«Διατηρώ»: Έρχεται πρόγραμμα ΕΣΠΑ για διατηρητέα κτίρια μέσω της Τράπεζας Γης και Μεταφοράς Συντελεστή Δόμησης

Η προσπάθεια να υπαχθεί το χρηματοδοτικό εργαλείο του «Διατηρώ», σε κάποιον από τους πυλώνες επιχορηγήσεων του Ταμείου Ανάκαμψης, αέτυχε και όλα πλέον εξαρτώνται από την έγκριση των Τομεακών Προγραμμάτων του ΕΣΠΑ 2021-2027, η οποία δεν αναμένεται να δοθεί πριν τα μέσα της ερχόμενης άνοιξης από την ΕΕ.

Το «Διατηρώ», το οποίο έχει σχεδιάσει το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ), έχει περιληφθεί στις πολλές δράσεις του άξονα αστικής αναζωογόνησης, για την υλοποίηση των οποίων έχει προϋπολογιστεί κονδύλι 450 εκατ. ευρώ.

Το νέο χρηματοδοτικό πρόγραμμα που θα λειτουργεί στη λογική του «Εξοικονομώ» θα απευθύνεται στους ιδιοκτήτες των ακινήτων ή στους άμεσα ωφελούμενους, οι οποίοι θα μπορούν να αντλούν πόρους για έργα διατήρησης της περιουσίας τους ώστε να μην καταρρεύσει ή εγκαταλειφθεί.

Σύμφωνα με τα όσα ανέφερε προ ημερών ο αρμόδιος υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Νίκος Ταγαράς, απαντώντας σε σχετική ερώτηση στη Βουλή,  το ΥΠΕΝ «έχοντας απόλυτη επίγνωση ότι απαιτούνται πρωτοβουλίες για τη διάσωση των διατηρητέων κτιρίων, επεξεργάζεται το πρόγραμμα «Διατηρώ», το οποίο θα αποτελέσει ένα σημαντικό χρηματοδοτικό εργαλείο ανάδειξης της υλικής πολιτιστικής κληρονομιάς μέσω των επεμβάσεων σε σημαντικά κτίρια της χώρας». Οι επεμβάσεις οι οποίες προβλέπεται να χρηματοδοτούνται, σύμφωνα με το διαβιβαστικό έγγραφο της αρμόδιας υπηρεσίας του ΥΠΕΝ προς τη Βουλή, θα αφορούν:

• στον καθαρισμό των προσόψεων για την απομάκρυνση των ατμοσφαιρικών ρύπων ή την βαφή με anti graffiti  των ιστορικών κτιρίων
• στη λήψη άμεσων σωστικών μέτρων για το κέλυφος των κτιρίων ( όπως π.χ. στερέωση ανοιγμάτων, επιδιορθώσεις στην κεραμοσκεπή κ.ά.) προκειμένου να αποφευχθεί η μερική ή η ολική κατάρρευσή τους
• στην αποκατάσταση των όψεων και του κελύφους. Για παράδειγμα, θα μπορούν να επιδοτηθούν εργασίες στην κεραμοσκεπή,  έργα για την αποκατάσταση του πλαστικού διακόσμου, την αντικατάσταση των κουφωμάτων, την επιδιόρθωση των μεταλλικών στοιχείων κ.ά.,

Επίσης, θα επιδοτούνται εργασίες για την αντικατάσταση του συνόλου του κτιρίου και του εσωτερικού του, ειδικά για την  αποκατάσταση ή  την ενίσχυση των ξύλινων πατωμάτων, την αποκατάσταση των κλιμάκων, αλλαγές στην διαμερισμάτωση για λειτουργικούς λόγους κ.λπ.

Η διάσωση των διατηρητέων κτιρίων της χώρας, μέσω του «Διατηρώ», θα μπορεί να συνδυαστεί με την ενεργοποίηση των εργαλείων της Τράπεζας Γης και της Μεταφοράς Συντελεστή Δόμησης,  τα οποία αναμένεται να «ξεπαγώσουν» το ερχόμενο διάστημα.  Να σημειωθεί ότι ο τρόπος αποζημίωσής των ιδιοκτητών διατηρητέων,  μέσω του θεσμού της Μεταφοράς Συντελεστή Δόμησης (ΜΣΔ), παραμένει ανενεργός από το 2007.

Για να ενεργοποιηθεί θα πρέπει να καθοριστούν οι απαιτούμενες,  από τη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας, ειδικές Ζώνες Υποδοχής Συντελεστή (ΖΥΣ).  Έτσι, θα μπορούν να αποζημιώνονται οι ιδιοκτήτες για την αδυναμία εκμετάλλευσης όλου του συντελεστή δόμησης που ισχύει στην περιοχή όπου βρίσκεται το ακίνητο.  Ωστόσο, οι αυτοτελείς μελέτες για τις ΖΥΣ δεν έχουν ακόμη προκηρυχτεί, αλλά ούτε και τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια (εκτός από τα πρώτα πιλοτικά) μέσω των οποίων θα καθοριστούν και ζώνες υποδοχής.

Η ΜΣΔ θα συνδεθεί με την Ψηφιακή Τράπεζα Γης που επίσης δεν έχει ενεργοποιηθεί, στην οποία θα γίνονται οι αγοραπωλησίες των άυλων τίτλων, με τους ιδιοκτήτες διατηρητέων να δεσμεύονται ότι τα χρήματα από τους τίτλους που θα εξαργυρώνουν θα τα δαπανούν στη συντήρηση ή επισκευή των ακινήτων τους.