Ινστιτούτο Βιομηχανικών Συστημάτων: Το μέλλον ανήκει στις έξυπνες πόλεις

Ο κίνδυνος «εισβολής» στον υπολογιστή μας μέσω κακόβουλου λογισμικού απασχολεί όλους τους χρήστες. Μπορούμε να φανταστούμε πόσο μεγαλύτερη ζημιά είναι δυνατόν να προκληθεί εάν η εισβολή επιτευχθεί όχι σε έναν υπολογιστή ιδιώτη, αλλά στο δίκτυο μιας βιομηχανικής εγκατάστασης ή ενός οργανισμού, ο οποίος ελέγχει σημαντικές υποδομές ή διαθέτει στα αρχεία του τα στοιχεία πλήθους πολιτών; Σήμερα υπάρχει μια πλατφόρμα ανάλυσης κακόβουλου λογισμικού, η οποία εξετάζει εάν μια ψηφιακή εφαρμογή ή ένα πρόγραμμα που διατίθεται, εμπεριέχει κινδύνους για την ασφάλεια του υπολογιστικού δικτύου. «Πρόκειται για μια πλατφόρμα που είναι μοναδική στην Ελλάδα και μπορεί να επεξεργάζεται ύποπτο λογισμικό, να το αναγνωρίζει και να το ταξινομεί ως κακόβουλο», λέει στην «Κ» ο κ. Δημήτρης Σερπάνος, διευθυντής του Ινστιτούτου Βιομηχανικών Συστημάτων (ΙΝΒΙΣ). Το Ινστιτούτο έχει αναπτύξει τεχνολογίες για την ασφάλεια βιομηχανικών υπολογιστών και δικτύων με σκοπό την προστασία υποδομών, όπως ηλεκτρικά δίκτυα, συστήματα διαχείρισης υδάτων ή κυκλοφορίας.

Το Ινστιτούτο Βιομηχανικών Συστημάτων (ΙΝΒΙΣ) αποτελεί το μοναδικό ινστιτούτο στην Ελλάδα που εστιάζει στις συγκεκριμένες τεχνολογίες σε βιομηχανικό επίπεδο. Ιδρύθηκε το 1998 ως ανεξάρτητο ινστιτούτο στην Πάτρα, με στόχο τη διεπιστημονική έρευνα και την προηγμένη ανάπτυξη συστημάτων για τον παραγωγικό τομέα. Σήμερα αποτελεί ένα από τα τρία ινστιτούτα του Ερευνητικού Κέντρου «Αθηνά» και στεγάζεται στο κτίριο του Επιστημονικού Πάρκου Πατρών. Κατά τη διάρκεια της 20ετούς λειτουργίας του το ΙΝΒΙΣ έχει εκτελέσει πάνω από 100 προγράμματα, χρηματοδοτούμενα από ευρωπαϊκούς και εθνικούς πόρους, καθώς και από ιδιωτικές εταιρείες της Ευρώπης και των ΗΠΑ.

Ενα από τα προγράμματα του ΙΝΒΙΣ, με αντικείμενο την αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών και έκτακτων γεγονότων, στηρίζεται στην καινοτόμο αξιοποίηση της ήδη υπάρχουσας υποδομής αισθητήρων και υπολογιστών. Παράδειγμα το σύστημα Loccatec, το οποίο υποβοηθεί την έρευνα και διάσωση σε περίπτωση καταστροφικού σεισμού. Το σύστημα συγκεντρώνει δεδομένα από αισθητήρες εγκατεστημένους σε κτίρια ώστε να καθοδηγήσει κατάλληλα τις ομάδες διάσωσης προς σημεία όπου είναι πιθανό να υπάρχουν επιζώντες. Ανάλογα το σύστημα ASPIS μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε δίκτυα μεταφορών, όπως στο μετρό. Συλλέγοντας δεδομένα από αισθητήρες και κάμερες διατηρεί στη μνήμη του την κίνηση μισή ώρα πριν συμβεί καταστροφικό γεγονός (π.χ. σεισμός, ατύχημα ή έκρηξη) έτσι ώστε να είναι καταγεγραμμένο πού βρίσκονταν άνθρωποι και να είναι αποτελεσματικότερο το έργο των ομάδων διάσωσης.

Σεισμογράφος

Επίσης, το ΙΝΒΙΣ έχει αναπτύξει, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Πατρών, εκπαιδευτικό σεισμογράφο χαμηλού κόστους, ο οποίος έχει χρησιμοποιηθεί σε δημοτικά σχολεία για την εξοικείωση των μαθητών στις μετρήσεις φυσικών μεγεθών, καθώς και για περιβαλλοντική εκπαίδευση.

«Το μέλλον ανήκει στις έξυπνες πόλεις», λέει ο κ. Σερπάνος. «Η εγκατεστημένη υποδομή αισθητήρων και ευφυών συστημάτων αποτελεί σημαντική βάση για την ανάπτυξη νέων υπηρεσιών, όπως “Εξυπνα” Σπίτια και Κτίρια, “Εξυπνη” Αποκομιδή Σκουπιδιών, “Εξυπνη” Στάθμευση και Διαχείριση Κυκλοφορίας κ.λπ. Βασικό ζητούμενο είναι ο κατάλληλος συγχρονισμός, έτσι ώστε να “κουμπώνουν” κατάλληλα οι δραστηριότητες για να μην υπάρχει απώλεια ενέργειας, χρόνου και πόρων. Τα δεδομένα που παράγονται από αυτές τις υπηρεσίες αναλύονται συνεχώς για να βελτιωθεί η ποιότητά τους». «Εργα που υλοποιεί το Ινστιτούτο Βιομηχανικών Συστημάτων, όπως το Esmartcity, επικεντρώνουν στα “Εξυπνα” Κτίρια, στην “Εξυπνη” Ενέργεια και στον “Εξυπνο” Οδοφωτισμό δημιουργώντας σχετικές πιλοτικές εγκαταστάσεις», σημειώνει ο κ. Σερπάνος.

Στα έργα όπου συμμετέχει το ΙΝΒΙΣ περιλαμβάνεται πρόγραμμα για την αύξηση της ενεργειακής αποδοτικότητας ενεργοβόρων δημόσιων κτιρίων, όπως τα νοσοκομεία. Με μέτρηση της κατανάλωσης ενέργειας σε διάφορα σημεία του κτιρίου, δημιουργείται το αντίστοιχο «προφίλ» στη διάρκεια του έτους και τίθενται στόχοι βελτίωσης, χωρίς βέβαια αρνητική επίδραση στην ευαίσθητη λειτουργία των νοσοκομείων.