Τα δεκαεπτά (17) ειδικά θέματα χρηματοδότησης και επιλεξιμότητας δαπανών είναι τα παρακάτω:
1. Κάθε Αίτηση Ένταξης περιλαμβάνει ένα, ή περισσότερα υποέργα. Κάθε κτίριο αποτελεί ένα υποέργο.
2. Ως ημερομηνία έναρξης της επιλεξιμότητας των δαπανών των προτεινόμενων δράσεων / έργων ορίζεται η ημερομηνία της Απόφασης Ένταξης στο Πρόγραμμα. Ειδικά, οι δαπάνες που αφορούν στην προετοιμασία, στην υποβολή του φακέλου Πρότασης Επιδότησης, καθώς και στις Συμβουλευτικές Υπηρεσίες (σύμφωνα με την παρ. 1.5 «Χαρακτηριστικά επιλέξιμων υπηρεσιών») είναι επιλέξιμες από την ημερομηνία που η Πρόσκληση τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση (23η Φεβρουαρίου 2022).
3. Ως ελάχιστος συνολικός και επιλέξιμος Προϋπολογισμός κάθε υποβαλλόμενης Αίτησης Ένταξης ορίζεται το ποσό των 100.000,00 ευρώ (€), συμπεριλαμβανομένου του αναλογούντος ΦΠΑ. Σε κάθε περίπτωση το σύνολο των αιτήσεων κάθε φορέα (καθώς και των Ν.Π.Δ.Δ. που υπάγονται σ’ αυτόν), αθροιστικά, δεν μπορεί να υπερβαίνει το 20% του συνολικού διαθέσιμου προϋπολογισμού, ανά κατηγορία χρήσεων κτιρίου (Πίνακας 2).
4. Ως άνω όριο για την επιλεξιμότητα των προτεινόμενων επεμβάσεων στο Πρόγραμμα «ΗΛΕΚΤΡΑ» ορίζεται το ποσό του 1,50 ευρώ (€) ανά εξοικονομούμενη πρωτογενή ενέργεια ετησίως (kWh/έτος), όπου ως εξοικονομούμενη πρωτογενής ενέργεια ορίζεται η διαφορά ετήσιας πρωτογενούς ενέργειας που απαιτείται για τις ανάγκες των τεχνικών συστημάτων που εξυπηρετούν το κτίριο, ανάμεσα στον Ενεργειακό Έλεγχο πριν και μετά τη διαδικασία των επεμβάσεων. Σημειώνεται πως ο ανωτέρω ορισμός της εξοικονομούμενης πρωτογενούς ενέργειας ανά έτος περιλαμβάνει τη συνολική ετήσια εξοικονόμηση που έχει προκύψει, λαμβάνοντας υπ’ όψιν εξοικονόμηση που δυνητικά έχει επιτευχθεί και εκτός του επιλέξιμου προϋπολογισμού από το Πρόγραμμα. Αναφορικά με την ηλεκτρική ενέργεια, ο συντελεστής μετατροπής σε πρωτογενή ενέργεια λαμβάνεται ίσος με 2,1 και ο συντελεστής εκλυόμενων ρύπων ανά μονάδα τελικής ενέργειας ίσος με 0,6 kgCO2/kWh. Για τις υπόλοιπες πηγές ενέργειας γίνεται χρήση των συντελεστών μετατροπής της ισχύουσας νομοθεσίας του ΚΕΝΑΚ. Σε περίπτωση όπου η επιτευχθείσα εξοικονόμηση ενέργειας είναι μικρότερη από το (90%) από την εκτιμώμενη εξοικονόμηση ενέργειας της πρότασης που υποβλήθηκε κατά το στάδιο της Αίτησης Ένταξης, τότε για κάθε ποσοστιαία μονάδα και μέχρι και το (70%), το ποσοστό́ επιδότησης θα μειώνεται αντίστοιχα κατά μία ποσοστιαία μονάδα, και το ποσό θα αντιστοιχεί σε ιδία συμμετοχή του Φορέα.
5. Στις περιπτώσεις Αιτήσεων Ένταξης, όπου ο αντίστοιχος Προϋπολογισμός είτε υπερβαίνει τα όρια που τίθενται στο στοιχείο με α/α (4), είτε περιλαμβάνει μη επιλέξιμες επεμβάσεις για το Πρόγραμμα «ΗΛΕΚΤΡΑ», ο υποψήφιος Δικαιούχος υποχρεούται να προσκομίσει απόφαση του αρμόδιου συλλογικού του οργάνου, που τον δεσμεύει ρητά για τον τρόπο και την κάλυψη του υπερβαίνοντος ποσού. Επισημαίνεται ότι πριν την έγκριση των τευχών δημοπράτησης, ο υποψήφιος Δικαιούχος θα πρέπει να υποβάλλει απόφαση του αρμόδιου οργάνου, με την οποία θα εγγράφεται στον προϋπολογισμό του το τυχόν υπερβάλλον ποσό. Η εν λόγω απόφαση θα πρέπει να μνημονεύεται ρητά στα τεύχη δημοπράτησης.
6. Το ποσοστό επιδότησης ορίζεται στο 50% του ποσού της επιλέξιμης δημόσιας δαπάνης, με την επιφύλαξη των αναφερόμενων στο στοιχείο με α/α (4). Σε περίπτωση που με τις επεμβάσεις, το κτίριο χαρακτηρίζεται ότι υπόκειται σε καθεστώς ριζικής ανακαίνισης (σύμφωνα με την υπ. αριθ. ΥΠΕΝ/ΔΕΠΕΑ/6949/72/28–01–2019 (Β’ 408), ή επιτευχθεί ενεργειακή κατηγορία Β+ τότε το ποσοστό επιδότησης αυξάνεται κατά 10% (συνολικά 60%). Εφόσον επιτευχθεί συνδυαστικά ενεργειακή κατηγορία Β+ και το κτίριο χαρακτηρίζεται ότι υπόκειται σε καθεστώς ριζικής ανακαίνισης, τότε το ποσοστό επιδότησης αυξάνεται κατά 20% (συνολικά 70%). Στα κτίρια του καταλόγου κτιρίων της παρ. 1 του άρθρου 7 του ν. 4342/2015 που είναι ιδιόκτητα και καταλαμβανόμενα από την κεντρική δημόσια διοίκηση, εφόσον συνδυαστικά επιτευχθεί ενεργειακή κατηγορία Β+ και χαρακτηρίζονται ότι υπόκεινται σε καθεστώς ριζικής ανακαίνισης, τότε το ποσοστό επιδότησης αυξάνεται κατά 35% (συνολικά 85%). Σε κάθε περίπτωση στα ανωτέρω ποσοστά προστίθεται ένα επιπλέον 10% στην επιδότηση εάν επιλεγεί η Σ.Ε.Α. ως χρηματοδοτικό σχήμα (βλέπε υποενότητα 1.7).
7. Στην περίπτωση ύπαρξης κρατικής ενίσχυσης τα ποσοστά επιδότησης θα διαμορφωθούν στο ανώτατο ποσοστό έντασης της ενίσχυσης επί του συνόλου των επιλέξιμων δαπανών, που προβλέπεται από την εφαρμογή του σχετικού κανονιστικού πλαισίου, όπως αναφέρεται στην παρ. 17 κατωτέρω, ανάλογα με το μέγεθος του φορέα και την περιοχή στην οποία υλοποιείται το έργο.
8. Δεν εντάσσονται στο Πρόγραμμα δράσεις / έργα που έχουν ήδη ενταχθεί για χρηματοδότηση σε άλλα προγράμματα. Επιπλέον, δεν εντάσσονται έργα που προορίζονται να ενταχθούν σε άλλα προγράμματα, με βάση τα εγκεκριμένα προγραμματικά κείμενα και τις εξειδικεύσεις τους. Επισημαίνεται ότι το Πρόγραμμα «ΗΛΕΚΤΡΑ» λειτουργεί συμπληρωματικά άλλων προγραμμάτων, με στόχο την ικανοποίηση των αναγκών σε δράσεις βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης του κτιριακού αποθέματος των οικείων υποψήφιων Δικαιούχων του Προγράμματος.
9. Για τη σύνταξη των μελετών των προτεινόμενων κτιρίων, πρέπει να ικανοποιούνται οι απαιτήσεις του ν. 4122/2013 (Α’ 42) και του ΚΕΝΑΚ όπως και κάθε άλλη νομοθεσία, πρότυπο, προδιαγραφή και κανονισμός που δεν έρχεται σε αντίθεση με αυτούς. Όταν κτίριο χαρακτηρίζεται ότι υπόκειται σε καθεστώς «ριζικής ανακαίνισης» (σύμφωνα με το άρθρο 2, παρ. 12, του ν.4122/2013 και την ΥΑ υπ. αριθ. ΥΠΕΝ/ΔΕΠΕΑ/6949/72-28.01.2019 (Β’ 408)) θα πρέπει με την προτεινόμενη τροποποίηση να πληροί όλες τις ελάχιστες απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης κτιρίων που καθορίζονται με τον ΚΕΝΑΚ και αφορούν, τόσο στο σύνολο του κτιρίου όσο και στα επί μέρους στοιχεία του κτιρίου. Τα κτίρια που εξαιρούνται από την τήρηση των ελάχιστων απαιτήσεων του ΚΕΝΑΚ και ως εκ τούτου δεν πληρούν όλες τις ελάχιστες απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης κτιρίων που καθορίζονται με τον ΚΕΝΑΚ και αφορούν, τόσο στο σύνολο του κτιρίου όσο και στα επί μέρους στοιχεία του κτιρίου, δεν μπορεί να θεωρηθούν ότι υπόκεινται σε ριζική ανακαίνιση εκτός από τα κτίρια της περ. α της παρ. 7 του άρθρου 4 του ν.4122/2013.
10. Τα κτίρια που εντάσσονται στο Πρόγραμμα «ΗΛΕΚΤΡΑ» θα πρέπει μετά τις επεμβάσεις να κατατάσσονται κατ’ ελάχιστον στην κατηγορία ενεργειακής απόδοσης Β, σύμφωνα με το άρθρο 10 του ΚΕΝΑΚ και να εξασφαλίζουν τουλάχιστον 30% εξοικονόμηση ετήσιας πρωτογενούς ενέργειας που απαιτείται για τις ανάγκες των τεχνικών συστημάτων που εξυπηρετούν το κτίριο, όπως και μείωση των εκπομπών CO2, τουλάχιστον κατά 30%. Η εξοικονόμηση πρέπει να επιτυγχάνεται τόσο με τα ΠΕΑ όσο και με τους ενεργειακούς ελέγχους. Για το συντελεστή μετατροπής σε πρωτογενή ενέργεια ισχύουν τα σχετικά της ανωτέρω παρ. 4.
11. Είναι επιλέξιμες, σε ποσοστό μέχρι 15% του συνολικού προϋπολογισμού του έργου, οι δαπάνες για συστήματα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειες (ΑΠΕ) καθώς και για έξυπνα συστήματα διαχείρισης ενέργειας.
12. Το προτεινόμενο κτίριο οφείλει να εξασφαλίζει την προσβασιμότητα στα Άτομα Με Ειδικές Ανάγκες, σύμφωνα με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο. Εφόσον δεν πληρείται στο υφιστάμενο κτίριο, πρέπει να έχει εξασφαλιστεί το αργότερο με το πέρας των εργασιών του Προγράμματος.
13. Οι τεχνικές μελέτες που υποβάλονται σε στάδιο μελέτης εφαρμογής, θα πρέπει να συνοδεύονται από τις κατά περίπτωση απαιτούμενες αδειοδοτήσεις και εγκρίσεις. Ειδικότερα, σε περίπτωση που προτείνονται επεμβάσεις σε κτίριο χαρακτηρισμένο ως διατηρητέο, απαιτείται θετική γνωμοδότηση από το αντίστοιχο Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής. Σε περίπτωση που προτείνονται επεμβάσεις σε κτίριο χαρακτηρισμένο ως μνημείο απαιτείται απόφαση του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού (άρθρο 11 του ν. 4355/2015).
14. Η τελική επιλεξιμότητα των δαπανών από την υλοποίηση των ενταγμένων έργων θα επιβεβαιωθεί με την έκδοση Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης (Β’ Π.Ε.Α.) και με την εκπόνηση Ενεργειακού Ελέγχου, μετά το πέρας των εργασιών – επεμβάσεων βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης. Στην περίπτωση που με την έκδοση των ανωτέρω στοιχείων δεν επιβεβαιώνεται η επίτευξη της εξοικονομούμενης ετήσιας πρωτογενούς ενέργειας (30%) και μείωση των εκπομπών CO2, καθώς και ο στόχος της βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων, με την κατ’ ελάχιστον κατάταξή τους στην κατηγορία ενεργειακής απόδοσης Β, σύμφωνα με το άρθρο 10 του ισχύοντος ΚΕΝΑΚ, εκδίδεται απόφαση ανάκλησης της απόφασης ένταξης (Απόφαση Απένταξης) από το Πρόγραμμα «ΗΛΕΚΤΡΑ» με όλες τις συνεπαγόμενες κυρώσεις για τον Δικαιούχο Φορέα. Ωστόσο, ο Δικαιούχος διατηρεί το δικαίωμα να αιτηθεί για ένα διάστημα «θεραπείας», διάρκειας έως και 6 μήνες. Κατά το διάστημα αυτό δύναται να καλύψει, με ίδια συμμετοχή, το τμήμα της επένδυσης για την υπολειπόμενη ενεργειακή αναβάθμιση που απαιτείται, ούτως ώστε να καλύπτει τους ανωτέρω στόχους και να παραμείνει στο Πρόγραμμα.
15. Το προτεινόμενο κτίριο πρέπει να κατατάσσεται στην υφιστάμενη κατάστασή του σε κατηγορία ενεργειακής απόδοσης από Γ’ έως και Η’ [Γ’, Δ’, Ε’, Ζ’, Η’], βάσει του άρθρου 10 του ΚΕΝΑΚ.
16. Το πλαίσιο των επεμβάσεων βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων, καθώς και ο χρονικός προγραμματισμός δεν πρέπει να παρεμποδίζουν ουσιαστικά τη λειτουργία αυτών.
17. Για την αξιολόγηση ύπαρξης Κρατικής Ενίσχυσης, ο υποψήφιος Δικαιούχος συμπληρώνει στους σχετικούς πίνακες του Τεχνικού Δελτίου, με την κατάλληλη τεκμηρίωση σχετικά με την μη ύπαρξη κρατικής ενίσχυσης, ή την συμβατότητα της ενίσχυσης με το Ενωσιακό Δίκαιο. Για τα έργα που δεν ενέχουν στοιχεία κρατικής ενίσχυσης, προκειμένου το σύνολο της επιδότησης της προτεινόμενης δράσης να μην εμπίπτει στους κανόνες περί Κρατικών Ενισχύσεων, πρέπει να διασφαλιστεί ότι η επιδότηση που παρέχεται για την κατασκευή των σχετικών υποδομών δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για διεπιδότηση, ή για έμμεση επιδότηση άλλων οικονομικών δραστηριοτήτων, συμπεριλαμβανομένης της λειτουργίας υποδομών. Σε περίπτωση που ο φορέας ασκεί οικονομική δραστηριότητα η ύπαρξη κρατικής ενίσχυσης θα εξεταστεί σύμφωνα με τα οριζόμενα στην Ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με την έννοια της Κρατικής Ενίσχυσης, όπως αναφέρεται στην παρ. 1 του άρθρου 107 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (2016/C262/01). Στις περιπτώσεις που υπάρχει κρατική ενίσχυση Τεύχος B’ 4813/12.09.2022 ΕΦΗΜΕΡΙ∆Α TΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ 49413 εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 38 του Κανονισμού 651/2014, όπως ισχύει, ή/και κατά περίπτωση οι διατάξεις του Κανονισμού 1407/2013 της Επιτροπής ΕΕ για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας (deminimis), όπου καθορίζονται τα όρια σώρευσης. Στην περίπτωση αυτή τα ποσοστά επιδότησης θα διαμορφωθούν στο ανώτατο ποσοστό έντασης της ενίσχυσης επί του συνόλου των επιλέξιμων δαπανών, που προβλέπεται από την εφαρμογή του ανωτέρω πλαισίου, ανάλογα με το μέγεθος του φορέα και την περιοχή στην οποία υλοποιείται το έργο. O υποψήφιος Δικαιούχος υποβάλλει μαζί με την Αίτηση Ένταξης συμπληρωμένη λίστα ελέγχου ύπαρξης Κρατικής Ενίσχυσης .