόνους ισοδ. CO2), ακολουθούμενη από τη μεταποίηση (από 1 δισεκατομμύριο τόνους ισοδ. CO2 σε 740 εκατομμύρια τόνους ισοδ. CO2, μείωση κατά 276 εκατομμύρια τόνους ισοδ. CO2) και τα νοικοκυριά (από 836 εκατομμύρια τόνους ισοδ. CO2 σε 693 εκατομμύρια τόνους ισοδ. CO2, δηλαδή μείωση κατά 143 εκατομμύρια τόνοι ισοδ. CO2).
    11. Περιβάλλον

      Engineer

      Τις μεγαλύτερες οικονομικές απώλειες που σχετίζονται με το κλίμα που αντιστοιχούν σε 91 ευρώ ανά κάτοικο κατέγραψε η Ελλάδα για το 2020 σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος, που αναδημοσίευσε η Eurostat. Οι απώλειες για τους Έλληνες ήταν σχεδόν τρεις φορές υψηλότερες από τον μέσο όρο της ΕΕ (€27/κάτοικο). Τα ακραία καιρικά φαινόμενα που σχετίζονται με το κλίμα, όπως τα κύματα καύσωνα, οι πλημμύρες και οι καταιγίδες, έχουν προκαλέσει οικονομικές απώλειες άνω των 145 δισεκατομμυρίων ευρώ στην ΕΕ την τελευταία δεκαετία.

      Στην τριάδα με τις χώρες που πλήρωσαν βαρύ τίμημα από την κλιματική αλλαγή η Γαλλία (δεύτερη θέση) με απώλειες ύψους €62 ανά κάτοικο και η Ιρλανδία (τρίτη θέση) με €42/ κάτοικο.
      Οι χαμηλότερες απώλειες ανά κάτοικο καταγράφηκαν στη Βουλγαρία (€0,7 ανά κάτοικο), τη Σλοβενία και τη Σλοβακία (€4 και στις δύο χώρες).
      Δυσοίωνες οι προβλέπεις 
      Σταθερά ανοδικά, κινείται ο μέσος όρος 30 ετών των οικονομικών απωλειών που σχετίζονται με το κλίμα, αυξάνοντας σχεδόν 2% ετησίως την τελευταία δεκαετία. 
      Μόνο το 2020, οι συνολικές οικονομικές απώλειες ανήλθαν σε 12 δισεκατομμύρια ευρώ. 
      Η μεγαλύτερη συνολική απώλεια καταγράφηκε το 2017 (27,9 δισεκατομμύρια ευρώ), υπερδιπλάσια από αυτή του 2020, ως αποτέλεσμα των καύσωνα που καταγράφηκε στην Ευρώπη που στέγνωσε τη γη και προκάλεσαν μεγάλες πυρκαγιές. Η χαμηλότερη συνολική απώλεια παρατηρήθηκε το 2012 (3,7 δισ. ευρώ).
    12. Περιβάλλον

      Engineer

      Τα αστικά διόδια και οι ζώνες χαμηλών εκπομπών στις πόλεις μπορούν να σώσουν ζωές, καθώς περιορίζουν σημαντικά την κίνηση των αυτοκινήτων στο κέντρο των πόλεων και μειώνουν την ατμοσφαιρική ρύπανση. Τα προγράμματα εφαρμόζονται εδώ και χρόνια σε πολλές πόλεις της Ευρώπης, με πολύ καλά αποτελέσματα, αν και αρχικά είχαν σηκώσει θύελλα αντιδράσεων.
      Στο Όσλο και το Ελσίνκι
      Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν τα αστικά διόδια στο Όσλο και στο Ελσίνκι όπου κατάφεραν αφενός να μειώσουν τους ρύπους και τον θόρυβο στο κέντρο των πόλεων και αφετέρου να περιορίσουν τα τροχαία ατυχήματα εντός πόλεων.
      Τα αστικά διόδια που υπάρχουν στην είσοδο μιας αστικής περιοχής γίνονται συνήθως για τη μείωση της κυκλοφοριακής συμφόρησης, ενώ παράλληλα βελτιώνουν και άλλα θέματα, όπως την ποιότητα του αέρα και τον θόρυβο από τα αυτοκίνητα. Στις περισσότερες πόλεις τα χρήματα που συγκεντρώνονται δαπανώνται για τη βελτίωση των μεταφορών μέσα και γύρω από την πόλη.
      Σε Λονδίνο και Στοκχόλμη
      Επίσης παρόμοια προγράμματα εντοπίζονται στο Λονδίνο και στη Στοκχόλμη, ενώ ζώνες χαμηλών εκπομπών υπάρχουν στις περιοχές Umweltzonen (Γερμανία), Milieuzones (Ολλανδία), ZCR, Zone à Circulation Restreinte (Γαλλία), Lage-emissiezone (Βέλγιο), Miljøzone (Δανία) και ZTL ambiente (Ιταλία). Στις ζώνες χαμηλών εκπομπών ελέγχονται τα πιο ρυπογόνα οχήματα τα οποία πρέπει να πληρώσουν για να εισέλθουν σε αυτήν.
      Τρεις ατμοσφαιρικοί ρύποι
      Αυτές οι ζώνες είναι συχνά το πιο αποτελεσματικό μέτρο που μπορούν να πάρουν οι πόλεις για τη βελτίωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Μειώνουν τις εκπομπές λεπτών σωματιδίων, διοξειδίου του αζώτου και (έμμεσα) του όζοντος. Αυτοί είναι οι τρεις κύριοι ατμοσφαιρικοί ρύποι που προκαλούν ανησυχία στην Ευρώπη και έχει ενεργοποιήσει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να πάρει σημαντικές αποφάσεις για τις εκπομπές ρύπων και τα όρια που έχει θέσει στις αυτοκινητοβιομηχανίες.
      Επίσης, δεν θα πρέπει να παραγνωρίζεται το γεγονός ότι η συμφόρηση στις πόλεις έχει σημαντικό αντίκτυπο στην οικονομία και κοστίζει σχεδόν 100 δισεκατομμύρια ευρώ ή 1% του ΑΕΠ της ΕΕ ετησίως.
      Τα αστικά οδικά διόδια είναι ένας από τους τρόπους για τη μείωση της κυκλοφορίας και της αποσυμφόρησης της πόλης προκειμένου να διασφαλιστεί ότι εκείνοι που πρέπει να κινηθούν με όχημα μέσα στις συγκεκριμένες ζώνες δεν θα έχουν μποτιλιάρισμα, άρα και αυξημένες εκπομπές ρύπων.
      Από την άλλη οι πεζοί και οι ποδηλάτες που κυκλοφορούν στις πόλεις με αστικά διόδια όπως στο Όσλο και το Ελσίνκι, είναι πιο ασφαλείς από οπουδήποτε αλλού. Όποιες διαφωνίες και αντιπαραθέσεις υπήρξαν παλιότερα το σίγουρο είναι ότι σε αυτές τις πόλεις έχουν μηδενιστεί τα θύματα μεταξύ πεζών και ποδηλατών. Πέρσι στο Όσλο δεν υπήρξε κανένα θύμα, πλην ενός που έχασε την ζωή του όταν έπεσε σε φράκτη, ενώ μηδενικά ήταν τα αποτελέσματα και στο Ελσίνκι.
      Στην Ελλάδα
      Στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια γίνεται πολύ μεγάλη προσπάθεια και οι Έλληνες αποκτούν ολοένα και περισσότερη οδική παιδεία. Τα θύματα στην χώρα μας σε σχέση με το 2010 είναι μειωμένα κατά 45%, όμως ο αριθμός των θυμάτων από τροχαία ατυχήματα παραμένει υψηλός και είναι πάνω από τον μέσο όρο της Ευρώπης που είναι 65 θάνατοι ανά 1 εκατομμύριο κατοίκους. Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι το 2019 οι χώρες της ΕΕ με τα καλύτερα αρχεία οδικής ασφάλειας ήταν η Σουηδία και η Ιρλανδία, ενώ οι πιο αδύναμες ήταν η Ρουμανία, η Βουλγαρία και η Πολωνία.
      Πηγή: ΑΜΠΕ
    13. Περιβάλλον

      GTnews

      Σήμα κινδύνου για το μεγάλο πρόβλημα της έλλειψης νερού εκπέμπουν, ο ένας μετά τον άλλο, δήμοι της χώρας, ενώ κηρύσσονται σε καθεστώς έκτακτης ανάγκης. Από τα νησιά του νοτίου Αιγαίου και την Κρήτη μέχρι την Πελοπόννησο και τη Θεσσαλία, το «φάντασμα» της λειψυδρίας, μετά από δύο ήπιους χειμώνες και εν μέσω κορύφωσης της τουριστικής περιόδου, επανέρχεται, επιβεβαιώνοντας τις εκτιμήσεις των ειδικών επιστημόνων που εδώ και χρόνια προειδοποιούσαν ότι η χώρα μας θα γίνεται θερμότερη και ξηρότερη, λόγω της κλιματικής κρίσης. Ο Χρίστος Καραβίτης, κοσμήτορας της Σχολής Περιβάλλοντος και Γεωργικής Μηχανικής του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών και καθηγητής Διαχείρισης Υδατικών Πόρων, εξηγεί ότι βρισκόμαστε σε μια δυσμενή υδρολογική συγκυρία, η οποία δεν πρέπει να εκπλήσσει κανέναν.
      «Κάποια πράγματα ήταν γνωστά από χρόνια. Ξέρουμε ότι από τον Μάιο μέχρι τον Σεπτέμβριο βρέχει ελάχιστα ή δεν βρέχει καθόλου στη χώρα μας. Αυτό είναι αναπόσπαστο μέρος του κλίματος του μεσογειακού χώρου και, σύμφωνα με όλες τις επιστημονικές μελέτες, το κλίμα αυτό επιδεινώνεται χρόνο με τον χρόνο. Άρα, δεν μπορούμε να μιλάμε για λειψυδρία κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού», λέει στη Realnews. Αναφερόμενος, μάλιστα στα νησιά του νοτίου Αιγαίου και στην Κρήτη, που βρίσκονται στο «κόκκινο», σημειώνει ότι στις περιοχές αυτές έβρεξε λιγότερο τον χειμώνα, ενώ ταυτόχρονα τα μέτρα ταμίευσης νερού δεν επαρκούν. «Είναι δεδομένο ότι τον χειμώνα θα πρέπει να ταμιεύσουμε το λίγο νερό που πέφτει. Αυτό όχι μόνο δεν γίνεται, αλλά τα νησιά αυτά έχουν αυξημένες υδροβόρες δραστηριότητες λόγω του τουρισμού. Και, δυστυχώς, εκ των υστέρων βλέπουμε ότι δεν μπορούμε να τις υποστηρίξουμε».
      Συνεπώς, σύμφωνα με τον καθηγητή Διαχείρισης Υδατικών Πόρων, απαιτείται η λήψη κατάλληλων μέτρων. Ποια είναι αυτά; Ο έλεγχος της προσφοράς και της ζήτησης σε νερό. «Αυτό σημαίνει να έχουμε από την αρχή μηχανισμούς που να ελέγχουν τη σπατάλη, συστήματα επεξεργασίας αποβλήτων, ενώ στα νησιά χρειάζονται έργα ταμίευσης και έργα ενίσχυσης του υδατικού δυναμικού. Δηλαδή, έργα αφαλάτωσης, όπου είναι εφικτό, με τη χρήση των εναλλακτικών μορφών ενέργειας. Είναι κάτι για το οποίο ήδη θα έπρεπε να είχαμε μεριμνήσει».
      «Ούτε σταγόνα βροχής»
      Τη δραματική κατάσταση την οποία αντιμετωπίζουν πολλές περιοχές στην Κρήτη περιγράφει ο δήμαρχος Βιάννου, Παύλος Μπαριτάκης: «Δύο χρόνια έχει να βρέξει. Οι βροχοπτώσεις έχουν περιοριστεί πάνω από το 70% με 80% απ’ ό,τι χρειαζόμαστε κάθε χρόνο για να πούμε ότι πάμε ομαλά. Αποτέλεσμα είναι να στερεύουν τα πηγαία νερά. Οι οικισμοί που είναι στον ορεινό όγκο του δήμου μας και υδροδοτούνται από πηγές αντιμετωπίζουν σημαντικό πρόβλημα.
      Σύμφωνα με τον Π. Μπαριτάκη, ο υδροφόρος ορίζοντας έχει μειωθεί κατά 10 με 11 μέτρα από πέρυσι. «Υπάρχει ένα όριο βάθους στις γεωτρήσεις. Δεν μπορεί μια γεώτρηση που είναι 350 μέτρα να την πάμε στα 400 μέτρα. Γιατί θα βρούμε θάλασσα από κάτω». Το δεδομένο αυτό, σε συνδυασμό με την αύξηση του πληθυσμού κατά τους καλοκαιρινούς μήνες από 6.000 μόνιμους κατοίκους σε 20.000, δημιουργεί μια ασφυκτική κατάσταση. Η δημοτική Αρχή, όπως τονίζει ο Π. Μπαριτάκης, έχει λάβει κάποια μέτρα από τον Μάρτιο, κυρίως σε ό,τι αφορά την άρδευση. «Απαγορεύσαμε τις δεύτερες καλλιέργειες που φυτεύονται το καλοκαίρι και περιορίσαμε τα κυβικά που δικαιούται κάθε αγρότης. Από τα 7-8 κυβικά κατεβήκαμε στα 5. Αν δεν τα τηρήσουμε, θα το βρούμε μπροστά μας», αναφέρει ο δήμαρχος Βιάννου.
      Η λειψυδρία έχει «χτυπήσει» και τη Σίφνο, που αυτή την περίοδο υποδέχεται πλήθος τουριστών. «Ζητήσαμε να κηρυχθεί το νησί σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, στέλνοντας ένα μήνυμα ευαισθητοποίησης σε όλους, γιατί διαπιστώνουμε αλόγιστη χρήση. Τον Ιούνιο είδαμε ότι οι ενδείξεις ήταν ανησυχητικές σε σχέση με την κατανάλωση, ενώ είδαμε ότι η εκτίμηση κατανάλωσης για την περίοδο Ιουλίου-Οκτωβρίου 2024 είναι μεγαλύτερη από την παραγωγή μας. Και αυτό σήμανε συναγερμό», αναφέρει η δήμαρχος Σίφνου, Μαρία Ναδάλη.
      Στερεύει η Θεσσαλία
      Μια από τις περιοχές που αναμένεται να αντιμετωπίσουν οξύ πρόβλημα λειψυδρίας, αν δεν ληφθούν μέτρα, είναι η Θεσσαλία. Μάλιστα, η κατάσταση θα ήταν σήμερα δραματική αν δεν είχαν προηγηθεί οι καταστροφικές πλημμύρες, σύμφωνα με τα όσα λέει στην «R» o Θεοφάνης Γέμτος, ομότιμος καθηγητής του Τμήματος Γεωπονίας, Φυτικής Παραγωγής και Αγροτικού Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
      «Οι πλημμύρες γέμισαν με νερό τη λίμνη Πλαστήρα. Και αυτό είναι που εξασφαλίζει νερό για τους ΤΟΕΒ (Τοπικούς Οργανισμούς Εγγείων Βελτιώσεων) Ταυρωπού και Πηνειού. Στον ταμιευτήρα του Σμωκόβου, όμως, δεν έπεσε αυτό το νερό, με αποτέλεσμα να έχουν ήδη μπει περιορισμοί στο πότισμα», επισημαίνει ο Θ. Γέμτος.
      Στη Θεσσαλία υπάρχουν 33.000 γεωτρήσεις. Πολλές από αυτές έχουν φτάσει ήδη στα 400 μέτρα βάθος για να βρεθεί νερό, με κίνδυνο να αρχίσει η ροή θαλασσινού νερού, το οποίο κινδυνεύει να διαλύσει τους ταμιευτήρες. «Το νερό δεν θα εξαντληθεί απλώς, αλλά θα γίνει υφάλμυρο και δεν θα μπορούμε να ποτίσουμε. Η δε μελέτη των Ολλανδών προβλέπει ότι η περιοχή της ανατολικής Θεσσαλίας, από τη Λάρισα προς τον Βόλο, στα επόμενα 15 χρόνια θα ερημοποιηθεί. Επομένως, συζητάμε για τεράστιο πρόβλημα, το οποίο διαρκώς επιδεινώνεται. Αν είχαμε τα φράγματα του Μουζακίου, του Ενιπέα, της Πύλης και του Νεοχωρίτη, θα γίνονταν λιγότερες ζημιές, αλλά θα ποτιζόταν και ο κάμπος. Αυτό λένε και τα σχέδια διαχείρισης υδάτων και η μελέτη της HVA, ότι χρειαζόμαστε άμεσα τα φράγματα αυτά», λέει ο ομότιμος καθηγητής.
      Εκτός, όμως, από τους ταμιευτήρες που θα αποθηκεύουν νερό, χρειάζεται, σύμφωνα πάντα με τους ειδικούς, να γίνει μελέτη για τα δίκτυα μεταφοράς και να εκσυγχρονιστούν, ώστε να περιοριστούν οι απώλειες και εν συνεχεία οι αγρότες να χρησιμοποιούν «έξυπνα» συστήματα για μικρότερη κατανάλωση νερού, όπως αισθητήρες που καταγράφουν την υγρασία του εδάφους.
      Κλιματική κρίση
      Με μελανά χρώματα περιγράφει το κοντινό μέλλον ο Φώτης Μάρης, πρύτανης του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου και καθηγητής του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών, ο οποίος έχει ασχοληθεί με τη διευθέτηση ορεινών υδάτων.
      «Αν συνεχιστεί η ανομβρία των δύο-τριών τελευταίων ετών, θα οδηγήσει πιθανότατα σε προβλήματα λειψυδρίας. Η σημαντική μείωση της εδαφικής υγρασίας ήδη επηρεάζει την πρωτογενή παραγωγή. Η μειωμένη παραγωγή ελαιολάδου στη Μεσόγειο είναι η πρώτη απόδειξη. Στο πλαίσιο αυτό, υπάρχει ανάγκη σοβαρής, πλήρους και τεκμηριωμένης ενημέρωσης των πολιτών από το κράτος με την ίδρυση κλιματικών γραφείων σε κάθε περιφέρεια και με τη βοήθεια των πανεπιστημίων και των ερευνητικών κέντρων της χώρας. Ενώ άμεση είναι και η ανάγκη μετασχηματισμού του αναπτυξιακού μοντέλου της χώρας σε τοπικό και εθνικό επίπεδο ενσωματώνοντας την κλιματική κρίση», τονίζει ο Φ. Μάρης.
      Σύμφωνα με επιστημονικές μελέτες, η χώρα μας σταδιακά γίνεται θερμότερη και ξηρότερη. Με βάση τις εκτιμήσεις των ειδικών, μέχρι το 2050 οι ημέρες καύσωνα στην Ελλάδα θα αυξηθούν κατά 15-20 ετησίως και η βροχόπτωση θα μειωθεί από 10% έως 30%. «Η πίεση στη διαθεσιμότητα υδατικών πόρων θα αυξηθεί σημαντικά», καταλήγει ο πρύτανης του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου.
      Το σχέδιο
      Την ίδια στιγμή, τα αρμόδια στελέχη του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας επεξεργάζονται ένα νέο σχέδιο, που θα οδηγήσει στην ολοκληρωμένη και ορθολογική διαχείριση των υδατικών πόρων στη χώρα μας.
      Όπως αποκαλύπτει στην «R» o γενικός γραμματέας Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων, Πέτρος Βαρελίδης, πρόκειται για μεσοπρόθεσμα αλλά και μακροπρόθεσμα μέτρα, που θα εστιάζουν από τη μία στην κάλυψη των αναγκών του Λεκανοπεδίου της Αττικής, όπου καταναλώνεται το 40% του νερού της χώρας, και από την άλλη στην αντιμετώπιση της λειψυδρίας σε περιοχές ανά την Ελλάδα που βρίσκονται στο «κόκκινο». Ανάμεσα σε αυτές τα νησιά του νοτίου Αιγαίου, περιοχές της Κρήτης, η ανατολική Πελοπόννησος κ.ά.
      Οι προτάσεις βρίσκονται ήδη το τελευταίο διάστημα στο τραπέζι των συζητήσεων. Στην τελευταία σύσκεψη που έγινε την περασμένη εβδομάδα συμμετείχε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θόδωρος Σκυλακάκης, ενώ στις 29 Ιουλίου έχει προγραμματιστεί σύσκεψη υπό τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, κατά την οποία θα γίνει αναλυτική ενημέρωση.
      Πιθανές λύσεις
      «Για το σύστημα του Μόρνου και του Ευήνου, που δεν τροφοδοτεί με νερό μόνο την Αττική αλλά και τις περιοχές από τις οποίες περνά ο αγωγός, έχουμε κάνει μια σειρά από συσκέψεις για να εξετάσουμε πιθανές εναλλακτικές λύσεις. Στην ουσία, πρόκειται για έργα κόστους εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ, τα οποία στοχεύουν στην ενίσχυση των αποθεμάτων. Δηλαδή, στη διασφάλιση πρόσθετων πηγών νερού», εξηγεί ο Π. Βαρελίδης.
      Αυτή τη στιγμή στο τραπέζι έχουν πέσει τρεις πιθανές λύσεις. Πρώτον, η κατασκευή μονάδων αφαλάτωσης του νερού, δεύτερον η λήψη νερού από άλλα υδατικά συστήματα και πιο συγκεκριμένα από τον ποταμό Αχελώο και, τρίτον, η επεξεργασία λυμάτων που διαχωρίζει τις επικίνδυνες ουσίες από το νερό.
      «Οι αφαλατώσεις έχουν μεν μεγαλύτερο ενεργειακό και οικονομικό κόστος, ωστόσο παρέχουν πρόσβαση σε μια ατελείωτη πηγή νερού, τη θάλασσα. Η άλλη λύση, που έχουμε συζητήσει, είναι η τροφοδοσία με νερό από άλλα υδατικά συστήματα και πιο συγκεκριμένα από την τεχνητή λίμνη των Κρεμαστών, που είναι η τελευταία λίμνη του Αχελώου. Με την κατασκευή μιας σήραγγας 30 χλμ. μπορούμε να μεταφέρουμε νερό στον Εύηνο. Ως τρίτη λύση εξετάζεται η χρήση του νερού που θα προκύπτει από τα επεξεργασμένα λύματα. Πάνω σε αυτές τις προτάσεις αναμένονται οικονομικοτεχνικές αναλύσεις ώστε να καταλήξουμε στην προσφορότερη. Πρόκειται για έργα που απαιτούν πέντε με έξι χρόνια για την υλοποίησή τους», σημειώνει ο γενικός γραμματέας Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων. Σχολιάζοντας, παράλληλα, ότι «αυτή τη στιγμή τα αποθέματα στην Αττική, λαμβάνοντας το ακραίο σενάριο να μη βρέξει καθόλου, επαρκούν για τα επόμενα δυόμισι χρόνια». Όσο αφορά τις υπόλοιπες περιοχές ανά την Ελλάδα που εμφανίζουν ήδη ή βρίσκονται στα πρόθυρα λειψυδρίας, μεταξύ αυτών η Κάρπαθος, η Λέρος, η Νάξος, η Σίφνος, η Κορινθία, η Τροιζηνία, περιοχές της Κρήτης κ.ά. που κηρύχθηκαν σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, ο γενικός γραμματέας του υπουργείου τονίζει ότι «εκτός από την κατασκευή μονάδων αφαλάτωσης και λοιπών έργων, εξετάζονται μέτρα που θα στοχεύουν σε έναν συνδυασμό πραγμάτων όπως οι επισκευές δικτύων ύδρευσης, η ενίσχυση της διαχειριστικής και τεχνικής επάρκειας των πιο αδύναμων παρόχων ώστε να μπορούν να αντιμετωπίσουν με πληρότητα τις υποχρεώσεις τους, ο περιορισμό της γραφειοκρατίας, η εξέταση των όρων πληρωμής κ.ά.».
      Νέα τιμολόγηση
      Σύμφωνα με τον αρμόδιο παράγοντα του υπουργείου, θα εξεταστούν και τα ζητήματα τιμολόγησης. «Είναι σωστό και δίκαιο να πληρώνει το ίδιο ένα ξενοδοχείο που έχει πισίνα σε κάθε δωμάτιο και το ίδιο ο κάτοικος της περιοχής; Είναι θέμα κοινωνικής δικαιοσύνης. Αναγκαστικά θα πάμε σε έναν ανασχεδιασμό για να δώσουμε μια λύση που θα σταθεί στον χρόνο και με κάποιο τρόπο να ενισχύσουμε τους παρόχους ώστε να γίνουν βιώσιμοι. Να μπορούν να κάνουν τη δουλειά τους από μόνοι τους. Γιατί το κράτος δεν μπορεί να έρχεται πάντα ως από μηχανής θεός». Τέλος, ο Π. Βαρελίδης χαρακτήρισε τα μέτρα που αποσκοπούν στη μείωση της κατανάλωσης ως «ασπιρίνες που δεν προσφέρουν μια μόνιμη και αποτελεσματική λύση».
    14. Περιβάλλον

      Engineer

      Η Ευρώπη πρέπει να επεκτείνει την απαγόρευση των φυτοφαρμάκων που βλάπτουν τις μέλισσες, αναφέρει έκθεση της Greenpeace για τις συνέπειες των νεονικοτινοειδών φυτοφαρμάκων στη γεωργία και το περιβάλλον.
       
      Η έκθεση του Πανεπιστημίου του Σάσεξ για λογαριασμό της Greenpeace κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η απειλή για τις μέλισσες από τα νεονικοτινοειδή φυτοφάρμακα είναι μεγαλύτερη από ό,τι πίστευαν το 2013, όταν η Ευρωπαϊκή Ένωση ενέκρινε μια μερική απαγόρευση.
       
      «Η νέα έρευνα ενισχύει τα επιχειρήματα για την επιβολή ενός μορατόριουμ για τη χρήση τριών νεονικοτινοειδών, της κλοθειανιδίνης, της ιμιδακλοπρίδης και της θειαμεθοξάμης, Είναι πλέον φανερό ότι ενέχουν σημαντικούς κινδύνους για πολλούς οργανισμούς, όχι μόνο τις μέλισσες», αναφέρει η έρευνα που ανέλυσε επίσης εκατοντάδες σχετικές επιστημονικές μελέτες από το 2013.
       
      Υπολογίζεται ότι περίπου 1,4 δισεκατομμύρια θέσεις εργασίας και τα τρία τέταρτα του συνόλου των καλλιεργειών εξαρτώνται από τους επικονιαστές, δηλαδή κυρίως τις μέλισσες. Τα περίπου 20.000 είδη μελισσών είναι υπεύθυνα για τη γονιμοποίηση άνω του 90% των 107 μεγάλων καλλιεργειών παγκοσμίως. Ωστόσο, σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, περίπου το 40% των ασπόνδυλων επικονιαστών, ιδιαίτερα οι μέλισσες και οι πεταλούδες, κινδυνεύουν με εξαφάνιση.
       
      Οι πληθυσμοί των μελισσών έχουν πληγεί στην Ευρώπη, τη Βόρεια Αμερική και αλλού από ένα μυστηριώδες φαινόμενο που ονομάζεται «διαταραχή κατάρρευσης αποικίας». Το φαινόμενο αποδίδεται σε ακάρεα, ιούς, μύκητες, φυτοφάρμακα, την κλιματική αλλαγή ή ένα συνδυασμό παραγόντων.
       
      Τα νεονικοτινοειδή φαίνεται επίσης να συνδέονται με μείωση του πληθυσμού των πεταλούδων, διάφορων πτηνών και υδρόβιων εντόμων.
       
      «Η Ευρωπαϊκή Ένωση λαμβάνει την προστασία των μελισσών πολύ σοβαρά», δήλωσε ο εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ενρίκο Μπρίβιο. «Για αυτό το λόγο, οι περιορισμοί θα παραμείνουν ως έχουν μέχρι να ολοκληρωθεί η αξιολόγηση», πρόσθεσε.
      Τα νεονικοτινοειδή είναι φυτοφάρμακα με βάση τη χημική δομή της νικοτίνης.
       
      Εισήχθησαν στα μέσα της δεκαετίας του 1990, ως λιγότερο επιβλαβές υποκατάστατο για παλαιότερα είδη φυτοφαρμάκων. Έχουν σχεδιαστεί για να τα απορροφά το αναπτυσσόμενο φυτό και μετά να επιτίθενται στο νευρικό σύστημα των εντόμων.
       
      Η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (ΕΑΑΤ) δήλωσε το 2013 ότι τα νεονικοτινοειδή φυτοφάρμακα θέτουν έναν «απαράδεκτο κίνδυνο» για τις μέλισσες, και έθεσε ένα προσωρινό ευρωπαϊκό μορατόριουμ.
       
      Η απόφαση απαγόρευσε τη χρήση νεονικοτινοειδών στο κριθάρι και το σιτάρι, καθώς σε κήπους και δημόσιους χώρους.
       
      Πηγή: http://www.naftemporiki.gr/story/1199411/i-europi-kaleitai-na-epekteinei-tin-apagoreusi-futofarmakon-gia-tin-prostasia-ton-melisson
    15. Περιβάλλον

      Engineer

      Από τον βυθό της θάλασσας, μέχρι τα σύννεφα και από το εμφιαλωμένο νερό και την μπίρα, μέχρι τα φρούτα και τα λαχανικά, δεν υπάρχει αμφισβήτηση πως τα μικροπλαστικά επιβιώνουν και μεταφέρονται τόσο στο περιβάλλον όσο και στον οργανισμό μας. 
      Διαθέτοντας πλέον όλο και περισσότερα εργαλεία ακρίβειας για την παρατήρηση των μικροπλαστικών, επιστήμονες απ’ όλο τον κόσμο καταγράφουν την εξάπλωσή τους, αλλά και τις επιπτώσεις που ενδεχομένως να έχουν στον άνθρωπο. 
      Εκτός από το πλήθος ερευνών που αποδεικνύουν πως τα μικροπλαστικά καταλήγουν στο πιάτο μας μέσω των ψαριών, δύο πρόσφατες έρευνες αποδεικνύουν πως το ταξίδι τους είναι πολύ πιο πολύπλοκο απ’ όσο πιστεύαμε. 
      Ειδικότερα σε έρευνα που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Environmental Chemistry Lette, Ιάπωνες επιστήμονες ανέβηκαν στο όρος Φούτζι και στο όρος Ογιάμα και διαπίστωσαν πως κάθε λίτρο νερού από σύννεφο που ελέγχθηκε, περιείχε από 6,7 έως 13,9 κομμάτια πλαστικού. Μία άλλη αμερικάνικη έρευνα διαπίστωσε πρόσφατα πως το εμφιαλωμένο νερό περιέχει «εκατοντάδες χιλιάδες αόρατα νανοπλαστικά» που μπορούν να περάσουν από τα έντερα και τους πνεύμονες απευθείας στην κυκλοφορία του αίματος. Στη συνέχεια μπορούν να καταλήξουν σε όργανα, όπως η καρδιά και ο εγκέφαλος, ή και μέσω του πλακούντα ακόμα και στα σώματα των εμβρύων.
      Τη στιγμή λοιπόν που οι έρευνες αποδεικνύουν την «κυριαρχία» των μικροπλαστικών, είναι εφικτό να μειώσουμε την έκθεσή μας σε αυτά; O Γιάννης Κατσογιάννης, καθηγητής στο τμήμα Χημεία του ΑΠΘ στον τομέα της περιβαλλοντικής τεχνολογίας, πρόεδρος της Ενωσης Ελλήνων Χημικών εξηγεί στην «Κ» τα πάντα για τα μικροπλαστικά αλλά και τι μπορούμε να κάνουμε για να τα αποφύγουμε. 
      Τι είναι τα μικροπλαστικά; 
      Ο όρος «μικροπλαστικά» αναφέρεται σε οποιοδήποτε πλαστικό σωματίδιο που είναι μικρότερο από 5 χιλιοστόμετρα και προφανώς δεν είναι ορατό με γυμνό οφθαλμό. Τα μικροπλαστικά χωρίζονται σε πρωτογενή και δευτερογενή. Τα πρωτογενή είναι τα μικρά κομμάτια πλαστικών που χρησιμοποιούνται σε μεγάλες κατηγορίες βιομηχανιών, όπως των καλλυντικών. Αυτή η κατηγορία αποτελούν το 30% των μικροπλαστικών που βρίσκουμε στο περιβάλλον.
      Τα δευτερογενή μικροπλαστικά, το υπόλοιπο 70%, προέρχονται από μεγαλύτερα αντικείμενα, όπως πλαστικές σακούλες, συσκευασίες, καλαμάκια, μπουκάλια. Προέρχονται από βιομηχανικά λύματα, κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα, συνθετικά ελαστικά αυτοκινήτων, προϊόντα προσωπικής φροντίδας και άλλες πηγές.
      Πώς καταλήγουν στον οργανισμό μας;
      Τα μικροπλαστικά καταλήγουν στον οργανισμό μας με τρεις τρόπους. Τρώγοντας, πίνοντας και εισπνέοντας. Τα δευτερογενή μικροπλαστικά –τα οποία δεν ανακυκλώνονται– καταλήγουν σε ποταμούς και θάλασσες και είτε εξαιτίας των καιρικών συνθηκών ή άλλων παραγόντων σπάνε σε μικρότερα κομμάτια. Υστερα μπαίνουν στην τροφική αλυσίδα μέσω των ψαριών και καταλήγουν στο πιάτο μας. Μικροπλαστικά υπάρχουν βάσει ερευνών και στο πόσιμο νερό, τα οποία δεν «μπλοκάρουν» τα συνήθη φίλτρα, αλλά και στο εμφιαλωμένο καθώς εκεί δημιουργούνται μικροπλαστικά στην επαφή του μπουκαλιού με το νερό. 
      Μπορούμε να απαλλαγούμε από τα μικροπλαστικά; 
      Κατά τη γνώμη μου δεν μπορούμε να ξεφύγουμε από τα μικροπλαστικά σε αυτή τη φάση γιατί είναι πραγματικά παντού. Μπορούμε όμως και πρέπει να μειώσουμε τη χρήση πλαστικών ατομικά και συλλογικά, ενώ θα πρέπει να αυξηθεί και η ανακύκλωση. Επίσης οι συσκευασίες παίζουν μεγάλο ρόλο καθώς μπορεί να περιέχουν μικροπλαστικά και να το αποβάλλουν στο περιεχόμενό τους.
      Τι μπορούμε να κάνουμε για να προστατευθούμε; 
      Αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι –όπου μπορούμε– να αγοράζουμε χύμα προϊόντα και να αποφεύγουμε τα συσκευασμένα. Εννοείται χρειάζεται πάρα πολύ καλό πλύσιμο σε ό,τι τρώμε.
      Επίσης τα ρούχα από πολυεστέρα και όσα δεν είναι 100% βαμβάκι ή μαλλί απελευθερώνουν μεγάλες ποσότητες μικροπλαστικών στο περιβάλλον κατά τη διάρκεια της πλύσης τους. Επομένως καλό θα ήταν, έστω τα εσώρουχα αλλά και όπου αλλού μπορούμε, να τα αποφεύγουμε.
      Τι επιπτώσεις έχουν στην υγεία μας τα μικροπλαστικά; 
      Υπάρχουν πολλές έρευνες που επισημαίνουν τις επιπτώσεις των μικροπλαστικών στην υγεία μας κυρίως μέσω της συσσώρευσής τους στους πνεύμονες. Σύμφωνα με έρευνα σε περίπου 100 ασθενείς με καρκίνο του πνεύμονα, βρέθηκαν μεγάλες ποσότητες μικροπλαστικών σε ποσοστό πάνω από 75% στους ιστούς των πνευμόνων τους. Εδώ να συμπληρώσουμε βέβαια πως υπάρχουν μικροπλαστικά και στα φίλτρα των τσιγάρων. Πάντως μέχρι στιγμής οι έρευνες δεν αποδεικνύουν άμεση σύνδεση των μικροπλαστικών με μία νόσο, αλλά για ενδείξεις συσχέτισης.
      Η Ε.Ε. έχει προχωρήσει στη λήψη μέτρων ή σε συστάσεις; 
      Η μεγάλη εικόνα είναι πως υπάρχει μία έλλειψη συντονισμού από την Ε.Ε. για τα μικροπλαστικά. Στο κομμάτι του τρόπου μέτρησης των μικροπλαστικών, η Ε.Ε. δεν έχει καταλήξει σε ένα πρωτόκολλο που θα είναι καθολικά αποδεκτό και θα το εφαρμόζουν όλοι. Η έλλειψη πρωτοκόλλου μέτρησης, σε συνδυασμό με την έλλειψη αποδείξεων άμεσης συσχέτισης των μικροπλαστικών με ασθένειες, έχει ως αποτέλεσμα να μην υπάρχουν ακόμη θεσμοθετημένοι κανόνες από την Ε.Ε. Αυτήν τη στιγμή στην Ευρωπαϊκή Ενωση υπάρχουν θεσμοθετημένοι κανόνες ως προς το ποσοστό ανακύκλωσης και προτροπή στη χρήση πλαστικών. Να σημειωθεί πως το 2020 είχε γίνει απαγόρευση για την προσθήκη μικροπλαστικών σε καλλυντικά και απορρυπαντικά.
    16. Περιβάλλον

      Engineer

      Η ενεργειακή κρίση ανέδειξε την ανάγκη για επιτάχυνση της απεξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα, όχι μόνο για κλιματικούς λόγους, αλλά και για αμιγώς οικονομικούς. Εκτός από την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, καθοριστικοί για τα οικονομικά των νοικοκυριών είναι οι τομείς των κτηρίων και των οδικών μεταφορών. Καθώς μάλιστα από το 2027 η χρήση ορυκτών καυσίμων στους δύο αυτούς τομείς θα επιβαρύνεται με επιπλέον κόστος λόγω της λειτουργίας του νέου ευρωπαϊκού Συστήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (ΣΕΔΕ-2), η ανάγκη για προληπτικά μέτρα θωράκισης των νοικοκυριών γίνεται επιτακτική.
      Για τους λόγους αυτούς το Green Tank και η εταιρεία συμβούλων Facets πραγματοποίησαν υπολογιστική ανάλυση με στόχο να προσδιοριστεί το βέλτιστο μείγμα μέτρων και πολιτικών που θα ελαχιστοποιήσουν τόσο το ανθρακικό αποτύπωμα όσο και το ενεργειακό κόστος των νοικοκυριών. Στην ανάλυση με τίτλο «Στρατηγικές για τη μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος και την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας στα ελληνικά νοικοκυριά» εξετάστηκαν οκτώ σενάρια για τον τομέα των κτηρίων και δύο για αυτόν των οδικών μεταφορών. Για καθένα από τα σενάρια αυτά, εκτιμήθηκε η επιτυγχανόμενη μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος την περίοδο 2023-2030, το ύψος των απαιτούμενων επενδύσεων, αλλά και η οικονομική αποδοτικότητα τους. Η τελευταία αποτιμήθηκε με βάση το λεγόμενο «ετησιοποιημένο κόστος», το οποίο εκτός από το αρχικό ύψος των επενδύσεων λαμβάνει υπόψη και τα οικονομικά οφέλη που θα αποκομίσουν τα νοικοκυριά από αυτές τις επενδύσεις, σε όλη τη διάρκεια ζωής τους.
      Για τον τομέα των κτηρίων, όπως επισημαίνεται, τα βασικότερα ευρήματα της ανάλυσης συνοψίζονται ως εξής:
      http://greenagenda.gr/wp-content/uploads/2024/02/green-tank2-650-x-812.jpg
      Τα δύο πιο οικονομικά αποδοτικά σενάρια συνδυάζουν συμπεριφορικές αλλαγές και άλλα μέτρα χαμηλού κόστους (ηλιακοί θερμοσίφωνες, αποδοτικός φωτισμός, μονώσεις σε μονά τζάμια κ.ά.), με εγκατάσταση αντλιών θερμότητας, φωτοβολταϊκών για κάλυψη ιδίων αναγκών σε ηλεκτρική ενέργεια και ήπιες (σενάριο S2-PV) ή ριζικές (σενάριο S3-PV) ενεργειακές αναβαθμίσεις. Τα σενάρια αυτά έχουν καθαρό όφελος για τα νοικοκυριά, εμφανίζουν δηλαδή αρνητικές τιμές ετησιοποιημένου κόστους μεταξύ -€6 εκατ. και -€561 εκατ. το 2030, και μάλιστα για ένα μεγάλο εύρος τιμών παραμέτρων όπως το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας και ο συντελεστής προεξόφλησης, οι οποίες εξετάστηκαν στην ανάλυση ευαισθησίας που πραγματοποιήθηκε. Οι μειώσεις των ενεργειακών δαπανών από την υλοποίηση του σεναρίου που βασίζεται στις ήπιες ενεργειακές αναβαθμίσεις (S2-PV) θα ανέλθει σε €890 ανά έτος και για κάθε νοικοκυριό το 2030, ενώ για το σενάριο που βασίζεται στις ριζικές αναβαθμίσεις στα €1370. Το συνολικό κόστος επενδύσεων έως και το 2030 για το σενάριο που περιλαμβάνει ήπιες ενεργειακές αναβαθμίσεις για 100,000 κατοικίες ανά έτος (S2-PV) είναι €22.7 δισ. ενώ για το σενάριο στο οποίο αντιστοιχούν ριζικές ενεργειακές αναβαθμίσεις ετησίως για 80,000 κατοικίες (S3-PV) ανέρχεται στα 28.6 δισ. Και οι δύο αυτές τιμές είναι στην ίδια τάξη μεγέθους με τις αντίστοιχες του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) που ανέρχονται σε €29.2 δισ. για την ίδια περίοδο (€6.3 δισ. για αναβαθμίσεις και €22.9 δισ. αγορά συσκευών). Σημειώνεται ωστόσο ότι μια ακριβής, αναλυτική σύγκριση με το ΕΣΕΚ δεν είναι εφικτή, καθώς δεν είναι γνωστά ούτε τα ακριβή μέτρα, ούτε οι παραδοχές που έγιναν προκειμένου να πραγματοποιηθούν οι σχετικοί υπολογισμοί του ΕΣΕΚ. Τα δύο σενάρια θα περιορίσουν το ανθρακικό αποτύπωμα του οικιακού κτηριακού αποθέματος κατά 5.6 εκατ. τόνους CO2eq (S2-PV) και 5.72 εκατ. τόνους CO2eq (S3-PV) το 2030, 57% και 58% λιγότερο, σε σχέση με τις εκπομπές του 2022, αντίστοιχα.
      Για τον τομέα των οδικών μεταφορών:
      http://greenagenda.gr/wp-content/uploads/2024/02/green-tank-650-x-812.jpg
      Το βασικό σενάριο (Τ1) που είναι παραπλήσιο με αυτό του ΕΣΕΚ και στοχεύει σε μερίδιο 18.5% ηλεκτρικών αυτοκινήτων στο σύνολο των επιβατικών το 2030, επιτυγχάνει μείωση εκπομπών κατά 30% σε σχέση με το 2022 (630 Kt CO2eq) με σημαντικό συνολικό κόστος επένδυσης €22.9 δις για ολόκληρη την περίοδο 2023-2030. Η εφαρμογή μέτρων όπως είναι η μείωση των ορίων ταχύτητας στους αυτοκινητόδρομους, η ήπια κινητικότητα, ο συνεπιβατισμός και η τηλεργασία, στα οποία δεν δίνεται έμφαση στο ΕΣΕΚ, αυξάνουν τις επενδύσεις μόνο κατά €28 εκατ. ευρώ για την ίδια περίοδο σε σχέση με το βασικό σενάριο της ηλεκτροκίνησης, αλλά οδηγούν σε πολύ σημαντικές επιπλέον ετήσιες μειώσεις τόσο στο ανθρακικό αποτύπωμα (812-822 Kt CO2eq) όσο και στο ενεργειακό κόστος των νοικοκυριών (€514-710 εκατ.). Η ταυτόχρονη εφαρμογή αυτών των μέτρων μαζί με αυτά για την ανάπτυξη της ηλεκτροκίνησης (σενάριο T2) θα περιορίσει τις αντίστοιχες ετήσιες δαπάνες για τα νοικοκυριά κατά 810 εκατ. ευρώ με 1.070 δισ. ευρώ και τις ετήσιες εκπομπές CO2 έως και 1.44 εκατ. τόνους CO2eq το 2030. «Η εφαρμογή ισχυρών πολιτικών μείωσης του ανθρακικού αποτυπώματος των νοικοκυριών μέσω της ενεργειακής αναβάθμισης των κατοικιών, της εγκατάστασης οικιακών φωτοβολταϊκών, της χρήσης αποδοτικότερων συσκευών και της αλλαγής ενεργειακών συμπεριφορών τόσο στις κατοικίες όσο και συνολικά στο μοντέλο μετακίνησής τους, θα συμβάλλει αποφασιστικά όχι μόνο στην επίτευξη των κλιματικών στόχων, αλλά και στην κάλυψη ευρύτερων κοινωνικών αναγκών όπως η καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας, η βελτίωση της δημόσιας υγείας, η ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας», δήλωσε ο Δημήτρης Λάλας, σύμβουλος της Facets.
      «Η Πολιτεία οφείλει να παράσχει τα κίνητρα και τους πόρους για την άμεση υλοποίηση μέτρων που θα θωρακίσουν οριστικά τα νοικοκυριά απέναντι στις διακυμάνσεις των ενεργειακών τιμών, προστατεύοντας παράλληλα το κλίμα. Κάτι τέτοιο θα επιτρέψει και τη θέσπιση πιο φιλόδοξων στόχων για τους τομείς των κτηρίων και των οδικών μεταφορών στο τελικό κείμενο του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα», δήλωσε ο Νίκος Μάντζαρης, αναλυτής πολιτικής του Green Tank.
    17. Περιβάλλον

      Engineer

      H νέα επιστημονική δημοσίευση του Ινστιτούτου Θαλάσσιας Προστασίας Αρχιπέλαγος με θέμα ‘First Assessment of Micro-Litter Ingested by Dolphins, Sea Turtles and Monk Seals Found Stranded along the Coasts of Samos Island, Greece’, αποτελεί την πρώτη έρευνα που έγινε στο Αιγαίο για την καταγραφή της περιεκτικότητας μικροπλαστικών ρύπων σε τέσσερα είδη θαλάσσιων θηλαστικών και 2 είδη θαλάσσιας χελώνας που εντοπίστηκαν νεκρά στις ακτές του ΒΑ Αιγαίου.
      Οι αναλύσεις έγιναν στα εργαστήρια του Ινστιτούτου Αρχιπέλαγος, ενώ η έρευνα έγινε σε συνεργασία με επιστήμονες από το τμήμα Βιοϊατρικής του Πανεπιστημίου Padova Ιταλίας, το Ζωολογικό Σταθμό Anton Dohrn Ιταλίας και το Πανεπιστήμιο Baja California Sur στο Μεξικό. Εξετάστηκαν 25 θαλάσσια ζώα: 8 δελφίνια, 2 μεσογειακές φώκιες και 15 θαλάσσιες χελώνες, στο σύνολο των οποίων εντοπίστηκαν πλαστικοί ρύποι. Συγκεκριμένα, μεταξύ άλλων, εντοπίστηκαν συνολικά 10,639 μικροπλαστικές ίνες στο γαστρεντερικό σύστημα των νεκρών θαλάσσιων θηλαστικών και χελωνών.
      http://greenagenda.gr/wp-content/uploads/2023/04/%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B9%CF%80%CE%AD%CE%BB%CE%B1%CE%B3%CE%BF%CF%82-2.jpg
      Τα αποτελέσματα αυτής της έρευνας πιστοποιούν για ακόμη μία φορά ότι τα θραύσματα και οι ίνες των πλαστικών απορριμμάτων που βρίσκονται εκτεθειμένα στο περιβάλλον, έχουν ήδη εισχωρήσει σε όλα τα επίπεδα των οικοσυστημάτων και της τροφικής αλυσίδας των ελληνικών θαλασσών.
      Αντίστοιχα ανησυχητικά ήταν και τα συμπεράσματα των 14ων προηγούμενων επιστημονικών δημοσιεύσεων του Ινστιτούτου Αρχιπέλαγος με θέμα τη μικροπλαστική ρύπανση από το 2009 έως σήμερα. Θραύσματα και ίνες πλαστικού ανιχνεύονται σχεδόν στο σύνολο πολλών χιλιάδων δειγμάτων από διάφορα είδη ψαριών και ασπόνδυλων, θαλάσσιας χλωρίδας, θαλασσινού νερού και ιζήματος.
      Τα τελευταία χρόνια τα ακόμα μικρότερα θραύσματα των πλαστικών απορριμμάτων, τα λεγόμενα νανοπλαστικά, έχουν αναδειχθεί ως πολύ πιο επικίνδυνα, δεδομένου ότι εισχωρούν μέσα στους ιστούς των οργανισμών - ακόμα και του ανθρώπου - με σοβαρές επιπτώσεις που ακόμα δεν έχουν προσδιοριστεί λεπτομερώς.
      Οι επιβλαβείς επιπτώσεις των μικροσκοπικών πλαστικών θραυσμάτων που εισέρχονται στην τροφική αλυσίδα δεν είναι ακόμα πλήρως κατανοητές. Πρέπει όμως να τονίσουμε ότι πέρα από τα τοξικά χημικά που περιέχει το πλαστικό από την παραγωγή του (βαρέα μέταλλα, επιβραδυντικά καύσης, φθαλικές ενώσεις, δισφαινόλες, κλπ.), όταν το πλαστικό βρίσκεται επί μήνες ή χρόνια στο θαλάσσιο περιβάλλον λειτουργεί σαν "σφουγγάρι", καθώς σε αυτό εισχωρούν και άλλες τοξικές ουσίες που βρίσκονται στο θαλασσινό νερό (φυτοφάρμακα, oργανοχλωρίδια κλπ). Έτσι όταν μέσω της τροφικής αλυσίδας τα θραύσματα του πλαστικού καταλήγουν στους διάφορους οργανισμούς και στον άνθρωπο, οι τοξικές επιπτώσεις είναι πολλαπλάσιες.
      Η κατανόηση των επιπτώσεων που προκαλεί η πλαστική ρύπανση στα θαλάσσια οικοσυστήματα και είδη, αλλά και στην ανθρώπινη υγεία είναι πολύ σημαντική, ιδίως στη Μεσόγειο που θεωρείται ως μία από τις πλέον επιβαρυμένες θάλασσες του πλανήτη. Εδώ εκτιμάται ότι ανά 100 m2 θαλάσσιου πυθμένα υπάρχουν περίπου 43.55 απορρίμματα, εκ των οποίων το 70–80% είναι πλαστικά διαφόρων τύπων.
      Δυστυχώς τα παραπάνω δεν προξενούν έκπληξη σε μία χώρα που είναι ουραγός στην Ε.Ε. όσον αφορά την ανακύκλωση, καθώς σε πολλές περιοχές της χώρας επιμένει να παρουσιάζει την εικόνα ανοιχτής χωματερής ακόμα και ενόψει τουριστικής περιόδου, αντί να αποτελεί ανταγωνιστικό και πρότυπο τουριστικό προορισμό (φυσικά με λίγες εξαιρέσεις από συγκεκριμένους δήμους).
      Διασκορπισμένα απορρίμματα βρίσκονται όλο το χρόνο στις άκρες των αστικών και επαρχιακών δρόμων, σε τουριστικές περιοχές, σε πλούσια οικοσυστήματα, δίπλα σε αρχαιολογικούς χώρους και στην πλειονότητά τους καταλήγουν στη θάλασσα. Φυσικά η Ελλάδα δεν είναι ο μόνος ρυπαντής του Αιγαίου. Σοβαρό πρόβλημα προκαλείται και από τους τεράστιους όγκους πλαστικών ρύπων που προέρχονται και από τις γειτονικές χώρες. Όμως, δεν είμαστε σε θέση να θέσουμε το ζήτημα αυτό στις διμερείς σχέσεις με τις γειτονικές μας χώρες, καθώς η συμβολή μας στο πρόβλημα και η ανεπάρκεια των μέτρων διαχείρισής από ελληνικής πλευράς έχει οδηγήσει στις εικόνες που αντικρίζουμε σήμερα.
      Το πρόβλημα της πλαστικής ρύπανσης χρόνο με το χρόνο διογκώνεται ανησυχητικά. Στην Ελλάδα, παρά τις φιλόδοξες εξαγγελίες μέτρων, π.χ. για τον περιορισμό της πλαστικής σακούλας ή του πλαστικού μιας χρήσης, τα μέτρα εφαρμόζονται ανεπαρκώς και αποτελούν σταγόνα στον ωκεανό του προβλήματος.
      Καθώς ο τεράστιος διασκορπισμός των πλαστικών ρύπων και οι επιπτώσεις στη δημόσια υγεία και το περιβάλλον αποτελούν πλέον δυσθεώρητο πρόβλημα, δεν είναι δυνατόν να επιμένουμε να εθελοτυφλούμε ούτε σε εθνικό, ούτε σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Αξιοσημείωτο είναι ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα διασποράς του πλαστικού και της πλαστικής ρύπανσης προέρχεται από τη βιομηχανία τροφίμων και το λιανεμπόριο γενικότερα και την ευρεία διάθεση στους καταναλωτές προϊόντων σε πλαστικές συσκευασίες μίας χρήσης.
      Μία από τις πολυάριθμες παράνομες χωματερές που ακόμα λειτουργούν στα ελληνικά νησιά, με τα απορρίμματα εκτεθειμένα στους δυνατούς ανέμους. Είναι αδιανόητο ότι η “διαχείριση δια του διασκορπισμού” αποτελεί πρακτική διαχείρισης ακόμα και από εύπορους νησιωτικούς δήμους.
      «Αποτέλεσμα όλων των παραπάνω δεν είναι μόνο το υπέρογκο κόστος των προστίμων που τελικά όλοι επιβαρυνόμαστε ως φορολογούμενοι λόγω της μη συμμόρφωσης με τη νομοθεσία της ΕΕ, ούτε τα διάσπαρτα σκουπίδια που ενοχλούν την αισθητική μας.Σημαντικότερο όλων είναι η επικίνδυνη πλαστική ρύπανση, που χρόνο με το χρόνο συσσωρεύεται και διογκώνεται, εισέρχεται στα οικοσυστήματα και την τροφική αλυσίδα και αποτελεί τη βαριά, τοξική, κληρονομιά που θα αφήσουμε στις επόμενες γενιές, ως τη νέα περιβαλλοντική κρίση που τους προετοιμάζουμε» επισημαίνεται στην ανακοίνωση του Ινστιτούτου Θαλάσσιας Προστασίας «Αρχιπέλαγος».
    18. Περιβάλλον

      Engineer

      Μια δέσμη προτάσεων, μέσω των οποίων οι ενωσιακές πολιτικές για τις μεταφορές, το κλίμα, την ενέργεια, τη χρήση γης, και τη φορολογία θα προσαρμοστούν κατάλληλα ώστε να επιτευχθεί μείωση των καθαρών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 55% έως το 2030, ενέκρινε η Κομισιόν.
      Η επίτευξη μιας τέτοιας μείωσης εκπομπών κατά την επόμενη δεκαετία είναι ζωτικής σημασίας προκειμένου, αφενός, η Ευρώπη να καταστεί η πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρος στον κόσμο έως το 2050 και, αφετέρου, να γίνει πραγματικότητα η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία (European Green Deal).
      Με τις σημερινές προτάσεις, η Κομισιόν παρουσιάζει τα νομοθετικά εργαλεία για την επίτευξη των στόχων που συμφωνήθηκαν στον ευρωπαϊκό νόμο για το κλίμα και για τον ριζικό μετασχηματισμό της οικονομίας και της κοινωνίας μας για ένα δίκαιο, πράσινο και ευημερούν μέλλον.
      Μια ολοκληρωμένη και διασυνδεδεμένη δέσμη προτάσεων
      Οι προτάσεις συνδυάζουν: εφαρμογή της εμπορίας εκπομπών σε νέους τομείς και αυστηροποίηση του υφιστάμενου συστήματος εμπορίας εκπομπών της ΕΕ· αύξηση της χρήσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας· υψηλότερη ενεργειακή απόδοση· ταχύτερη ανάπτυξη μέσων μεταφοράς χαμηλών εκπομπών, καθώς και των υποδομών και των καυσίμων για τη στήριξή τους· ευθυγράμμιση των φορολογικών πολιτικών με τους στόχους της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας· μέτρα για την πρόληψη της διαρροής άνθρακα· και εργαλεία για τη διατήρηση και την ανάπτυξη των φυσικών καταβοθρών άνθρακα.
      Το σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών (ΣΕΔΕ) της ΕΕ καθορίζει την τιμή των ανθρακούχων εκπομπών και χαμηλώνει το ανώτατο όριο εκπομπών από ορισμένους οικονομικούς τομείς κάθε χρόνο. Τα τελευταία 16 χρόνια έχει μειώσει με επιτυχία τις εκπομπές από την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και τις ενεργοβόρες βιομηχανίες κατά 42,8 %. Σήμερα η Επιτροπή προτείνει να μειωθεί ακόμη περισσότερο το συνολικό ανώτατο όριο εκπομπών και να αυξηθεί το ετήσιο ποσοστό μείωσής του. Η Επιτροπή προτείνει επίσης τη σταδιακή κατάργηση των δωρεάν δικαιωμάτων εκπομπής για τις αεροπορικές μεταφορές και την ευθυγράμμιση με το παγκόσμιο σύστημα αντιστάθμισης και μείωσης των ανθρακούχων εκπομπών για τις διεθνείς αεροπορικές μεταφορές (CORSIA), καθώς και τη συμπερίληψη, για πρώτη φορά, των εκπομπών από τις θαλάσσιες μεταφορές στο ΣΕΔΕ της ΕΕ. Προκειμένου να αντιμετωπιστεί η αδυναμία μείωσης των εκπομπών στις οδικές μεταφορές και τα κτίρια, δημιουργείται ένα χωριστό νέο σύστημα εμπορίας εκπομπών για τη διανομή καυσίμων για τις οδικές μεταφορές και τα κτίρια. Η Επιτροπή προτείνει επίσης να αυξηθεί το μέγεθος των ταμείων καινοτομίας και εκσυγχρονισμού. Προκειμένου να συμπληρώσουν τις σημαντικές δαπάνες του ενωσιακού προϋπολογισμού για το κλίμα, τα κράτη-μέλη θα πρέπει να δαπανήσουν το σύνολο των εσόδων τους από την εμπορία εκπομπών σε έργα που σχετίζονται με το κλίμα και την ενέργεια. Ένα ειδικό μέρος των εσόδων από το νέο σύστημα για τις οδικές μεταφορές και τα κτίρια θα πρέπει να καλύπτει τον πιθανό κοινωνικό αντίκτυπο στα ευάλωτα νοικοκυριά, τις πολύ μικρές επιχειρήσεις και τους χρήστες των μεταφορών. Ο κανονισμός για τον επιμερισμό των προσπαθειών αναθέτει ενισχυμένους στόχους μείωσης των εκπομπών σε κάθε κράτος-μέλος για τα κτίρια, τις οδικές και τις εσωτερικές θαλάσσιες μεταφορές, τη γεωργία, τα απόβλητα και τις μικρές βιομηχανίες. Οι στόχοι αυτοί αναγνωρίζουν τα διαφορετικά σημεία εκκίνησης και τις διαφορετικές ικανότητες κάθε κράτους-μέλους· βασίζονται δε στο κατά κεφαλήν ΑΕΠ των κρατών-μελών, με προσαρμογές ώστε να λαμβάνεται υπόψη η οικονομική αποδοτικότητα. Τα κράτη-μέλη μοιράζονται επίσης την ευθύνη για την απομάκρυνση του άνθρακα από την ατμόσφαιρα, και για τον λόγο αυτόν ο κανονισμός για τη χρήση γης, την αλλαγή χρήσης γης και τη δασοκομία θέτει έναν συνολικό ενωσιακό στόχο για τις απορροφήσεις άνθρακα από φυσικές καταβόθρες, ο οποίος ισοδυναμεί με 310 εκατομμύρια τόνους εκπομπών CO2 έως το 2030. Για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος, τα κράτη-μέλη θα πρέπει να θέσουν εθνικούς στόχους για τη φροντίδα και την επέκταση των καταβοθρών άνθρακα που διαθέτουν. Έως το 2035, η ΕΕ θα πρέπει να στοχεύει να επιτύχει κλιματική ουδετερότητα στους τομείς της χρήσης γης, της δασοκομίας και της γεωργίας, συμπεριλαμβανομένων και των γεωργικών μη ανθρακούχων εκπομπών, όπως αυτές που οφείλονται στη χρήση λιπασμάτων και στην κτηνοτροφία. Η ενωσιακή δασική στρατηγική αποσκοπεί στη βελτίωση της ποιότητας, της ποσότητας και της ανθεκτικότητας των δασών της ΕΕ. Στηρίζει τους δασοκόμους και τη δασική βιοοικονομία, ενώ παράλληλα φροντίζει ώστε η χρήση βιομάζας και η συγκομιδή να παραμείνουν βιώσιμες, να προστατεύεται η βιοποικιλότητα και να καθοριστεί ένα σχέδιο για τη φύτευση τριών δισεκατομμυρίων δέντρων σε ολόκληρη την Ευρώπη έως το 2030. Η παραγωγή και η χρήση ενέργειας ευθύνονται για το 75% των εκπομπών της ΕΕ· ως εκ τούτου, η επιτάχυνση της μετάβασης σε ένα πιο οικολογικό ενεργειακό σύστημα είναι ζωτικής σημασίας. Η οδηγία για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θα θέσει αυξημένο στόχο για την παραγωγή του 40% της ενέργειάς μας από ανανεώσιμες πηγές έως το 2030. Όλα τα κράτη-μέλη θα συμβάλουν στην επίτευξη αυτού του στόχου και προτείνονται ειδικοί στόχοι για τη χρήση ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στις μεταφορές, τη θέρμανση και ψύξη, τα κτίρια και τη βιομηχανία. Προκειμένου να επιτευχθούν τόσο οι κλιματικοί όσο και οι περιβαλλοντικοί στόχοι μας, τα κριτήρια αειφορίας για τη χρήση βιοενέργειας ενισχύονται και τα κράτη-μέλη πρέπει να σχεδιάσουν τυχόν καθεστώτα στήριξης για τη βιοενέργεια κατά τρόπο που να σέβεται την αρχή της αλυσιδωτής χρήσης της ξυλώδους βιομάζας. Για τη μείωση της συνολικής χρήσης ενέργειας, τη μείωση των εκπομπών και την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας, η οδηγία για την ενεργειακή απόδοση θα θέσει έναν πιο φιλόδοξο δεσμευτικό ετήσιο στόχο για τη μείωση της χρήσης ενέργειας σε επίπεδο ΕΕ. Θα κατευθύνει τον τρόπο καθορισμού των εθνικών συνεισφορών και θα διπλασιάσει σχεδόν την υποχρέωση ετήσιας εξοικονόμησης ενέργειας για τα κράτη-μέλη. Ο δημόσιος τομέας θα υποχρεωθεί να ανακαινίζει το 3% των κτιρίων του κάθε χρόνο, ώστε να δοθεί ώθηση στο κύμα ανακαίνισης, στη δημιουργία θέσεων εργασίας και στη μείωση της χρήσης ενέργειας και του κόστους για τους φορολογούμενους. Η εμπορία εκπομπών θα πρέπει να συμπληρωθεί από συνδυασμό μέτρων για την αντιμετώπιση της αύξησης των εκπομπών στις οδικές μεταφορές. Η αυστηροποίηση των προτύπων εκπομπών CO2 για τα αυτοκίνητα και τα ημιφορτηγά θα επιταχύνει τη μετάβαση στην κινητικότητα μηδενικών εκπομπών, απαιτώντας μείωση των μέσων εκπομπών των καινούργιων αυτοκινήτων κατά 55% από το 2030 και κατά 100% από το 2035 σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2021. Ως εκ τούτου, όλα τα καινούργια αυτοκίνητα που θα ταξινομηθούν από το 2035 θα έχουν μηδενικές εκπομπές. Προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι οι οδηγοί είναι σε θέση να φορτίζουν ή να τροφοδοτούν τα οχήματά τους σε ένα αξιόπιστο δίκτυο σε ολόκληρη την Ευρώπη, ο αναθεωρημένος κανονισμός για τις υποδομές εναλλακτικών καυσίμων θα απαιτεί από τα κράτη-μέλη να επεκτείνουν την ικανότητα φόρτισης ανάλογα με τις πωλήσεις αυτοκινήτων μηδενικών εκπομπών και να εγκαθιστούν σημεία φόρτισης και ανεφοδιασμού καυσίμων ανά τακτά διαστήματα σε μεγάλους αυτοκινητόδρομους: κάθε 60 χλμ. για ηλεκτρική φόρτιση και κάθε 150 χλμ. για ανεφοδιασμό με υδρογόνο. Τα καύσιμα της αεροπορίας και της ναυτιλίας προκαλούν σημαντική ρύπανση και απαιτούνται και γι’ αυτά ειδικές δράσεις, συμπληρωματικές στην εμπορία εκπομπών. Σύμφωνα με τον κανονισμό για τις υποδομές εναλλακτικών καυσίμων, τα αεροσκάφη και τα πλοία πρέπει να έχουν πρόσβαση σε παροχή καθαρής ηλεκτρικής ενέργειας σε μεγάλους λιμένες και αερολιμένες. Η πρωτοβουλία ReFuelEU Aviation θα υποχρεώσει τους προμηθευτές καυσίμων να αναμειγνύουν αυξανόμενα επίπεδα βιώσιμων καυσίμων αεροπορίας στα καύσιμα αεριωθουμένων με τα οποία τροφοδοτούνται τα αεροσκάφη στους αερολιμένες της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των συνθετικών καυσίμων χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών, που είναι γνωστά ως ηλεκτρονικά καύσιμα. Ομοίως, η πρωτοβουλία FuelEU Maritime θα τονώσει την υιοθέτηση βιώσιμων καυσίμων ναυτιλίας και τεχνολογιών μηδενικών εκπομπών, με τον καθορισμό ανώτατου ορίου για την περιεκτικότητα σε αέρια θερμοκηπίου της ενέργειας που χρησιμοποιείται από πλοία που καταπλέουν σε ευρωπαϊκούς λιμένες. Το φορολογικό σύστημα για τα ενεργειακά προϊόντα πρέπει να διαφυλάσσει και να βελτιώνει την ενιαία αγορά και να στηρίζει την πράσινη μετάβαση με τον καθορισμό των κατάλληλων κινήτρων. Η αναθεώρηση της οδηγίας για τη φορολογία της ενέργειας προτείνει την ευθυγράμμιση της φορολογίας των ενεργειακών προϊόντων με τις ενωσιακές πολιτικές για την ενέργεια και το κλίμα, την προώθηση καθαρών τεχνολογιών και την κατάργηση παρωχημένων εξαιρέσεων και μειωμένων συντελεστών που ενθαρρύνουν επί του παρόντος τη χρήση ορυκτών καυσίμων. Οι νέοι κανόνες αποσκοπούν στη μείωση των επιβλαβών επιπτώσεων του φορολογικού ανταγωνισμού για την ενέργεια, συμβάλλοντας στην εξασφάλιση εσόδων για τα κράτη μέλη από τους πράσινους φόρους, οι οποίοι είναι λιγότερο επιζήμιοι για την ανάπτυξη από ό,τι οι φόροι επί της εργασίας. Τέλος, ένας νέος μηχανισμός συνοριακής προσαρμογής άνθρακα θα επιβάλει τιμή ανθρακούχων εκπομπών στις εισαγωγές στοχευμένης επιλογής προϊόντων, ώστε να διασφαλιστεί ότι η φιλόδοξη δράση για το κλίμα στην Ευρώπη δεν θα οδηγήσει σε «διαρροή άνθρακα». Με τον τρόπο αυτό θα διασφαλιστεί ότι οι ευρωπαϊκές μειώσεις των εκπομπών θα συμβάλουν στην παγκόσμια μείωση των εκπομπών, αντί να προωθήσουν την παραγωγή υψηλής έντασης άνθρακα εκτός Ευρώπης. Αποσκοπεί επίσης στην ενθάρρυνση τόσο της βιομηχανίας εκτός της ΕΕ όσο και των διεθνών εταίρων μας να λάβουν μέτρα προς την ίδια κατεύθυνση. Όλες αυτές οι προτάσεις αλληλοσυνδέονται και αλληλοσυμπληρώνονται. Χρειαζόμαστε αυτή την ισορροπημένη δέσμη μέτρων, καθώς και τα έσοδα που αυτή δημιουργεί, για να εξασφαλίσουμε μια μετάβαση που θα καταστήσει την Ευρώπη δίκαιη, πράσινη και ανταγωνιστική, με ομοιόμορφο επιμερισμό της ευθύνης μεταξύ των διαφόρων τομέων και κρατών-μελών και την παροχή πρόσθετης στήριξης, κατά περίπτωση.
      Μια κοινωνικά δίκαιη μετάβαση
      Ενώ μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα τα οφέλη των ενωσιακών πολιτικών για το κλίμα υπερτερούν σαφώς του κόστους αυτής της μετάβασης, οι πολιτικές για το κλίμα κινδυνεύουν να ασκήσουν βραχυπρόθεσμα πρόσθετη πίεση στα ευάλωτα νοικοκυριά, τις πολύ μικρές επιχειρήσεις και τους χρήστες των μεταφορών.
      Γι’ αυτό και ο σχεδιασμός των πολιτικών στη σημερινή δέσμη μέτρων κατανέμει δίκαια το κόστος της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής και της προσαρμογής σ’ αυτήν.
      Επιπλέον, τα μέσα τιμολόγησης των ανθρακούχων εκπομπών αυξάνουν τα έσοδα που μπορούν να επανεπενδυθούν για την τόνωση της καινοτομίας, της οικονομικής ανάπτυξης και των επενδύσεων σε καθαρές τεχνολογίες.
      Προτείνεται ένα νέο Κοινωνικό Ταμείο για το Κλίμα, που θα παρέχει ειδική χρηματοδότηση στα κράτη-μέλη για να βοηθήσει τους πολίτες να χρηματοδοτήσουν επενδύσεις σε ενεργειακή απόδοση, νέα συστήματα θέρμανσης και ψύξης και καθαρότερες μετακινήσεις.
      Το Κοινωνικό Ταμείο για το Κλίμα θα χρηματοδοτείται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ, χρησιμοποιώντας ποσό ισοδύναμο με το 25% των αναμενόμενων εσόδων από την εμπορία εκπομπών από τα κτίρια και τα καύσιμα οδικών μεταφορών.
      Θα παράσχει χρηματοδότηση ύψους 72,2 δισ. ευρώ στα κράτη μέλη για την περίοδο 2025-2032, βάσει στοχευμένης τροποποίησης του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου.
      Με πρόταση άντλησης πόρων από την αντίστοιχη χρηματοδότηση των κρατών μελών, το Ταμείο θα κινητοποιήσει 144,4 δισ. ευρώ για μια κοινωνικά δίκαιη μετάβαση.
      Τα οφέλη της άμεσης δράσης για την προστασία των ανθρώπων και του πλανήτη είναι σαφή: καθαρότερος αέρας, πιο δροσερές και πράσινες πόλεις, υγιέστεροι πολίτες, χαμηλότερη χρήση ενέργειας και λογαριασμοί, ευρωπαϊκές θέσεις εργασίας, τεχνολογίες και βιομηχανικές ευκαιρίες, περισσότερος χώρος για τη φύση και υγιέστερος πλανήτης για τις μελλοντικές γενιές.
      Η πρόκληση που βρίσκεται στο επίκεντρο της πράσινης μετάβασης της Ευρώπης είναι να διασφαλιστεί ότι τα οφέλη και οι ευκαιρίες που προκύπτουν απ’ αυτήν θα είναι διαθέσιμα σε όλους, όσο το δυνατόν ταχύτερα και δικαιότερα.
      Χρησιμοποιώντας τα διάφορα εργαλεία πολιτικής που είναι διαθέσιμα σε επίπεδο ΕΕ, μπορούμε να διασφαλίσουμε ότι ο ρυθμός των αλλαγών είναι επαρκής, αλλά δεν προκαλεί υπερβολικούς κλυδωνισμούς.
      Ιστορικό
      Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, την οποία παρουσίασε η Επιτροπή στις 11 Δεκεμβρίου 2019, θέτει ως στόχο να καταστεί η Ευρώπη η πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρος έως το 2050.
      Ο ευρωπαϊκός νόμος για το κλίμα, ο οποίος τίθεται σε ισχύ τον τρέχοντα μήνα, κατοχυρώνει σε δεσμευτική νομοθεσία τη δέσμευση της ΕΕ για κλιματική ουδετερότητα και τον ενδιάμεσο στόχο της μείωσης των καθαρών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 55% έως το 2030, σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990.
      Η δέσμευση της ΕΕ να μειώσει τις καθαρές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 55% έως το 2030 κοινοποιήθηκε στη Σύμβαση-Πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή τον Δεκέμβριο του 2020 ως η συμβολή της ΕΕ στην επίτευξη των στόχων της συμφωνίας του Παρισιού.
      Ως αποτέλεσμα της υφιστάμενης ενωσιακής νομοθεσίας για το κλίμα και την ενέργεια, οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου της ΕΕ έχουν ήδη μειωθεί κατά 24% σε σύγκριση με το 1990, ενώ η ενωσιακή οικονομία έχει αναπτυχθεί κατά περίπου 60% την ίδια περίοδο, αποσυνδέοντας την ανάπτυξη από τις εκπομπές.
      Αυτό το δοκιμασμένο και επιτυχημένο νομοθετικό πλαίσιο αποτελεί τη βάση της παρούσας δέσμης νομοθετικών μέτρων.
      Πριν από την υποβολή των προτάσεων αυτών, η Επιτροπή διενήργησε εκτενείς εκτιμήσεις επιπτώσεων για τη μέτρηση των ευκαιριών και του κόστους της πράσινης μετάβασης.
      Τον Σεπτέμβριο του 2020 μια ολοκληρωμένη εκτίμηση επιπτώσεων στήριξε την πρόταση της Επιτροπής για αύξηση του στόχου της ΕΕ ως προς τη μείωση των καθαρών εκπομπών το 2030 σε τουλάχιστον 55%, σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990. Η εν λόγω εκτίμηση επιπτώσεων έδειξε ότι ο στόχος αυτός είναι εφικτός και επωφελής.
      Οι σημερινές νομοθετικές προτάσεις υποστηρίζονται από λεπτομερείς εκτιμήσεις επιπτώσεων, οι οποίες λαμβάνουν υπόψη τη διασύνδεση με άλλα μέρη της δέσμης.
      Ο μακροπρόθεσμος προϋπολογισμός της ΕΕ για την επόμενη επταετία θα παράσχει στήριξη στην πράσινη μετάβαση.
      Το 30% των προγραμμάτων στο πλαίσιο του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου 2021-2027, ύψους 2 τρισ. ευρώ, και του NextGenerationEU προορίζονται για τη στήριξη της δράσης για το κλίμα· το 37% του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, ύψους 723,8 δισ. ευρώ (σε τρέχουσες τιμές), ο οποίος θα χρηματοδοτήσει τα εθνικά προγράμματα ανάκαμψης των κρατών μελών στο πλαίσιο του NextGenerationEU, διατίθεται για τη δράση για το κλίμα.
    19. Περιβάλλον

      Engineer

      Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα πιο πρόσφατα στοιχεία του Ευρωπαϊκού Συστήματος Πληροφόρησης για Δασικές Πυρκαγιές (European Forest Fire Information System - https://effis.jrc.ec.europa.eu) για την κατάσταση που επικρατεί στην Μεσόγειο κατά τη διάρκεια της τρέχουσας αντιπυρικής περιόδου. Όπως προκύπτει από το ακόλουθο γράφημα, η περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου παρουσιάζει εξαιρετικά άσχημη εικόνα, με σχεδόν όλες τις χώρες να καταγράφουν σημαντική αύξηση στα απόλυτα μεγέθη των καμένων εκτάσεων έως και το απόγευμα της Κυριακής 8 Αυγούστου 2021.

      Ειδικότερα, η χώρα μας κατατάσσεται τρίτη (μετά από Τουρκία και Ιταλία) σε ό,τι αφορά το απόλυτο μέγεθος της καμένης έκτασης (933.680 στρέμματα έως 08.08.2021) και δεύτερη (μετά την Κύπρο) σε ό,τι αφορά την αύξηση (+336%) συγκριτικά με τον μέσο όρο της περιόδου 2002 - 2020. Τα στοιχεία αυτά καταδεικνύουν ότι δεν αρκούν τα πολλά εναέρια ή άλλα μέσα δασοπυρόσβεσης, αλλά απαιτείται μια άμεση, δραστική αλλαγή προς ολοκληρωμένες λύσεις διαχείρισης και αντιμετώπισης των δασικών πυρκαγιών. Σε αυτή την κατεύθυνση, η επιχειρησιακή μονάδα ΜΕΤΕΟ του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ) μπορεί να συνεισφέρει με εργαλεία και υπηρεσίες όπως ενδεικτικά είναι (1) το εκτεταμένο και πιο πυκνό δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών στην Ελλάδα, (2) το προηγμένο προγνωστικό σύστημα ταχείας απόκρισης IRIS 2.0, και (3) οι υψηλής ανάλυσης μετεωρολογικές και πυρό-μετεωρολογικές προγνώσεις.
      Πηγή: meteo.gr - https://www.meteo.gr/article_view.cfm?entryID=1875
    20. Περιβάλλον

      GTnews

      Ο ταμιευτήρας Sau, 100 χιλιόμετρα από τη Βαρκελώνη, τροφοδοτεί με νερό εδώ και μισό αιώνα τόσο την πρωτεύουσα της Καταλωνίας όσο και άλλες πόλεις της. Ωστόσο, τους τελευταίους μήνες έχει γίνει το «πρόσωπο» της χειρότερης ξηρασίας που έχει πλήξει την περιοχή τις τελευταίες δεκαετίες. 
      Η στάθμη των υδάτων έχει υποχωρήσει σε τέτοιο βαθμό που πλέον είναι ορατή η εκκλησία του Sant Romà de Sau του 11ου αιώνα, η οποία παραμένει κάτω από την επιφάνεια του νερού από τη στιγμή δημιουργίας της τεχνητής λίμνης, το 1962. 
      Το σημείο αυτό της Καταλωνίας δεν έχει δει βροχόπτωση διαρκείας εδώ και 2,5 χρόνια. Στις αρχές Μαρτίου, η στάθμη του νερού είχε μειωθεί στο 8% της χωρητικότητάς της, από 55% έναν χρόνο νωρίτερα. 

      Η εκκλησία του Sant Romà de Sau στον ταμιευτήρα νερού του Sau στην Καταλωνία έχει αποκαλυφθεί πλήρως λόγω της δραματικής πτώσης της στάθμης των υδάτων – Πηγή: ΑΡ

      «Δεν το έχω δει ποτέ τόσο άδειο», αναφέρει ο Αγκουστίν Τόρεντ, ένας 70χρονος που ζει στην περιοχή όλη του ζωή. «Είναι θλιβερό όταν έχεις δει γεμάτο τον ταμιευτήρα. Ομως, έτσι έχουν τα πράγματα. Είναι η κλιματική αλλαγή. Και όποιος λέει πως δεν υπάρχει, τι μπορείς να του πεις…», προσθέτει ο ίδιος. 
      Παρότι η κατάσταση στην Καταλωνία είναι εξαιρετικά ανησυχητική, το μεγαλύτερο μέρος της χώρας είναι αντιμέτωπο με ανάλογες προκλήσεις, ιδίως στα νότια και τα ανατολικά. 

      Η χωρητικότητα της τεχνητής λίμνης Sau που υδροδοτεί τη Βαρκελώνη και άλλες πόλεις της Καταλωνίας έχει πέσει κάτω του 10% – Πηγή: ΑΡ

      Στα μέσα Μαρτίου, οι ταμιευτήρες του Γουαδαλκιβίρ, στη λεκάνη της Ανδαλουσίας, είχαν μέση πληρότητα το 26% της χωρητικότητάς τους, ενώ οι αντίστοιχες στη νοτιοανατολική λεκάνη της Σεγούρα βρίσκονταν στο 36%. 
      Στην Ευρώπη, περιοχές όπως η Καταλωνία, που βρίσκεται στις ακτές της Μεσογείου, είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένες, σύμφωνα με τον Μιγκέλ Μανσανάρες, μετεωρολόγο που μελετά τα ακραία καιρικά φαινόμενα στη Γηραιά Ηπειρο. 
      «Η περιοχή της Μεσογείου είναι μία από τις πιο ευαίσθητες περιοχές ως προς την κλιματική αλλαγή. Η Μεσόγειος είναι μια κλειστή θάλασσα, που δημιουργεί το δικό της ατμοσφαιρικό περιβάλλον», εξηγεί ο ίδιος, υποστηρίζοντας ότι χώρες όπως η Ελλάδα, η Γαλλία και η Ιταλία, αλλά και κάποιες των Βαλκανίων, βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο. 

      Η θέα του ποταμού Ter, κοντά στη δεξαμενή Sau, που στερεύει σταδιακά – Πηγή: ΑΡ
      Ωστόσο, πέραν της κλιματικής αλλαγής, υπάρχουν και άλλοι ανθρωπογενείς παράγοντες που επιδεινώνουν την ξηρασία, μεταξύ των οποίων η αύξηση του πληθυσμού σε 5,5 εκατομμύρια στην περίπτωση της Καταλωνίας, αλλά και η εκτεταμένη χρήση νερού -για την ακρίβεια το 80% της συνολικής χρήσης- για γεωργικούς σκοπούς, διευκρινίζει ο Μανσανάρες. 
      «Πρόκειται για εξαιρετικά κρίσιμη κατάσταση. Η ξηρασία αυτή στην Καταλωνία είναι ένας μαραθώνιος. Είμαστε σε επιφυλακή, όχι μόνο για δύο χρόνια περίπου, αλλά για τρία ή τέσσερα χρόνια», λέει ο Σάμουελ Ρέγιες της Υπηρεσίας Υδροδότησης Καταλονίας. 


    21. Περιβάλλον

      Engineer

      Τεράστια αύξηση έχει καταγραφεί από το 2005 στις ποσότητες των πλαστικών που καταλήγουν στους ωκεανούς παγκοσμίως, ποσότητες που θα μπορούσαν μάλιστα σχεδόν να τριπλασιαστούν μέχρι το 2040 αν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα.
      Σύμφωνα με έρευνα της οποίας ηγήθηκε το Ινστιτούτο 5 Gyres, ένας αμερικανικός οργανισμός που διεξάγει εκστρατείες για τη μείωση της ρύπανσης με πλαστικά, εκτιμάται ότι 171 τρισεκατομμύρια πλαστικά σωματίδια επέπλεαν στους ωκεανούς έως το 2019.
      Η θαλάσσια ρύπανση με πλαστικά θα μπορούσε μάλιστα να αυξηθεί κατά 2,6 φορές έως το 2040, εάν δεν θεσπιστούν νομικά δεσμευτικές παγκόσμιες πολιτικές, αναφέρεται.
      Τα δεδομένα
      Η μελέτη εξέτασε δεδομένα για την πλαστική ρύπανση σε επίπεδο επιφάνειας από 11.777 ωκεάνιους σταθμούς σε έξι μεγάλες θαλάσσιες περιοχές που καλύπτουν την περίοδο από το 1979 έως το 2019.
      http://www.ot.gr/wp-content/uploads/2021/07/Waste-plastic-bags-in-sea-385383-pixahive-1024x640-1.jpg
      «Διαπιστώσαμε μια ανησυχητική τάση εκθετικής αύξησης των μικροπλαστικών στον παγκόσμιο ωκεανό από την αρχή της χιλιετίας», δήλωσε ο Marcus Eriksen, συνιδρυτής του 5 Gyres Group.
      «Χρειαζόμαστε μια ισχυρή, νομικά δεσμευτική παγκόσμια συνθήκη του ΟΗΕ για τη ρύπανση από πλαστικά που θα σταματήσει το πρόβλημα στην πηγή», πρόσθεσε.
      Κίνδυνος
      Τα μικροπλαστικά είναι ιδιαίτερα επικίνδυνα για τους ωκεανούς, καθώς όχι μόνο μολύνουν το νερό αλλά και καταστρέφουν τα εσωτερικά όργανα των θαλάσσιων ζώων, τα οποία μπερδεύουν το πλαστικό με τροφή.
      Οι ειδικοί δήλωσαν ότι η μελέτη έδειξε πως το επίπεδο της θαλάσσιας ρύπανσης από πλαστικό στους ωκεανούς έχει υποτιμηθεί.
      «Οι αριθμοί σε αυτή τη νέα έρευνα είναι συγκλονιστικά πρωτοφανείς και σχεδόν ακατανόητοι», δήλωσε ο Paul Harvey, επιστήμονας και ειδικός στα πλαστικά της Environmental Science Solutions, μιας αυστραλιανής συμβουλευτικής εταιρείας που επικεντρώνεται στη μείωση της ρύπανσης.
      Τα Ηνωμένα Έθνη ξεκίνησαν τις διαπραγματεύσεις για μια συμφωνία για την αντιμετώπιση της ρύπανσης από πλαστικά στην Ουρουγουάη τον Νοέμβριο, με στόχο την κατάρτιση μιας νομικά δεσμευτικής συνθήκης μέχρι το τέλος του επόμενου έτους.
      Η περιβαλλοντική οργάνωση Greenpeace δήλωσε ότι χωρίς μια ισχυρή παγκόσμια συνθήκη, η παραγωγή πλαστικού θα μπορούσε να διπλασιαστεί μέσα στα επόμενα 10-15 χρόνια και να τριπλασιαστεί μέχρι το 2050.
      Την Κυριακή συνήφθη μια ξεχωριστή διεθνής συνθήκη για την προστασία της βιοποικιλότητας στις ανοικτές θάλασσες του κόσμου.
×
×
  • Create New...

Σημαντικό

Χρησιμοποιούμε cookies για να βελτιώνουμε το περιεχόμενο του website μας. Μπορείτε να τροποποιήσετε τις ρυθμίσεις των cookie, ή να δώσετε τη συγκατάθεσή σας για την χρήση τους.