Η μοντελοποίηση στην Ελλάδα αποτελεί σημαντικό παράγοντα για τη δημιουργία ανθεκτικών και βιώσιμων έργων

Στο 4ο Συνέδριο «Building Information Modelling» (BIM), που διοργάνωσε το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος (ΤΕΕ) ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών δήλωσε: «Το BIM, μέσω της ψηφιακής προσομοίωσης στον σχεδιασμό και την κατασκευή των έργων, αποσκοπεί στη βελτίωση των διαδικασιών ανάθεσης μελετών, κατασκευών και συντήρησης έργων, αποτρέποντας λάθη, υπερβάσεις χρόνου και κόστους, σε ολόκληρο τον κύκλο ζωής τους». Ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών ανέφερε ως παράδειγμα τις εκτεταμένες φυσικές καταστροφές που έγιναν, πρόσφατα, στη χώρα, καταδεικνύοντας τη σημασία της μοντελοποίησης στον σχεδιασμό, τη μελέτη, την κατασκευή και τη συντήρηση των έργων, αλλά και στη διασφάλιση της ανθεκτικότητάς τους.

«Ενδεικτικά, αν υπήρχε υπόδειγμα BIM για τις γέφυρες, θα γνωρίζαμε τα όρια αντοχής τους και τις ανάγκες συντήρησής τους», επισημαίνοντας την αξία της κατάρτισης του Μητρώου Γεφυρών που δρομολογείται παράλληλα, καθώς η ψηφιοποίηση αυτών των δεδομένων θα μας δώσει ακριβή εικόνα του δομικού πλούτου της χώρας.

«Το αμέσως προσεχές διάστημα αναμένεται να αναρτηθεί σε Διαβούλευση το Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο και ο Οδικός Χάρτης για την Εφαρμογή του Building Information Modelling στην Ελλάδα. Πρόκειται για ένα συγκροτημένο πλάνο που περιγράφει τα βασικά βήματα, τον χρονικό ορίζοντα και τους απαιτούμενους πόρους για την υλοποίηση των παρεμβάσεων που προτείνονται». Μάλιστα εγκρίθηκε η χρηματοδότηση, ύψους 550.000 ευρώ, από τη DG REFORM για την υλοποίηση ενός 2ου έργου για το ΒΙΜ, το οποίο αποτελεί συνέχεια του έργου για την υποστήριξη της εφαρμογής της Εθνικής Στρατηγικής και του Οδικού Χάρτη ΒΙΜ στην Ελλάδα.

Αντικείμενου του έργου που ξεκίνησε το Νοέμβριο του 2021 και ολοκληρώθηκε τον Μάιο του 2023 ήταν το εξής:

1. Η ανάλυση της ετοιμότητας του εγχώριου κατασκευαστικού τομέα όσον αφορά τον ψηφιακό μετασχηματισμό του και ειδικότερα την αξιοποίηση τεχνολογίας BIM.
2. Ο εντοπισμός διεθνών καλών πρακτικών.
3. Ο σχεδιασμός της Εθνικής Στρατηγικής για την εφαρμογή του ΒΙΜ στη χώρα μας και τη διαβούλευση με βασικές ομάδες ενδιαφέροντος από το δημόσιο και ιδιωτικό τομέα.
4. Η ανάπτυξη Σχεδίου Δράσης για την υλοποίηση της στρατηγικής, με συγκεκριμένα ορόσημα και στόχους.
5. Η προτεραιοποίηση πιλοτικών προγραμμάτων για την προώθηση του BIM.
6. Η δημιουργία προσχεδίου ανάπτυξης ψηφιακής πλατφόρμας στον τομέα των κατασκευών, υπό τη διαχείριση του Υπουργείου.
7. Η ανάπτυξη βασικών προδιαγραφών και προτύπων για την υλοποίηση του BIM.
8. Ο σχεδιασμός και η υλοποίηση εκπαιδευτικών ημερίδων και σεμιναρίων σε στελέχη του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.

Η χρήση αυτών των τεχνολογιών αναβαθμίζει την Ελλάδα στον παγκόσμιο χάρτη των κατασκευών, προσφέροντας συγκριτικό πλεονέκτημα και στις ελληνικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται εντός και εκτός συνόρων. Στην πράξη, η ψηφιακή προσομοίωση των λειτουργιών στον σχεδιασμό και την κατασκευή των έργων προσφέρει πληροφορίες υψηλής ποιότητας, οι οποίες εξασφαλίζουν δραστική βελτίωση των αποτελεσμάτων που αφορούν στα δομικά έργα. Εκπαιδεύτηκαν, συνολικά, 975 επαγγελματίες μηχανικοί, από τον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα, οι οποίοι εμπλούτισαν τις γνώσεις τους στη χρήση του BIM, τα ψηφιακά εργαλεία και τις δυνατότητές τους.

Το BIM έχει εφαρμογή σε νέες κατασκευές, αλλά δύναται, επίσης, να διαδραματίσει καίριο ρόλο στην αποκατάσταση, την ανακαίνιση και τη συντήρηση του δομημένου περιβάλλοντος, το οποίο αντιπροσωπεύει, ίσως, το μεγαλύτερο μέρος της δραστηριότητας του κλάδου. Άλλωστε, οι εκτεταμένες φυσικές καταστροφές που είχαμε, πρόσφατα, στη χώρα μας, καταδεικνύουν τη σημασία της μοντελοποίησης στον σχεδιασμό, τη μελέτη, την κατασκευή και τη συντήρηση των έργων, καθώς και στη διασφάλιση της ανθεκτικότητάς τους.

Το ΒΙΜ διασφαλίζει τόσο τη δια-λειτουργικότητα μοντέλων όσο και την ολοκληρωμένη ψηφιακή απεικόνιση των φυσικών και λειτουργικών χαρακτηριστικών μιας υποδομής. Όλες οι ειδικότητες δουλεύουν σε ένα ενιαίο διαδικτυακό περιβάλλον, με κοινό πρωτόκολλο επικοινωνίας των λογισμικών, που συνδέει το μοντέλο σε όλες του τις φάσεις. Έτσι, το BIM βοηθά να μην ανακύπτουν προβλήματα στην πορεία της κατασκευής, μια παθογένεια που παρατηρείται, όταν για παράδειγμα ένα έργο φθάνει στο στάδιο που αναλαμβάνουν οι μηχανικοί και διαπιστώνεται δυσκολία προσαρμογής στην αρχιτεκτονική μελέτη.

Η υιοθέτηση των μοντέλων έχει συγκεκριμένα πλεονεκτήματα, όπως είναι:  

• Η βελτιωμένη αποδοτικότητα κατά τη διάρκεια της μελέτης και της κατασκευής, μέσω της εύκολης διάθεσης πληροφοριών και της ακρίβειας των σχεδίων.
• Η εξοικονόμηση σημαντικών πόρων στην εκπόνηση και υλοποίηση δημοσίων έργων.
• Η βέλτιστη αξιοποίηση πόρων, με αποτέλεσμα τη δραστική μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος του κατασκευαστικού τομέα και την αύξηση της βιωσιμότητας των υποδομών.
• Η ευχερέστερη παρακολούθηση και διαχείριση των δημοσίων έργων και των υφιστάμενων υποδομών, καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής τους.
• Η ενίσχυση της ανθεκτικότητας των υποδομών που μελετάμε και κατασκευάζουμε.

Δεν είναι τυχαίο, λοιπόν, ότι η αξιοποίηση αυτής της τεχνολογίας σε δημόσια κατασκευαστικά έργα προωθείται ως πολιτική από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ βρίσκεται ήδη σε εφαρμογή σε πολλές άλλες χώρες. 

Ειδικότερα, στο πεδίο της εκπαίδευσης, διενεργήθηκε σειρά δωρεάν διαδικτυακών εκπαιδεύσεων σχετικά με την εισαγωγή και τη χρήση του BIM, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, με δυνατότητα συμμετοχής όλων των εμπλεκομένων στον χώρο της μελέτης και της κατασκευής, αλλά και της ευρύτερης αγοράς.