Μαχαίρι στα έργα-φαντάσματα του ΕΣΠΑ

Για να διασώσει κεφάλαια και να αντιμετωπίσει το πρόβλημα των «πράσινων» και «γαλάζιων» υπερδεσμεύσεων ύψους 6 δισ. ευρώ, η κυβέρνηση κόβει έργα-φαντάσματα του ΕΣΠΑ που έμειναν στα χαρτιά και δεν μπορούν να ολοκληρωθούν.

Περισσότερα από 1.400 έργα θα απενταχθούν από τα επιχειρησιακά προγράμματα, όπως αποκαλύπτει στην «Εφ.Συν.» ο αρμόδιος υφυπουργός Ανάπτυξης Αλέξης Χαρίτσης, ενώ τα 275 πιο σημαντικά από αυτά, με προϋπολογισμό 877 εκατ. ευρώ, θα μεταφερθούν στο νέο ΕΣΠΑ 2014-2020. Για τα υπόλοιπα στόχος είναι να υλοποιηθούν με εθνικούς πόρους.

Ο υφυπουργός Ανάπτυξης προαναγγέλλει επίσης τη θέσπιση «ρήτρας ανάπτυξης» για το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων ώστε τα κονδύλια να συνδεθούν με τον ετήσιο ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ.

Διαβεβαιώνει ότι τα μεγάλα έργα υποδομών θα ολοκληρωθούν, επισημαίνει όμως ότι στόχος της νέας κυβέρνησης είναι οι πόροι που διατίθενται για την ανάπτυξη να μην καταλήγουν ως κέρδη στις τσέπες λίγων μεγάλων αλλά να ενισχύουν ελεύθερους επαγγελματίες, μικρές επιχειρήσεις και νέους, που θα δημιουργήσουν θέσεις εργασίας.

• Αναλάβατε ένα νέο χαρτοφυλάκιο ειδικά για τα προγράμματα ΕΣΠΑ, σε μια μεταβατική περίοδο καθώς τελειώνει μια προγραμματική περίοδος και ξεκινά μια καινούργια. Πώς αντιμετωπίζετε ως νέα κυβέρνηση το ζήτημα του ΕΣΠΑ;

Το ΕΣΠΑ 2014-2020 είναι σήμερα το κύριο αναπτυξιακό πρόγραμμα για την ελληνική οικονομία, το οποίο οφείλουμε να υλοποιήσουμε με τον καλύτερο τρόπο απορροφώντας το σύνολο των διαθέσιμων πόρων.

Οταν αναλάβαμε τον Ιανουάριο δεν υπήρχε ούτε σχέδιο ούτε επιχειρησιακή ετοιμότητα για να ξεκινήσει η νέα προγραμματική περίοδος. Επρεπε να εγκαταλείψουμε την εποχή των πελατειακών παραχωρήσεων, των υπερδεσμεύσεων και της αδράνειας του κρατικού μηχανισμού και να περάσουμε στην αποτελεσματική στόχευση και την κανονική λειτουργία των υπηρεσιών.

Αυτή τη στιγμή συγκεκριμενοποιούμε τις δράσεις που αποτελούν μέρη του ευρύτερου σχεδίου ανασυγκρότησης, παραγωγικής, κοινωνικής και περιβαλλοντικής, και έχουν ήδη ανακοινωθεί οι προδημοσιεύσεις για προσκλήσεις που αφορούν τον τουρισμό, τη νεοφυή επιχειρηματικότητα, την επαγγελματική δραστηριότητα νέων πτυχιούχων και την απασχόληση στις ΜΜΕ.

Προτεραιότητές μας είναι η ταχεία αύξηση της απασχόλησης, η ανάπτυξη ανταγωνιστικών δραστηριοτήτων και η αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού των νέων.

• Σας κατηγορούν όμως ότι «παγώσατε» το ΕΣΠΑ της περιόδου 2014-20 και εξαιτίας ολιγωριών σας κινδυνεύουν να χαθούν πόροι από το ΕΣΠΑ της περιόδου 2007-13.

Ας τα δούμε ένα-ένα. Για το ΕΣΠΑ της περιόδου 2014-20 έχει καλλιεργηθεί η λάθος εντύπωση ότι τα προγράμματα ήταν λίγο-πολύ έτοιμα να ξεκινήσουν στις αρχές του 2015, αλλά «πάγωσαν» εξαιτίας δικών μας λαθών και αβελτηριών.

Πρέπει να είμαστε σαφείς: το ΕΣΠΑ 2014-20 τυπικά και μόνο ήταν έτοιμο και προς υλοποίηση στις αρχές του 2015. Στην πραγματικότητα δεν είχε αναπτυχθεί το τεχνικό περιβάλλον και οι παράμετροί του, που θα σηματοδοτούσαν κατάσταση πραγματικής ετοιμότητας και ουσιαστικής ενεργοποίησης.

Δεν είχαν συσταθεί οι Επιτροπές Παρακολούθησης των προγραμμάτων, μεγάλο τμήμα του δευτερογενούς δικαίου που απαιτείται για την ενεργοποίηση των δράσεων δεν υπήρχε ή ήταν σε πρωτόλειο στάδιο, δεν πληρούνταν πραγματικοί όροι υλοποίησης των προγραμμάτων, σημαντικές αιρεσιμότητες και «αυτοδεσμεύσεις» προγραμμάτων δεν είχαν ικανοποιηθεί.

Το προηγούμενο 8μηνο εργαστήκαμε σκληρά για να ολοκληρωθούν όλες οι προπαρασκευαστικές ενέργειες και τώρα τα προγράμματα βρίσκονται σε πλήρη επιχειρησιακή ετοιμότητα και ήδη εκδίδονται προσκλήσεις.

Δεν πρέπει, όμως, να ξεχνάμε και κάτι άλλο: Εμείς θέλουμε να αλλάξουμε προσανατολισμό και χαρακτήρα στα προγράμματα. Αντλώντας διδάγματα από τα λάθη του παρελθόντος και εντοπίζοντας τις εστίες που γεννούν πελατειακά δίκτυα, θέλουμε να αναπτύξουμε προγράμματα με διαφορετικά χαρακτηριστικά ώστε τα λεφτά να πιάσουν τόπο.

Αυτό προφανώς και απαιτεί κάποιο χρόνο σχεδιασμού και προετοιμασίας. Θα ήταν εύκολο να κινηθούμε βιαστικά και να συνεχίσουμε με αυτά που βρήκαμε από τις προηγούμενες κυβερνήσεις.

Ενδεχομένως αυτό θέλουν - να μην πειράξουμε τίποτα, να μη διαταράξουμε τις ισορροπίες που είχαν δημιουργήσει επί δεκαετίες. Ο κόσμος, όμως, μας ψήφισε για να κάνουμε ακριβώς αυτό, κι εμείς δεν θα τον απογοητεύσουμε.

• Σχετικά με τα προγράμματα του ΕΣΠΑ 2007-13; Περί τα 6 δισ. ευρώ είναι οι υπερδεσμεύσεις. Τι θα γίνει με τα ανολοκλήρωτα έργα;

Ως αποτέλεσμα άλλοτε πρόχειρου και άλλοτε υπερφίαλου προγραμματισμού έχουν προκύψει υπερδεσμεύσεις άνω των 6 δισ. ευρώ για τα προγράμματα του ΕΣΠΑ 2007-13.

Είναι η λογική κατάληξη μιας στρατηγικής που αποκλειστικό στόχο έχει την επίτευξη υψηλών ποσοστών απορρόφησης.

Εμείς δεν πιστεύουμε στην απορρόφηση για την απορρόφηση. Σαφώς και δεν πρέπει να χάνονται πόροι διαθέσιμοι στην οικονομία, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να πετάμε οπουδήποτε τα χρήματα των Ευρωπαίων φορολογούμενων απλά για να φανεί ότι τα απορροφήσαμε.

Επιδιώκουμε μια άλλου τύπου ανάπτυξη και ένα άλλο ήθος δημόσιας λειτουργίας και παρέμβασης. Στο πλαίσιο της λογικής αυτής, το προηγούμενο 8μηνο επιδοθήκαμε σε μια εργώδη προσπάθεια εξυγίανσης των προγραμμάτων.

Πάνω από τα 1.400 έργα έχει προγραμματιστεί να απενταχθούν από τα Επιχειρησιακά Προγράμματα και ήδη η διαδικασία έχει ολοκληρωθεί για 917.

Από αυτά 85 έργα έχουν ήδη μεταφερθεί σε προγράμματα της νέας περιόδου (2014-20) και συνολικά αναμένεται να μεταφερθούν 275 έργα, συνολικού προϋπολογισμού 877 εκατ. ευρώ.

Πρόκειται για έργα που δεν έχουν προχωρήσει σε μεγάλο βαθμό, ενώ υπάρχουν και εκείνα που έχει πλέον ολοκληρωθεί η α’ φάση και στο ΕΣΠΑ 2014-20 θα πραγματοποιηθεί η β’ φάση (το λεγόμενο phasing), δεσμεύοντας σε αυτήν πόρους άνω των 3,5 δισ. ευρώ.

• Να σας διακόψω εδώ... Γιατί δεν μεταφέρονται όλα τα έργα στη νέα περίοδο;

Προφανώς δεν θέλουμε να δεσμευτεί το σύνολο των πόρων της επόμενης προγραμματικής περιόδου, οπότε κάποια έργα θα απενταχθούν πλήρως.

Και αυτά θα πρέπει, όμως, να ολοκληρωθούν, αν δεν θέλουμε (και προφανώς δεν θέλουμε) να επιστρέψουμε πόρους στην Ε.Ε. Θα πρέπει να ολοκληρωθούν με εθνικούς πόρους μέχρι το 2017 και για τον σκοπό αυτόν θα αξιοποιήσουμε κάθε διαθέσιμο χρηματοδοτικό εργαλείο (πλην ΕΣΠΑ).

Προφανώς μας διευκολύνει η απόφαση της Ε.Ε. να μην απαιτηθεί ελληνική συμμετοχή στη χρηματοδότηση των προγραμμάτων που λήγουν.

•Οποτε υπάρχει πρόβλημα, το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) κουρεύεται για να βγαίνει το πλεόνασμα. Δεσμεύεστε ότι δεν υπάρχει νέα περικοπή φέτος;

Ηδη στον προϋπολογισμό του 2016 υπάρχει μια μικρή αύξηση των πόρων του ΠΔΕ. Από το 2017 σχεδιάζουμε το ΠΔΕ να αυξάνεται σε αντιστοιχία με τον ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ, ίσως και περισσότερο, εκμεταλλευόμενοι και τις καλύτερες εισπρακτικές επιδόσεις και τη βελτίωση της φορολογικής βάσης αλλά και την καλύτερη κατανομή των εσόδων στους κωδικούς του προϋπολογισμού.

Η έμφαση που αποδίδουμε στο ΠΔΕ έχει να κάνει με την πεποίθησή μας ότι απαιτείται να ανακτηθεί το ταχύτερο δυνατό η δημοσιονομική κυριαρχία της χώρας και η δυνατότητα χάραξης και υλοποίησης μιας ανεξάρτητης αναπτυξιακής πολιτικής.

Το ΕΣΠΑ θέλουμε να είναι ένα από τα εργαλεία ανάπτυξης και όχι το μοναδικό διαθέσιμο, όπως είναι σήμερα, το οποίο να υπηρετεί και αυτό την εθνική αναπτυξιακή πολιτική.

• Επενδύσεις μεγάλης κλίμακας ή πριμοδότηση των μικρομεσαίων;

Τα μεγάλα έργα, κυρίως σε υποδομές, των προηγούμενων ετών θα ολοκληρωθούν. Στη συνέχεια, όμως, θέλουμε να υπάρξει χώρος και για έργα μικρότερης κλίμακας.

Πέραν της πολιτικής διαφωνίας με τα φαραωνικά έργα, θεωρούμε ότι στην παρούσα συγκυρία δεν ωφελεί την οικονομία οι πόροι που διατίθενται για την ανάπτυξη να καταλήγουν ως κέρδη στις τσέπες λίγων μεγάλων.

Θέλουμε οι διαθέσιμοι πόροι να διατεθούν σε ελεύθερους επαγγελματίες, πολύ μικρές, μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, που θα δημιουργήσουν θέσεις εργασίας αλλά και θα δαπανήσουν τα χρήματα στην εγχώρια αγορά, ενισχύοντας τη ζήτηση και άρα συμβάλλοντας στην ανάκαμψη.

Αυτό, βέβαια, δεν σημαίνει ότι εκ των προτέρων απορρίπτουμε τη χρησιμότητα κάθε μεγάλου έργου.

Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να βλέπουμε τα ειδικά χαρακτηριστικά του και τη συνέργειά του με τις στοχεύσεις του ευρύτερου αναπτυξιακού σχεδιασμού.

• Υπάρχει προοπτική ανάκαμψης της απασχόλησης και, αν ναι, σε ποιους κλάδους πιστεύετε ότι θα εστιαστεί;

Αρχικά απόλυτη προτεραιότητά μας αποτελούν οι ίδιοι οι νέοι και συγκεκριμένα η ανάσχεση της τάσης φυγής στο εξωτερικό του πλέον δυναμικού τμήματος της οικονομίας, των νέων επιστημόνων.

Πρόκειται για κάτι που χρωστάμε στους μεγαλύτερους, που σπούδασαν τα παιδιά από το υστέρημά τους, στους νεότερους, που δεν βρίσκουν τρόπο να βγάλουν δημιουργικά ένα εισόδημα και στις επόμενες γενιές, από τις οποίες στερούμε το σημαντικότερο κεφάλαιο που μπορεί να έχει μια οικονομία - το ανθρώπινο κεφάλαιο.

Η έμφαση αυτή είναι σαφής και στις δραστηριότητες που τώρα ξεκινάνε, οι οποίες περιλαμβάνουν δράση ανάπτυξης της νεοφυούς επιχειρηματικότητας, με έμφαση σε καινοτόμα σχέδια και προϋπολογισμό 120 εκατ. ευρώ, καθώς και δράση που αφορά πτυχιούχους τριτοβάθμιας εκπαίδευσης για την άσκηση επαγγελματικής δραστηριότητας συναφούς με την ειδικότητά τους.

Συνολικότερα, οι τομείς στους οποίους θα δοθεί έμφαση χαρακτηρίζονται από εξωστρέφεια, καινοτομία και υψηλή προστιθέμενη αξία.

Ενδεικτικά θα αναφέρω κλάδους όπως ο αγροτοδιατροφικός, τα φάρμακα, οι τεχνολογίες πληροφορίας και επικοινωνίας (ICT), τα logistics, η βιομηχανία υλικών, η περιβαλλοντική βιομηχανία και βέβαια ο τουρισμός.

• Ειδικά για τον τουριστικό κλάδο, που αποτελεί τη βαριά βιομηχανία της Ελλάδας, τι σχεδιάζετε;

Και σε αυτή την περίπτωση θα υπάρξει τις επόμενες μέρες ένα πρώτο δείγμα γραφής, καθώς θα εκδοθεί πρόσκληση προς δυνητικά ωφελούμενες 700 μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις, για δράσεις εκσυγχρονισμού και ποιοτικής αναβάθμισης τουριστικών υπηρεσιών.

Με αυτές θέλουμε να στρέψουμε τον κλάδο προς μορφές ήπιας τουριστικής ανάπτυξης, που βρίσκονται στον αντίποδα της βιομηχανίας του μαζικού τουρισμού.

Πιστεύουμε ότι ο κλάδος έχει πολλά να προσφέρει στην οικονομία και την κοινωνία, αλλά η ανάπτυξη δεν πρέπει να γίνεται εις βάρος των εργασιακών δικαιωμάτων ή του ιστορικού και φυσικού περιβάλλοντος.

Τα δε κέρδη θέλουμε να διανέμονται όσο το δυνατόν πιο ισότιμα στις τοπικές κοινωνίες και όχι να παγιδεύονται με… βραχιόλια και να καταλήγουν σε ισολογισμούς πολυεθνικών.

Πηγή: http://www.efsyn.gr/arthro/mahairi-sta-erga-fantasmata-toy-espa