Πρωτοποριακό πρόγραμμα γεωργίας υψηλής ακριβείας στην Κρήτη

Κρήτες αγρότες και πανεπιστημιακοί καθηγητές συνεργάζονται σε ένα πρωτοποριακό πρόγραμμα γεωργίας υψηλής ακριβείας για την καλλιέργεια αρωματικών και φαρμακευτικών φυτών. Το εργαλείο τους; Ένα έξυπνο κινητό.

Ένα φιλόδοξο και καινοτόμο πρόγραμμα με τίτλο «Έρευνα για την υποστήριξη του αγροτικού κόσμου στην καλλιέργεια αρωματικών φυτών στην Κρήτη» εφαρμόζεται εδώ και λίγο καιρό στη Μεγαλόνησο από πιστοποιημένους βιοκαλλιεργητές, με θαυμαστά αποτελέσματα. Στόχος του προγράμματος είναι να δοθούν στους υποψήφιους καλλιεργητές οι σωστές οδηγίες για το ποια από τα δεκάδες βότανα του νησιού είναι κατάλληλα για καλλιέργεια στα χωράφια που διαθέτει ο κάθε παραγωγός, ανάλογα με τις περιβαλλοντικές συνθήκες που επικρατούν στην περιοχή.

Εμπνευστής του προγράμματος είναι ο καθηγητής Βιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης Στέργιος Πυρίντσος, με την ενεργή συμμετοχή των καθηγητών Ιατρικής του εν λόγω πανεπιστημίου Ηλία Καστανά, Χρήστου Λιονή και Γιώργου Σουρβίνου.Το πρόγραμμα που εφαρμόζεται υλοποιήθηκε από τον Βοτανικό Κήπο του Πανεπιστημίου Κρήτης σε συνεργασία με την Περιφέρεια Κρήτης.

Ο αγρότης και το smartphone του

Τα τελευταία χρόνια, πολλοί νέοι στην Κρήτη αποφασίζουν να δραστηριοποιηθούν στον αγροτικό τομέα και δείχνουν ενδιαφέρον για την αγορά των φαρμακευτικών και αρωματικών φυτών.Το πρόβλημα είναι ότι δεν ξέρουν από πού να ξεκινήσουν. Άλλοι είναι απολύτως άπειροι και άλλοι είναι έμπειροι αγρότες που ωστόσο επιθυμούν να εγκαταλείψουν τις συνήθεις καλλιέργειες που πλέον δεν αποδίδουν οικονομικά. Εδώ έρχεται να δώσει λύσεις το συγκεκριμένο πρόγραμμα.

Η διαδικασία που θα ακολουθήσει ο υποψήφιος καλλιεργητής βιολογικών βοτάνων είναι απλούστατη: Πηγαίνει στο ή στα χωράφια του και, μέσω του GPS που διαθέτει το έξυπνο κινητό του, καταγράφει τις γεωγραφικές συντεταγμένες του χωραφιού. Τις περνά έπειτα στην ειδική ηλεκτρονική πλατφόρμα και του δίνονται άμεσα οι εκτιμήσεις για μια μεγάλη γκάμα βοτάνων και μυρωδικών που είναι κατάλληλα για τη γη του, σε μια κλίμακα από το 0 έως το 1. Όσο πλησιάζει η εκτίμηση προς το 1, τόσο πιο κατάλληλο είναι το χωράφι του για το κάθε φυτό. Κατά βάση, να σημειωθεί ότι επιλέγονται για καλλιέργεια βότανα που έτσι κι αλλιώς φύονται φυσικά στην περιοχή.

Μέχρι στιγμής το ενδιαφέρον των αγροτών είναι σημαντικό και έχουν δημιουργηθεί ομάδες και ενώσεις παραγωγών που ακολουθούν τις οδηγίες του προγράμματος. Ένας από αυτούς, που δηλώνει πολύ ικανοποιημένος από την άριστη συνεργασία και βοήθεια που έλαβε, είναι και ο Γιώργος Νταγκουνάκης, επικεφαλής της ένωσης παραγωγών «Κρήτες Ριζοτόμοι», με έδρα το Ρέθυμνο. «Η ένωση αριθμεί προς το παρόν δέκα καλλιεργητές, είμαστε ακόμη λίγοι. Όμως ευελπιστούμε και σε νέες συμμετοχές», λέει ο κ. Νταγκουνάκης, ο οποίος καλλιεργεί πιστοποιημένα βιολογικά μυρωδικά, όπως δίκταμο, φασκόμηλο, θυμάρι, ρίγανη και άλλα, σε περιοχές του Ρεθύμνου και του Ηρακλείου και τα διαθέτει σε αποξηραμένη μορφή. Ελπίζει ότι σταδιακά, με τους συναδέλφους του, θα επεκταθεί και στην επεξεργασία των φυτών για την παραγωγή αιθέριων ελαίων – η ζήτηση από τις φαρμακευτικές εταιρείες του εξωτερικού είναι μεγάλη, όπως μεγάλες είναι και οι απαιτήσεις τους για άριστης ποιότητας προϊόν.

Μοναδικό στην Ελλάδα

Είναι γνωστό ότι τα φαρμακευτικά φυτά εν γένει έχουν τεράστια σημασία τόσο στην καθημερινή παραδοσιακή θεραπευτική όσο και στη διατροφή, και χρησιμοποιούνται ως αρτύματα ή αφεψήματα. Ωστόσο ο καθηγητής κ. Πυρίντσος τονίζει πως «ένα σημαντικό μέρος της φαρμακευτικής χλωρίδας αποτελεί υλικό εμπορίας με μεγάλη ζήτηση και εκτός Κρήτης». Επίσης αναφέρει ότι «το έργο αυτό και τα αποτελέσματά του έχουν δημοσιευθεί σε διεθνές έγκυρο επιστημονικό περιοδικό και υπάρχει διάχυση της εμπειρίας στην επιστημονική κοινότητα και όχι μόνο». Αξίζει να σημειώσουμε πως επιστημονικές ομάδες από τη Γερμανία ζήτησαν τη συγκεκριμένη τεχνογνωσία, για να την ενσωματώσουν στην επιλογή θέσεων καλλιέργειας φαρμακευτικών φυτών σε περιοχές της Αφρικής.

Η σημασία για τους καταναλωτές

Καθώς ένα μεγάλο μέρος της παραγωγής μυρωδικών και βοτάνων διοχετεύεται, πέραν της φαρμακοβιομηχανίας, απευθείας στους καταναλωτές, θέλουμε να γνωρίζουμε δύο βασικά σημεία: αν τα βότανα που αγοράζουμε είναι όντως ελληνικά και αν είναι προϊόντα ορθής καλλιεργητικής πρακτικής και όχι παράνομης συλλογής από τη φύση, η οποία έχει ως αποτέλεσμα την καταστροφή των φυτών και της βιοποικιλότητας. «Με την ουσιαστική υποστήριξη του αγροτικού κόσμου στην καλλιέργεια αυτών των φυτών υποστηρίζεται μακροπρόθεσμα και ο καταναλωτής», τονίζει ο κ. Πυρίντσος. Ευχής έργο θα ήταν το ίδιο ενδιαφέρον που δείχνουν επιστήμονες από το εξωτερικό να το δείξουν και οι αρμόδιοι των περιφερειών στην υπόλοιπη Ελλάδα, ώστε να υιοθετήσουν το πρόγραμμα και, με τη χαρτογράφηση των κατάλληλων προς καλλιέργεια περιοχών ανά περιφέρεια και ανά νομό, να εφαρμοστεί το πρόγραμμα σε όλη τη χώρα.