RMI: Οι 12 κορυφαίες κλιματικές εξελίξεις που σημάδεψαν το 2023

Τον περασμένο χρόνο σημειώθηκαν ορισμένα ατυχή κλιματικά ορόσημα. Θα είναι η πιο καυτή χρονιά που έχει καταγραφεί ποτέ. Καταστροφικές πλημμύρες σάρωσαν τη Λιβύη, τη Βραζιλία και την Κίνα. Η ξηρασία και οι υψηλές θερμοκρασίες πυροδότησαν καταστροφικές πυρκαγιές στον Καναδά, την Ελλάδα, την Ιταλία και τη Χαβάη. Και οι παγκόσμιες εκπομπές ρύπανσης από την υπερθέρμανση του κλίματος βρίσκονται σε νέο υψηλό.

Ωστόσο, υπήρξαν επίσης κάποιες ελπιδοφόρες και εμπνευσμένες εξελίξεις.

 Από την εφαρμογή του μεγαλύτερου νομοσχεδίου για το κλίμα των ΗΠΑ στην ιστορία μέχρι τη νέα κίνηση για τη μείωση των εκπομπών μεθανίου, συνεχίζουμε να σημειώνουμε πρόοδο. 

Σύμφωνα με το  RMI, 12 κορυφαίες κλιματικές εξελίξεις  δίνουν ελπίδα για ένα καθαρό και ασφαλές μέλλον.

1. Οι παγκόσμιες επενδύσεις στην καθαρή ενέργεια φτάνουν σε υψηλό όλων των εποχών

Οι παγκόσμιες επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και άλλες τεχνολογίες καθαρής ενέργειας βρίσκονται σε καλό δρόμο για να φτάσουν τα 1,8 τρισεκατομμύρια δολάρια το 2023, 500 δισ. δολάρια περισσότερα από το 2022. Η έρευνα RMI δείχνει ότι η αύξηση της χωρητικότητας ηλιακής ενέργειας, αιολικής ενέργειας και μπαταρίας έχει φέρει το παγκόσμιο σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας σε  ορόσημο — όπου η μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα έχει καταστεί δύσκολο να αντιστραφεί, γεγονός που υποδηλώνει ότι η ζήτηση ορυκτών καυσίμων έχει κορυφωθεί στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας και θα είναι σε ελεύθερη πτώση μέχρι το τέλος της δεκαετίας.

2. Ο μεγαλύτερος λογαριασμός για το κλίμα στην ιστορία των ΗΠΑ κάνει ιστορικά κέρδη

Ένα χρόνο μετά την ψήφιση, ο αντίκτυπος του νόμου για τη μείωση του πληθωρισμού των ΗΠΑ έχει ήδη ξεπεράσει τις πρώτες εκτιμήσεις. Το 2023, ο IRA οδήγησε σε 372 δισεκατομμύρια δολάρια σε νέες ιδιωτικές επενδύσεις καθαρής ενέργειας, περισσότερες από 211.000 νέες θέσεις εργασίας καθαρής ενέργειας και σχεδόν 50.000 νέες θέσεις εργασίας στη μεταποίηση.

3. Η ηλεκτροκίνηση εκτοξεύεται στα ύψη

Οι παγκόσμιες πωλήσεις ηλεκτρικών οχημάτων (EV) έφτασαν σε υψηλό όλων των εποχών, σχεδόν στο 18% των παγκόσμιων πωλήσεων οχημάτων το 2023. Και στις Ηνωμένες Πολιτείες, τα EV βρίσκονται σε καλό δρόμο να ξεπεράσουν εύκολα το 1 εκατομμύριο ετήσιες πωλήσεις για πρώτη φορά. Η ζήτηση για ηλεκτρικά ποδήλατα (e-bikes) αυξήθηκε επίσης, με παγκόσμιες πωλήσεις περίπου 40 εκατομμυρίων που ξεπερνούν αυτές των επιβατικών EV. Στην Ινδία, περισσότερα από τα μισά από όλα τα νέα τρίτροχα οχήματα που πωλήθηκαν και ταξινομήθηκαν το 2023 λειτουργούσαν με μπαταρία. Τα φορτηγά γίνονται επίσης ηλεκτρικά, με την RMI να διαπιστώνει ότι η πλειονότητα των φορτηγών μεσαίου και βαρέως τύπου είναι ηλεκτρικά σήμερα. Παγκοσμίως, τα EV εκτοπίζουν ήδη 1,5 εκατομμύρια βαρέλια κατανάλωσης πετρελαίου ημερησίως, και αναμένεται να αυξηθεί στα 1,8 εκατομμύρια βαρέλια το 2023. 

4. Ταμείο απωλειών και ζημιών

Την πρώτη ημέρα της ετήσιας διάσκεψης του ΟΗΕ για το κλίμα, COP28, οι ηγέτες πήραν μια ιστορική απόφαση, συμφωνώντας να ξεκινήσουν και να κεφαλαιοποιήσουν ένα ταμείο απωλειών και ζημιών. Λεπτομέρειες για το ταμείο απωλειών και ζημιών, το οποίο θα παρέχει οικονομική βοήθεια σε ευάλωτες στο κλίμα χώρες, συζητούνται εδώ και πάνω από μια δεκαετία. Στο COP28, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Γερμανία υποσχέθηκαν 100 εκατομμύρια δολάρια η καθεμία και οι Ηνωμένες Πολιτείες υποσχέθηκαν 17,5 εκατομμύρια δολάρια.

5. Εμπορικό αεροπλάνο διασχίζει τον Ατλαντικό χωρίς ορυκτά καύσιμα

Τον Νοέμβριο, ένα επιβατικό αεροσκάφος της Virgin Atlantic πέταξε από το Λονδίνο στη Νέα Υόρκη χρησιμοποιώντας 100% βιώσιμα αεροπορικά καύσιμα,  για πρώτη φορά. Το καύσιμο — που παρασκευάζεται από φυτά και απόβλητα προϊόντα — παράγει 70% λιγότερες εκπομπές άνθρακα και βοηθά στην εξάλειψη των αερομεταφορέων, που συμβάλλει ουσιαστικά στην υπερθέρμανση του πλανήτη. 

 6. Το ατσάλι και το αλουμίνιο γίνονται πράσινα

Το περασμένο έτος παρατηρήθηκε μια ώθηση για βιώσιμα μέταλλα τόσο από την πλευρά της ζήτησης όσο και από την πλευρά της προσφοράς. Για την προώθηση της ζήτησης, κορυφαίες εταιρείες ενώθηκαν στην πλατφόρμα Sustainable Steel Buyers, για να ζητήσουν έως και δύο εκατομμύρια τόνους χάλυβα σχεδόν μηδενικών εκπομπών. Και η RMI, μαζί με τέσσερις κορυφαίες τράπεζες, κυκλοφόρησε το Βιώσιμο Πλαίσιο Χρηματοδότησης Αλουμινίου που θα επιτρέψει στις τράπεζες να μετρούν και να αποκαλύπτουν τις εκπομπές αλουμινίου των χαρτοφυλακίων δανείων τους. Η RMI κυκλοφόρησε επίσης την Οδηγία αναφοράς εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου χάλυβα, για να βοηθήσει τις εταιρείες χάλυβα να αναφέρουν εκπομπές για να προωθήσουν μια διαφοροποιημένη αγορά χάλυβα χαμηλών εκπομπών ρύπων.

7. Οι πράσινοι οικοδομικοί κώδικες σαρώνουν τις Ηνωμένες Πολιτείες

Η Καλιφόρνια πέρασε έναν πρώτο στη χώρα ενσωματωμένο κώδικα άνθρακα για εμπορικά κτίρια και σχολεία. Η Νέα Υόρκη έγινε η πρώτη πολιτεία που απαιτούσε νομοθετικά, όλα τα νέα κτίρια να είναι ηλεκτρικά. Σε 25 πολιτείες των ΗΠΑ, οι κυβερνήτες δεσμεύτηκαν να εγκαταστήσουν 20 εκατομμύρια αντλίες θερμότητας έως το 2030. Η Πολιτεία της Ουάσιγκτον ψήφισε οικοδομικούς κώδικες που θα απαιτούν τα νέα σπίτια να παρέχουν ενεργειακά αποδοτική θέρμανση και ψύξη. Και η Μασαχουσέτη πέρασε μια απόφαση, πρώτη στη χώρα που βάζει την πολιτεία σε έναν ταχύτερο δρόμο για την ηλεκτροδότηση της θέρμανσης.

8. Η μείωση των εκπομπών μεθανίου έρχεται στο προσκήνιο

 Η Υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος των ΗΠΑ ανακοίνωσε σημαντικούς νέους κανόνες για την απότομη μείωση των εκπομπών μεθανίου - έναν εξαιρετικά ισχυρό παράγοντα που συμβάλλει στην υπερθέρμανση του πλανήτη - όχι μόνο από νέες γεωτρήσεις πετρελαίου και φυσικού αερίου, αλλά και από υπάρχουσες γεωτρήσεις. Ξεκίνησε επίσης μια παγκόσμια πρωτοβουλία για τη μείωση των εκπομπών μεθανίου από χωματερές και άλλες οργανικές πηγές. Στη διάσκεψη του ΟΗΕ για το κλίμα στο Ντουμπάι, 50 μεγάλες εταιρείες πετρελαίου υποσχέθηκαν να μειώσουν τις εκπομπές μεθανίου από τις δραστηριότητές τους σχεδόν στο μηδέν έως το 2030. Μια νέα πρωτοβουλία που υποστηρίζεται με 40 εκατομμύρια δολάρια από το Bloomberg Philanthropies θα παρέχει δεδομένα, διαφάνεια και πλαίσια λογοδοσίας για την υποστήριξη τους. Και η Παγκόσμια Τράπεζα ξεκίνησε ένα ταμείο για προγράμματα ανίχνευσης και καθαρισμού μεθανίου σε αναπτυσσόμενες χώρες που καταγράφουν μεγάλες εκπομπές μεθανίου.

9. Η αποθήκευση ενέργειας στα ύψη

Τα συστήματα αποθήκευσης ενέργειας σημείωσαν αύξηση ρεκόρ παγκοσμίως το 2023 στα 42 GW. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, τέθηκαν σε λειτουργία 4,5 GW τα πρώτα τρία τρίμηνα του έτους και η Κίνα εγκατέστησε 8,7 GW αποθήκευσης ενέργειας από μπαταρίες μόνο το πρώτο εξάμηνο του 2023. Εν τω μεταξύ, η Ινδία επενδύει 452 εκατομμύρια δολάρια σε συστήματα αποθήκευσης ενέργειας από μπαταρίες και η εταιρεία διανομής BSES Rajdhani Power Limited, η οποία εξυπηρετεί περισσότερους από 2,7 εκατομμύρια πελάτες στην περιοχή της πρωτεύουσας Νέο Δελχί, ανέθεσε σύμβαση για το πρώτο της έργο συστήματος αποθήκευσης ενέργειας μπαταρίας.

10. Η έρευνα για τις σόμπες αερίου γίνεται viral

Νέα έρευνα σχετικά με τις επιπτώσεις των εστιών αερίου και τη σύνδεσή τους με το παιδικό άσθμα οδήγησε σε σημαντική ευαισθητοποίηση του κοινού για το μαγείρεμα με αέριο, πώς μειώνει την ποιότητα του εσωτερικού αέρα και βλάπτει τη δημόσια υγεία και την επικάλυψη λύσεων για το κλίμα και την υγεία. Τα ευρήματα της έρευνας εμφανίστηκαν παντού από το NPR μέχρι τη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Yale. Και σε μια κίνηση για την απομάκρυνση του φυσικού αερίου από τα κτίρια, 24 πολιτείες εισήγαγαν λογαριασμούς απαλλαγής από τον άνθρακα των κτιρίων το 2023.

11. Η Κίνα σημειώνει ορόσημο για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας

Η Κίνα εγκατέστησε όγκο ρεκόρ νέας ηλιακής και αιολικής δυναμικότητας, έως και 230 GW το 2023 — έως και τρεις φορές περισσότερο από ό,τι ο υπόλοιπος κόσμος έφερε σε απευθείας σύνδεση. Η ηλιακή δυναμικότητα της χώρας αυξήθηκε σχεδόν κατά 50% από το 2022 και τον Ιούνιο, για πρώτη φορά, η συνολική εγκατεστημένη δυναμικότητα παραγωγής ενέργειας από μη ορυκτά καύσιμα της Κίνας ξεπέρασε αυτή της ενέργειας από ορυκτά καύσιμα.

12. Το υδρογόνο γίνεται πιο πράσινο

 Το πράσινο υδρογόνο — το υδρογόνο που παράγεται χωρίς ορυκτά καύσιμα — αυξάνεται με εκθετικό ρυθμό. Έχει αυξηθεί κατά 2,5 φορές από τον Μάιο του 2022. Το σχέδιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης να εισάγει 10 εκατομμύρια τόνους ανανεώσιμου υδρογόνου έως το 2030 πυροδότησε μια ορμή προγραμματιστών που σχεδιάζουν εγκαταστάσεις παραγωγής πράσινων υδρογόνου σε σχεδόν κάθε ήπειρο. Εν τω μεταξύ, οι Ηνωμένες Πολιτείες επέλεξαν επτά έργα για το πρόγραμμα Regional Clean Hydrogen Hubs, το καθένα για να λάβει 1 δισεκατομμύριο δολάρια και αναμένεται να εκδώσει οδηγίες σχετικά με τη νέα πίστωση φόρου πράσινης υδρογόνου.