Έρχονται τρία νέα «Εξοικονομώ» – Οι δικαιούχοι και οι επιλέξιμες δαπάνες

Τρία νέα προγράμματα τύπου «Εξοικονομώ» προετοιμάζει το επιτελείο του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ). Τον Σεπτέμβριο αναμένεται ότι θα δημοσιευθεί ο οδηγός για το πρώτο το οποίο θα αφορά μόνο τα ευάλωτα νοικοκυριά, θα ακολουθήσει το δεύτερο, δίχως εισοδηματικά κριτήρια, μόνο για την τοποθέτηση αντλιών θερμότητας και σε τέσσερις – πέντε μήνες αναμένεται το μεγάλο «Εξοικονομώ 2024».

«Εξοικονομώ» για αντλίες θερμότητας

Το ειδικό πρόγραμμα για αντλίες θερμότητας – έχει περιληφθεί και στο draft του υπό αναθεώρηση Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) – αναμένεται ότι θα καλύπτει το 50% με 60% του κόστους τους.

Επίσης, θα υιοθετηθεί το σύστημα με τις βαθμοημέρες το οποίο εφαρμόζεται για το επίδομα θέρμανσης. Δηλαδή στις περιοχές που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη θέρμανσης λόγω της γεωγραφικής τους θέσης οι δικαιούχοι θα επιδοτούνται περισσότερο και θα έχουν προτεραιότητα στο νέο πρόγραμμα. Αυτή τη στιγμή ετοιμάζεται ο οδηγός ώστε η ηλεκτρονική πύλη που θα δέχεται τις αιτήσεις να ανοίξει εντός του φθινοπώρου. Ωστόσο, ακόμη δεν έχει προσδιοριστεί ο συνολικός προϋπολογισμός του προγράμματος.

Ο πήχης στο ΕΣΕΚ για τον εξηλεκτρισμό, κυρίως των θερμικών χρήσεων (ψύξη και θέρμανση) έχει μπει ψηλά. Το 17% των κτιρίων κατοικίας αναμένεται να καλύπτει τις θερμικές ανάγκες με αντλίες θερμότητας αέρα-νερού το έτος 2030, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό το 2050 προβλέπεται να αυξηθεί σε 91%. Η αυξημένη διείσδυση των αντλιών θερμότητας στην περίπτωση των κτιρίων του τριτογενή τομέα αναμένεται να πλησιάσει το 69% και 90% τα έτη 2030 και 2050 αντίστοιχα, σύμφωνα πάντα με το draft του εθνικού σχεδίου που αναμένεται να τεθεί άμεσα σε διαβούλευση.

«Εξοικονομώ» για ευάλωτα νοικοκυριά

Τον επόμενο μήνα θα είναι έτοιμο και ένα ακόμη «Εξοικονομώ», συνολικού προϋπολογισμού περίπου 30 εκατ. ευρώ από κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, το οποίο θα αφορά αποκλειστικά νοικοκυριά με χαμηλά εισοδήματα που διαθέτουν την κυριότητα μονοκατοικίας ή διαμερίσματος και επιθυμούν να τα αναβαθμίσουν ενεργειακά.

Η αξιολόγηση των αιτήσεων θα γίνεται με τη μέθοδο άμεσης διαδικασίας «First In, First Out», δηλαδή βάσει σειράς προτεραιότητας όπως αυτή προκύπτει από την ημερομηνία και την ώρα της οριστικής τους υποβολής. Το πρόγραμμα θα επιδοτεί περίπου το 95% του κόστους των παρεμβάσεων (τοποθέτηση μόνωσης, η αλλαγή κουφωμάτων κλπ.) με την ανώτατη επιδότηση να τοποθετείται πιθανώς στα 10.000 ευρώ για κάθε δικαιούχο.

Στόχος του ΥΠΕΝ είναι να προσελκύσει ευάλωτα νοικοκυριά τα οποία δεν είχαν επιδείξει ενδιαφέρον στο τελευταίο πρόγραμμα εξοικονόμησης. Συνολικά έχει υπολογιστεί ότι το νέο πρόγραμμα θα μπορούσε να επιδοτήσει εργασίες αναβάθμισης σε 5.000 φτωχά νοικοκυριά, προκειμένου να μειώσουν τις ενεργειακές τους ανάγκες και το κόστος ενέργειας και να βελτιώσουν τις συνθήκες διαβίωσής τους.

Σε 4-5 μήνες το «Εξοικονομώ 2024»

Επιπλέον, το επιτελείο του ΥΠΕΝ προετοιμάζει και το «Εξοικονομώ 2024» με ένα μοντέλο διαφορετικό από εκείνα των προηγούμενων ετών. Για την υλοποίησή του έχουν εξασφαλιστεί περί τα 700 εκατ. ευρώ από το ΕΣΠΑ, ενώ υπολογίζεται να προστεθούν και 170 εκατ. ευρώ από το RePowerEu.

Κεντρικός άξονας των παρεμβάσεων για την ενεργειακή αναβάθμιση των νοικοκυριών θα αποτελεί και πάλι η τοποθέτηση αντλιών θερμότητας, όπως άλλωστε προστάζουν και οι κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία θέλει να τις καταστήσει υποχρεωτικές για νέα συστήματα θέρμανσης από το 2029. Το νέο πρόγραμμα για τα νοικοκυριά θα προβλέπει αυξημένες επιδοτήσεις για εγκατάσταση αντλιών θερμότητας, ενώ στις επιλέξιμες δαπάνες θα παραμείνουν και άλλες παρεμβάσεις που αφορούν αναβάθμιση θερμομόνωσης, συστημάτων χρήσης ζεστού νερού, αλλαγή κουφωμάτων κλπ.

Σε επίπεδο ΕΕ, η αναθεωρημένη ευρωπαϊκή οδηγία προβλέπει ότι από το 2030 τα νέα κτίρια θα πρέπει να έχουν μηδενικές εκπομπές άνθρακα. Η αντίστοιχη προθεσμία για τα νέα κτίρια που στεγάζουν ή ανήκουν σε δημόσιες αρχές ορίζεται για το 2028. Παράλληλα, για τις κατοικίες, τα κράτη μέλη οφείλουν να θεσπίσουν μέτρα για να μειώσουν τη μέση κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας κατά τουλάχιστον 16% έως το τέλος της δεκαετίας και κατά τουλάχιστον 20%-22% έως το 2035. Επίσης, θα πρέπει έως το 2030 θα ανακαινιστεί το 16% και έως το 2033 το 26% των μη οικιστικών κτιρίων με τη χειρότερη ενεργειακή απόδοση. Ακόμη, τα νέα κτίρια θα πρέπει έως το 2030 να είναι εξοπλισμένα με τεχνολογίες συλλογής ηλιακής ενέργειας.