Το «θαύμα» της ηλεκτροκίνησης στη Νορβηγία

Η Νορβηγία, μια χώρα της οποίας ο πλούτος βασίζεται στα ορυκτά καύσιμα, έχει γίνει τα τελευταία χρόνια ο παγκόσμιος ηγέτης στα ηλεκτροκίνητα οχήματα με στόχο τις μηδενικές εκπομπές για όλα τα καινούργια αυτοκίνητα έως το 2025.

«Οι αυτοκινητοβιομηχανίες βλέπουν ολοένα και περισσότερο τη Νορβηγία ως το μέλλον της αγοράς αυτοκινήτων», λέει η Christina Bu, γενική γραμματέας της Νορβηγικής Ένωσης Ηλεκτρικών Οχημάτων.

Όμως, καθώς τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα σε αυτή τη χώρα των 5.2 εκατομμυρίων ανθρώπων αυξάνονται σε μεγάλους αριθμούς, δημιουργούνται προβλήματα για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής. Μία από τις προκλήσεις είναι οι εξαιρετικά γενναιόδωρες επιδοτήσεις που στήριξαν την έκρηξη του αριθμού τους, έτσι ώστε τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα να μπορούν να ανταγωνίζονται τα βενζινοκίνητα οχήματα επί ίσοις όροις.

Η συντηρητική κυβέρνηση της Νορβηγίας πιστεύει ότι το μειωμένο κόστος των μπαταριών και η αυξανόμενη ζήτηση είναι δύο παράγοντες οι οποίοι μπορούν να άρουν τις επιδοτήσεις μέχρι το 2025, ενώ αυτοκινητοβιομηχανίες όπως η γερμανική Opel μιλάνε περίπου για το 2030 ή αργότερα.

«Αυτό που αποδείξαμε στη Νορβηγία είναι ότι εάν δώσετε αρκετές επιδοτήσεις και επιβάλλετε αρκετούς περιορισμούς στα ορυκτά καύσιμα, οι άνθρωποι θα τα αγοράσουν «, λέει ο Andreas Halse, τομεάρχης περιβάλλοντος για το κόμμα της αντιπολίτευσης των Εργατικών.

Αλλά προσθέτει: «Αν θέλουμε να συνεχίσουμε να είμαστε παράδειγμα για τον υπόλοιπο κόσμο, πρέπει να δείξουμε πώς αυτό μπορεί να γίνει εμπορικό. Δεν μπορούμε να στηριζόμαστε στις κρατικές επιδοτήσεις για πάντα. »

Η αύξηση των ηλεκτρικών αυτοκινήτων στη Νορβηγία ήταν ταχεία και κατά κάποιο τρόπο αποτέλεσε έκπληξη. Η Νορβηγία άρχισε να παρέχει για πρώτη φορά ισχυρά κίνητρα για τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα τη δεκαετία του 1990, σε μεγάλο βαθμό για να βοηθήσει τις τοπικές αυτοκινητοβιομηχανίες Think and Buddy, μερικά από τα οχήματα των οποίων μπορεί να δει κανείς στους νορβηγικούς δρόμους. Ωστόσο, και οι δύο εταιρείες χρεοκόπησαν το 2011.

Στην συνέχεια αυτοκίνητα όπως το Nissan Leaf και το Tesla Model S μπήκαν στην αγορά και ο αριθμός των ηλεκτρικών αυτοκινήτων στη Νορβηγία διπλασιαζόταν σε καθένα από τα επόμενα τέσσερα χρόνια. Μέχρι το τέλος Μαρτίου, υπήρχαν 110.000 ηλεκτρικά οχήματα που κυκλοφορούσαν στη χώρα, περίπου το 4% του συνολικού στόλου.

Τα πλήρως ηλεκτρικά αυτοκίνητα αντιπροσώπευαν περίπου το 18% όλων των νέων πωλήσεων, ενώ τα υβριδικά συστήματα plug-in είχαν καταλάβει το 17% της αγοράς. Καθώς οι αυτοκινητοβιομηχανίες προετοιμάζονται να λανσάρουν φθηνότερα ηλεκτρικά μοντέλα φέτος, συμπεριλαμβανομένου του μοντέλου της Opel Ampera και του μοντέλου 3 της Tesla, η NEVA αναμένει ότι το 30% των νέων αυτοκινήτων φέτος θα φτάσει στο 70% μέχρι το τέλος της δεκαετίας .

«Η Νορβηγία ήταν η απόδειξη ότι τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα μπορούν να ενσωματωθούν εύκολα σε μια κοινωνία. Το σύστημα λειτουργεί «, λέει ο Ketil Solvik-Olsen, υπουργός Μεταφορών της Νορβηγίας. Αλλά στοιχίζουν πολλά στις τοπικές κυβερνήσεις. Η Νορβηγία φορολογεί τα αυτοκίνητα πιο πολύ από τις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες.

«Υπάρχει μια πρόκληση: πώς να βρούμε τρόπους για να αυξάνουμε σιγά σιγά τη φορολογία, αλλά ταυτόχρονα να παρέχουμε σαφή κίνητρα για την αγορά ηλεκτρικών αυτοκίνητων», δήλωσε σε συνέντευξή της η Erna Solberg, πρωθυπουργός της Νορβηγίας. Η κυβέρνηση αποφάσισε να διατηρήσει τα φορολογικά κίνητρα έως το 2020 τουλάχιστον για την αγορά ηλεκτρικών οχημάτων.

Μια μελέτη της NEVA με την συμμετοχή πάνω από 12.000 ιδιοκτήτων ηλεκτρικών αυτοκινήτων στη Νορβηγία κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι επιδοτήσεις δεν έχουν μεγάλη σημασία. Το δεύτερο μεγαλύτερο πλεονέκτημα για τους ιδιοκτήτες είναι ότι δεν πληρώνουν διόδια. Το νησί Finnoy, κοντά στην πετρελαϊκή πρωτεύουσα της Νορβηγίας, Στάβανγκερ, έχει τη μεγαλύτερη συγκέντρωση ηλεκτρικών αυτοκινήτων στη χώρα λόγω του φόρου διοδίων για κάθε σήραγγα που την συνδέει με την ηπειρωτική χώρα.

Το κόστος για τις τοπικές κυβερνήσεις είναι μεγάλο. Ο κ. Halse εκτιμά ότι το Όσλο χάνει περίπου 31 εκατ. ευρώ από τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα που δεν πληρώνουν διόδια. Ταυτόχρονα, περίπου 85 εκατ. ευρώ από τα έσοδα των διοδίων χρηματοδοτούν τα μέσα μαζικής μεταφοράς κάθε χρόνο. Διερωτάται κατά πόσον είναι λογικό να δαπανώνται τα μισά στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα – τα οποία αντιπροσωπεύουν περίπου το 5% των ημερήσιων μετακινήσεων στο Όσλο – αντί για τις δημόσιες μεταφορές, που αντιπροσωπεύουν σχεδόν το 50% των μετακινήσεων.

Η δωρεάν φόρτιση είναι επίσης δαπανηρή – το Όσλο ξοδεύει περίπου 1,5 εκατ. ευρώ ετησίως σε νέους φορτιστές ενώ το ετήσιο κόστος λειτουργίας είναι περίπου 500.000 ευρώ. Η δωρεάν στάθμευση κοστίζει άλλο 1,5 εκατομμύριο. «Ήρθε η ώρα να πούμε την αλήθεια – ανά διαδρομή, περισσότερα χρήματα δαπανώνται για τα ηλεκτροκίνητα αυτοκίνητα από ότι στα μέσα μαζικής μεταφοράς και δεν νομίζω ότι κανείς είχε στο μυαλό του να συμβαίνει αυτό», λέει ο κ. Halse, ο οποίος είναι κάτοχος ενός Nissan Leaf.

«Μακροπρόθεσμα αυτό δεν είναι βιώσιμο», προσθέτει. «Πρέπει να βρούμε έναν τρόπο να γίνει αυτοχρηματοδοτούμενο, όχι μόνο για εμάς αλλά επειδή είναι σημαντικό για την αύξηση του αριθμού των ηλεκτρικών αυτοκινήτων σε όλο τον κόσμο. Δεν μπορείτε να περιμένετε από τη Γερμανία, τη Γαλλία ή την Ιταλία να χορηγήσουν επιδοτήσεις στη βάση αυτή. »

Το Όσλο εξετάζει τη σταδιακή επιβολή τελών διοδίων για τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, ενώ θα τα αυξήσει και για τα για τα βενζινοκίνητα οχήματα. Θέλει επίσης να βρει ένα μοντέλο για να τερματίσει την δωρεάν φόρτιση. «Ανησυχώ για την πρόωρη κατάργηση των κινήτρων. Πρέπει να πετύχουμε υψηλότερες πωλήσεις προτού σκεφτούμε την κατάργησή τους «, λέει η κα. Bu. Η ανησυχία, την οποία επικαλούνται πολλοί, προκλήθηκε μετά από την απόφαση της Δανίας, όπου οι πωλήσεις ηλεκτρικών αυτοκινήτων κατακρημνίστηκαν όταν αποσύρθηκαν τα κίνητρα για την αγορά ηλεκτρικών οχημάτων στα τέλη του 2015.

Υπάρχουν και άλλες προκλήσεις. Μετά από μια εκρηκτική ανάπτυξη μέχρι το 2015, οι πωλήσεις ηλεκτρικών αυτοκινήτων ως μερίδιο της συνολικής αγοράς μειώθηκαν ελαφρά το περασμένο έτος. Η εξήγηση που δόθηκε ευρέως ήταν ότι οι καταναλωτές περιμένουν τα αυτοκίνητα με μεγαλύτερες μπαταρίες, όπως το Ampera-e της Opel, το οποίο έχει αυτάρκεια μέχρι τα 520km.

«Η υπέρβαση του χάσματος από την πρώιμη στη μαζική αγορά είναι πιο δύσκολη. Είναι πολύ νωρίς να αποσυρθούν τα κίνητρα «. Η κα. Bu σημείωσε ότι περίπου το ήμισυ των πωλήσεων αυτοκινήτων στη Νορβηγία αφορούν μεγαλύτερα αυτοκίνητα και SUV, μια κατηγορία οχημάτων στην οποία κανένας κατασκευαστής, εκτός από την Tesla, δεν παράγει ηλεκτρικό όχημα. Ο Karl-Thomas Neumann, διευθύνων σύμβουλος της Opel, είναι αισιόδοξος για την ικανότητα των αυτοκινητοβιομηχανιών να το επιτύχουν αυτό, χάρη σε μεγάλο βαθμό στη Νορβηγία, η οποία απέδειξε ότι μπορεί να υπάρξει καταναλωτική ζήτηση για ηλεκτρικά οχήματα.

«Αυτό είναι ένα μέρος όπου δεν είναι πλέον όραμα, είναι πραγματικότητα που συμβαίνει κάθε μέρα. Το πιο σημαντικό πράγμα που πέτυχε η Νορβηγία είναι ότι δημιούργησε μια κρίσιμη μάζα », λέει, προσθέτοντας ότι η Opel αναμένει να πραγματοποιήσει πάνω από τις μισές πωλήσεις της Ampera-e φέτος στη Νορβηγία.

Υποστηρίζει ότι η επιτυχία των ηλεκτρικών αυτοκινήτων έχει γίνει «αυτοσυντηρούμενη» στη Νορβηγία χάρη στο υψηλό επίπεδο πωλήσεων και σε κανονισμούς όπως η υποχρεωτική παρουσία τουλάχιστον δύο φορτιστών κάθε 50 χιλιόμετρα στους κύριους δρόμους της χώρας. «Εάν θέλετε να επιταχύνετε την ανάπτυξη τότε θα πρέπει να βοηθήσετε την αγορά. Η φυσική εξέλιξη είναι ότι θα δείτε τις μηχανές καύσης να παραμένουν για πολύ περισσότερο χρόνο «, προσθέτει ο κ. Neumann, ο οποίος πιστεύει ότι τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα θα είναι σε θέση να είναι ανταγωνιστικά χωρίς επιδοτήσεις μέχρι το 2025-2030.

Στο café Nebbenes, ο κ. Ostnor σχεδιάζει ήδη ένα ηλεκτρικό μέλλον. Έχει διαμορφώσει μια περιοχή για να εγκαταστήσει περισσότερους φορτιστές για αυτοκίνητα που δεν είναι Tesla και λέει ότι οι 28 φορτιστές είναι συχνά σε πλήρη χρήση τις Πέμπτες, Παρασκευές και τις Κυριακές, όταν πολλοί Νορβηγοί ταξιδεύουν από και προς τους ξενώνες του βουνού τους. Λίγο πιο μακριά βρίσκεται ένα βενζινάδικο, το οποίο μισθώνεται από τους ιδιοκτήτες του καφέ στη Shell.

«Το 2020, όταν θα έρθει η ώρα της ανανέωσης του συμβολαίου, εξετάζουμε εάν θα πρέπει να αντικαταστήσουμε το βενζινάδικο με περισσότερους φορτιστές», λέει ο κ. Ostnor.

Πηγή: http://www.euractiv.gr/section/periballon/news/to-thavma-tis-ilektrokinisis-sti-norvigia/