Τι αλλάζει στο καθεστώς του βοηθήματος των 399 ευρώ για τους άνεργους αυτοαπασχολούμενους

Το νέο  "καθεστώς" για την καταβολή  βοηθήματος των 399 ευρώ στους άνεργους αυταπασχολούμενους ξεκαθαρίζει ο Οργανισμός Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού.

Συγκεκριμένα, για να λάβει ένας άνεργος επαγγελματίας το εν λόγω επίδομα, θα πρέπει το συνολικό ατομικό καθαρό φορολογητέο εισόδημα των δύο φορολογικών ετών που προηγούνται του έτους υποβολής της αίτησης να μην υπερβαίνει αθροιστικά τα  30.000 ευρώ, ενώ το συνολικό οικογενειακό καθαρό φορολογητέο εισόδημα να μην υπερβαίνει αθροιστικά το ποσό των 40.000 ευρώ. 

Παύει, όμως, να απαιτείται και η παρέλευση τουλάχιστον τριών μηνών από την επομένη της κατά περίπτωση ημερομηνίας αποδεδειγμένης διακοπής του επαγγέλματος ως επιπλέον προϋπόθεση για την έναρξη της χορήγησης του βοηθήματος.  

Επίσης,  καταργείται ως προϋπόθεση για τη χορήγηση του βοηθήματος, η εξόφληση ή ρύθμιση οφειλών.

Πιο αναλυτικά, η εγκύκλιος προβλέπει τα ακόλουθα:

Α) Προϋποθέσεις

1. Εισόδημα

Το συνολικό ατομικό καθαρό φορολογητέο εισόδημα από οποιαδήποτε πηγή των δύο φορολογικών ετών που προηγούνται του έτους υποβολής της αίτησης να μην υπερβαίνει αθροιστικά το ποσό των 30.000 ευρώ και το συνολικό οικογενειακό καθαρό φορολογητέο εισόδημα από οποιαδήποτε πηγή των δύο φορολογικών ετών που προηγούνται του έτους υποβολής της αίτησης να μην υπερβαίνει αθροιστικά το ποσό των 40.000 ευρώ. 

Από τα παραπάνω γίνεται φανερό ότι πλέον αθροίζονται τα εισοδήματα των δύο φορολογικών ετών που προηγούνται του έτους υποβολής της αίτησης, όπως ακριβώς ήδη ισχύει αναφορικά με την καταβολή βοηθήματος ανεργίας αυτοτελώς και ανεξαρτήτως απασχολούμενων στους ασφαλισμένους του ΕΦΚΑ - τέως ΕΤΑΑ.

Υπενθυμίζεται  ότι το φορολογικό έτος ταυτίζεται με το ημερολογιακό έτος. Έτσι, για όσους κατέθεσαν αίτηση μέχρι και την 16η Ιουλίου 2020, θα ληφθούν υπόψη τα εκκαθαριστικά σημειώματα με την ένδειξη: "Φορ. Έτος 2018" και "Φορ. Έτος 2017".  Για όσους κατέθεσαν από την 17 Ιουλίου 2020 και ως το τέλος του έτους θα ληφθούν υπόψη τα εκκαθαριστικά σημειώματα  με την ένδειξη: "φορ. έτος 2019" και "φορ. Έτος  2018"

Αναφορικά με τις αιτήσεις που θα υποβάλλονται στην αρχή εκάστου έτους και μέχρι να είναι δυνατή η υποβολή της δήλωσης φορολογίας για τα εισοδήματα που αποκτήθηκαν μέχρι την 31 Δεκεμβρίου  του προηγούμενου έτους, οι αιτήσεις των ενδιαφερομένων θα παραμένουν σε εκκρεμότητα ενώ, όταν διατεθεί προς αυτό η ηλεκτρονική πλατφόρμα, θα πρέπει να προβούν το συντομότερο δυνατό στην υποβολή της δήλωσης τους προκειμένου να προχωρήσουν οι Υπηρεσίες στην έκδοση αποφάσεων. Σε διαφορετική περίπτωση, η Υπηρεσία θα προβαίνει σε έκδοση απορριπτικής απόφασης λόγω μη προσκόμισης δικαιολογητικών σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις.

Επισημαίνεται ότι η δήλωση παρουσίας εξακολουθεί να είναι υποχρεωτική ακόμη και κατά το διάστημα που η αίτηση βρίσκεται σε εκκρεμότητα.

Κατά τα λοιπά εξακολουθούν να ισχύουν οι διευκρινίσεις που έχουν δοθεί για τον προσδιορισμό του ανά φορολογικό έτος συνολικού ατομικού καθαρού καθώς και του συνολικού οικογενειακού καθαρού εισοδήματος.

2. Κατάργηση της "ελάχιστης περιόδου αναμονής"

Η  αποδεδειγμένη διακοπή του επαγγέλματος παραμένει ως βασική προϋπόθεση για τη λήψη του βοηθήματος.

Παύει, όμως, να απαιτείται και η παρέλευση τουλάχιστον τριών μηνών από την επομένη της κατά περίπτωση ημερομηνίας της αποδεδειγμένης διακοπής του επαγγέλματος/ιδιότητας.

Κατά συνέπεια, δεν υφίσταται πλέον η τρίμηνη "ελάχιστη περίοδος αναμονής" ως επιπλέον προϋπόθεση για την έναρξη της χορήγησης του βοηθήματος.

3. Εξαίρεση των συνταξιούχων εκ μεταβιβάσεως από τους μη δικαιούχους

Από τις  διατάξεις περί μη παροχής εξαρτημένης εργασίας στην ημεδαπή ή την αλλοδαπή, μη υπαγωγής στην ασφάλιση του e-ΕΦΚΑ, και περί μη λήψης σύνταξης εξαιρούνται όσοι λαμβάνουν ή έχουν υποβάλει αίτηση για σύνταξη εκ μεταβιβάσεως (σύνταξη χηρείας), κάτι που στην προϊσχύουσα απόφαση δεν συνέβαινε.

Έτσι, όσοι λαμβάνουν σύνταξη λόγω θανάτου δύνανται να λάβουν το βοήθημα εφόσον πληρούνται και οι λοιπές προϋποθέσεις.

4. Κατάργηση της προϋπόθεσης για εξόφληση ή ρύθμιση οφειλών

Εισάγεται αφενός η προϋπόθεση περί μη διακοπή της επαγγελματικής δραστηριότητας προκειμένου να υπηρετήσει τη στρατιωτική του υπηρεσία ή προκειμένου να μετέχει σε πανεπιστημιακές ή μεταπτυχιακές ή διδακτορικές σπουδές και αφετέρου καταργείται ως προϋπόθεση για τη χορήγηση του βοηθήματος η εξόφληση ή ρύθμιση οφειλών.

Κατά συνέπεια δεν απαιτείται πλέον η πιστοποίηση της προϋπόθεσης αυτής στη σχετική Ειδική Βεβαίωση που χορηγούν οι αρμόδιες υπηρεσίες του e-ΕΦΚΑ.

Επίσης, δεν αποτελεί πλέον λόγο αναστολής του βοηθήματος αυτοτελώς και ανεξαρτήτως απασχολούμενων - ασφαλισμένων του e-Ε.Φ.Κ.Α (τέως Ο.Α.Ε.Ε και τέως Ε.Τ.Α.Π-Μ.Μ.Ε).

Β) Ύψος βοηθήματος και άλλοι όροι

1. Προθεσμία υποβολής αίτησης

Η αίτηση υποβάλλεται εντός ανατρεπτικής προθεσμίας τριών μηνών από την ημερομηνία έκδοσης από τις αρμόδιες υπηρεσίες του e-ΕΦΚΑ της σχετικής βεβαίωσης.

Έτσι, τροποποιείται η προθεσμία υποβολής αίτησης για το βοήθημα ως εξής: Αντί για τρεις μήνες από την ημερομηνία έκδοσης της απόφασης διαγραφής από τα μητρώα του ασφαλιστικού φορέα μετατρέπεται σε τρεις μήνες από την ημερομηνία έκδοσης της σχετικής βεβαίωσης του e-ΕΦΚΑ.

Δεν υφίσταται πλέον η 3μηνη "ελάχιστη περίοδος αναμονής" ως επιπλέον προϋπόθεση για την έναρξη της χορήγησης του βοηθήματος.

Με τον τρόπο αυτό η προθεσμία των 3  μηνών υποβολής της αίτησης, συσχετίζεται μόνο  με την ημερομηνία έκδοσης βεβαίωσης του ΕΦΚΑ, και, εφόσον η αίτηση εγκριθεί, η ημερομηνία της αίτησης αποτελεί και την ημερομηνία έναρξης χορήγησης του βοηθήματος.

Παράδειγμα

Ημερομηνία διακοπής επαγγέλματος -  ιδιότητας: 15 Ιουνίου 2020 Ημερομηνία έκδοσης της ειδικής βεβαίωσης του e-ΕΦΚΑ: 10 Ιουλίου 2020 3μηνη προθεσμία υποβολής της αίτησης: 11 Ιουλίου 2020-10 Οκτωβρίου 2020 Ημερομηνία υποβολής αίτησης χορήγησης βοηθήματος: 6 Αυγούστου 2020 Ημερομηνία έναρξης χορήγησης του βοηθήματος: 6 Αυγούστου 2020 (παύει δηλ. να ισχύει η τρίμηνη "ελάχιστη περίοδος αναμονής" βάσει της οποίας θα έπρεπε να παρέλθει και το διάστημα από 16 Ιουνίου 2020 έως 15 Σεπτεμβρίου 2020 για την έναρξη χορήγησης του βοηθήματος).

2. Ύψος βοηθήματος

Το βοήθημα  καταβάλλεται για χρονικό διάστημα τουλάχιστον 3 μηνών και, πλέον, ανέρχεται, μηνιαίως, στο ισόποσο του βασικού μηνιαίου επιδόματος ανεργίας των κοινών ανέργων.

Κατά συνέπεια, από την 17 Ιουλίου 020, αυξάνεται το ποσό του βοηθήματος και ανέρχεται στο ισόποσο του βασικού μηνιαίου επιδόματος ανεργίας, δηλαδή από το ποσό των 360,00€ αυξάνεται στο ποσό των 399,25€, και πλέον θα αναπροσαρμόζεται με την εκάστοτε αναπροσαρμογή του βασικού μηνιαίου ποσού της τακτικής επιδότησης ανεργίας.

Υπενθυμίζεται ότι εξακολουθεί να ισχύει η μη προσαύξηση του ύψους του βοηθήματος ανάλογα με τον αριθμό των προστατευομένων μελών οικογένειας του δικαιούχου.

3. Λοιπές διευκρινίσεις

Για χρόνο ασφάλισης που υπερβαίνει τα 14 πλήρη έτη ασφάλισης, το βοήθημα καταβάλλεται για εννέα  μήνες.

Έτσι, αναφορικά με τη διάρκεια καταβολής του βοηθήματος, για χρόνο ασφάλισης που υπερβαίνει τα 14 πλήρη έτη, θα καταβάλλεται πλέον βοήθημα για εννέα μήνες.

Για παράδειγμα, ασφαλισμένος που έχει πραγματοποιήσει 14 έτη και 5 μήνες συνεχούς ή διακεκομμένης ασφάλισης στον ασφαλιστικό φορέα που υπάγεται κατά τη διακοπή του επαγγέλματος, με αντίστοιχη καταβολή της ειδικής εισφοράς, δικαιούται βοήθημα διάρκειας 9 μηνών, ενώ με την προϊσχύουσα υπουργική απόφαση θα απαιτούνταν να έχει 15 πλήρη έτη ασφάλισης.

Οι παραπάνω  προϋποθέσεις πρέπει να πληρούνται κατά το χρόνο υποβολής της αίτησης για τη χορήγηση του βοηθήματος και καθ' όλη τη διάρκεια χορήγησής του. Σε αντίθετη περίπτωση η καταβολή του βοηθήματος διακόπτεται από την ημερομηνία ανάληψης της μισθωτής εργασίας ή της αυτοαπασχόλησης ή από την ημερομηνία της συνταξιοδότησης.

Τυχόν βοηθήματα που έχουν καταβληθεί μετά την ημερομηνία διακοπής αναζητούνται ως αχρεωστήτως καταβληθέντα. Ο δικαιούχος υποχρεούται να ενημερώσει τις Υπηρεσίες του ΟΑΕΔ που χορηγούν το βοήθημα για οποιαδήποτε μεταβολή σχετικά με την εργασιακή και συνταξιοδοτική του κατάσταση".

Καθώς με τη διατύπωση "διακόπτεται" στην ανωτέρω τροποποιητική απόφαση νοείται και η διοικητική πράξη της αναστολής (ανάληψη μισθωτής εργασίας ή αυτοαπασχόλησης) και εκείνη της διακοπής του βοηθήματος (συνταξιοδότηση), ανάλογα με την ενέργεια στην οποία προβαίνει ο ασφαλισμένος, παρατίθενται κατωτέρω συγκεντρωτικά όλοι οι λόγοι αναστολής ή διακοπής του βοηθήματος.

Η καταβολή του βοηθήματος αναστέλλεται για τους εξής λόγους:

• αν αναλάβει μισθωτή εργασία και αν αυτοαπασχοληθεί, στην ημεδαπή ή την αλλοδαπή.

• αν υπαχθεί στην υποχρεωτική ή προαιρετική ασφάλιση του e-Ε.Φ.Κ.Α ή άλλου φορέα κύριας ασφάλισης της ημεδαπής ή της αλλοδαπής.

• αν λήξει σε χρόνο προγενέστερο της επιδότησης η άδεια διαμονής ή εργασίας που διαθέτει (για πολίτες τρίτων χωρών).

• αν καταστεί προσωρινά ανίκανος για εργασία (λόγω ασθένειας)

• αν συνταξιοδοτηθεί προσωρινά λόγω αναπηρίας

• αν υποστεί διοικητική κράτηση ή φυλάκιση

• αν στρατευτεί

• αν ξεκινήσει πρακτική άσκηση

• αν μεταβεί στο εξωτερικό για περισσότερες από 20 σποραδικές ή συνεχόμενες ημέρες κατά τη διάρκεια ενός έτους ή για περισσότερες από 20 συνεχόμενες ημέρες κατά τη διάρκεια δύο διαδοχικών ετών.

Η καταβολή του βοηθήματος διακόπτεται για τους εξής λόγους:

• αν λάβει σύνταξη από τον e-Ε.Φ.Κ.Α ή από οποιονδήποτε φορέα κύριας ασφάλισης της ημεδαπής ή της αλλοδαπής ή αν υποβάλει αίτηση για συνταξιοδότηση στους ανωτέρω φορείς (εκτός των περιπτώσεων συνταξιοδότησης ή υποβολής αίτησης για τη συνταξιοδότηση λόγω θανάτου)

• αν καταστεί οριστικά ανίκανος για εργασία

• αν εισπράξει βοηθήματα παράλληλα με την εργασία του

• λόγω θανάτου.

Τυχόν παλαιότερα έγγραφα που έρχονται σε αντίθεση με τα ανωτέρω αναφερόμενα, καταργούνται.

Εξακολουθεί να ισχύει ότι η διάταξη που αφορά στη συμμετοχή σε προγράμματα εκπαίδευσης ή επαγγελματικής κατάρτισης εφαρμόζεται αναλόγως και στους δικαιούχους του Βοηθήματος Ανεργίας Αυτοτελώς και Ανεξαρτήτως απασχολουμένων, εφόσον οι δικαιούχοι έχουν επιλέξει να είναι κάτοχοι Δελτίου Ανεργίας.

Γ. Δικαιολογητικά

1. Ειδική βεβαίωση του e-ΕΦΚΑ

Για την εφαρμογή της εκδίδεται ειδική βεβαίωση των αρμόδιων υπηρεσιών του e-Ε.Φ.Κ.Α με την οποία πιστοποιείται:

- η ημερομηνία διακοπής της ασφάλισης,

- ο χρόνος ασφάλισης στον e-Ε.Φ.Κ.Α (πρώην Τομέα του Ο.Α.Ε.Ε ή του Ε.Τ.Α.Π- Μ.Μ.Ε) βάσει του οποίου αιτείται ο ασφαλισμένος να λάβει το βοήθημα,

- ο χρόνος καταβολής στον ανωτέρω Τομέα της εισφοράς υπέρ του Ειδικού Λογαριασμού Ανεργίας Αυτοτελώς και Ανεξαρτήτως Απασχολούμενων - Κλάδος ασφαλισμένων πρώην Ο.Α.Ε.Ε και πρώην Ε.Τ.Α.Π-Μ.Μ.Ε.

2. Βεβαίωση διακοπής επαγγέλματος από ΔΥΟ

Παραμένει  ως βασική προϋπόθεση για τη λήψη του βοηθήματος η αποδεδειγμένη διακοπή του επαγγέλματος, και μέχρι να ολοκληρωθεί η διαδικασία της αυτεπάγγελτης αναζήτησης από την Α.Α.Δ.Ε., οι ασφαλισμένοι θα υποβάλλουν ως δικαιολογητικό τη σχετική βεβαίωση διακοπής εργασιών από την αρμόδια Δ.Ο.Υ. (νέο δικαιολογητικό).

3. Υπεύθυνη δήλωση

Το περιεχόμενο της Υπεύθυνης Δήλωσης, τροποποιείται αναλόγως προκειμένου να εφαρμοστούν οι σχετικές διατάξεις.

Οι αιτούντες το βοήθημα θα πρέπει να αποστείλουν στην Υπηρεσία του ΟΑΕΔ στην οποία υπέβαλαν αίτηση, μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (email), την Υπεύθυνη Δήλωση που εκδίδεται τηρώντας τη διαδικασία πιστοποίησης μέσω www.gov.gr, στην οποία θα συμπληρώσουν με το έτοιμο διαθέσιμο κείμενο που βρίσκεται στην ανωτέρω διαδρομή και στο οποίο αναφέρονται τα εξής: "Είμαι άνεργος και έχω λάβει γνώση για τους όρους και τις προϋποθέσεις χορήγησης του βοηθήματος αυτοτελώς και ανεξαρτήτως απασχολουμένων, ασφαλισμένων των φορέων Ο.Α.Ε.Ε. και Ε.Τ.Α.Π.-Μ.Μ.Ε και εξειδικεύονται στις σχετικές εγκυκλίους και τους οποίους αποδέχομαι και πληρώ".

4. Εκκαθαριστικά σημειώματα

Περιγράφεται ποια εκκαθαριστικά σημειώματα πρέπει πλέον να λαμβάνονται υπόψη για το συνολικό εισόδημα. Υπενθυμίζεται ότι, σε περίπτωση που αποκτήθηκε εισόδημα στην αλλοδαπή κατά τη διάρκεια των δυο προηγούμενων της αίτησης ετών, θα πρέπει να υποβληθεί εκ μέρους του ασφαλισμένου βεβαίωση της αλλοδαπής φορολογικής αρχής για το ύψος του συγκεκριμένου εισοδήματος, νομίμως επικυρωμένη και μεταφρασμένη, προκειμένου να συνυπολογιστεί στο ύψος του ατομικού ή οικογενειακού φορολογητέου εισοδήματος.

5. Άδεια διανομής επί μακρόν διαμένοντος

Για τους υπηκόους τρίτων χωρών που διαμένουν νόμιμα στην Ελλάδα απαιτείται "Άδεια διαμονής επί μακρόν διαμένοντος" ή άδεια διαμονής γονέα ανηλίκου ή άδεια διαμονής δεκαετούς διάρκειας".

6. Λογαριασμός  ΙΒΑΝ

Λογαριασμός (ΙΒΑΝ) οποιασδήποτε εμπορικής τράπεζας δραστηριοποιείται νόμιμα στον ελληνικό χώρο, συμπεριλαμβανομένου του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων, στον οποίο είναι ο μόνος δικαιούχος ή πρώτος στην περίπτωση συνδικαιούχου.

Δ) Έναρξη ισχύος

Οι παρούσες νέες ρυθμίσεις ισχύουν για τις αιτήσεις που υποβάλλονται από τις 17 Ιουλίου 2020 και εφεξής.

Εξυπακούεται ότι, αναφορικά με την αναπροσαρμογή του ύψους του βοηθήματος, αυτή ισχύει και για όλους τους δικαιούχους που την 17 Ιουλίου 2020 ήδη λάμβαναν το βοήθημα με τις προηγούμενες διατάξεις.